Zestaw tematów na ustną część egzaminu maturalnego

Zestaw tematów na ustną część
egzaminu maturalnego z języka polskiego
w roku szkolnym 2015/2016
IX Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Jagiellończyka
w Toruniu, ul. Rydygiera 12 a
Literatura (L)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Porównaj, na wybranych przykładach literackich, różne sposoby ukazania motywu dworku polskiego.
Dziecko widziane oczami twórców literatury. Przedstaw to zagadnienie w oparciu o wybrane utwory.
Arkadia – kraina szczęśliwości i jej wyobrażenia literackie. Omów i zinterpretuj temat na wybranych
przykładach.
Na wybranych przykładach literackich omów różne sposoby ujęcia motywu podróży.
Scharakteryzuj i porównaj etos rycerza w wybranych tekstach literackich różnych epok.
Polska literatura fantastyczna i historyczna – dwa sposoby mówienia o rzeczywistości. Porównaj, jaką pełnią funkcję, odwołując się do wybranych przykładów.
Analizując wybrane gatunki publicystyczne i literackie, porównaj sposoby kreacji świata przedstawionego w literaturze faktu.
Wolność i tyrania w dziełach romantycznych. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
Przeanalizuj motyw podróży i jego znaczenie w biografiach bohaterów romantycznych.
Miłość jako temat literatury XVI i XVII wieku – porównaj kreacje bohaterów oraz sposoby ujęcia
motywu.
Walka dobra ze złem. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł literatury romantycznej.
Zanalizuj znaczenie motywu pracy w wybranych utworach polskiego pozytywizmu i Młodej Polski.
Przedstaw sposoby funkcjonowania motywów biblijnych w twórczości dwóch wybranych autorów.
Romantyczny model miłości w literaturze późniejszych epok. Zanalizuj temat na podstawie dwóch
wybranych epok.
Analizując utwory wybranych epok literackich, przedstaw sposób realizacji motywu fatum w literaturze.
Przedstaw i zanalizuj literacki obraz motywu władzy w twórczości wybranych autorów.
Analizując wybrane utwory, przedstaw realizację literackiego motywu winy i kary.
Scharakteryzuj literacki obraz polskiej wsi, analizując utwory prozatorskie.
Analizując wybrane powieści literatury polskiej, przedstaw najciekawsze – Twoim zdaniem – portrety psychologiczne.
Motywy franciszkańskie w literaturze polskiej. Różnorodne sposoby i funkcje realizacji tematu.
Analizując wybrane utwory literackie i publicystyczne, przedstaw portret Polaka okresu pozytywizmu.
Porównaj literackie sposoby kreacji bohaterów narodowych, analizując literaturę romantyzmu.
Wieś w literaturze pisarzy Młodej Polski i XX-lecia międzywojennego. Zanalizuj i przedstaw różne
sposoby ujęcia tego motywu.
Porównaj różnorodne ujęcia motywu utopii w wybranych utworach literackich.
Różne sposoby kreacji artysty jako bohatera literackiego. Zanalizuj temat na dowolnych przykładach.
Krzyż i miecz – atrybuty średniowiecza. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory.
Poeta romantyczny jako bohater swoich utworów. Przedstaw temat na wybranych przykładach.
Młodzi na rozstajach dróg. Omów zagadnienie, odwołując się do literatury różnych epok.
Literacki motyw matki i córki. Na wybranych przykładach omów różne sposoby kreacji bohaterów.
Omów sposób mówienia o martyrologii narodu polskiego w wybranych utworach literackich.
Przedstaw portret doktora w wybranych utworach literackich różnych epok.
Scharakteryzuj i porównaj niepokoje człowieka końca wieku XIX i człowieka współczesnego, odwołując się do wybranych utworów literackich.
1
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
Motyw wyboru w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane utwory.
Scharakteryzuj ziemiański i rycerski model życia, analizując wybrane dzieła literatury staropolskiej.
Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw funkcję motywu natury.
Motyw zazdrości w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane utwory.
Motyw zemsty w literaturze na przestrzeni wieków. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane
utwory.
Polityka i społeczeństwo. Omów temat, odwołując się do znanych Ci utworów literackich.
Na wybranych przykładach literackich scharakteryzuj momenty przełomu między kolejnymi epokami.
Historia jako temat w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory.
Sposoby kreowania obrazu świata w literaturze science fiction i fantasy. Omów i porównaj na wybranych przykładach.
Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby
tworzenia takiego obrazu oraz przyczyny tego zjawiska.
Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze – omów sposoby ich przedstawienia i funkcje w wybranych
utworach.
Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj
wykorzystywane w nich środki wyrazu.
Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów.
Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w
utworach z różnych epok.
Portrety przyjaciół w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory z różnych epok.
Sposoby ujęcia motywów fantastycznych w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
Omów znaczenie motywu zdrajcy i zdrady w literaturze wybranych epok.
Sposoby ukazywania i znaczenie motywu ucieczki w wybranych utworach literackich.
Przedstaw różne modele państwa w wybranych utworach literackich.
Przestaw i zinterpretuj funkcjonowanie motywu ogrodu w wybranych utworach literackich.
Literacki obraz zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym. Wyjaśnij, jak literatura polska i obca
ilustruje mechanizmy i skutki działania totalitaryzmu.
Bestiarium literackie. Zaprezentuj sposób przedstawiania zwierząt jako postaci literackich w wybranych utworach różnych epok.
Mężczyzna, który mógł się spodobać. Omów przemiany wzorca mężczyzny w kulturze europejskiej
na podstawie wybranych utworów literackich.
Szekspir to prekursor romantyzmu. Uzasadnij lub polemizuj z tym stwierdzeniem, odnosząc się do
wybranych tekstów tego dramatopisarza i utworów romantyzmu europejskiego.
Przedstaw różnorodność tematyczną poezji polskiej z okresu II wojny światowej na wybranych przykładach.
Rola pieniądza w życiu bohaterów literackich. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory z
różnych epok.
Przedstaw motyw wampira i jego funkcje w tekstach kultury.
Funkcje motywu walki dobra ze złem w literaturze fantasy i science fiction. Zbadaj temat na wybranych utworach literackich.
Aluzja literacka i jej funkcja w tekstach piosenek wybranych twórców.
Doświadczenia Holocaustu – pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów zagadnienie na przykładzie stosownych utworów.
System wartości w powieści o tematyce mafijnej. Omów temat na wybranych utworach.
Porównaj wizerunki bohaterów, którzy stracili panowanie nad swoim życiem. Omów temat na wybranych przykładach literatury polskiej i obcej.
2
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki (Z)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
Inspiracje mitologiczne w literaturze, filmie i sztukach plastycznych. Omów temat, analizując celowo
dobrane utwory.
Motywy biblijne w literaturze i sztuce dwóch wybranych epok. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Motyw ogrodu w literaturze i sztuce w wybranych epokach literackich. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Poetyckie inspiracje dziełami sztuki. Porównaj i zanalizuj różnorodne ujęcia tematu na przykładzie
poezji współczesnej.
Powinowactwa literatury i malarstwa w wybranej epoce. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Związki malarstwa impresjonistycznego z literaturą polskiego modernizmu. Zanalizuj i porównaj
wybrane dzieła.
Związki malarstwa symbolicznego z literaturą polskiego modernizmu. Zanalizuj i porównaj wybrane
dzieła.
Motywy ekspresjonistyczne w malarstwie i literaturze modernizmu oraz XX-lecia międzywojennego.
Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Toruń – obraz miasta w literaturze i sztuce. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Inspiracje ludowe w różnych tekstach kultury. Omów na wybranych przykładach.
Motyw czterech pór roku w różnych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
Wizja zdeformowanego świata w literaturze i sztuce XX wieku. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Motywy średniowiecza w tekstach kultury XX wieku. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Przedstaw portrety kobiet w barokowej poezji i malarstwie w oparciu o wybrane przykłady.
Człowiek wobec natury w literaturze i malarstwie. Przedstaw i zanalizuj zagadnienie na wybranych
przykładach różnych epok.
Motyw wieży Babel w literaturze, malarstwie i muzyce wybranych epok. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
Literacki i malarski obraz matki (w wybranych epokach literackich). Zanalizuj i porównaj dowolne
dzieła.
Non omnis moriar. Odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich, przedstaw jakie wartości decydują o nieśmiertelności dzieła.
Portret dziecka w literaturze i sztuce XIX wieku. Scharakteryzuj temat na wybranych przykładach.
Na wybranych przykładach literackich, malarskich i rzeźbiarskich przedstaw i porównaj wyobrażenia Piety.
Przyroda ojczysta jako temat, motyw i źródło inspiracji artystycznych. Przedstaw temat, odwołując
się do wybranych epok literackich.
Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce współczesnej. Omów na wybranych
przykładach.
Przedstaw na wybranych przykładach różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce.
Przywołując wybrane przykłady, przeanalizuj rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze
i filmie.
Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory.
Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła.
Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne).
Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie (analiza porównawcza
dzieł).
Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych (analiza wybranych dzieł).
Ekspresjonizm w malarstwie, literaturze i filmie. Ukaż podobieństwa i różnice, odwołując się do wybranych przykładów.
Sceny batalistyczne w literaturze, filmie i malarstwie. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w
wybranych dziełach.
3
32. Przedstaw różne ujęcia motywu przebaczenia w literaturze i sztuce, analizując wybrane dzieła.
33. Erotyka w literaturze i sztuce. Przedstaw to zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła.
34. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie (np. H. Sienkiewicz i J. Matejko). Analiza
porównawcza dzieł.
35. Scharakteryzuj sposób przedstawiania rzeczywistości w czasach PRL-u, analizując wybrane utwory
literackie i filmowe.
36. Różne wizerunki aniołów w malarstwie i literaturze. Scharakteryzuj sposoby ich przedstawiania w
oparciu o wybrane przykłady.
37. Tematyka tatrzańska w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady.
38. Wolność jako temat literatury i sztuki. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady.
39. Zagadki kryminalne i sposoby ich rozwiązywania w literaturze i filmie. Przedstaw zagadnienie w
oparciu o wybrane przykłady.
40. Zwierzę jako temat dzieł malarskich oraz literackich. Przedstaw różne sposoby ujęcia tego tematu.
41. Kicz jako zjawisko pojawiające się w sztuce i literaturze. Zanalizuj na wybranych przykładach.
42. Jak powiedzieć kocham? Zbadaj, w jaki sposób zakochani wyrażali swoje uczucia. Omów temat na
wybranych przykładach z literatury i filmu.
43. Narkomania jako temat dzieł literackich i filmowych. Przedstaw różne sposoby ujęcia tego zagadnienia.
44. Motyw tańca i jego funkcja w utworze. Omów temat na wybranych przykładach z literatury i sztuki.
Język (J)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Język ojczysty a zapożyczenia. Zanalizuj zjawisko, oceniając przydatność zapożyczeń.
Stylizacja językowa. Porównaj sposoby funkcjonowania tego zjawiska w literaturze (na wybranych
przykładach).
W jaki sposób język reklam wykorzystuje różne funkcje językowe, by kształtować świadomość
i potrzeby odbiorców? Omów zagadnienie w odniesieniu do wybranych przykładów.
Scharakteryzuj środki retoryczne w literaturze i publicystyce polskiej. Omów ich zastosowanie
w wybranych utworach.
Na wybranych przykładach scharakteryzuj zjawisko manipulacji językowej (wykorzystaj teksty literackie i prasowe II połowy XX wieku).
Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów cechy języka wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem elementów ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter.
Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj i omów wybrane przykłady literackie (i
inne).
O sztuce przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich. Zanalizuj zjawisko w odniesieniu do renesansu, baroku i oświecenia.
Język prasy. Scharakteryzuj różne odmiany stylu publicystycznego (na wybranych przykładach).
Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
Wizja świata zawarta w żargonie młodzieżowym. Omów na wybranych przykładach.
Funkcja neologizmów w twórczości poetyckiej. Odwołaj się do przykładów z dorobku literackiego
różnych twórców.
Tendencje w dziedzinie nazewnictwa – na przykładzie nazw sklepów, instytucji, barów... Oceń formę
językową nowych nazw pod względem poprawności i walorów językowych.
Język jako narzędzie wywierania wpływu na ludzi. Omów na wybranych przykładach.
Język polityków odzwierciedleniem kultury narodu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów wypowiedzi polityków.
Listy kochanków. Zbadaj język miłości w tekstach z wybranych epok.
Porównaj język piosenek stosowany w czasach młodości Twoich rodziców i obecnie. Poddaj analizie
wybrane teksty piosenek.
Na wybranych przykładach z polszczyzny współczesnej zaprezentuj tendencje do komunikatywności
i ekonomiczności w rozwoju języka.
4