dobre-praktyki

DOBRE PRAKTYKI
Wskazówki dla nauczyciela do „dobrej” rozmowy z rodzicami
• Powiedz coś miłego o uczniu, pochwal za odrobienie zadania domowego lub wzorowe zachowanie, przedstaw pracę wykonaną samodzielnie przez ucznia i daj do zrozumienia, że
dostrzegasz u niego mocne strony.
• Porozmawiaj szczerze i z troską o trudnościach, które towarzyszą uczniowi w szkole
i w domu podczas nauki. Przedstaw problem na podstawie zeszytów i prac dziecka.
• Porozmawiaj na temat sposobów radzenia sobie z trudnościami przez dziecko i rodziców
w domu.
• Ustal wzajemne oczekiwania.
• Pomóż rodzicom zrozumieć, na czym polega istota trudności dyslektycznych oraz jakie są
możliwe sposoby udzielania pomocy.
• Jeśli trudności w uczeniu są poważne, rozważ z rodzicami możliwość rozpoznania problemu w poradni psychologiczno-pedagogicznej, przedstaw korzyści kompleksowej diagnozy. Podaj kontakt do poradni.
• Przedstaw formy pomocy, na które dziecko może liczyć w szkole, również podczas egzaminu.
• Wyjaśnij, na czym polegają zajęcia korekcyjno-kompensacyjne i jaki jest ich cel.
• Zaproponuj rodzicom i dziecku zawarcie kontraktu dotyczącego dobrej współpracy, pomocnego w osiągnięciu przez dziecko sukcesu szkolnego.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Drogi Rodzicu!
Jeśli u Twojego dziecka rozpoznano ryzyko dysleksji lub dysleksję rozwojową, nie zamartwiaj się
i nie załamuj rąk. Musisz uzmysłowić sobie, że Twoje dziecko nie jest wyjątkiem. Wielu uczniów
ma dysleksję. Musisz wiedzieć, że w każdej klasie znajduje się ich kilku. Często są to dzieci zdolne, wykazujące się ponadprzeciętnym poziomem wiedzy ogólnej, a w wielu dziedzinach odznaczają się nawet szczególnymi zdolnościami i umiejętnościami. Potrafią na przykład świetnie się
wypowiadać, zabierać głos w dyskusji. Mają również talenty: pięknie rysują, świetnie odgrywają
role w dramie i w przedstawieniach teatralnych, doskonale znają się na obsłudze komputera,
mogą być znakomitymi sportowcami. Odnoszą sukcesy w naukach ścisłych, przyrodniczych,
informatyce albo mają nietypowe zainteresowania, które nie zawsze są doceniane przez dorosłych, na przykład wszystko wiedzą o dinozaurach lub o kaktusach, rysują komiksy i karykatury,
grają na perkusji (często zaczynając od garnków), kolekcjonują osobliwe przedmiot, na przykład
bilety. Takie uzdolnienia i zainteresowania często pomagają dziecku kompensować problemy
w nauce.
Czasami Twoje dziecko dodatkowo może być nieśmiałe, wtedy czuje się zagubione i onieśmielone wśród rówieśników. Co ciekawe, dziecko dyslektyczne może wyróżniać się zmiennością poziomu aktywności w zależności od sytuacji, w której uczestniczy. Jeśli lubi mówić, to w sytuacji
gdy angażuje tę umiejętność (na przykład podczas dyskusji), staje się ożywione i bystre, a także
ciekawe i badawcze. Natomiast jego poziom mobilizacji zmniejsza się wtedy, gdy wykonuje zadania oparte na czytaniu i pisaniu, ponieważ sprawia mu to trudność.
Czy wiesz, że dziecko z dysleksją, aby uzyskać ten sam rezultat co dziecko bez dysleksji, wkłada
kilka razy więcej wysiłku w wykonanie zadania? Taka sytuacja powoduje, że Twoje dziecko
może być często bardzo zmęczone, a nawet sfrustrowane. Może na przykład wykazywać niechęć do czynnego uczestniczenia w zajęciach. Szybko obniżająca się motywacja i samoocena
czasami prowadzą do demonstrowania prowokującego zachowania. Dziecko może zacząć odgrywać różne role, na przykład dowcipnisia czy żartownisia, aby ukrywać swoje niepowodzenia
lub „męczyduszy” albo „kozła ofiarnego”, by szukać zwolnienia od nauki. Może także w Tobie
szukać wsparcia, byś je z tego wysiłku zwolnił lub może usprawiedliwił przed nauczycielem,
czyli mówiąc inaczej, aby nauczyciel „dał twojemu dziecku święty spokój”.
Choć dysleksję należy postrzegać jako problem całego życia, to jednak trudności dziecka nie
muszą prowadzić do porażki. Każde dziecko, to z dysleksją również, może odnieść sukces. Ono
także może uczyć się z powodzeniem, osiągając bardzo dobre wyniki. W przyszłości ma szansę
studiowania na wymarzonej uczelni pod warunkiem, że Ty, Drogi Rodzicu, wesprzesz dziecko
troskliwą uwagą i pomożesz mu pokonać ten problem. Musisz wiedzieć, że dysleksja nie ustępuje samoistnie. Nie możesz liczyć na to, że dziecko wyrośnie z problemu, wręcz przeciwnie,
problem może rosnąć wraz z Twoim dzieckiem, jeśli mu nie pomożesz. Terapia pedagogiczna
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
nie jest lekarstwem zapewniającym ustąpienie objawów raz na zawsze. To długotrwały proces,
którego skuteczność zależy od systematyczności, wytrwałości w pracy i właściwego postępowania. Pamiętaj, że dziecko z dysleksji musi się uczyć innymi sposobami i więcej niż jego rówieśnicy bez dysleksji.
Wytworzenie w sobie gotowości do pomocy dziecku jest pierwszym krokiem w kierunku przeciwdziałania trudnościom. Nie wolno zatem myśleć i mówić: „To się nie powiedzie. To za trudne dla
mnie”. Musisz uwierzyć w swoje dziecko i w siebie. Zapoznaj się z metodami pracy, technikami
i stylami uczenia się osób z dysleksją. Naucz swoje dziecko gospodarować własnym czasem
oraz radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Rodzicu, ufaj swojemu dziecku i wsłuchuj się w jego
codzienne przeżycia. Naucz go rozpoznawania stanów emocjonalnych i mówienia o własnych
uczuciach, aby rozumiało swój wewnętrzny świat oraz potrafiło komunikować swoje potrzeby.
Drogi Rodzicu, pamiętaj, że systematyczna współpraca z nauczycielem działa na korzyść dziecka. Wymagania wobec dzieci z dysleksją powinny być takie same w domu i w szkole.
Z życzeniami sukcesu
Specjalistki terapii pedagogicznej
posiadające wieloletnią praktykę w pracy
z uczniami z dysleksją rozwojową
Małgorzata Rożyńska i Izabela Mańkowska
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Dzienniczek „złotych myśli” dla rodziców
TAK!
Co trzeba i należy czynić?
• dostrzegać i chwalić wszystkie, choćby najmniejsze osiągnięcia dziecka,
• dawać dziecku możliwość wykonania różnych zadań, pełnienia ról,
• zapewnić dziecku pomoc w domu i w szkole,
• zachęcić dziecko do udziału w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych,
• współpracować z nauczycielami uczącymi dziecko,
• włączyć się osobiście do systematycznej pracy z dzieckiem w domu,
• wspomagać rozwój dziecka, na przykład rozmawiać na trudne tematy, zachęcać do rysowania i budowania z klocków, czytać razem z dzieckiem książki,
• rozwijać wrodzone talenty i zainteresowania swojego dziecka,
• pomagać dziecku w osiąganiu celów i odnoszeniu sukcesów,
• wspierać dziecko w prezentowaniu jego umiejętności i zdolności, na przykład przed innymi członkami rodziny (jeśli dziecko ma taką potrzebę),
• okazywać dziecku zainteresowanie i troskę,
• informować dziecko o sprawach, które go dotyczą.
NIE!
Czego należy się wystrzegać?
• głośnego komentowania jego trudności (narzekania, ile sprawia problemów),
• stwarzania sytuacji rywalizacji wśród rodzeństwa,
• wyręczania dziecka,
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
• podsuwania mu gotowych rozwiązań i podpowiedzi,
• „etykietowania” dziecka — nie powinno się mówić „dyslektyk”, lecz „uczeń z dysleksją”
lub „uczeń dyslektyczny”,
• traktowania dziecka z dysleksją jak chorego, czy leniwego — nie wolno mówić o nim „zdolny leń”,
• „ mobilizowania” dziecka do nauki karą lub groźbą, że otrzyma złe oceny albo krytyką czy
kpiną,
• s traszenia szkołą, nauczycielem: „Zobaczysz, nie zdasz, będziesz siedzieć w pierwszej klasie
za karę, aż zaczniesz czytać”, „Wszyscy będą się z ciebie śmiać, jak usłyszą twoje dukanie”,
„Jak nie będziesz ćwiczyć czytania, to za karę pani nie zabierze cię na klasową wycieczkę”,
•d
eprecjonowania starań i aktualnych umiejętności dziecka: „Piszesz jak kura pazurem, na
pewno najgorzej w klasie”, „Ciągle ci nie wychodzi, bo jesteś leniem”, „Ładnie napisałeś, ale
mogłeś lepiej”,
• porównywania osiągnięć, postępów dziecka z rodzeństwem i innymi dziećmi z klasy:
„Wszyscy już czytają, tylko ty jeszcze nie umiesz”, „Magda ładniej pisze niż ty”, „Mogłabyś
choć raz tak ładnie narysować jak twój brat”.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Organizowanie otoczenia sprzyjającego uczeniu się dziecka z dysleksją1
• Wdrażamy porządek i stały rozkład dnia (ta sama pora wstawania, spożywania posiłków, wykonywania obowiązków, kładzenia się spać).
Dziecku daje to poczucie spokoju i ładu. Jego organizm, zwłaszcza
układ nerwowy, ma czas na regenerację.
• Planujemy z wyprzedzeniem wszystkie sprawy dodatkowe (poza rozkładem
dnia), w których dziecko będzie uczestniczyć.
• Dyskretnie przypominamy dziecku o jego obowiązkach.
• Dajemy dziecku czas na odpoczynek po szkole, lecz odrabianie lekcji powinno się odbywać
po niezbyt długiej przerwie. Tuż przed rozpoczęciem pracy niech wykona kilka ćwiczeń
ruchowych przy muzyce.
• Stwarzamy dziecku warunki do dobrej koncentracji uwagi podczas odrabiania lekcji. Trzeba ograniczyć silne bodźce, czyli unikać głośnej muzyki, włączonego telewizora, radia,
głośnego rozmawiania itp. Wokół stołu do odrabiania lekcji nie eksponujemy obrazków,
maskotek, zabawek, by nie rozpraszać dziecka.
• Ograniczamy dziecku oglądanie telewizji i granie w gry komputerowe. Zajęcia te powinny
się odbywać we wcześniej zaplanowanym czasie i być traktowane jako nagroda (dozowana w ścisłych granicach czasowych). W zamian bardzo wskazane jest wyjście z dzieckiem
na spacer lub udział raz w tygodniu w zajęciach rozwijających zainteresowania.
• Dostosowujemy tempo nauki do możliwości psychofizycznych dziecka.
• Zapewniamy dziecku spokojne miejsce do odpoczynku i zabawy.
• Uczymy dziecko relaksacji.
• Pilnujemy, aby dziecko, przystępując do nauki, nie było głodne ani spragnione
• Dbamy o prawidłową dietę, bogatą w białko i witaminy.
1
Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Łańcuchowa Metoda Skojarzeń (ŁMS)
Łańcuchową Metodę Skojarzeń z powodzeniem można wykorzystać do zapamiętania trudnych ortograficznie wyrazów,
tworząc opowiadania do listy takich wyrazów. W zależności od wieku, zaangażowania, indywidualnych możliwości lista wyrazów
może być krótsza bądź dłuższa. Zazwyczaj młodsi uczniowie tworzą opowiadania do maksymalnie sześciu wyrazów a starsi dochodzą do dziesięciu wyrazów z daną trudnością ortograficzną. Oto konkretny przykład: z listy wyrazów przeznaczonych do opracowania można
wybrać wspólnie z dzieckiem 5 wyrazów do zapamiętania. Są to: Andrzej, rzeka, burza, marzenie, korzeń. Dziecko kładzie się wygodnie na dywanie. Może zamknąć oczy. Wizualizuje tworzone przez rodzica opowiadanie, w którym pojawiają się zgromadzone wyrazy. Po
wysłuchaniu treści, dziecko siada naprzeciw rodzica i powtarza zapamiętane opowiadanie.
Przypomina sobie jednocześnie, jakie wyrazy z trudnością ortograficzną tam wystąpiły.
Następnie siada przy biurku, otwiera osobisty słowniczek ortograficzny, rysuje skojarzenia wywołane wysłuchanym opowiadaniem, a potem zapisuje wyrazy w takiej kolejności,
w jakiej wystąpiły w opowiadaniu. Poniżej przykład takiego osobistego słowniczka.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Ćwiczenia oczu przed czytaniem
Wykonuj wybrane ćwiczenie zawsze przed czytaniem oraz podczas czytania, jeśli poczujesz zmęczenie oczu. Dzięki ćwiczeniom wzmacniasz mięśnie podtrzymujące gałkę oczną,
poszerzasz pole widzenia, relaksujesz oczy.
Zestaw 1.
1. Narysuj obiema rękami w powietrzu duży rysunek (na przykład choinkę, chmurę, serce).
Jednocześnie obserwuj wzrokiem ruch obu rąk.
2. Weź do ręki ołówek i przemieszczaj go w różnych kierunkach — w prawo, w lewo, do góry,
na dół, po skosach, w koło. Wykonuj ruchy płynnie, najpierw wolno, potem trochę szybciej. Cały czas wódź wzrokiem (poruszając głową w odpowiednim kierunku) za ruchem,
starając się zdążyć za jego zmianą.
3. Potrzyj mocno obie dłonie aż zrobią się ciepłe. Przyłóż dłonie do zamkniętych oczu, ale
nie przyciskaj ich (ok. 30 s). Otwórz oczy i pomrugaj powiekami najszybciej jak potrafisz.
4. Rozciągnij nosem niewidzialną nić pomiędzy przedmiotami w pomieszczeniu, w którym
jesteś. Zacznij od łączenia jakiegoś przedmiotu z innym przedmiotem (na przykład lampy z obrazkiem na ścianie), a ten z kolejnym itd. Połącz w ten sposób 10 przedmiotów.
5. Rozglądaj się dokoła pomieszczenia, w którym jesteś. Zatrzymuj na chwilę wzrok na
wybranych przedmiotach i mrugaj na nie kilka razy.
6. Rysuj szlaczki i figury w przestrzeni — z boku, nad sobą, przed sobą. Do rysowania wykorzystaj najpierw dłoń prawą, potem lewą. Pamiętaj, by wzrok podążał za dłonią.
7. Obrysuj oczami przedmioty, które widzisz (na przykład drzwi, okno).
8. W yobraź sobie, że twój nos to ołówek. Narysuj nosem kontur takich kształtów jak:
gwiazda, księżyc, choinka, serce, kwiat.
9. W ybierz jakiś punkt w pomieszczeniu, w którym jesteś, na przykład klamkę. Zatrzymaj wzrok na tym miejscu i cały czas go obserwuj, jednocześnie wykonuj ruchy: idź do
przodu, do tyłu, chodź w koło, zrób przysiad, wykonaj obrót wokół siebie, stań na jednej
nodze, podskakuj.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Zestaw 2.
1. Usiądź na krzesełku albo połóż się wygodnie na dywanie.
2. Oddychaj spokojnie, słuchając muzyki, jaką lubisz.
3. Zamknij oczy.
4. Pomasuj je delikatnie swoimi palcami.
5. Przy zamkniętych powiekach napnij kolejno ręce, nogi, pośladki, brzuch, zaciśnij zęby,
powieki, a potem rozluźnij mięśnie całego ciała i otwórz oczy.
6. P
rzy zamkniętych powiekach narysuj oczami kolorowe rysunki: zielone koło, niebieski
kwadrat, czerwone serduszko.
7. Pomrugaj powiekami i otwórz oczy.
8. Weź do ręki przedmiot do ćwiczeń oczu, trzymaj go na wysokości wzroku przy ugiętej
ręce i podążaj za nim wzrokiem „rysując” kolejno linię poziomą, pionową, kółeczko. Zbliż
przedmiot do nosa, odsuń go nieco dalej, narysuj domek.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Kilkanaście pomysłów na to, co robić, aby dziecko polubiło czytanie2
Drogi Rodzicu, musisz wiedzieć, że CZYTANIA można nauczyć
się tylko przez CZYTANIE. Tę oczywistą prawdę nie zawsze sobie
uzmysławiamy. Proszę, przemyśl, w jaki sposób Twoje dziecko
jest zachęcane i wdrażane do czytania i do obcowania z książką.
• Własnym przykładem pokazuję dziecku, że czytanie sprawia
mi przyjemność i jest to ważna czynność w codziennym rozkładzie dnia. Dziecko widzi, że czytam systematycznie. Staram się
przeczytać codziennie choćby kilka stron książki.
•Z
apewniam dziecku kontakt z książkami od najmłodszych lat. Dbam o to, by w domu były
książki dla dzieci odpowiednie do jego wieku.
•P
omagam dziecku rozumieć rysunki w książkach, zachęcam do mówienia, co dzieje się na
obrazku. Już od wieku przedszkolnego zachęcam je, aby opowiedziało obrazek i usłyszany
tekst oraz podało swoją interpretację.
•P
omagam dziecku zrozumieć, na czym polega czytanie przez uważne obserwowanie
i pokazywanie paluszkiem linijek tekstu czy podpisów do obrazków.
•W
trakcie czytania rozmawiam z dzieckiem o przeczytanym fragmencie książki — sprawdzam, czy dobrze zrozumiało treść i słownictwo, zachęcam do zadawania pytań na temat
treści, wyjaśniam niezrozumiałe słowa, pojęcia i w ten sposób rozwijam jego myślenie.
•Z
wracam uwagę dziecka na ilustracje, ich związek z treścią i proponuję, aby samodzielnie ilustrowało czytaną aktualnie książkę według swoich pomysłów i wyobraźni. Zachęcam je, aby wyrażało swoje emocje, interpretując treść, ilustrując rysunkami przeczytany
tekst.
•R
azem z dzieckiem odgrywam role bohaterów przeczytanego fragmentu książki, wykorzystując do tego maskotki lub pacynki. Tego rodzaju zabawy mają znaczenie psychoterapeutyczne, służą odreagowaniu przeżytych emocji.
•W
trakcie czytania zachęcam dziecko do opowiedzenia dalszego ciągu historii, aby wzbudzić w nim chęć do dalszej lektury oraz sprawdzenia, czy jego przewidywania się potwierdzą.
2
Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
• Zachęcam dziecko do uczenia się na pamięć krótkich wierszyków i rymowanek, a także pomagam mu je zapamiętać przez powtarzanie w różnych sytuacjach, na przykład na spacerze.
• Uczę dziecko szacunku do książki — wspólnie sprawdzamy czystość rąk przed wzięciem
książki, używamy ładnej zakładki, odkładamy książkę na półkę itp. Książkę traktujemy
jak naszego „dobrego przyjaciela”.
• Zwracam uwagę na to, czym dziecko interesuje się szczególnie, na przykład zwierzętami,
sportem, fantastyką, aby do jego pasji dobrać odpowiednią literaturę.
• Zapoznaję dziecko z miejscami, gdzie można książkę lub czasopismo dla dzieci wypożyczyć bądź kupić. Wyjaśniam w ciekawy sposób, jak powstaje książka.
•W
skazuję dziecku korzyści z czytania — poznawanie ciekawostek, poszukiwanie informacji, sposób na ciekawe spędzenie wolnego czasu.
•Z
achęcam dziecko do czytania książek innym, np. młodszemu rodzeństwu, dziadkom.
•Z
achęcam dziecko do tworzenia własnych opowiadań, wierszyków i ilustracji, oferuję pomoc w zapisywaniu wymyślonej treści.
•U
kazuję dziecku, że umiejętność czytania jest niezbędna w codziennych sytuacjach. Pokazuję dziecku: przepis na zrobienie kisielu lub ciasta, rozkład jazdy pociągu w Internecie,
nazwiska i numery telefonu do znajomych w telefonie, przepis prania z metki na sweterku, datę i imiona z kalendarza itp.
•S
ukcesywnie zapoznaję dziecko ze słownictwem dotyczącym książki (wprowadzam takie
słowa jak: tytuł, autor, spis treści, numer strony, ilustrator, rozdział, bohater).
•W
miarę dorastania dziecka pokazuję mu różne formy publikacji: czasopisma, słowniki,
leksykony, encyklopedie, mówiąc o ich przeznaczeniu i sposobie korzystania, uświadamiam, że z niektórych wyszukuje się tylko potrzebne informacje, a inne czytamy „od deski do deski”.
•Z
aznajamiam dziecko, w jaki sposób i gdzie poszukiwać potrzebnych informacji w publikacjach książkowych oraz w Internecie.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
„Potyczki z ortografią” — samodzielna praca uczniów starszych3
Przygotowanie
1. Uczeń zakłada zeszyt do ćwiczeń ortograficznych.
2. Na końcu zeszytu prowadzi słowniczek „Trudne wyrazy, które już znam”.
Pisanie z pamięci — co dzień
1. Uczeń czyta uważnie wybrany przez siebie fragment tekstu (3—4 niezbyt długie zdania).
2. Czyta ponownie pierwsze zdanie, zapamiętując tekst i pisownię wyrazów. Uzasadnia
pisownię trudnych wyrazów (powtarza i utrwala odpowiednią zasadę pisowni).
3. Mówi tekst z pamięci.
4. Czyta kolejny raz zdanie, sprawdzając, czy dobrze zapamiętał.
5. Pisze tekst z pamięci.
6. Sprawdza zapis i robi korektę.
7. Porównuje zapis ze zdaniem wzorcowym. Jeśli zrobił błąd, nanosi poprawki.
8. Zakrywa zdanie wzorcowe i napisane.
9. Pisze powtórnie to samo zdanie.
10. Sprawdza zapis i robi korektę.
Poprawa błędów
1. Uczeń wypisuje wyrazy, w których popełnił błędy i uzasadnia poprawną pisownię.
2. W ykonuje ćwiczenie z tymi wyrazami (układa z nimi krzyżówkę, zdania, tworzy rodzinę
wyrazów pokrewnych, wybiera ćwiczenia ze zbioru ćwiczeń).
3. Wpisuje wyrazy do słowniczka na końcu zeszytu.
Sprawdzian — co tydzień
1. Uczeń pracuje codziennie i zapisuje datę przy wykonanych ćwiczeniach.
2. Po tygodniu ćwiczeń prosi kogoś, aby podyktował mu zdania, które codziennie pisał.
3. Sprawdza, o ile błędów mniej zrobił niż poprzednio i poprawia je według wzoru.
Po każdym tygodniu ćwiczeń pokazuje zeszyt nauczycielowi.
3
Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Zadanie ortograficzne dla wytrwałych
1. Przygotuj małe kartoniki w trzech kolorach: różowym, zielonym i granatowym.
2. Różowy kartonik oznacz literą „ó”, zielony litera „ż”, granatowy literą „rz”.
3. Do tych kartoników będziesz zbierać małe karteczki w tych trzech kolorach z zapisanymi
wyrazami.
4. W yrazy powinny zawierać trudności ortograficzne. Powinieneś je zbierać według ustalonego schematu: kiedy zauważysz trudny dla Ciebie wyraz w książce aktualnie czytanej,
w przypadkowo napotkanej reklamie albo w swoim zeszycie od dyktand czy innym zeszycie przedmiotowym — zapisz go na odpowiedniej karteczce (np. wyraz z „ó” na różowej) i włóż do kartonika w tym samym kolorze.
5. Kiedy zgromadzisz 5 wyrazów z daną trudnością ortograficzną, wyjmij je z kartonika
i powieś na domowej tablicy w swoim pokoju.
6. Ułóż wyrazy w rzędzie — jeden pod drugim w dowolnej dla Ciebie kolejności.
7. Na podstawie Łańcuchowej Metody Skojarzeń połącz te wyrazy w opowiadanie.
8. Raz dziennie przez tydzień powtarzaj treść tego opowiadania, utrwalając w ten sposób
zapis trudnych wyrazów.
9. Po tygodniu zdejmij wyrazy z tablicy.
10. Jeżeli w innym kartoniku masz 5 nowych wyrazów, wyjmij je i powieś na tablicy. Postępuj jak poprzednio.
Dobre rady
• Do kartoników zbieraj te wyrazy, które nie podlegają zasadom ortograficznym („ó”, „rz”
niewymienne) lub/i te wyrazy, w których często popełniasz błędy.
• Możesz wykonać więcej niż 3 kartoniki. Proponuję dołożyć kartonik do innych trudności
ortograficznych, np. na „h” — pomarańczowy, na „ch” — fioletowy, „u” — niebieski.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Rady dla ucznia, który przygotowuje się do sprawdzania wiedzy (sprawdzianu, egzaminu)4
Planuj z wyprzedzeniem,
nie zostawiaj na ostatnią
chwilę.
Ucz się z dala od czynników
zakłócających spokój.
Najpierw wykonuj trudne
zadania, podziel je na mniejsze
części.
PRZYGOTOWANIE
DO NAUKI
Poznaj swój styl
uczenia się.
Dowiedz się, co będzie
na teście, klasówce.
Zaopatrz się w niezbędne
książki i pomoce.
Krok po kroku realizuj
plan działania.
Wypisz w punktach,
czego musisz się
nauczyć i skreślaj z wielką
przyjemnością,
co już umiesz.
Podziel materiał
na części i ucz się
każdego dnia po trochu.
WSTĘPNE
CZYNNOŚCI
Zwróć się o pomoc do
przyjaciela, nauczyciela
lub rodzica, jeśli coś jest dla
ciebie niezrozumiałe.
4
Na podstawie M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdynia 2007.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
• Skracaj informacje do krótkich notatek, stosuj pomoce do wzrokowego uczenia się
— gromadź kartki powtórzeniowe w segregatorze
— zrób listę zagadnień kluczowych i je ponumeruj
— sporządzaj „mapy myśli” i schematy
— p
rzeglądaj mapy, tablice, tabele, schematy, wykresy, ryciny, rysunki
— podkreślaj kluczowe wyrazy, skojarz je ze szczegółami zagadnienia
— używaj kolorowych strzałek do łączenia pojęć
— przenoś informacje na duże arkusze papieru
i wieszaj je na ścianach w swoim pokoju
— używaj kolorów, wykresów, obrazów, filmów,
zdjęć i muzyki
• Nagrywaj na dyktafon i odsłuchuj no-
tatki w każdej możliwej sytuacji, na
przykład w drodze do szkoły, przed zaśnięciem (uczenie słuchowe):
— fakty, zdarzenia
— cytaty
— słówka
— skomplikowane słownictwo
NAUKA
• Wyrazy z języka obcego lub z trudnością ortograficzną, których nie możesz zapamiętać, wypisuj na
osobnych karteczkach samoprzylepnych i wieszaj
pojedynczo w różnych miejscach, na przykład przy
lustrze w łazience, na stole przy talerzu, na szafie
itp. Gdy się na nie natkniesz, powtórz je wielokrotnie w myśli i na głos.
• Czytaj po cichu krótkie fragmenty i powtarzaj je
własnymi słowami. Mów je do lustra.
• Zadawaj sobie pytania, które
mogą być na sprawdzianie.
Następnie odpowiadaj na nie,
najpierw czytając, a potem
mówiąc z pamięci.
Moduł 3 — klasy IV—VI
POWTARZANIE
I UTRWALANIE
• Ucz się z kolegą lub koleżanką, wzajemnie się odpytujcie (zabawa w nauczyciela
i ucznia).
• Rozwiązuj testy z ubiegłych lat.
• P owtarzaj materiał rapując, tańcząc
i śpiewając, chodząc i mówiąc na głos.
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
Czy chcesz uczyć się samodzielnie? Jeśli tak, oto kilka rad dla Ciebie! Powodzenia!
1. Przed czytaniem pamiętaj o podpórce pod książką.
2. Odległość oczu od książki — ok. 30 cm.
3. Wskaźnikiem do czytania może być palec lub patyk.
4. Przeczytaj uważnie tekst.
5. Przy drugim czytaniu zakreśl na żółto najważniejsze informacje.
6. Czytając trzeci raz skoncentruj się tylko na zakreślonym tekście. Zapamiętaj zakreślone
żółte pola.
7. Po 10-ciu minutach powtórz zapamiętane informacje.
8. Przed snem powtórz je ponownie.
9. Po przebudzeniu przypomnij sobie to, co powtarzałeś wieczorem. Zdziwisz się zapewne,
jak łatwo tak wiele zapamiętałeś!
10. Idąc do szkoły maszeruj pewnym, rytmicznym krokiem i powiedz sobie choć raz: Czuję
się świetnie przygotowany do zajęć. Teraz masz pewność, że wszystko umiesz.
Jak to wygląda w praktyce?
1. Moją podkładką pod książkę może być — to drewniana deseczka z regulowaną wysokością. Mogę też wykonać podobną z twardej tektury, albo po prostu podłożyć pod książkę
piórnik.
2. Nachylam lekko głowę tak, aby dobrze widzieć druk.
3. Biorę patyczek od szaszłyka lub dużą wykałaczkę. Ozdabiam ją, aby była ciekawa. Potem
przykładam patyk pod linijką czytanego tekstu. Spełnia on rolę pomocnika dla oczu.
4. Czytam tekst wyobrażając sobie jego treść. To coś w rodzaju oglądanego filmu. Nazywa
się to wizualizowaniem treści czytanego tekstu.
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl
DOBRE PRAKTYKI
5. Czytam tekst ponownie. Zakreślam moim ulubionym kolorem te informacje, które wydają mi się najistotniejsze.
6. Trzeci raz czytam tylko zakreślone wiadomości, aby je zapamiętać.
7. Po 10-ciu minutach ponownie zaglądam do kolorowego tekstu. Czuję, że lepiej kojarzę
materiał i coraz więcej zapamiętuję.
8. Po wejściu do łóżka, tuż przed snem, zaglądam jeszcze do moich wiadomości, ale tylko
na chwilkę. Próbuję całość powtórzyć.
9. Po przebudzeniu dziwię się, że tak wiele informacji pamiętam. Krzątając się podczas
porannej toalety utrwalam ostatecznie moje wiadomości.
10. Idę do szkoły pewnym krokiem. Po prostu, czuję, że wszystko umiem!
Moduł 3 — klasy IV—VI
www.akademiaortograffiti.pl