Untitled
Transkrypt
Untitled
>> Wstęp Krótkoterminowy Wolontariat Europejski (Short Term European Voluntary Service) jest skierowany do młodzieży z mniejszymi szansami – stwarza jej możliwość uczestniczenia w projektach nieformalnego kształcenia międzykulturowego. Chociaż Wolontariat Europejski istnieje w Polsce od 2000 roku, uczestnictwo w nim młodych osób znajdujących się w trudnej sytuacji (np. młodzieży niepełnosprawnej, pochodzącej ze środowisk imigranckich, wcześnie rezygnującej z nauki w szkole, mieszkającej w regionach odizolowanych lub znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej) ciągle jest niewielkie. Pracownicy młodzieżowi, którzy pracują z taką młodzieżą, sami nie są przyzwyczajeni do udziału w projektach międzynarodowych. Przyznają, że Wolontariat Europejski stanowi dla nich zagadkę i wprawia w zakłopotanie; uważają, że jest przeznaczony „tylko dla studentów” i trudno im dostrzec, w jaki sposób może łączyć się z potrzebami młodych ludzi, z którymi pracują. Aby zachęcić więcej organizacji do zaangażowania się w krótkoterminowe projekty Wolontariatu Europejskiego, Polska Narodowa Agencja Programu „Młodzież” zorganizowała w listopadzie 2002 r. szkolenie “EVS Short Term Puzzled Training Course”. Uczestnicy tego szkolenia wyrazili ogromną potrzebę promocji krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego w całej Europie. Pracownicy i liderzy młodzieżowi potrzebują przyjaznej dla odbiorcy informacji o takich projektach i o tym, jak cennymi i mającymi wpływ na dalsze życie doświadczeniem mogą stać się one dla młodych ludzi. Sama promocja programu to jednak za mało. Pracownicy młodzieżowi powinni rozumieć jak wykorzystać krótkoterminowy Wolontariat Europejski, aby pomóc młodym podopiecznym w osiąganiu długoterminowych celów. W odpowiedzi na te potrzeby powstało „Przyłącz się!”. Publikacja ta, przeznaczona dla pracowników i liderów młodzieżowych, zawiera ogólny zarys krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Omawia jego cele i grupę docelową oraz role partnerów uczestniczących w krótkoterminowym Wolontariacie Europejskim. „Przyłącz się!” opisuje możliwe korzyści krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego zarówno dla młodych ludzi jak i dla organizacji. Ponadto publikacja ta opisuje sposób, w jaki pracownicy młodzieżowi mogą poradzić sobie z organizacją krótkoterminowych projektów Wolontariatu Europejskiego i pozytywny wpływ, jaki projekty międzynarodowe mogą wywierać na pracę z młodzieżą na poziomie lokalnym. Lektura przewodnika „Przyłącz się” jest pierwszym ważnym krokiem do realizacji krótkoterminowych projektów Wolontariatu Europejskiego. Jeśli masz jakieś pytania lub chciałbyś dowiedzieć się więcej, kolejnym krokiem będzie kontakt z Narodową Agencją w Twoim kraju (więcej na ten temat znajdziesz w rozdziale „Dodatkowe informacje”). Przekaż tę publikację organizacjom i pracownikom młodzieżowym, których mógłby zainteresować krótkoterminowy Wolontariat Europejski. Nie ma lepszego momentu niż teraz…więc na co czekasz? Czas zacząć! <<<<<<<<<<<<<<<<<< Przyłącz się!!! <3 >Spis treści Wstęp 3 Część I – Opis Programu Czym jest Wolontariat Europejski? 5 Czym jest krótkoterminowy Wolontariat Europejski? 6 Kim są ,,młodzi ludzie z mniejszymi szansami”? 7 Jakie korzyści niesie ze sobą udział w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego? 8 Jakie ograniczenia związane są z krótkoterminowymi projektami Wolontariatu Europejskiego? 9 Jak najlepiej poradzić sobie z krótkoterminowymi projektami Wolontariatu Europejskiego? 10 <4 Część II – Planowanie krótkoterminowego projektu Wolontariatu Europejskiego Ogólne ramy projektu 13 Partnerzy i ich role 13 Cykl projektu 15 Najważniejsze elementy udanego projektu krótkoterminowego 18 Dodatkowe informacje 20 Podsumowanie 21 CZĘŚĆ I – Opis Programu >> Czym jest Wolontariat Europejski? Wolontariat Europejski (European Voluntary Service - EVS) daje młodym ludziom możliwość uczestniczenia w różnych formach kształcenia nieformalnego za granicą. Wolontariat jest narzędziem, dzięki któremu młodzi ludzie zdobywają nowe umiejętności i jednocześnie wspierają lokalne projekty i społeczności, poświęcając swój czas i zaangażowanie. Wolontariat Europejski daje młodym ludziom szansę podróżowania i mieszkania za granicą od 6 do 12 miesięcy po to, by mogli poznać nową kulturę i inny styl życia. Ta wyjątkowa możliwość została stworzona, aby przynosić korzyści młodym ludziom, by ułatwić im integrację społeczną i zwiększyć ich szanse na rynku pracy. Celem Wolontariatu Europejskiego jest pomoc młodym ludziom w przejęciu na siebie odpowiedzialności za własną przyszłość. Jednocześnie Pro„Powiedz nam więcej!” gram zachęca ich do stawania się lepszymi obywatelami, aby korzyści odniosło także społeczeństwo jako Kiedy po raz pierwszy usłyszeliśmy o Wocałość. lontariacie Europejskim od razu chcieliśmy dowiedzieć się więcej. Pracujemy w małym Wolontariat Europejski jest częścią europejskiego Proklubie młodzieżowym w regionie znajdujągramu MŁODZIEŻ. Jak wskazuje nazwa, Wolontariat cym się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Europejski jest związany ze światem międzynarodoBezrobocie w naszym regionie jest wysokie wych działań wolontariackich. Różni się jednak od ini nasi młodzi ludzie nigdy nie mogliby sobie nych programów wolontariackich tym, że jest przede pozwolić na luksus wyjazdu za granicę. Zawszystkim programem edukacyjnym. Niektóre międzyinteresował nas pomysł zaangażowania narodowe programy wolontariackie wymagają od kanmłodych ludzi, z których wielu przestało dydatów wysokiego poziomu wykształcenia i specjalichodzić do szkoły w wieku 15-16 lat w prostycznych umiejętności. W innych uczestnicy muszą jekt, który dałby im szansę uczenia się opłacić wpisowe i pokryć koszty podróży i zakwaterow sposób zupełnie inny od tradycyjnego syswania. Wolontariat Europejski jest wyjątkowy, ponietemu szkolnego. Spodobało nam się również waż jest otwarty dla wszystkich młodych ludzi – od to, że celem programu jest rozwój projekuczestników nie są wymagane żadne specjalne umietów lokalnych a nie tylko zapewnienie młojętności czy kwalifikacje. Ponadto udział w Wolontadym ludziom tanich wakacji. riacie Europejskim jest całkowicie bezpłatny. >> <5 CZĘŚĆ I W samym sercu projektu Wolontariatu Europejskiego leży dwustronny proces uczenia się. Dla młodej osoby proces ten ma miejsce w kraju innym niż ten, w którym mieszka. Poprzez pracę wolontariacką młody człowiek zdobywa całą gamę praktycznych i społecznych umiejętności. Mieszkając w obcej dla siebie społeczności lokalnej, młodzi ludzie „z pierwszej ręki” poznają inną kulturę i inny styl życia. Dla wspólnoty lokalnej proces uczenia międzykulturowego dzieje się na ich własnym podwórku. Goszcząc wolontariusza z zagranicy, społeczność może wiele dowiedzieć się o jego ojczyźnie, zwyczajach, tradycjach i życiu codziennym, jednocześnie czerpiąc korzyści z dodatkowej energii i wsparcia. Młodzi ludzie, którzy chcą wziąć udział w Wolontariacie Europejskim muszą być w wieku 18-25 lat (możliwe są wyjątki od tej zasady) i legalnie mieszkać w jednym z krajów Programu MŁODZIEŻ lub w Kraju Partnerskim (listę krajów uczestniczących w Programie znajdziesz w Przewodniku dla Użytkowników Programu MŁODZIEŻ – adres strony internetowej znajduje się w rozdziale „Dodatkowe informacje” na końcu tej publikacji). >>„Czas CZĘŚĆ I <6 >> Czym jest krótkoterminowy jest wszystkim…” Wolontariat Europejski? Nasz klub młodzieżowy znajduje się w dużym mieście. Pracujemy z młodzieżą z rodzin imigranckich. Kiedy kilka lat temu po raz pierwszy rozmawialiśmy z nimi o Wolontariacie Europejskim spotkaliśmy się z dużym oporem. Nasi młodzi ludzie byli przestraszeni myślą o wyjeździe za granicę na cały rok. Niektórzy z nich nigdy nie byli nawet poza swoją dzielnicą, więc taki długi okres czasu poza domem był dla nich niewyobrażalny. Wprowadzenie krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego było pozytywną zmianą. Młodzi ludzie są o wiele bardziej otwarci na uczestnictwo w projektach trwających 6 czy 8 tygodni.Ten okres czasu jest dla nich wystarczająco długi, aby stać się prawdziwym wyzwaniem i na tyle krótki by być realistyczny. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski (Short Term European Voluntary Service) to szczególna forma Wolontariatu Europejskiego. Nazwa „krótkoterminowy” związana jest z czasem trwania projektów: od co najmniej trzech tygodni do maksymalnie sześciu miesięcy. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski wyróżnia się tym, że jest skierowany do młodych ludzi, którzy w inny sposób nie byliby w stanie uczestniczyć w działaniach międzynarodowych. W przeszłości większość uczestników Wolontariatu Europejskiego miała podobny profil: byli to głównie studenci, którzy już wcześniej podróżowali i mieli duże umiejętności praktyczne i językowe. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski został stworzony po to, żeby zachęcić młodych ludzi o różnym pochodzeniu i różnych umiejętnościach do uczestniczenia w projektach międzynarodowych. Grupą docelową krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego są młodzi ludzie „z mniejszymi szansami”. >> Kim są „młodzi ludzie z mniejszymi szansami”? >>Czy „mniejsze szanse” oznaczają „trudne przypadki”? Wykluczenie to może być wynikiem różnych czynników. Na przykład niektórzy z tych młodych ludzi mogą mieszkać na odizolowanych terenach lub w regionach znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej o ograniczonym dostępie do informacji. Młode osoby niepełnosprawne fizycznie lub umysłowo mogą mieć szczególne potrzeby, których nie da się łatwo zaspokoić w obcym kraju. Niektórzy młodzi ludzie z kręgów imigranckich mogą nie znać samej idei wolontariatu. Inni, na przykład ci, którzy wcześnie przestali chodzić do szkoły, lub mają problemy emocjonalne czy społeczne, mogą nie być wystarczająco dojrzali lub nie mieć wystarczających umiejętności społecznych, by poradzić sobie mieszkając samemu z dala od rodzin i przyjaciół. Każda z tych grup ma swoje szczególne potrzeby, wszystkie jednak łączy jedno: żadna z tych osób nie będzie mogła uczestniczyć w programach europejskich bez dodatkowego wsparcia. <7 CZĘŚĆ I Kiedy zdecydowaliśmy się gościć wolontariusza z zagranicy w ramach krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego, wiele osób mówiło nam, że oszaleliśmy. Niektórzy obawiali się, że osoba z takiej grupy będzie trudna we współpracy i przyniesie problemy do naszego miasteczka. Nie udzielił nam się ten niepokój. W naszej organizacji pracują pracownicy młodzieżowi z wieloletnim doświadczeniem. Naszymi młodymi ludźmi i ich problemami zajmujemy się na co dzień, więc goszczenie osoby z zagranicy w pewnym stopniu nie różni się zbytnio od naszej zwykłej działalności. Blisko współpracujemy z organizacją wysyłającą, aby poznać wolontariuszy przed ich przyjazdem. Musimy mieć pewność, że jesteśmy przygotowani na to, by zapewnić im wsparcie jakiego potrzebują. Jeśli ktoś ma „mniejsze szanse” nie znaczy, że będzie „trudnym przypadkiem”. Oznacza to po prostu, że organizacja goszcząca musi najpierw poznać jego potrzeby i zdecydować czy ma wystarczającą wiedzę i umiejętności żeby zapewnić wolontariuszowi odpowiednie wsparcie. Określenie „mniejsze szanse” jest bardzo szerokie, obejmuje młodych ludzi o różnym pochodzeniu. W kontekście Wolontariatu Europejskiego określenie „mniejsze szanse” jest używane do opisania tych młodych ludzi, którzy są wykluczeni z uczestnictwa w długoterminowych projektach Wolontariatu Europejskiego. >> Jakie korzyści niesie ze sobą udział w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego? Krótkoterminowy Wolontariat Europejski niesie ze sobą wiele potencjalnych korzyści. W szczególności stwarza młodym ludziom możliwość: poznania innych kultur spotkania nowych ludzi zwiększenia poczucia własnej wartości i pewności siebie usamodzielnienia się rozwinięcia umiejętności praktycznych i społecznych podróżowania przejęcia na siebie odpowiedzialności pomocy innym zrobienia czegoś, z czego mogą być dumni poczucia, że są potrzebni wsparcia społeczności lokalnej nauczenia się nowego języka Oczywiście nie tylko młodzi ludzie czerpią korzyści z krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Organizacje biorące udział w projektach, również korzystają z nich w dużym stopniu. CZĘŚĆ I <8 KORZYŚCI PŁYNĄCE Z WYSYŁANIA WOLONTARIUSZY: KORZYŚCI PŁYNĄCE Z GOSZCZENIA WOLONTARIUSZY: umożliwienie podjęcia nowych działań, nowych wyzwań inwestowanie w przyszłość młodego człowieka ułatwienie kontaktów między kulturami umożliwienie młodym ludziom pomocy ich rówieśnikom promocja wolontariatu nawiązywanie kontaktów z nowymi organizacjami nowa energia w organizacji aktywność na poziomie europejskim świeże pomysły i dodatkowa energia dla społeczności lokalnej poznanie innych sposobów pracy z młodzieżą inspiracja dzięki nowemu doświadczeniu obserwowanie osiągnięć młodych ludzi propagowanie uczenia się poprzez działanie dobra zabawa i radość z nowego doświadczenia Jak pokazano wcześniej nie można zapomnieć, że krótkoterminowy Wolontariat Europejski to okres pracy wolontariackiej. Chociaż krótkoterminowe projekty Wolontariatu Europejskiego stwarzają młodym ludziom możliwość zdobycia nowych umiejętności praktycznych, nie są one nastawione na rozwój zawodowy. Bardzo ważne jest więc, aby nie mylić krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego ze szkoleniami zawodowymi, stażami lub praktykami. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski jest wyjątkową formą kształcenia nieformalnego, której głównym celem jest osobisty rozwój uczestników. >>„Najlepsza decyzja, jaką kiedykolwiek podjęliśmy!” Kiedy szukaliśmy wolontariusza do naszego projektu skontaktowała się z nami organizacja, która chciała wysłać na krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego młodego chłopaka na wózku. Naszą pierwszą reakcja było: „Nie możemy tego zrobić! To zbyt trudne!”. Jednak po wielu dyskusjach i przemyśleniach zdecydowaliśmy się spróbować. Okazało się, że była to najlepsza decyzja, jaką kiedykolwiek podjęliśmy. Musieliśmy zmierzyć się z wieloma trudnościami technicznymi, ale z pewnością było warto. Na początku myśleliśmy, że nasi młodzi ludzie dużo nauczą się od wolontariusza z zagranicy. Nie spodziewaliśmy się, że uczenie to będzie odbywać się na wszystkich poziomach – pracownicy naszej organizacji a nawet ludzie z okolicy byli pod ogromnym wpływem naszego wolontariusza. Mieliśmy podwójne szczęście – nie tylko poznaliśmy inną kulturę, ale także nauczyliśmy się o trudnościach, z jakimi na co dzień muszą radzić sobie osoby niepełnosprawne. Sam fakt, że ten młody chłopak musiał stawiać czoła tylu przeciwnościom a jednak mimo wszystko zdecydował się wyjechać za granicę żeby pomagać zupełnie obcym ludziom, wywarł na naszej młodzieży ogromne wrażenie. Teraz już nie boją się ludzi, którzy są inni. Goszczenie wolontariusza może być niewiarygodnie pouczającym doświadczeniem dla wszystkich, którzy są zaangażowani w projekt. <9 projektami Wolontariatu Europejskiego? Krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego może być wyjątkowym doświadczeniem zarówno dla młodego człowieka jak i organizacji. Jednak program ten ma swoje ograniczenia i jest kilka rzeczy, których w ramach Wolontariatu Europejskiego nie można zrobić. WOLONTARIAT EUROPEJSKI NIE MOŻE BYĆ MYLONY Z TURYSTYKĄ. Dla młodych ludzi, którzy nie są zaznajomieni z projektami międzynarodowymi albo z pracą wolontariacką, Wolontariat Europejski może wyglądać jak tanie wakacje za granicą. Dlatego niezwykle ważne jest żeby młodzi ludzie zrozumieli, że krótkoterminowy Wolontariat Europejski może pomóc im osiągnąć indywidualne cele związane z uczeniem się i zdobywaniem nowych umiejętności. Ten aspekt edukacyjny powinien być podkreślany przez cały czas trwania projektu. WOLONTARIAT EUROPEJSKI NIE JEST PROGRAMEM KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO. Chociaż wymiar edukacyjny programu jest silnie podkreślany, Wolontariat Europejski jest formą kształcenia nieformalnego. Jako taki, projekt wolontariatu krótkoterminowego nie może zastępować lub uzupełniać szkolenia zawodowego, które ma miejsce w kraju wolontariusza. Wolontariat Europejski nie może być CZĘŚĆ I >> Jakie ograniczenia związane są z krótkoterminowymi potraktowany jako praktyka zawodowa ani być zastępstwem służby wojskowej. To normalne, że młodzi ludzie chcą znaleźć taki projekt za granicą, gdzie będą mogli wykorzystać swoje umiejętności, ale trzeba bardzo uważać, żeby utrzymać odpowiednią równowagę pomiędzy procesem kształcenia i wymiarem społecznym krótkoterminowych projektów Wolontariatu Europejskiego. Wolontariat Europejski nie jest substytutem taniej siły roboczej. Wolontariusz nie może być konkurencją na lokalnym rynku pracy ani wykonywać zadań, które normalnie powinny być zrobione przez opłacanego pracownika. Podczas ustalania zadań dla wolontariusza trzeba pamiętać o tym, że chociaż młody człowiek ma wspierać projekt goszczący i społeczność lokalną, jego rozwój osobisty i zdobywanie nowych umiejętności są równie ważne. Interes wolontariusza i projektu goszczącego powinny zawsze znajdować się w równowadze. CZĘŚĆ I <10 Wolontariat Europejski nie jest rozwiązaniem na każdy problem. Projekt Wolontariatu Europejskiego może pomóc młodym ludziom zdobyć nowe umiejętności, może też być dobrym sposobem na odsunięcie się od trudnej sytuacji osobistej w domu. Niektórym wolontariuszom Wolontariat Europejski może ułatwić nabranie dystansu, być chwilą na złapanie oddechu, dać możliwość spojrzenia na własną sytuację w innym świetle, z innej perspektywy. Ale każdy projekt kiedyś się kończy, a kłopoty w domu nie znikają. Dlatego Wolontariat Europejski nie powinien być wykorzystywany jako ucieczka od poważnych problemów. Jeśli wolontariusz ma trudności osobiste lub rodzinne, zarówno organizacja wysyłająca jak i organizacja goszcząca powinny śledzić sytuację przed, w trakcie i po zakończeniu projektu i jeśli to konieczne - służyć mu odpowiednimi radami i wskazówkami. >> Jak najlepiej poradzić sobie z krótkoterminowymi projektami Wolontariatu Europejskiego? Dla niektórych młodych ludzi mieszkanie za granicą, w innej kulturze, może być pasjonującym wyzwaniem. Dla innych będzie to destabilizujące i wprowadzające dezorientację doświadczenie. Z tego powodu pracownicy młodzieżowi nie powinni zbyt lekko traktować projektów Wolontariatu Europejskiego. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski nie powinien być wykorzystywany jako „tymczasowe rozwiązanie” ani „ostatnia deska ratunku”; młody człowiek nigdy nie powinien zostać wysłany na projekt tylko po to, by „czymś go zająć”. Takie podejście ma bardzo małą wartość. Rozważając zaangażowanie organizacji w krótkoterminowy Wolontariat Europejski, trzeba pamiętać, że: Udział w Wolontariacie Europejskim nie jest celem samym w sobie. To narzędzie, które ma pomóc młodym ludziom osiągnąć ich cele długoterminowe. Dotychczasowe doświadczenie pokazuje, że krótkoterminowy Wolontariat Europejski przynosi najwięcej korzyści, kiedy jest uzupełnieniem pracy wykonanej z młodymi ludźmi już na poziomie lokalnym. Młodzi ludzie z mniejszymi szansami mogą być bardziej otwarci na ideę krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego wtedy, kiedy rozumieją w jaki sposób Program odpowiada ich potrzebom i w jaki sposób może pomóc osiągnąć im ich własne cele. Program krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego powinien być postrzegany jako środek służący zmianom na lepsze; powinien być uważany za narzędzie, które może pobudzić proces uczenia się - proces, który został rozpoczęty już na poziomie lokalnym. Aby lepiej zobrazować tę koncepcję wyobraź sobie młodego człowieka spacerującego ścieżką. Na końcu tej ścieżki znajdują się jego konkretne długoterminowe cele (np. ukończenie szkoły, znalezienie pracy, zwalczenie nałogu, nauczenie się samodzielnego życia, wyzwolenie spod złego wpływu innych, itd.). Zadaniem pracownika młodzieżowego jest pomóc młodym ludziom w podjęciu na tej drodze takich kroków, które dadzą im umiejętności potrzebne do osiągnięcia tych celów. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski może być jednym z tych kroków. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski powinien wpasować się w ogólny proces uczenia się – to sposób by pomóc młodemu człowiekowi iść naprzód w dobrą stronę na obranej przez niego drodze. Oto dwa przykłady jak koncepcja ta może zostać wprowadzona w życie. >>Przykład #1 John decyduje się na udział w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego w ośrodku dla dorosłych poważnie niepełnosprawnych fizycznie. Do jego zadań należy opieka nad mieszkańcami ośrodka, w tym pomoc w ubieraniu się, myciu i jedzeniu. John zdaje sobie sprawę, że dobre samopoczucie mieszkańców zależy od niego. Jeśli zaśpi, mieszkańcy będą głodni. Z praktycznego punktu widzenia John uczy się jak dbać o niepełnosprawnych dorosłych, ale co ważniejsze uczy się również odpowiedzialności i dyscypliny. Te umiejętności zwiększą jego szanse na znalezienie i utrzymanie pracy, kiedy wróci do domu. >>Przykład #2 Fatima mieszka w biednym regionie rolniczym. Marzy żeby zostać pielęgniarką. Jednak jej rodzina ma bardzo niskie dochody i nikt nie ma kwalifikacji wyższych niż ukończenie szkoły podstawowej. Fatima nigdy nie mieszkała z dala od swojej rodziny i jest przerażona perspektywą wyjazdu na studia do miasta oddalonego o 500 km. Fatima znajduje krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego w dużym mieście, w pełnym życia centrum dla młodzieży. Razem z innymi wolontariuszami codziennie przygotowuje i prowadzi pozaszkolne zajęcia dla dzieci. Z praktycznego punktu widzenia Fatima może zdobyć cenne doświadczenie w pracy z dziećmi i nauczyć się jak planować i prowadzić różne zajęcia. Ważniejsze jest jednak to, że właśnie ten konkretny projekt stwarza jej przyjazne warunki do przystosowania się do życia w mieście. Może nauczyć się jak samodzielnie żyć bez swojej rodziny. Projekt pomaga Fatimie zbudować pewność siebie, której będzie potrzebowała żeby zrobić wielki krok w stronę wyższego wykształcenia. <11 CZĘŚĆ I Projekt “Arka” pomaga Johnowi (który od dłuższego czasu jest bezrobotny) znaleźć pracę. John próbował pracować w różnych miejscach – ze wszystkich został zwolniony po jednym lub dwóch tygodniach. John konsekwentnie spóźnia się albo w ogóle nie pojawia się w pracy. Proces szukania pracy nie przynosi rezultatów, bo Johnowi brakuje samodyscypliny. Obydwa przykłady pokazują, w jaki sposób projekty krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego uzupełniają cały proces uczenia się. Dzięki projektowi za granicą można rozwinąć umiejętności i postawy, które przydadzą się młodym ludziom w podjęciu kolejnych kroków na ich drodze. Edukacyjne cele krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego bezpośrednio odpowiadają potrzebom określonym na poziomie lokalnym. Jak można zauważyć w opisanych przykładach, krótkoterminowy Wolontariat Europejski nie jest bezpośrednim rozwiązaniem konkretnych problemów. Powinien być raczej postrzegany jako „iskra”, która zachęci młodego człowieka to przejęcia odpowiedzialności za własne wybory i przejęcia kontroli nad własną przyszłością. Podczas, gdy krótkoterminowy Wolontariat Europejski może być cennym krokiem na drodze zdobywania nowych umiejętności, powinniśmy pamiętać, że praca wolontariacka za granicą nie zawsze i nie dla wszystkich będzie odpowiednim krokiem. Na przykład młodym ludziom przechodzącym kryzys lub znajdującym się w wyjątkowo trudnej sytuacji, pobyt za granicą może przynieść więcej szkody niż pożytku. CZĘŚĆ I <12 CZĘŚĆ II – Planowanie krótkoterminowego projektu Wolontariatu Europejskiego >> Ogólne ramy projektu Krótkoterminowy Wolontariat Europejski daje młodym ludziom możliwość uczestniczenia w międzykulturowych projektach kształcenia nieformalnego na poziomie europejskim. Młody człowiek wyjeżdża do innego kraju europejskiego na określony okres czasu, od minimum trzech tygodni do maksymalnie sześciu miesięcy. Za granicą młody człowiek pracuje jako wolontariusz i uczestniczy w różnych czynnościach dnia codziennego. Zadania te są tak opracowane, aby pomóc wolontariuszowi zdobyć umiejętności praktyczne i społeczne, odpowiadając jednocześnie na potrzeby społeczności lokalnej. Codzienne zadania wolontariuszy mogą dotyczyć wielu dziedzin: pracy społecznej (np. praca z dziećmi, młodzieżą czy osobami starszymi), sztuki i kultury, środowiska naturalnego, dziedzictwa kulturowego, sportu i czasu wolnego. >> Partnerzy i ich role W krótkoterminowych projektach Wolontariatu Europejskiego uczestniczy trzech partnerów blisko ze sobą współpracujących: Wolontariusz Organizacja Wysyłająca Organizacja Goszcząca Wolontariuszem jest młoda osoba w wieku od 18 do 25 lat, która legalnie przebywa w jednym z krajów uczestniczących w Programie. Wolontariusz poświęca swój czas i zaangażowanie w zamian za możliwość zdobycia i doskonalenia umiejętności praktycznych i uczestniczenia w projekcie międzykulturowym. Aby móc uczestniczyć w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego wolontariusz nie musi mieć żadnych specjalnych kwalifikacji czy umiejętności, nie musi również w żadnym stopniu partycypować w jego kosztach. <13 CZĘŚĆ II Zadania dla wolontariusza muszą być zgodne z zasadami Wolontariatu Europejskiego. Powinny mieć wyraźny wymiar edukacyjny i być zaakceptowane przez wszystkich partnerów uczestniczących w projekcie. Powinny również wnosić dodatkową wartość do społeczności lokalnej. Działania nie są płatne i nie mogą przynosić zysku, nie mogą również zastępować pracy zatrudnionych i opłacanych pracowników. Aby wziąć udział w krótkoterminowym Wolontariacie Europejskim wolontariusz musi mieć wsparcie Organizacji Wysyłającej. To organizacja w kraju wolontariusza. Organizacja Wysyłająca musi być dobrze zaznajomiona z sytuacją, w jakiej znajduje się wolontariusz i z jego potrzebami. Każda organizacja pozarządowa, stowarzyszenie, władze samorządowe czy inne (nie nastawione na osiąganie zysku) inicjatywy lokalne mogą być organizacjami wysyłającymi. CZĘŚĆ II <14 Projekty krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego mają charakter dwustronny. Oznacza to, że wolontariusz wyjeżdża z jednego kraju do drugiego. Kiedy wolontariusz wyjeżdża za granicę jest przyjmowany przez Organizację Goszczącą. Organizacja Goszcząca stwarza młodemu człowiekowi warunki, w których pracuje on jako wolontariusz. Każda organizacja pozarządowa, stowarzyszenie, władze samorządowe czy inne (nie nastawione na osiąganie zysku) inicjatywy lokalne mogą starać się o to, by zostać Organizacją Goszczącą. Zanim jednak będą mogły przyjmować wolontariuszy z zagranicy, wszystkie Organizacje Goszczące muszą być zaakceptowane przez Narodową Agencję. Jeszcze zanim rozpocznie się projekt, wszyscy trzej partnerzy pracują razem, aby ustalić codzienne zadania dla wolontariusza. Organizacja Wysyłająca powinna blisko współpracować z wolontariuszem, aby określić jego cele – czego chce się nauczyć podczas projektu, poznać zainteresowania i ustalić jego szczególne potrzeby. Następnie Organizacja Goszczącą w porozumieniu z Organizacją Wysyłająca i wolontariuszem ustala co rzeczywiście może zaproponować. Ostateczny dobór zadań powinien znajdować się pomiędzy tym, czego wolontariusz chce się nauczyć a tym, czego potrzebuje społeczność goszcząca. >>„Partnerstwo ma trzy strony” Nasza organizacja – BJD, uczestniczyła w kilku krótkoterminowych projektach Wolontariatu Europejskiego. Zauważyliśmy, że projekt przynosi o wiele lepsze efekty, gdy wszystkie trzy strony wspólnie nad nim pracują. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski jest ćwiczeniem na pracę w grupie. Niemożliwa jest praca w odłączeniu od partnera za granicą. Również wolontariusz ma swoją rolę do odegrania w całym procesie. Nie chcemy dostarczać wolontariuszowi gotowego produktu – nie chcemy by był tylko konsumentem. To bardzo ważne by wolontariusz był, tak bardzo jak to tylko możliwe, zaangażowany w przygotowanie swojego projektu. Aby to osiągnąć, pomagamy wolontariuszom określić ich cele – czego chcą nauczyć się podczas projektu. Za naszym pośrednictwem wolontariusz może kontaktować się z Organizacją Goszczącą i wspólnie pracujemy nad takim ustaleniem programu zajęć, aby wolontariusz mógł osiągnąć swoje cele. Oczywiście taka współpraca wiąże się z większym nakładem pracy i czasu niż gdyby robić to samemu. Ale kiedy wszyscy trzej partnerzy pracują razem, projekt należy do każdego z nich. Wszyscy są jednakowo odpowiedzialni za jego ostateczne powodzenie. Organizacja, która pierwszy raz bierze udział w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego, może zastanawiać się, która rola będzie najbardziej odpowiednia na początek: rola organizacji goszczącej czy wysyłającej. Wybór zależy od wielu czynników. Niektóre organizacje wolą najpierw wysłać swoich wolontariuszy, żeby zapoznać się z programem przed wzięciem na siebie pełnej odpowiedzialności za młodego człowieka z zagranicy. Są jednak organizacje, które przyjmują przeciwny punkt widzenia i wolą gościć wolontariusza przed wysłaniem swojej młodzieży za granicę. Zaletą tego podejścia jest to, że młodzież może najpierw spotkać się z „cudzoziemcem” i poznać ideę wolontariatu przed podjęciem decyzji o wyjeździe. >> Cykl projektu Na cykl projektu Wolontariatu Europejskiego składają się cztery różne etapy. Kroki podejmowane w poszczególnych etapach są wspólne dla wszystkich organizacji, zarówno wysyłających jak i goszczących. <15 4. Ewaluacja i kontynuacja CZĘŚĆ II 1. Orientacja 2. Przygotowania przed wyjazdem 3. Realizacja projektu >> Co dzieje się w poszczególnych etapach? 1. Orientacja: Na tym etapie organizacja zbiera informacje, aby dowiedzieć się o możliwościach oferowanych przez program krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Każda organizacja musi zapoznać się z administracyjnymi i technicznymi aspektami programu i ustalić, jakie mogą być ich konsekwencje – zarówno, jeśli chodzi o ilość pracy jak i długoterminowe korzyści. Na tym etapie Narodowa Agencja może być cennym partnerem – może udzielić odpowiedzi na wiele pytań i pomóc nowym organizacjom nawiązać kontakt z tymi, które mają już doświadczenie. Projekty krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego wymagają od organizacji zaangażowania energii i środków przez stosunkowo długi okres czasu. Wstępna orientacja jest więc bardzo istotna. Na końcu tego etapu organizacja decyduje czy chce zrobić kolejny krok, czyli czy chce wziąć udział w krótkoterminowym projekcie Wolontariatu Europejskiego. 2. Przygotowania przed wyjazdem CZĘŚĆ II <16 Drugi etap rozpoczyna się wtedy, gdy organizacja czuje, że ma wszystkie potrzebne informacje i chce zaangażować się w realizację projektu Wolontariatu Europejskiego. Na tym etapie wiele kwestii musi zostać zaplanowanych i przygotowanych – trzeba nawiązać współpracę z organizacją partnerską, wybrać młodą osobę, ustalić zadania dla wolontariusza, złożyć wnioski o dofinansowanie i przygotować wszystkie techniczne aspekty projektu (podróż, wyżywienie/zakwaterowanie, wiza, ubezpieczenie, itd.). Podsumowując, na etapie przygotowań Organizacja Goszcząca musi zająć się przygotowaniem zadań dla wolontariusza, a Organizacja Wysyłająca - przygotowaniem wolontariusza. Zadania obu organizacji mogą nachodzić na siebie i organizacje często będą musiały współpracować ze sobą przy rozwiązywaniu problemów. Dotychczasowe doświadczenie pokazuje, że przygotowania do wyjazdu mogą trwać od 4 do 12 miesięcy, w niektórych przypadkach potrzeba jednak więcej czasu. 3. Realizacja projektu Ten etap zaczyna się wtedy, gdy wolontariusz rozpoczyna podróż na swój projekt i kończy, gdy wraca do domu. W przypadku krótkoterminowych projektów Wolontariatu Europejskiego ten etap trwa od minimum 3 tygodni do maksimum 6 miesięcy. Na tym etapie większa część odpowiedzialności przenosi się na Organizację Goszczącą, która przejmuje na siebie zadanie nadzorowania codziennych zadań i ogólnego dobrego samopoczucia wolontariusza. Organizacja Wysyłająca jest w pewnym stopniu mniej widoczna, chociaż jej zadaniem jest pozostawanie w regularnym kontakcie z wolontariuszem. Organizacja Goszcząca powinna na bieżąco informować Organizację Wysyłającą o postępach wolontariusza. 4. Ewaluacja i kontynuacja Dla wolontariusza, szczególnie dla młodych ludzi z mniejszymi szansami, ewaluacja i kontynuacja projektu może okazać się najbardziej wymagającą częścią całego projektu Wolontariatu Europejskiego. Etap ten zaczyna się w momencie powrotu wolontariusza do domu i trwa około 6-12 miesięcy. W tym okresie Organizacja Wysyłająca pomaga wolontariuszowi podsumować jego doświadczenie z pobytu za granicą, zintegrować się ponownie w swoim środowisku i zaplanować kolejne kroki dla osiągnięcia indywidualnych celów wolontariusza (podjęcie nauki, znalezienie pracy, itd.). Chociaż na tym etapie większość odpowiedzialności spoczywa na Organizacji Wysyłającej, Organizacja Goszcząca również może wpierać wolontariusza w procesie ewaluacji i kontynuacji. >>„I co po projekcie?” <17 CZĘŚĆ II W naszej okolicy jest dużo nędzy, przestępczości i narkotyków. Większość naszych młodych ludzi nie sprawia problemów, ale jest apatyczna. Mają małe szanse na wydostanie się stamtąd i lepsze życie. Wysłaliśmy Marię na cztery miesiące za granicę na krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego i na początku wydawało się, że projekt miał na nią dobry wpływ. Jednak, gdy tylko wróciła do domu od razu musiała stawić czoła narkotykom, przestępczości i apatii. Po projekcie wróciła do domu pełna entuzjazmu i nowych pomysłów, ale wydaje się, że codzienność, w której znowu się znalazła, niszczy ten zapał. Zdajemy sobie sprawę, ze najtrudniejsza część projektu Wolontariatu Europejskiego zaczyna się właśnie teraz. Regularnie pracujemy z Marią by pomóc jej określić plany na przyszłość, nie jest to jednak łatwe. Mimo wszystko poważnie traktujemy tę rolę. To my wprowadziliśmy naszą wolontariuszkę na nową ścieżkę uczenia się. Teraz na nas spoczywa obowiązek by pomóc jej jak najlepiej skorzystać z doświadczenia, które zdobyła za granicą i pomóc jej posunąć się do przodu. >> Najważniejsze elementy udanego projektu krótkoterminowego W całej Europie organizowanych jest wiele projektów w ramach krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Proponują one różne formy zdobywania nowych umiejętności i uczenia się. Ale bez względu na to, gdzie odbywa się projekt i jakich zadań dotyczy, wszystkie udane projekty krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego mają wspólne najważniejsze elementy. Należy o nich pamiętać planując w przyszłości takie projekty. Udany krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego powinien: 1. …opierać się na trwałym partnerstwie pomiędzy Organizacją Wysyłającą i Goszczącą. Z chwilą, gdy Organizacja Wysyłająca i Goszcząca zdecydują się pracować razem, obie powinny aktywnie uczestniczyć w tworzeniu i realizacji projektu odpowiedniego dla wolontariusza. Organizacje powinny mieć wspólną wizję krótkoterminowego projektu Wolontariatu Europejskiego i wspólne cele w jego realizacji. Obie muszą pracować razem by ustalić cele – czego wolontariusz chce się nauczyć i zadania do wykonania podczas projektu. Wiąże się to z dużą uczciwością i zaufaniem pomiędzy Organizacją Wysyłającą i Goszczącą. CZĘŚĆ II <18 2. …być dostosowany do indywidualnych potrzeb wolontariusza. Krótkoterminowy Wolontariat Europejski jest skierowany do młodych ludzi, którzy mają szczególne potrzeby. W związku z tym projekt w Organizacji Goszczącej musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb danego wolontariusza. Pamiętaj, że wolontariusze to nie butelki z mlekiem – nie są jednakowi! Każda młoda osoba ma swoje mocne i słabe strony; ważne jest więc by stworzyć taki projekt, który pomoże im ruszyć do przodu i osiągnąć wyznaczone przez siebie, indywidualne cele. 3. …być bardzo elastyczny. Nikt nie jest w stanie przewidzieć, co może wydarzyć się w trakcie projektu ani jak młody człowiek zareaguje na obce środowisko. Ważne jest by pamiętać, że bez względu na to ile zaplanowaliśmy i przygotowaliśmy wcześniej, organizacje powinny być tak elastyczne jak to tylko możliwe, aby w czasie trwania projektu mogły jak najlepiej dostosować się do potrzeb młodych ludzi. Na przykład, gdy zaplanowane zadania są dla wolontariusza zbyt trudne, może trzeba będzie zaproponować coś łatwiejszego. Młody człowiek, który chce spróbować samodzielnego życia może odkryć, że tak naprawdę nie jest jeszcze na to gotowy. Trzeba pamiętać, że niektórym osobom pobyt za granicą może ogromnie zakłócić znany im rytm życia - organizacje muszą więc być otwarte na zmiany i w razie problemów gotowe do proponowania twórczych rozwiązań. 4. …zapewnić wolontariuszowi wsparcie i bezpieczeństwo. Młodzież z mniejszymi szansami często wymaga dużego poziomu nadzoru i wsparcia, zwłaszcza na początku ich projektów krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Zarówno Organizacja Wysyłająca jak i Goszcząca muszą wyznaczyć mentora – specjalną osobę, do której wolontariusz może zwrócić się z prośbą o radę czy wsparcie. Organizacje powinny dołożyć wszelkich starań by upewnić się, że warunki życia i pracy wolontariusza są tak bezpieczne jak to tylko możliwe. Należy sobie odpowiedzieć na niżej wymienione pytania: Czy w miejscu gdzie zamieszka wolontariusz jest bezpiecznie? Czy wolontariusz będzie zakwaterowany w bezpiecznej dzielnicy? Czy jest ktoś, kto będzie nadzorował wykonywanie zadań? Czy przy realizacji projektu wolontariusz może mieć do czynienia z niebezpiecznymi urządzeniami albo ryzykownymi obszarami działań? Czy wolontariusz wie z kim powinien się kontaktować i co robić w nagłych wypadkach? itd. 5. …mieć dodatkowe wsparcie dla organizacji. <19 CZĘŚĆ II Krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego wiąże się z dużą ilością pracy, której jedna osoba nie jest w stanie sama podołać. Pracownicy młodzieżowi powinni jak najlepiej wykorzystać dostępne im środki zarówno w ramach swojej organizacji jak i poza nią. Niektóre zadania związane z wysyłaniem czy goszczeniem wolontariuszy mogą być podzielone pomiędzy kilka osób, inne partnerskie organizacje lokalne czy nawet społeczność lokalną. Na przykład rodzina i przyjaciele wolontariusza mogą pomóc Organizacji Wysyłającej w przygotowaniu wolontariusza do wyjazdu (np. przy zbieraniu informacji, kompletowaniu dokumentów, pakowaniu, itp.). Osoby zaprzyjaźnione z Organizacją Goszczącą mogą pomóc wolontariuszowi w radzeniu sobie z barierą językową. Mieszkańcy społeczności lokalnej mogą zaproponować wolontariuszowi zajęcia w czasie wolnym. Przygotowując i realizując krótkoterminowy projekt Wolontariatu Europejskiego trzeba pamiętać o wielu kwestiach, ale często można rozdzielić odpowiedzialności i zadania. >> Dodatkowe informacje „Przyłącz się!” zawiera ogólne informacje o krótkoterminowym Wolontariacie Europejskim i może być pierwszym krokiem w większym procesie przygotowań do projektu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Programie, skorzystaj z dodatkowych źródeł, które mogą dostarczyć dalszych informacji o krótkoterminowym Wolontariacie Europejskim i związanych z nim zagadnieniach. Narodowa Agencja: Aby dowiedzieć się więcej na temat krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego koniecznie skontaktuj się z Twoją Narodową Agencją. Narodowa Agencja może odpowiedzieć na pytania i pomóc w radzeniu sobie z formalnościami związanymi z programem. Może pomóc nawiązać kontakt z doświadczoną organizacją w Twoim regionie. W Narodowej Agencji znajdziesz też aktualne informacje na temat szkoleń i seminariów służących nawiązywaniu kontaktów związanych z krótkoterminowym Wolontariatem Europejskim (o tym jak skontaktować się z Narodową Agencją poniżej, w sekcji „Strony internetowe”). SALTO–Inclusion: CZĘŚĆ II <20 SALTO to skrót od „Support and Advanced Learning and Training Opportunities” (Wsparcie i Zaawansowane Możliwości Edukcyjno–Szkoleniowe). W Europie istnieje osiem centrów SALTO, których zadaniem jest wspieranie Narodowych Agencji Programu MŁODZIEŻ i organizacji młodzieżowych. SALTO udziela wsparcia w kwestiach, które są ważne dla przyszłości Europy i jej mieszkańców. Między innymi zajmuje się różnymi rodzajami edukacji, w tym kontekście również kwestią Strategii Włączania. Centrum SALTO-Inclusion we Flandrii (Belgia) to właśnie ośrodek, który pracuje nad problemami związanymi ze strategią włączania młodzieży z mniejszymi szansami w działania Programu MŁODZIEŻ. Centrum prowadzi działalność wydawniczą, co roku organizuje kursy, mające na celu zapewnienie pracownikom młodzieżowym wiedzy i umiejętności potrzebnych do realizacji wysokiej jakości projektów „włączających” w ramach Programu MŁODZIEŻ (o tym jak skontaktować się z SALTOInclusion – poniżej, w sekcji „Strony internetowe”). Strony internetowe: 1. www.mlodziez.org.pl Strona internetowa Polskiej Narodowej Agencji Programu MŁODZIEŻ. Tam znajdziesz dużo informacji o Programie, a wśród nich szczegółowe informacje o wszystkich działaniach, które Program może wspierać, formularze wniosków, przewodniki i inne materiały do ściągnięcia, przykłady zrealizowanych projektów, ciekawe linki, zaproszenia na szkolenia, wizyty studyjne i seminaria w Polsce i za granicą. 2. www.europa.eu.int/comm/youth/program/index_en.html To główna (angielskojęzyczna) witryna internetowa Programu Komisji Europejskiej MŁODZIEŻ. Znajdziesz tu „Przewodnik dla użytkowników” (User’s Guide), który zawiera szczegółowe informacje na temat Wolontariatu Europejskiego i krótkoterminowego Wolontariatu Europejskiego. Na tej stronie można też znaleźć wszystkie potrzebne formularze. Tutaj znajdziesz też adresy Narodowych Agencji we wszystkich krajach uczestniczących w Programie. 3. www.europa.eu.int/comm/youth/program/sos/index_en.html W ramach witryny Programu MŁODZIEŻ znajdziesz specjalną podstronę: “SOS Volunteer Helpdesk” (tylko w języku angielskim). Umieszczono tutaj wiele informacji przydatnych przy organizowaniu projektu. Ta strona zwiera mnóstwo informacji o tym jak zorganizować projekt Wolontariatu Europejskiego, bazę danych projektów goszczących i wspomnienia wolontariuszy. 4. www.salto-youth.net/inclusion Na internetowej witrynie SALTO–Inclusion (omówione powyżej) znajdziesz wiadomości i informacje na różne tematy związane z integracją społeczną i dużo dodatkowych źródeł na temat integracji, m.in. przydatne publikacje, newsletter SALTO, zaproszenia na zbliżające się szkolenia i listę trenerów doświadczonych w organizacji szkoleń i projektów angażujących młodzież z mniejszymi szansami. >> Materiały źródłowe i pakiety szkoleniowe: 1. “Step-by-Step to Long-Term Voluntary Service” (dostępny tylko w jęz. angielskim i francuskim) Ta broszura, wydana przez sieć Step-by-Step, pokazuje wpływ, jaki praca wolontariacka ma na młode osoby z mniejszymi szansami i przedstawia przegląd różnych sposobów realizacji projektów, wypracowany w ciągu pięciu lat przez partnerów działających w sieci. www.avso.org/en/activities/RESEARCH/integration.htm 2. “ENVOL Companion to the European Voluntary Service User’s Guide” 3. Pakiety szkoleniowe (Training Kits - T-Kits) (dostępne w wielu językach, m.in. polskim, angielskim, francuskim i niemieckim) Są to materiały przeznaczone dla liderów i organizacji młodzieżowych. Seria pakietów szkoleniowych dostarcza informacji na różne tematy związane z pracą z młodzieżą na poziomie europejskim i potrzebami różnych grup młodych ludzi. Część pakietów omawia pewne kwestie związane z przygotowywaniem i realizacją krótkoterminowych projektów Wolontariatu Europejskiego: Pakiet szkoleniowy nr 5 „Wolontariat międzynarodowy” (z uwzględnieniem Wolontariatu Europejskiego) Pakiet szkoleniowy nr 3 „Zarządzanie projektem” Pakiet szkoleniowy nr 8 „Integracja społeczna” www.training-youth.net/INTEGRATION/TY/Publications/T_Kits.html 4. “Use your hands to move ahead” oraz “Going international” (dostępny tylko w jęz. angielskim) Obydwa materiały są skierowane do organizacji, które pracują lub chcą pracować z młodzieżą z mniejszymi szansami. „Use your hands” omawia szczegółowo kwestie związane z przygotowaniem projektów krótkoterminowych Wolontariatu Europejskiego. Natomiast „Going interantional” omawia kwestie związane z angażowaniem młodzieży z mniejszymi szansami w działania międzynarodowe. www.salto-youth.net/inclusionpublications <21 CZĘŚĆ II (dostępny tylko w jęz. angielskim) Sieć ENVOL zebrała doświadczenia swoich wolontariuszy i organizacji w publikacji “ENVOL Companion”. Przewodnik ten zawiera istotne wskazówki na temat pracy z młodzieżą, która wymaga szczególnego wsparcia przed, w trakcie i po projekcie Wolontariatu Europejskiego. Przydatne informacje znajdą tu zarówno organizacje wysyłające jak i goszczące. www.envol.de/material.html >> Podsumowanie „Przyłącz się!” jest bezpośrednim efektem szkolenia “EVS Short Term Puzzled Training Course”, zorganizowanego wspólnie przez Narodowe Agencje Programu MŁODZIEŻ z Polski, Holandii (NIZW) i Belgii (części flamandzkiej JINT), które odbyło się w Polsce, w Piekarach (koło Krakowa), w dniach 11-17 listopada 2002 r. Autorką „Przyłącz się!” jest Kathy Schroeder (Schroeder Intercultural Consulting). Materiał został zredagowany przez Bartosza Mieleckiego (Polska Narodowa Agencja) przy wsparciu Lorance Janssen (NIZW) i Inez Adriaensen (JINT). Z języka angielskiego na polski przetłumaczyła Aneta Kąciak. Powielanie lub tłumaczenie materiału z niniejszej publikacji, w całości lub we fragmentach, jest dozwolone wyłącznie na zasadach niekomercyjnych i dla celów edukacyjnych, pod warunkiem podania źródła i autora. Postacie i przykłady zawarte w tym dokumencie są fikcyjne. Wszelkie podobieństwo do osób i organizacji jest przypadkowe i niezamierzone. Publikacja ta nie wyraża oficjalnej opinii Komisji Europejskiej, krajów członkowskich Unii Europejskiej ani organizacji współpracujących z tymi instytucjami. Publikacja została wydana przez Polską Narodową Agencję Programu MŁODZIEŻ ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu oraz Wspólnoty Europejskiej w ramach Programu MŁODZIEŻ. CZĘŚĆ II <22 Autorzy zdjęć: Aleid Denier van der Gon, Holandia (okładka i strona 21) Joanna Kowalska, Polska i Stephane Couet, Francja (wszystkie zdjęcia graffiti) Filip Gerczycki, Polska (strony 3, 5, 12, 13) Ansgar Bueter-Menke, Niemcy (strony 6, 7, 19) Jan Racis, Polska (strony 9, 10) Dagna Gmitrowicz, Polska (strony 11, 16, 17, 18) Grafika|DTP www.requiem.serpent.pl/portfolio ISBN 83-60058-05-9 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Polska Narodowa Agencja Programu MŁODZIEŻ ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa tel. (22) 622.37.06 | fax (22) 622.37.08 [email protected] | www.mlodziez.org.pl ISBN 83-60058-05-9