Postępowanie w sprawie dziedziczenia długów

Windykacja.pl - Postępowanie w sprawie dziedziczenia długów spadkowych
Postępowanie w sprawie dziedziczenia długów spadkowych
Ostatnia zmiana: 2013-08-05 15:10:38
Sprawy spadkowe kojarzone są często z łutem szczęścia, w baśniowych wizjach najlepiej byłoby aby
nieznana bliżej "ciocia z ameryki" pozostawiła po sobie fortunę, którą ktoś dziedziczy. Kwestie dziedziczenia
w polskim prawie cywilnym uregulowane zostały przede wszystkim na gruncie kodeksu cywilnego (w
zakresie prawa materialnego) oraz kodeksu postępowania cywilnego (w zakresie prawa procesowego).
Przyjęcie spadku oznacza przyjęcie wszelkich składników majątkowych wchodzących w skład masy
spadkowej, co za tym idzie baśniowa wizja przyjęcia fortuny pryska jak bańka mydlana w przypadku gdy
okazuje się, że spadkodawca pozostawił po sobie długi.
Zgodnie z treścią Art. 922. Kodeksu Cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą
jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z
jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od
tego, czy są one spadkobiercami. W skład masy spadkowej wchodzą nie tylko aktywa, czyli wartości
materialne ale również pasywa - obowiązki i zobowiązania zmarłego. Dziedziczenie może być ustawowe lub
testamentowe. W przypadku dziedziczenia testamentowego dziedziczy się zgodnie z wolą zmarłego
określoną w testamencie oraz zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego o dziedziczeniu testamentowym.
Pewne problemy stwarza jednak nadal dziedziczenie ustawowe i postępowanie z dziedziczeniem. Jeżeli
mamy pewność, że zmarły posiadał jedynie zobowiązania lub wartość zobowiązań (pasywów) przekracza
wartość majątku (aktywów) najlepiej odrzucić spadek. W tym celu można zastosować dwie drogi
postępowania. Zgodnie z treścią Art. 1012 Kodeksu Cywilnego spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez
ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej
odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Natomiast zgodnie z
treścią art. 1015. Kodeksu Cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w
ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Terminem
tym jest zazwyczaj dzień sporządzenia aktu zgonu, przyjmuje się, że osoby powołane do dziedziczenia
wiedziały o otwarciu masy spadkowej a więc miały możliwość podjęcia kroków prawnych zmierzających do
przyjęcia lub odrzucenia spadku. Zgodnie z treścią art. 1015 § 2. Kodeksu Cywilnego brak oświadczenia
spadkobiercy w terminie sześciu miesięcy jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.
Jednakże gdy spadkobiercą jest osoba nie mająca pełnej zdolności do czynności prawnych albo osoba, co
do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osoba prawna, brak oświadczenia
spadkobiercy w terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Kwestie
odrzucenia spadku regulują przepisy kodeksu postepowania cywilnego zgodnie z treścią art. 640 §1.
Kodeksu Postępowania Cywilnego oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem
inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w
którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd
prześle niezwłocznie oświadczenie, wraz z załącznikami, do sądu spadku. Oświadczenie takie powinni złożyć
wszyscy spadkobiercy ustawowi z wyjątkiem skarbu Państwa, który dziedziczy spadek z dobrodziejstwem
inwentarza. Pierwszą droga więc do odrzucenia spadku jest złożenie właściwego oświadczenia przed
notariuszem, przy czym notariusz powinien wysłać do właściwego sądu informacji o odrzuceniu przez
spadkobiercę spadku. Co do zasady notariusz powinien działać w obrębie okręgu, w którym zamieszkiwał
spadkodawca jednak w przypadku gdy zrobi się to innej miejscowości zawiadomienie i tak zostanie
przekazane do sądu właściwego miejscowo. Najistotniejszym jest to, aby akt notarialny sporządzić przed
upływem sześciu miesięcy - po tym czasie przyjmuje się, że spadek został przyjęty wprost. Można również
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,postepowanie-w-sprawie-dziedziczenia-dlugow-spadkowych.html
1/3
2017-03-03 14:36:54
Windykacja.pl - Postępowanie w sprawie dziedziczenia długów spadkowych
oświadczenie o odrzuceniu spadku złożyć przed Sądem Spadku, w którym zmarły miał ostatnie miejsce
zamieszkania, jednakże oświadczenie złożone w niewłaściwym miejscowo sądzie zostanie przekazane
sądowi właściwemu. Oświadczenie powinno być sporządzone we właściwej formie, szczegóły oświadczenia
określa art. 641. Kodeksu Postępowania Cywilnego zgodnie z którym oświadczenie o przyjęciu lub
odrzuceniu spadku powinno zawierać:
1) imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania;
2) tytuł powołania do spadku;
3) treść złożonego oświadczenia.
Ponadto oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu
oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, jak również wszelkich testamentów,
chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca
przechowania testamentów. Przy oświadczeniu należy złożyć wypis aktu zgonu spadkodawcy albo
prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu, jeżeli dowody te nie
zostały już poprzednio złożone.
Oświadczenie można złożyć również ustnie, wtedy z oświadczenia sporządza się protokół. W przypadku gdy
pismo wnioskodawcy było niezupełne sąd wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia braków.
W oświadczeniu o odrzuceniu spadku powinny znaleźć się również informacje na temat innych osób, które
mogą być powołane do spadku. Zgodnie z art. 643. Kodeksu Postępowania Cywilnego o przyjęciu lub
odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych
dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności. Oznacza to, że jeżeli jeden ze
spadkobierców odrzucił spadek i wskazał innych spadkobierców spadkodawcy sąd poinformuje ich o
odrzuceniu przez innych spadku.
W postępowaniu spadkowym podbiera się opłaty, określone są one w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych i zgodnie z postanowieniami art. 49 ustawy opłaty wynoszą 50 zł
dla wniosków o:
1) stwierdzenie nabycia spadku;
2) zabezpieczenie spadku;
3) sporządzenie spisu inwentarza;
4) odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (jeżeli we wniosku było kilku wnioskodawców
opłatę pobiera się od każdego)
W kwocie 100 zł (art. 50) w sprawach o:
1) apelację, skargę kasacyjną i skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w
sprawie o stwierdzenie nabycia spadku;
2) wniosku o zabezpieczenie spadku po cudzoziemcu;
3) wniosku o wydanie właściwemu konsulowi spadku po cudzoziemcu
Pozostałe opłaty to:
1. opłatę stała w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny
projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.
2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem
współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się
opłatę stałą w kwocie 600 zł.
Tylko w przypadku odrzucenia spadku jesteśmy w stanie całkowicie uwolnić się od długów spadkodawcy.
Szczególne ma to znaczenie w przypadku dalszych krewnych, z którymi kontakt był znikomy, w takiej sytuacji
spadkobiercy nie mogą nawet domyślać się sytuacji finansowej spadkodawcy, co za tym idzie mogą być
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,postepowanie-w-sprawie-dziedziczenia-dlugow-spadkowych.html
2/3
2017-03-03 14:36:54
Windykacja.pl - Postępowanie w sprawie dziedziczenia długów spadkowych
zaskoczeni w przypadku gdy w pewnym momencie zapuka do drzwi windykator z żądaniem zapłaty długów
zmarłego. Windykator zanim przystąpi do działań w stosunku do spadkobiorców, będzie musiał ustalić kim
oni są oraz pozyskać z sądu dokument potwierdzający nabycie spadku. Postępowanie takie, z punktu
widzenia windykatora, nie jest najłatwiejsze i czasami przeciąga się w czasie, a więc przypadku gdy zapuka
już windykator należność będzie powiększona o przysługujące odsetki oraz koszty postępowania.
Istnieje ponadto możliwość przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza ale i ono nie zwalnia całkowicie
spadkobierców za zobowiązania spadkodawcy, a jedynie do pewnej części. Poza tym często dane zawarte w
spisie inwentarza są niekompletne.
Autor: Marcin Łysuniec
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,postepowanie-w-sprawie-dziedziczenia-dlugow-spadkowych.html
3/3
2017-03-03 14:36:54