Problem emigracji młodych Polaków

Gimnazjum nr 42
ul. Twarda 8/12
00-105 Warszawa
Etap ponadszkolny
Konkursu Wiedzy Obywatelskiej i Ekonomicznej
Rok szkolny 2005/2006
Problem emigracji młodych Polaków
Autor: Aleksander Bukowski, klasa IIID
Nauczyciel prowadzący: p. Elżbieta Herse
Spis treści
Wstęp.......................................................................................................................................... 3
Analiza źródeł problemu ............................................................................................................ 4
Bezrobocie i niskie płace........................................................................................................ 4
Brak uniwersytetów na światowym poziomie i bardzo skromne wydatki na badania naukowe4
Analiza samodzielnie zebranych informacji .............................................................................. 5
Analiza wyników ankiety....................................................................................................... 5
Rozmowa z ekspertem ........................................................................................................... 8
Sposoby rozwiązania problemu ................................................................................................. 9
Budowa hut i fabryk państwowych........................................................................................ 9
Przyjęcie wzorców skandynawskich...................................................................................... 9
Liberalizacja polityki gospodarczej, wspieranie przemysłu wysokich technologii ............. 10
Bibliografia............................................................................................................................... 12
2
Wstęp
Gazety, telewizja i radio pełne są informacji o młodych Polakach, wyjeżdżających
za granicę na studia lub znacznie częściej do pracy. Ci ludzie opuszczają kraj, który ich tak
naprawdę nie chce i nic im nie oferuje - ani pracy, ani wykształcenia na miarę XXI w.. Wielu
ludziom może się wydawać, że problem pojawił się wraz ze wstąpieniem Polski do Unii
Europejskiej. W rzeczywistości ma on już ponad dwieście lat. Legiony Polskie we Włoszech
były tworzone właśnie z ludzi, którzy opuścili kraj ojców. Następną znaczącą grupę
stanowiła tzw. „wielka emigracja” po upadku Powstania Listopadowego, ale jej rozmiary były
niczym w porównaniu do tego, co działo się przez cały wiek XIX i XX. Polskę opuszczali
zarówno wrogowie państw zaborczych, jak i zwykli ludzie nie mogący się utrzymać w tym
zacofanym, rolniczym kraju. Lata komunizmu, mimo zamknięcia granic, nie powstrzymały
ludzi przed ucieczką z kraju. Po roku 89-tym z Polski wciąż wyjeżdżały tysiące naszych
rodaków. Za granicą mieszka aktualnie ok. 14 mln1 Polaków, nie licząc osób osiadłych
na dawnych kresach wschodnich i przesiedlonych w obrębie byłego ZSSR. W mojej pracy
postaram się przedstawić ten problem w oparciu o materiały prasowe, pracę naukową
„Diagnoza społeczna 2005”, własną ankietę i rozmowę z ekspertami. Zamierzam również
przedstawić trzy sposoby na rozwiązanie problemu, który w swojej istocie sprowadza się do
sprawy szalejącego w Polsce bezrobocia. Jedno z tych rozwiązań postaram się opisać
dokładniej.
1
Obliczenia własne na podstawie „Świat w liczbach 2005/2006”, WSiP, Warszawa 2005
3
Analiza źródeł problemu
W tym rozdziale postaram się przeanalizować dwie główne przyczyny emigracji.
Bezrobocie i niskie płace
Trzecia Rzeczpospolita odziedziczyła po PRL-u niewydolną gospodarkę
z rozbudowanym przemysłem ciężkim. Ponieważ w państwie ludowym nie mogło być
bezrobocia, zatrudniano zbędnych pracowników często o zerowych kwalifikacjach, np.
kierownika szatni. Wydajność pracy była bardzo niska, a stosunek do pracy odzwierciedla
powiedzenie „Czy się stoi czy się leży, dwa tysiące się należy”. Słowo „należy się” stało się
przekleństwem naszego kraju. Podobnie jak dziś, przez ostatnie piętnaście lat Polską rządzili
demagodzy i populiści. Na szczęście w pierwszym niekomunistycznym rządzie znalazł się
jeden z najbardziej znienawidzonych przez ludzi polityków - Leszek Balcerowicz.
Rozpoczęte, lecz później zaniechane, reformy pozwoliły na ograniczenie inflacji
i wprowadzenie systemu wolnorynkowego. Niestety, następne ekipy idące do wyborów pod
populistycznymi hasłami powstrzymywały prywatyzację i kosztem jednych grup społecznych
faworyzowały inne. Rolnicy, którzy zostali niesłusznie uznani za grupę poszkodowaną, nie
płacą składek ZUS tylko o wiele niższe składki KRUS, wysokość pobieranych przez nich
świadczeń nijak się ma do wysokości wpłat - tak więc otrzymują pieniądze, które miały
zostać wydane na świadczenia innych podatników. Przywileje emerytalne takich grup jak
policjanci, wojskowi i górnicy też kosztują, a to wszystko przekłada się na podwyższenie
kosztów pracy, co z kolej utrudnia rozwój firm i zwalnia wzrost zatrudnienia. Oczywiście
przedsiębiorców oprócz ZUS-u zwalczają też urzędy skarbowe, w których urzędnicy nie
ponoszą konsekwencji za swoje błędne decyzje i porady. Paraliż polskich sądów praktycznie
uniemożliwia przedsiębiorcom dochodzenie swych praw, średni czas trwania sprawy to ponad
trzy lata. Mało kto ma czas i środki finansowe na doczekanie do jej końca. Zachodnie firmy
zniechęca do inwestowania w Polsce wszechobecna korupcja i brak sieci autostrad. Dlatego
często słyszymy w telewizji o tym, że nowa fabryka samochodów powstanie w Czechach lub
na Słowacji, a nie w Polsce. Ogromne bezrobocie nie pozwala na wzrost płac
w wystarczającym tempie aby zatrzymać ludzi w Polsce.
Brak uniwersytetów na światowym poziomie i bardzo
skromne wydatki na badania naukowe
Pod względem procentu PKB wydawanego na badania naukowe Polska wlecze się
w europejskim ogonie. Stosunkowo więcej na ten cel wydają nie tylko stare kraje Unii, ale
nawet państwa wraz z którymi do UE przystąpiliśmy. Skutkiem tego jest brak miejsc pracy
dla młodych naukowców i mizerne postępy polskiej nauki.
Polskie uniwersytety są słabe nie tylko jako ośrodki badawcze, ale również jako
placówki edukacyjne. Brakuje funduszy na ich odpowiednie wyposażenie. Wród 20
najlepszych uniwersytetów świata tylko dwa są z Europy i obydwa są w Wielkiej Brytanii.
Prym wiodą uczelnie w USA, które ściągają naukowców z całego świata. Można też wątpić
w wartość wielu tytułów naukowych wydawanych w Polsce, co ujemnie odbija się na jakości
kadr uniwersyteckich. Dlatego właśnie najzdolniejsi Polacy szukają studiów za granicą, co im
zresztą wychodzi na dobre.
4
Analiza samodzielnie zebranych informacji
Ten rozdział został poświęcony próbom interpretacji wyników badań i rozmów z ekspertem.
Analiza wyników ankiety
Ankietę przeprowadziłem z podziałem respondentów na trzy grupy wiekowe:
• gimnazjaliści (Gimnazjum nr 42 na Twardej - 26 osób)
• licealiści (LO XXVII im. T. Czackiego - 30 osób)
• studenci (dobór losowy z różnych uczelni - 22 osoby)
Wszyscy wypełnili taką samą ankietę. Oto pytania, na jakie odpowiadali i odpowiedzi, jakich
udzielili:
Czy chciałbyś/chciałabyś po zakończeniu edukacji opuścić Polskę w celu:
a) Poszukiwania pracy
b) Zdobywania kwalifikacji zawodowych, naukowych, doświadczenia życiowego
lub poznania świata
c) Nie, nie chcę wyjeżdżać
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
gimnazjaliści
licealiści
studenci
a
b
c
Chęć wyjazdu w celu poszukiwania pracy zadeklarowało 8% gimnazjalistów, 17% licealistów
i aż 46% studentów. Takie odpowiedzi na to pytanie wskazują na wzrost zainteresowania
sytuacją na rynku pracy w miarę zbliżania się do wieku rozpoczęcia aktywności zawodowej.
Dla studentów problem bezrobocia w Polsce jest już ich problemem, z kolei gimnazjaliści
jeszcze nie myślą poważnie o pracy. Dla gimnazjalistów i licealistów najbardziej kuszący
okazał się wyjazd o charakterze edukacyjnym odpowiedź „b” wybrało bowiem odpowiednio
65% i 63%. Brak chęci wyjazdu zadeklarowało 27% gimnazjalistów, 20% licealistów i 36%
studentów. Zdecydowana większość młodych ludzi planuje wyjazd zagranicę, co świadczyć
może o dużej mobilności polskiej młodzieży.
5
Czy gdybyś w ciągu roku od zakończenia edukacji nie znalazł/a pracy
związanej z kierunkiem kształcenia, wyjechałbyś/wyjechałabyś z kraju?
100
90
80
70
60
gimnazjaliści
50
licealiści
40
studenci
30
20
10
0
Tak
Nie
Twierdząco na pytanie odpowiedziało 58% gimnazjalistów i 63% studentów i licealistów.
Ponieważ różnice między grupami wiekowymi są niewielkie odpowiedzi na to pytanie
zinterpretuję łącznie dla tych trzech grup. Około 40% respondentów jest skłonna nie
wyjeżdżać za granicę nawet gdyby w ciągu roku nie udało im się znaleźć pracy. Może to
świadczyć o małej samodzielności polskiej młodzieży, która woli żyć na garnuszku rodziców,
niż być kowalem własnego losu. Spowodowane to może być brakiem tradycji nauki
samodzielności w wychowaniu i kształceniu. Nasza mentalność została ukształtowana przez
lata zaborów, okupację i demokrację ludową. Te trudne lata wymusiły na ludziach zamknięcie
się w rodzinnym kręgu, co ułatwiało przeżycie i zachowanie tożsamości narodowej. Rodzice
musieli chronić swoje dzieci przed rusyfikacją, germanizacją, poborem do wojska lub
działalnością polityczną, której finałem mógł się stać syberyjski łagier.
Czy wyjechałbyś/wyjechałabyś mając dobrze płatną pracę w Polsce?
100
90
80
70
60
gimnazjaliści
50
licealiści
40
studenci
30
20
10
0
Tak
Nie
Zdecydowana większość badanych odpowiedziała na to pytanie przecząco, co świadczy
o tym, że powodem emigracji są również niskie płace, które zgodnie z prawem popytu
i podaży muszą być niskie, ponieważ podaż pracy (bezrobocie) znacznie przewyższa popyt
(miejsca pracy). Gdyby płace w Polsce były wyższe, a bezrobocie niskie, problemu emigracji
praktycznie by nie było.
6
Czy gdybyś wyjechał/a, a sytuacja ekonomiczna w kraju zaczęłaby się
szybko poprawiać, wróciłbyś/aś?
a) Tak, chciałbym wrócić do kraju.
b) Nie, chciałbym wyjechać na zawsze
100
90
80
70
60
gimnazjaliści
50
licealiści
40
studenci
30
20
10
0
a
b
Odpowiedź „a” zaznaczyło ok. 80% gimnazjalistów i licealistów za to wśród studentów tylko
55% udzieliło takiej odpowiedzi. Takie rozłożenie wyników wskazuje na stosunkowo dużą
niechęć do polskiej rzeczywistości wśród studentów, a może po prostu niewiarę w realność
warunku zawartego w pytaniu. Młodzież licealna i gimnazjalna miała zdecydowanie mniejszą
styczność z polskimi realiami. Studenci mieli już szanse na własnej skórze doświadczyć
patologii, takich jak na przykład korupcja podczas egzaminu na prawo jazdy. Owa korupcja
i wszechobecna niemoc wszystkiego co państwowe, budzą wśród ludzi niechęć, zwłaszcza że
według obiegowej opinii inne państwa są o wiele lepiej zorganizowane i bardziej przyjazne
dla obywatela.
Wybierając kierunek studiów kierujesz się:
a) Swoimi zainteresowaniami
b) Zwracasz uwagę na prognozy dotyczące zapotrzebowania na specjalistów
w poszczególnych dziedzinach.
100
90
80
70
60
gimnajaliści
50
licealiści
40
studenci
30
20
10
0
a
b
Odpowiedzi udzielone przez wszystkie trzy grupy wskazują na kierowanie się swoimi
zainteresowaniami przy wyborze studiów i choć studenci twierdzą, że kierowali się
potrzebami rynku, na uczelniach takich jak Politechnika Warszawska niektóre kierunki są
z trudem zapełniane studentami, a przecież jak wynika z prognoz (zamieszczonych w
wydaniu specjalnym Polityki przy współpracy z The Economist „Świat i Polska 2006”), przez
7
najbliższe 10 lat w Polsce będzie zapotrzebowanie na ok. 500 tys. inżynierów. Studia
humanistyczne kształcą nowych bezrobotnych. W warunkach niżu demograficznego
zapotrzebowanie na nauczycieli i pedagogów nie będzie wzrastać, a ilość miejsc pracy dla
humanistów jest ograniczona i stała. Zły dobór studiów prowadzi do tworzenia się armii
bezrobotnych magistrów, którzy za państwowe pieniądze studiowali tylko dla własnej
satysfakcji.
Czy uważasz, że polski system edukacji dobrze przygotowuje młodzież
do konkurencji na globalizującym się rynku pracy?
100
90
80
70
60
gimnazjaliści
50
licealiści
40
studenci
30
20
10
0
Tak
Nie
Najgorzej polski system edukacji według podanego kryterium ocenili gimnazjaliści i trudno
się im dziwić. W końcu takie przedmioty jak chemia, biologia, fizyka i informatyka są
traktowane nieco po macoszemu, choć razem z matematyką, językami obcymi i wiedzą
ekonomiczną są tymi naprawdę potrzebnymi Nie szczędzi się za to godzin na lekcje
j. polskiego i religii. Najlepiej system edukacji oceniają studenci, a po nich licealiści - być
może udało im się już wykorzystać część zdobytej wiedzy w praktyce, a nauczane przedmioty
bardziej są związane z ich zainteresowaniami.
Rozmowa z ekspertem
Jako eksperta wybrałem osobę z „branży”, panią Joannę Krawczyk pracującą w biurze firmy
„Studentpoint” przy Uniwersytecie Warszawskim. Firma „Studentpoint” zajmuje się
organizowaniem wyjazdów do USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Irlandii, Norwegii,
Holandii i Francji. Są to zarówno wyjazdy do prac sezonowych i opieki nad dziećmi, jak
i staże zawodowe (związane z kierunkiem studiów) w firmach amerykańskich.
Z rozmowy dowiedziałem się, że zainteresowanie wyjazdami jest dość duże i waha się
od 100 do 200 osób przychodzących w ciągu tygodnia w zależności od sezonu (wzrasta przed
wakacjami w związku z letnimi pracami sezonowymi). Najczęstsze kierunki wyjazdów to:
Anglia, Irlandia, Norwegia i USA, choć zainteresowanie tym ostatnim państwem ostatnio
zmalało, co ma związek z przystąpieniem Polski do UE. Natomiast nikłe zainteresowanie
wykazują studenci wyjazdami do Niemiec. Potwierdzają to badania „Diagnoza społeczna
2005 - warunki i jakość życia Polaków”, z których wynika, że do Niemiec najwięcej
wyjeżdża ludzi o najniższym wykształceniu. Nieco zdziwiło mnie równomierne rozłożenie
kierunków studiów, z których studenci szukali pracy za granicą. Najmniejsze, a praktycznie
brak zainteresowania wyjazdem podczas studiów wykazują studenci medycyny. Oprócz
studentów wyjeżdża też kadra naukowa np. doktorzy, choć ci ostatni korzystają z innych
programów. Studenci poszukują prac sezonowych na wakacje, które są najbardziej popularne
i prac o charakterze stażu zawodowego, związanych z dłuższym pobytem za granicą.
Najczęstszymi celami wyjazdów są: chęć zarobienia, szlifowanie języka, zwiedzanie
i zdobycie doświadczenia zawodowego. Niewątpliwą korzyścią dla naszego kraju wynikającą
z wyjazdów jest to, że młodzi ludzie po powrocie dysponują już doświadczeniem
8
zawodowym i mają bardzo dobrze opanowany język obcy - z reguły angielski. Polscy
studenci cieszą się bardzo dobrą opinią wśród zachodnich pracodawców, którzy są gotowi
zatrudniać ich ponownie. Studenci, którzy wrócili również są bardzo zadowoleni i myślą
o następnych wyjazdach. Dość niepokojąca informacja dotyczy procentu osób, które nie
wracają do kraju. O ile dwa lata temu było to 10%, to w ostatnim roku było to już 20%.
Studenci opuszczający Polskę są stratą nie do powetowania.
Sposoby rozwiązania problemu
W tym rozdziale postaram się przedstawić trzy sposoby rozwiązania problemu i jeden z nich,
moim zdaniem najlepszy, opisać dokładniej. Ponieważ główną przyczyną emigracji Polaków
jest bezrobocie i powiązane z nim niskie płace, moim zdaniem właśnie ten problem jest
przyczyną choroby i bezsensowne, a raczej żenujące byłoby leczenie objawowe - na przykład
przez zakazy wyjazdów. Jak zresztą wynika z mojej rozmowy z ekspertem, wyjazdy
zagraniczne podnoszą kwalifikacje młodych Polaków, należy im tylko stworzyć możliwości
wykorzystania ich cennej wiedzy i umiejętności w Polsce. Historia i teoria ewolucji uczą nas,
że przetrwają ci, którzy najlepiej dostosują się do istniejącego świata. Nasz kraj do tej pory
nie kierował się tą zasadą i płacił za to wysoką cenę. Po 89 roku nie udało się nam
wykorzystać szansy związanej z liczebnością naszej młodzieży. Dla nieudolnych rządów ta
nieprawdopodobna szansa była tylko problemem. Premier Leszek Miller prowadząc
kampanię na rzecz przystąpienia Polski do UE jako jedną z zalet akcesji wymieniał
możliwość wyjazdu. W moim osobistym odczuciu było to coś w rodzaju: będziecie mogli
uciec z tego chorego kraju i więcej tu nie wracać. W Polsce dba się o: emerytów, rolników,
górników i pracowników państwowych firm - molochów, zapominając o ludziach młodych.
Budowa hut i fabryk państwowych
Władza zwierzchnia w Polsce należy do narodu wybierającego swoich przedstawicieli
w wyborach, owi przedstawiciele powinni słuchać woli narodu.
Z badań przeprowadzonych przez Centrum Psychologii Ekonomicznej i Badań Decyzji pt.
„Wiedza Ekonomiczna mieszkańców Polski; Badania zamknięte” właściwe wynika, że aby
zwalczyć bezrobocie rząd powinien budować nowe fabryki, z kolei aby zwiększyć wzrost
gospodarczy wystarczy zwiększyć dotacje dla hut, kopalń i fabryk, lub chociaż podnieść
płace.
Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest to, że można zatrudnić każdego. Problem w tym,
że ktoś już kiedyś takie rozwiązania w Polsce stosował i wiadomo czym to się skończyło.
Niestety cuda się nie zdarzają, a praw ekonomii, podobnie jak praw fizyki nie da się obejść.
Miejscem, gdzie można obserwować dobrodziejstwa państwa dającego pracę, jest skansen
Europy czyli Białoruś, niestety w Polsce też przeważają muzealne poglądy ekonomiczne.
Takie rozwiązanie byłoby bardzo kosztowne, co doprowadziłoby do podwyższenia podatków,
co z kolei doprowadziłoby do upadku prywatne firmy i pauperyzacji społeczeństwa.
Przyjęcie wzorców skandynawskich
Cała Europa zachodnia podziwia państwa skandynawskie, którym udało się połączyć
konkurencyjność na globalnym rynku z rozbudowanym państwem opiekuńczym. W Danii
pracownicy uzgadniają z pracodawcami czas pracy, dostosowując go do zapotrzebowania.
Pracodawcy mają swobodę w zwalnianiu pracowników, a brak nadmiernych obciążeń, które
musieliby płacić w Polsce (ZUS) sprawia, że nie boją się zatrudniać nowych pracowników.
Wysoka mobilność na rynku pracy eliminuje strach przed długotrwałym bezrobociem. Dzięki
wysokim kwalifikacjom i wydajności pracowników oraz sprawności organów państwowych
(sprawne sądownictwo i bardzo mała korupcja), pracodawcom opłaca się produkcja
niektórych wyrobów właśnie w Skandynawii. Jednak skandynawski model socjalny przeżywa
ostatnio kryzys. Przykładem może być Szwecja, gdzie wysokie zasiłki zniechęcają
imigrantów do pracy i choć oficjalne bezrobocie wynosi 6,3%, to ukryte może być nawet trzy
9
razy wyższe. Największą wadą tego systemu jest jego specyfika - funkcjonuje on dobrze
w Skandynawii, gdzie ludzie są pracowici, a współpraca darzących się zaufaniem
pracowników i pracodawców ma długi rodowód. Taki model jest nie do wprowadzenia
w naszym kraju, gdyż jak wynika z badań „Wiedzy Ekonomicznej...”, do których
odwoływałem się przy okazji pierwszego sposobu, Polacy twierdzą, że wysokie zarobki biorą
się z kradzieży, oszustwa, układów i korupcji, a niskie zarobki to wina chciwych
pracodawców. Przy takich nastrojach społecznych nie ma mowy o wprowadzeniu
opierającego się w dużej mierze na zaufaniu modelu skandynawskiego.
Liberalizacja polityki gospodarczej, wspieranie przemysłu wysokich
technologii
Ten trzeci sposób na rozwiązanie problemu bezrobocia jest moim zdaniem najlepszy i jedyny
prawdziwy, bo nie opiera się na socjalnej demagogii, obiecującej złote góry bez pracy, tylko
obiecuje krew, pot i łzy, ale daje gwarancje sukcesu i najszybszej możliwej drogi
do dobrobytu. Nie ogranicza ludzi kreatywnych i inteligentnych, za to poprzez ograniczenie
interwencji państwa w rynek pozwala na rozwój prawdziwej, wolnej konkurencji.
Państwo i gminy nie powinny być właścicielami żadnych firm, których działalność nie ma
związku z bezpieczeństwem energetycznym i wojskowym kraju.
Problemem Polski jest niedokończona prywatyzacja i wielkie państwowe molochy jak np.
PKP, które ciągle przynoszą straty, ale ich pracowników to nie martwi, ponieważ za wszystko
i tak płacą podatnicy niezależnie od tego, czy jeżdżą koleją, czy nie. Z kolei kiedy
prywatyzowana jest jakaś firma, jej załoga na podstawie urojonych praw do tego
państwowego mienia, wyłudza hojne pakiety socjalne obniżające wartość firmy. W ten
sposób część pieniędzy z prywatyzacji zamiast do skarbu państwa, trafia do kieszeni jej
pracowników. Przywileje emerytalne górników i rolników kosztowały już III Rzeczpospolitą
500 mld złotych. Pod koniec działalności ostatniego sejmu, aby podlizać się wyborcom
na Śląsku, uchwalono ustawę o emeryturach górniczych, pozwalających górnikom na
przechodzenie na emeryturę po 25 latach pracy. Oczywiście nie podwyższono im składek
emerytalnych, tak więc koszty ich emerytur zostaną dopisane do długiej listy obciążeń
podwyższających koszty pracy. Firmy będące bezpośrednio własnością skarbu nie dość,
że przynoszą straty, to obciążając kosztami swojej działalności inne firmy i wszystkich
podatników swoją nierynkową konkurencyjnością (brak potrzeby zysków) niszczą inne firmy.
Niektóre gminy są właścicielami takich firm użyteczności publicznej, jak korporacja
taksówkowa czy hurtownia rur. Nikt nie chce prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
ponieważ wiązałoby się to z niezadowoleniem ich pracowników, a poza tym rozdawnictwo
stanowisk w radach nadzorczych między partyjnych kolegów jest przywilejem, jakiego
władza nie chce się pozbyć. Prywatyzacja powinna zostać przeprowadzona natychmiast,
a pochodzące z niej fundusze powinny zostać spożytkowane na wkład własny, jaki polskie
gminy muszą wyłożyć na inwestycje współfinansowane przez UE.
Polska powinna wprowadzić niewysoki podatek liniowy od dochodów osób
prywatnych. Konieczna jest weryfikacja rent i emerytur oraz ich znaczna obniżka. Dla tych,
których to oburza przypomnę fakt, że emerytury w Polsce w stosunku do płac są najwyższe
w Europie. Mamy też ogromną armię rencistów - wyłudzaczy. W naszym kraju mamy trzy
razy więcej rencistów niż choćby Niemcy. Należy również stopniowo podwyższać składki
KRUS, aż zrównają się z zusowskimi, a sam KRUS zostanie włączony do ZUS. ZUS
też należy poddać reformie, ponieważ koszty jego działania są zbyt wysokie, co widać w całej
Polsce ponieważ nowe, luksusowe siedziby Zakładu rosną jak grzyby po deszczu. Te zmiany
pozwolą na obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne (obecnie według porównań OECD
38% kosztów pracy), co z kolei ułatwi pracodawcom rozwój ich firm i zachęci zagranicznych
inwestorów do budowy fabryk w Polsce. Rezygnacja z podatku progresywnego pozwoli
na szybszą akumulację kapitału w portfelach obywateli i pozwoli im inwestować te pieniądze
o wiele lepiej, niż zrobiłoby to państwo.
10
Prawdziwym bogactwem państwa jest wiedza jego obywateli. Dlatego należy zmienić
polski system edukacji, zmniejszając liczbę godzin takich przedmiotów jak religia i język
polski, a zwiększyć liczbę godzin przedmiotów ścisłych, np. chemii oraz języka obcego.
Należy też położyć nacisk na przyswojenie przez młodzież podstaw ekonomii,
przedsiębiorczości i wiedzy obywatelskiej. Samo zwiększenie ilości godzin nie da
całkowitego sukcesu. Zamiast wydawać pieniądze na becikowe, powinno się zainwestować
w pracownie chemiczne, informatyczne i fizyczne, także w informatyzację szkół. Komputery
mogą być wykorzystywane przy nauce innych przedmiotów niż informatyka. Priorytet
w inwestycjach miałyby szkoły mogące pochwalić się jakimiś sukcesami w konkursach
przedmiotowych.
Należy stworzyć specjalne strefy ekonomiczne, o dobrze rozwiniętej infrastrukturze
(autostrady), w pobliżu miast posiadających liczące się politechniki, np. Warszawa.
Inwestorzy, którzy tworzyliby w nich nowe centra naukowo - badawcze lub fabryki sprzętu
zaawansowanego technologicznie i nawiązaliby współpracę z uczelnią wyższą, zlecając jej
pewne badania i pozwalając studentom na odbywanie praktyk, zostaliby zwolnieni z podatku
dochodowego. Uczelnia dawałaby fachowców, na których wykształcenie miałyby wpływ
sugestie pracodawców. Rozwiązanie to pozwoli młodym i zdolnym polskim inżynierom
na znalezienie miejsc pracy w kraju. Zerowa stawka dla inwestorów nie przyniesie strat
skarbowi państwa, który przecież będzie pobierał liniowy podatek dochodowy
od pracowników.
Zreformowany system edukacji szkolnej i uniwersyteckiej zapewni Polsce armię
wykształconej elity, niezbędnej do szybkiego rozwoju całego kraju.
Choć emigracja młodych ludzi ma też swoje pozytywne aspekty, np. pozwala im na
podnoszenie kwalifikacji - jednak jeśli nie uda nam się stworzyć im warunków do powrotu,
będzie to niepowetowana strata dla Polski. Bez dobrze wykształconych elit politycznych,
intelektualnych, kulturalnych i gospodarczych nie ma możliwości dokonania skoku
cywilizacyjnego.
11
Bibliografia
1. Diagnoza społeczna 2005, praca zbiorowa pod redakcją Janusza Czapińskiego
i Tomasza Panka, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie,
2. ZUSstan, Wprost, nr 1205, 15.01.2006
3. Skandynawia – cud gospodarczy, cud socjalny - Newsweek, 3/2006, 22.01.2006
4. Struś, syn orła – Wprost, Nr 3, 22.01.2006
5. Polowanie na inżyniera; Klasa 2006; Prognoza dla 15 sektorów – Polityka, nr 1/2006,
wydanie specjalne
6. 2 + 2 = 5 Tyrania ekonomicznych analfabetów; Komuna gminna - Wprost, nr 6/2006,
12.02.2006
7. Świat w liczbach 2005/2006, J. Kądziołka, K. Kocimowski, E. Wołonciej, WSiP
8. Oraz, w mniejszym stopniu, inne artykuły z tygodników: Newsweek, Wprost,
Polityka.
12