Data - Proauto

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 02.09.2003 r. i Dyrektywą 91/155/EEC
ZAKŁAD
PRODUKCYJNO –
HANDLOWY
WIKRA
72-009 Police
Ul. Wyszyńskiego 85/4
Tel. (0-91)3-177-305
ARKUSZ BEZPIECZEŃSTWA WYROBU
Wersja 01
Strona/stron 1/8
Karta charakterystyki niebezpiecznej
substancji chemicznej
Elektrolit akumulatorowy (36% H2SO4)
Data :
sporządzenia
aktualizacji
01.10.2004
Producent: Zakład Produkcyjno – Handlowy „WIKRA” ul. Wyszyńskiego 85/4 72-009 Police
Tel. / Fax. (091) 3-177-305
Tel. Bezpieczeństwa (091)3177305
Informacja n/t produktu (091)3177305
Dostawca: Zakład Produkcyjno – Handlowy „WIKRA” ul. Wyszyńskiego 85/4 72-009 Police
Tel. / Fax. (091) 3-177-305
Tel. Bezpieczeństwa (091)3177305
Telefon alarmowy 0 608 38 74 99
1 IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI
Nazwa handlowa
Powszechnie używane synonimy
Wzór chemiczny
Numer CAS
Numer ONZ
Numer indeksowy
Numer WE (EINECS)
Zastosowanie :
elektrolit akumulatorowy
elektrolit, kwas siarkowy 36%-owy
H2SO4
7664-93-9
1830
016-020-00-8
231-639-5
Jako elektrolit w akumulatorach
Kwasowych.
2 SKŁAD I INDENTYFIKACJA O SKŁADNIKACH
2.1 Nazwa Składnika i jego stężenie
Roztwór wodny zawierający 36% H2SO4
2.2 Klasyfikacja
Główny składnik: woda destylowana, kwas siarkowy
Numer WE (EINECS) : 231-639-5
Numer CAS: 7664-93-9
Klasyfikacja substancji : C,R:35,S: (1/2)-26-30-45
Symbole niebezpieczeństwa: C
3.INDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
substancja żrąca
Produkt został zakwalifikowany jako niebezpieczny zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Zdrowia z dnia 03.07.2002 r. oraz dyrektywami: 1999/45/EG i
67/548/EEC z późniejszymi zmianami.
3.1 Zagrożenie dla zdrowia
Kwas siarkowy jest silnie żrący dla wszystkich części ciała. Wywołuje poważne oparzenia,
Jego Opary są żrące dla dróg oddechowych, mogą spowodować obrzęk płuc, a w
konsekwencji śmierć.
Elektrolit akumulatorowy
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 2/8
Działanie na skóre
• Na skórę działa silnie żrąco, niszczy naskórek i wnika w tkankę podskórną i mięśnie
powodując martwicę.
Działanie na oczy
• Może spowodować podrażnienia i poparzenia oczu oraz długotrwałe i trwałe
uszkodzenia.
Połknięcie
• Powoduje natychmiastowe działanie żrące i uszkodzenie dróg pokarmowych.
Wdychanie
• Opary poważnie drażnią drogi oddechowe. Do 48 godzin po okresie ekspozycji może
nastąpić spowolniony obrzęk płuc, który może zakończyć się śmiercią.
Działanie długotrwałe
• Narażanie się na stanowiskach pracy na działanie mgieł kwasu siarkowego wiąże się z
możliwością powstania raka krtani (strun głosowych) oraz w mniejszym stopniu raka
płuc.
3.2 Środowisko
Kwas siarkowy jest szkodliwy dla życia wodnego
3.3 Inne zagrożenia
Materiał utleniający, może wspomagać palenie. Reaguje gwałtownie przy kontakcie z wodą.
Bardzo reaktywny z metalami i materiałami organicznymi.
4. PIERWSZA POMOC
Bardzo ważna jest szybkość działania. We wszystkich przypadkach udzielić pomocy
lekarskiej.
Kontakt ze skórą
• Zdjąć odzież, obmyć skórę dużą ilością wody. Założyć na oparzone miejsce jałowy
opatrunek.
• Natychmiast wezwać lekarza
Kontakt z oczami
• Płukać oczy dużą ilością wody, co najmniej 15 minut trzymając szeroko rozwarte
powieki.
Połknięcie
• Nie wywoływać wymiotów (ryzyko perforacji)
• Podać do wypicia białko jaj kurzych ewentualnie mleko. Poza tym nie podawać
niczego doustnie.
• Natychmiast wezwać lekarza
Wdychanie
• Wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia.
• Zapewnić poszkodowanemu bezruch i spokój, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej
lub siedzącej.
• Chronić przed utratą ciepła.
• W razie duszności podawać tlen.
• Natychmiast wezwać lekarza.
Inne porady medyczne
• Z powodu możliwości pojawienia się opóźnionego obrzęku płuc poddać
poszkodowanego obserwacji lekarskiej przez co najmniej 48 godzin.
Elektrolit akumulatorowy
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 3/8
5 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Kwas siarkowy jest niepalny. Środek utleniający. Może wspomagać palenie.
5.1 odpowiednie środki gaśnicze
• Suchy proszek.
• Do ochłodzenia zbiorników powinno się użyć rozproszonego strumienia wody.
• Gasić środkami gaśniczymi odpowiednimi dla palących się materiałów.
UWAGA: nie wolno dopuścić do przedostania się wody do zbiornika
5.2 Szczególne niebezpieczeństwa, jeśli produkt jest narażony na pożar
• Niepalny, ale wiele mogących się wytworzyć reakcji może wywołać pożar i eksplozję.
• Przy rozkładzie termicznym uwalniają się toksyczne i drażniące gazy (tlenki siarki)
oraz wodór podczas reakcji z metalami.
• Podczas gaszenia pożaru należy włożyć aparat oddechowy i w pełni zabezpieczającą
odzież ochronną.
6 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO
ŚRODOWISKA
6.1 Środki ostrożności dla ludzi
• Przed wejściem na zagrożony teren włożyć sprzęt ochronny (patrz p. 8)
• Przewietrzyć miejsce rozlewu lub wycieku.
6.2 Środki ostrożności dla środowiska
• Postępować ostrożnie, aby uniknąć zagrożenia zanieczyszczenia wód rzecznych i
kanałów ściekowych.
• Powiadomić odpowiednie instytucje w przypadku przypadkowego zanieczyszczenia
wód rzecznych lub kanałów.
6.3 Metody czyszczenia
• Małe ilości rozlanego produktu przysypać niepalnym materiałem chłonnym (np.
zmielonym wapieniem, wapnem, węglanem sodu), zebrać do zamykanego
kwasoodpornego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnie dokładnie spłukać wodą.
• W razie dużego wycieku miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebraną ciecz
odpompować.
• Kwas siarkowy należy neutralizować 10-procentowym mlekiem wapiennym
stosowanym w nadmiarze.
7 POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
7.1 Obchodzenie się z substancją
• Przy obchodzeniu się z małymi ilościami kwasu zabezpieczyć oczy i ręce.
• Zastosować odpowiednią wentylację.
• Przy rozcieńczaniu zawsze dodawać kwas do wody, a nie wodę do kwasu.
• Ubierać kompletny sprzęt ochronny, jeśli istnieje niebezpieczeństwo wycieku lub
rozlewu.
• Unikać wdychania mgieł kwasu o wysokim stężeniu.
7.2 Magazynowanie
• Przechowywać w chłodnym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu o wentylacji
miejscowej wywiewnej oraz o wentylacji ogólnej, z łatwo zmywalną i kwasoodporną
podłogą pochyloną w kierunku studzienek ściekowych, ścianami pomalowanymi
emalią kwasoodporną; z wewnętrzną instalacją wodociągową i odrębną kanalizacją.
• Przechowywać z dala od materiałów palnych, materiałów redukujących, silnych
zasad, metali.
• Zamknięcia beczek muszą być okresowo otwierane, aby mógł się ulotnić wodór.
• Nie zezwalać na palenie tytoniu lub używanie otwartego ognia.
Elektrolit akumulatorowy
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 4/8
8 KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
8.1 Najwyższe dopuszczalne stężenia na stanowiskach pracy
• NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie):
1 mg/m3
• NDSCh (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe):
3 mg/m3
• NDSP (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pułapowe):
8.2 Oznaczenie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-79/Z-04056/03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu siarkowego.
Oznaczenie kwasu siarkowego na stanowisku pracy metodą miareczkową
PN-91/Z-04056/02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu siarkowego i
trójtlenku siarki. Oznaczenie kwasu siarkowego i trójtlenku siarki na stanowiskach pracy
metodą turbimetryczną.
8.3 Środki ostrożności i przedsięwzięcia techniczne
• Zainstalować miejscową wentylację wyciągową.
• Zainstalować wodne prysznice bezpieczeństwa oraz urządzenia do przemywania oczu
wszędzie tam, gdzie może zdarzyć się kontakt kwasu ze skórą lub oczami.
8.4 Środki ochrony indywidualnej
• Ubrać odzież ochronną, obuwie, rękawice kwasoochronne, okulary ochronne lub
osłonę twarzy.
• Ubrać w sytuacji awaryjnej:
- maskę p. gazową z pochłaniaczem typu B, klasy P2 zgodnym z PN-EN-141,
- izolujący sprzęt ochronny układu oddechowego,
- odzież gazoszczelną
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOTECHNICZNE
Wygląd
Przezroczysta do żółtej oleista ciecz
Zapach
Charakterystyczny drażniący zapach
pH (bez rozcieńczania)
< 1 (przy 49g/1 wody w 25˚C pH=0,3)
Temperatura topnienia
3˚C (98% H2SO4); 10,36˚C (100% H2SO4)
7,90˚C (85% H2SO4)
Temperatura wrzenia
338˚C (98,3% H2SO4)
Temperatura zapłonu
Nie dotyczy
Temperatura samozapłonu
Nie dotyczy
Palność
Niepalna ciecz
Właściwości wybuchowe
Nie dotyczy
Właściwości utleniające
Silny utleniacz
Prężność par
< 0,1 Pa w 20˚C
Gęstość par (powietrze = 1)
3,4
Gęstość względna w 15˚C (woda = 1)
1,28 mg/m3 (36%)
Rozpuszczalność w wodzie
Nieograniczona z wydzielaniem ciepła
Rozpuszczalność w tłuszczach
Nie dotyczy
Współczynnik podziału n-oktanol/woda
Nie dotyczy
Ciepło rozpuszczania 1 mola kwasu w 199 molach wody w temp. 25˚C: - 74,33kj/mol
10 STABILOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
10.1 Stabilność
Produkt stabilny w normalnych warunkach magazynowania, manipulacji i stosowania
10.2 Warunki niepożądane
Wysokie temperatury
Elektrolit akumulatorowy
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 5/8
10.3 Materiały niepożądane
• Materiały palne, materiały redukujące, silne zasady
• Roztwór o stężeniu powyżej 60% H2SO4 jest silnym utleniaczem, reaguje z wieloma
związkami organicznymi i atakuje odzież.
• Substancja jest silnym kwasem, reaguje gwałtownie z zasadami i jest żrąca.
Substancja higroskopijna i atakuje korozję.
• Atakuje metale nieszlachetne (z wyjątkiem ołowiu) wydzielając wodór.
10.4 niebezpieczne reakcje/produkty rozkładu
Wydzielające się gazy jak dwutlenek siarki, trójtlenek siarki, wodór.
11 INFORMACJE TOKSYLOGICZNE
11.1 Informacja ogólna
Kwas siarkowy jest bardzo żrący dla wszystkich części ciała.
11.2 Dane o toksyczności
Kontakt ze skórą
• Ból, poważne poparzenia
• Stałe lub wielokrotne narażanie na działanie rozcieńczonych roztworów Mozę
doprowadzić do zapalenia skóry.
Kontakt z oczami
• Natychmiastowy ból, poważne poparzenia, stałe uszkodzenie rogówki mogące
doprowadzić do ślepoty.
Wdychanie
• Mgły i opary mogą spowodować ból gardła, kaszel, skrócenie oddechu, trudności z
oddychaniem.
• Dłuższe przebywanie w zagrożonej atmosferze może wywołać obrzęk płuc.
• Stałe lub powtarzane narażanie a działanie mgieł i oparów kwasu siarkowego może
spowodować psucie i odbarwienie zębów, chroniczne podrażnienie nosa, gardła i
kanalików oskrzelowych oraz możliwość powstania raka krtani.
Połknięcie
• Może spowodować poważne poparzenia ust oraz gardła i uszkodzenie dróg
pokarmowych.
11.3 Stężenie oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu 1mg/m3
LD50 (szczur, doustnie) 2140 mg/kg
LC50 (szczur, inhalacja) 510 mg/m3 * 2h
Objaśnienia skrótów :
LD50 – Dawka śmiertelna dla 50% populacji poddawanej testowi
LC50 – Stężenie śmiertelne (średnie) dla 50% populacji poddawanej testowi.
11.4 Inne dane
• Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Międzynarodowa Agencja Badawcza
nad Rakiem (IARC – International Agency for Research In Cancer) stwierdziła, że
przebywanie na stanowiskach pracy i zagrożonych oddziaływaniem mgieł silnych
kwasów nieorganicznych zawierających kwas siarkowy wywołuje powstawanie
nowotworów powodując raka krtani (strun głosowych) a także (rzadziej) raka płuc.
Chociaż brak jest bezpośredniego związku pomiędzy oddziaływaniem samego kwasu
siarkowego na powstanie nowotworu, powinno unikać się narażania na działanie
mgieł i aerozoli podczas obchodzenia się z tym produktem, a także utrzymywać
stężenia kwasu siarkowego poniżej dopuszczalnej zalecanej górnej granicy dla
stanowiska pracy)/
Elektrolit akumulatorowy
•
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 6/8
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11.09.1996
(Dziennik Ustaw nr 121 poz. 571) mgły kwasu siarkowego są zaliczone do
„czynników rakotwórczych”.
12 INFORMACJE EKOLOGICZNE
12.1 Przemieszczanie
Rozpuszczalny w wodzie w dowolnym stężeniu.
12.2 Rozkład
Nie ulega rozkładowi, pozostaje w glebie w postaci siarczanów.
12.3 Kumulacja
Produkt posiada niski potencjał kumulacji.
12.4 Zagrożenie dla środowiska naturalnego
Kwas siarkowy jest szkodliwy dla życia wodnego nawet przy niskich stężeniach ze względu
na obniżenie odczynu. Substancja żrąca nawet w postaci rozcieńczonej. Nie powoduje
biologicznego niedoboru tlenu. Zagraża zaopatrzeniu w wodę pitną po przedostaniu się do
gleby i wód w dużych ilościach.
Dopuszczalne zanieczyszczenie śródlądowych wód powierzchniowych:
dla siarczanów:
dla wód będących środowiskiem ryb łososiowatych i karpiowatych
pH 6÷9
dla wód morskich wewnętrznych i przybrzeżnych
będących środowiskiem skorupiaków i mięczaków
pH 7÷9
Dawki i stężenia toksyczne dla wodnych organizmów zwierzęcych i roślinnych:
Toksyczność ostra dla ryb – flądra: LC50
100-330 mg/dm3 * 48h
Toksyczność ostra dla skorupiaków brak danych
Hamowanie wzrostu glonów brak danych
Hamowanie wzrostu bakterii brak danych
Stężenie śmiertelne dla ryb – 6,3 mg/dm3 * 24h
Przy długotrwałym narażaniu 1,2 mg/dm3
Przy pH:
3,0 – 3,5 żadna ryba nie może przeżyć dłużej niż kilka godzin; mogą przetrwać pewne rośliny
i bezkręgowce;
3,5 – 4,0 śmiertelne dla łososiowatych; mogą przeżyć płoć, lin, okoń i szczupak po uprzedniej
adaptacji do nieco wyższych wartości pH;
4,0 - 4,5 szkodliwe dla łososiowatych, lina, leszcza, płoci, karasia, karpia (odporność tych
ryb wzrasta wraz z wiekiem i wielkością);
4,5 – 5,0 szkodliwe dla ikry i narybku łososiowatych; przy dłuższym okresie może być
szkodliwe dla łososiowatych i karpia;
5,0 – 6,0 praktycznie nie szkodliwe dla żadnego gatunku ryb, o ile zawartość wolnego CO2
nie przekracza 20mg/l woda nie zawiera soli żelaza.
Duża zawartość żelaza przy pH ok.5,5 powoduje jego wytrącanie się na skrzelach ryb i ich
śmierć.
13 POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
13.1 Informacja ogólna
Kwas siarkowy powinien być utylizowany zgodnie z lokalnymi i państwowymi przepisami.
Kwas siarkowy należy zneutralizować 10%-owym mlekiem wapiennym stosowanym w
nadmiarze.
14 INFORMACJE O TRANSPORCIE
14.1 Klasyfikacja ONZ
Klasa 8, materiały żrące, Nr ONZ 1830, nr rozpoznawczy zagrożenia 80
Elektrolit akumulatorowy
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 7/8
14.2 Informacje Szczegółowe
• ADR: klasa 8, kod klasyfikacyjny C1, nalepka 8; grupa pakowania II
• RID: klasa 8, nalepka 8, grupa pakowania II
• IMDG; klasa8, kod IMDG 8230; nalepka 8; grupa pakowania II
Oznakowanie środków transportu:
- pojazdy samochodowe – pomarańczowe, odblaskowe tablice ostrzegawcze,
- wagony – nalepka ostrzegawcza nr 8,
- cysterny i wagony-cysterny – pomarańczowe tablice ostrzegawcze z numerami
Rozpoznawczymi 80/1830, nalepka ostrzegawcza nr 8
15 INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
15.1 Oznakowanie opakowania
Oznakowanie powinno zawierać:
Napis „Oznakowanie WE”, oraz
Nazwę substancji, nazwę, adres i nr telefonu producenta a także importera lub dystrybutora, a
także:
Numer WE:
231-639-5
Znak ostrzegawczy: C
Symbole zagrożenia:
Symbole bezpieczeństwa:
substancja żrąca
R35:Powoduje poważne oparzenia
S1/2:Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi
S26:Znieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością
wody i zasięgnąć porady lekarza.
S30:Nigdy nie dodawać wody do tej substancji
S45:W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz,
niezwłocznie zasięgnij porady lekarza – jeśli to możliwe
pokaż etykietę.
15.2 przepisy krajowe
• Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września
1996 (Dziennik Ustaw nr 121 poz. 517_ w sprawie „czynników rakotwórczych oraz
nadzoru nad stanem pracowników zawodowo narażonych na te czynniki” mgły kwasu
siarkowego są zaliczane do substancji o działaniu rakotwórczym.
Obowiązujące przepisy wykonawcze:
• Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych
(Dz.U.o1.11.84;Dz.U.01.100.1085;Dz.U.01.125.1367;Dz.U.02.135.1145;Dz.U.02.145.11
87;Dz.U.01.123.1350;Dz.U.02.142.1187;Dz.U.03.189.1852;Dz.U.04.11.94);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki
substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego )Dz.U.02.140.1171);
Elektrolit akumulatorowy
•
•
•
•
•
•
Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej
strona 8/8
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 sierpnia 2002 r. w sprawie obowiązku
dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikownych jako
niebezpieczne (Dz.U.02.142.1194);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowisku
pracy (Dz.U.02.217.1833);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie wykazu substancji
niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U.03.199.1948);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i
sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U.03.171.1666);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania
substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U.03.171.1666);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2003 r. w sprawie sposobu
oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do
przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne
(Dz.U.03.61.552).
16 INNE INFORMACJE
Niniejsza karta została przeredagowana i zaktualizowana zgodnie z Rozporządzeniem
Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie kart charakterystyki substancji
niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U.nr 140, poz.1171 z dnia 3 września 2002
r.). przedstawione akty prawne zostały zaktualizowane na dzień 02.03.2004.
Wykorzystano informacje zawarte w opracowaniu EFMA (European Fertilizers
Manufactures’ Assosciation) „Guidance for the Compilation of Safety Data Sheets for
Fertilizers Materiale” oraz w Karcie charakterystyki nr 0024 „Kwas siarkowy” wydanej przez
Centralny Instytut Ochrony pracy w Warszawie.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki podane są w dobrej wierze a
ich dokładność oparta na aktualnej wiedzy o substancji. Nie oznacza to zgody na
odpowiedzialność prawną jakiejkolwiek osoby reprezentującej przedsiębiorstwo na skutki
wynikłe z właściwego lub niewłaściwego wykorzystania zawartych informacji w
szczególnych okolicznościach.
Opracował
Sprawdził
Zatwierdził
Stanowisko
Imię i nazwisko
Właściciel
Wiktor Krawczyk
Podpis
Data
01.10..2004