Charakterystyka okresów rozwojowych

Charakterystyka okresów rozwojowych. Metody
oceny rozwoju – bilanse zdrowia.
Dr hab.med. Anna Kucharska
Okresy rozwojowe w pediatrii

Noworodkowy
do 28dnia życia

Niemowlęcy

Wczesne dzieciństwo
2 i 3 rok życia

Przedszkolny
4-6 rok życia

Szkolny
7-14 rok życia

Młodzieńczy
15-18 rok życia
od 1 mies. do 1 roku życia
noworodkowy
0-28 dni (WHO)
niemowlęcy
do 1 roku życia
wczesnego dzieciństwa
1-3 r.ż.
przedszkolny
4-6 r.ż
szkolny
a) przedpokwitaniowy
b) dojrzewania
7-10 rok życia
10/11-18 r.ż
Okres noworodkowy- adaptacja

Fizjologiczne odrębności okresu
noworodkowego i ich przyczyny:

Fizjologiczny spadek masy ciała

Zmiany w układzie czerwonokrwinkowym

Żółtaczka fizjologiczna

Biegunka fizjologiczna
Prawidłowy rozwój fizycznymetody oceny

Ocena przyrostu masy ciała w pierwszych 3
miesiącach życia

Przybywanie na wadze w okresie niemowlęcym

Przyrost długości ciała w pierwszym roku życia

Przyrosty obwodu głowy i klatki piersiowej
Dojrzewanie układu kostnego

Ciemiona

Wyrzynanie się zębów
−

prawidłowa kolejność i wiek
Ocena wieku kostnego
Rozwój psychoruchowy
Wiek
Motoryka
duża
noworodek dodatni
odruch Moro
odruch
podparcia
zgięciowa
pozycja ciała
Motoryka Narząd
mała
mowy
odruch
chwytny
odruchy
szukania
i ssania
zwraca się
w stronę
dźwięku
uśmiecha się
w odpowiedzi
na głos
Funkcje
poznawcze
Funkcje
społecznoemocjonalne
ogniskuje
wzrok
w odległości
ok. 25 cm
odwraca się
w kierunku
bodźców
wzrokowych
preferuje
twarz ludzką
(oczy),
obiekty
kontrastowe,
kolorowe,
wysoki głos
płacze, kiedy
płacze inne
niemowlę
(empatia)
Wiek
2 mies.
Motoryka
duża
unosi głowę do
45° w leżeniu na
brzuchu
Motoryka Narząd
mała
mowy
trzyma
włożoną do
ręki
grzechotkę
nieartykułowan
e, gardłowe
dźwięki
Funkcje
poznawcze
wodzi
wzrokiem
w poziomie
Funkcje
społecznoemocjonalne
dłuższe okresy
czuwania w ciągu
dnia
Wiek
4 mies.
Motoryka
duża
odruch
toniczny
szyjny
asymetryczny
unosi klatkę
piersiową
w leżeniu na
brzuchu
Motoryka Narząd
mała
mowy
składa dłonie
w linii
pośrodkowej
ciała
leżąc na
wznak,
wyciąga
proste
ramiona
w kierunku
grzechotki
sięga po
grzechotkę,
chwyta ją
i trzyma
gruchanie
Funkcje
poznawcze
ogląda dłonie
bada otoczenie,
rozglądając się
wokoło
przewiduje
czynności
wykonywane
o stałej porze
rozgląda się
w poszukiwani
u opiekuna
Funkcje
społecznoemocjonalne
uspakaja się, gdy się
do niego mówi lub
bierze na ręce, gdy
ssie lub patrzy
cieszy się z kontaktu
wzrokowego
na twarzy wyraża
radość, złość,
smutek, niepokój,
zaskoczenie
samo uspakaja się
przed snem
Wiek
6 mies.
Motoryka
duża
zanik
prymitywnych
odruchów
podciąga się
do siadu
siedzi
z podparciem
rękami z tyłu
Motoryka Narząd
mała
mowy
potrząsa
grzechotką
trzyma klocek
pomiędzy
dłońmi,
trzyma jeden
klocek
w każdej ręce
patrzy
w kierunku
osoby, która
mówi do niego
wydaje
dźwięki
w odpowiedzi
śmieje się
Funkcje
poznawcze
uderza
przedmiotami
o siebie
rozwiązuje
problemy
metodą prób
i błędów
szuka
upuszczonego
przedmiotu
Funkcje
społecznoemocjonalne
przewidywalny
schemat działania
uśmiecha się w celu
zainicjowania
kontaktu
i odpowiedzi
interakcja z drugą
osobą poprzez
wyraz twarzy
i kontakt
wzrokowy; podziela
radość (radosny
wygląd)
preferuje znajome
osoby
wykazuje
zainteresowanie
innymi
niemowlętami
(empatia)
Wiek
9 mies.
Motoryka
duża
obecne odruchy
posturalne
przekręca się
w obie strony
siedzi stabilnie
Motoryka Narząd
mała
mowy
przenosi
przedmioty,
chwyt
promieniowopalcowy
(kciuk z 2. i 3.
palcem, bez
udziału dłoni)
patrzy na znane
przedmioty po ich
nazwaniu,
zatrzymuje
działanie, gdy
usłyszy „nie”
wydaje dźwięki
w celu zwrócenia
na siebie uwagi
Funkcje
poznawcze
trwałość
przedmiotu
bada twarz
opiekuna
szuka ukrytej
zabawki
Funkcje
społecznoemocjonalne
dobrze
rozwinięte
przywiązanie do
opiekuna
Wiek
12 mies.
Motoryka
duża
Motoryka Narząd
mała
mowy
Funkcje
poznawcze
Funkcje
społecznoemocjonalne
siada
raczkuje
chwyt
pęsetowy
podciąga się
do pozycji
stojącej
trzyma
butelkę
odwraca się
wołane po
imieniu,
szuka
przedmiotów
ukrytych,
naśladuje gesty
typu kosi-kosi łapci
zabawa w „a-kuku”
rozumie
rutynowe
polecenia
badanie
metodą prób
i błędów
daje przedmioty
dzieciom (empatia)
celowo
wokalizuje
lub
gestykuluje
zabawki
uczące
„przyczyny
i skutku”
chodzi
trzymane za
jedną rękę
łapie toczącą
się piłkę
wspólne pole
uwagi: daje lub
pokazuje
przedmiot,
wyciągając rękę
w celu uzyskania
komentarza na
jego temat
Rozwój mowy

Mowa pierwotna 2- 4. miesiąc

Mowa właściwa 10-12. miesiąc

Pełny rozwój mowy- 3 rok życia
Ocena dojrzewania

Prawidłowe dojrzewanie

Adrenarche

Gonadarche

Ramy czasowe, prawidłowa kolejność

Ocena dojrzewania w skali Tannera (1-5)

Skok wzrostowy
Metody oceny rozwoju

Bilanse zdrowia w wieku 2, 4, 6, 10, 14 lat
Ocena bilansowa
Ocena rozwoju fizycznego
Ocena rozwoju psychoruchowego
Ocena narządu wzroku (zez, ostrość widzenia)
Ocena słuchu
Ocena narządu ruchu (stawy biodrowe, postawa)
Obecność jąder w mosznie
Ciśnienie tętnicze