W STAROŻYNEJ MEZOPOTAMII 1. Narodziny cywilizacji – Sumer

W STAROŻYNEJ MEZOPOTAMII
___________________________________________________________________
1. Narodziny cywilizacji – Sumerowie
a) Sumerowie w IV tys. p.n.e. stworzyli najstarsza cywilizację na ziemi w
Mezopotamii.
b) Mezopotamia to „Międzyrzecze” – kraina między rzekami Eufrat i Tygrys.
c) Sumerowie zamieszkiwali miasta – państwa np. Ur, Uruk, Umma, Lagasz itp.
d) wyznawali religię politeistyczną. Budowali dla nich świątynie na szczytach
zigguratów (piramidy schodkowe).
Politeizm – wiara w wielu bogów.
e) osiągnięcia
 wynaleźli pismo klinowe
 budowali domy z cegły suszonej na słońcu
 umieli wypalać cegły
 wynaleźli koło transportowe i koło garncarskie
 zbudowali wóz
 umieli wytapiać miedź, złoto
 znali brąz (stop miedzi i cynku) – potrafili wykonywać z niego odlewy
 umieli wytwarzać kolorowe szkło
 znali podstawy matematyki – cyfry, posługiwali się systemem sześć
dziesiętnym, znali pierwiastki, umieli obliczać pole powierzchni i objętość brył
 umieli przewidzieć zaćmienie Słońca
 wynaleźli kalendarz oparty na fazach księżyca
 stworzyli własna literaturę – do naszych czasów dotrwał „Epos o Gilgameszu”
2. Babilon i kodeks Hammurabiego
a) państwo babilońskie założyły plemiona akkadyjskie. Pierwszym władcą Babilonii
był Sargon. W XVIII w .p.n.e. władca Hammurabi przekształcił Babilonię w
najpotężniejsze państwo na południu Mezopotamii.
b) osiągnięcia – Babilończycy przejęli osiągnięcia Sumerów i rozwinęli je
 znali algebrę i geometrię – potrafili obliczać pola powierzchni i objętość brył;
znali kąty, pierwiastki kwadratowe i sześcienne
 posługiwali się systemem dziesiętnym i sześćdziesiętnym
 znali astronomię na tyle by obliczać termin zaćmienia słońca czy księżyca
 stworzyli kalendarz oparty na fazach księżyca; podzielili rok na 12 miesięcy,
miesiąc na tygodnie, dobę na 24 h, a godzinę na 60 minut
 Hammurabi skodyfikował prawo. Było one bardzo surowe. kara zależała od
przewinienia i od pozycji społecznej ofiary i winnego. Prawo do wprowadzało
zasadę talionu.
Kodyfikacja – ujednolicenie i spisanie prawa.
Zasada talionu – oko za oko, ząb za ząb
 potrafili wytwarzać polichromowane cegły (szkliwione, kolorowe )
3. Państwo asyryjskie
a) rozwijało się na północy Mezopotamii. Stolice to Asur, Niniwa, Kalchu.
b) Asyria była państwem wojowników – dzierżawców ziemi – na czele których stał
król posiadający władzę despotyczną . Władca ten rządził za pomocą siły i
strachu.
Monarchia despotyczna - monarchia, w której monarcha ma nieograniczoną
władzę, jest panem życia i śmierci swoich poddanych.
c) Asyria Od IX do VII w. p.n.e. stworzyła imperium podbijając Babilonię, Syrię i
Fenicję oraz Palestynę.
Imperium – mocarstwo, które powstaje poprzez podbój.
d) osiągnięcia – przejęli osiągnięcia poprzednich cywilizacji mezopotamskich:
 budowali potężnie ufortyfikowane miasta
 pałace ozdabiali posągami latających byków czy Lwow
 ściany pałaców wykładali kamiennymi płaskorzeźbami – najsławniejsze to cykl
polowania na lwy króla Aszurbanipala
 tworzyli wspaniałe biblioteki – do naszych czasów dotrwała olbrzymia
biblioteka wmieście Mari