WALDI Zawidzki sp. j. ul. Narutowicza 119 64-100

WALDI Zawidzki sp. j. ul. Narutowicza 119 64-100

WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR
INSPEKCJI HANDLOWEJ
Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań
Poznań, dnia
grudnia 2015 r.
Nr akt: D/LE.ŻG.8361.238.2015
ZPO
WALDI Zawidzki sp. j.
ul. Narutowicza 119
64-100 Leszno
DECYZJA
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
działając na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o
jakości handlowej artykułów rolno–spożywczych (Dz. U. 2015 r., poz. 678 z p. zm.) oraz art. 104 § 1
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2013 r., poz.
267 z p. zm.),
wymierza
Przedsiębiorcy
WALDI
Zawidzki
sp.
j.,
ul.
Narutowicza
119,
64-100
Leszno,
NIP: 697-10-02-795;
karę pieniężną w wysokości 500,00 zł (słownie: pięćset złotych)
wynikającą z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, tj.
niewłaściwa jakość handlowa artykułów rolno-spożywczych
1
z tytułu
wprowadzenia
do
obrotu
handlowego w dniu kontroli, tj. w dniu 27
października 2015 r. w markecie WALDI w Lesznie, ul. Armii Krajowej 14, 64-100 Leszno,
przedsiębiorca: WALDI Zawidzki sp. j., ul. Narutowicza 119, 64-100 Leszno, artykułów
rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o
jakości handlowej, tj.:
partia 7 op. a 6 szt. jaj świeżych klasa A, M – średnie z chowu klatkowego, w cenie 4,70
zł/op., wyprodukowanych dla: FARMIO S.A., ul. Rondo ONZ 1/XX p., 00-124 Warszawa,
wartości 32,90 zł.
Kontrolowany wprowadził zatem do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające
jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej, co skutkuje zastosowaniem
art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. „Kto wprowadza
do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w
przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych
artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści
majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych
artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500,00 zł”.
Uzasadnienie
Podczas kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w
Poznaniu Delegaturę w Lesznie, w dniach od 27 października do 04 listopada 2015 r.
markecie WALDI w Lesznie, ul. Armii Krajowej 14, 64-100 Leszno, przedsiębiorca: WALDI
Zawidzki sp. j., ul. Narutowicza 119, 64-100 Leszno, stwierdzono, iż w ofercie handlowej
znajdowała się 1 partia nieprawidłowo oznakowanych jaj kurzych, wartości: 32,90 zł, tj.:
partia 7 op. a 6 szt. jaj świeżych klasa A, M – średnie z chowu klatkowego, w cenie 4,70
zł/op., wyprodukowanych dla: FARMIO S.A., ul. Rondo ONZ 1/XX p., 00-124 Warszawa,
wartości 32,90 zł;
2
z uwagi na: zastosowanie szaty graficznej w formie krajobrazu wiejskiego (zielona łąka,
domek z zagrodą), która sugeruje, iż jaja pochodzą od kur z chowu na wolnym wybiegu,
podczas gdy jaja pochodzą od kur z chowu klatkowego, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2
ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w zw. z art. 7 ust. 1 lit. a
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października
2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy
Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy
2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz
rozporządzenia Komisji nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 r., s. 18 z p. zm.);
ponadto
z uwagi na: podanie informacji o metodzie chowu kur nieśnych małą czcionką w mało
widocznym miejscu (z tyłu opakowania, bezpośrednio nad kodem kreskowym), co stanowi
naruszenie art. 12 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 589/2008 z dnia 23 czerwca 2008 r.
ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w
sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj (Dz. Urz. UE L 168 z 24.06.2008 r., s. 6 z p. zm.).
Powyższe wprowadza konsumentów w błąd co do pochodzenia jaj, sugerując iż jaja
pochodzą od kur chowanych metodą tradycyjną - na wolnym wybiegu, podczas gdy
oferowane do sprzedaży jaja pochodzą od kur nieśnych chowanych metodą chowu
klatkowego.
Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolnospożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej,
co skutkuje zastosowaniem art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych. „Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające
jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez
producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do
pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana
przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż
500,00 zł”.
3
Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa
to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych,
fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub
masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i
oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi.
Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art.
8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. Parlamentu Europejskiego
i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski
Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
(Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. z p. zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona
interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną
przez nich żywnością.
Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom,
fałszowaniu
żywności
oraz
wszelkim
innym
praktykom
mogącym
wprowadzić
konsumentów w błąd.
Zgodnie z art. 17 wyżej cytowanego rozporządzenia odpowiedzialność za naruszenie prawa
żywnościowego
ponoszą
wszyscy
przedsiębiorcy,
na
każdym
etapie
produkcji,
przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, oraz
zapewniają zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi
dla ich działalności a także zapewniają kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.
W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i
Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie
bezpieczeństwa żywności podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na
wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących
pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego
właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy
to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom.
4
W związku z powyższym w dniu 02 grudnia 2015 r. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor
Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia
kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktów niewłaściwej jakości.
W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia
kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie do
zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i
materiałów.
Kontrolowany przedsiębiorca skorzystał z przysługującego mu uprawnienia.
W piśmie z dnia 15 grudnia 2015 r. kontrolowany podniósł, iż uwidoczniony na opakowaniu
oferowanych jaj krajobraz wiejski z perspektywy racjonalnego i uważnego konsumenta nie
budzi wątpliwości co do metody chowu kur, od których jaja pochodzą. Przedsiębiorca
podniósł również, iż oznakowanie produktów krajobrazem wiejskim stosowane jest w całej
gamie różnych produktów spożywczych, a ponadto producentowi jaj dotychczas nie
zarzucano jakichkolwiek naruszeń z tego powodu. Kontrolowany przedsiębiorca wskazał
także, iż informacja o metodzie chowu kur nieśnych umieszczona jest w sposób prawidłowy,
wskazując, iż na opakowaniach innych, bliżej nieokreślonych przez kontrolowanego
producentów jaj informacja o metodzie chowu jest mniejsza, aniżeli w zakwestionowanej
partii. Przedsiębiorca podkreślił także, iż brak wyrazistej ekspozycji informacji o chowie kur
nieśnych na wolnym wybiegu na froncie opakowania jest jednoznaczny ze stwierdzeniem, iż
jaja nie pochodzą od kur z wolnego wybiegu.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, mając na uwadze przedstawione
powyżej stanowisko kontrolowanego przedsiębiorcy, stwierdził iż zasadność wymierzenia
kary pieniężnej nie budzi wątpliwości.
Odnosząc się do stanowiska przedsiębiorcy w przedmiocie zakwestionowanej szaty
graficznej należy odwołać się do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o
przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. 2007 r., nr 171, poz. 1206 z p. zm.),
który stanowi, iż „Praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli
działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez
5
przeciętnego konsumenta (zgodnie z art. 2 pkt 8 cytowanej ustawy przez przeciętnego
konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany,
uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych,
kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy
konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę
konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt,
którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek,
niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa) decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie
podjął.” oraz orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, które pozostaje na
stanowisku, iż „Oznakowanie, by mogło być uznane za wprowadzające w błąd, nie musi
wprowadzać w błąd faktycznie, wystarczy jedynie, że powstanie ryzyko (potencjalna
możliwość) wprowadzenia w błąd”, a także że „Oznakowanie na opakowaniu powinno
odzwierciedlać w sposób rzetelny deklarowany przez producenta skład artykułu
spożywczego i nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do jego właściwości.”. W
przedmiotowym
przypadku
zastosowana
szata
graficzna
bezsprzecznie
poprzez
zaprezentowanie krajobrazu wiejskiego w formie widoku zielonej łąki i domku z zagrodą
może sugerować potencjalnemu, przeciętnemu konsumentowi, iż oferowane jaja pochodzą
od kur żyjących w takich właśnie (wiejskich) warunkach, a nie od kur pochodzących z chowu
klatkowego.
Podkreślić należy także, iż w toku systematycznych kontroli prowadzonych przez Inspekcje
Handlową szczególna uwaga przywiązywana jest do wszelkich artykułów rolnospożywczych oznaczanych jako wiejski, naturalny itp., a których skład, pochodzenie lub
oznakowanie nie licuje z takimi pojęciami – takie środki spożywcze są stale eliminowane z
obrotu.
Okoliczności związane z uwidocznieniem metody chowu kur w miejscu mało widocznym,
małą czcionką było już przedmiotem opinii Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
DIH-84-43(6)/12/GS wydanej na wniosek producenta zakwestionowanej w toku niniejszej
kontroli partii jaj - FARMIO S.A., w której uznano stosowaną przez producenta metodę
przekazywania przedmiotowej informacji, jako „mogącą spowodować, że tak istotna dla
wielu konsumentów informacja zostanie przez nich niezauważona w momencie zakupu”.
6
Ponadto Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził również, iż „zastosowana
szata graficzna może współistnieć tylko w przypadku dobrze widocznej i czytelnej informacji
o metodzie chowu”.
Szata graficzna, a także jej kompozycja oraz inne elementy oznakowania zakwestionowanych
jaj kurzych nie uległy widocznym zmianą przez co stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów wyrażone w przytoczonej opinii pozostaje nadal w pełni aktualne, a
ustalenia w nim poczynione Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
przyjmuje za własne.
Zgodnie z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych ustalając
wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
uwzględnił stopień szkodliwości czynu, zakres naruszenia, dotychczasową działalność
podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych, wielkość jego przychodu i
obrotów w roku poprzedzającym rok nałożenia kary, a także wartość kontrolowanych
artykułów rolno-spożywczych.
Oceniając stopień szkodliwości społecznej z punktu widzenia rodzaju naruszonych reguł
ostrożności, należy stwierdzić, że jest to wysoki stopień szkodliwości czynu.
Wielkopolski
Wojewódzki
Inspektor
Inspekcji
Handlowej
w
przeprowadzonym
postępowaniu uwzględnił wszelkie okoliczności wpływające na stopień szkodliwości czynu,
odnoszące się zarówno do podmiotowej, jak i przedmiotowej strony czynu.
Kontrolowany przedsiębiorca jest profesjonalnym podmiotem zajmującym się sprzedażą
artykułów rolno-spożywczych. Od przedsiębiorcy należy zatem wymagać stosownej wiedzy
i doświadczenia w zakresie obrotu środkami spożywczymi, a także podejmowania
odpowiednich działań uniemożliwiających przedostawanie się do bezpośredniej sprzedaży
dla konsumentów artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości.
W przypadku zakresu naruszenia należy podnieść, iż naruszone zostały przepisy
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania
konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy
7
Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady, dyrektywy Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji nr
608/2004 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 589/2008 ustanawiającego szczegółowe zasady
wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie norm handlowych w odniesieniu do
jaj, a także ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, które to nieprawidłowości
należało zakwalifikować, jako naruszenie wymagań w zakresie oznakowania, istotne z
punktu widzenia interesów konsumentów i regulacji rynków rolnych.
Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy, należy
zaznaczyć, iż jest to podmiot karany z tytułu naruszenia przepisów z zakresu ustawy o
jakości handlowej artykułów rolno–spożywczych.
Przedsiębiorca w 2014 r. osiągnął przychód 7 733 056,07 zł oraz obroty 7 699 556,92 zł i zalicza
się do grupy „małych” przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2015, poz. 584 z p. zm.) - oświadczenie z dnia 27
października 2015 r.
Wartość
kontrolowanych
artykułów
rolno-spożywczych,
rozumiana
jako
wartość
kontrolowanych produktów wprowadzonych do obrotu i zakwestionowanych w toku
kontroli wynosiła 32,90 zł.
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierzył zatem karę wynikającą
z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno–spożywczych. Ponadto, przy
wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych przesłanek Wielkopolski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa
żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, iż kara powinna być skuteczna oraz
odstraszająca, a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że
zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu.
8
W tym przypadku należało zastosować środek w postaci wymierzenia odpowiedniej kary
pieniężnej w wysokości 500,00 zł (słownie: pięćset złotych).
Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak w sentencji.
Zgodnie z art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno–spożywczych, karę
pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa,
przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu
Inspekcji Handlowej w Poznaniu, nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100
0000, w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od uprawomocnienia się decyzji, która wtedy
staje się jednocześnie decyzją ostateczną.
Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2015 r., poz. 613).
Pouczenie:
Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 § 1 i 2 oraz art. 129 § 1 i 2 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, przysługuje
stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa,
składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, Al. Marcinkowskiego
3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa.
Otrzymują:
1)
adresat;
2)
a/a PO;
3)
a/a BA;
4)
a/a D/LE.
..................................................................
9