Przedmiotowy system oceniania z fizyki

Transkrypt

Przedmiotowy system oceniania z fizyki
Publiczne Gimnazjum w Nowem
Przedmiotowy system oceniania
Fizyka
Rok szkolny 2012/2013
Program nauczania fizyki w gimnazjum „Świat fizyki”.
Wymagania na poszczególne oceny stanowią załącznik do PSO
1
1.Wstęp
Program nauczania fizyki realizowany jest w klasach 1-3 gimnazjum. Ocenie podlegają umiejętności i
wiadomości określone programem nauczania. Wykaz wiadomości i umiejętności podawany jest do
wiadomości uczniów i rodziców na początku każdego roku szkolnego.
2. Cele oceniania
- Zapoznanie uczniów z ich osiągnięciami edukacyjnymi i postępami w nauce.
- Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju.
- Motywowanie ucznia do dalszej pracy.
- Dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach,
i specjalnych uzdolnieniach ucznia.
3.Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności
- sprawdziany,
- kartkówki ,
- wypowiedzi ucznia(odpowiedzi, aktywność)
- prace domowe (ustne, pisemne) ,
- prace długoterminowe (referaty, pomoce dydaktyczne) ,
- konkursy,
4.Kryteria, wg których oceniane są poszczególne obszary aktywności
1. Sprawdziany i kartkówki:
Sprawdziany po każdym dziale (prace klasowe trwające 45min ) - zawierają punktację za poszczególne
zadania oraz kryteria punktowe na poszczególne stopnie.
Są one oceniane zgodnie z następującymi kryteriami procentowymi:
0% - 30%
31% - 49%
50% - 66%
67% -85%
86% - 96%
97% -100%
niedostateczny
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
celujący
Kartkówki - (10 - 15 minutowe) sprawdziany z trzech ostatnich lekcji.
Przy ustalaniu ocen za kartkówki, wypowiedzi ustne, prace domowe stosuje się kryteria analogiczne do
kryteriów oceniania prac pisemnych.
2. Wypowiedzi ustne:
- Uczeń jest oceniany z trzech ostatnich tematów
- Kryteria oceny ustnej są następujące:
a) bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca - ocena bardzo dobra
b) bezbłędna, samodzielna, niepełna - ocena dobra
c) z błędami, samodzielna, niepełna - ocena dostateczna
d) z błędami, z pomocą nauczyciela, niepełna - ocena dopuszczająca
e) nie udzielenie prawidłowej odpowiedzi - ocena niedostateczna
Nie każda odpowiedź musi być oceniana.
2
3. Prace domowe:
- prace domowe mogą być: indywidualne krótkoterminowe z lekcji na lekcję (wykonywanie
samodzielnie zadań i ćwiczeń) lub długoterminowe (np. referat, opracowanie zagadnienia, wykonanie
pomocy dydaktycznej, projektu).
4. Aktywność ucznia to aktywność na lekcji w postaci:
- zaangażowania w pracę na lekcji (lub jego brak)
- udziału w dyskusji
- wypowiedzi w trakcie rozwiązywania nowych problemów
- eksperymentowania w toku lekcji
- pomysłu, inicjatywy
Szczególną formą aktywności są referaty lub prace doświadczalne.
Referaty niesamodzielne oraz bez podania źródeł nie będą sprawdzane, a w przypadku skopiowania
cudzej pracy uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną.
5. Konkursy - oceniane jest miejsce, które osiągnął uczeń oraz jego praca włożona w przygotowanie się
do udziału w konkursie.
5.Zasady oceniania
1.Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian powinien go napisać w ciągu dwóch
tygodni od powrotu do szkoły.
2. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej.
3. Stopień ze sprawdzianu uczeń może poprawić. Poprawa odbywa się w ciągu dwóch tygodni od
oddania prac i tylko jeden raz.
4. Ocenę pozytywną za sprawdzian wystawia się tylko za pracę samodzielną (bez tzw. ściągania)
5 . Kartkówki z trzech ostatnich lekcji nie są zapowiadane.
6. Uczniowie nieobecni na kartkówce mogą pisać ją w za zgodą nauczyciela w najbliższym terminie.
7. Oceny z prac pisemnych mają decydujące znaczenie przy wystawianiu oceny śródrocznej lub
rocznej.
8. W przypadku 5-dniowej i dłuższej absencji chorobowej ucznia nauczyciel ma obowiązek umożliwić
uczniowi uzupełnienie wiadomości i umiejętności w ciągu tygodnia i wstrzymać się od oceniania ucznia
w tym okresie.
9. Udział z powodzeniem w olimpiadach i konkursach to podstawa do oceny celującej
10. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie.
Uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić.
11. Śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne wystawiane są z ocen cząstkowych. Oceny te nie muszą
być średnią arytmetyczną ocen cząstkowych.
12. Ocena roczna jest oceną podsumowującą osiągnięcia edukacyjne w danym roku szkolnym.
13.Uczeń, który otrzymał śródroczną ocenę niedostateczną, powinien zaliczyć wskazany przez
nauczyciela materiał w ustalonym terminie.
14.Zakres wymagań na zaliczenie I semestru obejmuje wiadomości i umiejętności tylko na ocenę
dopuszczającą.
3
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
FIZYKA KLASA I
Dział: Wykonujemy pomiary
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 wie, że długość i odległość mierzymy w mm,cm,m lub km,
 potrafi zmierzyć długość i odległość,
 potrafi obliczyć pole kwadratu, prostokąta i trójkąta,
 potrafi zmierzyć temp za pomocą termometru,

potrafi wymienić kilka rodzajów termometrów,
 zna najważniejsze jednostki czasu,
 potrafi wymienić przyrządy służące do mierzenia czasu,
 potrafi wykonać pomiar czasu,
 z codziennego życia potrafi podać przykłady czynności wykonywanych z różną szybkością,
 wie, że szybkość pojazdów wyraża się w m/s i km/h,
 wie, że do pomiaru szybkości pojazdów służą szybkościomierze,
 potrafi odczytać szybkość na szybkościomierzu,
 wie, że do pomiaru masy służą wagi,
 potrafi wykonać ważenie i odczytać na skali masę ciała,
 wie, że masę wyrażamy w gramach, kilogramach i tonach,
 wie, że Ziemia przyciąga wszystkie ciała,
 wie, że do opisu tego przyciągania posługujemy się pojęciem siły ciężkości,
 wie, że wartość siły wyrażamy w niutonach,
 potrafi zmierzyć siłę siłomierzem,
 potrafi zmierzyć ciśnienie za pomocą ciśnieniomierza lub barometru,
 wie, że ciśnienie wyrażamy w paskalach,
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 potrafi wyznaczyć objętość ciała o nieregularnym kształcie za pomocą menzurki,
 wie, że 0 w skali Celsjusza odpowiada temp topnienia lodu, a 100 temp wrzenia wody,
 wie, że naukowcy posługują się skalą Kelvina,
 wie, że w skali Kelvina 0 K odpowiada  273C ,
 wie, że 1C  1K ,
 potrafi przeliczać stopnie Celsjusza na kelwiny i odwrotnie,
 potrafi wyznaczyć odstęp (przedział) czasu t , czyli czas trwania jakiegoś zdarzenia,
 potrafi przeliczać sekundy na minuty i godziny i odwrotnie,
 wie, co to znaczy, że stoper jest wyzerowany,
 potrafi wyjaśnić, co to znaczy, że jeden samochód jedzie szybciej, a drugi wolniej,
 wie, że szybkość oznaczamy symbolem  ,
 potrafi na najprostszych przykładach wyznaczyć w pamięci szybkość na podstawie pomiaru
odległości i czasu,
 wie, że mierząc masę, dokonujemy pomiaru ilości substancji,
 wie, że masę oznaczamy symbolem m ,
 potrafi wyjaśnić, dlaczego waga przed użyciem musi być wyzerowana,
4

 wie, że siłę oznaczamy symbolem F ,
 potrafi wymienić kilka innych sił występujących w przyrodzie ,
 potrafi obliczyć wartość siły ciężkości za pomocą wzoru Fc  mg ,
 wie, że współczynnik g  10 N kg ,
 wie, że ciśnienie oblicza się, dzieląc wartość siły nacisku (parcia) przez pole powierzchni,
 zna wymiar paskala,
 wie, że ciśnienie atmosferyczne wynosi około 1000 hPa.
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 wie, że jednostką podstawową długości w SI jest metr,
 potrafi przeliczać jednostki długości,
 wie, w jakim celu wykonuje się kilka pomiarów długości i oblicza średnią arytmetyczną,
 wie, że dokładność pomiaru jest równa najmniejszej działce skali przyrządu pomiarowego,
 potrafi określić dokładność pomiaru wykonanego wskazanym termometrem,
 potrafi wyjaśnić, co to znaczy, że wszystkie zdarzenia zachodzą w jakimś odstępie (przedziale) czasu,
 wie, że jednostką podstawową czasu w SI jest sekunda,
 potrafi podać dokładność zegara,
 potrafi podać zakres i dokładność szybkościomierza,
 potrafi przeliczać jednostki masy,
 wie, że podstawową jednostką masy w SI jest kilogram,
 potrafi podać zakres i dokładność wagi,
 potrafi wyjaśnić, co to znaczy, że siła jest wielkością wektorową,
 potrafi wykonać doświadczenie wskazujące, że wartość siły przyciągania rośnie tyle samo razy, ile
razy rośnie masa ciała,
 potrafi podać dokładność i zakres ciśnieniomierza,
 zna jednostki będące wielokrotnościami paskala.
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi uzasadnić, dlaczego po obliczeniu średniej arytmetycznej wynik zaokrąglamy do rzędu
wielkości najmniejszej działki,
 potrafi przeliczać jednostki powierzchni i objętości,
 potrafi wykazać, że t  T ,
 potrafi odszukać informacje o różnych skalach i rodzajach termometrów,
 potrafi poprawnie posługiwać się wagą laboratoryjną,
 potrafi sporządzić wykres zależności Fc (m) ,
 potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze Fc  mg , jeśli zna dwie pozostałe,
 potrafi objaśnić sens fizyczny pojęcia ciśnienia,
 potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze p 
F
, jeśli zna dwie pozostałe.
S
Dział: Niektóre właściwości substancji
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 potrafi wskazać przykłady ciał w stanie ciekłym, stałym i gazowym,
5
 umie poprawnie nazwać i rozróżnić następujące zjawiska: topnienie, krzepnięcie, parowanie i
skraplanie,
 potrafi podać przykłady wymienionych zjawisk,
 wie, jakie zmiany objętości zachodzą przy zmianach temperatury,
 wie, różne substancje rozszerzają się niejednakowo.
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 zna podstawowe właściwości ciał różnych stanach kupienia,
 potrafi podać przykłady wykorzystania właściwości substancji w codziennym życiu,
 potrafi wyjaśnić, co nazywamy temperaturą topnienia substancji,
 potrafi wskazać przykłady zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał w różnych stanach skupienia,
 wie, że w działaniu termometru cieczowego wykorzystuje się zjawisko rozszerzalności
temperaturowej cieczy.
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi zaproponować doświadczenia pokazujące różne właściwości substancji w różnych stanach
skupienia,
 wie, że podczas topnienia i krzepnięcia zmienia się objętość ciała,
 wie, na czym polega sublimacja i resublimacja,
 wie, że szybkość parowania cieczy zależy od temperatury,
 wie, że temperatura wrzenia zależy od ciśnienia,
 potrafi wyjaśnić zachowanie taśmy bimetalicznej,
 zna jej zastosowania,
 na podstawie diagramów potrafi porównywać rozszerzalność różnych substancji.
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi wyjaśnić wyniki doświadczeń, w których demonstruje się właściwości ciał stałych, cieczy i
gazów,
 potrafi opisać zjawisko wrzenia,
 potrafi objaśnić anomalną rozszerzalność wody,
 potrafi objaśnić znaczenie przebiegu zjawiska rozszerzalności wody w przyrodzie.
Dział: Cząsteczkowa budowa ciał
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 wie, że materia zbudowana jest z cząsteczek, które nieustannie poruszają się,
 wie, że fakt, że ciała stałe i ciecze nie „rozlatują się” wynika z działania sił międzycząsteczkowych
 ma świadomość rozmiarów cząsteczek w porównaniu z rozmiarami przedmiotów makroskopowych
 wie, że cząsteczki składają się z atomów,
 wie, że substancje różnią się gęstością ,
 potrafi odczytać gęstość substancji z tabeli,
 porównując ciężary klocków o jednakowej objętości, potrafi wskazać, który z tych klocków ma
większą gęstość,
6

na podstawie tabel gęstości potrafi wskazać, które ciała zatoną w której cieczy.
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 wie, na czym polega dyfuzja,
 wie, że szybkość dyfuzji zależy od temperatury,
 wie co to są siły spójności i przylegania,
 wie, co to jest pierwiastek,
 wie, co to jest związek chemiczny,
 potrafi opisać różnice w budowie ciał stałych, cieczy i gazów,
 wie, że gaz w zbiorniku na skutek uderzeń cząsteczek o ścianki wywiera parcie,
 potrafi wykonać pomiary objętości ciał o coraz większej masie i zapisać je w tabeli,
 wie, że
m

V
,
 wie, że gęstość wyrażamy w g cm 3 i kg m 3 ,
 wie, że gęstość wody wynosi 1g cm 3 lub 1000 kg m3 ,
 wie, że gęstość informuje nas o tym, jaka jest masa 1cm3 lub 1m 3 danej substancji.
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi podać przykłady występowania zjawiska dyfuzji w przyrodzie,
 z życia codziennego potrafi podać przykłady zjawisk wynikających z istnienia sił
międzycząsteczkowych,
 potrafi wymienić kilka pierwiastków i związków chemicznych,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że ciało stałe ma budowę krystaliczną,
 wie, od czego zależy ciśnienie gazu w zbiorniku,
 potrafi dobrać odpowiednie jednostki w układzie współrzędnych,
 na podstawie danych z tabeli potrafi sporządzić wykres zależności m(V ) ,
 potrafi przeliczać jednostki gęstości,
 potrafi wyjaśnić, dlaczego w różnych stanach skupienia ta sama substancja ma różną gęstość,
 potrafi objaśnić, dlaczego okręt pływa.
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:

potrafi wyjaśnić dlaczego dyfuzja w cieczach zachodzi wolniej niż w gazach,

potrafi wyjaśnić, dlaczego ciśnienie gazu w zbiorniku zależy od ilości gazu, objętości i
temperatury,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że
 ze wzoru
m

V
m
 const ,
V
potrafi obliczyć każdą wielkość, jeśli zna dwie pozostałe,
 znając gęstość substancji, potrafi sporządzić wykres zależności dla tej substancji.

Dział: Jak opisujemy ruch ?
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
7
Uczeń:
 wie, że położenie ciała i zmianę tego położenia można opisać tylko względem innego ciała,
 potrafi odczytać współrzędne położenia ciała w układzie jedno- i dwuwymiarowym,
 odróżnia ciało spoczywające od ciała poruszającego się we wskazanym układzie odniesienia,
 rozróżnia pojęcia „tor” i „droga”,
 odróżnia ruch prosto- od krzywoliniowego,
 na podstawie znajomości współrzędnych x1 i x2 potrafi obliczyć x ,
 wie, że jeśli ciało w jednakowych odstępach czasu przebywa jednakowe drogi, to porusza się ono
ruchem jednostajnym,
 na podstawie znajomości drogi przebytej np. w jednej minucie potrafi podać drogę przebytą w
dowolnym czasie w ruchu jednostajnym,
 wie, że szybkość wyrażamy w m/s i km/h,
 znając szybkość potrafi podać drogę przebytą w jednostce czasu,
 potrafi podać cechy wektora prędkości,
 potrafi w konkretnym przykładzie opisać cechy wektora prędkości, który wcześniej został
narysowany,
 w prostych przykładach potrafi obliczyć szybkość średnią,
 rozróżnia szybkość chwilową i szybkość średnią,
 potrafi rozpoznać na przykładach ruchy przyspieszone i opóźnione (przyspieszający samochód,
hamujący pociąg) ,
 wie, że jeżeli wartość prędkości wzrasta, to ciało porusza się ruchem przyspieszonym, gdy wartość
prędkości maleje, to ciało porusza się ruchem opóźnionym ,
 z wykresu  (t ) potrafi odczytać szybkość ciała w danej chwili,
 z wykresu potrafi odczytać przyrost szybkości we wskazanym przedziale czasu,
 na podstawie wykresu  (t ) potrafi wykazać, że  jest jednakowe w jednakowych przedziałach
czasu,
 wie, że w ruchu przyspieszonym, w jednakowych przedziałach czasu ciało przebywa coraz większe
drogi,
 wie, że w ruchu opóźnionym, w kolejnych jednakowych odstępach czasu, ciało przebywa coraz
krótsze drogi.
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 potrafi podać przykłady układów odniesienia,
 wie, że z układem odniesienia można związać dowolną liczbę układów współrzędnych,
 potrafi podać przykłady z życia codziennego świadczące o względności ruchu,
 potrafi użyć symbolu delty do zapisu przedziału czasu t i zmiany współrzędnej x ,
 potrafi wykonać doświadczenie polegające na pomiarze dróg przebytych przez ciało w jednakowych
odstępach czasu,
 na podstawie danych w tabeli potrafi zaznaczyć w układzie współrzędnych punkty o współrzędnych x
i t,
 potrafi naszkicować wykres zależności drogi od czasu s(t ) w ruchu jednostajnym,
s
t
 wie, że w ruchu jednostajnym   ,
 wie, że drogę przebytą przez ciało obliczamy jak pole powierzchni prostokąta pod wykresem  (t ) ,
 potrafi obliczyć tę drogę,
 potrafi w konkretnym przypadku narysować wektor o poprawnym kierunku, zwrocie, wartości i
punkcie zaczepienia,
 wie, że w ruchu jednostajnym prostoliniowym prędkość jest stała,
8
 wie, co to jest szybkość chwilowa,
 wie, że szybkość chwilową odczytujemy na szybkościomierzu,
 wie, co to jest prędkość chwilowa,
 wie, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym w każdej jednostce czasu szybkość wzrasta jednakowo,
 potrafi narysować wykres zależności  (t ) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego,
 potrafi podać jednostki przyspieszenia,
 wie, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym a  const ,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że wartość przyspieszenia wynosi np. 2 m s 2 ,

 wie, w jakim przypadku wolno korzystać ze wzoru a  ,
t
 wie, że ciała spadają na Ziemię ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem o wartości
około 10 m s 2 ,
 wie, że drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym obliczamy jak pole powierzchni pod wykresem
 (t ) ,
 potrafi obliczyć tę drogę,
 wie, że w ruchu jednostajnie opóźnionym wartość prędkości w równych odstępach czasu maleje
jednakowo,
 wie, że drogę w ruchu jednostajnie opóźnionym aż do zatrzymania się, oblicza się jak pole
powierzchni pod wykresem  (t ) ,
 potrafi obliczyć tę drogę,
 wie, co to znaczy, że ruch jest niejednostajnie zmienny.
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi dobrać najbardziej korzystny układ współrzędnych we wskazanym układzie odniesienia,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że ruch i spoczynek są względne,
 sprawnie przelicza jednostki drogi,
 potrafi wyjaśnić, do czego i w jaki sposób używamy symbolu  ,
 na podstawie wyników doświadczenia potrafi stwierdzić, że badany ruch jest ruchem jednostajnym,
 na przykładzie wyników doświadczenia potrafi objaśnić, co to znaczy, że droga jest wprost
proporcjonalna do czasu,
 potrafi uzasadnić wymiar jednostki szybkości,
 potrafi sporządzić wykres zależności  (t ) ,
 znając szybkość potrafi sporządzić wykres zależności drogi od czasu,
 potrafi uzasadnić konieczność wprowadzenia prędkości jako wielkości wektorowej,
 wie, że słowo „prędkość” oznacza w fizyce prędkość chwilową, a szybkość – to wartość prędkości
 potrafi opisać doświadczenie, na podstawie którego sporządza się wykres zależności  (t ) w ruchu
jednostajnie przyspieszonym,
 potrafi objaśnić wzór na wartość przyspieszenia,
 wie, że przyspieszenie jest wektorem,
 potrafi przeliczać jednostki przyspieszenia,
 potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze a 

t
, jeśli zna dwie pozostałe,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że w ruchu jednostajnie przyspieszonym (0  0) uzyskana szybkość
jest wprost proporcjonalna do czasu trwania ruchu,
1
2
 wie, że drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym (0  0) można obliczyć ze wzoru a  at 2 ,
 umie sporządzić wykres  (t ) dla ruchu prostoliniowego jednostajnie opóźnionego,
9
1
2
 potrafi obliczyć każdą wielkość ze wzoru s   0 t , jeśli zna dwie pozostałe.
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi samodzielnie dobrać układ odniesienia, związać z nim układ współrzędnych i opisać w tym
układzie położenie i zmianę położenia dowolnego ciała,
 potrafi wypowiedzieć definicję ruchu, jako zmiany położenia w przyjętym układzie odniesienia,
 potrafi objaśnić, co to znaczy, że dwie wielkości są do siebie wprost proporcjonalne,
 na podstawie wyników doświadczenia potrafi przygotować układ współrzędnych i poprawnie go
opisać,
 potrafi objaśnić, dlaczego w ruchu jednostajnym iloraz
s
 const ,
t
 potrafi przekształcać jednostki szybkości,
s
t
 potrafi obliczyć każdą z wielkości występującą we wzorze   , znając dwie pozostałe,
 potrafi podać przykład wektorów przeciwnych,
 wie, że do opisu ruchów krzywoliniowych wprowadza się wielkość fizyczną zwaną
przemieszczeniem,
 w konkretnej sytuacji potrafi narysować odcinek stanowiący wartość przemieszczenia,
 wie, że w ruchach krzywoliniowych prędkość jest styczna do toru w każdym punkcie,
 porównując kilka wykresów zależności  (t ) potrafi wskazać ruch ciała, którego szybkość wzrasta
najszybciej,
 potrafi oszacować wartość przyspieszenia samochodu, w którym jedzie, korzystając ze wskazań
szybkościomierza,
 znając wartość przyspieszenia, potrafi sporządzić wykres  (t ) ,
 wie, że w ruchu przyspieszonym prostoliniowym kierunek i zwrot przyspieszenia jest zgodny z
kierunkiem i zwrotem prędkości,
1
2
 potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze a  at 2 , jeśli zna dwie pozostałe,
 wie, że drogi przebyte w kolejnych sekundach mają się do siebie jak kolejne liczby nieparzyste i
potrafi skorzystać z tej informacji przy rozwiązywaniu zadań,
 potrafi rozwiązywać zad obliczeniowe i graficzne z wykorzystaniem poznanych zależności,
 potrafi uzasadnić, dlaczego do opisu ruchu opóźnionego wprowadza się wielkość zwaną opóźnieniem.
FIZYKA KLASA II
Dział: Siły w przyrodzie
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 potrafi wymienić różne rodzaje oddziaływań
 na prostym przykładzie potrafi wykazać wzajemność oddziaływań
 do opisu oddziaływań potrafi użyć pojęcia siły
 potrafi zmierzyć siły wynikające z wzajemnego oddziaływania ciał i stwierdzić, że mają
jednakowe wartości
 w doświadczeniu potrafi odczytać wartości sił składowych i wartość siły wypadkowej
 wie, że dwie siły działające na ciało równoważą się, gdy mają taki sam kierunek, taką samą
wartość i przeciwne zwroty
10






w prostych przykładach, dla ciała spoczywającego potrafi wskazać siły działające na to ciało i
równoważące się
wie, że ciało porusza się ruchem jednostajnym, gdy siły działające na nie równoważą się
potrafi naszkicować siłę ciężkości działającą na ciało
potrafi zastosować pierwszą zasadę dynamiki do obciążnika zawieszonego na sprężynie i do
ciała spoczywającego na podłożu
wie, że na ciała poruszające się w powietrzu działa siła oporu powietrza
wie, że jedną z przyczyn występowania tarcia jest chropowatość stykających się powierzchni
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 na przykładach rozpoznaje oddziaływania bezpośrednie i na odległość
 na przykładach rozpoznaje statyczne i dynamiczne skutki oddziaływań
 wie, że siły wzajemnego oddziaływania ciał mają jednakowe wartości, przeciwne zwroty i różne
punkty przyłożenia
 zna nazwę „zasada akcji i reakcji”
 potrafi znaleźć graficznie wypadkową dwóch sił o tym samym kierunku i jednakowym lub
przeciwnym zwrocie
 potrafi znaleźć graficznie siłę równoważącą inną siłę
 wie, że słowo „bezwładność” ma dwa znaczenia: jest to zjawisko i jest to cecha ciała
 wie, na czym polega zjawisko bezwładności
 rozumie treść pierwszej zasady dynamiki
 potrafi podać przykłady ciał, między którymi działają siły tarcia
 potrafi podać przykłady pożytecznego i szkodliwego działania siły tarcia
 zna prawo Pascala
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi wymienić rodzaje oddziaływań na odległość i bezpośrednich
 potrafi w dowolnym przykładzie wskazać siły działające na ciało, narysować wektory tych sił,
oraz podać ich cechy
 potrafi wskazać i nazwać źródła sił działających na ciało
 potrafi wypowiedzieć trzecią zasadę dynamiki
 potrafi znaleźć siłę wypadkową kilku sił działających wzdłuż jednej prostej
 potrafi narysować siłę równoważącą kilka sił działających wzdłuż jednej prostej
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi wektorowo zapisać trzecią zasadę dynamiki
 wie, że równowagę sił działających wzdłuż dwóch prostych prostopadłych należy rozpatrywać
oddzielnie dla każdej prostej
 wie, że siły równoważące się mogą być różnej natury
 potrafi wskazać naturę danej siły
 potrafi stosować zasady dynamiki do rozwiązywania problemów, w których występują siły
ciężkości i sprężystości
 umie wyjaśnić zjawisko tarcia na podstawie oddziaływań międzycząsteczkowych
 potrafi rozwiązywać jakościowe problemy dotyczące siły tarcia
11
Dział: Praca. Moc. Energia mechaniczna
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 wie, ze w sensie fizycznym praca wykonywana jest wówczas gdy działaniu siły towarzyszy
przemieszczenie lub odkształcenie ciała
 rozpoznaje przykłady wykonywania pracy mechanicznej
 wie, że jednostką pracy jest 1 J
 wie, że różne urządzenia mogą tę samą pracę wykonać z różną szybkością, tzn. mogą pracować z
różną mocą
 potrafi na prostych przykładach z życia codziennego rozróżniać urządzenia o większej i
mniejszej mocy
 wie, że jednostką mocy jest 1 W
 wie, że praca wykonywana nad ciałem może być „zmagazynowana” w formie energii
 rozumie, że ciało posiada energię gdy zdolne jest do wykonania pracy
 wie, że jednostką energii jest 1J
 rozróżnia ciała posiadające energię potencjalną ciężkości i potencjalną sprężystości
 wie, że jeśli zmienia się odległość ciała od Ziemi, to zmienia się jego energia potencjalna
ciężkości
 wie, że energię kinetyczna posiadają ciała będące w ruchu
 wie, że energia kinetyczna zależy od masy ciała i jego szybkości
 potrafi wskazać przykłady ciał posiadających energię kinetyczną
 wie, że energia kinetyczna ciała może zamieniać się w energię potencjalną i odwrotnie
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 umie obliczać pracę ze wzoru W  F  s , gdy kierunek i zwrot stałej siły jest zgodny z
kierunkiem i zwrotem przemieszczenia
 zna definicję 1J
 potrafi wyrazić 1J przez jednostki podstawowe układu SI
 potrafi obliczać moc korzystając z definicji
 wie, że o mocy decyduje praca wykonywana w jednostce czasu
 potrafi wyjaśnić co to znaczy, że moc urządzenia wynosi np. 20 W
 zna jednostki pochodne 1 kW, 1 MW
 potrafi na przykładach rozpoznać ciała zdolne do wykonania pracy
 rozumie sens tzw. poziomu zerowego energii
 umie obliczać energię kinetyczną ciała: Ek 
m 2
2
 zna zasadę zachowania energii mechanicznej, potrafi ją poprawnie sformułować
 zna warunek równowagi dźwigni dwustronnej
 wie, że tyle razy „zyskujemy na sile” ile razy ramię siły działania jest większe od ramienia siły
oporu
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 znając wartość pracy potrafi obliczyć wartość F lub s
 wie, ze gdy siła jest prostopadła do przemieszczenia
to praca wynosi zero
12
 zna i umie przeliczać jednostki pochodne
 potrafi obliczać W lub t korzystając z definicji mocy
 potrafi dokonywać przeliczeń jednostek
 rozumie pojęcie układu ciał
 wie, jakie siły nazywamy wewnętrznymi a jakie zewnętrznymi
 potrafi na przykładach wskazać źródła tych sił
 potrafi obliczyć każdą z wielkości z równania E p  mgh
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi sporządzić wykres F(s) dla F  const
 potrafi z wykresu F(s) obliczać pracę wykonaną na dowolnej drodze
 odróżnia pracę wykonywaną przez siłę równoważącą daną siłę (np. siłę grawitacji, sprężystości)
od pracy tej siły
 potrafi rozwiązywać zadania korzystając z poznanych wzorów
 potrafi zapisać równaniem zmianę energii mechanicznej układu, np. przyrost energii Em  Wz
 potrafi obliczyć energię potencjalną grawitacji względem dowolnie wybranego poziomu
zerowego
 potrafi sporządzać wykres E p (h) dla m  const
 potrafi rozwiązywać problemy wykorzystując zasadę zachowania energii
Dział: Przemiany energii w zjawiskach cieplnych
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 potrafi wykazać na przykładach, że jeżeli na skutek wykonania pracy nie wzrosła energia
mechaniczna ciała, to wzrosła jego energia wewnętrzna
 wie, że zmiana temperatury ciała świadczy o zmianie jego energii wewnętrznej
 wie, że energię wewnętrzną wyrażamy w dżulach
 wie, że po zetknięciu ciał następuje przepływ ciepła (energii) od ciała o wyższej temperaturze do
ciała o niższej temperaturze
 wie, że proces wymiany ciepła trwa do chwili wyrównania się temperatur
 potrafi wskazać przykłady przewodników i izolatorów ciepła oraz ich zastosowania, np. w
biologii, budownictwie
 wie, że do ogrzania 1 kg różnych substancji o 1C potrzeba dostarczyć różne ilości ciepła
 wie, że aby ciało mogło ulec stopieniu musi mieć temperaturę topnienia i musi pobierać energię
 wie, że aby zachodziło zjawisko krzepnięcia, ciało musi mieć temperaturę krzepnięcia i musi
oddawać energię
 wie, że podczas parowania (wrzenia) ciało musi pobierać energię a podczas skraplania oddawać
energię
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 rozumie pojęcie energii wewnętrznej
 umie podać przykłady zmiany energii wewnętrznej ciała na skutek wykonywania pracy
 wie, że temperatura ciała jest miarą średniej energii kinetycznej cząsteczek
 wie, że cieplny przepływ energii może odbywać się przez przewodzenie, konwekcję i
promieniowanie
 potrafi wskazać odpowiednie przykłady
13
 potrafi wskazać przykłady z życia, świadczące o słuszności pierwszej zasady termodynamiki
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 rozumie dlaczego podczas ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii
mechanicznej
 potrafi objaśnić kiedy energia wewnętrzna rośnie a kiedy maleje
 potrafi, korzystając z modelu budowy materii, objaśnić na czym polega przewodzenie ciepła
 rozumie pierwszą zasadę termodynamiki jako przykład zasady zachowania energii
 potrafi obliczać każdą wielkość ze wzoru Q  cmt
 potrafi objaśnić dlaczego podczas topnienia i krzepnięcia temperatura pozostaje stała mimo
zmiany energii wewnętrznej ciała
 potrafi objaśnić na co wykorzystywana jest energia dostarczana podczas parowania i wrzenia
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi rozwiązywać zadania problemowe związane z przemianą energii mechanicznej
w energię wewnętrzną oraz odwrotnie
 wie, że przy odkształceniach sprężystych energia wewnętrzna nie zmienia się
 potrafi uzasadnić, dlaczego w cieczach i gazach cieplny przepływ energii odbywa się głównie
przez konwekcję
Dział: O drganiach i falach
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 potrafi wskazać w najbliższym otoczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający
 zna pojęcia: położenie równowagi, wychylenie
 wie kiedy drgania są gasnące,
 wie, że okres wahadła matematycznego zależy od jego długości
 wie, że fale sprężyste nie mogą rozchodzić się w próżni
 wie, że dobiegająca do przeszkody fala może być odbita lub pochłonięta
 wie, że źródłem dźwięków wydawanych przez człowieka są struny głosowe
 wie, że fale dźwiękowe nie mogą rozchodzić się w próżni
 wie, z jaką szybkością porusza się fala głosowa w powietrzu
 rozumie pojęcie szybkości ponaddźwiękowej
 wie, jak powstaje echo
 wie, jaką rolę pełni błona bębenkowa ucha
 rozumie, że zbyt głośna muzyka lub hałas mogą spowodować trwałe uszkodzenie słuchu
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 zna pojęcia służące do opisu ruchu drgającego (amplituda, okres, częstotliwość) i rozumie ich
znaczenie
 wie, w jakich jednostkach wyrażamy te wielkości
 potrafi wyjaśnić co to znaczy, że częstotliwość drgań wynosi np. 15 Hz
 rozumie, że dla podtrzymania ruchu drgającego należy ciału dostarczać energii
 wie, że szybkość rozchodzenia się fali jest stała w danym ośrodku
 odróżnia ruch fali od ruchu drgającego cząsteczek biorących udział w ruchu falowym
 wie, kiedy fala jest poprzeczna a kiedy podłużna
14
 wie, że źródłem dźwięków są ciała drgające (struny, drgające słupy powietrza, membrany
głośników)
 wie, że człowiek słyszy drgania o częstotliwości 16 Hz – 20000 Hz,
 wie, że wysokość dźwięku wzrasta wraz z częstotliwością drgań
 wie, że im większa jest amplituda drgań tym głośniejszy jest dźwięk
 wie co to są infradźwięki i ultradźwięki
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi obliczyć okres drgań gdy znana jest częstotliwość i odwrotnie
 zna związek między długością wahadła i jego okresem
 wie, na czym polega izochronizm wahadła
 rozumie co należy zrobić aby wyregulować zegar wahadłowy, który się opóźnia lub spieszy
 potrafi objaśnić na przykładzie, dlaczego fale przenoszą energię a nie przenoszą masy
 poprawnie posługuje się pojęciami: długość fali, szybkość rozchodzenia się fali, grzbiet i dolina
fali
 potrafi objaśnić i stosować wzory:  

, oraz     t
f
 potrafi wskazać zastosowania ultra- i infradźwięków
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi opisać zmiany szybkości ciała w ruchu drgającym
 wie, że fale podłużne mogą się rozchodzić w ciałach stałych, cieczach i gazach, a fale
poprzeczne tylko w ciałach stałych
 stosuje poznane zależności do rozwiązywania problemów
 wie co jest jednostką poziomu natężenia dźwięków
 zna pojęcia próg słyszalności i próg bólu
FIZYKA
KLASA III
Dział: O elektryczności statycznej
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 potrafi naelektryzować ciało przez tarcie
 wie, że są dwa rodzaje ładunków elektrycznych „+” i „–”
 wie, że jednostką ładunku elektrycznego jest 1 C
 wie, że ładunki oddziałują silniej gdy są bliżej siebie i gdy mają większą wartość
 wie, że atom zbudowany jest z protonów, neutronów i elektronów
 wie, że elektrony mają elementarny ładunek ujemny, protony dodatni a neutrony są elektrycznie
obojętne
 potrafi podać przykłady przewodników i izolatorów
 potrafi korzystać z elektroskopu przy badaniu czy ciało jest naelektryzowane
 wie, że ciało elektrycznie obojętne ma tyle samo ładunków dodatnich co ujemnych
 zna zasadę działania piorunochronu
 zna niebezpieczeństwa związane z występowaniem zjawisk elektrycznych w przyrodzie
15
 wie, że źródłem pola elektrostatycznego są naładowane ciała
 wie, że ciało o większym ładunku wytwarza silniejsze pole
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 wie, że ciała naelektryzowane jednoimiennie odpychają się a naelektryzowane różnoimiennie
przyciągają się
 wie, że przez tarcie ciała elektryzują się różnoimiennie
 wie, że przy elektryzowaniu ciał przez tarcie następuje przemieszczenie elektronów z jednego
ciała na drugie
 potrafi opisać jak zbudowany jest atom
 wie, że ciało naelektryzowane ujemnie posiada nadmiar elektronów a naelektryzowane dodatnio
posiada niedobór elektronów
 wie, że w przewodnikach są elektrony „swobodne” a w izolatorach „związane”
 zna budowę i zasadę działania elektroskopu
 potrafi wyjaśnić elektryzowanie ciał przez dotknięcie ciałem naelektryzowanym
 wie, na czym polega zjawisko indukcji elektrostatycznej
 wie, że w polu elektrostatycznym na ładunek działa siła elektryczna
 wie, że wartość tej siły jest tym większa, im silniejsze jest pole i im większy ładunek
 potrafi narysować linie pola punktowego ładunku dodatniego oraz ujemnego
 potrafi wyjaśnić po jakim torze porusza się w jednorodnym polu elektrycznym naelektryzowany
pyłek
 wie, że jednostką napięcia jest 1 V
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 potrafi wskazać w otoczeniu zjawiska elektryzowania ciał przez tarcie
 potrafi narysować wektory sił oddziałujących na siebie punktowych ciał naelektryzowanych
 potrafi wyjaśnić zjawisko elektryzowania ciał przez tarcie na podstawie elektrycznej budowy
materii
 wie, jak powstają jony dodatnie i ujemne
 potrafi uzasadnić podział ciał na przewodniki i izolatory, na podstawie ich wewnętrznej budowy
 wie, jak rozmieszcza się ładunek elektryczny w przewodniku a jak w izolatorze
 zna i umie stosować zasadę zachowania ładunku elektrycznego
 zna mechanizm zobojętniania ciał naelektryzowanych (metali i dielektryków)
 potrafi wyjaśnić mechanizm przyciągania drobnych ciał (nitek, skrawków papieru, kurzu) przez
ciało naelektryzowane
 potrafi wytworzyć pole centralne i jednorodne
 potrafi graficznie przedstawić pole jednorodne
 potrafi opisać ruch cząstki naładowanej w polu elektrostatycznym za pomocą wielkości
kinematycznych
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 potrafi doświadczalnie stwierdzić stan naelektryzowania ciała
 wie, jakie są nośniki ładunków w elektrolitach i zjonizowanych gazach
 potrafi rozwiązywać problemy dotyczące elektryzowania ciał i zasady zachowania ładunku
 potrafi określić znak ładunku ciała naelektryzowanego przez zbliżenie go do naelektryzowanego
elektroskopu
 potrafi wyjaśnić mechanizm wyładowań atmosferycznych
 potrafi graficznie przedstawić pole dwóch ładunków punktowych
16
 potrafi zastosować prawa dynamiki do ruchu naładowanej cząstki w polu elektrycznym
 wie, że napięcie między dwoma punktami pola zależy od odległości między tymi punktami i od
tego jak silne jest pole
Dział: O prądzie elektrycznym
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 opisuje przepływ prądu w przewodnikach, jako ruch elektronów swobodnych
 podaje jednostkę napięcia (1 V)
 wskazuje woltomierz, jako przyrząd do pomiaru napięcia
 wymienia źródła napięcia: ogniwo, akumulator, prądnica
 podaje jednostkę natężenia prądu (1 A)
 podaje zależność wyrażoną przez prawo Ohma
 podaje jednostkę oporu 1Ω
 odczytuje dane z tabliczki znamionowej odbiornika
 odczytuje zużytą energię elektryczną na liczniku
 podaje jednostki pracy oraz mocy prądu i przelicza je
 podaje przykłady pracy wykonanej przez prąd elektryczny
 odczytuje moc z tablicy znamionowej czajnika
 podaje rodzaj energii, w jaki zmienia się w tym doświadczeniu energia elektryczna
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 posługuje się intuicyjnie pojęciem napięcia elektrycznego
 buduje najprostszy obwód składający się z ogniwa, żarówki (lub opornika) i wyłącznika
 rysuje schemat najprostszego obwodu, posługując się symbolami elementów wchodzących w
jego skład
 oblicza natężenie prądu ze wzoru
I=
q
t
 buduje najprostszy obwód prądu i mierzy natężenie prądu w tym obwodzie
 oblicza opór przewodnika na podstawie wzoru
R=
U
I
 buduje obwód elektryczny według podanego schematu
 mierzy natężenie prądu w różnych miejscach obwodu, w którym odbiorniki są połączone
szeregowo lub równolegle
 mierzy napięcie na odbiornikach wchodzących w skład obwodu, gdy odbiorniki są połączone
szeregowo lub równolegle
 oblicza pracę prądu elektrycznego ze wzoru W = UIt
 oblicza moc prądu ze wzoru P = UI
 wyznacza opór elektryczny żarówki (lub opornika) przez pomiar napięcia i natężenia prądu
 wyznacza moc żarówki
 wykonuje pomiary masy wody, temperatury i czasu ogrzewania wody
17
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 wymienia i opisuje skutki przepływu prądu w przewodnikach
 wskazuje kierunek przepływu elektronów w obwodzie i umowny kierunek prądu
 mierzy napięcie na żarówce (oporniku)
 objaśnia proporcjonalność q ~ t
 oblicza każdą wielkość ze wzoru
I=
q
t
 oblicza wszystkie wielkości ze wzoru
R=
U
I
 na podstawie doświadczenia wnioskuje o sposobie łączenia odbiorników sieci domowej
 oblicza każdą z wielkości występujących we wzorach W = UIt
U 2R
t
W = I 2 Rt
W=
 opisuje przemiany energii elektrycznej w grzałce, silniku odkurzacza, żarówce
 wyjaśnia rolę bezpiecznika w obwodzie elektrycznym
 zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do trzech cyfr znaczących
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 przelicza jednostki ładunku (1 C, 1 Ah, 1 As)
 wykazuje doświadczalnie proporcjonalność I ~ U i definiuje opór elektryczny przewodnika
 wykazuje, że w łączeniu szeregowym natężenie prądu jest takie samo w każdym punkcie
obwodu, a w łączeniu równoległym natężenia prądu w poszczególnych gałęziach sumują się
 wykazuje, że w łączeniu równoległym napięcia na każdym odbiorniku są takie same, a w
łączeniu szeregowym sumują się
 opisuje doświadczalne wyznaczanie oporu elektrycznego żarówki oraz jej mocy
 objaśnia sposób dochodzenia do wzoru
cw =
Pt
mDT
 wykonuje obliczenia
Dział: O zjawiskach magnetycznych
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 podaje nazwy biegunów magnetycznych i opisuje oddziaływania między nimi
 opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu
 opisuje budowę elektromagnesu
 nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, promieniowanie podczerwone, światło widzialne,
promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie)
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 opisuje sposób posługiwania się kompasem
18
 demonstruje działanie prądu w przewodniku na igłę magnetyczną umieszczoną w pobliżu, w tym:
zmiany kierunku wychylenia igły przy zmianie kierunku prądu oraz zależność wychylenia igły od
pierwotnego jej ułożenia względem przewodnika
 opisuje działanie elektromagnesu na znajdujące się w pobliżu przedmioty żelazne i magnesy
 na podstawie oddziaływania elektromagnesu z magnesem wyjaśnia zasadę działania silnika na prąd
stały
 podaje przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podaje przykłady wykorzystania tego oddziaływania
 opisuje rolę rdzenia w elektromagnesie
 opisuje fale elektromagnetyczne jako przenikanie się wzajemne pola magnetycznego i elektrycznego
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 do opisu oddziaływania używa pojęcia pola magnetycznego
 wyjaśnia zasadę działania kompasu
 wyjaśnia zachowanie igły magnetycznej, używając pojęcia pola magnetycznego wytworzonego przez
prąd elektryczny (prąd ® pole magnetyczne)
 doświadczalnie demonstruje, że zmieniające się pole magnetyczne jest źródłem prądu elektrycznego w
zamkniętym obwodzie (pole magnetyczne ® prąd)
 wskazuje bieguny N i S elektromagnesu
 buduje model i demonstruje działanie silnika na prąd stały
 podaje niektóre ich właściwości (rozchodzenie się w próżni, szybkość c = 3×108 m s , różne długości fal)
Dział: Optyka
Wymagania konieczne ( na ocenę dopuszczającą)
Uczeń:
 podaje przykłady źródeł światła
 wskazuje kąt padania i odbicia od powierzchni gładkiej
 opisuje zjawisko rozproszenia światła na powierzchniach chropowatych
 szkicuje zwierciadło kuliste wklęsłe i wypukłe
 opisuje oś optyczną główną, ognisko, ogniskową i promień krzywizny zwierciadła
 szkicuje przejście światła przez granicę dwóch ośrodków i oznacza kąt padania i kąt załamania
 opisuje światło białe, jako mieszaninę barw
 rozpoznaje tęczę jako efekt rozszczepienia światła słonecznego
 wyjaśnia, na czym polegają wady wzroku: krótkowzroczności i dalekowzroczności
 podaje rodzaje soczewek (skupiająca, rozpraszająca) do korygowania wad wzroku
Wymagania podstawowe ( na ocenę dostateczną)
Uczeń:
 wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnetycznych
 wymienia sposoby przekazywania informacji i wskazuje rolę fal elektromagnetycznych
 opisuje sposób wykazania, że światło rozchodzi się po liniach prostych
19
 podaje cechy obrazu powstającego w zwierciadle płaskim
 wykreśla bieg wiązki promieni równoległych do osi optycznej po odbiciu od zwierciadła
 wymienia cechy obrazów otrzymywanych w zwierciadle kulistym
 wskazuje praktyczne zastosowania zwierciadeł
 doświadczalnie bada zjawisko załamania światła i opisuje doświadczenie
 wyjaśnia rozszczepienie światła w pryzmacie posługując się pojęciem „światło białe”
 opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących przez soczewkę skupiającą
i rozpraszającą
 posługuje się pojęciem ogniska, ogniskowej i osi głównej optycznej
 wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie
 rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki skupiające i rozpraszające
 rozróżnia obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone
Wymagania rozszerzające ( na ocenę dobrą)
Uczeń:
 wykorzystuje do obliczeń związek λ=v/f
 wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się
światła w ośrodku jednorodnym
 rysuje konstrukcyjnie obraz punktu lub figury w zwierciadle płaskim
 rysuje konstrukcyjnie obrazy w zwierciadle wklęsłym
 wyjaśnia pojęcie gęstości optycznej (im większa szybkość rozchodzenia się światła w ośrodku tym
rzadszy ośrodek)
 oblicza zdolność skupiającą soczewki ze wzoru z =
1
f
i wyraża ją w dioptriach
 podaje znak zdolności skupiającej soczewek korygujących krótkowzroczność i dalekowzroczność
Wymagania dopełniające ( na ocenę bardzo dobrą)
Uczeń:
 wyjaśnia transport energii przez fale elektromagnetyczne
 objaśnia i rysuje konstrukcyjnie ognisko pozorne zwierciadła wypukłego
 opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia
 wyjaśnia budowę światłowodów
 opisuje ich wykorzystanie w medycynie i do przesyłania informacji
 wyjaśnia pojęcie światła jednobarwnego (monochromatycznego) i prezentuje je za pomocą wskaźnika
laserowego
 wyjaśnia, na czym polega widzenie barwne
 doświadczalnie znajduje ognisko i mierzy ogniskową soczewki skupiającej
 opisuje zasadę działania prostych przyrządów optycznych
 opisuje rolę soczewek w korygowaniu wad wzroku
Opracowała
Ewa Sałek
20