quasi gotówką własny biznes tle
Transkrypt
quasi gotówką własny biznes tle
Emax: Oferta Publiczna 16 czerwca 2003 Reuters: EMAX.WA Bloomberg: EMX PW Według naszych szacunków, zysk netto skorygowany o odpis wartości firmy z konsolidacji wzrośnie w 2003 o 30% do 15,3 mln zł. Średnioroczne tempo wzrostu przychodów w latach 2003 –2005 sięgnie, naszym zdaniem 13,8% natomiast zysk netto Grupy rósł będzie w tempie średniorocznym 18,0%. W oparciu o nasze prognozy zysku skorygowane o odpis wartości firmy z konsolidacji, Spółka wyceniana jest obecnie na poziomie 2003E P/E 12,8x oraz 2004E P/E 10,7x, co wskazuje na dyskonto rzędu 54% i 37% w porównaniu do średnich wskaźników polskich spółek IT. Wycena metodą EV/EBITDA (preferowana w tym przypadku ze względu na istotne różnice w strukturze finansowania) wskazuje na odpowiednie dyskonto w wysokości od 11,9% do 7,7%. Polska Kraj Usługi IT Sektor EURPLN 4,46 USDPLN 3,79 95 Cena Cena do WIG20 85 75 65 55 45 11 czerwca 2003 indeks WIG 20 zamknął się na poziomie Zmiana kursu Relatywna Absolutna 1mies. -10,4% -5,0% 3mies. 40,9% 53,9% 12mies. 28,6% 14,3% DPS: 0,0 zł Dług netto: 33,5 mln zł Stopa dywidendy: 0,0 Dług netto/Kap. wł.: 35% Skr. ROE: 19,9% (2003P) Free float: 25% WACC: 10,1% Liczba akcji: 2 900 tys. Główni akcjonariusze BB Investment Sp. z o.o. Opis spółki Dostawca usług informatycznych i integracji infrastruktury sprzętowo-systemowej. Bazując na średniej z wyceny porównawczej metodą EV/EBITDA oraz z naszej analizy DCF, szacujemy wartość Spółki na 220mln (76 zł na akcję). Grupa Emax: Podsumowanie danych finansowych W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Przychody EBIT Zysk netto Zysk netto skoryg. o wart. firmy z kons. maj 03 kwi 03 lut 03 mar 03 sty 03 gru 02 lis 02 paź 02 35 sie 02 Ubiegłoroczna dynamika przychodów Grupy Emax wyniosła 21,5%, znacznie przekraczając dynamikę rynku IT szacowaną na 7%. Wartość portfela zamówień na czerwiec b.r. wzrosła, w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, o 19% do 131 mln zł. Wysoka dynamika wzrostu zamówień potwierdza konserwatywny charakter naszych prognoz na rok 2003 zakładających wzrost przychodów o 11,2%. 229,5 EV (mln zł) wrz 02 W głównych segmentach działalności udział rynkowy Grupy Emax sięga od 38% do 100%. Uważamy, że udział Emaksu w głównych obszarach wzrostu - w rynku systemów logistycznych oraz rozwiązań dla rynku energetycznego, może ulec dalszej poprawie dzięki niedawno zawiązanym strategicznym aliansom z firmami Swisslog oraz SAP. 196,0 Mkt. cap. (mln zł, 12 czerwca 2003) lip 02 Grupa Kapitałowa Emax jest integratorem systemów teleinformatycznych i automatyki. Działalność Spółki koncentruje się w niszach oferujących ponadprzeciętne tempo wzrostu. Obejmują one rozwiązania dla podmiotów rynku energetycznego, systemy opracowania korespondencji masowej oraz automatyczne systemy logistyczne. Emax działa na rynku, którego średnioroczny oczekiwany wzrost w latach 2003 – 2005 szacujemy na 25%. 67,4 Cena akcji (zł, 12 czerwca 2003) cze 02 Zdywersyfikowany gracz w niszowych obszarach rynku IT 2001 2002 2003P 2004P 2005P 168,7 204,9 227,9 270,8 301,7 14,4 19,8 24,2 28,2 30,8 Przemysław Sawala-Uryasz 5,1 9,2 9,4 12,4 15,2 +48 22 586 80 95; [email protected] 20,3 Zespół analiz 7,0 11,8 15,3 18,3 P/E (skor. o wart. firmy z kons.) (x) 28,2 16,6 12,8 10,7 9,6 Tomasz Bardzilowski, CFA EV/EBITDA (x) 12,6 9,6 8,0 6,9 6,4 +48 22 586 81 55; [email protected] Wartości P/E w oparciu o liczbę akcji przed emisją. Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZ WBK Zastrzeżenia i informacje zawarte na ostatniej stronie tego opracowania stanowią integralna część tego opracowania 75% Emax 16 czerwca 2003 Spis treści Spis treści ...........................................................................................................2 Podsumowanie...................................................................................................4 Grupa Emax ........................................................................................................6 Ewolucja Grupy ..................................................................................................... 6 Rynki docelowe ..................................................................................................9 Wiodący klienci ................................................................................................11 Kluczowe produkty ..........................................................................................12 1. Zintegrowane Systemy Informatyczne ................................................................... 13 Rynek energetyki................................................................................................. 13 2. Systemy Opracowania Korespondencji ................................................................. 15 3. Rozwiązania Techniki Bankowej ............................................................................. 16 4. Zintegrowane Systemy Logistyczne ....................................................................... 17 5. Technologie Inteligentnych Budynków .................................................................. 18 6. Pozostałe produkty................................................................................................... 18 Systemy „e-bilet” ................................................................................................. 18 Printoscope – System Kontroli i Optymalizacji Wydruków................................... 19 Główne czynniki wzrostu przychodów ..........................................................20 Rynek energetyczny............................................................................................ 20 Automatyzacja magazynów i procesów dostaw wewnątrz przedsiębiorstw......... 21 Automatyzacja procesu opracowywania korespondencji masowej ..................... 21 Automatyzacja działalności bankowej ................................................................. 22 Systemy „e-Bilet” ................................................................................................. 22 Systemy dedykowane dla transportu zbiorowego ............................................... 23 Prognoza rynku i przychodów Spółki ......................................................................... 23 Wyniki finansowe .............................................................................................25 Przychody............................................................................................................. 25 Marże.................................................................................................................... 26 Zyski ..................................................................................................................... 28 Zwrot na kapitale .................................................................................................. 28 Prognoza wyników...........................................................................................30 Wycena..............................................................................................................32 Podejście porównawcze ....................................................................................... 32 2 Emax 16 czerwca 2003 Wycena metodą DCF ........................................................................................... 33 Uśredniona wycena .............................................................................................. 33 Prognozy finansowe ........................................................................................35 Dodatek .............................................................................................................37 Średnioterminowe czynniki wzrostu rynku IT w Polsce............................................ 37 Czynniki wzrostu rynku........................................................................................ 37 Polska na tle Europy .................................................................................................... 39 Zarząd................................................................................................................41 3 Emax 16 czerwca 2003 Podsumowanie Grupa Kapitałowa Emax jest integratorem systemów teleinformatycznych i automatyki. Świadczy specjalistyczne usługi dotyczące organizacji i automatyzacji procesów zarządzania informacją, dokumentem, gotówką, przedmiotem o standardowych gabarytach (systemy logistyczne), a także bezpieczeństwem ludzi i mienia. Działalność Spółki koncentruje się wokół nisz oferujących ponadprzeciętne tempo wzrostu. Obejmują one rozwiązania dla podmiotów rynku energetycznego, systemy opracowania korespondencji masowej oraz automatyczne systemy logistyczne - segmenty, w których średnioroczny oczekiwany wzrost w latach 2003 – 2005 szacujemy na 25%. Grupa Emax zajmuje dominującą pozycję dostawcy usług w obszarach będących poza zakresem działalności większych integratorów. Dedykowany charakter większości produktów w ofercie Grupy zapewnia jej quasi wyłączność w relacjach z klientami. Jej udział rynkowy w wybranych segmentach systemów dla rynku energetycznego sięgał od 38% do 52%, w rynku systemów opracowania korespondencji było to 70%, w rozwiązaniach techniki bankowej od 50% do 60%, a w systemach „e-Bilet” Emax nie miał w 2002 r. konkurenta. Spółka jest dobrze zdywersyfikowana nie tylko pod względem obszarów działalności, produktów, które oferuje, a przede wszystkim bazy klientów. Do największych klientów Emaksu należą Polskie Sieci Elektroenergetyczne, TPSA, Poczta Polska, PKO BP, oraz ZUS, ale Grupa generuje większość przychodów w oparciu o bazę mniejszych klientów. Udział przychodów z ośmiu największych klientów sięgał 39% całkowitych przychodów Grupy w 2002 roku. Specjalizacja w umiejętnie wybranych segmentach rynku zapewniła Grupie godny pozazdroszczenia, na tle informatycznego bezruchu, 21,5 proc. wzrost przychodów w 2002 r., podczas gdy dynamika rynku IT wyniosła w ubiegłym roku zaledwie 7%. W roku bieżącym oczekujemy, że dynamika sprzedaży przekraczać będzie 11%. Prognozowany przez nas CAGR przychodów na najbliższe 5 lat wynosi 10,6% i nie uwzględnia potencjalnych wpływów ze sprzedaży nowego produktu, Printoscope, który zapowiada się obiecująco. Emax pod wieloma względami należy do pierwszej piątki publicznie notowanych liderów krajowego sektora usług IT. Przychody roczne dorównują realizowanym przez firmy takie jak ComArch, a w ubiegłym roku nawet je przewyższyły. Wysoka, 21,5 proc. ubiegłoroczna dynamika sprzedanych usług i produktów należała do najwyższych w branży. Trzyletni CAGR sprzedaży w latach ’99-’02 wyniósł 11,5 proc. Rentowność operacyjna Grupy oscylowała pomiędzy 8,5% a 12% w ostatnich czterech latach. W ubiegłym roku wyniosła 9,7% i była niższa jedynie od wypracowanej przez Grupę Prokom. Wartość portfela zamówień potwierdza wiarygodność prognozy zarządu zakładającą 14,3% wzrost przychodów w 2003r. Na dzień 1 czerwca 2003 roku portfel zamówień wzrósł o 19,2% do 131 mln zł ze 109,9 mln zł w analogicznym okresie roku ubiegłego. Oczekujemy, że skonsolidowany zysk netto Grupy Emax wzrośnie w 2004 r. o 32% do 12,4 mln zł z 9,4 mln zł w roku 2003. Średnioroczne tempo wzrostu przychodów w latach 2003 –2005 sięgnie, naszym zdaniem 13,8% natomiast zysk netto Grupy rósł będzie w tempie średniorocznym 18,0%. Po korekcie o odpis wartości firmy z konsolidacji zysk netto Grupy wzrośnie w 2004 o 19,6% do 18,3 mln zł z 15,3 mln zł w 4 Emax 16 czerwca 2003 roku 2003. Średnioroczne tempo wzrostu zysku netto skorygowanego o odpis wartości firmy z konsolidacji wyniesie w omawianym okresie 19,8%. W oparciu o nasze prognozy zysku skorygowane o wartość firmy z konsolidacji. Spółka wyceniana jest obecnie na poziomie 2003E P/E 12,8x oraz 2004E P/E 10,7x, co wskazuje na dyskonto rzędu 54% i 37% w porównaniu do średnich wskaźników polskich spółek IT. Wycena metodą EV/EBITDA (preferowana w tym przypadku ze względu na istotne różnice w strukturze finansowania) wskazuje na odpowiednie dyskonto w wys. 11,9% i 7,7%. Uzyskaną w oparciu o model DCF wartość fundamentalną Grupy Emax szacujemy na 77,8 zł na akcję. Bazując na średniej z wyceny porównawczej metoda EV/EBITDA oraz z naszej analizy DCF, szacujemy wartość Spółki na 220mln (76 zł na akcje). 5 Emax 16 czerwca 2003 Grupa Emax Debiut na WGPW kurs: 46 zł 2002 XI Powołanie Emtal Sp. z o.o. 2002 IX Utworzenie EMCom S.A. 2002 VII Upublicznienie Emax S.A. 2002 VI Przekształcenie Emax w S.A. 2001 X Objęcie udziałów w Max Elektronik S.A. 2000 V Powołanie Bi.com S.A. 2000 IV Objęcie udziałów w Winuel S.A. 1999 XI Automatyczne magazyny wysokiego skład. 1997 System obsługi korespondencji masowej 1993 System poczty pneumatycznej 1991 Systemy zabezpieczeń 1990 Powstała w 1988 r. spółka Emax należy do ścisłej czołówki polskich firm w dziedzinie wdrożeń systemów teleinformatycznych i automatyki. Grupa świadczy usługi z zakresu organizacji i automatyzacji procesów zarządzania informacją, dokumentami, gotówką, przedmiotami o standardowych wymiarach oraz bezpieczeństwem ludzi i mienia. Strategicznymi odbiorcami usług i produktów Grupy Emax są sektory: bankowofinansowy, publiczny, przemysłowy (w tym energetyka), telekomunikacyjny oraz handlowy. Spółka posiada status pracy chronionej lecz wpływ korzyści z tego statusu na wynik operacyjny jest znikomy (78,4 tys. zł w 2002r.) Emax zadebiutował na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w listopadzie 2002 r. po cenie 46 zł za akcję. Dominującym akcjonariuszem spółki na 31 marca 2003 pozostaje inwestor finansowy, jakim jest BB Investment posiadający 75,08% w kapitale oraz 90,69% na WZA Spółki. Ewolucja Grupy W minionej dekadzie Emax dynamicznie poszerzał zakres swych kompetencji zarówno w drodze rozwoju wewnętrznego jak i przez akwizycje. W końcówce lat ’80. Emax świadczył usługi wdrożeniowe w zakresie techniki bankowej. W pierwszej połowie lat ’90. oferta spółki została wzbogacona o systemy zabezpieczeń, systemy poczty pneumatycznej oraz systemy opracowania korespondencji masowej. W roku ’97 dołączyły do nich automatyczne systemy logistyczne stosowane w magazynach wysokiego składowania. Zamknięcie dekady Emax uwieńczył przejęciem udziałów w Winuel S.A. wkraczając w 2000 roku w całkowicie dla siebie nowy obszar obsługi sektora energetycznego. Akwizycja tego podmiotu we wczesnej fazie rozwoju specjalistycznych usług IT dla sektora energetycznego pozwoliła Grupie Emax zapewnić sobie przodującą pozycję w segmencie systemów rozliczeniowych dla rynku bilansującego w energetyce. Sprzedaż WINUEL stanowi obecnie trzecią część przychodów całej Grupy. W 2000 r. Emax dokonał akwizycji Max Elektronik. Spółka stanęła właśnie przed długo oczekiwaną szansą zrealizowania pokładanych w niej nadziei. Wyprodukowana przez Max Elektronik aplikacja służąca do kontroli kosztów wydruku pod nazwą „Printoscope” znalazła się we wczesnej fazie promocji w sieci dystrybucji NRG International, spółki z grupy RICOH Corp. of Japan. Produkt ten ma szansę stać się istotnym katalizatorem wzrostu przychodów Grupy. W miarę penetracji nowych obszarów działalności grupa powiększyła się o kolejne trzy podmioty, z których każdy wydaje się posiadać swój szczególny, dedykowany zakres specjalizacji. Oferta spółki BI.Com S.A. obejmuje rozwiązania z zakresu przetwarzania masowych płatności. Emtal Sp. z o.o. oferuje kompleksowe rozwiązania systemowe dla zakładów transportu zbiorowego oraz systemy wykorzystujące karty elektroniczne. EMCom Sp. z o.o. realizuje projekty na rynku usług publicznych ze szczególnym uwzględnieniem administracji samorządowych. Łącznie z dominującym, w skład grupy wchodzi sześć podmiotów. Fig. 1. Emax: Grupa Kapitałowa 1989 EMCom WZA: 41,00% Kap.: 19,00% Powołanie Emax Sp. z o.o. Emtal WZA: 50,00% Kap.: 50,00% Systemy techniki bankowej 1988 Emax S.A. BI.COM WZA: 87,72% Kap.: 83,97% Zródło: Dane spółki, DM BZ WBK 6 Max Elektronik WZA: 87,50% Kap.: 87,50% Winuel WZA: 90,97% Kap.: 90,97% Emax 16 czerwca 2003 Fig. 2. Emax: Struktura akcjonariatu Przed Emisją i Odsprzedażą Akcji Akcje Głosy (%) Po Emisji i sprzedaży Akcji Akcje Głosy (%) BB Investment* DZarząd oFree float 2 137 391 240 762 369 5 010 111 1 200 762 369 73,7% 0,0% 26,3% 1 757 391 240 1 632 369 4 630 111 1,200 1 632 369 51,8% 0,0% 48,2% Ogółem m 2 900 000 5 773 680 100,0% 3 390 000 6 263 680 100,0% *Zakładając sprzedaż 380,000 akcji przez BB Investment. Źródło: Dane spółki, BB Investment Dominującym podmiotem w Grupie jest Emax SA, on też generuje większość przychodów. W ubiegłym roku było to 125 mln zł przed wyłączeniami konsolidacyjnymi. Konsolidacją pełną objęte są trzy spółki: Emax, WINUEL i Max Elektronik. Fig. 3. Emax: Struktura przychodów wg podmiotów konsolidowanych Emax 59% Max Elektronik 6% Winuel 35% Źródło: Dane Spółki przed wyłączeniami konsolidacyjnymi, szacunki DM BZWBK Podobnie jak przychody, rentowność Grupy jest pochodną rentowności dwóch podmiotów Emax i WINUEL. Zrealizowały one marżę operacyjną odpowiednio 8% i 10% w 2002 r. Najwyższą marżę operacyjną, 12,1%, wygenerowała spółka Max Elektronik. Producent obiecującego oprogramowania Printoscope, po raz pierwszy wypracował zysk 1 mln zł przed wyłączeniami konsolidacyjnymi. Udział transakcji z podmiotami powiązanymi w przychodach tej spółki wyniósł 61,2% w 2002 r. Fig. 4. Emax: Rentowność podmiotów konsolidowanych Marża operacyjna Marża netto Emax 8,1% 2,8% Winuel 10,0% 9,0% Max Elektronik 12,1% 7,1% Grupa Emax 9,7% Źródło: Dane Spółki przed wyłączeniami konsolidacyjnymi, szacunki DM BZWBK 4,5% Wyłączone z konsolidacji pozostają spółki Emtal, BI.COM oraz EMCom, których zarówno przychody jak i wyniki netto są nieistotne z punktu widzenia skali działalności całej Grupy. 7 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 5. Emax: Wybrane dane finansowe podmiotów nie objętych konsolidacją W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Rachunek zysków i strat BI.COM S.A. Emtal Sp. z o.o Przychody 2002 2001 r/r 2002 2001 EmCom Sp. z o.o. r/r 2002 Ogółem 2001 r/r 2002 2,627 822 220% 5,400 1,692 219% 283 75 277% 8,310 Zysk operacyjny 86 -65 n/m -13 247 -105% -216 -170 n/m -143 Zysk netto 37 -61 n/m -121 177 -168% -216 -170 n/m -300 3,3% -7,9% 11% -0,2% 14,6% -15% -76,3% -226,7% 150% -1,7% 4329 617 602% 1673 1249 34% 1192 1339 -11% 7,194 116 202 -43% 141 31 355% 934 1180 -21% 1,191 4213 415 915% 1532 1218 26% 258 159 62% 6,003 455 418 9% 341 182 87% 1094 1310 -16% 1,890 199 1847% 1332 1067 25% 98 29 238% 5,304 marża operacyjna Bilans Suma bilansowa Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Kapitał własny Zobowiązania i rezerwy 3874 Źródło: Dane Spółki, szacunki DM BZWK 8 Emax 16 czerwca 2003 Rynki docelowe Różnorodność sektorów z jakich wywodzą się odbiorcy usług i produktów oferowanych Zdywersyfikowana baza klientów przez Grupę Emax sprawia, że ryzyko uzależnienia od dominującego odbiorcy jest niskie. Klienci, na rzecz których Grupa świadczy swe usługi wywodzą się z najrozmaitszych branż. Według klasyfikacji Spółki do głównych sektorów zaliczyć można: Ø Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, w tym telekomunikacja i Poczta Polska Ø Banki i instytucje finansowe Ø Przedsiębiorstwa przemysłowe, w tym energetyka Ø Przedsiębiorstwa handlowe i usługowe Ø Jednostki i organizacje administracji publicznej Fig. 6. Emax: Sprzedaż wg sektorów (wartości) 2.4 200 Fig. 7. Emax: Struktura sprzedaży wg sektorów (udziały) administracja 1% 100% administracja 10% 19.5 pozostałe pozostałe 20% 80% 40.1 użyteczności publicznej użyteczności publicznej 150 41.2 przeds. handlowe 60% 20% 40% 21% przeds. handlowe 100 43.0 bankowofinansowe przeds. przemysłowe (w tym energetyka) 50 bankowo-finansowe przeds. przemysłowe (w tym energetyka) 20% 28% 56.5 0% 0 1998* 1999 2000 2001 1998* 2002 1999 2000 2001 2002 * 1998 dane jednostkowe. Źródło: Dane Spółki, szacunki DM BZWBK Energetyka i przemysł głównym źródłem przychodów Grupy. W 2002r. stanowiły 28% przychodów. Analiza struktury sprzedaży wskazuje na szeroką, opierającą się na czterech sektorach podstawę stabilnej pozycji spółki. Głównym sektorem generującym trzecią część przychodów w Grupie są przedsiębiorstwa przemysłowe ze szczególnym uwzględnieniem zakładów energetycznych i ich klientów, które w ubiegłym roku wygenerowały 28% obrotów. Wartość sprzedaży do sektora energetycznego rośnie nieprzerwanie od momentu akwizycji spółki WINUEL. Usługi dla tego sektora rozwijają się najbardziej dynamicznie w Grupie. Czteroletni CAGR przychodów w tym sektorze w okresie ‘99 – ‘02 r. sięga 47%. Natomiast w samym 2002 roku wzrosły one o 22% r/r. Większość sprzedaży rozkłada się niemal równomiernie na sektory bankowo-finansowy, handlowy oraz szeroko pojmowanej użyteczności publicznej w tym TP S.A. i Poczta Polska. Coraz większej dynamiki nabiera sprzedaż do sektora handlowego, którego ubiegłoroczna stopa wzrostu osiągnęła 66%. Grupa odbiorców produktów i usług w tym sektorze obejmuje sieci supermarketów, dystrybutorów oraz producentów, których charakterystyka produktów wymusza zastosowanie skomputeryzowanych systemów zarządzania magazynami. W wyniku ograniczenia inwestycji ze strony banków, sprzedaż do tego sektora spadała drugi rok z rzędu choć skala spadku była mniejsza. W 2001 r. spadek ów wynosił 16% r/r, natomiast w 2002 r. było to 4%. Czteroletni CAGR przychodów sięga 22%. 9 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 8. Emax: Dynamika przychodów wg sektora CAGR ’99 – ’02 Fig. 9. Emax: Dynamika przychodów wg sektora 2002 r/r bankowo-finansowy -4% administracja -18% użyteczności publicznej -4% 1% bankowo-finansowy 15% 22% użyteczności publicznej przemysłowy, w tym energetyka 8% handlowy 46% administracja 47% 66% handlowy przemysłowy, w tym energetyka -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% -10% 0% 50% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK Zdefiniowanie specjalizacji sektorowej Grupy wydaje się bezcelowe, gdyż Grupa Emax nie obsługuje kompleksowo żadnego z sektorów. Oferuje ona natomiast specjalistyczne produkty i usługi, które znajdują zastosowanie w wielu różnych, nie powiązanych ze sobą branżach. Na strukturę sprzedaży Grupy polecamy zatem patrzeć przez pryzmat produktów, bo to one naszym zdaniem stanowią o przewadze konkurencyjnej Grupy Emax. Fig. 10. Emax: Kluczowe produkty Grupy Potencjalni odbiorcy Produkty Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Energetyczny Bankowy Handlowy Telekomunikacyjny Przemysłowy Publiczny x Systemy dla Rynku Energetyki x Rozwiązania Techniki Bankowej Systemy Opracowania Korespondencji x x Systemy Archiwizacji i Obiegu Dokumentów x x x Automatyczne Systemy Logistyczne x x x x x x x x x Systemy eBilet x x x x Technologie Inteligentnego Budynku x x x x x x Pozostałe Systemy Dedykowane Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK x x x x x x Systemy Typu eCard 10 x Emax 16 czerwca 2003 Wiodący klienci Wysoki stopień dedykacji produktów zapewnia quasi wyłączność relacji post-wdrożeniowych z klientami Grupy Emax Wysoki stopień dedykacji wdrażanych systemów zapewnia Grupie Emax quasiwyłączność relacji post-wdrożeniowych z jej klientami. Dedykowany charakter systemów „pod klucz” sprawia, że jedynie jej oryginalny dostawca zapewnia klientom kompetentną obsługę w przyszłości. Relacje z solidnymi klientami umacniają się w oparciu o długofalowe umowy ramowe zapewniając stałość dochodów na lata. Do przykładów objętej przez Emax strategii budowy długofalowych relacji z klientami zaliczyć można współpracę z największymi firmami w kraju. Fig. 11. Emax: Wiodący klienci Grupy Emax W milionach złotych, o ile nie podano inaczej PSE TPSA Poczta Polska 2000 2001 2002 20,5 22,6 24,1 6,6 8,2 15,7 15,7 13,9 7,7 PKO BP 7,3 7,6 8,1 Pekao 7,4 12,9 1,1 ZUS 2,0 3,5 6,1 Kredyt Bank 7,5 5,8 5,1 Elektrownia Bełchatów 0,0 1,2 4,3 65,2 69,6 80,2 Suma Całość przychodów Wiodący klienci jako % całości przychodów 167,0 168,7 204,9 39,0% 41,2% 39,1% Źródło: Dane spółki W latach 2000 - 2002 do Polskie Sieci Elektroenergetyczne stały się kluczowym klientem Grupy. Ich udział w przychodach Grupy Emax jako jedyny przekroczył 10%. Podpisane na przełomie 2002 / 2003 r. kontrakty wskazują także, że coraz większy udział w obrotach Grupy stanowią przychody z Telekomunikacja Polską. Do grona wiodących klientów dołączy zapewne Elektrownia Bełchatów, z którą Emax podpisał 2 kontrakty o łącznej wartości 5 mln zł. Pierwszy referencyjny (w przemyśle), prawdziwie komercyjny kontrakt w obszarze automatycznych systemów logistycznych oraz partnerstwo z firmą Swisslog zaowocuje naszym zdaniem kolejnymi kontraktami w obszarze logistyki magazynowej, co poszerzy grupę wiodących klientów o kolejne podmioty. Fig. 12.Emax: Największe kontrakty z przełomu 2002 / 2003 r. W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Wartość Kontrakt Zleceniodawca netto obejmuje dostawa, instalacja i uruchomienie systemów opracowania korespondencji Telekomunikacja Polska 20,5 Polfa Pabianice 14,8 PSE Info Nadwiślańska Spółka Węglowa Elektrownia Bełchatów HP (dla Jeronimo Martins Dst.) Źródło: Dane spółki 11 system automatyki magazynowej serwis systemów informatycznych 7,0 modernizacja systemów pomiarowo-rozliczeniowych energii elektrycznej w wybranych 6,0 kopalniach Spółki wdrożenie kompleksowego systemu informatycznego do zarządzania siecią 5,0 sprzedaż sprzętu 3,0 Emax 16 czerwca 2003 Kluczowe produkty Szeroką gamę usług oraz różnorodność obsługiwanych obszarów na pograniczu Zróżnicowana baza produktów automatyki i informatyki zaliczyć należy do czynników zmniejszających ryzyko uzależnienia Grupy Emax od spadku popytu na określony rodzaj produktów czy usług. Spółka sprzedaje produkty z pięciu kluczowych grup: Zintegrowane Systemy Informatyczne (ZSI), Systemy Opracowania Korespondencji (SOK), Rozwiązania Techniki Bankowej (RTB), Technologie Inteligentnego Budynku (TIB), i Zintegrowane Systemy Logistyczne (ZSL). W ciągu ostatnich kilku lat, głównym źródłem przychodów spółki były ZSI, których sprzedaż osiągnęła 54% całości sprzedaży grupy w 2002. W ubiegłym roku, głównym motorem wzrostu przychodów stały się SOK, których sprzedaż wzrosła o 90%, stanowiąc 21% całości sprzedaży Grupy. Fig. 13. Emax: Sprzedaż wg produktów (wartości) W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Fig. 14. Emax: Struktura sprzedaży wg produktów (udziały) W (%) 250 7% 90% 9% 80% 9% Zintegrowane Systemy Logistyczne 15 19 200 100% Technologie Inteligentnego 70% Budynku 60% 18 150 42 1998* 1999 2000 2001 Rozwiązania Techniki Bankowej 30% Systemy Opracowania Korespondencji 54% 20% 10% Zintegrowane Systemy Informatyczne 0 21% 40% Systemy Opracowania Korespondencji 110 50 Technologie Inteligentnego Budynku 50% Rozwiązania Techniki Bankowej 100 Zintegrowane Systemy Logistyczne Zintegrowane Systemy Informatyczne 0% 1998* 2002 1999 2000 2001 2002 * 1998 dane jednostkowe. Źródło: Dane Spółki, szacunki DM BZWBK Fig. 15. Emax: Wzrost przychodów wg produktu CAGR ’99/’02 Fig. 16. Emax: Wzrost przychodów wg produktu 2002 y/y -38% 0% Technologie Inteligentnego Budynku Rozwiązania Techniki Bankowej 9% Rozwiązania Techniki Bankowej 12% Systemy Opracowania Korespondencji 14% Zintegrowane Systemy Informatyczne 4% Technologie Inteligentnego Budynku 36% 90% 15% Zintegrowane Systemy Informatyczne Zintegrowane Systemy Logistyczne -2% -15% Zintegrowane Systemy Logistyczne Systemy Opracowania Korespondencji 0% 2% 4% Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 12 6% 8% 10% 12% 14% 16% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Emax 16 czerwca 2003 1. Zintegrowane Systemy Informatyczne Zintegrowane Systemy Informatyczne stanowiły 54% przychodów w 2002 r. Dominujący udział w przychodach Grupy Emax stanowią Zintegrowane Systemy Informatyczne (ZSI). W ubiegłym roku ich wartość wzrosła o 36% r/r do 110 mln zł. Dominujący 35% udział produktów w tej grupie stanowią rozwiązania dla podmiotów rynku energetyki wdrażanych przez WINUEL, spółkę zależną. Pozostałą część przychodów w klasyfikacji ZSI stanowiły wdrożenia innych systemów, dla których rynek jest bardzo rozdrobniony, w ostatnich latach rozwijał się w tempie całego polskiego rynku IT, a jego wartość jest stosunkowo trudna do oszacowania. Fig. 17. Emax: Produkty ZSI w ofercie WINUEL (rynek energetyczny) Ø Dedykowane systemy informatyczne Systemy oferowane dla Operatora Systemu Przesyłowego Hurtownie danych dla telekomunikacji Systemy hurtowni danych dla producentów energii Systemy klasy track & trace Ø Systemy do Handlu Elektronicznego dla Rynku Energii Systemy zapewniające jego uczestnikom sprawną komunikację w zakresie wymiany danych technicznych i handlowych. W grupie tej znajdują się dwa rozwiązania: SOWE - System Operatywnej Współpracy z Elektrowniami WIRE - Wymiana Informacji o Rynku Energii Systemy zarządzania energią wspomagające procesy rozliczeniowe Źródło: Informacje Spółki Fig. 18. Emax: Pozostałe produkty ZSI w ofercie Emax Ø Systemy teleinformatyczne bazujące na cyfrowych technologiach łączności głosowej i transmisji danych Ø Systemy zarządzania instalacjami informatycznymi i teletechnicznymi do wizualizacji i sterowania procesami technologicznymi oraz instalacjami technicznymi Ø Systemy odczytu i archiwizacji dokumentów, obejmujące centra masowego przetwarzania danych i odczytu dokumentów Ø Sieci terminali informacyjno transakcyjnych Ø Systemy personalizacji i wysyłki kart plastikowych (magnetycznych i inteligentnych) Ø Systemy łączności radiowej, szczególnie pracujące w standardzie TETRA Ø Printoscope - system kontroli i optymalizacji wydruków dla firm i instytucji Ø Systemy klasy CRM wspomagające procesy zarządzania relacjami z klientem Źródło: Informacje Spółki Rynek energetyki Spółka zależna WINUEL liderem na rynku aplikacji wspomagających zarządzanie i handel energią elektryczną WINUEL zajmuje pozycję lidera wśród krajowych dostawców aplikacji wspomagających zarządzanie i handel energią elektryczną. Wielkość tego rynku Spółka szacuje na PLN 186m w 2002. W ubiegłym roku przychody z rynku energetycznego stanowiły 20% obrotów Grupy. Rozwiązania Spółki są kluczowymi składnikami funkcjonującego w Polsce rynku przesyłu i obrotu energią elektryczną, które w wielu obszarach stają się standardem. WINUEL jest producentem m.in. systemu umożliwiającego bilansowanie rynku energetycznego dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych – instytucji do niedawna strategicznej z uwagi na bezpieczeństwo zasilania energetycznego kraju. Obok PSE, WINUEL obsługuje również największe zakłady energetyczne w kraju. Ponad 40% udział rynkowy WINUEL w wybranych segmentach rynku Z wyłączeniem systemów zarządzania typu ERP, AM, GIS, Spółka oszacowała wielkość swojego podsegmentu rynku rozwiązań IT dla energetyki na 94 mln zł w 2002 r. Ubiegłoroczna sprzedaż na poziomie 39 mln zł wskazuje na 41% udział rynkowy WINUEL w wybranych segmentach rynku. Udział rynkowy WINUEL jest najwyższy w 13 Emax 16 czerwca 2003 niszach systemów wymiany informacji, pomiarowo-rozliczeniowych oraz planistycznych. Wartość rynku we wspomnianych segmentach wg szacunków Spółki wynosi 24 mln zł. Segmenty te charakteryzować będzie najwyższe tempo wzrostu ze względu na liberalizację rynku energetycznego. Wraz ze zniesieniem długoterminowych kontraktów energetycznych, oczekiwać można wzmożonego popytu na narzędzia pomiaroworozliczeniowe oraz planistyczne ze strony zarówno wytwórców jak i dystrybutorów oraz wielkich odbiorców. Partnerstwo z SAP poszerza ofertę o ERP w zakresie rynku krajowego Strategiczny alians między WINUEL, SAP i IBM na rynku polskim sprawia, że oferta Spółki poszerzona została o nowe źródło przychodów w postaci najwyższej klasy systemów zarządzania. Wartość wdrożeń w segmencie systemów wspomagania zarządzania na rynku energetycznym oszacowana została na 76 mln zł w 2002 r. Dominują na nim rozwiązania firmy SAP będące jednocześnie standardami światowymi. Fig. 19. Grupa Emax: Przychody ze Zintegrowanych Systemów Informatycznych 1999-2002 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 120 110 CAGR = 14% 100 81 80 75 61 60 40 20 0 1999 2000 2001 2002 Źródło: Dane Spółki Poważna konkurencja tylko w obszarze bilingu oraz paszportyzacji Konkurencja WINUELA obejmuje spółki lokalne o wysokiej specjalizacji produktowej. W obszarach specjalizacji WINUEL brak jak dotychczas standardowych rozwiązań konkurencji międzynarodowej. W segmentach dotychczas nieobsługiwanych przez WINUEL, tj. w systemach zarządzania typu ERP, AM, GIS oraz systemach billingowych, standardy rynkowe dyktują firmy międzynarodowe, z których dominującym jest SAP. Konkurencję stanowią ComputerLand, jest podmioty poważnym zależne spółek konkurentem w publicznych. obszarze m.in. CIE, zależna bilingu oraz paszportyzacji, podobnie jak SPIN, zależna Prokom. Spółka KOMA, zależna Prokom, konkuruje natomiast w obszarze wdrożeń rozwiązań SAP oraz w dostawach infrastruktury. 14 Emax 16 czerwca 2003 2. Systemy Opracowania Korespondencji Systemy Opracowania Korespondencji stanowiły 21% przychodów w 2002 r. Popyt na SOK: -telekomunikacja -dostawcy mediów -bankowość -poczta -direct marketing Znaczący, 21% udział w przychodach Grupy Emax stanowiły w 2002 r. wdrożenia i obsługa Systemów Opracowania Korespondencji (SOK). Do potencjalnych grup odbiorców tych systemów należą przedsiębiorstwa, których działalność wymaga cyklicznego generowania masowej korespondencji w tym dostawcy mediów, banki oraz firmy świadczące usługi bezpośredniego marketingu (z ang. direct marketing) znajdujące się wciąż we wczesnej fazie rozwoju. W ubiegłym roku przychody z tego segmentu wzrosły niemal dwukrotnie z 22 mln zł w 2001, do 42 mln zł. Ów skok był głównie konsekwencją realizacji kontraktu obejmującego instalację i uruchomienie systemów opracowania korespondencji dla TP S.A. Wartość kontraktu opiewała na 20,5 mln zł, a zakończenie jego realizacji nastąpiło w marcu 2003 r. 42 mln zł przychodów z SOK w ub. r. stanowi 70% rynku Szacunkowa wartość rynku SOK w 2002 r. oceniona została przez Emax na 60 mln zł, co przy ubiegłorocznej sprzedaży Spółki na poziomie 42 mln zł (22 mln zł w 2001) wskazywałoby na 70% udział rynkowy Emax. Sądzimy, że zapotrzebowanie na ten rodzaj systemów będzie w Polsce rosło wraz z rozwojem rynku telekomunikacyjnego, usług finansowych oraz poprawą na rynku marketingu bezpośredniego. Emax szacuje sumaryczną wartość rynku w latach 2003 - 2005 na około 170m zł. Fig. 20. Grupa Emax: Przychody z Systemów Opracowania Korespondencji 1999-2002 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 42.4 45 40 35 30 CAGR = 12% 30 28 22.3 25 20 15 10 5 0 1999 2000 2001 2002 Źródło: Dane Spółki Silna pozycja konkurencyjna dzięki współpracy z czołowymi dostawcami systemów W zasadzie najpoważniejszym konkurentem Spółki jest w tej dziedzinie polska firma Arcus, której udział rynkowy oceniany jest na 25%. Przewagą konkurencyjną Grupy Emax jest całościowy charakter oferty oraz faktyczna wyłączność (wieloletnia współpraca) na dostawy przemysłowych systemów Kern i Buhrs, a także systemów peryferyjnych firmy Hunkeler. 15 Emax 16 czerwca 2003 3. Rozwiązania Techniki Bankowej Segment automatyki bankowej jest trzecim istotnym filarem sprzedaży Emaksu, którego udział w sprzedaży wyniósł 9% w 2002. Grupa produktów w tym segmencie obejmuje: Ø Automaty kasjerskie Ø Systemy do obsługi gotówki Ø Urządzenia do obsługi bilonu i banknotów Ø Oprogramowanie do zarządzania gotówką w sortowni i banku Ø Systemy samoobsługowe Po stabilizacji na wysokim poziomie w latach 2000 i 2001, sprzedaż produktów i usług Emax w segmencie Rozwiązań Techniki Bankowej (RTB) spadła w 2002 r. do 18 mln zł z 29 mln zł w roku 2001. Oczekujemy „odmrożenia” budżetów inwestycyjnych banków celem zmniejszenia kosztów zatrudnienia Przyczyn niższych ubiegłorocznych przychodów w tym segmencie należy upatrywać w zamrożonych budżetach inwestycyjnych banków, których zwiększenie jest, naszym zdaniem jedynie kwestią czasu. Bodźcem, który w naszej opinii skłoni banki do zwiększenia nakładów na rozwój technologii automatyki bankowej będzie dążenie do osiągnięcia europejskich standardów wydajności pracy. Po spadku w 2002, umiarkowany wzrost w RTB Zakładamy, że średnioroczny wzrost tego segmentu rynku będzie umiarkowany. Nasz konserwatywny scenariusz zakłada jedynie 3% średnioroczny wzrost do roku 2005. Jest to natomiast segment generujący powtarzalne przychody, ponieważ w znacznej swej części bazuje na rozwiązaniach automatyki, która musi być obsługiwana oraz wymieniana wraz ze zużyciem. Wielkość rynku automatyki bankowej szacowana była przez Emax w 2002 r. na 30 mln zł. Fig. 21. Grupa Emax: Przychody z rynku Rozwiązań Techniki Bankowej 1999-2002 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 29 30 29.3 25 20 15 18.2 CAGR = 9% 14 10 5 0 1999 2000 2001 2002 Źródło: Dane Spółki Udział rynkowy Emax w RTB od 40% do 60% w zależności od produktu Udział rynkowy Grupy Emax w RTB w zależności od produktu sięga od 40% do ponad 60%. W segmencie rozwiązań z wysokiej półki obejmujących głównie systemy samoobsługowe, najsilniejszą konkurencję stanowią duże, zagraniczne firmy NCR oraz Wincor oferujące głównie systemy samoobsługowe. W segmencie tańszych rozwiązań, głównie automatów kasjerskich oraz rozwiązaniach obsługi gotówki konkurencja jest rozproszona i obejmuje również podmioty krajowe. Strategia Emaksu zakłada utrzymanie obecnego udziału w rynku RTB. 16 Emax 16 czerwca 2003 4. Zintegrowane Systemy Logistyczne 7% udział systemów logistyki w przychodach Emaksu Sprzedaż w segmencie Zintegrowanych Systemów Logistycznych spadła w 2002 o 15% do PLN 15,2 mln zł, osiągając 7% całości przychodów. Na przychody w tym segmencie składają się dwie grupy rozwiązań: automatyczne systemy logistyczne oraz rozwiązania dedykowane. Automatyczne systemy logistyczne W podsegmencie Automatycznych Systemów Logistycznych (ASL). Grupa zrealizowała 4 mln zł przychodów w 2002 r. Segment ten wydaje się nam oferować perspektywę najwyższego tempa wzrostu. Oferta w grupie ASL obejmuje: 30% udział Emax w segmencie ASL powinien istotnie wzrosnąć dzięki przejęciu udziału w rynku Swissloga Ø Automatyczne magazyny wysokiego składowania Ø Systemy transportu wewnętrznego Ø Systemy sortujące i przenośniki Ø Koncept, konsulting, projekt, dostawę i uruchomienie Dotychczasowy Udział rynkowy Emax w segmencie ASL sięga 30%. Spółka oszacowała segment ASL na 12 mln zł w 2002r. Na segment ten składa się dotychczas mała liczba zdarzeń dwa do czterech rocznie. Konkurencja w segmencie wysokiej półki cenowej, w jakiej specjalizuje się Emax, obejmuje jedynie firmy zagraniczne. Wśród nich jest Alsthom oraz Schaeffer, oraz dotychczas najpoważniejszy konkurent Spółki – Swisslog. Dzięki sojuszowi z firmą Swisslog, Emax ma szansę uzyskania dominującej pozycji w rynku ASL jeszcze w 2003 r. Systemy dedykowane Spodziewany wzrost popytu na systemy Track&Trace ze strony Poczty Polskiej Segment sprzedaży klasyfikowany przez Spółkę jako ZSI obejmuje także systemy dedykowane. Wśród nich potencjalnie wysoki potencjał wzrostu mają systemy logistyki wewnętrznej, a także systemy Track & Trace. Warszawskie Centrum Ekspedycyjno – Rozdzielcze (CER) Poczty Polskiej, dla którego Emax stworzył dedykowany system informatyczny i system śledzenia statusu przesyłek (Track & Trace), wydaje się być początkiem długiej drogi jaką odbyć musi PP aby sprostać obligatoryjnym standardom UE dotyczącym punktualności dostarczania przesyłek, ich ewidencji oraz skutecznej lokalizacji za pomocą wdrażanych również przez Emax systemów typu Track&Trace. Rynek ZSL powinien dynamicznie wzrastać... Mimo zdecydowanie najniższego udziału jaki w przychodach 2002 r. miała sprzedaż Zintegrowanych Systemów Logistycznych (ZSL), sądzimy, że jej waga w przychodach będzie dynamicznie wzrastać w nadchodzących latach. Po pierwsze, pozycja spółki uległa umocnieniu dzięki strategicznemu partnerstwu ze ...dzięki strategicznemu partnerstwu ze Swisslogiem... szwajcarską firmą Swisslog AG, dotychczasowym najpoważniejszym konkurentem Emaksu. Połączone wdrożenia Emax i Swisslog stanowią połowę referencji w Polsce. Na mocy umowy, Emax uzyskał prawo reprezentowania Swisslog w zakresie rozwiązań dotyczących informatyzacji i automatyzacji procesów logistycznych. Od momentu podpisania tej umowy Emax przejął wszystkie projekty, których realizację planował Swisslog. Emax zamierza zrealizować samodzielnie pięć projektów, a szwajcarska spółka dostanie z ich tytułu prowizje wyliczone na warunkach rynkowych. ...oraz kontraktowi na 15 mln zł z Polfą Pabianice. Po drugie, na początku roku, Emax wygrał przetarg na wykonanie części technologicznej Wielofunkcyjnego Magazynu Składowania oraz Centrum Obsługi Klienta w Polfie Pabianice zyskując tym samym pierwszy prawdziwie komercyjny projekt 17 Emax 16 czerwca 2003 referencyjny w tym obszarze. Wartość kontraktu opiewa na 14,8 mln zł netto, a jego realizacja przewidywana jest na lata 2003 – 2004. Wg Emaksu, rynek ZSL znajduje się w początkowej fazie wzrostu generowanego przez firmy produkcyjne oraz dystrybucyjno-handlowe z sektorów farmaceutycznego, spożywczego i papierniczego. W średniej perspektywie dołączą do nich również przedsiębiorstwa spedycyjne, a także firmy trudniące się handlem wysyłkowym. Fig. 22. Grupa Emax: Zintegrowane Systemy Logistyczne W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 20 18 16 14 CAGR = 15% 12 10 8 6 4 2 0 1999 2000 2001 2002 Źródło: Dane Spółki 5. Technologie Inteligentnych Budynków Wynikające z dynamicznego przyrostu powierzchni biurowej w latach ubiegłych nasycenie rynku nieruchomości komercyjnych sprawia, że coraz mniejsza część przychodów Grupy pochodzi ze sprzedaży rozwiązań Technologii Inteligentnego Budynku. Przychody z tej działalności spadły do 18 ml zł w roku 2002, o 38% w relacji do 1999 roku. Uważamy, że jest to segment, na którego rozwój w najbliższych latach nie można liczyć, ze względu na panująca recesję na rynku nieruchomości biurowych. Z racji zatorów płatniczych z działalnością na tym obszarze związane jest ryzyko ściągalności należności. Sądzimy, że udział przychodów z tego segmentu będzie malał do czasu ponownego wzrostu popytu na powierzchnię biurową. 6. Pozostałe produkty Systemy „e-bilet” Grupa Emax – dostawca kart dla systemu e-bilet w Warszawie Grupa Emax ma dominującą pozycję w rozwiązaniach sprzętowo-systemowych opartych na elektronicznych kartach bezstykowych. Umożliwiają one m.in. pobieranie opłat za przejazd komunikacją miejską. Systemy takie pracują w Warszawie, gdzie Emtal, spółka zależna dostarcza karty elektroniczne, oraz w Kaliszu, gdzie funkcjonuje system w całości wdrożony przez Grupę Emax. Do końca 2003 roku papierowe bilety okresowe zostaną również wymienione na karty elektroniczne Emax w Poznaniu. Docelowy rynek to ok. 20 miast i aglomeracji Choć wartość tego rynku była jak dotąd niewielka - w ocenie spółki 3 mln zł w 2002 r. na rynek składa się ponad 20 miast i aglomeracji, potencjalnie zainteresowanych wyeliminowaniem fałszywych biletów papierowych. Powszechna wymiana biletów papierowych na karty elektroniczne może, naszym zdaniem stać się istotnym katalizatorem wzrostu przychodów Grupy w tym segmencie. 18 Emax Znikoma konkurencja 16 czerwca 2003 Systemy “e-Bilet” należą do nisz rynkowych, w których konkurencja rynkowa jest znikoma z racji wciąż relatywnie niewielkiego rynku. Jego wartość w 2002 r. Spółka oszacowała na 3 mln zł. Konkurencja dostrzegła jednak perspektywy wzrostu tego segmentu i jest obecnie na etapie tworzenia własnej oferty. Do grona potencjalnej konkurencji zaliczyć można również zaliczyć spółki z grup dwóch największych krajowych firm integratorskich ComputerLand oraz Prokom. Pierwszy w Polsce całościowy system dla komunikacji miejskiej wdrożony przez Emax w Kaliszu Oprócz systemów e-bilet, Spółka oferuje również całościowe rozwiązania dla komunikacji miejskiej, rozszerzające funkcjonalność systemu e-bilet np. gromadzenie informacji o pasażerach oraz obciążeniu poszczególnych linii. Dedykowane systemy dla transportu zbiorowego mogą działać na bazie systemu e-bilet, a także oddzielnie. Po odpowiednim przetworzeniu dane te służą do optymalnego planowania rozkładów jazdy, tabeli opłat oraz precyzyjnego przydzielania kosztów co w konsekwencji prowadzi do oszczędności w budżetach miejskich przedsiębiorstw komunikacyjnych. Taki właśnie system wdrożył Emtal, spółka zależna Emax, dla Kaliskich Linii Autobusowych. Szacowany na 23 mln zł rynek dedykowanych systemów dla transportu zbiorowego znajduje się we wczesnej fazie wzrostu. Potencjalnymi odbiorcami tego typu produktu są miasta posiadające komunikację miejską. Proste systemy dla transportu zbiorowego oferowane są przez pięć podmiotów krajowych o porównywalnej pozycji rynkowej. Oferta Grupy Emax obejmuje jednak systemy znacznie bardziej rozbudowane jak systemy liczenia pasażerów pracujące w oparciu o bramki IRMA, oraz systemy bezpieczeństwa w transporcie publicznym. W tych ostatnich segmentach konkurencji na dzień dzisiejszy brak. Printoscope – System Kontroli i Optymalizacji Wydruków Dążenie do ograniczania kosztów w dużych organizacjach szansą dla Printoscope Powszechne wśród dużych organizacji dążenie do ograniczania kosztów ma szansę stać się istotnym katalizatorem wzrostu przychodów Grupy Emax dzięki Systemowi Kontroli i Optymalizacji Wydruków – Printoscope. System umożliwia m. in. monitorowanie liczby wydruków, przybliżone określenie tematyki drukowanych dokumentów oraz identyfikację osób inicjujących poszczególne wydruki. Poszerzona funkcjonalność tego systemu pozwala na przypisanie kosztów wydruków do określonych stanowisk oraz określenie kosztów eksploatacji poszczególnych drukarek. W oparciu o zebrane dane, system umożliwia sporządzenie projektu optymalnej infrastruktury drukarek sieciowych dostosowanej do potrzeb dużych organizacji. Tym ostatnim modułem zainteresowany jest jeden z czołowych dostawców urządzeń drukujących dla dużych przedsiębiorstw RICOH Corp. of Japan. Printoscope umożliwia bowiem wykazanie potencjalnych oszczędności płynących z zainstalowania urządzeń komercyjnych w miejsce eksploatowanych powszechnie mniejszych, a co za tym idzie droższych w eksploatacji urządzeń drukujących. Printoscope: promowany na rynkach międzynarodowych w sieci RICOH Tegoroczna premiera Systemu Kontroli i Optymalizacji Wydruków – Printoscope zapoczątkowała etap promocji produktu na rynkach międzynarodowych. Mocą umowy, Printoscope promowany jest zagranicą przez NRG International, jednostkę w 100% zależną od RICOH Corp. of Japan. Brak rozwiązań o porównywalnym zakresie funkcjonalności na rynku sprawia, że Printoscope stoi przed szansą wykreowania standardu i zajęcia dominującej pozycji. Spółka szacuje wartość rynku na ok. 30 mln zł rocznie. Dotychczas Emax wdrożył 34 instalacje testowe, a kolejne 15 jest w trakcie wdrożenia. Podpisana została już pierwsza umowa, Zarząd oczekuje podpisania kolejnej w najbliższym czasie. Emax szacuje przychody z Printoscope na ok. 3,3 mln zł w 2003 oraz do 10 mln w 2004. 19 Emax 16 czerwca 2003 Główne czynniki wzrostu przychodów Dokonana przez zarząd analiza poszczególnych segmentów rynkowych pozwoliła oszacować ich wartość w latach 2003 – 2005. W segmentach tych występuje średnio kilka przetargów lub zleceń rocznie o wartości jednostkowej rzadko przekraczającej kilka milionów zł. W związku z niską liczbą zdarzeń zarząd Emax dysponuje niemal całościową wiedzą na temat wybranych segmentów rynkowych. Wyłonione w ten sposób wartości obszarów strategicznych z punktu widzenia działalności Spółki, posłużyły nam do sformułowania założeń modelowych przy jej wycenie. Wiodące segmenty rynku: - energetyka - systemy logistyczne - systemy korespondencji – systemy “e-bilet” Sądzimy, że średnioterminowym motorem wzrostu przychodów Grupy Emax będą 1) dostawy i obsługa rozwiązań dla podmiotów rynku energetycznego, 2) wdrożenia automatycznych systemów logistycznych, 3) systemów opracowania korespondencji, a także 4) segment rozwiązań dla transportu zbiorowego oraz 5) systemy „e-Bilet. ” Nasze prognozy sporządzone zostały w oparciu o następujące założenia. Rynek energetyczny Bazując m.in. na prognozie zarządu, zakładamy, że średnioroczna dynamika rynku, którego wartość w ubiegłym roku Spółka oszacowała na 186 mln zł sięgnie 29% w okresie 2003 – 2005. Oczekujemy, że czynnikami wzrostu w tej grupie produktów będą: 1. Liberalizacja rynku bilansującego energetyki wzmoże popyt na narzędzia precyzujące zapotrzebowanie na energię elektryczną zarówno po stronie jej dostawców jak i odbiorców. 2. Wstąpienie w struktury UE spowoduje zwiększenie nakładów inwestycyjnych w sektorze energetycznym na dostosowanie rozwiązań do wymogów unijnych. 3. Pod presją konkurencji, zapoczątkowany zostanie trend dbałości o klienta powodując wzrost popytu na nowe produkty typu CRM, biling, paszportyzacja sieci, etc. 4. Strategiczne partnerstwo z SAP oraz IBM w dziedzinie rozwiązań dla rynku energetyki zaowocuje zleceniami w zakresie rozwiązań komplementarnych do standardowych aplikacji oferowanych przez SAP. Istnieje też szansa, że WINUEL zostanie wykonawcą zleceń wdrożeniowych w zakresie rozwiązań zarządczych oraz bilingowych, których dotychczas Spółka nie obsługiwała. Nasza prognoza konserwatywnie nie uwzględnia ewentualnych przychodów z tego ostatniego segmentu. Fig. 23. Grupa Emax: Rozwiązania dla podmiotów rynku energetycznego W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e 2005e 2003-05e CAGR '03-'05 186 259 326 374 960 26% 21 21 21 21 21 wartość Emax mln zł 39 Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 54 69 79 202 Rynek udział Emax (%) 20 Emax 16 czerwca 2003 Automatyzacja magazynów i procesów dostaw wewnątrz przedsiębiorstw Rynek automatycznych i informatycznych systemów logistyki wewnętrznej znajduje się we wczesnej fazie wzrostu. Jego wartość w 2002 r. Spółka oszacowała na 12 mln zł. Uwzględniając m.in. konserwatywne prognozy zarządu, zakładamy, że średnioroczne tempo wzrostu rynku systemów automatyki logistycznej sięgnie 55% w okresie 2003 – 2005 r. 1. Związana ze wzrostem liczby zagranicznych przedstawicielstw handlowych w kraju rosnąca liczba magazynów, w tym magazynów wysokiego składowania pobudza popyt na w pełni zautomatyzowane systemy archiwizacji i dostaw produktów w nich składowanych. 2. Standardy unijne jakim sprostać musi Poczta Polska sprawiły, że zdecydowała się ona na wybudowanie i wyposażenie centrum logistyczno-dystrybucyjnego w Warszawie. Sądzimy, że wymogi unijne skłonią Pocztę Polską do kolejnych inwestycji w centra dystrybucyjno-logistyczne w innych lokacjach w Polsce. 3. Wymogi unijne dyktują automatyzację magazynów polskich producentów leków zgodnie ze standardami unijnymi, czego przykładem jest kontrakt z Polfą Pabianice. 4. Stabilny popyt na usługi instalacji i usługi serwisowe systemów poczt pneumatycznych w super i hiper marketach. 5. Wzrost popytu ze strony firm z branży transportowo-spedycyjno-logistycznej oraz ze strony podmiotów zajmujących się handlem wysyłkowym w tym sklepów internetowych. Fig. 24. Grupa Emax: Automatyczne Systemy Logistyczne (Segment ZSL) W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e 2005e 2003-05e CAGR '03-'05 55% Rynek 12 36 40 44 120 udział Emax (%) 30 30 30 30 30 11 12 13 36 wartość Emax mln zł 4 Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK Automatyzacja procesu opracowywania korespondencji masowej Uważamy, że szacowany w 2002 r. na 60 mln zł rynek znajduje się w okresie stabilnego wzrostu, którego średnioroczną dynamikę w latach 2003 – 2005 szacujemy na 5% do 11%. Rozwiązania tego typu są niezbędnym narzędziem przedsiębiorstw, których działalność związana jest z okresową wysyłką masowej korespondencji. 1. Obecni odbiorcy generują powtarzalne przychody związane z obsługą, naprawami i wymianą istniejących systemów bądź ich podzespołów. Należą do nich Poczta Polska, banki, firmy telekomunikacji stacjonarnej oraz komórkowej, oraz firmy ubezpieczeniowe i fundusze powiernicze. 2. Do grona odbiorców systemów opracowywania korespondencji dołączą firmy świadczące usługi użyteczności publicznej. Obejmują one dostawców energii elektrycznej i cieplnej, dostawcy gazu, wody oraz firmy wywozu i utylizacji nieczystości. 3. Wraz z poprawą koniunktury gospodarczej, pojawi się kolejna grupa odbiorców systemów typu SOK w postaci firm działających w obszarze raczkującego 21 Emax 16 czerwca 2003 dotychczas w Polsce bezpośredniego marketingu pocztowego (z ang. direct mail advertising). 4. Dążenie do ograniczenia i lepszej kontroli kosztów sprawia, że coraz więcej dużych instytucji takich jak banki decyduje się na inwestycję we własne centrum opracowywania korespondencji. Fig. 25. Grupa Emax: Systemy Opracowania Korespondencji W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e 2005e Rynek 60 43 58 70 2003-05e CAGR '03-'05 udział Emax (%) 70 70 70 70 70 wartość Emax mln zł 42 Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 30 40 49 119 170 5% Automatyzacja działalności bankowej Wartość rynku w 2002 r. oszacowana została przez Spółkę na 30 mln zł. Oczekiwane przez nas średnioroczne tempo wzrostu tego rynku ’03-’05E CAGR 3% spowodowane jest znacznym nasyceniem tego rynku. Oczekiwaną niewysoką dynamikę tego rynku rekompensuje powtarzalność przychodów w tym segmencie. 1. Dążenie do redukcji kosztów zwiększą zapotrzebowanie na systemy automatyzacji operacji back & front office w bankach. Niskie budżety inwestycyjne w bankach tymczasowo wstrzymują bardziej dynamiczny wzrost w tym segmencie. 2. Segment kompleksowych rozwiązań z zakresu zarządzania gotówką znajduje się we wczesnej fazie wzrostu. Poluzowanie budżetów inwestycyjnych powinno, naszym zdaniem przełożyć się na bardziej dynamiczny wzrost przychodów w tym segmencie. 3. Jednoznaczny trend w kierunku zwiększania udziału samoobsługi w bankowości sprzyjają wzrostowi popytu na obsługę systemów automatyki bankowej. 4. Szerokie grono potencjalnych odbiorców obejmuje 10 największych banków w Polsce, ok. 60 średnich i ponad 600 spółdzielczych, a także Pocztę Polską. Fig. 26. Grupa Emax: Rozwiązania Techniki Bankowej W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e Rynek 30 20 28 2005e 2003-05e 32 80 udział Emax (%) 60 50 50 50 50 wartość Emax mln zł 18 Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 10 14 16 40 CAGR '03-'05 2% Systemy „e-Bilet” Rynek systemów „e-Bilet” znajdujący się w początkowej fazie wzrostu oszacowany został przez Spółkę na 3 mln zł w 2002r. Łączna wartość rynku w okresie 2003- 2005 sięgnie, w opinii spółki, 160 mln zł. Na potencjalny rynek składają się podmioty w co najmniej 28 miastach (potencjalnie w 260). Wartość pojedynczych projektów waha się od jednego do kilkudziesięciu milionów zł. Nasze prognozy opieramy na nieco bardziej konserwatywnych założeniach. 22 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 27. Emax: Systemy "e-bilet" W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 Rynek udział Emax (%) wartość Emax mln zł Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 2003e 2004e 2005e 2003-05e 3 33 46 52 130 100 50 50 50 50 3 16 23 26 65 CAGR '03-'05 159% Systemy dedykowane dla transportu zbiorowego Wg nas, rynek szacowany na 23 mln zł w 2002 r. powinien osiągnąć wartość 100 mln zł na przestrzeni 2003 – 2005 r. Dążenie do redukcji kosztów poprzez optymalne zarządzanie flotą miejskich przedsiębiorstw komunikacyjnych będzie, wg Spółki podstawowym czynnikiem wzrostu w tym segmencie. Fig. 28. Grupa Emax: Systemy dedykowane dla transportu zbiorowego W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e 2005e 2003-05e Rynek 23 30 35 35 100 udział Emax (%) 20 20 20 20 20 5 6 7 7 20 wartość Emax mln zł Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK CAGR '03-'05 15% Prognoza rynku i przychodów Grupy Podsumowując, szacujemy, że średnioroczny wzrost rynku na którym działa Emax wyniesie ok. 25% w okresie 2003-2005. Uważamy, że średnioterminowym motorem wzrostu przychodów Grupy Emax będą: 1) dostawy i obsługa rozwiązań dla podmiotów rynku energetycznego, 2) wdrożenia automatycznych systemów logistycznych, 3) systemów opracowania korespondencji, a także 4) segment rozwiązań dla transportu zbiorowego oraz 5) systemami „e-Bilet”. Szacujemy, że w swym konserwatywnym wariancie średnioroczny wzrost w tych obszarach w okresie 2003-2005 wyniesie odpowiednio 26%, 55%, 5%, 15% i 159%. Fig. 29. Emax: Szacunkowy wzrost wartości rynku W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2002 2003e 2004e 2005e ‘03-‘05e Wzrost rynku 314 420 532 608 1560 25% Energetyka 186 259 326 374 960 26% Systemy Korespondencji 60 43 58 70 170 5% Automatyka Bankowa 30 20 28 32 80 2% Systemy Logistyczne 12 36 40 44 120 55% 3 33 46 52 130 159% 23 30 35 35 100 15% Systemy "e-Bilet" Rozwiązania dla Transportu Źródło: Emax, szacunki DM BZWBK Stabilny udział rynkowy w głównych obszarach CAGR Przeprowadzona przez nas analiza świadczy, że pozycja konkurencyjna Grupy Emax jest stabilna, a charakter nisz, w których działa Grupa pozwala zakładać, że jej udział rynkowy, przynajmniej w głównych segmentach działalności nie jest zagrożony. Sądzimy, że pozycja Emax w segmencie „e-Bilet” spadnie do poziomu 50% z obecnych niemal 100% wraz ze wzrostem konkurencji w tym rozwojowym segmencie. Szacujemy także, że docelowy udział Grupy w segmencie rozwiązań automatyki bankowej spadnie 23 Emax 16 czerwca 2003 do 50% z obecnych 60%. W pozostałych segmentach spółka utrzyma, naszym zdaniem, co najmniej obecny udział rynkowy. Nasze prognozy wielkości rynku oraz przychodów spółki przedstawione są poniżej. Fig. 30. Emax: Prognoza przychodów W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Przychody Grupy Emax Rynek Energetyczny 2002 2003e 2004e 2005e 205 228 271 302 CAGR 14% 39 55 70 80 27% Systemy Korespondencji 42 30 40 49 5% Automatyka Bankowa 18 10 14 16 -4% Systemy Logistyczne 4 11 12 13 55% Systemy "e-bilet" 3 16 23 26 105% Rozwiązania dla Transportu 5 6 7 7 15% 95 100 105 111 5% Pozostałe Zintegrowane Systemy Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK 24 Emax 16 czerwca 2003 Wyniki finansowe Przychody Wzrost przychodów 21,5% wobec całego rynku IT 7% w 2002 r/r Przychody Grupy Emax wzrosły w 2002 r. do 205 mln zł ze 169 mln zł w roku ubiegłym, co oznacza wzrost o 21,5% podczas gdy dynamika całego rynku IT wg. raportu Computerworld (10.06.2003r.) wyniosła 7%. Trzyletni CAGR przychodów Grupy wyniósł 11,5% w latach 1999 - 2002. Fig. 31. Emax: Wartość i dynamika wzrostu przychodów 1997-2002 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 132.6% 250 140% 204.9 200 167.0 168.7 100% 148.0 150 120% 80% 60% 100 63.6 49.4 12.9% 50 21.5% 20% 1.0% 28.6% 40% 0 0% 1998j 1997j 1999 2000 2001 Przychody 2002 Dynamika Lata 1997-1998 dane jednostkowe. Źródło: Dane spółki, DM BZ WBK 1 kw. 2003 – kontynuacja wzrostu 84% r/r Wynik pierwszego kwartału wskazuje na kontynuację pozytywnego trendu wzrostu sprzedaży. Skonsolidowana sprzedaż w 1kw. 2003 r. wzrosła o 84% do 34,3 mln zł w porównaniu z 18,7 mln zł w analogicznym okresie 2001 r. Sprzedaż Grupy charakteryzuje się wysoką sezonowością. Udział sprzedaży pierwszego kwartału w wyniku całorocznym w latach 2001 oraz 2002 wynosił odpowiednio 13% oraz 9%. Analogicznie, jeśli sprzedaż 34,3 mln zł miałaby rokować o całorocznym wyniku, jej wartość wskazywałaby na roczne przychody 264 mln zł przy założeniu 13% udziału tego okresu. Najlepszy okres Grupa ma wciąż przed sobą. Podobnie jak w całej branży jest nim historycznie czwarty kwartał. W 2002 r. Grupa wygenerowała 48% przychodów w ostatnim kwartale roku. Fig. 32. Emax: Wartość i dynamika wzrostu przychodów 2Q02-1Q03 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 120 176% 100 43 22 IQ' 01 24% 30 19 19 IIQ' 01 -14% IQ' 02 20 IIIQ '01 Przychody Źródło: Dane spółki, DM BZ WBK 25 84% 53 60 0 150% 80 80 40 200% 98 IV Q'0 1 34 IIIQ '02 50% 0% -29% IIQ' 02 100% IV Q '02 Dynam ika IQ' 03 -50% Emax 16 czerwca 2003 Marże Marża operacyjna Grupy Emax należy do lepszych w branży. W 2002 r. wyniosła ona 9,7% i była niższa jedynie od marży 16,2%-ej odnotowanej przez Grupę Prokom. Fig. 33. Emax: Rentowność w ujęciu rocznym. 35% 29% 30% 22% 27% 23% 25% 26% 22% 19% 20% 13% 14% 15% 13% 18% 10% 12% 12% 5% 11% 11% 11.7% 8.5% 9.7% 2001 2002 0% 1997j 1998j 1999 Marża brutto na sprzed. 2000 Marża EBITDA Marża operacyjna Źródło: Dane spółki, w latach 1997, 1998 w oparciu o dane jednostkowe Fig. 34. Emax: Rentowność brutto na sprzedaży Fig. 35. Emax: Rentowność operacyjna Prokom 39% Prokom ComputerLand 39% Emax 21% ComArch ComputerLand 19% Softbank 0% ComArch 26% Emax 10% 20% -8% 30% 40% -10% 16% 10% 5% 4% Softbank -5% 0% 5% 10% 15% 20% Źródło: Dane spółek Wysoka rentowność operacyjna, mimo przeciętnych marż realizowanych bezpośrednio na kontraktach, wskazuje na wysoką dyscyplinę finansową w zakresie kosztów zarządu i sprzedaży. W istocie koszty sprzedaży i zarządu w relacji do przychodów w 2002 r. wyniosły 12.5% i były najniższe wśród porównywanych podmiotów. Fig. 36. Branża: Koszty Sprzedaży i Generalnego Zarządu w relacji do przychodów. 3 4 . 04 % 3 5 .0 0 % 3 0 .0 0 % 2 5 .0 0 % 2 0 . 2 8% 2 0 .0 0 % 1 6 . 99 % 1 5 .4 0 % 1 5 .0 0 % 1 2 . 51 % 1 0 .0 0 % 5 .0 0 % 0 .0 0 % C o m p ut e rL an d Źródło: Dane spółki 26 P ro k o m So f t ban k Co m A r ch E m ax Emax 16 czerwca 2003 Kolejną przyczyną relatywnie wysokich marż jest wysoka wydajność. Na każdego zatrudnionego na koniec 2002 r. pracownika przypadało w Grupie Emax 387 tys. zł przychodów. Był to zarazem wynik drugi w branży. Fig. 37. Emax: Przychody na zatrudnionego W tysiącach złotych 450 412 387 400 371 331 350 300 247 250 200 150 100 50 0 Prokom Emax Softbank ComputerLand ComArch Źródło: Dane spółek, *z wyłączeniem 86 mln zł płatności ZUS dla Prokom w 2002 W 2002 r. średnioroczne zatrudnienie w Grupie wynosiło 529 osób. Łącznie z wynagrodzeniami zarządu i rady nadzorczej, w koszt wynagrodzeń w Grupie Emax wzrósł w ubiegłym roku do 30,3 mln zł z 27,5 mln zł w 2001 r. Wynagrodzenia rosły w tempie 10.2% tj. niższym od 21,5% wzrostu przychodów. Średnie wynagrodzenie na pracownika w Grupie było najniższe w wśród porównywalnych podmiotów. Fig. 38. Grupa Emax: Średnie roczne wynagrodzenie na pracownika W tysiącach złotych 90 81 80 74 74 70 60 60 57 50 40 30 20 10 0 Softbank Prokom Źródło: Dane spółki, DM BZ WBK 27 ComputerLand ComArch Emax Emax 16 czerwca 2003 Zyski W 2002 roku zysk netto spółki wzrósł o 82,2% do 9,2 mln zł z 5,1 mln zł w roku 2001. Rentowność netto wzrosła odpowiednio do 4,5% z 3% mimo wzrostu odpisu wartości firmy z konsolidacji. Było to konsekwencją poprawy rentowności operacyjnej, która wzrosła do 9,7% w 2002 r. z 8,5% w 2001 r. Fig. 39. Emax: Zysk operacyjny i netto 1999-2002 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 25 Zysk operacyjny Zysk netto 20 15 10 5 0 1999 2000 2001 2002 Źródło; Dane Spółki, DM BZ WBK Zwrot na kapitale 2002 ROE 24,4% najwyższe w branży Grupa Emax odnotowała najwyższy wśród badanych podmiotów zwrot na kapitale własnym (ROE). W 2002 r. wyniósł on 24,4%. Fig. 40. Emax: Zwrot na kapitale własnym ROE 24.4% 25.00% 20.00% 14.5% 15.00% 10.00% 5.00% 4.4% 5.4% 0.00% ComArch ComputerLand Prokom Emax Źródło: Dane spółek Obok efektywności operacyjnej wykazanej powyżej, wysoki zwrot na kapitale własnym ROE jest konsekwencją wykorzystywanej dźwigni finansowej. Zobowiązania odsetkowe na dzień 31 grudnia 2002 r. przekraczały kapitały własne 111% i stanowiły 22% sumy bilansowej Grupy Emax. Sytuacja spółki jest jednak w naszej opinii stabilna. Wskaźniki płynności konsekwentnie pną się do góry. 28 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 41. Emax: Płynność bieżąca i szybka. 1 .6 1 .5 2 1 .3 3 1 .4 1 .2 6 1 .2 1 .0 1 .0 9 1 .1 0 1 .1 1 1 .1 3 1 .2 1 1 .0 9 0 .9 4 0 .8 1 .2 0 0 .9 9 0 .6 0 .4 0 .2 0 .0 1997j 1998j 1999 2000 P ły n n o ś ć b i e ż ą c a 2001 2002 P ły n n o ś ć s z y b k a Źródło: Dane spółki Zadłużenie odsetkowe powoli topnieje, a roczna wartość zysku operacyjnego pokrywa blisko czterokrotnie roczne koszty obsługi zadłużenia. Fig. 42. Emax: Zadłużenie odsetkowe oraz zdolność spłaty odsetek. W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 6 0 .0 4 .0 3 .8 3 .5 5 0 .0 3 .0 4 0 .0 2 .5 2 .1 3 0 .0 2 .0 1 .5 2 0 .0 1 .0 1 0 .0 0 .5 0 .0 0 .0 2001 Z a d łu ż e n ie o d s e tk o w e 2002 E B IT / K o s z t o d s e te k Źródło: Dane spółki Obecna struktura finansowania jest naszym zdaniem korzystna z punktu widzenia akcjonariuszy. Przy relatywnie niewielkim, w porównaniu do standardów branżowych, zaangażowaniu kapitału obrotowego, dźwignia pozwala Grupie Emax uzyskać najwyższy wśród badanych spółek zwrot na kapitale własnym. Fig. 43. Emax: Zaangażowanie kapitału obrotowego w relacji do sprzedaży 5 5 .0 0 % 5 2 .6 % 4 5 .0 0 % 3 7 .5 % 3 5 .0 0 % 2 3 .9 % 2 5 .0 0 % 1 4 .6 % 1 5 .0 0 % 1 3 .3 % 5 .0 0 % -5 .0 0 % C o m A rc h Źródło: Dane spółek 29 C o m p u te rL a n d S o ftb a n k P ro k o m Emax Emax 16 czerwca 2003 Prognoza wyników Prognozę przychodów opieramy o przedstawione wcześniej szacunki docelowych wartości rynków na jakich działa Grupa Emax. W roku 2003, oczekujemy wzrostu sprzedaży o 11,2%. Wyniki pierwszego kwartału potwierdzają zasadność naszych założeń. Spółka zrealizowała już 15% naszej prognozy rocznej (w ubiegłym roku 9%), tymczasem najlepszy okres ma wciąż przed sobą. Historycznie, blisko połowę przychodów rocznych Grupa generuje w czwartym kwartale. W 1 kwartale, przychody Grupy Emax wzrosły o 84% rok do roku. Spółka odnotowała zysk operacyjny 2,5 mln zł podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego stratę 3,4 mln zł. Fig. 44. Emax: Wyniki 1 kwartału 2003 W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 1 kw. '03 1 kw. '02 r/r 34,3 18,7 84% n/m Przychody EBITDA 3,6 -2,0 EBIT 2,5 -3,4 n/m -0,4 -4,6 n/m 10,6% -10,7% 21,3pp 7,2% -18,4% 25,6pp Zysk netto marża EBITDA marża EBIT Źródło: Dane spółki Dobre perspektywy na rok bieżący potwierdza także wypełniony portfel zamówień, który w czerwcu 2003 r. opiewał na 131 mln zł i był o 19,2% wyższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Fig. 45. Emax: Portfel zamówień W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 140 Wzrost o 19,2% 120 131 109.9 100 Wzrost 0 29,2% 80 60 77.8 60.2 40 20 0 sty 02 cze 02 sty 03 cze 03 Źródło: Dane spółki W 2003 r. oczekujemy poprawy rentowności operacyjnej do 10,6% z 9,7% w roku ubiegłym, kiedy to wynik spółki obciążony był jednorazowymi kosztami aktualizacji wartości aktywów. Sądzimy jednak, że zysk netto w 2003 roku nie będzie odbiegał od ubiegłorocznego i wyniesie 9,4 mln zł (vs. 9,2 mln zł w 2002r), za sprawą wyższego o 3,3 mln zł kosztu odpisu wartości firmy z konsolidacji. Po skorygowaniu o wartość firmy 30 Emax 16 czerwca 2003 z konsolidacji, szacujemy, że zysk netto wzrośnie w nadchodzącym roku o 3,5 mln zł, 29,5% w stosunku do roku ubiegłego. Zgodnie z naszymi prognozami rozwoju rynku spodziewamy się przyspieszenia dynamiki przychodów w 2004 r. Konserwatywnie zakładamy, że marża operacyjna ulegnie stabilizacji na poziomie 10,4%. Poprawa struktury finansowania po emisji powinna także korzystnie wpłynąć na bilans pozycji finansowych, co jak sądzimy pozwoli na poprawę rentowności netto. W 2004 r. oczekujemy wzrostu zysku netto (skorygowanego o odpis wartości firmy z konsolidacji) o 19,5% do 18.3 mln zł. Fig. 46. Emax: Prognoza wyników finansowych W milionach złotych o ile nie podano inaczej Przychody netto EBITDA EBIT Zysk przed opodatkowaniem Zysk netto Zysk netto skoryg. o wart. firmy z konsolidacji marża EBITDA (%) marża EBIT (%) marża netto (%) ROE (%) Źródło: Dane spółki, szacunki DM BZWBK. 31 2002 2003p r/r 2004p r/r 204,9 23,9 19,8 13,9 9,2 11,8 227,9 28,6 24,2 15,1 9,4 15,3 11,2% 19,6% 21,9% 8,7% 1,8% 29,7% 270,8 33,2 28,2 19,2 12,4 18,3 18,8% 16,0% 16,6% 27,1% 31,7% 19,5% 11,7% 9,7% 4,5% 24,4% 12,5% 10,6% 4,1% 19,9% 12,2% 10,4% 4,6% 20,8% Emax 16 czerwca 2003 Wycena Podejście porównawcze Naszą główną grupę porównawczą stanowią krajowe spółki IT, aczkolwiek przedstawiamy również wycenę Emaksu implikowaną przez wskaźniki europejskich spółek z sektora usługi IT. Porównanie EV/EBITDA: implikowana cena na akcję Emax w przedziale 74,2 zł do 78,2 zł Wycena w podejściu porównawczym dokonana w oparciu o wskaźnik EV/EBITDA wskazuje, że akcje Emax wyceniane są na rynku publicznym z dyskontem sięgającym od 8,0% do 12.1%. Implikowana tą metodą wartość kapitałów własnych Emaksu zawiera się w przedziale 215 mln zł do 227 mln zł (zaś implikowana cena na akcję Emax w przedziale 74,2 zł do 78,2 zł). Metoda porównań w oparciu o skorygowany o wartość firmy z konsolidacji wskaźnik P/E wskazuje na znacznie wyższe, w porównaniu do EV/EBITDA, dyskonto sięgające od 36,8% do 54,1%. Implikowana tą metodą wartość kapitałów własnych Emaksu zawiera się w przedziale 309 mln zł do 425 mln zł (zaś implikowana cena na akcję Emax w przedziale 106,6 zł do 146,7 zł. Oprócz możliwego dyskonta za małą płynność walorów Emaksu, główna przyczyna rozbieżności miedzy ceną implikowana przez EV/EBITDA a P/E tkwi według nas w strukturze finansowania Spółki. Wysoki udział kapitału zewnętrznego sprawia, że zwrot na kapitale Emax należy do najwyższych w grupie porównywanych podmiotów. Ponieważ wskaźnik P/E nie uwzględnia struktury finansowania oraz ryzyka z niej wynikającego, wskaźnik EV/EBITDA bardziej adekwatnie odzwierciedla wartość podmiotu w podejściu porównawczym. Fig. 47. Emax: Wycena porównawcza: polskie spółki IT W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Cena (zł) Spółka Symbol P/E (x)* EV/EBITDA (x) Rekomendacja 12-06-03 Mkt Cap PKMD.WA NEUTRALNIE 132,5 1793,3 19,2 15,0 9.1 7.7 COMW.WA PONIŻEJ RYNKU 89,7 604,1 28,9 14,6 11.3 10.0 Softbank SOBK.WA PONIŻEJ RYNKU 21,2 437,0 31,2 11,0 8.1 5.0 ComArch COMH.WA NEUTRALNIE 28,5 191,7 31,7 26,9 7.9 7.2 27,8 16,9 9.1 7.5 EMAX.WA 67,6 196,04 12,8 10,7 8.0 6.9 426 309 227 215 Implikowana cena akcji (przed emisją) 146,8 106,5 78,3 *P/E skorygowane o odpis wartości firmy z amortyzacji. Źródło: Szacunki DM BZWBK 74,2 Prokom ComputerLand 2003P 2004P Średnia Emax Implikowana wartość kapitałów własnych (mln zł) 2003P 2004P Fig. 48. Emax: Wycena porównawcza: europejskie spółki IT (grupa: usługi IT) W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Cena Waluta Spółka P/E (x)* EV/EBITDA (x) Symbol 12-06-03 ATOS ORIGIN Francja SEGN.PA 32,94 EUR 1451,3 15,5 9,2 5,7 CAP GEMINI E&Y Francja CAPP.PA 32,85 EUR 4122,0 40,6 16,2 10,6 6,4 Holandia GVKN.AS 0,94 EUR 384,6 52,2 21,9 11,5 9,8 EUR 1334,1 19,2 17,7 10,5 9,6 7,6 GETRONICS INDRA SISTEMAS LOGICACMG KRAJ Hiszpania IDR.MC 9,02 Wlk. Br. Mkt Cap 2003P 2004P 2003P 2004P 5,6 LOG.L 158,50 GBp 1183,1 28,8 17,4 n/m TIETOENATOR Finlandia TIE1V.HE 15,76 EUR 1306,3 12,3 11,1 5,9 6,4 WM-Data Szwecja 13,00 Skr 4427,0 27,1 n/a 14,5 n/a 28,0 15,6 9,8 7,6 12,8 10,7 8,0 6,9 WMb.ST Średnia Emax EMAX.WA 67,60 PLN 196,0 Implikowana wartość kapitałów własnych (mln zł) Implikowana cena akcji (przed emisją) 119,1 142,3 84,9 75,0 *P/E skorygowane o odpis wartości firmy z amortyzacji. Źródło: Bloomberg, szacunki DM BZWBK 32 Emax 16 czerwca 2003 Wycena metodą DCF Nasze założenia wyceny metodą DCF obejmują: • Dziesięcioletnią średnioroczną stopę wzrostu przychodów w wysokości 7,8%. Średnioroczna stopa wzrostu oparta jest na modelu polskiego rynku IT bazującego na założeniu, że nasycenie polskiego rynku IT podążać będzie do poziomu notowanego krajach Unii Europejskiej. • W okresie prognozy zakładamy wzrost marży operacyjnej do poziomu 10,6% w roku 2003 po czym oczekujemy ich stopniowej redukcji do poziomu 8,5% w roku 2012, który to poziom wydaje się racjonalny z punktu widzenia długoterminowej prognozy. Będzie to poziom odpowiadający marży EBITDA 9,9% co niewiele odbiega od rentowności porównywalnych podmiotów w UE, których ta marża wynosi średnio 9,7%. • W ciągu pierwszych dwóch lat prognozujemy inwestycje kapitałowe na poziomie zbliżonym do założeń zarządu, po czym zakładamy nakłady kapitałowe na poziomie 1.1(x) wysokości amortyzacji. Zakładamy, że wartość kapitału obrotowego netto oscylować będzie wokół 20% rocznej sprzedaży Grupy. • Dziesięcioletni WACC na poziomie 10,1%, oparty na założeniu kosztu kapitału na poziomie 12,1% (stopa wolna od ryzyka 5%, beta 1,4, premia za ryzyko 5%) oraz koszcie kapitału obcego przy tarczy podatkowej w wysokości 4,6%, oraz współczynnika długu do kapitału na poziomie 35% (odpowiednik wartości długu do kapitału własnego na poziomie 26%) • Stopa wzrostu po okresie prognozy: 3%. Uzyskaną w oparciu o model DCF wartość fundamentalną Grupy Emax szacujemy na 77.8 zł na akcję. Uśredniona wycena Uśredniona wycena Emaksu to 220.4 mln zł, 76.0 zł za akcje. Uważamy, że najbardziej właściwą metodą wyceny spółki jest DCF, ze względu na 1) odpowiednio długi horyzont czasowy, obejmujący zarówno okres ponadprzeciętnego wzrostu jak i stabilnego wzrostu, 2) uwzględnienie różnic w strukturze bilansu, dotyczącego miedzy innymi zaangażowania gotówki w kapitał obrotowy, 3) uwzględnienie różnic w ryzyku finansowym wynikającym ze struktury finansowania. Jednakże, nie ukrywamy, iż ze względu na ryzyko, którymi obarczone są prognozy długoterminowe, inwestorzy mogą przykładać równie istotną wagę do wniosków wypływających z wyceny porównawczej. Konsekwentnie, naszą docelową wycenę bazujemy na średniej z obu metod. Tak jak podkreśliliśmy powyżej, porównując Emax preferujemy wskaźnik EV/EBITDA, który lepiej oddaje fakt większej dźwigni kapitałowej Spółki. Do obliczenia średniej bierzemy dolny zakres wyceny porównawczej metodą EV/EBITDA. Nasza uśredniona wycena Emaksu to 220.4 mln zł, co daje 76.0 zł za akcje. Fig. 49. Emax: Wycena implikowana przez EV/EBITDA i DCF W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Metoda wyceny Wartość kapitałów własnych Wycena porównawcza EV/EBITDA: dolny zakres 215,2 Wycena DCF 225,6 Średnia 220,4 Źródło: Szacunki DM BZWBK 33 Cena akcji (zł) 74,2 77,8 76,0 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 50. Emax: Wycena metodą zdyskontowanych strumieni pieniężnych W milionach złotych, o ile nie podano inaczej 2003 2004 2005 2006 2007 Sprzedaż 227,9 270,8 301,7 321,1 339,8 EBIT 24,2 28,2 30,8 32,1 33,3 - podatek 6,5 7,6 8,3 8,7 9,0 NOPLAT 17,6 20,6 22,5 23,4 24,3 + amortyzacja 4,4 5,0 5,1 5,3 5,4 - inwestycje 8,4 7,9 6,2 6,1 6,3 - zmiana kap. obrotowego 7,3 8,3 5,9 4,0 3,9 FCF 6,4 9,4 15,5 18,6 19,6 Zmiana FCF 3,0 6,1 3,1 1,0 Wartość bieżąca 6,1 8,1 12,2 13,2 12,7 Współczynnik dyskontujący 0,953 0,865 0,785 0,713 0,647 średni ważony koszt kapitału stopa wolna od ryzyka 5,0 premia kredytowa 1,3 koszt długu 6,3 premia rynkowa 5,0 beta bez dźwigni finansowej 1,1 beta z dźwignią finansową(x) 1,4 koszt kapitału 12,1 dług/kapitał (x) 0,3 WACC 10,1 wzrost rezydualny 3,0 wycena DCF na akcję PV DFC (mln PLN) w tym wartość rezydualna gotówka (dług) netto wycena DCF (PLN) liczba akcji wycena DCF na akcję analiza wrażliwości wartość na akcję WACC-2.0 WACC-1.0 WACC WACC+1.0 WACC+2.0 analiza przepływów pieniężnych zmiana sprzedaży marża EBIT zmiana EBIT zmiana NOPLAT stopa podatkowa aktywa/sprzedaż kap. obrotowy/sprzedaż Źródło: DM BZWBK S.A. 2008 358,0 34,2 9,2 25,0 5,6 6,4 3,4 20,7 1,1 12,2 0,588 2009 376,4 35,0 9,5 25,6 5,7 6,6 3,8 20,8 0,1 11,1 0,534 2010 395,2 35,8 9,7 26,1 5,9 6,8 3,9 21,4 0,5 10,3 0,485 2011 414,4 36,5 9,8 26,6 6,0 6,9 3,6 22,1 0,8 9,7 0,440 2012 433,9 36,9 10,0 26,9 6,2 7,1 3,0 23,0 0,9 9,2 0,399 4,9% 8,8% 2,0% 2,0% 27,0% 95,5% 20,0% 4,7% 8,5% 1,2% 1,2% 27,0% 96,6% 19,8% 260 155 -34 226 2,900 77,8 stopa wzrostu FCF %FCF-2,0 %FCF-1,0 1,0% 2,0% 8,1% 76,8 85,9 9,1% 70,3 77,3 10,1% 65,3 70,8 11,1% 61,3 65,7 12,1% 58,0 61,6 11,2% 10,6% 21,9% 21,9% 27,0% 91,2% 20,2% 34 18,8% 10,4% 16,6% 16,6% 27,0% 89,5% 20,1% 11,4% 10,2% 9,2% 9,2% 27,0% 90,6% 20,0% 6,5% 10,0% 4,4% 4,4% 27,0% 90,7% 20,0% 5,8% 9,8% 3,7% 3,7% 27,0% 91,3% 20,0% %FCF %FCF+1,0 %FCF+2,0 3,0% 98,6 86,5 77,8 71,2 66,1 4,0% 117,4 99,3 87,1 78,3 71,7 5,0% 148,3 118,3 100,1 87,7 78,9 5,4% 9,5% 2,7% 2,7% 27,0% 92,5% 20,0% 5,1% 9,3% 2,4% 2,4% 27,0% 93,5% 20,0% 5,0% 9,1% 2,2% 2,2% 27,0% 94,5% 20,0% Emax 16 czerwca 2003 Prognozy finansowe Fig. 51. Emax: Skonsolidowany rachunek wyników W milionach złotych o ile nie podano inaczej Przychody netto koszty wytworzenia koszty sprzedaży i ogólnego zarządu saldo pozostałej działalności operacyjnej EBITDA EBIT saldo finansowe odpis wartości firmy z konsolidacji zysk przed opodatkowaniem podatek dochodowy obowiązkowe zmniejszenia zysk w podmiotach stowarzyszonych zysk (strata) mniejszości zysk netto Źródło: DM BZWBK S.A.,p – prognoza. 1999 148,0 114,6 13,9 -1,0 20,3 18,5 -1,3 0,3 17,0 5,9 -0,2 -0,6 -2,1 8,5 2000 167,0 129,8 21,0 2,6 22,1 18,8 -3,7 1,0 14,1 4,8 0,0 -0,1 0,1 9,2 2001 168,7 122,7 29,8 -1,8 18,2 14,4 -4,8 1,9 7,8 3,3 0,1 0,0 0,6 5,1 2002 204,9 152,4 25,6 -7,0 23,9 19,8 -3,4 2,6 13,9 4,8 0,0 0,0 0,1 9,2 2003p 227,9 172,6 28,5 -2,7 28,6 24,2 -3,1 5,9 15,1 5,7 0,0 0,0 0,0 9,4 2004p 270,8 205,6 33,9 -3,3 33,2 28,2 -3,0 6,0 19,2 6,8 0,0 0,0 0,0 12,4 2005p 301,7 229,6 37,7 -3,6 35,9 30,8 -2,9 5,2 22,7 7,5 0,0 0,0 0,0 15,2 1999 92,4 17,9 2,6 2,3 4,2 8,2 0,0 0,7 74,5 10,0 56,3 8,2 8,2 0,0 2000 121,0 22,9 2,5 7,9 8,2 1,5 0,4 2,3 98,1 10,1 84,8 3,2 3,2 0,0 2001 134,7 25,5 0,9 6,9 12,8 0,1 1,2 3,5 109,3 11,0 80,5 16,8 12,2 0,9 2002 189,9 44,8 2,3 23,9 13,6 0,1 1,1 3,8 145,1 14,3 107,6 22,0 7,8 1,1 2003p 207,9 42,8 3,9 18,8 14,7 0,1 1,1 4,2 165,1 15,9 119,7 28,3 8,7 1,1 2004p 242,4 39,8 4,2 12,8 16,5 0,1 1,1 5,0 202,6 18,7 142,3 40,5 10,3 1,1 2005p 273,5 35,6 4,3 7,6 16,9 0,1 1,1 5,5 237,8 20,7 158,5 57,5 11,5 1,1 92,4 11,6 1,2 3,7 0,0 -1,7 8,5 3,2 77,6 2,0 1,7 68,5 5,4 121,0 22,6 2,9 12,2 0,0 -1,7 9,2 1,5 96,8 0,2 2,1 89,0 5,6 134,7 28,6 2,9 20,9 0,0 -0,2 5,1 1,8 104,3 5,5 3,2 90,0 5,6 189,9 37,9 2,9 29,2 0,0 -3,4 9,2 2,5 149,6 9,0 25,5 108,8 6,3 207,9 47,3 2,9 38,4 0,0 -3,4 9,4 2,5 158,2 9,0 25,5 117,4 6,3 242,4 59,6 2,9 47,8 0,0 -3,4 12,4 2,5 180,3 9,0 25,5 139,5 6,3 273,5 74,8 2,9 60,2 0,0 -3,4 15,2 2,5 196,1 9,0 25,5 155,4 6,3 Fig. 52. Emax: Bilans W milionach złotych o ile nie podano inaczej Aktywa majątek trwały wartości niematerialne i prawne wartość firmy z konsolidacji rzeczowy majątek trwały należności długoterminowe inwestycje długoterminowe długoterminowe rozliczenia międzyokresowe majątek obrotowy zapasy należności krótkoterminowe inwestycje - w tym środki pieniężne krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Pasywa kapitał własny kapitał zakładowy kapitały zapasowe kapitał z aktualizacji wyceny zysk (strata) z lat ubiegłych zysk netto kapitał akcjonariuszy mniejszościowych zobowiązania i rezerwy na zobowiązania rezerwy zobowiązania długoterminowe zobowiązania krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Źródło: DM BZWBK S.A.,p – prognoza. 35 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 53. Emax: Przepływy pieniężne W milionach złotych o ile nie podano inaczej 1999 2000 2001 2002 2003p 2004p 2005p wynik netto amortyzacja zysk gotówkowy gotówka z działalności operacyjnej gotówka z działalności inwestycyjnej gotówka z działalności finansowej 8,5 1,8 10,3 3,3 -17,1 -0,7 9,2 3,3 12,5 2,8 -8,2 0,5 5,1 3,8 8,8 17,6 -11,0 2,4 9,2 4,1 13,3 5,7 -33,0 22,9 9,4 4,4 13,8 8,7 -7,9 0,0 12,4 5,0 17,4 14,1 -12,5 0,0 15,2 5,1 20,3 18,0 -16,8 0,0 zmiana gotówki netto Źródło: DM BZWBK S.A., p - prognoza, a - dane wstępne -14,5 -5,0 9,0 -4,4 0,9 1,6 1,2 Fig. 54. Emax: Wskaźniki finansowe W milionach złotych o ile nie podano inaczej zmiana sprzedaży (%) zmiana EBIT (%) zmiana zysku netto (%) marża EBITDA (%) marża EBIT (%) marża netto (%) sprzedaż/aktywa (x) dług / kapitał (x) odsetki / EBIT (%) stopa podatkowa (%) ROE (%) ROA (%) (dług) gotówka netto (mln zł) płynność gotówkowa (x) Źródło: DM BZWBK S.A.,p - prognoza, a - dane wstępne 36 1999 2000 2001 2002 2003p 2004p 2005p 132,6% 61,9% 20,4% 13,7% 12,5% 5,8% 1,6 6,7 0% 34% 73% 9% -1,7 0,12 12,9% 1,7% 8,1% 13,2% 11,2% 5,5% 1,4 4,3 0% 32% 41% 8% -60,0 0,04 1,0% -23,3% -45,0% 10,8% 8,5% 3,0% 1,3 3,6 48% 34% 18% 4% -57,8 0,14 21,5% 37,7% 82,2% 11,7% 9,7% 4,5% 1,1 3,9 26% 29% 24% 5% -42,1 0,07 11,2% 21,9% 1,8% 12,5% 10,6% 4,1% 1,1 3,3 21% 27% 20% 5% -43,5 0,07 18,8% 16,6% 31,7% 12,2% 10,4% 4,6% 1,1 3,0 19% 27% 21% 5% -46,8 0,07 11,4% 9,2% 22,5% 11,9% 10,2% 5,0% 1,1 2,6 19% 27% 20% 6% -49,3 0,07 Emax 16 czerwca 2003 Dodatek Średnioterminowe czynniki wzrostu rynku IT w Polsce Czynniki wzrostu rynku Polski rynek IT znajduje się, naszym zdaniem, w przededniu trzyletniego ożywienia, które będzie konsekwencją zwiększonego popytu ze strony administracji publicznej, firm z branży finansowo bankowej i telekomunikacyjnej, oraz średnich i dużych przedsiębiorstw w szczególności z sektora użyteczności publicznych. Zwiększony popyt administracji publicznej wymuszony zostanie, naszym zdaniem, przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Data przystąpienia Polski do UE wyznaczona jest na 1 maja 2004. Tymczasem polskie systemy informatyczne wymagają dostosowania do standardów unijnych. Na realizację oczekują systemy dla urzędów skarbowych, służb celnych, policji i straży granicznej oraz systemy umożliwiające rozdzielanie unijnych funduszy takich jak IACS, Rejestr Usług Medycznych, czy Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców. Zielone światło uzyskały już projekty będące światowym standardem komunikacji dla służb szybkiego reagowania oraz służb natychmiastowej pomocy C2 bazujące na systemie w technologii TETRA. Systemy te miały osiągnąć swą funkcjonalność jeszcze przed wstąpieniem Polski w struktury UE, choć ich stopień obecnego zaawansowania wskazuje na znaczne opóźnienia. Sądzimy, że wartość zleconych w najbliższych 12 miesiącach kontraktów w administracji publicznej przekroczy 3 mld zł. Oczekiwany czas realizacji zdecydowanej większości z nich oscyluje wokół 3 lat. Fig. 55. Oczekiwane lub realizowane zlecenia z administracji publicznej W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Projekt Szacunkowa Faza Czas wartość zaawansowania realizacji TETRA C2 700 - 1200 500 negocjacje negocjacje RUM CEPiK 500 – 600 150 – 200 negocjacje wstępna 3 lata 2 – 2,5 roku 3 lata 1 rok zaawansowana 1 rok IACS 154 – wg renegocjowanej ceny z HP 38,5 mln Euro Źródło: Media, spółki, szacunki DM BZWBK Komentarz standard komunikacji kryzysowej w UE natychmiastowe powiadamianie jednostek ratunkowych UE dopłaty i refundacje unijne, UE wymagana baza danych o pojazdach i kierowcach UE rozliczenia bezpośrednie i ewidencja inwentarza wymagana UE W 2003 r. oczekujemy zleceń na wykonanie centralnych systemów informatycznych dla największego na rynku polskim ubezpieczyciela PZU oraz dla banku PKO BP. Rozstrzygnięcia przetargu na pierwszy z nich oczekiwać można na przełomie sierpnia. Zwycięzcę drugiego z przetargów poznamy, zgodnie z harmonogramem już w czerwcu b.r. Zdecydowanie największa część realizacji obu projektów przypadnie lata 2004, 2005. Pierwszych przychodów z wdrożenia systemu dla PKO BP oczekujemy jednak już w czwartym kwartale 2003r. Skala tych projektów pozwala zakładać, że firmy je realizujące zaangażują swój pełen potencjał produkcyjny. Fig. 56. Oczekiwane zlecenia z sektora bankowo-finansowego W milionach złotych, o ile nie podano inaczej Zleceniodawca Szacunkowa Faza Czas wartość zaawansowania realizacji PZU 700 - 1200 przetarg - wizytacje 3 lata PKO BP 600 - 1200 przetarg - końcowa Źródło: Media, zainteresowane spółki, szacunki DM BZWBK 3 lata 37 Planowany Projekt centralny system umożliwiające wymianę danych pośród ok. 400 systemów funkcjonujących w Grupie centralny system komputerowy Emax 16 czerwca 2003 Sądzimy, że zmiana czynników kształtujących klimat inwestycyjny w Polsce przyczyni się do wzrostu inwestycji w IT również ze strony średnich przedsiębiorstw. Ostatnie dane o wzroście produkcji przemysłowej napawają umiarkowanym optymizmem. W 1 kwartale bieźącego roku wzrosła ona o 4,5% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Dane te wskazują na powolne odwrócenie niekorzystnego trendu spadki dynamiki gospodarce. Ożywienie gospodarcze idzie w parze z obniżkami stóp procentowych, które powinny, naszym zdaniem, pobudzić inwestycje przedsiębiorstw oraz zwiększoną konsumpcję detaliczną. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe łącznie o 3,75% na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy. Potrzeba zachowania konkurencyjności w obliczu konkurencji unijnej będzie naszym zdaniem motywacją dla krajowych przedsiębiorstw do zwiększenia nakładów na informatykę. Istnieją jeszcze w Polsce sektory znacznie niedoinwestowane pod tym względem, jak na przykład przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. Zarazem, zgodnie z badaniami IDC, co drugie przedsiębiorstwo o przychodach od 50-300 mln zł zainteresowane jest zakupem informatycznych systemów wspomagających zarządzanie. Zwiększeniu wydatków na IT sprzyjać także będzie fakt, że z końcem 2003 r. miną 3 lata od masowej wymiany sprzętu oraz oprogramowania związanym z obawą przed problemem tzw. Y2K. Zarówno sprzęt jak i oprogramowanie z tamtego okresu będzie naszym zdaniem wymieniane bądź uaktualniane zwłaszcza, że okres jego amortyzacji dobiega końca. W horyzoncie średnioterminowym oczekujemy, że wzrosną również nakłady na IT ze strony jednostek samorządowych. Wybrani po raz pierwszy w bezpośrednich wyborach radni, będą oceniani przez lokalny elektorat. Zmiana na lepsze jest ich mandatem w kolejnych wyborach stąd zaangażowanie w poprawę bezpieczeństwa oraz jakości życia będzie wyższe niż dotychczas. Samorządy lokalne wspierane będą dodatkowo funduszami z Unii. 38 Emax 16 czerwca 2003 Polska na tle Europy Nasycenie rynku IT w Polsce znacznie odbiega od tej obserwowanej w krajach Unii Europejskiej. Mierzone udziałem w PKB, nakłady na IT należą do najniższych w Europie. Są one o 1/5 niższe niż w porównywalnej pod względem obszarowym i ilości mieszkańców Hiszpanii. Fig. 57. Nakłady na IT (%) PKB Szwecja Czechy Francja Niemcy Włochy Hiszpania Polska Ukraina Rosja 0.0% 1.0% 2.0% 3.0% 4.0% 5.0% 6.0% Źródło: EITO, IDC, DM BZWBK szacunki Równie niekorzystnie Polska wypada w zestawieniu nakładów na IT przypadających na jednego mieszkańca, zajmując jedną z ostatnich pozycji w zestawieniu. Istnieje szansa na zmianę tej relacji wraz z rozpoczęciem realizacji projektów offsetowych. Fig. 58. Wartość rynku IT per Capita (w USD) Szwecja Francja Niemcy Włochy Hiszpania Czechy Polska Rosja Ukraina 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Źródło: EITO, IDC, DM BZWBK szacunki Z zestawień wynika, że Polska ma jeszcze sporo do nadrobienia w zakresie inwestycji w IT. W nadchodzących latach nastąpi również zmiana struktury rynku IT. Podobnie jak w Europie, coraz większą jego część stanowić będzie sprzedaż usług, co oznacza więcej zleceń dla integratorów systemowych. 39 Emax 16 czerwca 2003 Fig. 59. Struktura rynku IT 60.0% Sprzęt 55% Usługi IT 50.0% Oprogramowanie 42% 39% 40.0% 30.0% 26% 20% 19% 20.0% 10.0% 0.0% Europa Zachodnia Źródło: IDC za ComputerWorld 40 Polska Emax 16 czerwca 2003 Zarząd Fig. 60. Emax: Skład zarządu spółki Absolwent Wydziału Budownictwa Lądowego na Politechnice Poznańskiej Prezes Zarządu Związany z Emaksem od 1988 roku Piotr Kardach lat 45 obecnie - Prezes Zarządu Emax S.A. - Przewodniczący Rady Nadzorczej EMCom Sp. z o.o. - Przewodniczący Rady Nadzorczej Winuel S.A. - Członek Rady Nadzorczej Domu Maklerskiego BMT S.A. Paweł Nowacki Doktor nauk ekonomicznych Akademii Ekonomicznej w Poznaniu Członek Zarządu Związany z Emaksem od 1995 roku lat 42 obecnie - Członek Zarządu - Dyrektor ds. finansowych Ryszard Jaremek Wykształcenie wyższe w zakresie marketingu międzynarodowego Członek Zarządu oraz tytuł doktora nauk ekonomicznych Univ. Kensington, USA lat 41 Związany z Emaksem od 1996 roku obecnie - Członek Zarządu - Dyrektor ds. handlu i marketingu Członek Zarządu Wykształcenie wyższe oraz tytuł inżyniera architekta uzyskany na Politechnice Poznańskiej Związany z Emaksem od 1989 roku lat 40 obecnie - Członek Zarządu, Paweł Rozwadowski - Przewodniczący Rady Nadzorczej Bi.com. S.A. - Przewodniczący Rady Nadzorczej ZTP „TEPRO” S.A. - Członek Rady Nadzorczej Domu Maklerskiego BMT S.A. Wojciech Dziewolski Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Członek Zarządu Związany z Emaksem od 1989 roku lat 41 obecnie - Członek Zarządu, - Członek Rady Nadzorczej Domu Maklerskiego BMT S.A. Marcin Stawarz Absolwent Politechniki Śląskiej, kierunek - informatyka Członek Zarządu Związany z Emaksem od 2000 roku lat 34 obecnie - Członek Zarządu - Przewodniczący Rady Nadzorczej Max Elektronik S.A.. - Członek Rady Nadzorczej BI.COM S.A. Wojciech Ziółkowski Członek Zarządu lat 46 Magister inżynier elektronik, absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, specjalność: elektroniczne urządzenia cyfrowe. Związany z Emaksem od 2000 roku obecnie - Członek Zarządu Emax S.A. Źródło: Informacje Spółki 41 Emax 16 czerwca 2003 Dom Maklerski BZWBK SA Marszałkowska St. 142 00-061 Warszawa fax. (+48) 22 586 81 02 Zespół Analiz Tomasz Bardziłowski, CFA, Dyrektor tel. (+48) 22 586 81 55 [email protected] tel. (+48) 22 586 81 00 [email protected] tel. (+48) 22 586 80 95 [email protected] tel. (+48) 22 586 81 59 [email protected] Sektor: Nafta i Gaz, Górnictwo, Media, Informatyka, Banki Remigiusz Tarka, CFA Sektor: Telekomunikacja, Nieruchomości, Mat. budowlane Przemysław Sawala-Uryasz Sektor: Informatyka, Farmaceutyczny Łukasz Wachełko, asystent Sprzedaż Instytucjonalna /Trading Filip Paszke, Dyrektor Sprzedaży tel. (+48) 22 586 80 84 [email protected] Grzegorz Kołodziejczyk, Dyrektor Tradingu tel. (+48) 22 586 80 96 [email protected] Paweł Czupryński tel. (+48) 22 586 80 90 [email protected] Łukasz Mitan tel. (+48) 22 586 80 87 [email protected] ZASTRZEŻENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI Niniejszy raport nie jest skierowany ani przeznaczony do dystrybucji lub użytkowania przez osoby fizyczne będące obywatelami lub rezydentami oraz osoby prawne posiadające lokalizację w miastach, stanach, krajach lub innych jurysdykcjach, w których dystrybucja, publikowanie, udostępnianie lub korzystanie z takich informacji byłoby niezgodne z prawem lub obowiązującymi regulacjami, lub, które wymagałoby od Domu Maklerskiego BZ WBK (“DM BZ WBK") dopełnienia obowiązku rejestracji lub uzyskania licencji na terenie takiej jurysdykcji. Wszystkie materiały zaprezentowane w niniejszym raporcie, o ile nie podano wyraźnie inaczej, są objęte prawami autorskimi DM BZ WBK. Żaden z materiałów, jego treść lub kopia nie mogą być modyfikowane w żaden sposób, ani też przekazywane, kopiowane lub dystrybuowane osobom trzecim, bez uprzedniej, pisemnej zgody DM BZ WBK. Wszystkie znaki handlowe, znaki usług i logotypy wykorzystane w niniejszym raporcie stanowią znaki handlowe i usługowe lub zastrzeżone znaki handlowe lub usługowe DM BZ WBK. Informacje, narzędzia i materiały zawarte w niniejszym raporcie są udostępniane odbiorcom wyłącznie w celach informacyjnych i nie powinny być wykorzystywane w charakterze lub traktowane jako oferta lub nakłanianie do oferty sprzedaży, kupna lub subskrypcji papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych. DM BZ WBK nie jest zobowiązany do podejmowania jakichkolwiek kroków w celu zapewnienia, że opisywane w niniejszym raporcie walory są odpowiednie dla konkretnego inwestora. DM BZ WBK nie będzie traktował odbiorców tego raportu jako swoich klientów, wyłącznie ze względu na fakt otrzymania tego raportu. Inwestycje lub usługi opisywane lub wspomniane w niniejszym raporcie mogą nie być odpowiednie dla danego inwestora a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z przedmiotowymi inwestycjami lub usługami inwestycyjnymi zaleca się skorzystanie z usług niezależnego doradcy inwestycyjnego. Żaden element niniejszego raportu nie stanowi porady inwestycyjnej, prawnej, księgowej czy podatkowej ani gwarancji, że dana inwestycja lub strategia jest odpowiednia lub właściwa dla indywidualnych uwarunkowań konkretnego inwestora. Raport nie zawiera również personalnej rekomendacji dla żadnego konkretnego inwestora. DM BZ WBK nie doradza w zakresie podatkowych konsekwencji inwestycji i zaleca zasięgnięcie w tym celu porady niezależnego doradcy podatkowego. Proszę zwrócić szczególną uwagę na fakt, że podstawa i poziom opodatkowania może ulegać zmianie. Informacje i opinie zaprezentowane w niniejszym raporcie zostały uzyskane lub zaczerpnięte ze źródeł uznanych przez DM BZ WBK za wiarygodne, jednakże DM BZ WBK nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. DM BZ WBK nie będzie ponosił odpowiedzialności z tytułu strat poniesionych w związku z wykorzystaniem materiałów zaprezentowanych w niniejszym raporcie, za wyjątkiem sytuacji, w których niniejsze wyłączenie odpowiedzialności nie będzie mieć zastosowania, w zakresie, w jakim odpowiedzialność ta będzie uregulowana szczególnymi aktami prawnymi lub przepisami mającymi zastosowanie do DM BZ WBK. Korzystają z niniejszego raportu, nie należy rezygnować z przeprowadzenia niezależnej oceny. DM BZ WBK mógł w przeszłości opublikować i może również opublikować w przyszłości inne raporty odbiegające od informacji zaprezentowanych w niniejszym raporcie i dochodzące na ich podstawie do innych wniosków. Raporty te odzwierciedlają różne założenia, poglądy i metody analityczne opracowujących je analityków, a DM BZ WBK nie ma obowiązku dopilnować, aby odbiorcy niniejszego raportu zapoznali się z nimi. DM BZ WBK może, w zakresie dozwolonym przez prawo, uczestniczyć lub inwestować w transakcje finansowe z emitentem (emitentami) papierów wartościowych stanowiących przedmiot niniejszego raportu, wykonywać usługi na rzecz lub ubiegać się o współpracę z takim emitentem oraz/ lub posiadać pozycję, udział lub inną formą partycypacji, lub dokonywać transakcji papierami wartościowymi opisywanymi w niniejszym raporcie. Ponadto, może on kreować rynek papierów wartościowych wymienionych w materiałach zaprezentowanych w niniejszym raporcie. DM BZ WBK może, w zakresie dozwolonym przez prawo, działać w oparciu o oraz wykorzystywać informacje i opinie zawarte w tym raporcie oraz badania, na których są one oparte, przed opublikowaniem materiału. DM BZ WBK mógł w ciągu ostatnich trzech lat, występować w charakterze organizatora lub współorganizatora oferty publicznej papierów wartościowych na rzecz, lub może aktualnie organizować emisje na rynku pierwotnym na rzecz wszystkich lub niektórych z wymienionych w raporcie podmiotów. Jest również możliwe, że DM BZ WBK świadczy lub świadczył w ciągu ostatnich 12 miesięcy istotne usługi doradcze lub inwestycyjne związane z przedmiotową inwestycją lub innymi, powiązanymi inwestycjami. Dodatkowe informacje są dostępne na życzenie, pod warunkiem zobowiązania do zachowania poufności. Wyniki osiągane w przeszłości nie powinny być traktowane jako wskazówka czy gwarancja wyników przyszłych a niniejszy raport nie zawiera żadnych zapewnień lub gwarancji, wyrażonych bezpośrednio lub pośrednio, dotyczących wyników w przyszłości. Informacje, opinie i prognozy przedstawione w niniejszym raporcie odzwierciedlają ocenę DM BZ WBK na dzień jej pierwszej publikacji i mogą podlegać zmianom bez uprzedniego powiadomienia. Kurs, wartość oraz dochód z papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych opisywanych w niniejszym raporcie mogą zarówno wzrosnąć jak i spaść. Wartość papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych podlega wahaniom związanym ze zmianami kursu walut, które mogą mieć pozytywny jak i negatywny wpływ na kurs lub dochód z takich papierów wartościowych lub instrumentów finansowych. Inwestujący w takie papiery wartościowe jak Amerykańskie Kwity Depozytowe, których wartość związana jest z kursem waluty, przyjmują na siebie związane z tym ryzyko. Proszę zwrócić uwagę, że analiza ta została pierwotnie opracowana i opublikowana przez DM BZ WBK z myślą o dystrybucji wśród klientów- inwestorów profesjonalnych i instytucjonalnych. Odbiorcy, którzy nie są profesjonalnymi lub instytucjonalnymi inwestorami i klientami DM BZ WBK powinni zasięgnąć porady niezależnego doradcy finansowego przed podjęciem decyzji inwestycyjnej w oparciu o ten raport lub w celu uzyskania wyjaśnień dotyczących jego treści. 42