ARTYKUŁ POLEMICZNY

ARTYKUŁ POLEMICZNY
Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, 466–471
ISSN 1644−387X
© Copyright by Silesian Piasts University of Medicine in Wrocław
and Polish Stomatological Association
WOJCIECH J. BARANOWSKI
Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego
w świetle polskiego prawa
Training of the Dental Technician in Polish Law
Policealna Szkoła Protetyki Dentystycznej Łódzkiej Korporacji Oświatowej w Łodzi
Wyższa Szkoła Zawodowa Łódzkiej Korporacji Oświatowej w Łodzi
Streszczenie
Technik dentystyczny jest fachowym pracownikiem służby zdrowia. Jego czynności zawodowe podlegają ścisłym
regulacjom prawnym zawartym w Dekrecie z dnia 5 lipca 1946 r. o wykonywaniu czynności techniczno−denty−
stycznych (Dz.U. 47.27.104 z późniejszymi zmianami). Podstawa programowa i program nauczania zawodu tech−
nika dentystycznego są niezgodne z tym aktem prawa, a ponadto tytuł zawodowy nadawany na podstawie prawa
oświatowego wydaje się nieważny. Z tego powodu można liczyć się z roszczeniami pacjentów względem techni−
ków dentystycznych, które będą oparte na przepisach prawa karnego i cywilnego wynikającymi z naruszenia czyn−
ności narządu ciała, rozstroju zdrowia lub innego uszczerbku na zdrowiu, a przede wszystkim z faktu wykonywa−
nia czynności niedozwolonej, tj. umyślnego wyrządzenia szkody. Należy postulować jak najszybsze doprowadze−
nie do spójności przepisów prawa w zakresie edukacji i wykonywania zawodu technika dentystycznego (Dent.
Med. Probl. 2006, 43, 3, 466–471).
Słowa kluczowe: edukacja, prawo medyczne, technik dentystyczny, protetyk dentystyczny.
Abstract
Dental technician is the professional of the health service. His professional activity is regulated by precise law – the
decree concerning the work of the technical−dentist, which was announced 05.07.1946 (Dz.U. 47.27.104 with sub−
sequent changes). The basis of the teaching program as well as the program of dental technician training are incon−
sistent with this act. The professional title that is awarded on the basis of educational law appears to be invalid. It
can be the reason for patients to make a claim for compensation resulting from the body damage, health disorder
or other disability that is based on civil and penal law – mainly on the fact of execution of prohibited activity, i.e.
causing damage on purpose. It is necessary to bring the regulations of educational law and dental technician pro−
fession law to coherence as well as possible (Dent. Med. Probl. 2006, 43, 3, 466–471).
Key words: education, medical legislation, dental technician, denturist.
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty nauczy−
ciel w swoich działaniach dydaktycznych i wycho−
wawczych ma obowiązek kierowania się dobrem
uczniów oraz troską o ich postawę moralną i oby−
watelską [1]. Program szkolny jest tym, co stano−
wi serce pracy szkoły i w pierwszym rzędzie wy−
znacza jej pedagogiczny cel. Obecnie odchodzi się
od jednego obowiązkowego programu nauczania
dla danego przedmiotu na rzecz powszechnie obo−
wiązującej podstawy programowej, na podstawie
której nauczyciele mają tworzyć własne programy
nauczania [2]. Z tego właśnie powodu zdecydowa−
łem się przedstawić swoje spostrzeżenia na temat
podstawy programowej i dopuszczonego do użyt−
ku szkolnego w szkołach publicznych programu
nauczania w zawodzie technik dentystyczny [3, 4].
Technik dentystyczny jest fachowym pracow−
nikiem służby zdrowia [5]. Jego czynności zawo−
dowe, podobnie jak czynności zawodowe lekarzy,
diagnostów laboratoryjnych oraz pielęgniarek
i położnych, podlegają ścisłym regulacjom praw−
nym. Aktem normatywnym w tym zakresie jest
dekret o wykonywaniu czynności techniczno−den−
tystycznych [6]. Mimo upływu przeszło 50 lat od
chwili jego wydania przepisy w nim zawarte obo−
wiązują nadal i powinny być nie tylko znane, ale
też przestrzegane. W podstawie programowej po−
minięto zagadnienia prawne związane z wykony−
Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa
waniem zawodu technika dentystycznego, co nale−
ży uznać za podstawowy błąd popełniony w czasie
jej ustalania. Następstwem tego zaniedbania jest
wiele innych błędów.
Odnalezienie i zrozumienie istoty usterek me−
rytorycznych podstawy programowej i programu
nauczania wymaga, choć pobieżnego, zapoznania
się z treścią wspomnianego już wcześniej dekretu.
Akt ten rozróżnia techników dentystycznych
i uprawnionych techników dentystycznych. Upraw−
nienia zawodowe uprawnionych techników denty−
stycznych są o wiele szersze niż uprawnienia tech−
ników dentystycznych i obejmują niektóre czynno−
ści wykonywane przez lekarzy stomatologów.
Kształcenia uprawnionych techników dentystycz−
nych zaniechano jednak jeszcze w połowie ubiegłe−
go wieku [6]. Prawo używania tytułu technika den−
tystycznego i wykonywania czynności techniczno−
−dentystycznych przysługuje natomiast osobom,
które ukończyły trzyletnie liceum techniki denty−
stycznej [6]. Zgodnie jednak z obowiązującym
obecnie rozporządzeniem Ministra Edukacji Naro−
dowej i Sportu w sprawie klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego kształcenie w zawodzie
technika dentystycznego odbywa się w pięcioseme−
stralnej szkole policealnej [7]. Moim zdaniem de−
kret o wykonywaniu czynności techniczno−denty−
stycznych stosuje się jako lex specialis równolegle
ze stosowaniem ustawy o systemie oświaty jako lex
generalis, z zastosowaniem ogólnie znanych metod
wykładni kolizji norm w każdym wypadku wystą−
pienia takiej kolizji, „jeżeli przepisy nie stanowią
inaczej”. Ustawa o systemie oświaty, na podstawie
której wydano wspomniane rozporządzenie, jako
przepis ogólny nie może naruszać uregulowania
szczególnego, jakim jest dekret o wykonywaniu
czynności techniczno−dentystycznych, ponieważ
przepisy nie stanowią inaczej.
Znacznie ważniejszym błędem podstawy pro−
gramowej jest jednak naruszenie fundamentalnych
zasad wykonywania zawodu. Zgodnie z dekretem
technicy dentystyczni mogą wykonywać czynnoś−
ci techniczno−dentystyczne w pracowniach tech−
niczno−dentystycznych lekarzy stomatologów lub
utrzymywać własne pracownie do wykonywania
prac laboratoryjnych na zamówienie lekarzy. Sty−
kanie się z pacjentami w związku z wykonywa−
niem tych zadań jest zabronione technikom denty−
stycznym. Minister Zdrowia, mimo delegacji usta−
wowej, nie wydał rozporządzenia określającego
szczegółowo zakres uprawnień techników denty−
stycznych. Wydaje się to usprawiedliwione ja−
snym sformułowaniem tych uprawnień w dekrecie
oraz wydaniem rozporządzenia w sprawie szcze−
gółowego zakresu uprawnień uprawnionych tech−
ników dentystycznych [8], co sprecyzowało
uprawnienia techników dentystycznych.
467
W artykule 11 dekretu jednoznacznie stwier−
dzono, że technicy dentystyczni nie mogą posia−
dać w swych pracowniach bądź pomieszczeniach,
mających bezpośrednie połączenie z pracownią,
narzędzi i przyrządów oraz jakichkolwiek środ−
ków, które służą do wykonywania czynności i za−
biegów im niedozwolonych [6]. Mimo to podsta−
wa programowa stwierdza, że szkoły powinny za−
pewnić dostęp do gabinetu stomatologicznego
z pełnym wyposażeniem w celu szkolenia w nim
słuchaczy w zakresie pracy klinicznej w bezpo−
średnim kontakcie z pacjentem [3]. Sformułowa−
nie w rodzaju:
„W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent
powinien umieć: [...]
– oceniać wykonywane zadanie na etapie kli−
nicznym i laboratoryjnym...”
jest niejednoznaczne w świetle obowiązujące−
go prawa [6].
Jeszcze raz należy podkreślić, że technikowi
dentystycznemu zabrania się kontaktu z pacjentem
– a zatem tylko lekarz stomatolog ma prawo po−
bierania wycisków, dokonywania przymiarek
i wydawania uzupełnień protetycznych, a także
przyjmowania tych protez do naprawy. Zalecenie
to wynika z troski o zdrowie i życie pacjentów.
Konieczność wykonania nowego uzupełnienia
protetycznego lub dopasowania starego może wy−
nikać ze zmian chorobowych – w tym nowotworo−
wych, a technikowi dentystycznemu brakuje od−
powiedniej wiedzy do rozpoznania tych zmian.
Z rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie
szczegółowego zakresu uprawnień uprawnionych
techników dentystycznych wynika, że uprawnio−
nemu technikowi dentystycznemu jest dozwolone
pod kierunkiem lekarza stomatologa zakładanie
aparatów stosowanych w chirurgii urazowej oraz
wykonywanie aparatów ortodontycznych i obtura−
torów [8]. Innymi słowy wykonywanie tych czyn−
ności jest wzbronione technikom dentystycznym.
Podstawa programowa i program przewiduje jed−
nak intensywne szkolenie w tym zakresie, podob−
nie jak w zakresie wykonywania metalowych uzu−
pełnień protetycznych lub części metalowych
w protezach, co także zastrzeżono w tym rozpo−
rządzeniu dla uprawnionych techników denty−
stycznych [3, 4, 8].
Osobnym zagadnieniem wymagającym omó−
wienia jest błędnie stosowana terminologia facho−
wa. Z programu jasno wynika, że jego twórcy nie
rozróżniają zakresu pojęć „stomatologia” i „denty−
styka”. Dentystyka jest działem medycyny zajmu−
jącym się budową i fizjologią zębów oraz ich cho−
robami, leczeniem, usuwaniem i wstawianiem [9].
Stomatologia natomiast to nauka o fizjologii jamy
ustnej i układu stomatognatycznego, tj. zębów,
kości, stawów, błony śluzowej, dziąseł, a także
468
WOJCIECH J. BARANOWSKI
o ich chorobach – o zapobieganiu im i leczeniu
[10]. Zakres pojęciowy słowa dentystyka jest
znacznie węższy niż słowa stomatologia [11–13].
Zgodnie z definicją podaną przez Wielki Słownik
Medyczny protetyka stomatologiczna to dział sto−
matologii obejmujący ambulatoryjne leczenie i re−
habilitację uszkodzeń w uzębieniu, miękkich
i twardych tkankach twarzy oraz uzupełnianie ich
braków przy zastosowaniu protez stomatologicz−
nych [10]. Oczywiste jest, że technika dentystyczna,
którą zajmują się technicy dentystyczni, jest tylko
działem laboratoryjnym protetyki stomatologicznej,
a podstawowym zadaniem technika dentystycznego
jest techniczne wykonywanie uzupełnień protetycz−
nych oraz aparatów ortodontycznych [4].
Edukacja ma wartość poznawczą [14] – prze−
kazywanie wiedzy szerszej niż niezbędna do wy−
konywania zawodu nie jest błędem. Błędem jednak
jest wyrobienie w słuchaczu przekonania o tym, że
może wykonywać prace przekraczające jego kom−
petencje zawodowe, które są ściśle określone przez
prawo. Omówiona podstawa programowa i pro−
gram nauczania pominęły edukację w zakresie
prawnych uregulowań wykonywania zawodu tech−
nika dentystycznego. Błąd przy ustalaniu podstawy
programowej i opartego na niej programu prowa−
dzi do nawyku łamania prawa, czego wyrazem są
zamieszczane w gazetach ogłoszenia, jak np.:
„Protezy – naprawy tanio tel. (...)”, „Protezy, tel.
(...)”, „Naprawa protez, tel. (...)”, „Tel. (...) prote−
zy”. Tymczasem zgodnie z artykułem 12 Dekretu –
uprawnieni technicy dentystyczni i technicy denty−
styczni mogą ogłaszać się tylko w sposób przepisa−
ny pod względem formy i treści rozporządzeniem
Ministra Zdrowia [6]. Rozporządzenie to stwierdza:
„...uprawnieni technicy dentystyczni i technicy
dentystyczni wykonujący prace laboratoryjne na
zlecenie lekarzy stomatologów, posiadający
uprawnienia do wykonywania zawodu poza zakła−
dami społecznymi służby zdrowia, mogą ogłaszać
się, podając imię, nazwisko, tytuł lub stopień nau−
kowy, określenie zawodu, stopień i dziedzinę spe−
cjalizacji oraz godziny przyjęć” [5].
Ignorantia iuris nocet, co w przełożeniu na ję−
zyk polskiego prawa należy tłumaczyć jako – od−
powiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia
czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę
obowiązującą w czasie jego popełnienia [16]. De−
kret o wykonywaniu czynności techniczno−denty−
stycznych, jak już wspomniano wcześniej, zawie−
ra przepisy karne, które mogą być zastosowane
względem nieświadomych absolwentów szkoły.
Poruszany problem jest obecnie szczególnie
ważny dla środowiska techników dentystycznych
z uwagi na pojawiające się coraz częściej roszcze−
nia pacjentów względem fachowych pracowników
służby zdrowia. Roszczenia te oparte na przepisach
prawa karnego i cywilnego mogą wynikać nie tyl−
ko z naruszenia czynności narządu ciała, rozstroju
zdrowia lub innego uszczerbku na zdrowiu, ale
również z faktu wykonywania czynności niedoz−
wolonej, tj. umyślnego wyrządzenia szkody.
W świetle powyższych spostrzeżeń należy po−
stulować jak najszybsze doprowadzenie do spój−
ności przepisów prawa w zakresie zawodu techni−
ka dentystycznego.
Piśmiennictwo
[1] Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Dz.U. 04.256.2572 z późniejszymi zmianami.
[2] DYLAK S.: Wprowadzenie – czyli o potrzebie utworzenia forum wymiany doświadczeń na temat programów
szkolnych. Edukacja 2000, 1, 3.
[3] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 stycznia 2005 r. w sprawie podstaw programo−
wych kształcenia w zawodach: asystentka stomatologiczna, dietetyk, higienistka stomatologiczna, opiekunka
dziecięca, ortoptystka, protetyk słuchu, ratownik medyczny, technik dentystyczny, technik elektroniki medycznej,
technik elektroradiolog, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda i terapeuta zajęciowy. Za−
łącznik 8 – Podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik dentystyczny. Dz.U. 05.26.217.
[4] Program nauczania w zawodzie technik dentystyczny 322[09]/MZiOS/1998.06.29.
[5] Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. o odpowiedzialności zawodowej fachowych pracowników służby zdrowia. Dz.U.
50.36.332 z późniejszymi zmianami.
[6] Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o wykonywaniu czynności techniczno−dentystycznych. Dz.U. 47.27.104 z później−
szymi zmianami.
[7] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 08 maja 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów
szkolnictwa zawodowego. Dz.U. 04.114.1195.
[8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 maja 1951 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień uprawnio−
nych techników dentystycznych. Dz.U. 51.28.222.
[9] Encyklopedia Multimedialna. PWN, Warszawa 2000.
[10] PAN Wydział Nauk Medycznych: Wielki Słownik Medyczny, PZWL, Warszawa 1996.
[11] CIESZYŃSKI T.: Sztuka leczenia zębów w dziejach malarstwa. Gazeta Lekarska 1999, 9, http://www.nil.org.pl/ga−
zeta/gl99/09/09−99−11.htm.
[12] FORTUNA A.: Wymogi Unii Europejskiej. Gazeta Lekarska 2001, 1, http://www.nil.org.pl/gazeta/gl2001/01/01−01−
11.htm.
Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa
469
[13] ORŁOWSKA J.: Czy polscy stomatolodzy chcą być dentystami? Gazeta Lekarska 2002, 5, http://www.nil.org.pl/ga−
zeta/gl2002/05/02−05−09.htm.
[14] DENEK K.: Wartość i cele edukacji szkolnej. Edukacja 2000, 1, 4–13.
[15] Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 listopada 1988 r. w sprawie ogłaszania się pra−
cowników medycznych wykonujących zawód poza zakładami społecznymi służby zdrowia. Dz.U. 88.39.312
z późniejszymi zmianami.
[16] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Dz.U. 97.88.553 z późniejszymi zmianami.
Adres do korespondencji:
Wojciech Baranowski
ul. Prusa 6 m. 12
91−315 Łódź
tel. 0−502−063−567
Praca wpłynęła do Redakcji: 1.09.2005 r.
Po recenzji: 12.10.2006 r.
Zaakceptowano do druku: 12.10.2006 r.
Received: 1.09.2005
Revised: 12.10.2006
Accepted: 12.10.2006
Komentarz od Redakcji
Commentary from Editor
Poniżej Redakcja zamieszcza opinię opartą na
informacjach uzyskanych od konsultanta krajowe−
go w dziedzinie protetyki stomatologicznej oraz
interpretacji prawniczej z NRL.
Tekst autorstwa Wojciecha Baranowskiego
Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego
w świetle polskiego prawa – jako zawierający tre−
ści nurtujące środowisko nauczycieli zawodu tech−
nika dentystycznego – drukujemy wg formuły ar−
tykułu dyskusyjnego. Zdaniem recenzentów nale−
ży docenić wysiłek Autora włożony w to
opracowanie, w którym jednak znajdują się nieści−
słości, a zwłaszcza zbyt daleko idące i przesadnie
formułowane wnioski – co wymaga pewnego
sprostowania i merytorycznego komentarza.
Autor podjął problem różnicy, jaka jego zda−
niem wynika z przepisów prawa, związanych
z uprawnieniami zawodowymi a programem
kształcenia do wykonywania zawodu technika den−
tystycznego. Opiera swoje racje na stwierdzeniu,
że obowiązujący nadal przedwojenny „dekret” stoi
w sprzeczności z programem nauczania, jaki obo−
wiązuje obecnie w szkołach kształcących w zawo−
dzie „technik dentystyczny” i sugeruje m.in., że
część uzyskiwanych umiejętności mogłaby być
przypisana opisanym w dekrecie uprawnieniom do
zawodu „uprawniony technik dentystyczny”.
Tymczasem z oczywistych powodów nie moż−
na stawiać znaku równości między uzyskaną wie−
dzą z „nakazu” programu kształcenia a uprawnie−
niami zawodowymi do wykonywania takich czyn−
ności, które definiują odrębne przepisy (patrz da−
lej). Autor wyraża taką opinię używając argumen−
tu, że cyt.: „w podstawie programowej pominięto
zagadnienia prawne związane z wykonywaniem
zawodu technika dentystycznego, co należy uznać
za podstawowy błąd popełniony w czasie jej usta−
lania”, a następstwem tego zaniedbania (pisze Au−
tor) jest wiele innych błędów. Wobec takiego
stwierdzenia trzeba wyjaśnić, że program kształ−
cenia, na który powołuje się Autor przewiduje, że
uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powi−
nien umieć: „stosować przepisy prawa dotyczą−
ce działalności zawodowej” (pkt. 18). Oznacza
to, że obowiązkiem szkoły i nauczycieli jest go
z takimi przepisami zapoznać i wiedzę o nich
wyegzekwować.
Autor stwierdza dalej, że mimo obowiązują−
cych przepisów określających uprawnienia zawo−
dowe techników dentystycznych (dekret) podstawa
programowa „zmusza” szkoły do posiadania gabi−
netu stomatologicznego i przytacza sformułowa−
nie, że w wyniku kształcenia absolwent powinien
umieć: „(...) oceniać wykonane zadanie na etapie
klinicznym i laboratoryjnym”. Podając ten przy−
kład Autor uważa, że takie sformułowanie w pro−
gramie jest „nakłanianiem i przyzwyczajaniem do
łamania prawa”, tj. do popełnienia przestępstwa
470
zagrożonego karą pozbawienia wolności lub
grzywny. Jest to stwierdzenie nie tylko przesadzo−
ne, ale merytorycznie nieuprawnione. Fakt zapisa−
nia w załączniku nr 8 do rozporządzenia – „Podsta−
wa programowa kształcenia w zawodzie technik
dentystyczny” (symbol cyfrowy 322[09] dział 1
Założenia programowo−organizacyjne B. pkt. 4,
precyzuje, że cyt.: „Szkoła realizująca kształcenie
w zawodzie technik dentystyczny powinna posia−
dać laboratorium protetyczno−ortodontyczne oraz
zapewnić dostęp do gabinetu dentystycznego”, co
nie może być podstawą do przedstawiania wniosku
jaki wysuwa autor, że wymóg ten jest równoznacz−
ny z nauką czynności zabiegowych i uzyskiwa−
niem części uprawnień lekarza dentysty związa−
nych z badaniem, diagnozowaniem i leczeniem.
Uprawnienia te określa szczegółowo specjalny akt
prawny, którym jest Ustawa o zawodzie lekarza.
Zapewnienie przez szkołę dostępności od ga−
binetu dentystycznego ma służyć poznaniu przez
ucznia postępowania lekarza dentysty w części
klinicznej leczenia protetycznego za pomocą pro−
tez dentystycznych (stomatologicznych) lub apa−
ratów ortodontycznych, których wykonanie tech−
niczne (laboratoryjne) lekarz dentysta zleca tech−
nikowi dentystycznemu. To, że technik powinien
umieć ocenić poprawność pobranego wycisku nie
ma nic wspólnego z uprawnieniami zawodowymi
do lekarskich czynności zabiegowych. Podobnie
student na kierunku lekarsko−dentystycznym za−
poznaje się z pracą pracowni techniki dentystycz−
nej w celu poznania technologii wykonywania
protez i zasadami postępowania laboratoryjnego.
Tego wymaga późniejsza współpraca partnerska
między lekarzem dentystą a technikiem denty−
stycznym. Idąc natomiast za tezą Autora, można
by sądzić, że skoro w programie studiów stomato−
logicznych jest obowiązek nauczania chirurgii, pe−
diatrii, ginekologii itp. oraz uczestniczenia w po−
stępowaniu diagnostyczno−leczniczym lub pełnie−
nia czynnej asysty przy wykonywaniu zabiegów
operacyjnych, to z tego tytułu lekarz dentysta
uzyskuje uprawnienia do wykonywania zawodu
lekarza medycyny w pełnym zakresie. Tak nie jest.
Dalej Autor pisze: „Ignorantia iuris nocet – od−
powiedzialności karnej podlega ten, kto popełnia
czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obo−
wiązującą w czasie jego popełnienia” oraz że: de−
kret o wykonywaniu czynności techniczno−denty−
stycznych (...) zawiera przepisy karne, które mogą
być zastosowane względem nieświadomych absol−
wentów szkoły”. W świetle tych „groźnych” sfor−
mułowań wypada jeszcze raz powtórzyć, że szkoła
ma obowiązek nauczyć słuchacza m.in. obowiązu−
jącego prawa, a więc każdy absolwent powinien
wiedzieć, jakie przepisy prawa określają zakres je−
go obowiązków i uprawnień zawodowych.
WOJCIECH J. BARANOWSKI
Treść programu kształcenia w zawodzie tech−
nik dentystyczny (zawarta w cytowanym załączni−
ku do rozporządzenia Ministra Edukacji) nie budzi
wątpliwości, że jest on nakierowany na kształce−
nie technika dentystycznego, który jest partnerem
lekarza dentysty, lecz nie posiada żadnych jego za−
wodowych uprawnień i wykonuje prace tech−
niczno−dentystyczne wyłącznie na zlecenia le−
karza dentysty.
Należy natomiast podzielić zastrzeżenia Auto−
ra co do respektowania prawa przez uczniów i ab−
solwentów, jak również przestrzegania zasad
etycznych, jakie są związane z wykonywaniem te−
go zawodu. Znane jest bowiem zjawisko przekra−
czania kompetencji zawodowych przez techników
dentystycznych oraz wprowadzanie w błąd pacjen−
tów bałamutnymi ogłoszeniami reklamowymi,
w których jest nieraz zawarta sugestia, że chodzi
o usługę wykonywaną przez lekarza. Jest to w tym
przypadku świadome łamanie prawa przez kon−
kretne osoby, które nie wynika z ułomności prawa,
lecz zwykłej karygodnej nieuczciwości.
Wobec wątpliwości Autora co do ponoszenia
odpowiedzialności zawodowej, cywilnej i karnej
związanej z wykonywaniem zawodu technika den−
tystycznego lub wykonywaniem działalności gos−
podarczej w formie prowadzenia pracowni tech−
niczno−dentystycznej należy dobitnie stwierdzić,
że roszczenia pacjentów w odniesieniu do postę−
powania w leczeniu protetycznym mogą być
wysnuwane wyłącznie wobec lekarza dentysty,
a nie technika dentystycznego. To lekarz dentysta
prowadzący leczenie ponosi odpowiedzialność za−
wodową przed rzecznikiem odpowiedzialności za−
wodowej i prawną przed sądem cywilnym lub kar−
nym. Lekarz dentysta – jako zleceniodawca pracy
technicznej, jaką jest wykonanie protezy lub apa−
ratu ortodontycznego – może natomiast wystąpić
z roszczeniem wobec technika dentystycznego, je−
żeli zostaną ujawnione wady techniczne pracy lub
zastosowanie innego niż zlecony (szkodliwego)
materiał na wykonanie protez.
Zatem wniosek autora, że technik denty−
styczny może być wbrew swojej wiedzy narażo−
ny na taką odpowiedzialność wobec pacjenta
jest nieuprawniony, bowiem technik denty−
styczny powinien znać swoje uprawnienia za−
wodowe i nigdy ich nie przekraczać.
Celowe jest zatem zestawienie powyższych
wątpliwości Autora z odpowiednimi wyjaśnienia−
mi, gdyż mogą je mieć także inne osoby ze środo−
wiska. W gruncie rzeczy opisana sytuacja jest ja−
sna, tak z punktu widzenia obowiązującego prawa,
jak też z punktu widzenia programu kształcenia
w zawodzie „technik dentystyczny”.
W nawiązaniu do ostatniego zdania artykułu
trzeba dodać, że już w końcowym stadium opraco−
Kształcenie w zawodzie technika dentystycznego w świetle polskiego prawa
wania znajduje się rządowy projekt ustawy o za−
wodach medycznych, w którym zawody takie, jak
technik dentystyczny, asystentka i higienistka są
uwzględnione wraz z opisem ich uprawnień.
Na koniec jedna jeszcze ważna sprawa. Ponie−
waż Autor pisze również o kwestiach nomenklatu−
rowych (nazewnictwa), uzasadnione jest zwróce−
nie uwagi na zdumiewająco niewłaściwą nazwę
„firmy”, w której jest zatrudniony. Chodzi o na−
zwę szkoły: „Policealna Szkoła Protetyki Denty−
stycznej”. Szkoła ta nie kształci (bo nie może) spe−
cjalistów w dziedzinie protetyki, a techników den−
tystycznych. Specjaliści w dziedzinie protetyki to
471
lekarze po 5−letnich studiach akademickich i 4−let−
nich studiach podyplomowych. Trudno oprzeć się
wrażeniu, że jest to rodzaj zabiegu marketingowe−
go, który wprowadza element „niewłaściwych
działań”, o których z dezaprobatą pisze również
Autor tego opracowania. Właściwe i powszechnie
stosowane w Polsce jest określenie „Szkoła Tech−
niki Dentystycznej” lub Wydział (Oddział) Tech−
niki Dentystycznej.
Prof. dr hab. Stanisław Majerski
Konsultant krajowy
w protetyce stomatologicznej