Dyrektywa Rady w sprawie realizacji zasady

DYREKTYWA RADY
z 9 lutego 1976 r.
w sprawie realizacji zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w zakresie dostêpu do
zatrudnienia, awansu i szkoleñ zawodowych oraz warunków pracy
(76/207/ EWG)
RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzglêdniaj¹c Traktat ustanawiaj¹cy Europejsk¹ Wspólnotê Gospodarcz¹, a w szczególnoœci jego art. 235,
uwzglêdniaj¹c wniosek Komisji,
uwzglêdniaj¹c opiniê Parlamentu Europejskiego1
oraz opiniê Komitetu Ekonomiczno-Spo³ecznego2
a tak¿e maj¹c na uwadze, ¿e:
w swojej uchwale z 21 stycznia 1974 roku w sprawie programu dzia³añ spo³ecznych3 Rada nada³a priorytetowy charakter
dzia³aniom zmierzaj¹cym do zapewnienia równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w zakresie dostêpu do zatrudnienia, kszta³cenia, awansu zawodowego oraz warunków pracy i wynagrodzenia;
w odniesieniu do wynagrodzeñ Rada przyjê³a 10 lutego 1975 roku dyrektywê 75/117/EWG w sprawie zbli¿enia ustawodawstwa pañstw cz³onkowskich dotycz¹cego stosowania zasady równego wynagradzania kobiet i mê¿czyzn4;
dzia³anie Wspólnoty jest niezbêdne dla zrealizowania zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w zakresie dostêpu
do zatrudnienia, szkoleñ zawodowych i awansów oraz w zakresie innych warunków pracy; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e
równe traktowanie kobiet i mê¿czyzn w miejscu pracy stanowi jeden z celów Wspólnoty zw³aszcza w zakresie dalszego
wyrównywania warunków ¿ycia i pracy przy jednoczesnym utrzymaniu osi¹gniêtej poprawy; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e
Traktat nie przyznaje ¿adnych specyficznych uprawnieñ niezbêdnych do realizacji tego celu;
zasadê równego traktowania w zakresie zabezpieczenia spo³ecznego nale¿y okreœliæ i stopniowo wprowadzaæ w ¿ycie za
pomoc¹ dalszych aktów prawnych,
PRZYJMUJE NINIEJSZ¥ DYREKTYWÊ:
Artyku³ 1
1.
Niniejsza dyrektywa dotyczy realizacji w pañstwach cz³onkowskich zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn
w zakresie dostêpu do zatrudnienia, szkoleñ zawodowych i awansów oraz w zakresie warunków pracy i - pod
warunkami przewidzianymi w ust. 2 - w zakresie zabezpieczenia spo³ecznego. Zasada ta nazywana jest dalej „zasad¹
równego traktowania”.
2.
W celu zapewnienia stopniowej realizacji zasady równego traktowania w dziedzinie zabezpieczenia spo³ecznego,
Rada wyda, na wniosek Komisji, postanowienia, które okreœl¹ w szczególnoœci jej treœæ, zakres i dzia³ania podejmowane w celu jej stosowania.
Artyku³ 2
1.
2.
3.
4.
Zasada równego traktowania w rozumieniu poni¿szych przepisów oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze wzglêdu
na p³eæ, bezpoœredniej lub poœredniej, zw³aszcza poprzez odniesienie do stanu cywilnego lub sytuacji rodzinnej.
Niniejsza dyrektywa nie odbiera pañstwom cz³onkowskim prawa do wy³¹czenia z zakresu jej stosowania takich
zawodów i w razie potrzeby przygotowuj¹cych do nich szkoleñ, w odniesieniu do których, ze wzglêdu na ich
charakter lub warunki ich wykonywania, p³eæ pracownika jest czynnikiem decyduj¹cym.
Niniejsza dyrektywa nie stoi na przeszkodzie postanowieñ dotycz¹cych ochrony kobiety ze wzglêdu na ci¹¿ê i
macierzyñstwo.
Niniejsza dyrektywa nie stoi na przeszkodzie dzia³aniom zmierzaj¹cym do popierania równoœci szans kobiet i mê¿czyzn, zw³aszcza zapobieganiu nierównoœciom faktycznym, które wp³ywaj¹ na szanse kobiet w dziedzinach, których
dotyczy art. 1 ust. 1.
55
Artyku³ 3
1.
Stosowanie zasady równego traktowania oznacza brak jakiejkolwiek dyskryminacji ze wzglêdu na p³eæ w zakresie
warunków dostêpu, w tym kryteriów wyboru, do pracy, stanowisk, oraz do wszystkich szczebli hierarchii zawodowej
bez wzglêdu na sektor lub ga³¹Ÿ dzia³alnoœci.
2. W d¹¿eniu do tego celu pañstwa cz³onkowskie podejmuj¹ niezbêdne dzia³ania w celu zapewnienia:
(a) uchylenia ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania;
(b) uchylenia, og³oszenia za niewa¿ne lub zmiany postanowieñ naruszaj¹cych zasadê równego traktowania, które
zawarte s¹ w uk³adach zbiorowych pracy, indywidualnych umowach o pracê, regulaminach zak³adowych i w
statutach wolnych zawodów;
(c) zmiany ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania, w odniesieniu do których intencja ochronna, która le¿a³a u ich podstaw nie jest ju¿ uzasadniona. W przypadkach, w których
podobne postanowienia s¹ zawarte w uk³adach zbiorowych, pracownicy i przedstawiciele pracodawców bêd¹
wezwani do wprowadzenia po¿¹danych zmian.
Artyku³ 4
1. Stosowanie zasady równego traktowania w zakresie dostêpu do wszelkich rodzajów i wszystkich szczebli poradnictwa
zawodowego, szkoleñ zawodowych, doskonalenia i przekwalifikowania zawodowego oznacza, ¿e pañstwa cz³onkowskie
podejm¹ wszelkie niezbêdne czynnoœci w celu zapewnienia:
(a) uchylenia wszelkich ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania;
(b) uchylenia, og³oszenia za niewa¿ne lub zmiany postanowieñ naruszaj¹cych zasadê równego traktowania, zawartych w uk³adach zbiorowych pracy, indywidualnych umowach o pracê, regulaminach zak³adowych i statutach
wolnych zawodów;
(c) dostêpu, bez uszczerbku dla autonomii przyznanej w niektórych pañstwach cz³onkowskich niektórym prywatnym
oœrodkom szkoleniowym, do poradnictwa zawodowego, szkoleñ zawodowych, doskonalenia i przekwalifikowania
zawodowego na podstawie tych samych kryteriów i na tych samych szczeblach bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze
wzglêdu na p³eæ.
Artyku³ 5
1.
Stosowanie zasady równego traktowania w zakresie warunków pracy, z uwzglêdnieniem warunków wypowiedzenia
pracy oznacza, ¿e kobiety i mê¿czyŸni powinni mieæ zagwarantowane takie same warunki pracy, bez dyskryminacji ze
wzglêdu na p³eæ.
2. W d¹¿eniu do tego celu pañstwa cz³onkowskie podejm¹ dzia³ania i wprowadz¹ œrodki prawne niezbêdne do zapewnienia:
(a) uchylenia wszelkich ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania;
(b) uchylenia, og³oszenia za niewa¿ne lub zmiany postanowieñ naruszaj¹cych zasadê równego traktowania, zawartych w uk³adach zbiorowych pracy, indywidualnych umowach o pracê, regulaminach zak³adowych i zasadach
wykonywania wolnych zawodów;
(c) zmiany przepisów ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych sprzecznych z zasad¹ równego traktowania,
w odniesieniu do których intencja ochronna, która le¿a³a u ich podstaw nie jest ju¿ uzasadniona. W przypadkach,
w których podobne postanowienia s¹ zawarte w uk³adach zbiorowych pracownicy i przedstawiciele pracodawców bêd¹ wezwani do wprowadzenia po¿¹danych zmian.
Artyku³ 6
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ do krajowych porz¹dków prawnych rozwi¹zania niezbêdne do umo¿liwienia ka¿dej osobie, która czuje siê poszkodowana z powodu niezastosowania w stosunku do niej zasady równego traktowania w rozumieniu
art. 3, 4 i 5, dochodzenia swoich praw przed s¹dem po ewentualnym odwo³aniu siê do innych w³aœciwych w³adz.
Artyku³ 7
Pañstwa cz³onkowskie podejm¹ dzia³ania i wprowadz¹ œrodki prawne niezbêdne do uchronienia pracowników przed
wypowiedzeniem przez pracodawcê pracy w reakcji na skargê z³o¿on¹ na szczeblu przedsiêbiorstwa lub na skargê s¹dow¹
zmierzaj¹c¹ do wymuszenia przestrzegania zasady równego traktowania.
56
Artyku³ 8
Pañstwa cz³onkowskie podejmuj¹ starania, by przepisy przyjête w zgodzie z niniejsz¹ dyrektyw¹, jak i odpowiednie,
wczeœniej obowi¹zuj¹ce postanowienia, by³y podawane do wiadomoœci pracowników z wykorzystaniem wszelkich odpowiednich œrodków, na przyk³ad w miejscu ich pracy.
Artyku³ 9
1.
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ w ¿ycie ustawy, akty wykonawcze i administracyjne niezbêdne do stosowania
niniejszej dyrektywy w ci¹gu 30 miesiêcy od jej notyfikacji i poinformuj¹ o tym niezw³ocznie Komisjê.
Jednak¿e w odniesieniu do pierwszego zdania art. 3 ust. 2, lit. c), i do pierwszego zdania art. 5 ust. 2, lit. c) pañstwa
cz³onkowskie przeprowadz¹ pierwsze badanie i pierwsz¹ ewentualn¹ nowelizacjê ustaw, aktów wykonawczych i
administracyjnych, o których tu mowa, w terminie czterech lat od notyfikacji niniejszej dyrektywy.
2. Pañstwa cz³onkowskie przeprowadzaæ bêd¹ okresowe ewaluacje tych zawodów, o których mowa w art. 2, ust. 2, w
celu oceny zasadnoœci, z uwzglêdnieniem postêpu spo³ecznego w tym zakresie, dalszego utrzymywania przedmiotowych wy³¹czeñ. Pañstwa cz³onkowskie przedstawi¹ Komisji wyniki przeprowadzonej ewaluacji.
3. Pañstwa cz³onkowskie przeka¿¹ ponadto Komisji teksty ustaw, aktów wykonawczych i administracyjnych przyjmowane w zakresie objêtym niniejsz¹ dyrektyw¹.
Artyku³ 10
W ci¹gu dwóch lat od up³ywu okresu trzydziestu miesiêcy, przewidzianego w art. 9. ust. 1 punkt.1, pañstwa cz³onkowskie
przeka¿¹ Komisji wszelkie niezbêdne informacje, umo¿liwiaj¹ce jej przygotowanie raportu na temat stosowania niniejszej
dyrektywy w celu przedstawienia go Radzie.
Artyku³ 11
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do pañstw cz³onkowskich.
Sporz¹dzono w Brukseli, 9 lutego 1976 r.
W imieniu Rady
G. THORN
Przewodnicz¹cy
1
Dz.U. WE nr C 111, z 20.05.1975, str. 14
2
Dz.U. WE nr C 286, z 15.12.1975, str. 8.
Dz.U. WE nr C 13, z 12.02.1974, str. 1.
4
Dz.U. WE nr L 45, z 19.02.1975, str. 19.
3
57