Ćwiczenia z chemii : analiza jakościowa / pod redakcją Piotra

Ćwiczenia z chemii : analiza jakościowa / pod redakcją Piotra
Golińskiego ; Piotr Goliński, Marta Karlik, Marian Kostecki, Elżbieta
Lewandowska, Wiesława Mroczyk, Izabela Ratajczak, Jadwiga
Stachowiak. – Wyd. 2. zm. i uzup. – Poznań, cop. 2016
Spis treści
PRZEDMOWA
9
BEZPIECZEŃSTWO W LABORATORIUM CHEMICZNYM
11
I. CHEMIA OGÓLNA
1. POJĘCIA PODSTAWOWE
1.1. Materia, substancja prosta i złożona
1.2. Pierwiastek, atom, cząsteczka
1.3. Symbol pierwiastka, wzór chemiczny substancji
1.4. Liczba atomowa, liczba masowa
1.5. Nuklidy, izotopy, izobary i izotony
1.6. Atomowa jednostka masy
1.7. Masa atomowa, masa cząsteczkowa
1.8. Mol, masa molowa, liczba Avogadra
1.9. Bezwzględna masa atomu lub cząsteczki
1.10. Prawo Avogadra. Objętość molowa gazu
25
25
25
26
26
27
27
27
28
28
29
2. TLENKI I ICH PODZIAŁ
2.1. Podział pierwiastków chemicznych
2.2. Podział związków nieorganicznych
2.3. Tlenki - nazewnictwo
2.4. Podział tlenków ze względu na ich charakter chemiczny
2.5. Podział tlenków ze względu na rozpuszczalność w wodzie
31
31
31
32
33
35
3. KWASY I ZASADY
3.1. Przewodniki prądu. Elektrolity i nieelektrolity
3.2. Dysocjacja elektrolityczna. Kwasy i zasady według Arrheniusa
3.3. Moc elektrolitów. Stopień dysocjacji. Stała dysocjacji
3.4. Reakcje dysocjacji kwasów, zasad i wodorotlenków amfoterycznych
3.5. Wskaźniki kwasowo-zasadowe i ich działanie
3.6. Aktywność jonowa. Współczynnik aktywności jonów. Moc jonowa
roztworu
3.7. Iloczyn jonowy wody. Wykładnik stężenia jonów wodorowych,
pH roztworu
3.8. Przykłady obliczeń kwasowości (pH) roztworu
37
37
38
39
42
46
47
49
51
3.9. Protonowa teoria kwasów i zasad Brönsteda-Lowry'ego
3.10. Roztwory buforowe
3.11. Przykłady obliczania pH roztworu mieszaniny buforowej
3.12. Elektronowa teoria kwasów i zasad Lewisa
56
58
63
64
4. SOLE
4.1. Nazewnictwo soli
4.2. Reakcja zobojętniania
4.3. Hydroliza soli - działanie wody na sole
4.4. Działanie kwasów, zasad i soli na sole
4.5. Metody otrzymywania soli
67
67
69
73
76
79
5. REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI
5.1. Wprowadzenie
5.2. Stopień utlenienia, utlenianie, redukcja, utleniacz, reduktor
5.3. Szereg elektrochemiczny metali. Potencjały redoks
5.4. KMnO4 i K2Cr2O7 jako utleniacze związków nieorganicznych
i organicznych
5.5. Reakcje dysproporcjonowania, dysmutacji
81
81
81
82
6. ĆWICZENIA Z CHEMII OGÓLNEJ
6.1. Wykrywanie kwasów i zasad
6.2. Badanie odczynów roztworów wodnych soli. Hydroliza soli
6.3. Działanie kwasów na sole
6.4. Działanie zasad na sole
6.5. Działanie metali na kwasy i sole
6.6. Badanie reaktywności metali
6.6.1. Reakcje metali z solami
6.6.2. Reakcje metali z kwasami
6.6.3. Reakcje metali z wodorotlenkami
6.7. Pomiar pH
6.8. Roztwory buforowe i ich właściwości
6.8.1. Wprowadzenie
6.8.2. Zadania sprawdzające
92
92
93
94
95
96
98
98
99
100
100
102
102
106
7. KINETYKA REAKCJI CHEMICZNYCH
7.1. Wprowadzenie
7.2. Szybkość reakcji chemicznych, rząd reakcji i cząsteczkowość
7.3. Podstawowe równania kinetyczne
7.4. Metody wyznaczania rzędu reakcji
7.5. Zależność szybkości reakcji od temperatury
7.6. Kataliza
7.7. Kinetyka inwersji sacharozy
7.8. Badanie szybkości reakcji chemicznych
107
107
107
109
111
112
113
114
117
89
91
8. ENERGETYKA REAKCJI CHEMICZNYCH
8.1. Definicje termodynamiczne
8.2. Zasady termodynamiki
8.3. Entalpia
8.4. Kalorymetryczny pomiar ciepła
8.4.1. Wprowadzenie
8.4.2. Efekty cieplne rozpuszczania
8.4.3. Wyznaczanie pojemności cieplnej kalorymetru
121
121
122
124
126
126
126
127
II. ANALIZA JAKOŚCIOWA
1. WSTĘP
133
2. REAKCJE ANALITYCZNE KATIONÓW
2.1. Wprowadzenie
2.2. Kationy I grupy analitycznej (Ag+, Pb2+, Hg22+)
2.2.1. Kation srebra Ag+
2.2.2. Kation ołowiu(II) Pb2+
2.2.3. Kation rtęci(I) Hg22+
2.3. Kationy II grupy analitycznej (Cu2+, As3+, Hg2+)
2.3.1. Kation miedzi(II) Cu2+
2.3.2. Kation arsenu(III) As3+
2.3.3. Kation rtęci(II) Hg2+
2.4. Kationy III grupy analitycznej (Fe2+, Fe3+,Mn2+, Cr3+, Al3+, Zn2+)
2.4.1. Kation żelaza(II) Fe2+
2.4.2. Kation żelaza(III) Fe3+
2.4.3. Kation manganu(II) Mn2+
2.4.4. Kation chromu(III) Cr3+
2.4.5. Kation glinu Al3+
2.4.6. Kation cynku Zn2+
2.5. Kationy IV grupy analitycznej (Ca2+, Ba2+, Sr2+)
2.5.1. Wprowadzenie
2.5.2. Kation wapnia Ca2+
2.5.3. Kation baru Ba2+
2.5.4. Kation strontu Sr2+
2.6. Kationy V grupy analitycznej (Mg2+, K+, NH4+, Na+)
2.6.1. Wprowadzenie
2.6.2. Kation magnezu Mg2+
2.6.3. Kation potasu K+
2.6.4. Kation amonu NH4+
2.6.5. Kation sodu Na+
135
135
138
138
140
142
143
143
144
145
146
146
148
149
150
151
152
153
153
154
156
157
157
157
158
159
162
162
3. REAKCJE ANALITYCZNE ANIONÓW
3.1. Wprowadzenie
3.2. Anion węglanu CO32-
164
164
166
3.3.
3.4.
3.5.
3.6.
3.7.
3.8.
3.9.
Anion
Anion
Anion
Anion
Anion
Anion
Anion
ortofosforanu(V) PO43chlorku Clazotanu(III) NO2siarczku S2siarczanu(VI) SO42octanu CH3COOazotanu(V) NO3-
167
168
169
170
171
172
172
4. ANALIZA SOLI
174
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
177
oprac. BPK