„Kalisz: laboratorium dla przyszłości”

„Kalisz: laboratorium dla przyszłości”
to cykl rozbudowanych warsztatów, łączących artystyczne strategie wypracowane na gruncie sztuki
teatru z działaniami z zakresu animacji kultury.
Celem projektu jest taka realizacja misji teatru publicznego, która zakłada służbę mieszkańcom miasta
również poprzez działania o charakterze partycypacyjnym, kształtujące świadomość obywatelską Teatr
im. Wojciecha Bogusławskiego ma stać się ośrodkiem integracji lokalnej wspólnoty,
zaktywizowanej wokół idei pozytywnej społecznej zmiany. W projekt włąc zą się przedstawiciele
różnorodnych grup zawodowych (niezwiązanych dotychczas z Teatrem), lokalni aktywiści miejscy
oraz zaproszeni eksperci i artyści. Punktem wyjścia dla każdego odcinka cyklu stanie się
zaprezentowanie wyimaginowanej, idealnej przyszłości miasta (utopijna wizja musi mieć swoje źródło
w realnym, zdiagnozowanym problemie). Program obejmie szerokie spektrum tematów, a każdy
odcinek cyklu warsztatowego zostanie zrealizowany w innej formule.
Obchody 250lecia teatru publicznego w Polsce przypadają na ten sam rok, w którym Teatr im.
Bogusławskiego w Kaliszu świętować będzie 215lecie istnienia. Związki tej instytucji (jednej znajstarszych
polskich scen) z miastem i lokalną społecznością mają szczególny charakter warto
przypomnieć, że powstała ona z inicjatywy kaliszan, zainspirowanych gościnnymi występami zespołu
Wojciecha Bogusławskiego na początku XIX wieku. Kaliski Teatr założono więc w wyniku
wspólnotowego gestu mieszkańców, aktywnie dążących do udoskonalenia swojego miasta. Sztukę
sceniczną wpisano tym samym w szeroki projekt społeczny. Dlatego misję teatru publicznego,
realizowaną w naszej instytucji, chcemy rozumieć jako służbę pełnioną kaliszanom nie tylko poprzez
aktywność o charakterze ściśle artystycznym. Równie istotną częścią publicznej misji powinny stać
się działania partycypacyjne, prowadzone wspólnie z mieszkańcami miasta i zaprojektowane zgodnie
z ich potrzebami. Artystyczne narzędzia i strategie, wypracowane dzięki praktyce scenicznej, mogą
przysłużyć się także działaniom na rzecz społecznej zmiany.
„Kalisz: laboratorium dla przyszłości” to program rozbudowanych warsztatów, realizowanych
cyklicznie, z udziałem zaproszonych gości (ekspertów i artystów z Kalisza oraz innych miast), we
współpracy z przedstawicielami różnorodnych kaliskich grup zawodowych, aktywistami miejskimi,
działaczami lokalnych organizacji pozarządowych. Koordynowane przez Teatr działania będą za
każdym razem prowadzone w innej formule, jednak połączy je wspólny temat: stworzenie takiej wizji
wyimaginowanej przyszłości Kalisza, która opiera się na zaprogramowaniu pozytywnej zmiany
(warsztaty będą dotyczyły szerokiego spektrum tematów: od architektury, przez politykę
demograficzną, po kulinaria). Każdy odcinek zostanie poświęcony wybranemu zagadnieniu,
opracowanemu na podstawie analizy aktualnych problemów Kalisza, z uwzględnieniem wybranych
aspektów tradycji i przeszłości miasta.
Celem projektu jest próba integracji lokalnych wspólnot wokół działań mających na celu wykreowanie
miejskiej utopii. „Laboratorium dla przyszłości” to cykl dążący do przekroczenia negatywnych narracji
dotyczących Kalisza, zmagającego się z problemami typowymi dla współczesnych miast jak
na przykład kwestia pustoszejącego centrum czy też odpływ młodych ludzi do większych aglomeracji i
dodatkowo obciążonego pamięcią niełatwej przeszłości, obejmującej m.in. dwukrotne unicestwienie
miasta.
Planowany program to także próba wyjścia poza kulturę diagnozy i debaty na rzecz
konkretnych działań, które choć początkowo oparte na fikcji, scenariuszach dotyczących
wyimaginowanej przyszłości stanowić mają trening społecznej kreatywności i wyobraźni,
umożliwiający projektowanie realnych zmian. Misja teatru publicznego rozumiana jest tu jako
rekontekstualizacja artystycznych strategii, wykorzystywanych bezpośrednio w służbie mieszkańcom
miasta. Performatywne zabiegi, oparte na utopijnych scenariuszach, zostaną użyte do
przeprowadzenia działań partycypacyjnych, aktywizujących lokalne środowiska. Projekt ma również
na celu wzmocnienie pozycji Teatru im. Bogusławskiego jako wiodącej instytucji kultury oraz silnego
ośrodka integracji grup społecznikowskich i artystycznych.
Kalisz Miasto Mostów. Warsztaty architektoniczne
Ze względu na dużą liczbę mostów łączących brzegi rzeki Prosny oraz dwóch kanałów
Bernardyńskiego i Rypinkowskiego, Kalisz bywa nazywany „Wenecją północy”. Dlatego
warsztaty poświęcone ulepszaniu przestrzeni publicznej chcemy skoncentrować wokół idei
„mostu” rozumianego tu nie tylko jako obiekt architektoniczny, ale również jako metafora
komunikacji.
Podczas pierwszej fazy warsztatów chcemy doprowadzić do spotkania zaproszonych kaliskich
architektów z grupą mieszkańców zaangażowanych w działania zmierzające do poprawy
funkcjonalność przestrzeni miejskiej. Gdzie chcieliby dotrzeć niewidomi, osoby starsze, osoby z
niepełnosprawnościami? O czym marzą lokalni ekolodzy czy aktywiści z grupy Rowerem do
Nowoczesności? Dzięki dialogowi mieszkańców i ekspertów wyłoni się utopijna koncepcja
wspólnej przestrzeni, która zyska kształt nowego projektu miasta. Wyobrazimy sobie i, za
pomocą planów architektonicznych, zwizualizujemy miasto wzbogacone o nowe mosty, kładki,
przejścia i ścieżki.
Koncepcja wspólnej przestrzeni musi uwzględniać także lokalny ekosystem, a w konsekwencji
projekty stworzone z myślą o zasiedlających miasto zwierzętach mieszkającym
w sąsiadującym z Teatrem parku wiewiórkom, które nieustannie przebiegają przez ruchliwą
ulicę, również należy się własna kładka. Przy okazji warsztatu z architektami chcemy
skonfrontować ze sobą te grupy mieszkańców, które nie spotykają się na co dzień, a
reprezentują pozornie sprzeczne interesy jak np. lokalni ekolodzy i przedstawiciele Kaliskich Linii
Autobusowych by podczas pracy nad nowym projektem przestrzeni miejskiej mogli poszukać
rozwiązań satysfakcjonujących dla obu stron.
Efekty warsztatu zaprezentowane zostaną szerszej publiczności w postaci planów
architektonicznych i wizualizacji utopijnej przestrzeni miejskiej.