licytacje.uzp.gov.pl/ - platforma aukcji i licytacji elektronicznej

licytacje.uzp.gov.pl/ - platforma aukcji i licytacji elektronicznej

licytacje.uzp.gov.pl/ - platforma aukcji i licytacji elektronicznej
Elektroniczne przetargi
Ustawa Prawo zamówień publicznych oprócz podstawowych trybów udzielania zamówienia (jakimi są
przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony, a dla zamawiających sektorowych również negocjacje z
ogłoszeniem) przewiduje także licytację elektroniczną. Licytacja taka jest odrębnym trybem udzielania
zamówienia, w którym za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego
wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną, wykonawcy składają
kolejne korzystniejsze oferty (postąpienia) podlegające automatycznej klasyfikacji [1].
Po nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 4 września 2008 r. zamawiający może
udzielić zamówienia w tym trybie dla wszystkich rodzajów zamówień, jeżeli wartość zamówienia nie
przekracza tzw. progów unijnych. Przed wrześniową nowelizacją ustawodawca dopuszczał stosowanie
tego trybu jedynie wtedy, gdy przedmiotem zamówienia były dostawy i usługi powszechnie dostępne, o
ustalonych standardach jakościowych o wartości poniżej progów unijnych. Tym samym rozszerzono
możliwość wykorzystania tego trybu także w przypadku, gdy przedmiotem zamówienia są roboty
budowlane. Ponadto bardzo istotną zmianą wprowadzoną w ostatniej (wrześniowej) nowelizacji ustawy
Prawo zamówień publicznych jest rezygnacja z bezpiecznego podpisu elektronicznego w postępowaniach
prowadzonych w trybie licytacji elektronicznej, który dotychczas był niezbędny, aby wykonawca mógł
złożyć ważną ofertę w postaci elektronicznej. Tym samym polski ustawodawca zlikwidował obowiązek
opatrzenia oferty bezpiecznym podpisem elektronicznym, co oznacza że wykonawcy w trybie licytacji
elektronicznej składają oferty tylko i wyłącznie w postaci elektronicznej.
Licytacja a aukcja elektroniczna
W przeciwieństwie do licytacji elektronicznej aukcja elektroniczna nie jest odrębnym trybem udzielania
zamówienia publicznego. Aukcja jest swego rodzaju tzw. dogrywką, którą zamawiający może
przeprowadzić po spełnieniu określonych przesłanek. Zasadniczo zamawiający może przeprowadzić
aukcję elektroniczną jeżeli w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego,
przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem przeprowadzenie takiej aukcji przewidziano w
ogłoszeniu o zamówieniu. Zamawiający przeprowadza aukcję po dokonaniu czynności oceny ofert.
Warunkiem przeprowadzenia aukcji jest złożenie co najmniej trzech ofert niepodlegających odrzuceniu.
Jednakże, co należy podkreślić, wrześniowa nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych
w odniesieniu do aukcji elektronicznej nie zniosła jak to miało miejsce w przypadku licytacji
elektronicznej obowiązku składania postąpień w postaci bezpiecznego podpisu elektronicznego [2], co
może być uzasadnione tym, że pierwotne oferty (oferty złożone przed rozpoczęciem aukcji) składane są
w sposób tradycyjny, tj. wyłącznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Co na to dyrektywy unijne
Głównym celem nowych unijnych dyrektyw dotyczących zamówień publicznych (dyrektywa
2004/18/WE - dyrektywa klasyczna oraz dyrektywa 2004/17/WE - dyrektywa sektorowa) było zrównanie
elektronicznych środków z tradycyjnymi środkami komunikacji i wymiany informacji. Dyrektywy
wprowadziły m in. pojęcie „aukcji elektronicznej".
Nadmienić również należy, że licytacja elektroniczna (jako odrębny tryb udzielania zamówienia
publicznego) przed nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 7 kwietnia 2006 r.
implementująca unijne dyrektywy funkcjonowała pod pojęciem „aukcji elektronicznej". Zmiana nazwy z
„aukcji elektronicznej" na „licytację elektroniczną" wynikała z konieczności implementacji do polskiego
porządku prawnego ww. dyrektyw UE. Zgodnie z art. 1 ust. 7 dyrektywy klasycznej (dyrektywa
2004/18/WE) „aukcja elektroniczna oznacza powtarzalny proces, obejmujący zastosowanie urządzenia
elektronicznego do przedstawiania nowych, obniżanych cen lub nowych wartości dotyczących niektórych
elementów ofert, realizowany po przeprowadzeniu wstępnej pełnej oceny ofert i umożliwiający ich
klasyfikację za pomocą metod automatycznej oceny". Dokonując powyższej zmiany nazewnictwa, do
polskiego systemu zamówień publicznych wprowadzono również aukcję elektroniczną, która nie była
odrębnym trybem udzielania zamówienia, ale jedynie mechanizmem wykorzystywanym przy wyborze
ofert w ramach procedury otwartej, ograniczonej czy negocjacyjnej z ogłoszeniem [3]. Tym samym
licytację elektroniczną pozostawiono w polskim porządku prawnym jako tryb odrębny, ale dopuszczalny
tylko i wyłącznie poniżej progów unijnych, zaś aukcja elektroniczna była swego rodzaju dogrywką po
przeprowadzeniu przetargu nieograniczonego, ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem. Powyższe
rozwiązanie nie zaprzeczało idei, jaka przyświecała dyrektywom unijnym.
Krok po kroku
Wszczęcie postępowania w trybie licytacji elektronicznej następuje przez zamieszczenie ogłoszenia o
zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, na stronie zamawiającego oraz stronie na której będzie
prowadzona licytacja. W ogłoszeniu zamawiający m in. zamieszcza opis warunków udziału w
postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków, wskazuje termin
otwarcia oraz termin i warunki zamknięcia licytacji elektronicznej a także podaje adres strony
internetowej, na której będzie prowadzona licytacja. Na tym etapie postępowania wykonawca analizując
treść ogłoszenia o zamówieniu podejmuje stosowną dla niego decyzję o dalszym udziale (bądź rezygnacji
z udziału) w licytacji elektronicznej. Jeśli wykonawca podejmie decyzję pozytywną, przygotowuje
wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Wykonawca zobowiązany jest sporządzić wniosek
zgodnie z wymaganiami zamawiającego postawionymi w ogłoszeniu o zamówieniu, nie zapominając, że
musi on wykazać, że spełnia warunki postawione w ww. postępowaniu. Istotne w licytacji elektronicznej
jest to, aby w postępowaniu wpłynęły co najmniej dwa wnioski o dopuszczenie do udziału w licytacji.
Następnie zamawiający dopuszcza do udziału w licytacji tych wykonawców, którzy jego zdaniem spełnili
warunki postawione przez niego w ogłoszeniu, zapraszając ich do składania ofert. Następnym etapem jest
już rozpoczęcie licytacji elektronicznej, w której wykonawcy za pomocą formularza składają swoje
oferty. I ten etap postępowania prowadzony jest już za pomocą narzędzi elektronicznych.
W aukcji elektronicznej wykonawcy biorący udział w postępowaniach prowadzonych w trybie przetargu
nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem, w których zamawiający w
ogłoszeniu o zamówieniu przewidział aukcję elektroniczną mogą zostać zaproszeni do tzw. dogrywki.
Jednakże warunkiem skorzystania z aukcji jest złożenie co najmniej trzech ofert niepodlegających
odrzuceniu. Zamawiający zaprasza drogą elektroniczną wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty
niepodlegające odrzuceniu, zaś wykonawcy (za pomocą formularza umieszczonego na stronie
internetowej) składają kolejne korzystniejsze postąpienia podlegające automatycznej ocenie i
kwalifikacji. Nowe korzystniejsze postąpienia składa się opatrzone bezpiecznym podpisem
elektronicznym
Czym jest platforma przetargowa
Prowadzenie elektronicznych przetargów jest możliwe dzięki zastosowaniu elektronicznej platformy
przetargowej. Najogólniej rzecz ujmując, platforma przetargowa jest narzędziem służącym do
zrealizowania licytacji bądź aukcji elektronicznych. Zamawiający mając dostęp do takiej platformy może
przeprowadzać licytację oraz aukcję elektroniczną (w przypadku aukcji po uprzednim przeprowadzeniu
postępowania w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z
ogłoszeniem).
Mimo, że ustawodawca polski, wprowadził do polskiego porządku prawnego odpowiednie regulacje
umożliwiające zamawiającym prowadzenie postępowań metodami elektronicznymi, to jednak korzystanie
z takiej platformy dotychczas było, niestety, płatne. Dlatego też zamawiający bardzo często rezygnowali
z prowadzenia takich postępowań. Ponadto większość zamawiających nie decydowała się na wyłanianie
wykonawców drogą elektroniczną, ze względu na brak wiedzy oraz doświadczenia w tym zakresie. O
wiele większe znaczenie miały przetargi prowadzone w sposób tradycyjny, w formie papierowej. Jak
wynika z danych Urzędu Zamówień Publicznych, w 2008 r. 0,05% wszystkich postępowań (o wartości
powyżej 14 tys. euro, a poniżej progów unijnych) stanowiła licytacja elektroniczna [4]. Ponadto przed
nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 4 września 2008 r. konkurencyjnym trybem
było zapytanie o cenę, które tak jak licytacja elektroniczna przed wprowadzonymi zmianami dotyczyło
dostaw bądź usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych, w przypadku gdy
wartość zamówienia była mniejsza niż progi unijne. Nie ulega jednak wątpliwości, że wykorzystanie
elektronicznych środków komunikacji i wymiany informacji w zamówieniach publicznych może
przynieść wiele korzyści. Pierwszym krokiem zmierzającym do zachęcenia zamawiających do
korzystania z licytacji elektronicznej były zmiany prawne wprowadzone nowelizacją ustawy Prawo
zamówień publicznych z dnia 4 września 2008 r. Ponadto Urząd Zamówień Publicznych zdecydował się
na bezpłatne udostępnienie platformy w celu przeprowadzania elektronicznych przetargów.
Jak działa platforma
Z początkiem bieżącego roku przy Urzędzie Zamówień Publicznych (UZP) uruchomiono platformę
pozwalającą przeprowadzać postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Korzystanie z niej jest
bezpłatne, jest ona dostępna pod adresem http//licytacje.uzp.gov.pl. Na razie UZP chce udostępnić
platformę w celu przeprowadzania licytacji elektronicznych, w najbliższej zaś przyszłości platforma ma
również umożliwiać prowadzanie aukcji elektronicznych.
Konstrukcja przyjęta przez UZP opiera się w dużej mierze na samodzielności zamawiających.
Zobowiązani są oni m in. do: zarejestrowania się na platformie, wprowadzenia informacji tożsamych z
zakresem ogłoszenia o zamówieniu, zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień
Publicznych, opublikowania ogłoszenia, dopuszczenia wykonawców do licytacji, a następnie ich
zaproszenia. Ponadto zamawiający zobowiązany jest do przypisania wykonawców do licytacji oraz
wprowadzenia terminów wysyłania zaproszeń [5].
W licytacji elektronicznej prowadzonej za pomocą platformy można wyróżnić dwa etapy: etap pierwszy,
prowadzony w sposób tradycyjny (pisemny), - od wszczęcia postępowania (tj. od zamieszczenia
ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, na stronie zamawiającego oraz stronie, na
której będzie prowadzona licytacja) do otwarcia licytacji - oraz etap drugi, prowadzony elektronicznie,
przy użyciu platformy - od otwarcia licytacji do jej zamknięcia [6]. Najpierw zamawiający rozpoczyna
etap pierwszy, a następnie po dokonaniu wszystkich niezbędnych czynności przystępuje do części
elektronicznej. Zamawiający zamieszcza ogłoszenia, następnie wykonawcy pisemnie przekazują wnioski,
a wykonawcom spełniającym warunki udziału zamawiający przesyła zaproszenia do składania ofert.
Niezbędnym warunkiem przystąpienia do licytacji jest zarejestrowanie się przez wykonawcę na
platformie przed wysłaniem wniosku o dopuszczenie do udziału w licytacji. Ponadto wraz z wnioskiem
wykonawca zobowiązany jest do przekazania zamawiającemu informacji o swoim loginie. Dodatkowo na
zamawiającym spoczywa obowiązek przypisania dopuszczonych przez siebie wykonawców do
prowadzonej przez siebie licytacji. Otwarcie licytacji następuje w terminie wskazanym przez
zamawiającego [7]. Należy przy tym wskazać, że zgodnie z art. 76 ust 4 ustawy Prawo zamówień
publicznych termin otwarcia licytacji nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania zaproszeń. Od
chwili otwarcia licytacji rozpoczyna się drugi etap licytacji, prowadzony za pomocą środków
elektronicznych, co oznacza, że wszelkie informacje pomiędzy zamawiającym a wykonawcą
przekazywane są już wyłącznie drogą elektroniczną [8].
W toku licytacji elektronicznej wykonawcy składają kolejne korzystniejsze postąpienia (oferty). Licytacja
elektroniczna może być jednoetapowa albo wieloetapowa. W przypadku licytacji jednoetapowej złożenie
postąpienia może nastąpić od momentu otwarcia licytacji do jej zamknięcia. W licytacji wieloetapowej
możliwość składania postąpień wyłączona jest w czasie przerw pomiędzy etapami licytacji. Ponadto UZP
wskazuje, że wysokość postąpienia nie może być mniejsza od minimalnego postąpienia wskazanego
przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu [9].
Licytacja może zostać zamknięta w następujących przypadkach:
w terminie określonym w ogłoszeniu,
jeżeli w ustalonym w ogłoszeniu okresie nie zostaną zgłoszone nowe postąpienia, lub
po zakończeniu ostatniego, ustalonego w ogłoszeniu etapu.
Bezpośrednio po zamknięciu licytacji elektronicznej zamawiający zobowiązany jest podać, pod
ustalonym w ogłoszeniu o zamówieniu adresem internetowym, nazwę (firmę) oraz adres wykonawcy,
który zaoferował najniższą cenę [10].
Podczas analizy funkcjonowania ww. platformy może jednak powstać pytanie, co się stanie w sytuacji,
gdy wykonawca będzie miał problemy z zalogowaniem się i tym samym przystąpieniem do licytacji
elektronicznej. Wykonawca, przystępując do licytacji elektronicznej prowadzonej z wykorzystaniem
bezpłatnej platformy powinien najpierw zapoznać się z regulaminem platformy zamieszczonym na
stronie UZP. Zgodnie z § 2 ww. regulaminu Urząd Zamówień Publicznych nie ponosi odpowiedzialności
za szkody wynikające z nieprawidłowości w działaniu systemu, z wyjątkiem nieprawidłowości
wynikających z winy umyślnej urzędu lub jego pracowników. Odpowiedzialność Urzędu Zamówień
Publicznych ograniczona jest do rzeczywiście poniesionej straty. Wyłącza się tym samym jego
odpowiedzialność za utracone korzyści [11], więc to na wykonawcy będzie spoczywał obowiązek
wykazania, że z winy UZP bądź też zamawiającego nie mógł on wziąć udziału w licytacji elektronicznej.
Warto pokreślić, że analogiczne platformy przetargowe funkcjonują już w innych państwach, m in.: we
Włoszech, w Niemczech, Portugalii czy Hiszpanii. I tak w Hiszpanii podobna platforma działa przy
Ministerstwie Gospodarki i Handlu (www.meh.es).
Jakie korzyści
Prowadzenie elektronicznych postępowań za pomocą bezpłatnej platformy przetargowej może przynieść
wiele korzyści. Na korzystaniu z niej mogą zyskać zamawiający. Wykonawcy, chcąc być bardziej
konkurencyjni, muszą licytować tak, aby zdobyć zamówienie będące przedmiotem licytacji. W
przeciwieństwie do ofert składanych w tradycyjny sposób, tzn. na papierze zamawiający przy licytacji,
poprzez kolejne postąpienia wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia, będzie mógł
uzyskać nową, niższą a tym samym korzystniejszą cenę zamawianych dostaw, usług czy robót
budowlanych. Korzystanie przez zamawiających z elektronicznych metod udzielania zamówień
publicznych może spowodować znaczne oszczędności w ich budżetach.
Reasumując, nowe techniki dokonywania zakupów za pomocą elektronicznych środków komunikacji i
wymiany informacji mogą zwiększyć efektywność procesu udzielania zamówienia publicznego przez
obniżenie kosztów transakcji, oszczędność pieniędzy i czasu zarówno wykonawców, jak i
zamawiających. Wrześniowa nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych, wprowadzając m in.
radykalne zmiany zasad stosowania licytacji elektronicznej a także uruchomienie przez UZP bezpłatnej
platformy przetargowej z równoczesnym rozpoczęciem szkoleń przez urząd w tym zakresie mogą się
przyczynić do zrewolucjonizowania polskich przetargów.
Katarzyna Brzeska
prawnik, praktyk w zakresie zamówień publicznych
Wykaz aktów prawnych:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (DzU z 2007 r., nr 223, poz. 1655 z
późn. zm.).
[1] Art. 74 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych
[2] Art. 91c ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
[3] Zamówienia publiczne w Unii Europejskiej objęte dyrektywą klasyczną"; Urząd Zamówień
Publicznych, Warszawa 2006 r., str. 85
[4] Biuletyn Informacyjny UZP nr 12/2008, za okres: 1.01 - 31.12.2008 r.
[5] Źródło: Samouczek; strona internetowa: http:licytacje.uzp.gov.pl
[6] Ibidem.
[7] Ibidem.
[8] Ibidem.
[9] Ibidem.
[10] Art. 80 ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
[11] Źródło: Regulamin platformy; strona internetowa: http//licytacje.uzp.gov.pl
Artykuł został opublikowany w lipcowo-sierpniowym numerze Biuletynu Euro Info 2009. Jeżeli
zainteresował Cię ten artykuł zapraszamy do prenumeraty.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)