Elektrownie wiatrowe na morzu W czasach kryzysu

Elektrownie wiatrowe na morzu W czasach kryzysu

Morska energetyka wiał
Elektrownie wiatrowe na morzu W czasach kryzysu, nadprodukcji powrót do wykorzystywania siły wii
Kazimierz Netka
W dawnych czasach stocznie
zajmowały się głównie pro­
dukcją morskich pojazdów
wiatrem pędzonych. Potem
nadeszła era silników, a statki
chwytające podmuchy w żagle
zaczęły znikać z transportu towarowo-pasażerskiego. Za­
kłady przemysłu okrętowego
wyspecjalizowały się w pro­
dukcji jednostek napędzanych
silnikami
spalinowymi,
a także w konstruowaniu stat­
ków atomowych.
Teraz, w czasach kryzysu,
nadprodukcji, powrót do wy­
korzystywania siły wiatru staje
się dla podupadających stoczni
szansą rozwoju. Chodzi zaś
o budowę elementów urzą­
dzeń do ujarzmiania podmu­
chów na potrzeby produkcji
elektryczności. Jakie to ele­
menty? Bardzo podobne
do wysokich masztów, w któ­
rych wytwarzaniu stocznie
przecież się specjalizują do produkcji wież elektrowni
wiatrowych. Zresztą nie tylko
wież, bo potrzebne są też spe­
cjalistyczne jednostki pływa­
jące do stawiania takich fabryk
prądu na morzu. Ten nowy ro­
dzaj przemysłu stoczniowego
umacnia się w Europie coraz
bardziej.
Polska, rozwijając produkcję
na własne potrzeby, może się
stać potentatem eksportowym
zarówno elementów do mor­
skich elektrowni wiatrowych,
jak i w eksporcie jednostek
do obsługi oraz realizacji ta­
kich inwestycji. Mówi się o tym
podczas różnych konferencji,
spotkań.
W Pomorskiem są do roz­
wiązania problemy, z którymi
się boryka wiele innych regio­
nów w całej Unii Europejskiej.
Województwo to nie należy
do liderów, jeżeli chodzi
Only one third of the power
supply needed to satisfy the
demand from Pomerania is
produced locally. Worse, the
voivodship lies in that part of the country,
which contributes a merę 9 percent to the
total energy produced. The remaining power
generation capacity is geographically
confined to Silesia, central and western Po­
land, and the banks of the Oder River. Nearly
the entire Pomerania, Warmia, Mazury,
Podlasie, and the eastern front can be
described as a power generation desert. There
is but one larger power plant in Ostrołęka on
the verge of Podlasie and Mazovia.
Pomerania wants to build its own power
resources. A nuclear power plant is still
a story of distant futurę, and even when built,
it will not satisfy the entire demand for
electricity. Therefore, we should develop
windfarms. After all, the conditions we have
here are highly favourable for such solutions.
Obviously, we must not forget the laws of
naturę. According to the power generation
development programme compiled by the
Marshal Office of the Voivodship of
Pomerania, offshore wind farms may together
reach the output of as much as 550 megawatts
by the year 2025.
If so, what Opportunities of economic
development in Pomerania does marinę wind
energy offer? Do we need to import power?
What are the chances for export? Answers to
these questions came from Mariusz Witoński,
Vice-President of the Polish Wind Energy
Association, in the presentation he gave at the
conference on the 'Renewable Energy: the
Perspectives of Polish-German Cooperation'
held in Sopot in June.
Offshore wind farms generate demand for
specialist shipbuilding services: construction
of special vessels designated for transport,
erection, and maintenance of the MWF
(Marinę Wind Farms). The demand from the
European market is estimated at about 20-30
large ships and ea 100 service vessels of
various types, President Mariusz Witoński
said.
One 3rd generation specialist vessel for
MWF erection takes about EUR 100-200 MM
to build. To quote after President Witoński,
offshore wind power today ranks among the
fastest developing lines in the European
power-generation sector. An unprecedented
o ilość produkowanej energii.
W dużym stopniu uzależ­
nione jest od importu prądu
z innych regionów Polski. Ma
natomiast dobre warunki
do wykorzystywania odna­
wialnych źródeł energii (OZE).
Jest na pierwszym miejscu
w kraju pod względem zaso­
bów energetyki wiatrowej. Ist­
nieją jednak ograniczenia śro­
dowiskowe w wykorzystywa­
niu
zasobów
wiatru.
Elektrownie wiatrowe pow­
stają głównie wzdłuż wy­
brzeża Bałtyku - na lądzie
i na morzu. Zdaniem Kata­
rzyny Michałowskiej-Knap
z Instytutu Energetyki Odna­
wialnej, koordynatorki stu­
dium krajowego projektu
SUSPLAN, jeżeli gdziekolwiek
na morzu powstanie taka
farma, prąd w niej wytwo­
rzony popłynie najprawdopo­
dobniej na teren wojewódz­
twa pomorskiego.
Nie musimy
importować, możemy
eksportować
- Niemcy rezygnują z rozwoju
energetyki jądrowej - podkre­
ślał kilkakrotnie Helmut
Liiders, reprezentant Amba­
sady Niemiec w Warszawie,
podczas konferencji „Energia
odnawialna - perspektywy
polsko-niemieckiej współ­
pracy", jaka się odbyła w Sopo­
cie w czerwcu bieżącego roku.
- Za to zamierzamy coraz
większy nacisk kłaść na ener­
getykę wiatrową i słoneczną zapewniał.
Spotkanie to zorganizo­
wane zostało przez Ambasadę
Niemiec w Polsce, Polsko-Nie­
miecką Izbę PrzemysłowoHandlowa (AHK Polska) oraz
Bałtycki
Klaster
Ekoenergetyczny
(BKEE).
Przedstawione tam możli­
wości i potrzeby rozwoju
energetyki wiatrowej na mo­
rzu zasługują na uwagę. Z prą­
dem u nas jest źle, bo wytwa­
rzamy go w północnej Polsce
o wiele za mało w stosunku
do potrzeb. W razie awarii
grozi nam ciemność, blackout,
ale też - cofanie się gospodar­
cze, bo z powodu niedostatku
mocy elektrycznych omijać
nas będzie najatrakcyjniejszy
przemysł.
Podczas tej samej konfe­
rencji w Sopocie podano:
roczna produkcja energii
elektrycznej w Pomorskiem
wynosi około 2,9 tys.
gigawatogodzin, a roczne zu­
życie brutto sięga 8 tys. GWh.
Różnica przekracza zatem 5
tys. GWH - wynika z informa­
cji przedstawionych przez Ry­
szarda Świlskiego, wicemar­
szałka województwa pomor­
skiego.
W Pomorskiem produkuje
się zaledwie jedną trzecią po­
trzebnej temu województwu
In der Woiwodschaft Pomor­
skie wird lediglich Ein Drittel
des Energiebedarfs dieser Re­
gion produziert. Es kommt
51-percent inerease in the installed capacity noch dazu, dass unsere Region sich in jenem
was recorded in 2010. 308 new wind turbines Teil des Landes befindet, in dem nur 9% der
of the aggregate capacity of 883 MW were Energie produziert wird. Der Rest ist in
erected on 9 offshore farms. By the end of Schlesien, in Zentral- und im westlichen Teil
2010 Europe had erected 1136 offshore wind des Landes, an der Oder konzentriert. Eine
turbines in 45 marinę wind farms (MWFs) „Energetische Wiiste" ist hingegen fast das
attaining the total capacity of 2 946 MW. gesamte Gebiet von Pommern, Warmia und
Today, another 1000 -1500 MWs are awaiting Mazuren, Podlasie und der óstliche Teil Polens.
connection to the grid. 10 offshore farms Im Grenzgebiet von Podlasie und Mazowsze
adding up to 3 000 MW are currently under gibt es nur eine grolSere Kraftwerkanlage construction. Further investments for 19 Ostrołęka.
000 MW are past the phase of completing the
Pommern móchte auf die eigenen
documentation, ready to launch the Stromquellen zuruckgreifen. Auf ein
construction works. The aggregate installed Atomkraftwerk werden wir noch warten, aber
output of marinę wind farms in Europe will go auch wenn dieses entsteht, werden wir zu
up to 6 200 MW by the end of this year.
wenig Strom haben. Deshalb sollen wir
The figures quoted by President Witoński Windparks bauen, weil wir dazu geeignete
indicate that according to EWEA (The Bedingungen haben. Selbstverstandlich
European Wind Energy Association) the mussen wir hier die Natur im Auge haben. Laut
average power of marinę wind farms handed dem Programm zur Entwicklung der Energie,
over for operation in Europe will stand at das im Amt des Marschalls der Woiwodschaft
about 3 sooMWper annum, and the trend Pomorskie ausgearbeitet wurde, kónnen die
will continue until 2020. The cost of 1 MW Offshore-Windfarms bereits im Jahre 2025 eine
installed at an offshore wind farm ranges Gesamtleistung von 250 Megawatt erreichen.
between 2 and 4 million Euro. Over the next
Welche Móglichkeiten der wirtschaftlichen
10 years the value of the marinę wind energy Entwicklung von Pommern gibt es im
market in Europe will go up to about 10 billion Zusammenhang mit der Windenergie? Mussen
Euro per annum. Out of theMWFcosts, the wir Strom importieren? Gibt es Chancen auf
supporting structures, transmission systems, Export? Dariiber haben die Teilnehmer der
erection, transport, etc. account for 40 - 60 %. Konferenz „Erneuerbare Energie - Perspektiven
Marinę wind energy generates a demand polnisch-deutscher Zusammenarbeit", die im
for specialist shipbuilding services, such as Juni dieses Jahres in Sopot stattgefunden hat,
construction of the supporting structures, aus dem Vortrag von Mariusz Witońskiego, dem
foundations, towers, transformer platforms, stellvertretenden Vorsteher der Polnischen
etc. It is estimated that up to the year 2020, Windenergie-Gesellschafterfahren.
the average annual demand for structures of
Die Windenergie der Hochsee generiert die
the kind from the European offshore market Anfrage auf besondere Dienstleistungen der
will stand at 1500 units. Moreover, marinę Werfte:BauvonspeziellenTransportschiffen,
wind energy spurs revitalisation and growth Montage
und
Wartung
von
of port and shipyard centers and offshore Windenergieanlagen auf Hochsee. Der Bedarf
regions.
des europaischen Marktes bedeutet circa 20 Therefore today, in the times of crisis and 30 Schiffen und etwa 100 Service-Einheiten im
overproduction, reversal to harnessing the verschiedenen Umfang - sagte Mariusz
wind opens a chance of development to Witoński.
shipyards in decline. While developing the
Der Kostenpunkt fur den Bau einer Einheit
production to meet its own needs, Poland may der III Generation fur die Montage von
grow to become a leader in export of offshore Windenergieanlagen auf Hochsee liegt bei 100
wind farm members and vessels designated - 200 Mio. Euro. Laut Mariusz Witoński gehórt
for the maintenance and implementation of die Windenergie auf Hochsee zu den sich am
investments of the kind.
starksten entwickelnden Bereichen der
BALTEXPO - 2011
ilości elektryczności. Mało
tego - Pomorskie znajduje się
w tej części kraju, w której się
wytwarza zaledwie 9 proc.
energii. Reszta skupiona jest
na Śląsku, w Polsce central­
nej,
zachodniej,
a także nad Odrą (Elektrownia
Dolna Odra, niedaleko Szcze­
cina). Pustynia energetyczna
to niemal całe Pomorze,
Warmia, Mazury, Podlasie
i ściana wschodnia. Na styku
Podlasia i Mazowsza jest
jedna tylko większa elektrow­
nia - Ostrołęka.
Pomorze chce sięgać
po prąd z własnych źródeł.
Na atomową elektrownię
długo jeszcze poczekamy,
a nawet gdy już powstanie,
i tak prądu będzie jeszcze
za mało. Dlatego budujmy
wiatraki, bo mamy do tego wa­
runki. Oczywiście, z prze­
strzeganiem praw natury.
Według programu rozwoju
Energieindustrie
in
Europa.
Der
rekordverdachtige Zuwachs an installierter
Leistung von 51%, wurde 2010 verzeichnet. Es
wurden 308 neue Windturbinen mit einer
Gesamtleistung von 8 83 MW - an 8 Windfarms
auf Hochsee installiert. In ganz Europa wurden
bis Ende 2010 insgesamti 136 Turbinen mit
einer Gesamtleistung von 2 946 MW,
konzentriert
an
45
HochseeWindenergieanlagen installiert. Zur Zeit wartet
1000 -1500 MW neue Leistung auf Anschluss
ans Netz. 10 neue Windfarms auf Hochsee, mit
einer Gesamtleistung von 3 000 MW befinden
sich im Bau. Investitionen fur 19 000 MW
verfugen iiber komplette Dokumentation, die
die Aufnahme der Bautatigkeit erlauben. Die
installierte Gesamtleistung von HochseeWindenergieanlagen in Europa wird bis zum
Jahresende 6 200 MW betragen.
Aus den Angaben dieses Experten geht
hervor, dass laut EWEA - The European Wind
Energy Association - bis 2020 in Europa im
Jahresdurchschnitt Hochsee-Windanlagen mit
einer Leistung von je ea. 3 500 MW in Betrieb
genommen werden. Die Kosten pro 1 MW der
installierten Leistung einer HochsseWindlanlage liebg zwischen 2 und 4 Euro. Der
Marktwert von Hochsee-Windanlagen in Eu­
ropa wird in den nachsten 10 Jahren circa 10
Mrd. Euro jahrlich betragen. 40-60 Prozent der
Kosten von Hochsee-Windanlagen entfallen
auf die Tragkonstruktionen, Systeme des
Energietransports, Montage, Transport u.a. Die
Windenergie auf Hochsee generiert die Anfrage
auf besondere Dienstleistungen der Werften:
Bau von Stutzkonstruktionen, Fundamenten,
Turmen, Trafo-Plattformen und ahnlichen.
Der Bedarf des europaischen OffshoreMarktes betragt bis zum Jahr 2020 im
Jahresdurchschnitt 1500 solcher Elemente. Die
Hochsee-Windenergie
fuhrt
zum
Wiederaufbau und zur Entwicklung von Werftund Hafen-Zentren sowie oft ganze
Kustenregione.
Deshalb wird in der Krisenzeit, der Zeit der
Uberproduktion, die Ruckkehr hin zur
Windkraft zu einer Chance fur die in die Krise
geratenem Werften. Polen, das vor allem
Produktion fur Eigenbedarf entwickelt, kann
zu den Marktfuhrern im Bereich des Baus von
Elementen fur Hochsee-Windanlagen, sowie
im Bau von Einrichtungen zur Bedienung und
Durchfuhrung von solchen Investitionen
werden.
rowa szansą dla stoczni
ru staje się dla podupadających stoczni szansą rozwoju. Czy Pomorze ją wykorzysta?
elektroenergetyki, opracowa­
nego w Urzędzie Marszałkow­
skim Województwa Pomor­
skiego, farmy
wiatrowe
offshore mogą do 2025 roku
osiągnąć łączną moc nawet
do 550 megawatów.
A jakie są możliwości roz­
woju gospodarczego Pomorza
związane z morską energe­
tyką wiatrową? Czy musimy
prąd importować? Jakie są na­
dzieje na eksport? O tym
uczestnicy konferencji w So­
pocie dowiedzieli się z pre­
zentacji przygotowanej przez
Mariusza Witońskiego, wice­
prezesa zarządu Polskiego To­
warzystwa Energetyki Wia­
trowej.
Specjalistyczne statki
Morska energetyka wiatrowa
generuje popyt na specjali­
styczne usługi stoczniowe budowę specjalistycznych jed­
nostek do transportu, mon­
tażu i serwisu MEW (morskich
elektrowni wiatrowych). Zapo­
trzebowanie rynku europej­
skiego to około 20-30 dużych
statków i około 100 jednostek
serwisowych różnych typów mówił
prezes
Mariusz
Witoński.
Koszt budowy jednostki III
generacji do montażu MEW
wynosi 100-200 mln euro.
Przykłady: kontrakt RWE
Innogy
dla
Daewoo
Shipbuilding
& Marinę
Engineering Co. Ltd w 2009
roku wyniósł 148 mln euro.
WIND LIFT I zawarł ze stocz­
nią w Kłajpedzie kontrakt na 50
mln euro.
Zdaniem prezesa Mariusza
Witońskiego, morska energe­
tyka wiatrowa w Europie jest
obecnie jednym z najszybciej
rozwijających się sektorów
energetyki. Rekordowy, 51proc. przyrost mocy zainsta­
lowanych
odnotowano
w 2010 roku. Zainstalowano
308 nowych turbin wiatro­
wych o łącznej mocy 883 MW
- w dziewięciu morskich far­
mach wiatrowych. Łącznie
w Europie do końca 2010 roku
zainstalowano na morzu 1136
turbin o łącznej mocy 2946
MW, zgrupowanych w 45
morskich farmach wiatro­
wych (MFW). Teraz 10001500 MW nowych mocy ocze­
kuje na przyłączenie do sieci.
Dziesięć farm morskich,
o łącznej mocy 3 tys. MW,
znajduje się w trakcie budowy.
Inwestycje na 19 tys. MW mają
komplet dokumentów umoż­
liwiających rozpoczęcie bu­
dowy. Łączna moc zainstalo­
wana morskich farm wiatro­
wych w Europie wzrośnie
do końca bieżącego roku
do 6200 MW.
Z danych przekazanych
przez prezesa Mariusza
Witońskiego wynika, że wed­
ług EWEA - The European
Wind Energy Association (Eu-
Szanse
eksportowe
Szacunkowe koszty inwe­
stycyjne realizacji mor­
skich elektrowni wiatro­
wych na obszarze Połud­
niowego Bałtyku wyniosą
około 3 mln euro/l MW
mocy zainstalowanej.
Łączne nakłady inwesty­
cyjne na MFW w polskiej
wyłącznej strefie ekono­
micznej na Bałtyku
wyniosłyby do 2030 roku
około 15 mld euro. Przyj­
mując, że 20 proc. tej
kwoty zostałoby przezna­
czone na usługi i produk­
cję w Polsce, dałoby to
około 1,5-2 mln zł dzien­
nie wartości usług i pro­
dukcji w Polsce, głównie
w regionach nadmor­
skich. Przybyłoby nawet
6000-9000 miejsc pracy
- ocenia Mariusz
Witoński, wiceprezes
PT EW.
Wartość rynku morskiej energetyki wiatrowej w Europie w najbliższych 10 latach wynosić będzie około 10 mld euro rocznie
ropejskie
Stowarzyszenie
Energetyki
Wiatrowej),
do 2020 roku w Europie śred­
nio rocznie do użytku odda­
wane będą morskie elektrow­
nie wiatrowe o łącznej mocy
około 3500 MW. Koszt 1 MW
mocy zainstalowanej w mor­
skiej elektrowni wiatrowej wynosi 2-4 mln euro. Wartość
rynku morskiej energetyki
wiatrowej w Europie w naj­
bliższych 10 latach wynosić
będzie około 10 mld euro rocz­
nie. 40-60 proc. kosztów MFW
przypada na konstrukcje
nośne, systemy przesyłu,
montaż, transport itp.
Nadzieje na popyt
Morska energetyka wiatrowa
generuje popyt na specjali­
styczne usługi stoczniowe:
budowę konstrukcji wsporczych, fundamentów, wież,
platform transformatorowych
itp. Średnie roczne zapotrze­
bowanie europejskiego rynku
offshore do 2020 roku wy­
nosi około 1500 sztuk takich
elementów.
BiFab
(BurntlslandFabrications Ltd)
od 2007 roku produkuje kon­
strukcje wsporcze typu jacket;
w 2010 roku powstało ich
w tej firmie 32 sztuki, a za­
trudnienie wyniosło 950
osób. Według prezesa Mariu­
sza Witońskiego, GSG Towers
(Grupa Stoczni Gdańsk)
w 2010 roku uruchomiła za­
kład o zdolności produkcyjnej
100 wież rocznie (onshore
i offshore). Do 2012 roku ma
nastąpić zwiększenie produk­
cji do 400 wież rocznie.
Morska energetyka wia­
trowa generuje popyt na spe­
cjalistyczne usługi portowoskładowe. Usługi portowe sta­
nowią 1-2 proc. kosztów bu­
dowy morskich elektrowni
wiatrowych (jest to 20-50 tys.
euro na 1 MW). Żeby takie
usługi świadczyć, trzeba mieć:
obszar składowania liczący 625 ha, nabrzeże o długości
od 150 do 250 m, nośność na­
brzeża powinna sięgać 3-6 ton
na metr kw., zanurzenie mini­
mum 6 metrów, magazyny
o powierzchni 1000-1500 me­
trów kw., dostęp dla ciężkich
pojazdów
ponadwymiaro­
wych, możliwość wykorzysta­
nia helikopterów.
Zachód daje wzór
Morska energetyka wiatrowa
rewitalizuje i rozwija ośrodki
portowo-stoczniowe,
a także regiony nadmorskie przekonywał w Sopocie prezes
Mariusz
Witoński.
W Bremerhaven było około
250 mln euro inwestycji bez­
pośrednich w związku z roz­
wojem morskiej energetyki
wiatrowej na Morzu Północ­
nym. Przybyło 1500 miejsc
pracy.
A jak jest w Polsce z miej­
scem na zakładanie morskich
farm elektrowni wiatrowych?
Według Polskiego Towarzy­
stwa Energetyki Wiatrowej,
w granicach naszych obszarów
morskich
dogodne
lokalizacyjnie tereny liczą po­
nad 3500 km kw. Do 2030 roku
istnieje możliwość bezkonflik­
towej lokalizacji morskich farm
wiatrowych na obszarze co naj­
mniej 2 tys. km kw. Teore­
tyczna pojemność wskazywa­
nego obszaru, przy założonej
gęstości 2,5 MW/km kw.,
umożliwia
zainstalowanie
morskich elektrowni wiatro­
wych o łącznej mocy około 5
tys. MW. Taka liczba turbin
wiatrowych
pozwoliłaby
na produkcję ponad 22
TWh/rok - co odpowiada pra­
wie całemu krajowemu zapo­
trzebowaniu na energię elek­
tryczną z odnawialnych źródeł
energii do 2020 roku.
Oto polskie dokonania dla
zagranicy, według preze­
sa Mariusza Witońskiego:
THOR - jednostka typu
jack-up 2 generacji
do budowy morskich
farm wiatrowych, a zreali­
zowana przez stocznię
Crist w Gdyni dla firmy
Hochtief; BELUGA - jed­
nostka typu jack-up 3
generacji do budowy
morskich farm wiatro­
wych; GSG Towers sp.
z o.o. (Grupa Stoczni
Gdańsk) - nowa linia
technologiczna do budo­
wy wież elektrowni wia­
trowych uruchomiona
w 2010 roku w hali K1;
GSG Towers sp. z o.o.
(Grupa Stoczni Gdańsk) wieże dla lądowych i mor­
skich EW, aktualna wiel­
kość produkcji: 100 wież
rocznie; docelowa po roz­
budowie: 400 wież; fun­
damenty morskich elek­
trowni wiatrowych dla
farmy Lillgrund (Szwecja)
wykonane przez firmę
Aarslef w Świnoujściu;
platforma transformato­
rowa dla morskiej farmy
wiatrowej Nysted
Rodsandl (Dania) zreali­
zowana przez
Energomontaż-Północ
Gdynia sp. z o.o.; platfor­
ma transformatorowa dla
morskiej farmy wiatrowej
Walney II (Wlk. Brytania)
zrealizowana przez
Energomontaż-Północ
Gdynia; platforma tran­
sformatorowa dla mor­
skiej farmy wiatrowej
Lillgrund (Szwecja) zrea­
lizowana przez Mostostal
Chojnice SA.