instrukcja - Inspekcja Weterynaryjna Powiatowy Inspektorat

INSTRUKCJA
Głównego Lekarza Weterynarii
Nr GIWhig-9/07
z dnia 7 czerwca 2007 roku
w sprawie zakresu i sposobu działania krajowego Systemu
Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach
śywnościowych i Paszach
(RASFF -Rapid Alert System for Food and Feed)
oraz o wykonywaniu obowiązku informowania
konsumentów o niebezpiecznych produktach
Ŝywnościowych i paszach
Biuro Higieny Środków SpoŜywczych Pochodzenia Zwierzęcego
Główny Inspektorat Weterynarii
Warszawa 2007
Niniejsza instrukcja została wydana na podstawie art. 13 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. Nr 33, poz. 287 z późn.zm.),
w celu wykonania przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie
Ŝywności i Ŝywienia. (Dz. U. z 2006 r. nr 171, poz. 1225)
1. Wstęp
System
szybkiego
ostrzegania
(mający
charakter
systemu
wymiany
informacji) istnieje w Unii Europejskiej od 1978 roku. W roku 1984 na decyzją Rady
84/133/EWG
powołano
do
Ŝycia
system
słuŜący
do
natychmiastowego
powiadamiania o powaŜnych zagroŜeniach zdrowia lub bezpieczeństwa związanych
z produktami konsumpcyjnymi. W związku z rosnącym zagroŜeniem bezpieczeństwa
Ŝywności
równieŜ
późniejsza
dyrektywa
Rady
92/59/EWG
o
ogólnym
bezpieczeństwie produktów (Dz. U. L 228, z 11.8.1992, p. 24–32) zawiera artykuł
dotyczący systemu szybkiego ostrzegania rozszerzający zakres jego działania na
wszystkie produkty, które mogą być uwaŜane za Ŝywność oraz produkty mogące
mieć kontakt z Ŝywnością. Od lutego 2002 roku na podstawie artykułów 50-52
rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28
stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa Ŝywnościowego,
powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa śywności oraz ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności (Dz. Urz. WE L 31 z 1.02.2002, str.
1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463) zwanego dalej
„rozporządzeniem 178/2002”, system powiadamiania o zagroŜeniu objął aspekt
Ŝywienia zwierząt oraz kontrolę towarów przekraczających granice, a od 2006 roku
zgodnie z art. 29 rozporządzenia (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 12 stycznia 2005 r. ustanawiającego wymagania dotyczące higieny
pasz (Dz.U. L 35 z 8.2.2005, str. 1—22) zwanego dalej „rozporządzeniem 183/2005,
równieŜ
zagroŜenie
dla
środowiska
i
zdrowia
zwierząt
(w
tym
zwierząt
towarzyszących).
2
2.Podstawy prawne funkcjonowania
2.1 Prawo Unijne
• Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28
stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa Ŝywnościowego,
powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa śywności oraz ustanawiające
procedury w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności (Dz. Urz. WE L 31 z 1.02.2002, str.
1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463)
• Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29
kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu
do Ŝywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55,
z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14);
• Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29
kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i Ŝywnościowym oraz regułami
dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165
z 30.04.2004, str. 1);
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie
kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spoŜywczych (Dz.U. L 338
z 22.12.2005, str. 1—26);
• Rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12
stycznia 2005 r. ustanawiające wymagania dotyczące higieny pasz (Dz.U. L 35
z 8.2.2005, str. 1—22);
• Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22
sierpnia 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w Ŝywieniu zwierząt Tekst
mający znaczenie dla EOG Dz.U. L 268 z 18.10.2003, str. 29—43;
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 999/2001 z dnia 22
maja 2001 r. ustanawiające przepisy w zakresie zapobiegania, zwalczania oraz
3
likwidacji pewnych zakaźnych encefalopatii gąbczastych z późn.zm. ( Dz.U. L 147
z 31.5.2001, str. 1—40 Polskie wydanie specjalne Rozdział 3 Tom 32 P. 289 - 328 );
• Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3
października 2002 r. ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów
ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spoŜycia przez ludzi (Dz.
Urz. WE L 273 z 10.10.2002, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3,
t. 37, str. 92);
• Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22
września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej Ŝywności i paszy (Dz.U. L
268 z 18.10.2003, str. 1—23);
• Rozporządzenie (WE) nr 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22
września 2003 r. dotyczące moŜliwości śledzenia i etykietowania organizmów
zmodyfikowanych genetycznie oraz moŜliwości śledzenia Ŝywności i produktów
paszowych
wyprodukowanych
z
organizmów
zmodyfikowanych
genetycznie
i zmieniające dyrektywę 2001/18/WE (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, str. 24—28);
2.2 Prawo Krajowe
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia, (Dz. U.
Nr 171, poz. 1225 z póź. zm.);
• Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U.
z 2006 r. Nr 17, poz. 127 z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz.U. r.Nr
165 poz. 1590 z póź. zm.)
• Ustawa z dnia 10 grudnia 2003 r. o kontroli weterynaryjnej w handlu (Dz. U.
z 2004 r. Nr 16 poz. 145 z późn. zm.);
4
• Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych
(Dz. U. Nr 76, poz. 811 z poźn. zm.)
• Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospoŜywczych (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz. 44 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie warunków
napromieniania środków spoŜywczych, dozwolonych substancji dodatkowych lub
innych składników Ŝywności, które mogą być poddane działaniu promieniowania
jonizującego, ich wykazów, maksymalnych dawek napromieniania oraz wymagań
w zakresie znakowania i wprowadzania do obrotu (Dz. U. Nr 37, poz. 327 z póź. zm)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie
maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą
znajdować się w Ŝywności, składnikach Ŝywności, dozwolonych substancjach
dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni
Ŝywności (Dz. U. Nr 37, poz. 326)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2002 r.
w sprawie
znakowania
środków
spoŜywczych
i
dozwolonych
substancji
dodatkowych (Dz. U. Nr 220, poz. 1856 z póź. zm)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 stycznia 2007 r.
w
sprawie dopuszczalnych zawartości substancji niepoŜądanych w paszach (Dz.U.
Nr 20, poz. 119)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 stycznia 2007 r.
w sprawie limitów tolerancji zawartości składników pokarmowych i dodatków
paszowych (Dz.U. Nr 20, poz. 120)
2.3 Dokumenty powiązane
•
Projekt Rozporządzenia Komisji UE w sprawie wdraŜania i funkcjonowania
systemu RASFF w oparciu o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
Nr 178/2002.
5
3. Struktura systemu
Do podstawowych elementów krajowego systemu RASFF naleŜą:
a) Krajowy Punkt Kontaktowy (KPK) w Głównym Inspektoracie Sanitarnym,
do którego składają informacje: PKPK (Podpunkty KPK) oraz organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej i Inspekcja Handlowa;
b) Podpunkt
Krajowego
Punktu
Kontaktowego
(PKPK)
w
Głównym
Inspektoracie Weterynarii, do którego składają informacje Inspekcje podległe
ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa i rynków rolnych oraz Inspekcja
Handlowa;
c) terenowe
organy
urzędowej
kontroli
Ŝywności
(szczebla
wojewódzkiego,
powiatowego oraz punkty graniczne) nadzorowane przez ministra właściwego do
spraw zdrowia
(PIS) oraz ministra właściwego do spraw rolnictwa i rynków
rolnych (IW, IORiN, IJHAR-S);
d) terenowe organy Inspekcji Handlowej;
e) jednostki naukowo-badawcze zaangaŜowane w proces oceny ryzyka w ramach
systemu RASFF
3.1 Rodzaje powiadomień
Zasadniczo w systemie RASFF stosuje się 2 rodzaje powiadomień:
•
Powiadomienie o zagroŜeniu / alarmowe - odnosi się do sytuacji, gdy
konieczna jest natychmiastowa interwencja. Dotyczy produktów, które zostały
juŜ wprowadzone na rynek i nie spełniają wymogów bezpieczeństwa Ŝywności
i pasz, stanowiąc zagroŜenie dla zdrowia ludzi lub zwierząt, bądź teŜ środowiska.
Strona tytułowa formularza powiadomienia jest oznaczona symbolem ośmioboku
w kolorze czerwonym z umieszczonym pod nim numerem powiadomienia
w formie liczb (np. 2007.0075)
•
Powiadomienie informacyjne – nie wymaga podjęcia natychmiastowych
działań, ale moŜe dostarczyć informacji o źródle zagroŜenia. Dotyczy głównie
produktów zakwestionowanych w wyniku weterynaryjnej kontroli granicznej.
Przykładem takiego powiadomienia jest informacja o zatrzymaniu na granicy
produktu, który nie spełnia wymogów sanitarnych lub weterynaryjnych i nie
6
został dopuszczony do obrotu. Produkt nie stanowi bezpośredniego zagroŜenia
dla zdrowia konsumenta, jednak istnieje ryzyko, Ŝe będą powtarzać się próby
jego wprowadzenia na rynek Rzeczypospolitej Polskiej lub któregoś z krajów Unii
Europejskiej.
Strona
tytułowa
formularza
powiadomienia
oznaczona
jest
symbolem trójkąta w kolorze brązowym, z numerem w formie liczb i liter (np.
2006.AAW).
Powiadomienia dzieli się równieŜ chronologicznie z uwagi na kolejność przesłania:
•
Powiadomienie pierwotne – powiadomienie przekazane po raz pierwszy
w odniesieniu do danego produktu.
•
Powiadomienie dodatkowe – powiadomienie dotyczące przesłanego uprzednio
powiadomienia pierwotnego, które zawiera wyjaśnienia, dodatkowe informacje,
ewentualnie
zmiany
przydatności
do
o
poprzednich
spoŜycia
kolejnych/dodatkowych
informacji
lub
odbiorcach).
(np.
numer
oznakowanie
Natomiast
serii,
lub
rodzaj
termin
informacja
produktu
i niebezpieczeństwa pozostaje taki sam jak w powiadomieniu pierwotnym. Do
oznakowania numeru powiadomienia alarmowego lub informacyjnego dodaje się
skrót -add i kolejny numer (np. 2006.0075-add04 – 4te powiadomienie
dodatkowe do powiadomienia alarmowego nr 2006.0075)
•
Dodatkowa informacja – informacja niezwiązana bezpośrednio z danym
powiadomieniem, ale uzyskana w trakcie dochodzenia. Do oznakowania strony
tytułowej formularza powiadomienia alarmowego lub informacyjnego dodaje się
skrót -inf i kolejny numer (np. 2006.0075-inf02 – 2ga dodatkowa informacja do
powiadomienia alarmowego nr 2006.0075)
•
NEWS – informacja, która moŜe zainteresować właściwe organy i inspekcje przypadek, który wcześniej nie miał miejsca. Oznakowanie w postaci dwóch
ostatnich cyfr roku, myślnik i kolejny numer np. 06-295.
UWAGA: Ostateczna forma powiadomienia oraz jego umieszczenie w sieci zaleŜy
wyłącznie od decyzji Komisji RASFF, która rozpatruje i przetwarza kaŜde
powiadomienie wpływające z krajów będących członkami sieci RASFF.
7
3.2 Kategorie zagroŜeń
a) Mikrobiologiczne – źródło skaŜenia ma charakter mikrobiologiczny.
b) Chemiczne
–
niebezpieczeństwo
jest
rezultatem
procesów
chemicznych
zachodzących w produkcie lub efektem celowego lub przypadkowego dodania
substancji chemicznych niebezpiecznych dla zdrowia ludzi lub zwierząt.
c) Objawy niepoŜądane – u konsumenta mogą wystąpić róŜnego rodzaju objawy
niepoŜądane, których moŜna uniknąć poprzez właściwe oznakowanie produktu,
określające jego sposób uŜycia lub dawkowania.
d) Zmiany organoleptyczne – wygląd, zapach, smak lub konsystencja produktu
wskazują na zmianę jego właściwości.
e) Ciała obce – produkt zawiera fizyczne zanieczyszczenia, które nie powinny być
w nim obecne.
f)
Zafałszowania
–
produkt
został
przypadkowo
lub
celowo
zafałszowany,
stwarzając ryzyko dla konsumentów (np. wydłuŜenie daty przydatności do
spoŜycia).
g) Oznakowanie – oznakowanie zawiera informacje lub ukrywa waŜne informacje,
które mogą stwarzać ryzyko dla konsumenta lub wprowadzić w błąd.
Konsumenci powinni otrzymać te informacje, aby móc zdecydować świadomie,
czy produkt jest dla nich bezpieczny. Złe (niewłaściwe/niepełne) oznakowanie
moŜe mieć związek z objawami niepoŜądanymi, np. brak informacji o zawartości
składników mogących u osób na nie uczulonych wywołać szok anafilaktyczny.
h) Opakowanie – opakowanie produktu znajduje się w stanie, który moŜe zagraŜać
bezpieczeństwu konsumenta (np. uszkodzenie opakowania mogące stwarzać
ryzyko
zanieczyszczenia
produktu)
lub
wykonane
jest
z
materiału
niedopuszczonego do kontaktu z Ŝywnością, lub podczas kontaktu z Ŝywnością
lub paszą uwalnia szkodliwe substancje.
i)
SkaŜenie
radioaktywne
–
produkt
jest
skaŜony
radioaktywnie
powyŜej
określonych norm.
j)
Zatrucie – produkt został zatruty (skaŜony biologicznie/chemicznie) lub istnieje
podejrzenie jego zatrucia z powodów kryminalnych lub politycznych w celu
stworzenia zagroŜenia dla producenta lub społeczeństwa.
k) Inne – kaŜde inne zagroŜenie, które nie jest zakwalifikowane do powyŜszych
kategorii.
8
3.3
Obieg
informacji
i
działania
podejmowane
w
ramach
funkcjonowania systemu RASFF
3.3.1 Powiadomienia przychodzące (od Komisji Europejskiej)
Powiadomienia otrzymane z Komisji Europejskiej, dotyczące pasz lub
Ŝywności pochodzenia zwierzęcego, są otrzymywane przez PKPK w Głównym
Inspektoracie Weterynarii za pośrednictwem KPK w Głównym Inspektoracie
Sanitarnym. Po weryfikacji powiadomienie jest przekazywane do właściwego
terenowo wojewódzkiego inspektoratu weterynarii i dalej do właściwego terenowo
powiatowego inspektoratu weterynarii.
Powiadomienia przychodzące mogą dotyczyć;
a) Polskich produktów Ŝywnościowych lub pasz wprowadzonych do obrotu na
terenie
UE
kompetentne
lub
państw
władze
trzecich,
które
odpowiedzialne
za
zostały
nadzór
zakwestionowane
nad
jakością
przez
Ŝywności
pochodzenia zwierzęcego lub pasz.
b) Zakwestionowanych produktów pochodzących z krajów UE lub państw trzecich,
które zostały wprowadzone do obrotu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej i nie
spełniają kryteriów bezpieczeństwa Ŝywności i pasz lub stanowią zagroŜenie dla
środowiska.
Zadaniem
powiatowego
lekarza
weterynarii
jest
podjęcie
działań
zgodnie
z kompetencjami w celu usunięcia zagroŜenia oraz zebranie wszystkich moŜliwych
informacji
na
jego
temat
i
przesłanie
dokumentacji
z
przeprowadzonego
dochodzenia do wojewódzkiego inspektoratu weterynarii i za jego pośrednictwem do
Głównego Inspektoratu Weterynarii.
3.3.2. Powiadomienia wychodzące (z terenu Rzeczypospolitej Polskiej)
Powiadomienia
z
terenu
Rzeczypospolitej
Polskiej
dotyczące
zakwestionowanych produktów pochodzących z krajów UE lub państw trzecich są
przesyłane z powiatowego do wojewódzkiego inspektoratu weterynarii i za jego
9
pośrednictwem do PKPK w Głównym Inspektoracie Weterynarii. W przypadku
powiadomień z granicznych inspektoratów weterynarii, są one przekazywane
bezpośrednio do PKPK w Głównym Inspektoracie Weterynarii.
Powiadomienia wychodzące mogą dotyczyć:
a) Produktów Ŝywnościowych i pasz pochodzących z krajów UE lub państw
trzecich, które nie spełniają kryteriów bezpieczeństwa Ŝywności i pasz lub
stanowią zagroŜenie dla środowiska.
b) Produktów pochodzących z Rzeczypospolitej Polskiej, które zostały wprowadzone
do obrotu na terenie UE i nie spełniają kryteriów bezpieczeństwa Ŝywności i pasz
lub stanowią zagroŜenie dla środowiska.
W przypadku wymienionym wyŜej osoba sporządzająca powiadomienie powinna
przed jego wysłaniem dokonać analizy i oceny ryzyka w oparciu o obowiązujące akty
prawne i dostępne informacje naukowe. Wysłane powiadomienie powinno spełniać
kryteria opisane w rozdziale 6. (Kryteria wysyłania powiadomień)
4.
Zasady
wykonywania
obowiązku
informowania
konsumentów o niebezpiecznej Ŝywności i paszy.
a) Stosownie do art. 10 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002, po otrzymaniu
powiadomienia alarmowego w zaleŜności od charakteru, powagi i rozmiaru
ryzyka na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii moŜna
zamieścić informację o Ŝywności lub paszy (w tym ewentualne dane dotyczące jej
producenta), bądź o rodzaju Ŝywności lub paszy stanowiącej powaŜne ryzyko, a
takŜe środki podjęte lub, które są planowane w celu zapobieŜenia, zmniejszenia
lub likwidacji tego ryzyka.
b) Wyznaczony pracownik Głównego Inspektoratu Weterynarii, po uprzednim
wysłaniu powiadomienia do KPK, przygotowuje projekt informacji, o której mowa
w pkt a). Projekt informacji jest przedkładany do akceptacji, a następnie do
podpisu,
zgodnie
z regulaminem organizacyjnym
Głównego
Inspektoratu
Weterynarii, a następnie informację umieszcza się na stronie głównej WWW
Głównego Inspektoratu Weterynarii.
c) Informacja powinna zawierać co najmniej następującą treść:
10
i.
„Działając na podstawie art. 10 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady
i wymagania prawa Ŝywnościowego, powołującego Europejski
Urząd
ds.
bezpieczeństwa
Ŝywności
oraz
ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności oraz art. 7 ust. 1
rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i Ŝywnościowym oraz
regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
Główny Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzonych przypadkach
(podać na czym polega niebezpieczeństwo) (podać nazwę lub rodzaj
produktów lub pasz), którego dystrybutorem/producentem jest
(podać nazwę).”
ii. „Działając na podstawie art. 10 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady
i wymagania prawa Ŝywnościowego, powołującego Europejski
Urząd
ds.
bezpieczeństwa
Ŝywności
oraz
ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności oraz art. 7 ust. 1
rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i Ŝywnościowym oraz
regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
Główny Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzonych przypadkach
(podać na czym polega niebezpieczeństwo) (podać nazwę lub rodzaj
produktów lub pasz), którego dystrybutorem/producentem jest
(podać nazwę).”
d)
Ponadto na podstawie art. 7 rozporządzenia (WE) Nr 882/2004 w sytuacji
opisanej w pkt. a) na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii
podaje się informacje o podjętych działaniach kontrolnych oraz ich skuteczności.
JednakŜe te informacje są zamieszczane dopiero po wydaniu przez powiatowego
lekarza weterynarii stosownej decyzji administracyjnej, np. o zniszczeniu
produktów,
po
przeprowadzeniu
przez
ten
organ
postępowania
administracyjnego. W przypadku wydania przez powiatowego lekarza weterynarii
decyzji administracyjnej, niezwłocznie przekazuje on Głównemu Lekarzowi
Weterynarii za pośrednictwem wojewódzkiego lekarza weterynarii protokół
kontroli przeprowadzonej w związku z powiadomieniem oraz kopię tej decyzji.
11
e)
Na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii nie zamieszcza się
informacji:
i.
pozyskanych w wyniku wstępnych postępowań wyjaśniających lub
bieŜących postępowań sądowych
ii. danych osobowych (chronione w polskim porządku prawnym na
podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych
osobowychi)
iii. wynikających z dokumentów podlegających wyłączeniu stosownie
do przepisów w rozporządzenia (WE) Nr 1049/2001 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego
dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji
chronionych na mocy prawodawstwa krajowego i wspólnotowego
dotyczącego w szczególności tajemnicy zawodowej, poufności obrad,
stosunków międzynarodowych oraz obrony narodowej.
5. Zasady przesyłania informacji
a) Powiadomienia naleŜy przesyłać do jednostki nadrzędnej/podległęj w czasie do
48h od momentu jego otrzymania lub sporządzenia.
b) KaŜda informacja powinna być przekazana w formie oficjalnego formularza
powiadomienia jako załącznik razem z oficjalnym pismem przewodnim.
c) KaŜdy formularz powiadomienia powinien być w miarę moŜliwości w całości
wypełniony. Nie mniej jednak brak kompletnej informacji nie powinien opóźniać
przekazania powiadomienia alarmowego. Informacje otrzymane później moŜna
dosłać w formie powiadomienia dodatkowego.
d) Podstawowe informacje, które powinny być zawarte w formularzu dotyczą
i.
Nazwy produktu;
ii. Pochodzenia produktu, nazwy i adresu producenta oraz jego
weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego;
iii. Numeru partii lub innego detalu pozwalającego na właściwą
identyfikację produktu;
iv. Rodzaju zagroŜenia (patrz rozdział - Kryteria zagroŜeń)
v. Przedsięwziętych środków zapobiegawczych
12
e) Dodatkowo do kaŜdego powiadomienia alarmowego naleŜy koniecznie dołączyć
listę dystrybucyjną produktu oraz kopie dokumentów (faktury, HDI), na
podstawie których została sporządzona.
UWAGA: JeŜeli powiadomienie dotyczy produktu poddanego kontroli wyrywkowej w
granicznym punkcie kontroli weterynaryjnej i dopuszczonego do obrotu w
oczekiwaniu na wyniki badań, powiadomienie pierwotne wysyła Graniczny Lekarz
Weterynarii i przekazuje sprawę do właściwego terenowo Powiatowego Lekarza
Weterynarii, który w powiadomieniu dodatkowym powinien przesłać niezbędną
dokumentację (Lista dystrybucyjna, faktury, HDI).
f)
KaŜde powiadomienie przysłane z terenu naleŜy zweryfikować pod kątem
spełnienia kryteriów opisanych w rozdziale 5 (Kryteria wysyłania powiadomień).
W przypadku powiadomień otrzymanych z KPK naleŜy sprawdzić czy dotyczą:
i.
właściwego organu Inspekcji Weterynaryjnej
ii. podmiotu będącego pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej
g) NaleŜy równieŜ oszacować skalę zagroŜenia i rzeczywisty priorytet powiadomienia
(alarmowe czy informacyjne).
h) JeŜeli istnieją wątpliwości co do zasadności powiadomienia i zagroŜenia, bądź
brak jest jasnych uregulowań prawnych, decyzję naleŜy podjąć w oparciu
o opinię ekspertów wytypowanych przez Głównego Lekarza Weterynarii z grona
pracowników
naukowych
Państwowego
Instytutu
Weterynaryjnego
–
Państwowego Instytutu Badawczego, Centralnego Laboratorium Przemysłu
Paszowego w Lublinie, Instytutu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu oraz
członków Rady Sanitarno-Epizootycznej.
i)
Powiadomienie naleŜy przesyłać w formie elektronicznej (e-mail) i papierowej
(pocztą).
W
nagłych
przypadkach,
jeŜeli
niemoŜliwe
jest
przesłanie
powiadomienia przez internet, powiadomienie naleŜy przesłać faksem i/lub
przekazać informację drogą telefoniczną.
UWAGA: W 99% właściwa interpretacja i ocena ryzyka na poziomie osoby sporządzającej
powiadomienie decyduje o jego dalszych losach.
13
5.1 Wypełnianie formularza – informacja techniczna
W celu poprawnego wypełnienia formularza RASFF naleŜy ustawić poziom
zabezpieczeń w aplikacji MS Word na niskie (Narzędzia Makro Zabezpieczenia
zakładka – poziom zabezpieczeń zaznaczyć opcję „niskie”). Przy takim
ustawieniu moŜliwe jest uŜywanie rozwijanych okienek wyboru w formularzu.
5.2. Opis danych wpisywanych w formularzu powiadomienia:
GENERAL INFORMATION:
INFORMACJE OGÓLNE:
1
NOTIFICATION TYPE:
TYP POWIADOMIENIA:
Dostępne opcje:
Food – jeŜeli powiadomienie dotyczy Ŝywności
Feed – jeŜeli powiadomienie dotyczy pasz lub
materiałów paszowych
2
CONTROL TYPE:
TYP PRZEPROWADZONEJ KONTROLI:
Dostępne opcje:
Market control – kontrola urzędowa produktu
będącego w obrocie oraz kontrola w ramach
monitoringu pozostałości
Consumer complaint – kontrola przeprowadzona na
skutek skargi/reklamacji konsumenta
Border control – screening sample weterynaryjna
kontrola graniczna/ próbka pobrana wyrywkowo
Border control – import rejected j.w. – towar został
odrzucony z powodów…
Company’s own check Kontrola przeprowadzona
przez firmę posiadającą produkt
3
NOTIFYING COUNTRY:
j. obok.
KRAJ POWIADAMIAJĄCY:
4
Contact point reference n°:
j.obok. Numer własny nadany powiadomieniu RASFF
Numer sprawy:
przez organ wysyłający
DATE OF NOTIFICATION:
j.obok.
DATA POWIADOMIENIA:
14
HAZARD:
ZAGROśENIE:
5
NATURE OF HAZARD:
Kategoria zagroŜenia (rozdział 3.2)
TYP ZAGROśENIA:
6
RESULTS OF THE TESTS:
Opis dotyczący kierunku podjętych badań i ich
wyników
WYNIKI BADAŃ:
7*
COUNTER ANALYSIS:
BADANIA ODWOŁAWCZE:
Dostępne opcje:
None brak badań odwoławczych
Ongoing badanie odwoławcze w toku, wyniki będą
dostępne w późniejszym terminie
Complies with legislation wyniki zgodne z
obowiązującymi regulacjami prawnymi
Does not comply with legislation wyniki niezgodne
z obowiązującymi regulacjami prawnymi
8*
SAMPLING
DATES:
PRÓBKOBRA
NIE
DATA POBRANIA:
N° OF SAMPLES:
j.obok
j.obok
LICZBA PRÓBEK:
METHOD:
j.obok
METODA POBRANIA
PRÓBKI:
PLACE:
MIEJSCE POBRANIA:
Dostępne opcje:
Retailer sprzedawca detaliczny
Wholesaler sprzedawca hurtowy lub producent
Importer j.obok
9*
Point of entry przejście graniczne
j.obok
LABORATORY:
NAZWA I ADRES LABORATORIUM
WYKONUJĄCEGO BADANIE:
10*
ANALYSIS
BADANIE
SAMPLE TREATMENT/
ANALYSIS MATRIX:
Norma według której badano próbkę
PRZYGOTOWANIE
PRÓBKI/ WZORZEC
ANALITYCZNY:
15
METHOD OF
ANALYSIS:
j.obok
METODA
ANALITYCZNA:
11*
PERSONS AFFECTED:
j.obok
LICZBA ZACHOROWAŃ U LUDZI:
12*
TYPE OF THE ILLNESS/ SYMPTOMS:
j.obok
NAZWA CHOROBY/ OBJAWY:
PRODUCT:
PRODUKT:
13
PRODUCT CATEGORY:
j.obok
KATEGORIA PRODUKTU/ KOD PCN:
14
j.obok
PRODUCT NAME:
NAZWA PRODUKTU:
15*
DESCRIPTION OF
THE PRODUCT
BRAND/ TRADE
NAME:
OPIS PRODUKTU
MARKA/ NAZWA
HANDLOWA:
Picture(s)
Zdjęcie(a)
j.obok
PRODUCT ASPECT j.obok
(e.g. packaging):
WYGLĄD
PRODUKTU
(np. opakowanie):
UNIT WEIGHT:
j.obok
WAGA
JEDNOSTKOWA:
16
OUTCOME OF INVESTIGATION AND MEASURES ADOPTED:
WYNIK POSTĘPOWANIA ORAZ PODJĘTE DZIAŁANIA:
6
DISTRIBUTION STATUS:
STAN DYSTRYBUCJI:
Dostępne opcje:
Distribution on the market (possible) produkt
(prawdopodobnie) został wprowadzony do obrotu
Distriburion restricted to notying country Obrót
produktu dotyczy terytorium państwa zgłaszającego
Information on distribution not yet available Dane
na temat obrotu produktem (jeszcze) nie uzyskane
No distribution brak obrotu produktem
No stock left brak produktu w magazynach
Product already consumed produkt został
skonsumowany na rynku
Prokuct expired minął termin przydatności dla
produktu
17*
VOLUNTARY MEASURES:
j.obok
DZIAŁANIA DOBROWOLNE, PODJĘTE
PRZEZ PRZEDSIĘBIORCĘ:
18*
COMPULSORY MEASURES:
DZIAŁANIA URZĘDOWE, PODJĘTE
PRZEZ ORGANY KONTROLI:
DATE OF ENTRY INTO FORCE:
Opis czynności/kontroli przeprowadzonych w związku
z powiadomieniem przedstawiony w punktach.
j.obok
DATA ROZPOCZĘCIA
DZIAŁAŃ:
DURATION:
j.obok
CZAS TRWANIA DZIAŁAŃ:
19
PUBLIC RECALL:
(hyperlink)
INFORMACJA O WYCOFANIU
PODANA DO INFORMACJI
PUBLICZNEJ:
(łącze internetowe)- link do informacji umieszczonej w
Internecie na temat wycofania produktu z rynku (jeŜeli
jest)
LEGISLATION IN BREACH:
j.obok
PRZEPISY, KTÓRE ZOSTAŁY
NARUSZONE:
17
SCOPE:
ZAKRES:
Zakres w/w aktów prawnych:
EU – obowiązują na terenie Unii
National – obowiązują na terenie państwa
Regional – obowiązują na terenie regionu danego
państwa
International – obowiązują międzynarodowo
MAX. PERMITTED LEVEL:
j.obok
MAKSYMALNY
DOPUSZCZALNY POZIOM:
IDENTIFICATION OF THE LOT(S):
IDENTYFIKACJA PARTII:
20*
CONSIGNMENT/ LOT NUMBER:
j.obok
PRZESYŁKA/ NUMER PARTII:
21*
PUBLIC HEALTH
CERTIFICATE
ŚWIADECTWO
ZDROWIA
NUMBER:
j.obok
NUMER:
DATE:
j.obok
DATA
WYSTAWIENIA:
CVED N°:
j.obok
NUMER
WSPÓLNOTOWEGO DOKUMENTU
WWOZOWEGO
CVED:
22
DURABILITY
DATES
DATY
PRZYDATNOŚCI
USE-BY DATE*:
j.obok
DO SPOśYCIA/
UśYCIA:
BEST BEFORE
DATE*:
j.obok
NAJLEPIEJ
SPOśYĆ PRZED:
SELL-BY DATE:
j.obok
DO SPRZEDAśY:
18
23
DESCRIPTION OF
THE LOT
OPIS PARTII
N° OF UNITS*:
j.obok
ILOŚĆ
JEDNOSTEK:
TOTAL NET
WEIGHT OF LOT*:
j.obok
CAŁKOWITA
WAGA NETTO
PRZESYŁKI:
ORIGIN:
POCHODZENIE:
24
COUNTRY OF ORIGIN:
j.obok
KRAJ POCHODZENIA:
25
MANUFACTURER
NAME:
PRODUCENT
NAZWA:
ADDRESS:
j.obok
j.obok
ADRES:
VET. AP-N°:
j.obok
WET. NR IDENT.:
26*
DISPATCHER/
EXPORTER
WYSYŁAJĄCY/
EKSPORTER
NAME:
j.obok
NAZWA:
ADDRESS:
j.obok
ADRES:
DISTRIBUTION:
DYSTRYBUCJA:
27*
DISTRIBUTED BY
IMPORTER:
DYSTRYBUCJA
PRODUKTU
IMPORTER:
WHOLESALER:
Nazwa i adres importera
Nazwa i adres sprzedawcy hurtowego
HURTOWNIK:
RETAILER:
Nazwa i adres sprzedawcy detalicznego
DETALISTA:
19
28*
DISTRIBUTION TO MEMBER STATES:
Kraje UE do których produkt został dystrybuowany
DYSTRYBUCJA DO KRAJÓW
CZŁONKOWSKICH (WYMIENIĆ):
DISTRIBUTION LIST ATTACHED:
LISTA DYSTRYBUCJI W ZAŁĄCZENIU:
29*
EXPORTED TO THIRD COUNTRIES:
zaznaczyć jeŜeli jest załączona do
powiadomienia
Kraje trzecie do których produkt został dystrybuowany
EXPORT DO KRAJÓW TRZECICH
(WYMIENIĆ):
DISTRIBUTION LIST ATTACHED:
LISTA DYSTRYBUCJI W ZAŁĄCZENIU:
zaznaczyć jeŜeli załączona jest do
powiadomienia
IN CASE OF A REJECTION AT THE BORDER:
W PRZYPADKU ODRZUCENIA PRZESYŁKI W PUNKCIE KONTROLI GRANICZNEJ:
30*
Nazwa i adres Granicznego Inspektoratu Weterynarii
POINT OF ENTRY:
PUNKT KONTROLI GRANICZNEJ:
31*
TYPE OF CHECK:
TYP KONTROLI:
Dostępne opce:
Random kontrola wyrywkowa
Targeted kontrola planowa
32*
COUNTRY OF DISPATCH:
j.obok
KRAJ WYSYŁKI:
33*
COUNTRY OF DESTINATION:
j.obok
KRAJ PRZEZNACZENIA:
34*
CONSIGNEE
NAME:
ODBIORCA
NAZWA:
ADDRESS:
j.obok
j.obok
ADRES:
35*
CONTAINER NUMBER(S):
j.obok
NUMER KONTENERA(ÓW):
36*
MEANS OF TRANSPORT:
j.obok
ŚRODEK TRANSPORTU:
20
OTHER INFORMATION:
INNE INFORMACJE:
37
ORGANISATION/MINISTRY:
j.obok
ORGAN ZGŁASZAJĄCY:
38*
PERSON TO CONTACT:
j.obok
OSOBA KONTAKTOWA (TEL., FAKS,
E-MAIL):
39
OTHER INFORMATION:
INNE INFORMACJE:
41*
Dodatkowe informacje, które mogą mieć wpływ na
dalsze postępowanie w związku z powiadomieniem
ATTACHED DOCUMENTS:
(compressed format)
health certificate
ZAŁĄCZONE DOKUMENTY:
(jeśli duŜy format, naleŜy spakować)
CVED
certyfikat zdrowia
CVED
phytosanitary certificate
certyfikat fitosanitarny
analytical report
sprawozdanie z badań
bill(s)/delivery document(s)
rachunek/ dokumenty dostawy
press release/public recall info
informacja prasowa/ wycofanie z podaniem do
publicznej wiadomości
other:
inne:
42*
CONFIDENTIAL:
ZASTRZEśENIE JAWNOŚCI:
43*
IF YES, WHICH BOXES (NUMBERS):
JEśELI TAK, PODAĆ, KTÓRYCH
PUNKTÓW DOTYCZY (NUMER):
44*
IF YES, REASON:
JEŚLI TAK, PODAĆ POWÓD:
Zaznaczyć jeŜeli poszczególne dane nie mogą
być udostępnione do wiadomości publicznej
Numery okien formularza, które podlegają
zastrzeŜeniu opisanemu wyŜej
Tu naleŜy opisać powody, dla których zastrzeŜone
informacje nie mogą zostać podane do wiadomości
publicznej.
numbers underlined: information is required
numery podkreślone: informacja bezwzględnie wymagana
numbers with *: information is required, if applicable
numery z *: informacja wymagana w stosownych przypadkach
21
6. Kryteria ogólne wysyłania powiadomień
6.1 Powiadomienie naleŜy wysłać w przypadku gdy kontrola lub badanie
laboratoryjne wykaŜe:
a) Przekroczenie poziomów dla;
i.
czynników biologicznych i mikrobiologicznych
ii.
skaŜeń rolniczych / środowiskowych / przemysłowych (dioksyny,
metale cięŜkie)
iii.
substancji niepoŜądanych w paszach (z wyłączeniem zanieczyszczeń
botanicznych)
iv.
skaŜeń
radioaktywnych
pozostałości
weterynaryjnych
środków
leczniczych (hormony, tyreostatyki, B-agoniści
v.
dodatków (np. azotyny
vi.
materiałów mających kontakt z Ŝywnością
vii.
napromieniowania środków spoŜywczych
viii.
substancji fosforo i chloroorganicznych w środkach spoŜywczych
pochodzenia zwierzęcego
ix.
działania temperatury
b) Wykrycie obecności substancji lub składnika zakazanego w Unii Europejskiej
(lub w Rzeczypospolitej Polskiej) – np. chloramfenikol
c) Wykrycie obecności substancji lub składnika niedopuszczonego do stosowania
lub nie zarejestrowanego w Unii Europejskiej lub w Rzeczypospolitej Polskiej –
np. zieleń malachitowa.
d) Stwierdzenie przekroczenia dozwolonych poziomów substancji niepoŜądanych
lub szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt, regulowanych prawem unijnym
bądź krajowym lub w przypadku ich braku;
i.
przekroczenia norm międzynarodowych
ii.
przekroczenia norm krajowych
e) Stwierdzenie niedozwolonych substancji, które mogą pozostawać w kontakcie
z Ŝywnością lub środkami Ŝywienia zwierząt, np. w wyniku niewłaściwego mycia
i dezynfekcji środka transportu, wspólnego przewozu Ŝywności i towarów
chemicznych.
f)
Stwierdzenie obecności ciał obcych, np. kawałków szkła, opiłków metalu, zwłok
gryzoni itp.
g) Stwierdzenie nieprawidłowego oznakowania mogącego spowodować ryzyko dla
zdrowia ludzi lub zwierząt.
22
h) Niedopuszczenie produktów przez słuŜby graniczne ze względów sanitarnoweterynaryjnych.
i)
Stwierdzenie innych zagroŜeń na podstawie przeprowadzonej analizy i oceny
ryzyka.
6.2.
Przypadki szczególne powiadomień
SRM, białko pochodzenia zwierzęcego w paszy
•
Stwierdzenie w paszy dla zwierząt przetworzonego lub nieprzetworzonego białka
zwierzęcego.
•
Materiał szczególnego ryzyka (SRM), który nie został oddzielony z tusz zgodnie
z przepisami UE.
ZagroŜenie mikrobiologiczne
a) Występuje przy braku przepisów dotyczących obecności lub dopuszczalnych
limitów mikroorganizmów patogennych, które w duŜych ilościach mogą stanowić
zagroŜenie dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Dotyczy to zarówno Ŝywności
przetworzonej jak równieŜ surowej / gotowej do spoŜycia bezpośrednio po
obróbce termicznej.
b) Nowe kryteria mikrobiologiczne - Rozporządzenie 2073/2005 opiera się na
rozporządzeniu 852/2004 dotyczącym higieny środków spoŜywczych. WyróŜnia
się dwa dodatkowe rodzaje kryteriów:
i.
ii.
c)
bezpieczeństwa Ŝywności
higieny procesu
W systemie RASFF do produktów umieszczanych na rynku stosuje się
kryterium bezpieczeństwa Ŝywności. Jeśli kryteria nie są spełnione, produkty
muszą być natychmiast wycofane z obrotu na terenie Unii oraz państw trzecich.
Natomiast naruszenie kryterium higieny procesu nie moŜe być jedyną podstawą
do wysłania powiadomienia RASFF.
23
Temperatura
Brak kontroli w zakresie nadzoru nad warunkami łańcucha chłodniczego, niesie ze
sobą szereg zagroŜeń dla zdrowia głównie człowieka, ale teŜ i zwierząt. Obecne
przepisy Unii Europejskiej stanowią, iŜ temperatura -180C jest maksymalną
temperaturą mroŜenia Ŝywności z wyłączeniem świeŜego mięsa oraz mięsa drobiu,
dla których parametr ten wynosi -120C. Jakiekolwiek naruszenie ciągłości łańcucha
chłodniczego, którego natura (obniŜenie / wzrost, trwały/okresowy) oraz czas
trwania (długo/krótko) wskazują na moŜliwość zaistnienia ryzyka dla zdrowia
człowieka lub zwierzęcia, powinno być zgłoszone w sieci RASFF.
7. Podpunkt Krajowego Punktu Kontaktowego w Głównym
Inspektoracie Weterynarii.
Zgodnie z procedurami opracowanymi przez Głównego Inspektora Sanitarnego do
zadań PKPK naleŜy:
1.
Przyjmowanie
informacji
o
niebezpiecznych
produktach
Ŝywnościowych
pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i środkach Ŝywienia zwierząt (w tym karm
dla zwierząt towarzyszących zgodnie z art. 29 rozporządzenia 183/2005)
wpływających z KPK, inspekcji podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi
oraz Inspekcji Handlowej.
2.
Sprawdzanie
przez
pracownika
PKPK
skrzynki
pocztowej
systemu
na bieŜąco. Po otrzymaniu powiadomienia naleŜy je zweryfikować i dokonać
oceny zagroŜenia. W sytuacjach niejasnych bądź nie określonych prawnie
naleŜy się porozumieć z ekspertami wytypowanymi z grona pracowników
naukowych Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu
Badawczego w Puławach, Centralnego Laboratorium Przemysłu Paszowego w
Lublinie, Instytutu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu oraz z grona
członków Rady Sanitarno-Epizootycznej
24
3.
W razie konieczności ocena ryzyka i stopnia zagroŜenia spowodowanego przez
niebezpieczny produkt Ŝywnościowy lub środek Ŝywienia zwierząt powinna być
dokonana przez zespół ekspertów w ciągu 24h od otrzymania powiadomienia.
4.
Przesyłanie powiadomień do odpowiednich stron w celu podjęcia przez
nie działań zaradczych.
5.
Prowadzenie rejestru powiadomień wpływających do PKPK oraz informacji
o środkach podjętych w następstwie otrzymania powiadomień.
6.
Przekazywanie, w czasie do 48 h, informacji do KPK o stwierdzonych na terenie
kraju produktach niebezpiecznych, gdy istnieje pewność lub podejrzenie, Ŝe
produkt mógł lub moŜe znaleźć się poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
celem przekazania tej informacji przez KPK do Komisji Europejskiej.
7.
Informowanie
w
następstwie
KPK
o
wdroŜonych
otrzymania
działaniach
powiadomień
lub
środkach
alarmowych
i
podjętych
uzupełniających
(dodatkowych) informacji z Komisji Europejskiej.
8.
Powiadamianie,
stosownie
do
kompetencji,
osób
kierujących
organami
urzędowej kontroli Ŝywności podległych MRiRW o zaistniałej sytuacji w celu
podjęcia odpowiednich działań zaradczych.
i
Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926.
8. Przepisy końcowe
● Niniejsza instrukcja wchodzi w Ŝycie z dniem 2 lipca 2007 roku.
25