docPlan wynikowy kl
download 
Reklamacja Transkrypt
Plan wynikowy kl
Przedmiotowy system oceniania 1) klasa III Podręcznik: „Historia część 3”, „Poznać, zrozumieć”, zakres podstawowy (liceum i technikum), autorzy: Jolanta Choińska – Mika, Paweł Skibiński, Piotr Szlanta, Katarzyna Zielińska, WSiP, Warszawa 2009 Temat Lekcji, zagadnienia I wojna światowa – geneza, przebieg, skutki. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna • definiuje pojęcia „trójprzymierze" „trójporozumienie" , „ententa", „wojna pozycyjna", „wojna totalna", „broń chemiczna", „rewolucja lutowa", „rewolucja październikowa", „traktat brzeski" • • podaje daty wybuchu I wojny światowej, wybuchu rewolucji lutowej i październikowej, zawarcia pokoju brzeskiego, podpisania zawieszenia broni na froncie zachodnim, • Zagadnienie 1: Uczestnicy I wojny światowej i ich cele Zagadnienie 2: Zasięg i chronologia działań wojennych Zagadnienie 3: Charakter działań militarnych Zagadnienie 4: Ocena dobra Uczeń: rozróżnia • wymienia i stosuje pojęcia: założenia planu „trójprzymierze" Schlieffena, „trójporozumienie" kluczowe bitwy , „ententa", „wojna i najważniejszych pozycyjna", dowódców I wojny „wojna totalna", światowej „broń chemiczna", „rewolucja luto• podaje daty wa", „rewolucja przystąpienia październikowa", poszczególnych „traktat brzeski" państw do wojny, wymienia zastosowania bezpośrednie nowych rodzajów i pośrednie broni przyczyny wybuchu I wojny światowej oraz • identyfikuje klęski państw postacie - A. von centralnych, Schlieffena, J. państwa biorące Joffre’a, A. udział w wojnie, Brusiłowa, P. von nowe rodzaje Hindenburga, E. broni i nowe formy Ludendorffa, Ph. 1 Ocena bardzo dobra • wyjaśnia okoliczności wybuchu i zakończenia I wojny światowej, okoliczności przystąpienia USA do wojny, różnice między I wojną światową a wcześniejszymi konfliktami zbrojnymi, przyczyny niepowodzenia planu Schlieffena • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń • ocenia - działania głównych dowódców Bezpośrednie konsekwencje wojny prowadzenia działań militarnych, bitwy rozegrane na ziemiach polskich, państwa powstałe w wyniku rozpadu Austro-Węgier rozpadu AustroWęgier, rewolucji w Niemczech • • Dwie rewolucje rosyjskie. • definiuje pojęcia „rewolucja • okresu I wojny światowej Petainé’a • identyfikuje postacie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, W. Wilsona, F. Focha • lokuje w czasie i przestrzeni państwa ententy, państwa centralne, zamach w Sarajewie, rozejm w Compiegne, bitwy pod Tannenbergiem i Gorlicami, powstanie nowych państw po rozpadzie AustroWęgier lokuje w czasie i przestrzeni bitwy nad Marną, pod Ypres, nad Sommą, bitwę jutlandzką, główne przesunięcia frontów ocenia - rolę tzw. kotła bałkańskiego w genezie Wielkiej Wojny, znaczenie przystąpienia USA do I wojny światowej, znaczenie nowych rodzajów broni w okresie Wielkiej Wojny, znaczenie dwóch rewolucji rosyjskich dla wydarzeń w Europie ·odkrywa przyczyny nazwania I wojny światowej „Wielką Wojną" rozróżnia i stosuje pojęcia 2 • definiuje, rozróżnia i stosuje • charakteryzuje program Przeobraże nia polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej Zagadnienie 1: Geneza rewolucji lutowej lutowa", „rady delegatów robotniczych i żołnierskich", „Duma", „Rząd Tymczasowy", „Konstytuanta", „dwuwładza", „rewolucja październikowa" („przewrót bolszewicki"), „dekret o pokoju", „dekret o ziemi", „traktat brzeski", „jednopartyjna dyktatura" Zagadnienie 2: Przyczyny upadku Rządu Tymczasowego i Konstytuanty Zagadnienie 3: Początki bolszewickiej dyktatury Zagadnienie 4: Przemiany polityczne w Niemczech i na obszarze monarchii austrowęgierskiej (1918 – 1919) • podaje daty wybuchu rewolucji lutowej, przewrotu październikowego, podpisania pokoju brzeskiego „rewolucja lutowa", „rady delegatów robotniczych i żołnierskich", „Duma", „Rząd Tymczasowy", „Konstytuanta", „dwuwładza", „rewolucja październikowa" („przewrót bolszewicki"), „dekret o pokoju", „dekret o ziemi", „traktat brzeski", „jednopartyjna dyktatura" • • wymienia - główne rosyjskie partie polityczne przed wybuchem rewolucji, bezpośrednie i pośrednie przyczyny rewolucji lutowej, przyczyny klęsk Rosji w okresie i wojny światowej identyfikuje postacie 3 bolszewicki w 1918 r., oraz programy rosyjskich partii politycznych w przededniu wybuchu rewolucji lutowej pojęcia - „tezy kwietniowe", „Rada Komisarzy Ludowych", „Deklaracja praw narodów Rosji", „Mitteleuropa", „Armia Czerwona" • podaje daty abdykacji Mikołaja • identyfikuje postacie – A. Kiereńskiego, Ł. Korniłowa • lokuje w czasie i przestrzeni front wojenny w przededniu rewolucji, Mitteleuropę • wyjaśnia sytuację zewnętrzną i wewnętrzną Rosji w połowie 1917 r., okoliczności wybuchu rewolucji lutowej • ocenia - znaczenie rewolucji rosyjskich dla wydarzeń w Europie, znaczenie programu bolszewików dla zdobycia poparcia mas • odkrywa hipokryzję i zmiany programu bolszewików, przyczyny zwycięstwa bolszewików Mikołaja II, W. Lenina, L. Trockiego, J. Stalina, F. Dzierżyńskiego Walka o niepodległość Polski w czasie I wojny światowej Zagadnienie 1: Orientacje polityczne na ziemiach polskich w przededniu wybuchu I wojny światowej Zagadnienie 2: Postawa • • definiuje pojęcia „orientacja proaustriacka", „orientacja prorosyjska", „obóz niepodległościow y", „Akt 5 listopada", „14 punktów Wilsona", „traktat brzeski" podaje daty zajęcia obszarów Królestwa Polskiego przez państwa centralne, wydania Aktu 5 i przewrotu bolszewickiego, przyczyny sukcesu bolszewików • odczytuje program bolszewicki ze źródła pisanego • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń • rozróżnia i stosuje pojęcia „orientacja proaustriacka", „orientacja prorosyjska", „obóz niepodległościow y", „Akt 5 listopada", „14 punktów Wilsona", „traktat brzeski" • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „kryzys przysięgowy" • identyfikuje postacie S. Grabskiego, M. Bobrzyńskiego, J. Kucharzewskiego • wymienia główne nurty polityczne funkcjonujące na ziemiach polskich w przede 4 • lokalizuje na mapie obszary działania polskich formacji • charakteryzuje koncepcje programowe reprezentowane przez poszczególne nurty polityczne działające na ziemiach polskich • ocenia znaczenie (polityczne, militarne, propagandowe) działania polskich formacji wojskowych w okresie I wojny światowej mocarstw zaborczych oraz świata zachodniego wobec sprawy polskiej listopada, utworzenia Rady Regencyjnej, opublikowania tzw. 14 punktów Wilsona Zagadnienie 3: Polskie formacje zbrojne w okresie I wojny światowej Zagadnienie 4: Kształtowanie się polskich ośrodków władzy w 1918 r. Ład międzynarodo wy po I wojnie światowej – system wersalskowaszyngtoński Zagadnienie 1: Główni uczestnicy konferencji paryskiej i Waszyngtoń dniu wybuchu I wojny światowej • • • definiuje pojęcia – • program pokojowy Wilsona" ( „14 punktów Wilsona"), „konferencja paryska", „zasada samostanowienia narodów", „demilitaryzacja", „plebiscyt", „Liga Narodów", „izolacjonizm", „konferencja waszyngtońska", „system wersalsko- zbrojnych biorących udział w I wojnie światowej wymienia polskie formacje zbrojne biorące udział w I wojnie światowej • sytuuje w czasie i przestrzeni ośrodki władzy kształtujące się na ziemiach polskich w lalach 1917-1918 rozróżnia i stosuje • pojęcia - program pokojowy Wilsona" ( „14 punktów Wilsona"), „konferencja paryska", „zasada samostanowienia narodów", „demilitaryzacja", „plebiscyt", „Liga • Narodów", „izolacjonizm", „konferencja waszyngtońska", „system 5 charakteryzuje stosunek rządów poszczególnych państw europejskich wobec sprawy polskiej w kolejnych etapach I wojny światowej definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „porządek wersalski", „dyktat wersalski", „mały traktat wersalski", „system mandatowy" wymienia polityków tworzących „grubą trójkę" • • • charakteryzuje organizację Ligi Narodów ocenia możliwości realizacji zasad systemu wersalskowaszyngtońskie go waszyngtoński" skiej Zagadnienie 2: Postanowienia konferencji paryskiej i Waszyngtoń skiej – główne zasady nowego ładu międzynarodo wego • podaje daty ogłoszenia programu pokojowego W. Wilsona, rozpoczęcia konferencji w Paryżu oraz w Waszyngtonie wersalskowaszyngtoński" • Zagadnienie 1: Skutki • definiuje pojęcia – „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", „interwencjonizm państwowy", „etatyzm", „protekcjonizm", „planowanie gospodarcze", „reforma rolna", identyfikuje postacie - W. Wilsona, D.L. George'a, G. Clemenceau • • lokuje w czasie i w przestrzeni ogłoszenie tzw. 14 punktów Wilsona, nowe państwa europejskie • odkrywa ironię karykatury ukazującej Wilsona rozróżnia i stosuje pojęcia „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", „interwencjonizm państwowy", „etatyzm", „protekcjonizm", „planowanie gospodarcze", Zagadnienie 3: Liga Narodów Przemiany społeczne i gospodar cze w Europie i USA w okresie międzywojenn ym • • 6 • lokuje w czasie i w przestrzeni terytoria mandatowe Ligi Narodów wyjaśnia przyczyny sprzeczności w zwycięskim obozie ententy, wizję powojenne go świata zaprezentowaną przez W. Wilsona, zasady systemu wersalskowaszyngtońskie go definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", „interwencjonizm państwowy", „etatyzm", „protekcjonizm", „planowanie go- • • charakteryzuje proces rozprzestrzeniania się wielkiego kryzysu wyjaśnia wpływ wielkiego kryzysu na zmiany gospodarcze, społeczne i polityczne gospodarcze Wielkiej Wojny Zagadnienie 2: Skutki społeczne • Wielkiej Wojny Zagadnienie 3: Przyczyny wielkiego kryzysu w USA Zagadnienie 4: Przebieg wielkiego kryzysu – od krachu na giełdzie nowojorskiej do połowy lat trzydziestych Zagadnienie 5: Skutki społeczne i gospodarcze wielkiego kryzysu w USA i Europie • „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo masowe" wymienia - skutki demograficznogospodarcze Wielkiej Wojny, czynniki decydujące o sukcesie gospodarczym USA po I wojnie światowej, główne założenia polityki New Deal podaje daty początku hiperinflacji w powojennej Europie, krachu na nowojorskiej giełdzie, rozpoczęcia realizacji programu New Deal „reforma rolna", „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo masowe" spodarcze", „reforma rolna", „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo masowe" • wymienia - wskaźniki przewagi gospodarczej USA nad Europą po Wielkiej Wojnie • • podaje daty reelekcji F.D. Roosevelta • ocenia znaczenie wielkiego kryzysu dla rozwoju sytuacji społeczno -ekonomicznej w latach trzydziestych • odkrywa definicję społeczeństwa masowego identyfikuje postacie - J.M. Keynesa, F.D. Roosevelta, H. Forda • lokuje w czasie i przestrzeni -wejście USA do czołówki gospodarczej świata, wielki kryzys • odczytuje ze źródeł statystycznych wskaźniki sytuacji gospodarczej w okresie międzywojennym 7 Związek Sowiecki – pierwsze państwo komunisty czne • Zagadnienie 2: Totalitarne państwo Stalina Zagadnienie 4: Rola propagandy w funkcjonowa niu państwa sowieckiego • „ateizacja", „komunizm wojenny", „klanowy charakter państwa", „Nowa Ekonomiczna Polityka", „Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych", „Gułag", „totalitaryzm", „kolektywizacja rolnictwa", „gospodarka planowa" Zagadnienie 1: Wojna domowa w Rosji. Komunizm wojenny i NEP Zagadnienie 3: Polityka społeczna i gospodarcza władz bolszewickich definiuje pojęcia – • podaje daty wprowadzenia komunizmu wojennego, wprowadzenia NEP, wprowadzenia gospodarki planowej, śmierci Lenina • rozróżnia i stosuje pojęcia „ateizacja", „komunizm wojenny", „klanowy charakter państwa", „Nowa Ekonomiczna Polityka", „Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych", „Gułag", „totalitaryzm", „kolektywizacja rolnictwa", „gospodarka planowa" Wymienia - grupy społeczne zwalczane przez bolszewików, cechy państwa totalitarnego, przywódców państwa sowieckiego w okresie międzywojennym 8 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „Czeka", „powstanie kronsztadzkie", „Wszechzwiązko wa Komunistyczna Partia (bolszewików), „Główny Zarząd Polityczny", „kułak", „kołchoz", „wielka czystka", „Komintern" • podaje daty powstania kronsztadzkiego, utworzenia Kominternu • identyfikuje postacie G. Jagody, N. Jeżowa • wyjaśnia – przemiany koncepcji • państwa biorące udział w interwencji w Rosji, instytucje terroru w Rosji Sowieckiej i ZSRR, ofiary stalinowskich czystek • • rewolucji głoszone przez sowieckich przywódców wyjaśnia – przyczyny klęsk białych armii, zmiany polityki gospodarczej bolszewików, etapy tworzenia państwa totalitarnego w Rosji Sowieckiej/ZSRR • odczytuje ze źródeł – hasło propagandowe z czasów rosyjskiej wojny domowej, uczestników interwencji w Rosji (okresy i kierunki prowadzonych przez nich działań), oficjalną ideologię państwową ZSRR, hasła propagandowe z czasów rządów Lenina i Stalina (polityka historyczna) 9 lokuje w czasie i przestrzeni – kształtowanie się sytemu Gułagu • charakteryzuje komunizm wojenny, NEP, gospodarkę planową, strukturę i funkcjonowanie państwa totalitarnego w ZSRR, politykę wewnętrzną Stalina • odkrywa znaczenia propagandy i polityki historycznej w budowie totalitarnego państwa stalinowskiego Kryzys parlamenta ryzmu w Europie Zachodniej i Środkowej – faszyzm, nazizm, autoryta ryzm Zagadnienie 1: Objęcie władzy przez Mussoliniego i Hitlera – uwarunkowani a polityczne, społeczne i gospodarcze Zagadnienie 2: System władzy w faszystowskich Włoszech i nazistowskich Niemczech • definiuje pojęcia – • faszyści", „faszyzm", „marsz na Rzym", „korporacjonizm", „NSDAP", „naziści", „nazizm", „gestapo", „ustawy norymberskie", „Hitlerjugend", „III Rzesza", „autorytaryzm" • • podaje daty przewrotu faszystowskiego we Włoszechobjęcia władzy w Niemczech przez Hitlera, wydania ustaw norymberskich w Niemczech rozróżnia i stosuje • pojęcia - faszyści" „faszyzm", „marsz na Rzym", „korporacjonizm", „NSDAP", „naziści", „nazizm", „gestapo", „ustawy norymberskie", „Hitlerjugend", „III Rzesza", • „autorytaryzm" wymienia społeczne, gospodarcze i polityczne przyczyny przejęcia władzy • przez faszystów we Włoszech oraz przez nazistów w Niemczech, przywódców i ideologów faszyzmu i nazizmu, kraje autorytarne w Europie okresu • międzywojennego 10 definiuje, • rozróżnia i stosuje pojęcia – „traktaty laterańskie", „Państwo Watykańskie", „pucz monachijski", „SA", „SS", „noc długich noży", „noc kryształowa" identyfikuje postacie - A. Rosenberga, M. Horthego, A. Salazara, I. Antonescu, E. Dollfussa wyjaśnia stosunek papiestwa do faszyzmu i nazizmu, specyfikę faszystowskiego korporacjonizmu we Włoszech lokuje w czasie i w przestrzeni pucz monachijski, pożar Reichstagu, rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki podpisania traktatów laterańskich, puczu monachijskiego„noc y długich noży", „nocy kryształowej" • • wyjaśnia przyczyny sukcesu faszyzmu we Włoszech i nazizmu w Niemczech, łożnice pomiędzy totalitaryzmem a autorytaryzmem, podobieństwa między totalitaryzmem sowieckim i hitlerowskim, znaczenie symboli faszyzmu i nazizmu odczytuje ze źródeł - elementy polityki historycznej w propagandzie faszyzmu, założenia polityki społecznej nazizmu, główne założenia ideologii faszystowskiej i nazistowskiej, daty upadku systemów 11 • „noc długich noży", „noc kryształową charakteryzuje sytuację społecznogospodarczą Włoch i Niemiec w okresie międzywojennym, program gospodarczospołeczny, polityczny i ideowy faszyzmu i nazizmu • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutkiprzewrotu faszystowskiego we Włoszech, objęcia .władzy w Niemczech przez Hitlera, wydania ustaw norymberskich w Niemczech • odkrywa i ocenia znaczenie Demokraty czne mocarstwa Zachodu – Francja, Wielka Brytania i USA. Wzrost znaczenia Japonii • Zagadnienie 3: Stany Zjednoczone • „kryzys polityczny", „front ludowy", „Brytyjska Wspólnota Narodów", „Partia Pracy", „Wolne Państwo Irlandzkie", „prohibicja", „Ententa Bałkańska", „Mała Ententa", „militaryzm" Zagadnienie 1: Francja Zagadnienie 2: Wielka Brytania definiuje pojęcia – • podaje daty powstania frontu ludowego we Francji, powstania niepodległego państwa irlandzkiego, powstania Brytyjskiej • • parlamentarnych w Europie polityki historycznej i propagandy w praktyce politycznej faszyzmu i nazizmu rozróżnia i stosuje • pojęcia - „kryzys polityczny", „front ludowy", „Brytyjska Wspólnota Narodów", „Partia Pracy", „Wolne Państwo • Irlandzkie", „prohibicja", „Ententa Bałkańska", „Mała Ententa", „militaryzm" definiuje, • rozróżnia i stosuje pojęcia – „ I I I Republika", „Linia Maginota", „Sinn Féin", ,.KuKlux-Klan" • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej • wymienionych wydarzeń identyfikuje 12 wymienia problemy wewnętrzne Francji, Wielkiej Brytanii i USA w okresie międzywojennym, założenia polityki zagranicznej Francji, Wielkiej Brytanii, USA i Japonii w latach dwudziestych i trzydziestych charakteryzuje system polityczny I I I Republiki Francuskiej, podaje daty wprowadzenia prohibicji alkoholowej w USA odkrywa i ocenia znaczenie polityki interwencjonizmu państwowego w zachodnich demokracjach, sprzeczności w polityce zagranicznej mocarstw Zachodu Wspólnoty Narodów, zwycięstwa F.D. Roosevelta w wyborach prezydenckich w USA Przemiany kulturowe • definiuje pojęcia – „scjentyzm", postacie - L. Bluma, F.D. Roosevelta • lokuje w czasie i przestrzeni Brytyjską Wspólnotę Narodów, obszary należące do strefy wpływów USA, rządy frontu ludowego • odczytuje ze źródeł - zmianę w polityce imigracyjnej USA, terytoria zamorskie USA • rozróżnia i stosuje pojęcia 13 system parlamentarny międzywojennej Wielkiej Brytanii, politykę imigracyjną USA w okresie międzywojennym, założenia polityki Kominternu w latach trzydziestych • wyjaśnia uwarunkowania kryzysu politycznego w demokracjach zachodnich okresu międzywojenneg o, pola konfliktów w polityce zagranicznej mocarstw Zachodu • wymienia wybitne dzieła •charakteryzuje - stanowiska różnych kierunków ideowych okresu międzywojenn ego „kryzys świadomości", „psychoanaliza", „freudyzm", „elektryfikacja", „społeczeństwo masowe", „indoktrynacja", „fenomenologia", „egzystencjalizm", „surrealizm", „futuryzm", „funkcjonalizm", „socrealizm" Zagadnienie 1: Nauka, technika, środki masowego przekazu Zagadnienie 2: Filozofia i literatura Zagadnienie 3: Sztuki plastyczne i architektura Zagadnienie 4: Życie religijne „scjentyzm", „kryzys świadomości", „psychoanaliza", „freudyzm", „elektryfikacja", „społeczeństwo masowe", „indoktrynacja", „fenomenologia", „egzystencjalizm", „surrealizm", „futuryzm", „funkcjonalizm", „socrealizm" • • podaje daty ogłoszenia ogólnej teorii względności, rozszczepienie jądra atomowego, odkrycia penicyliny, powstania Bauhausu, narzucenia socrealizmu w kulturze ZSRR wymienia główne osiągnięcia nauki, techniki i filozofii okresu międzywojennego, przyczyny i przejawy kryzysu świadomości oraz postawy w stosunku do tego zjawiska, głównych twórców kultury okresu międzywojennego 14 literatury i malarstwa okresu • podaje daty nadania pierwszej publicznej audycji radiowej, powstania pierwszego studia telewizyjnego, powstania pierwszego filmu dźwiękowego, zorganizowania olimpiady w Berlinie • identyfikuje postacie A. Einsteina, S. Freuda, S. Eisensteina, E. Husserla. J.-P. Sartre'a, M. Heideggera, F. Kafki, T. Manna, S. Dali, P. Picassa, Le Corbusiera. W. Majakowskiego, M. Gorkiego, Piusa XI , N. Bohra, E. Fermiego, wobec kryzysu, przeobrażenia i trwanie różnych kierunków artystycznych wyjaśnia- przyczyny i przejawy kryzysu świadomości w okresie międzywojennym • C.G. Junga: A. Fleminga, M. Schelera, O. Spenglera, E. Stein, W. Gropiusa rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń •odkrywa i ocenia znaczenie katolickiej nauki społecznej •lokuje w czasie i przestrzeni freudyzm, elektryfikację w ZSRR, indoktrynację komunistyczną i nazistowską, fenomenologię, egzystencjalizm, surrealizm, futuryzm, funkcjonalizm, socrealizm •odczytuje ze źródeł - środki oddziaływania reżimów totalitarnych na obywateli, różnice między awangardowymi kierunkami sztuki a realizmem, przemianę dokonaną przez Bauhaus w sztuce 15 meblarstwa i wystroju wnętrz Kształtowanie się granic odrodzone go państwa polskiego Zagadnienie 1: Sprawa polska na konferencji paryskiej Zagadnienie 2: Walka zbrojna o granice państwa polskiego Zagadnienie 3: Walka polskobolszewicka i jej znaczenie dla losów Europy • rozróż nia i stosuje pojęcia -„linia demarkacyjna", „plebiscyt", „mały traktat wersalski", „Ukraińska Republika Ludowa", „Zachodnioukra ińska Republika Ludowa", „Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski", „linia Curzona", „cud nad Wisłą", „traktat ryski" • defini uje pojęcia – „linia demarkacyjn a", „plebiscyt", „mały traktat wersalski", „Ukraińska Republika Ludowa", „Zachodniou kraińska, Republika Ludowa", „Tymczasow y Komitet Rewolucyjny Polski", „linia Curzona", „cud nad Wisłą", „traktat ryski" • identyfikuje postacie - J. DowboraMuśnickiego, J. Piłsudskiego, R. Dmowskiego, I. Paderewskiego, W. Korfantego, W. Witosa, S. Petlurę, 16 • identyfikuje postacie - M. Tuchaczewskieg o, S. Budionnego, I. Skorupkę, E. D'Abernona, L. Żeligowskiego • charakteryzuje główne etapy kształtowania się granic państwa polskiego, lokując je w czasie i przestrzeni • wyjaśnia przyczyny i następstwa konfliktu polskoukraińskiego • wyjaśnia znaczenie wojny polskobolszewickiej i bitwy warszawskiej 1920 r. dla • ocenia wkład Józefa Piłsudskiego oraz Romana Dmowskiego w odbudowę państwa polskiego J. Hallera • Przemiany polityczne w Polsce w latach 1918 – 1926 Zagadnienie 1: Stronnictwa polityczne w Polsce w latach 1918 – 1926 Zagadnienie 2: System polityczno – ustrojowy odrodzonej Rzeczpospolitej w latach 1918 – • definiuje pojęcia – Sejm Ustawodawczy", „mała konstytucja". „wybory pięcioprzymiotni kowe". „rząd pozaparlamentarn y" („rząd fachowców"), „konstytucja marcowa", Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe", „Prezydent Rzeczypospolitej ", „rząd" („Rada dziejów Polski i Europy omawia postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące Polski • rozróż nia i stosuje pojęcia Sejm Ustawodawczy", „mała konstytucja". „wybory pięcioprzymiotni kowe". „rząd pozaparlamentarn y" („rząd fachowców"), „konstytucja marcowa", Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe", „Prezydent Rzeczypospolitej 17 • wyjaśnia przyczyny i następstwa powstań śląskich oraz niepowodzeń w plebiscytach na Warmii i Mazurach • identyfikuje postacie - S. Gąbińskiego wymienia główne ugrupowania polityczne II Rzeczypospolitej w latach 1918-1926 i charakteryzuje ich programy • • wyjaśnia okoliczności uchwalenia konstytucji marcowej (1921) i wymienia jej główne • omawia okoliczności zamachu na prezydenta G. Narutowicza, uwzględniając przyczyny i konsekwencje 1926 Zagadnienie 3: Kryzys systemu parlamentarne go w Polsce i jego przyczyny Ministrów"), „Chjena". „Chjeno-Piast" • podaje daty zwołania Sejmu ustawodawczego, uchwalenia małej konstytucji, uchwalenia konstytucji marcowej, reform rządu W. Grabskiego, wybrania na prezydenta G. Narutowicza oraz S. Wojciechowskieg o ", „rząd" („Rada Ministrów"), „Chjena". „Chjeno-Piast" • • Zamach majowy i rządy sanacji w Polsce • definiuje pojęcia – „system autorytarny", „Chjeno-Piast", postanowienia • identyfikuje postacie - S. Grabskiego, W. Korfantego, W. Witosa, I. Daszyńskiego, J. Piłsudskiego, R. Dmowskiego, G. Narutowicza, S. Wojciechowskieg o, W. Grabskiego wymienia prawa i obowiązki obywatelskie gwarantowane przez konstytucję marcową • wyjaśnia przyczyny słabości systemu politycznego II RP w latach 1918-1926 charakteryzuje sytuację wewnętrzną Polski w okresie pierwszych wyborów prezydenckich • rozróż nia i stosuje pojęcia „system • 18 podaje daty powstania Centrolewu, procesu • porównuje regulacje prawno-ustrojowe wprowadzone przez konstytucje „zamach majowy", „sanacja", „nowela sierpniowa", „grupa pułkowników", „Centrolew", ..proces brzeski", „wybory brzeskie", „Zgromadzenie Elektorów", „konstytucja kwietniowa", „obity, w Berezie Kartuskiej", „Front Morges" Zagadnienie 1: Przewrót majowy – geneza i następstwa Zagadnienie 2: Zmiany polityczno – ustrojowe w latach 1926 – 1935 Zagadnienie 3: Konstytucja kwietniowa Zagadnienie 4: Życie polityczne w latach trzydziestych. Rządy sanacji po śmierci Piłsudskiego • podaje daty przewrotu majowego, uchwalenia noweli sierpniowej, uchwalenia konstytucji kwietniowej, wyboru I. Mościckiego na prezydenta, śmierci J. Piłsudskiego autorytarny", „Chjeno-Piast", „zamach majowy", „sanacja", „nowela sierpniowa", „grupa pułkowników", „Centrolew", ..proces brzeski", „wybory brzeskie", „Zgromadzenie Elektorów", „konstytucja kwietniowa", „obity, w Berezie Kartuskiej", „Front Morges" • brzeskiego, wyborów brzeskich, powstania obozu w Berezie Kartuskiej, powstania Frontu Mores identyfikuje postacie W. Korfantego, W. Witosa, I. Paderewskiego, I. Mościckiego, K. Bartla, J. Piłsudskiego, W. Sławka, R. Dmowskiego, S. Wojciechowskieg o, i RydzaŚmigłego 19 • charakteryzuje metody umacniania władzy w państwie przez obóz sanacyjny • wymienia rozwiązania ustrojowe wprowadzone na mocy konstytucji kwietniowej • wymienia charakterystyczne cechy rządów sanacji, wskazując różnice między demokracją parlamentarną a rządami autorytarnymi charakteryzuje polską scenę • marcową i kwietniową, uwzględniając kompetencje władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz relacje pomiędzy nimi, zakres praw obywatelskich, prawo wyborcze • Sytuacja społeczno – ekonomicz na Polski w okresie międzywojenn ym • Zagadnienie 1: Społeczeństwo II Rzeczpospolitej – struktura narodowoś ciowa, zawodowa i wyznaniowa Zagadnienie 2: • definiuje pojęcia – definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia„państwo unitarne", „asymilacja", „Polska A i B", „reforma walutowa", „wojna celna", „Centralny Okręg Przemysłowy", „interwencjonizm państwowy", „etatyzacja gospodarki" podaje daty - polityczną po śmierci J. Piłsudskiego wymieniają nurty i ugrupowania polityczne działające w Polsce w latach 19261939 • rozróż nia i stosuje pojęcia definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia„państwo unitarne", „asymilacja", „Polska A i B", „reforma walutowa", „wojna celna", „Centralny Okręg Przemysłowy", „interwencjonizm państwowy", „etatyzacja gospodarki" 20 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia„numerus clausus", „getto ławkowe", „nożyce cenowe" • podaje daty początku budowy portu w Gdyni, uchwalenia ustawy o reformie rolnej • wyjaśnia uwarunkowania polityki władz polskich wobec • porównuje przejawy wielkiego kryzysu gospodarczego na świecie i w Polsce, wskazując jego specyficzne cechy Sytuacja społeczno – gospodarcza Polski w pierwszych latach niepodległości apogeum hiperinflacji w Polsce, reform rządu W. Grabskiego, wielkiego kryzysu gospodarczego w Polsce, rozpoczęcia budowy COP Zagadnienie 3: Wielki kryzys na ziemiach polskich – przebieg, specyfika, skutki i programy reform Zjawiska i procesy kulturowo – społeczne w Polsce dwudziesto lecia • • • • definiuje pojęcia – „reforma jędrzejewiczows ka", „styl narodowy" mniejszości identyfikuje postacie - W. Grabskiego, E. Kwiatkowskiego • charakteryzuje strukturę społeczną II Rzeczypospolitej , uwzględniając kryteria narodowościowe (etniczne), wyznaniowe i zawodowe objaśnia status prawny mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej wyjaśnia przyczyny konfliktów społecznych i narodowościowyc h w Polsce okresu międzywojenne go charakteryzuje politykę władz polskich wobec mniejszości opisuje osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej • • • • rozróż nia i stosuje pojęcia -„reforma jędrzejewiczows ka", „styl narodowy" charakteryzuje założenia i następstwa reformy W. Grabskiego • 21 podaje daty wprowadzenia reformy jędrzejewiczows kiej, podpisania konkordatu między • przedstawia działania podjęte przez władze w celu walki z zapóźnieniami cywilizacyjnymi i ocenia międzywojenn ego Zagadnienie 1: Rozwój oświaty i szkolnictwa wyższego Zagadnienie 2: Nowe zjawiska w literaturze i sztuce Zagadnienie 3: Polska kultura masowa okresu dwudziestolecia na tle europejskim • przeds tawia działania podjęte przez władze w celu walki z zapóźnieniam i cywilizacyjn ymi państwem polskim a Stolicą Apostolską • charak teryzuje nowe zjawiska w sztuce polskiej okresu dwudziestole cia • wymi enia największe osiągnięcia nauki polskiej okresu międzywojen nego wymienia i charakteryzuje główne zjawiska kultury masowej w II Rzeczypospolitej • wymi enia główne nurty w literaturze polskiej dwudziestolecia • identy fikuje najwybitniej szych przedstawici eli polskiej nauki, literatury i sztuki 22 skuteczność tych posunięć oraz ich dokonania • identy fikuje postacie odgrywające czołowa rolę w życiu religijnym międzywoje nnej Polski Rozpad systemu wersalskowaszyngtoński ego. Geneza II wojny światowej Zagadnienie 1: Konferencja w Rapallo Zagadnienie 2: Sytuacja międzynarodo wa w latach 1923 – 1924 Zagadnienie 3: Konferencja w Locarno i pakt reński • definiuje pojęcia– -„traktat w Rapallo", „plan Dawesa", „konferencja w Locarno", „wojna celna", „Lebensraum", „pakt antykominternow ski", „Anschluss", „Oś Berlin-RzymTokio", „konferencja monachijska", „Protektorat Czech i Moraw", „pakt RibbentropMołotow", „polityka równej odległości", „ap- • rozróż nia • i stosuje pojęcia-„traktat w Rapallo", „plan Dawesa", „konferencja w Locarno", „wojna celna", „Lebensraum", „pakt antykominternow ski", „Anschluss", „Oś Berlin-RzymTokio", „konferencja monachijska", „Protektorat Czech i Moraw", „pakt RibbentropMołotow", „polityka równej odległości", „ap23 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia- pakt reński", „pakt BriandaKellogga", „Międzymorze", „pakt stalowy" • podaje daty zajęcia Zagłębia Ruhry przez Francję, przedstawienia planu Dawesa, podpisania paktu reńskiego, paktu Brianda-Kellogga, paktu stalowego • identyfikuje postacie - • charakteryzuje kolejne ustępstwa mocarstw zachodnich wobec agresywnych posunięć Niemiec, kierunki agresji Włoch i Japonii przed 1939 r. • wyjaśnia - zasady polityki F. Franco peasement" Zagadnienie 4: Zmiany sytuacji międzynarodo wej w latach 1933 – 1937 Zagadnienie 5: Narastanie napięcia na arenie międzynarodo wej w latach 1938 - 1939 • podaje daty podpisania układu w Rapallo, układów lokarneńskich, konferencji monachijskiej, układu RibbentropMołotow, polskoniemieckiego paktu o nieagresji, zajęcia Mandżurii przez Japonię, utworzenia Protektoratu Czech i Moraw, powstania Osi Berlin-RzymTokio peasement" Ch. Dawesa, A. Brianda. F. Kellogga • wymie nia warunki układu w Rapallo, układów lokarneńskich, konferencji monachijskiej i paktu RibbentropMołotow oraz strony tych porozumień • lokuje w czasie i przestrzeni - plan Dawesa, pakt reński, pakt Brianda-Kellogga, Międzymorze, pakt stalowy • charak teryzuje politykę zagraniczną USA, Wielkiej Brytanii i Francji w latach trzydziestych, politykę zagraniczną Niemiec, politykę zagraniczną Polski • wymie nia - państwa wrogie systemowi wersalskowaszyngtoński emu, sojuszników Polski w 1939 r. • rozróż nia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionyc h wydarzeń • wyjaśn ia - przyczyny i przejawy rozpadu systemu wersalskowaszyngtoński ego, przyczyny • identy fikuje postacie - F. Franco, N. 24 Chamberlaine 'a, E. Daladiera, B. Mussoliniego , A. Hitlera, J. Becka, J. Ribbentropa, W. Mołotowa • lokuje w czasie i przestrzeni traktat w Rapallo, konferencję lokarnenską, polsko-niemiecką wojnę celną, Lebensraum, pakt antykominter nowski, Anschluss Austrii. Oś Berlin-RzymTokio, konferencję monachijską. Protektorat Czech i Moraw, pakt RibbentropMołotow • 25 prowadzenia przez Wielką Brytanię polityki appeasement, podstawy polityczne Osi Berlin-RzymTokio, zasady polityki równej odległości • odkry wa i ocenia znaczenie strachu przed konfliktem w polityce mocarstw Zachodu wobec hitlerowskich Niemiec politykę równej odległości • odczyt uje ze źródeł poczucie zagrożenia Polaków po traktatach lokarneńskich , sojusz HitlerStalin, sytuację międzynarodo wą w 2. poł. lat trzydziestych Działania wojenne w Europie w latach 1939 – 1941. Państwa europejskie pod hitlerowską okupacją Zagadnienie 1: Wojna obronna Polski w 1939 r. – początek II wojny • definiuje pojęcia - „wojna błyskawiczna", „kampania wrześniowa", „Państwo Francuskie", „Komitet Wolnej Francji", „bitwa o Anglię", ,Lend-Lease Act"', „Niezależne Państwo Chorwackie", • rozróżnia i stosuje pojęcia„wojna błyskawiczna", „kampania wrześniowa", „Państwo Francuskie", „Komitet Wolnej Francji", „bitwa o Anglię", ,Lend-Lease Act"', „Niezależne Państwo 26 • • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia„wojna zimowa", „bitwa o Narwik", „bitwa o Atlantyk", „kampania bałkańska", „Wielka Wojna Ojczyźniana" podaje daty przekroczenia granicy polsko-- • charakteryzuje sytuację polityczną na Bałkanach w pierwszym okresie II wojny światowej • wyjaśnia okoliczności powstania rządów emigracyjnych różnych państw, przyczyny niepowodzenia operacji „Lew Morski” światowej „Generalny Plan Wschodni", „Holokaust", „obóz koncentracyjny" , „ośrodek (obóz) zagłady" Zagadnienie 2: Współpraca sowiecko – niemiecka w latach 1939 – 1941 Zagadnienie 3: Sytuacja militarna w Europie i Afryce Północnej na przełomie 1941 i 1942 Zagadnienie 4: Kraje europejskie pod niemiecka okupacją • podaje daty napaści Niemiec na Polskę, zakończenia wojny obronnej na ziemiach polskich, napaści ZSRR na Polskę, zajęcia Litwy, Łotwy, Estonii przez ZSRR, zajęcia Danii, Norwegii, Belgii, Holandii i Francji przez Niemcy, ataku Niemiec na ZSRR, zawarciu sojuszu brytyjskosowieckiego, rozpoczęcia realizacji „ostatecznego rozwiązania kwestii Chorwackie", „Generalny Plan Wschodni", „Holokaust", „obóz koncentracyjny" . „ośrodek (obóz) zagłady" • • wymienia państwa (obszary) zajęte przez I I I Rzeszę, państwa współpracujące z Niemcami, państwa (obszary) zajęte przez ZSRR, miejsca oporu Polaków w czasie kampanii wrześniowej, rządy emigracyjne w Wielkiej Brytanii charakteryzuje założenia planów wojennych Hitlera w latach 1939-1941, 27 rumuńskiej przez rząd II Rzeczypospolite j, ataku ZSRR na Finlandię, zawarcia tzw. drugiego traktatu RibbentropMołotow, bitwy o Anglię, agresji Wioch Egipt i Grecję, agresji Niemiec na Jugosławię • identyfikuje postacie Ph. Pétaina, E. Rommla, A. Pavelicia, R. Heydricha, A. Eichmanna • lokuje w czasie i przestrzeni wojnę zimową, bitwę o Atlantyk, kampanię afrykańską Rommla • wyjaśnia przyczyny żydowskiej" politykę niemieckich okupantów na wschodnich i zachodnich obszarach Europy, założenia hitlerowskiego planu eksterminacji Żydów w Europie • • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń • lokuje w czasie i przestrzeni kampanię wrześniową, podział Francji na dwa organizmy polityczne, bitwę o Anglię, Wielką Wojnę Ojczyźnianą, 28 sukcesów niemieckiej ekspansji w Europie, okoliczności zerwania sojuszu niemieckosowieckiego, przyczyny odmienności polityki niemieckich okupantów na wschodnich i zachodnich obszarach Europy, różnice pomiędzy obozami koncentracyjny mi a obozami zagład odkrywa i ocenia znaczenie współpracy niemieckosowieckiej dla sytuacji europejskiej do czerwca 1941 r. przyczyny sukcesów niemieckich w pierwszym realizację Generalnego Planu Wschodniego, Holokaust Powstanie Wielkiej Koalicji i klęska państw Osi (1941 – 1945) Zagadnienie 1: Okoliczności przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny Zagadnienie 2: Działania wojenne na Pacyfiku i polityka • definiuje pojęcia „bitwa stalingradzka", „bitwa pod Kurskiem", „Wielka Koalicja", .Karta atlantycka", ,Deklaracja Narodów Zjednoczonych", „Wielka Trójka", „konferencja w Jałcie", „konferencja w Poczdamie", „bomba okresie II wojny światowej • odczytuje ze źródeł argumentację Stalina i Mołotowa uzasadniającą sowiecki atak na Polskę • rozróżnia i stosuje pojęcia„bitwa stalingradzka", „bitwa pod Kurskiem", „Wielka Koalicja", .Karta atlantycka", ,Deklaracja Narodów Zjednoczonych", „Wielka Trójka", „konferencja w Jałcie", „konferencja w Poczdamie", 29 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia(.konferencja w Casablance", „Wał Atlantycki", „bitwa pod Arnhem", „katiusza", „nalot dywanowy" • wymienia bitwy z okresu 1941-1945 • podaje datylądowania • • • charakteryzuje działania militarne w okresie II wojny światowej, współpracę aliantów wyjaśnia- różnice między działaniami państw Osi i aliantów, uwarunkowania zwycięstwa aliantów, różnice polityczne pomiędzy członkami Wielkiej Koalicji odkrywa i ocenia znaczenie Japonii w podbitych krajach Azji Zagadnienie 3: Kształtowanie się i polityka Wielkiej Koalicji Zagadnienie 4: Klęska Niemiec w Europie atomowa" • podaje datywybuchu wojny między Japonią a USA i Wielką Brytanią, rozstrzygnięcia bitwy stalingradzkiej, bitwy pod Kurskiem, konferencji w Teheranie, lądowania aliantów w Normandii, zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, konferencji w Jałcie, kapitulacji Niemiec „bomba atomowa" • • wymienia uczestników II wojny światowej w latach 19411945, nazwiska głównodowodzących sił alianckich, następstwa głównych bitew, decyzje konferencji alianckich lokuje w czasie i przestrzeni wojnę na Pacyfiku, konferencje aliantów, zwycięstwa aliantów na froncie wschodnim i zachodnim w Europie 30 aliantów na Sycylii, podpisania Karty atlantyckiej, konferencji w Casablance, bitwy pod Arnhem, kapitulacji Japonii • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki • charakteryzuje politykę Japonii w podbitych krajach Azji współdziałania politycznego oraz militarnego państw Wielkiej Koalicji dla zwycięstwa obozu aliantów w II wojnie światowej Ziemie polskie pod dwiema okupacjami Zagadnienie 1: Podział ziem polskich na strefy okupacyjne Zagadnienie 2: Cele i metody polityki okupantów wobec społeczeństwa polskiego Zagadnienie 3: Eksterminacja ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich • definiuje pojęcia „drugi pakt RibbentropMołotow", „Generalne Gubernatorstwo ", „zbrodnia katyńska", „granatowa policja", obóz koncentracyjny" „obóz (ośrodek) zagłady", „niemiecka lista narodowa", „folksdojcz", „czarny rynek", „szmalcownictw o", „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", „Rada Pomocy Żydom »Żegota«", „Ukraińska Powstańcza Armia" • odczytuje ze źródeł przyczyny zwycięstw Wielkiej Koalicji • rozróżnia i stosuje pojęcia„drugi pakt RibbentropMołotow", „Generalne Gubernatorstwo ", „zbrodnia katyńska", „granatowa policja", obóz koncentracyjny", „obóz (ośrodek) zagłady", „niemiecka lista narodowa", „folksdojcz", „czarny rynek", „szmalcownictw o", „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", „Rada Pomocy Żydom »Żegota«", „Ukraińska 31 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia,,Dystrykt Galicja", „Rada Główna Opiekuńcza", „Yad Vashem", „Żydowska Organizacja Bojowa" • identyfikuje postacie H. Franka, M. Anielewicza, S. Banderę I. Sendlerową, J. Grobelnego, W. Bartoszewskiego Z. KossakSzczucką • podaje daty powstania pierwszych • wykorzystując samodzielnie zebrane informacje z różnych źródeł, charakteryzuje warunki życia w getcie Powstańcza Armia" • • • podaje daty podpisania tzw. drugiego układu RibbentropMołotow, podjęcia przez nazistów decyzji o tzw. ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej, dokonania przez sowietów zbrodni katyńskiej, powstania w getcie warszawskim sytuuje w na mapie zasięg terytorialny okupacji niemieckiej i sowieckiej w różnych okresach wyjaśnia okoliczności 32 niemieckich obozów koncentracyjnyc h na ziemiach polskich • charakteryzuje politykę okupanta niemieckiego w Generalnym Gubernator stwie oraz na ziemiach włączonych do Rzeszy • charakteryzuje politykę władz sowieckich wobec ludności okupowanych ziem polskich charakteryzuje formy eksterminacji Polaków, Żydów oraz innych grup etnicznych i społecznych stosowane przez okupantów na ziemiach polskich • i cele zbrodni katyńskiej Ruch oporu w okupowa nym kraju i udział • definiuje pojęcia - „Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie", • opisuje różne postawy Polaków wobec eksterminacji ludności żydowskiej • wyjaśnia okoliczności i cele powstania w getcie warszawskim • sytuuje na mapie - główne niemieckie obozy koncentracyjne i obozy zagłady na ziemiach polskich, zespoły lagrów i miejsca straceń polskich jeńców wojennych w ZSRR rozróżnia i stosuje pojęcia - „Polskie Siły Zbrojne na • 33 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - ,Polityczny • wyjaśnia międzynarodowe uwarunkowania głównych Polaków w walkach na obczyźnie (1939-1943) Zagadnienie 1: Powstanie i działalność rządu Rzeczpospolitej na wychodźstwie Zagadnienie 2: Polskie Państwo Podziemne – kształtowanie się i system organizacji Zagadnienie 3: Społeczeństwo polskie wobec okupantów „traktat SikorskiMajski", „Polskie Państwo Podziemne", „Rada Jedności Narodowej", „Delegat Rządu na Kraj", „Służba Zwycięstwu Polski", Związek Walki Zbrojnej", „Armia Krajowa", „Bataliony Chłopskie", Narodowa Organizacja Wojskowa", „Narodowe Siły Zbrojne", „Gwardia Ludowa", „Szare Szeregi", „Kierownictwo Walki Cywilnej" Zachodzie", „traktat SikorskiMajski", „Polskie Państwo Podziemne", „Rada Jedności Narodowej", „Delegat Rządu na Kraj", „Służba Zwycięstwu Polski", Związek Walki Zbrojnej", „Armia Krajowa", „Bataliony Chłopskie", Narodowa Organizacja Wojskowa", „Narodowe Siły Zbrojne", „Gwardia Ludowa", „Szare Szeregi", „Kierownictwo Walki Cywilnej" • identyfikuje postacie W. Raczkiewicza, W. Sikorskiego, 34 Komitet Porozumiewawc zy", „Krajowa Reprezentacja Polityczna", „Krajowa Rada Ministrów", „Kierownictwo Dywersji", „Biuro Informacji i Propagandy" • identyfikuje postacie S. Kopańskiego, C. Ratajskiego. J.S. Jankowskiego, J. Piekałkiewicza. S. Korbońskiego, A.E. Fieldorfa (pseud. Nil) • podaje daty – powstania RJN • charakteryzuje działalność Polskiego Państwa Podziemnego • charakteryzuje kierunków polityki zagranicznej rządu polskiego na uchodźctwie • charakteryzuje następstwa zawarcia układu SikorskiMajski • ocenia historyczną rolę Armii Krajowej W. Andersa, K. Sosnkowskiego, S. Mikołajczyka, M. KaraszewiczaTokarzewskiego S. Roweckiego (pseud. Grot) • Sprawa polska w latach 19431945 Zagadnienie 1: Sytuacja polityczna na ziemiach polskich w • definiuje pojęcia - „Ludowe Wojsko Polskie", „Armia Ludowa", „Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego", „Krajowa Rada przedstawia okoliczności powstania rządu Rzeczypospolite j na uchodźstwie • przedstawia okoliczności zawarcia i główne postanowienia układu Sikorski-Majski • rozróżnia i stosuje pojęcia -„Ludowe Wojsko Polskie", „Armia Ludowa", „Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego", 35 stosunki polskosowieckie w latach 19391943, wskazując przełomowe wydarzenia • opisuje strukturę polityczną i wojskową • charakteryzuje różne formy ruchu oporu na ziemiach okupowanej Polski • identyfikuje postacie - S. Sosabowskiego, E. OsóbkęMorawskiego • charakteryzuje przebieg akcji „Burza" • wyjaśnia przyczyny upadku Polskiego Państwa Podziemnego, uwzględniając uwarunkowania międzynarodowe latach 1943 – 1944 Narodowa", „akcja »Burza«", „powstanie warszawskie", „proces szesnastu", organizacja »NIE«", „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość", „Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej" Zagadnienie 2: Polityka rządu polskiego na wychodźstwie i jej uwarunkowani a Zagadnienie 3: Powstanie warszawskie i jego znaczenie Zagadnienie 4: Upadek Polskiego Państwa Podziemnego • podaje daty utworzenia ZPP, KRN, PKWN, TRJN, procesu szesnastu, początku akcji „Burza", powstania warszawskiego „Krajowa Rada Narodowa", „akcja »Burza«", „powstanie warszawskie", „proces szesnastu", organizacja »NIE«", „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość", „Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej" • • identyfikuje postacie - B. Bieruta, W. Wasilewskiej, Z. Berlinga, K. Świerczewskieg o, A. Chruściela (pseud.Monter), T. Arciszewskiego, S. Mączka, L. Okulickiego przedstawia strukturę, instytucje i formy działania podziemia 36 • omawia główne etapy powstania warszawskiego • charakteryzuje plany polityczne J. Stalina dotyczące przyszłości Polski • wyjaśnia polityczne i militarne założenia akcji „Burza" • wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki powstania warszawskiego • ocenia historyczne znaczenie powstania warszawskiego charakteryzuje postawę aliantów i ZSRR wobec powstania warszawskiego • komunistyczneg o na ziemiach polskich Kształtowanie się ładu jałtańskopoczdamskieg o w latach po 1945 r. Początki zimnej wojny Zagadnienie 1: Stanowiska aliantów w sprawie zakończenia wojny i zapewnienia pokoju na przyszłość Zagadnienie 2: • definiuje pojęcia „ład jałtański", „denazyfikacja", „demokratyzacja" , „demonopolizacj a", „decyzje jałtańskopoczdamskie", „proces norymberski", „zbrodnie przeciwko ludzkości", „demokracja ludowa", „wysiedlenia", „Organizacja Narodów Zjednoczonych", powszechna • • rozróżnia i stosuje pojęcia -„ład jałtański", „denazyfikacja", „demokratyzacja" , „demonopolizacj a", „decyzje jałtańskopoczdamskie", „proces norymberski", „zbrodnie przeciwko ludzkości", „demokracja ludowa", „wysiedlenia", „Organizacja Narodów Zjednoczonych", 37 omawia udział Polaków w wysiłku zbrojnym aliantów w latach 19431945, sytuuje w czasie i przestrzeni najważniejsze bitwy i kampanie • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec", ,Karta Narodów Zjednoczonych", „most powietrzny", „Kominform" • • identyfikuje postacie – E. Beneśa, J. Masaryka charakteryzuje podstawy ładu jałtańskopoczdamskiego, politykę aliantów po zakończeniu • wymienia zbrodniarzy nazistowskich ukaranych w Norymberdze, organizacje polityczno-militarne świata w okresie zimnej wojny • podaje daty zawarcia traktatów pokojowych w Paryżu, procesu norymberskiego, sformułowania doktryny Trumana, powstania Kominformu Stanowiska aliantów wobec pokonanych Niemiec deklaracja praw człowieka", „żelazna kurtyna", „zimna wojna", „doktryna Trumana", „plan Marshalla", „blokada Berlina", Republika Federalna Niemiec", „Niemiecka Republika Demokratyczna", „Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej", „Organizacja Paktu Północnoatlantyc kiego", „Układ Warszawski" Zagadnienie 3: Polityka aliantów wobec Europy i reszty świata • podaje daty konferencji poczdamskiej, powstania ChRL, powstania ONZ, przemówienia W. Churchilla w Fulton, zdobycia władzy przez powszechna deklaracja praw człowieka", „żelazna kurtyna", „zimna wojna", „doktryna Trumana", „plan Marshalla", „blokada Berlina", Republika Federalna Niemiec", „Niemiecka Republika Demokratyczna", „Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej", „Organizacja Paktu Północnoatlantyc kiego", „Układ Warszawski" • wymienia decyzje konferencji poczdamskiej, państwa bloku wschodniego, za sady działania ONZ, główne prawa człowieka, 38 wojny, specyfikę ustroju tzw. demokracji ludowej, podstawy funkcjonowania ONZ • wyjaśnia okoliczności ukształtowania się ładu jałtańskiego, charakter zimnej wojny, założenia i sposób realizacji planu Marshalla ·odkrywa i ocenia przyczyny oraz charakter podziału obozu aliantów po II wojnie Światowej komunistów w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, ogłoszenia planu Marshalla, pierwszego kryzy su berlińskiego (blokady Berlina), powstania RFN, powstania RWPG, powstania NATO, powstania Układu Warszawskiego zasady doktryny Trumana, zasady planu Marshalla, zasady podziału Niemiec po II wojnie światowej • lokuje w czasie i w przestrzeni podział Niemiec na strefy okupacyjne, powstanie dwóch państw niemieckich, powstanie ONZ, wysiedlenia ludności na obszarze Europy ŚrodkowoWschodniej, powstanie bloku wschodniego, ukształtowanie się „żelaznej kurtyny", powstanie RWPG, NATO, Układu Warszawskiego • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki 39 wymienionych wyżej wydarzeń Stany Zjednoczo ne i kontynent amerykański w drugiej połowie XX w. Zagadnienie 1: Polityka wewnętrzna Stanów Zjednoczonych Zagadnienie 2: Polityka międzynarodo wa Stanów Zjednoczonych Zagadnienie 3: Ameryka • definiuje pojęcia „państwo dobrobytu", „rewolucja informatyczna", „Centralna Agencja Wywiadowcza", „maccartyzm", „rewolucja kubańska", „kryzys kubański", „wojna wietnamska", „segregacja rasowa", „rewolucja konserwatywna" , „partyzantka miejska", • odczytuje ze źródeł - sytuację Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej, ideologię tzw. demokracji ludowych, strukturę ONZ, sposób realizacji planu Marshalla • rozróżnia i stosuje pojęcia „państwo dobrobytu", „rewolucja informatyczna", „Centralna Agencja Wywiadowcza", „maccartyzm", „rewolucja kubańska", „kryzys kubański", „wojna wietnamska", „segregacja rasowa", „rewolucja konserwatywna" , „partyzantka 40 • • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Sprawiedliwy Ład", „Wielkie Społeczeństwo", „Korpus Pokoju", „Sojusz dla Postępu", „inwazja w Zatoce Świn", „afera Watergate", „peronizm", „imperium zła", „wojny gwiezdne" podaje daty powstania CIA, początku • • lokuje w czasie i przestrzeni rasową w USA, aferę Watergate odkrywa i ocenia przyczyny oraz charakter zmian polityki zewnętrznej i wewnętrznej USA Łacińska „populizm", „terroryzm", „dyktatura populistyczna" • podaje daty rewolucji kubańskiej, zwycięstwa J.F. Kennedy'ego w wyborach prezydenckich, kryzysu kubańskiego, lądowania Amerykanów na Księżycu, przystąpienia USA do wojny wietnamskiej miejska", „populizm", „terroryzm", „dyktatura populistyczna" • • wymienia prezydentów USA po II wojnie światowej, czynniki przewagi cywilizacyjnej USA nad innymi krajami, problemy wewnętrzne USA po II wojnie światowej maccartyzmu, zbudowania pierwszej elektrowni atomowej, wynalezienia komputera osobistego, zniesienia segregacji rasowej w USA • identyfikuje postacie J. Peróna, S. Allende, A. Pinocheta • wyjaśnia wpływ zimnej wojny na politykę wewnętrzną USA, wpływ kryzysów kubańskiego i wietnamskiego na politykę zagraniczną i wewnętrzną USA • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie identyfikuje postacie H. Trumana, D. Eisenhowera, J.F. Kennedy'ego, R. Nixona, R. Reagana, F. Castro, M.L. Kinga 41 Związek Sowiecki i blok wschodni w drugiej połowie XX w. Zagadnienie 1: • definiuje pojęcia „Komunistyczna Partia Związku Sowieckiego", „destalinizacja", „tajny referat Chruszczowa", „kult jednostki", • • lokuje w czasie i przestrzeni prezydenturę J.F. Kennedy'ego, rewolucję kubańską, kryzys kubański, wojnę wietnamską, tzw. konserwatywną rewolucję R. Reagana • odczytuje ze źródeł ideologię głoszoną przez J.F. Kennedy'ego, wpływy komunizmu w Ameryce Łacińskiej rozróżnia i stosuje pojęcia „Komunistyczna Partia Związku Sowieckiego", „destalinizacja", „tajny referat Chruszczowa", 42 przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „destalinizacja", „gulaszowy socjalizm" • podaje daty - odkrywa i ocenia przyczyny i charakter zmian polityki zewnętrznej i wewnętrznej ZSRR po II wojnie światowej Polityka wewnętrzna ZSRR Zagadnienie 2: Polityka zagraniczna ZSRR „doktryna Breżniewa" • podaje daty śmierci Stalina. XX Zjazdu KPZR. początku epoki Breżniewa, rozłamu w światowym bloku komunistycznym, powstania węgierskiego. Praskiej Wiosny, pierestrojki „kult jednostki", „doktryna Breżniewa" • • • odsunięcia Chruszczowa od władzy wymienia - tezy tajnego referatu Chruszczowa, państwa należące do bloku komunistycznego w Europie i poza nią, zasady doktryny Breżniewa, zasady pierestrojki identyfikuje postacie - L. Berii, N. Chruszczowa, W. Mołotowa, A. Sołżenicyna, A. Sacharowa, I. Nagya, J. Kádára, A. Dubčeka, M. Gorbaczowa lokuje w czasie i w przestrzeni odwilż po śmierci 43 • identyfikuje postacie – Malenkowa, E. Hodży, N. Cauşescu, G. Husáka, E. Szewardnadze • charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną N. Chruszczowa, L. Breżniewa i M. Gorbaczowa wyjaśnia przyczyny rozłamu w światowym bloku komunistycznym, okoliczności stłumienia powstania węgierskiego, okoliczności interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, okoliczności • Stalina, rozłam w obozie komunistycznym, powstanie węgierskie, Praską Wiosnę, pierestrojkę Kraje Europy Zachodniej po II wojnie światowej. Integracja europejska Zagadnienie 1: Zmiany polityczne • definiuje pojęcia „europejski cud gospodarczy", „system kanclerski” „społeczna gospodarka rynkowa", „drugi kryzys berliński", „Wspólnota • odczytuje ze źródeł problemy wewnętrzne ZSRR epoki postalinowskiej, obszar i członków bloku wschodniego, charakter stosunków amerykańskosowieckich w epoce Chruszczowa • rozróżnia i stosuje pojęcia „europejski cud gospodarczy", „system kanclerski” „społeczna gospodarka rynkowa", „drugi kryzys berliński", 44 wprowadzenia pierestrojki • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie", „nowa polityka wschodnia , „Czerwone • charakteryzuje zmiany polityki RFN wobec USA i ZSRR ·ocenia przyczyny i charakter zmian polityki zewnętrznej i gospodarcze w Europie Zachodniej po 1945 r. Zagadnienie 2: Integracja europejska Narodów", „Irlandzka Armia Republikańska", „wojna algierska", „system parlamentarnoprezydencki", „rewolucja goździków", „finlandyzacja", „Beneluks", „Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju", „plan Schumana", „Wspólnoty Europejskie", „Unia Europejska", „Rada Europy", „Rada Europejska" „Wspólnota Narodów", „Irlandzka Armia Republikańska", „wojna algierska", „system parlamentarnoprezydencki", „rewolucja goździków", „finlandyzacja", „Beneluks", „Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju", „plan Schumana", „Wspólnoty Europejskie", „Unia Europejska", „Rada Europy", „Rada Europejska" • wymienia - zmiany ustrojowe zachodzące w Europie po II wojnie światowej, reformy socjalne w państwach Europy Zachodniej, państwa założycielskie UE, problemy polityki wewnętrznej 45 Brygady", „lojaliści" („unioniści"), „IV Republika", „V Republika", „gauliści" • wymienia przywódców państw zachodnich w latach powojennych • podaje daty zwołania i zamknięcia KBWE, okresu rządów K. Adenauera w RFN, początku nowej polityki wschodniej w RFN, uchwalenia ustawy o obywatelstwie w Wielkiej Brytanii, rządów M. Thatcher w Wielkiej Brytanii, wyjścia Francji ze struktur wojskowych NATO i wewnętrznej krajów Europy Zachodniej po II wojnie światowej, przyczyny zaangażowania państw zachodnioeuropejs kich w proces integracji gospodarczej i politycznej i zagranicznej państw zachodnioeuropejs kich, „ojców zjednoczonej Europy" • • podaje daty powstania RFN, drugiego kryzysu berlińskiego, zmiany ustroju Włoch, powstania Wspólnoty Narodów, wojny algierskiej i kryzysu ustrojowego we Francji, zmiany ustroju w Hiszpanii, zmiany ustroju w Portugalii, planu Schumana, podpisania traktatów rzymskich oraz traktatu w Maastricht identyfikuje postacie - K. Adenauera, W. Brandta, H. Kohla, C. Attlee, M. 46 • identyfikuje postacie - L. Erharda, A. Moro, Juana Carlosa I Burbona • wyjaśnia problemy wewnętrzne Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej • lokuje w czasie i przestrzeni Konferencje Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, nową politykę wschodnią RFN • wyjaśnia podstawy „europejskiego cudu gospodarczego", okoliczności wzniesienia muru berlińskiego, różnice i podobieństwa w polityce kolonialnej Francji Thatcher, Ch. de Gaulle'a, F. Franco, A. Salazara, J. Monneta, R. Schumana i Wielkiej Brytanii, specyfikę procesu integracji europejskiej • charakteryzuje zmiany gospodarcze i ustrojowe zachodzące w państwach Europy Zachodniej po II wojnie światowej, proces integracji europejskiej, sytuację RFN w epoce zimnej wojny • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń • lokuje w czasie i przestrzeni drugi kryzys 47 berliński, Wspólnotę Narodów, działalność Irlandzkiej Armii Republikańskiej, wojnę algierską, „rewolucję goździków", Beneluks, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, plan Schumana, Wspólnoty Europejskie, Unię Europejską • Azja i Afryka po II wojnie światowej – dekolonizacja • definiuj e pojęcia „Chińska Republika Ludowa", odczytuje ze źródeł - przyczyny integracji europejskiej, przyczyny zaangażowania K. Adenauera w proces pojednania i integracji europejskiej • rozróżnia i stosuje pojęcia „Chińska Republika 48 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Kuomintang", • lo kuje w czasie i przestrzen i– i główne konflikty Zagadnienie 1: Zmiany sytuacji polityczno – gospodarczej w wybranych krajach Azji i Afryki po II wojnie światowej Zagadnienie 2: Systemy ustrojowe wybranych państw Azji i Afryki Zagadnienie 3: polityka ZSRR i USA w stosunku do obszarów Trzeciego Świata „Koreańska Republika LudowoDemokratyczn a", „Wielki Skok", „rewolucja kulturalna", „wojna koreańska", „Czerwoni Khmerzy", „azjatyckie tygrysy", „Organizacja Jedności Afrykańskiej", „apartheid", „ruch państw niezaangażow anych", „neokolonializ m", „fundamentali zm", „republika islamska", „kryzys sueski", „kryzys naftowy", „Organizacja Wyzwolenia Palestyny", „Autonomia Palestyńska", „mudżahedini", „talibowie" Ludowa", „Koreańska Republika LudowoDemokratyczna", „Wielki Skok", „rewolucja kulturalna", „wojna koreańska", „Czerwoni Khmerzy", „azjatyckie tygrysy", „Organizacja Jedności Afrykańskiej", „apartheid", „ruch państw niezaangażowany ch", „neokolonializm" , „fundamentalizm ", „republika islamska", „kryzys sueski", „kryzys naftowy", „Organizacja Wyzwolenia Palestyny", „Autonomia Palestyńska", „mudżahedini", „talibowie" 49 „hunwejbini", „Unia Francuska", „Vietcong", „Afrykański Kongres Narodowy", „Trzeci Świat" • podaje daty zakończenia okupacji Japonii przez USA, masakry na placu Tiananmen, podziału Korei na dwa państwa, rządów Czerwonych Khmerów w Kambodży, konferencji w Bandungu, wojen prowadzonych przez Izrael • identyfikuje postacie - Czang Kaj-szeka, Pol Pota, J. Arafatka • charakteryzuje zmiany sytuacji w największych masakrę na placu Tiananme n, podział Korei na dwa państwa, rządy Czerwony ch Khmerów w Kambodż y, konferenc ję w Bandungu, wojny prowadzo ne przez Izrael _w Bandungu, wojny prowadzone przez Izrael • podaje daty powstania ChRL, „W ielkiego Skoku" i „rewolucji kulturalnej" w Chinach, wojny koreańskiej, konfliktu ZSRRChRL, uzyskania niepodległości «przez Indie, wojny wietnamskiej, zniesienia apartheidu w RPA, rewolucji islamskiej w Iranie, powstania państwa Izrael, kryzysu sueskiego, interwencji ZSRR w Afganistanie, kryzysu naftowego • • wymienia obszary kolonialne, które po II wojnie światowej uniezależniły się od metropolii, przywódców ruchu niepodległościow ego w Azji i Afryce, źródła konfliktów w Azji i Afryce po II wojnie światowej, państwa pozaeuropejskie znajdujące się w strefie wpływów ZSRR lub USA wyjaśnia - wpływ zimnej wojny na przebieg konfliktów w Azji i Afryce, przyczyny procesu dekolonizacji, okoliczności 50 • państwach Azji i Afryki, sytuację państw postkolonialnych, udział USA i ZSRR w konfliktach na obszarach Azji i Afryki, ideologię maoizmu, apartheidu oraz satjagrahy, podstawowe założenia fundamentalizmu islamskiego o d k ry w a i o c e n ia - ro lę ZSRR i USA w p rz e m ia n a c h zachodzących w tz w . T rz e c im Ś w ie c ie , w p ły w k o n flik tó w a z ja ty c k ic h i a fry k a ń sk ic h n a sy tu a c ję m ię d z y n a ro d o w ą w s k a li św ia to w e j wybuchu konfliktów na obszarach pozaeuropejskich Przemiany demograficzne , społeczne i kulturowe w drugiej połowie XX w. • definiuje pojęcia - „przyrost naturalny", „rewolucja naukowo-techniczna", „epoka • • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń • o d c z y tu j e z e ź ró d e ł - p rz e b ie g w o j n y k o r e a ń sk ie j i w ie tn a m s k ie j, p r z e b ie g p ro c ews u d e k o lo n i z a c j i A f r y k i, w o jn y p ro w adzon e przez I z r a e l , i d e o l o g ię m a o is t o w s k ą i s p o só b je j p r o p a g o w a n ia , k o n c e p c ję j e d n o śc i a fr y k a ń sk ie j • rozróżnia i stosuje pojęcia „przyrost naturalny", „rewolucja naukowo-techniczna", 51 definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „zielona rewolucja", „polityka antynatalistyczna • • wymienia - źródła kontrkultury wyjaśnia - procesy demograficzne, zjawisko globalizacji, zjawiska Zagadnienie 1: Przemiany techniczne i gospodarcze w 2. poł. XX w. Zagadnienie 2: Przemiany demograficzne, społeczne i kulturowe w 2. poł. XX w. postindustrialna", „kryzys paliwowy", „globalizacja", „społeczeństwo informacyjne", „społeczeństwo konsumpcyjne", „rewolucja informatyczna", „popkultura", „kontrkultura", „terroryzm lewacki", „sobór watykański II", „ekumenizm" „epoka postindustrialna", „kryzys paliwowy", „globalizacja", „społeczeństwo informacyjne", „społeczeństwo konsumpcyjne", „rewolucja informatyczna", „popkultura", „kontrkultura", „terroryzm lewacki", „sobór watykański II", „ekumenizm" • wymienia przyczyny zmian demograficznych, różnice między epoką przemysłową a postindustrialną, przyczyny i dziedziny globalizacji, źródła i przejawy terroryzmu lewackiego, cechy postmodernizmu, reformy soboru 52 ", „czwarta władza", „hipisi", „rewolucja seksualna", „feminizm", „hiperrealizm", „pop-art", „postmodernizm" • podaje daty wynalezienia pigułki antykoncepcyjnej , zastosowania mikroprocesora • charakteryzuje zmiany demograficzne świata, epokę postindustrialną, społeczeństwo konsumpcyjne, społeczeństwo informacyjne, zjawiska kontrkultury, postmodernizm • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i kontrkultury, przyczyny i skutki soboru watykańskiego II watykańskiego II • identyfikuje postacie - E. Ionesco, S. Becketta, A. Warhola, Jana XXIII, Pawia VI, Jana Pawia II • lokuje w czasie i przestrzeni boom demograficzny na świecie, rewolucję informatyczną, społeczeństwa postindustrialne, narodziny kontrkultury, sobór watykański II • odczytuje ze źródeł - zmiany demograficzne zachodzące na świecie, dysproporcje w rozwoju gospodarczym różnych państw, 53 skutki wymienionych wyżej wydarzeń rolę telewizji we współczesnej kulturze • Ustanowie nie władzy komunisty cznej w Polsce i odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych Zagadnienie 1: Granice Polski po II wojnie światowej Zagadnienie 2: Straty ludnościowe, zniszczenia wojenne oraz początki odbudowy kraju Zagadnienie 3: • definiuje pojęcia „Ziemie Odzyskane", „repatriacja", „akcja »Wisła«", „Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego", „Urząd Bezpieczeństwa ", „Milicja Obywatelska", „spekulacja", „nacjonalizacja przemysłu", „reforma rolna", „referendum ludowe", „pogrom kielecki", „mała konstytucja", „Polska Rzeczpospolita odkrywa i ocenia czynniki stanowiące zagrożenie dla współczesnej cywilizacji • rozróżnia i stosuje pojęcia - „Ziemie Odzyskane", „repatriacja", „akcja »Wisła«", „Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego", „Urząd Bezpieczeństwa ", „Milicja Obywatelska", „spekulacja", „nacjonalizacja przemysłu", „reforma rolna", „referendum ludowe", „pogrom kielecki", „mała konstytucja", „Polska Rzeczpospolita 54 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - „Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk", „księżą patrioci" • identyfikuje postacie - K. Popielą, K. Rokossowskiego • podaje daty wprowadzenia planów trzyletniego i sześcioletniego, aresztowania prymasa S. Wyszyńskiego • porównuje • wskazuje różnice między stratami poniesionymi przez poszczególne grupy społeczne w okresie II wojny światowej • wyjaśnia społeczne następstwa zmiany granic Główne etapy przejmowana władzy w Polsce przez komunistów (do 1948) Ludowa", „Rada Państwa", „gospodarka planowa", „plan sześcioletni", „kolektywizacja rolnictwa", „bitwa o handel", [P], „mały kodeks karny", Zagadnienie 4: Umacnianie systemu władzy komunistycznej w Polsce • podaje daty akcji „Wisła", przeprowadzeni a reformy rolnej, referendum ludowego, powstania PZPR, uchwalenia konstytucji PRL, pogromu kieleckiego Ludowa", „Rada Państwa", „gospodarka planowa", „plan sześcioletni", „kolektywizacja rolnictwa", „bitwa o handel", [P], „mały kodeks karny", granice Polski po 1945 r. z granicami II Rzeczypospolite j • charakteryzuje życie społecznopolityczne w Polsce w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej • lokalizuje na mapie granice Polski po 1945 r. • przedstawia straty demograficzne społeczeństwa polskiego w okresie II wojny światowej • charakteryzuje struktury, zasięg i formy działania antykomunisty cznego podziemia zbrojnego • charakteryzuje ruchy ludnościowe wynikające ze zmiany granic oraz wskazuje kierunki migracji • przedstawia metody realizacji i skutki planów trzyi sześcioletniego 55 • lokalizuje w czasie i przestrzeni oraz wyjaśnia przyczyny i następstwa akcji „Wisła" • wymienia etapy przejmowania władzy w Polsce przez komunistów • charakteryzuje metody walki komunistów z legalną opozycją w kraju • wymienia główne siły polityczne działające w kraju po zakończeniu II wojny światowej • przedstawia różne formy represji stosowanych przez 56 komunistyczne władze wobec rzeczywistych i domniemanych przeciwników Polska Ludowa w latach 1956 • definiuje pojęcia - „Radio Wolna Europa", • charakteryzuje metody stosowane przez komunistyczne władze w walce z Kościołem katolickim • przedstawia założenia planów trzyi sześcioletniego • wyjaśnia, na czym polegała sowietyzacja życia w Polsce • przedstawia główne zasady konstytucji PRL rozróżnia i stosuje pojęcia - „Radio Wolna • 57 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia • charakteryzuje uwarunkowania wewnętrzne i – 1979 Zagadnienie 1: Kryzys systemu stalinowskiego i polski Październik 1956 r. Zagadnienie 2: PRL pod rządami Władysława Gomułki – „mała stabilizacja” Zagadnienie 3: Wydarzenia marcowe 1968 r. Zagadnienie 4: Kryzys 1970 r. – geneza, przebieg i następstwa Zagadnienie 5: Dekada Gierka – sytuacja polityczna, ekonomiczna i społeczna „puławianie", „natolińczycy", „Czerwiec '56", „Październik '56", „list 34", „mała stabilizacja", „Milenium", „Służba Bezpieczeństwa ", „odwilż popaździerniko wa", „partyzanci" („moczarowcy") , „komandosi", „Marzec '68", „Grudzień '70", „Komitet Obrony Robotników", „Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela", Wolne Związki Zawodowe" Europa", „puławianie", „natolińczycy", „Czerwiec '56", „Październik '56", „list 34", „mała stabilizacja", „Milenium", „Służba Bezpieczeństwa ", „odwilż popaździerniko wa", „partyzanci" („moczarowcy") , „komandosi", „Marzec '68", „Grudzień '70", „Komitet Obrony Robotników", „Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela", Wolne Związki Zawodowe" • identyfikuje postacie W. Gomułkę, J. Cyrankiewicza, S. Wyszyńskiego, 58 - „narodowy komunizm", Polskie Porozumienie Narodowe", „Konfederacja Polski Niepodległej", „Ruch Młodej Polski", „Towarzystwo Kursów Naukowych" • identyfikuje postacie F. Turowicza, K. Modzelewskieg o, L. Kołakowskiego, A. Michnika, P. Jasienicę, S. Kisielewskiego, A. Czumę, S. Niesiołowskieg o, Z. Najdera, J. Olszewskiego, J.J. Lipskiego, A. Macierewicza, Z. Romaszewskieg o, L. międzynarodowe kryzysu 1968 r. • charakteryzuje długofalowe następstwa tzw. wydarzeń marcowych J. Kuronia, M. Moczara, E. Gierka, L. Wałęsę, Jana Pawła II • • lokalizuje w czasie - dojście do władzy W. Gomułki, wydarzenia poznańskie, wydarzenia marcowe, wydarzenia grudniowe, protesty w Radomiu i Ursusie, powstanie KOR, wybór Karola Wojtyły na papieża, pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do Polski wyjaśnia przyczyny i następstwa protestów robotniczych 59 Moczulskiego, A. Halla, S. Pyjasa, K. Świtonia, B. Borusewicza, A. Gwiazdę, A. Walentynowicz • omawia przebieg kryzysu 1956 r. odróżniając jego długofalowe następstwa • wyjaśnia, na czym polegał proces destalinizacji w Polsce • wyjaśnia przyczyny i charakteryzuje skutki kryzysu 1956 r., odróżniając jego bezpośrednie następstwa • wyjaśnia pośrednie w Poznaniu w czerwcu 1956 r. • przedstawia okoliczności przejęcia władzy w PZPR przez W. Gomułkę • wyjaśnia, na czym polegał odwrót od reform polskiego Października • wyjaśnia bezpośrednie przyczyny wybuchu protestów studenckich w 1968 r • przyczyny wybuchu protestów robotniczych w 1970 r. • charakteryzuje bezpośrednie następstwa tzw. wydarzeń marcowych • wyjaśnia pośrednie przyczyny wybuchu protestów robotniczych w 1970 r. przedstawia okoliczności objęcia przewodnict wa PZPR przez E. Gierka wyjaśnia bezpośrednie przyczyny wybuchu protestów robotniczych w 1970 r. 60 Nauka, kultura i życie religijne w kraju i na emigracji Zagadnienie 1: Nauka i kultura polska w okresie stalinizmu Zagadnienie 2: Przemiany w kulturze polskiej po 1956 r. • definiuje pojęcia „socrealizm", „polska szkoła filmowa", „polska szkoła plakatu", „kino moralnego niepokoju", „drugi obieg kultury", „Uniwers ytet Latający", „Towarzystwo Kursów Naukowych" • • Zagadnienie 3: Kultura polska na emigracji Zagadnienie 4: Rola Kościoła katolickiego w życiu społecznym powojennej Polski • rozróżnia i stosuje pojęcia„socrealizm", „polska szkoła filmowa", „polska szkoła plakatu", „kino moralnego niepokoju", „drugi obieg kultury", „Uniwers ytet Latający", „Towarzystwo Kursów Naukowych" • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „łysenkizm • charakteryzuje założenia polityki kulturalnej państwa polskiego w różnych okresach • ocenia znaczenie drugiego obiegu kultury dla kształtowania świadomości Polaków • wymienia najważniejsze dokonania kultury i nauki polskiej w kraju i na emigracji • • lokuje w czasie działalność prymasa Wyszyńskiego, socrealizm w kulturze polskiej, przyznanie Czesławowi Miłoszowi literackiej Nagrody Nobla wyjaśnia, na czym polegało umasowienie kultury w powojennej Polsce charakteryzuje różne postawy ludzi nauki i kultury wobec komunistycznej władzy • wymienia różne formy kontroli państwa nad kulturą i życiem naukowym w powojennej Polsce • na wybranych przykładach omawia wpływ wydarzeń politycznych na życie umysłowe i kulturalne w powojennej Polsce identyfikuje najważniejszych twórców polskiej nauki i kultury okresu • • wymienia główne elementy drugiego obiegu na wybranych przykładach charakteryzuje socrealizm 61 w powojennego U źródeł III Rzeczposp olitej – „Solidar ność”, stan wojenny, schyłek PRL Zagadnienie 1: Polska w latach 1980 – 1981 Zagadnienie 2: Schyłek PRL Zagadnienie 3: Okrągły stół i narodziny III • definiuje pojęcia„Międzyzakłado wy Komitet Strajkowy", „21 postulatów", „porozumienia sierpniowe", „Niezależny Samorządny Związek Zawodowy »Solidarność«", „stan wojenny", „Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego", „internowanie", „okrągły stół", „sejm • kultury rozróżnia i stosuje pojęcia „Międzyzakłado wy Komitet Strajkowy", „21 postulatów", „porozumienia sierpniowe", „Niezależny Samorządny Związek Zawodowy »Solidarność«", „stan wojenny", „Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego", „internowanie", „okrągły stół", 62 • wymienia główne ośrodki polskiego życia umysłowego i kulturalnego na emigracji • charakteryzuje społeczną rolę Kościoła katolickiego • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - „Niezależne Zrzeszenie Studentów", „godzina milicyjna", „Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego", „Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych", „Obywatelski Klub Parlamentarny" literaturze i sztuce powojennej Polski • charakteryzuje sytuację społecznogospodarczą Polski w latach osiemdziesiątych • wyjaśnia znaczenie pontyfikatu Jana Pawła II dla przemian politycznych zachodzących w Polsce Rzeczpospolitej kontraktowy", „plan Balcerowicza" „sejm kontraktowy", „plan Balcerowicza" • lokuje w czasie porozumienia sierpniowe, wprowadzenie stanu wojennego, zniesienie stanu wojennego, przyznanie Lechowi Wałęsie pokojowej Nagrody Nobla, obrady okrągłego stołu, wybory kontraktowe, powołanie T. Mazowieckiego na urząd premiera, wybór Lecha Wałęsy na prezydenta, pierwsze wolne wybory do Sejmu, wstąpienie Polski do NATO i Unii Europejskiej 63 • ocenia realizację porozumień sierpniowych • charakteryzuje postawy społeczne wobec wprowadzenia stanu wojennego • wyjaśnia przyczyny i następstwa protestów robotniczych, do których doszło latem 1980 r. • przedstawia postanowienia tzw. porozumień sierpniowych • przedstawia okoliczności wprowadzenia i następstwa stanu wojennego • opisuje okoliczności zwołania oraz postanowienia okrągłego stołu • Jesień Narodów i rozpad systemu jałtańskiego Zagadnienie 1: Przyczyny rozpadu systemu jałtańskiego Zagadnienie 2: Rozpad bloku wschodniego w Europie Zagadnienie 3: Rola ruchów demokratyczny • d efiniuje p oję cia – „ kom itet h elsińsk i", „ K a rta 77", „J esień L u dó w " („ Je s ie ń N a ro d ów " ), „ a ks am itn a re w o lu cja ", „ z je d no c z e nie N ie m ie c ", „W spólnota N iepodległych Państw ", „państwa postkom unisty czne", „N ow a Jugosław ia" identyfikuje postacie oraz charakteryzuje ich dokonania ks. J. Popiełuszki, L. Wałęsy, T. Mazowieckiego, L. Balcerowicza, W. Jaruzelskiego • ro zró żnia i stosuje p oję cia „ kom itet h elsiński", „ K a rta 7 7", „Jesień L ud ó w " („ Je sie ń N a rod ó w "), „ a k sam itna re w olu cja ", „ z je dn oc z e nie N ie m ie c ", „W spólnota N iepodległych Państw ", „państw a postkom unisty czne", „N owa Jugosławia" 64 • charakteryzuje przemiany polityczne i społecznogospodarcze w Polsce po 1989 r. • d efiniuje, ro zróżnia i stos uje p oję cia „pucz Janajewa" • w ym ienia przyczyny puczu Janajew a • charakteryzuje - czynniki prow adzące do rozpadu bloku w schodniego oraz ZS R R • w yjaśnia dynam ikę rozpadu bloku • p o daje da ty aksam itnej rew olucji w C z ec hos ło w a cji, up ad ku m uru berlińskie go, roz pa du C z ec hos ło w a cji, roz p a d u Ju g os ła w ii • odkrywa i ocenia przyczyny i dynam ikę rozpadu system u jałtańskiego, znaczenie ruc h ó w dem o kratyc z n y c h dla ch w przemianach okresu Jesieni Narodów • p od a je daty z je d noc z e n ia N ie m ie c, o g ło sze n ia n ie po dle g ło śc i p rz ez re pu blik i n ad bałtyckie, ro zw iąz ania Z SR R , ro zw iąz ania U kład u W a rsz aw skieg o, przy stąpienia państw E uropy Ś rodkow oW schodniej do NATO i UE • • w ym ienia przyw ódców państw, którzy zostali obaleni w okresie Jesieni L udów , przyczyny rozpadu bloku s o w i e c k ie g o oraz rozpadu ZSRR, państwa p o w s ta łe , w w y n ik u ro z p a d u ZSRR, p a ńs tw a p ow s ta łe w w y n ik u ro z p a d u J ug o sła w ii rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki w ym ienionych w yżej w yd arze ń • lokuje w czasie i w przestrzeni 65 w schodniego i ZSR R prz e pro w a dz e nia bez krw a w y c h re w oluc ji w pa ństw ach bloku wschodniego Jesień Ludów, rozpad bloku wschodniego, rozpad ZSRR, rozpad Jugosław ii • odczy tuje ze źró deł - roz pa d blo ku w s chodnie go i ZS R R , okolic zności obale nia m uru berlińskiego 66 Wynikowy plan pracy – Historia dla liceum i technikum, część 3. Przygotowano na podstawie publikacji: 1) Podręcznik: „Historia część 3”, „Poznać, zrozumieć”, zakres podstawowy (liceum i technikum), autorzy: Jolanta Choińska – Mika, Paweł Skibiński, Piotr Szlanta, Katarzyna Zielińska, WSiP, Warszawa 2009 2) Poradnik: „Poznać, zrozumieć, „Historia część 3”, autorki: Jolanta Choińska – Mika, Katarzyna Zielińska, WSiP, Warszawa 2009 Zastosowane oznaczenia Kategorie taksonomiczne celów nauczania: 67 A – zapamiętywanie wiadomości B – zrozumienie wiadomości C – zastosowanie wiadomości w sytuacja typowych D – zastosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych Poziomy wymagań w odniesieniu do propozycji zadań sprawdzających: P – podstawowy PP- ponadpodstawowy 68 Wymagania Temat jednostki lekcyjnej podstawowe i zagadnienia I wojna światowa – geneza, przebieg, skutki. po lekcji uczeń: • Zagadnienie 1: Uczestnicy I wojny światowej i ich cele Zagadnienie 2: Zasięg i • chronologia działań wojennych Zagadnienie 3: Charakter działań militarnych ponadpodstawowe • Po lekcji uczeń : definiuje pojęcia „trójprzymierze" „trójporozumienie", „ententa", „wojna pozycyjna", „wojna totalna", „broń chemiczna", „rewolucja lutowa", „rewolucja październikowa", „traktat brzeski[A] podaje daty wybuchu I wojny światowej, wybuchu rewolucji lutowej i październikowej, zawarcia pokoju brzeskiego, podpisania zawieszenia broni na froncie zachodnim, rozpadu AustroWęgier, rewolucji w Niemczech [A] • • • • • • 69 Przykładowe zadania sprawdzające umiejętności Podręcznik,str.13,zad. Po lekcji uczeń: 1-2/P/,zad.3/PP/ wymienia założenia planu Schlieffena, kluczowe bitwy [A] lokuje w czasie i przestrzeni bitwy nad Marną, pod Ypres, nad Sommą , bitwę jutlandzką, główne przesunięcia frontów[B] wyjaśnia okoliczności wybuchu i zakończenia I wojny światowej, okoliczności przystąpienia USA do wojny, różnice między I wojną światową a wcześniejszymi konfliktami zbrojnymi, przyczyny • Zagadnienie 4: • Bezpośrednie konsekwencje wojny rozróżnia i stosuje pojęcia: „trójprzymierze" „trójporozumienie", „ententa", „wojna pozycyjna", „wojna totalna", „broń chemiczna", „rewolucja lutowa", „rewolucja październikowa", „traktat brzeski"[A,B] niepowodzenia planu Schlieffena[B] • • • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny skutki wymienionych wyżej wyda rzeń[B] • wymienia najważniejszych dowódców I wojny światowej[A] • podaje daty przystąpienia poszczególnych państw do wojny, zastosowania nowych rodzajów broni[A] . • • • wymienia bezpośrednie i pośrednie przyczyny wybuchu I wojny światowej oraz klęski państw centralnych, państwa biorące udział w wojnie, nowe rodzaje broni [A] i nowe formy prowadzenia działań militarnych, bitwy rozegrane na ziemiach polskich, państwa powstałe w wyniku rozpadu AustroWęgier[A] identyfikuje postacie A. von Schlieffena, J. Joffre’a, A. Brusiłowa, • identyfikuje postacie arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, W. Wilsona, 70 P. von Hindenburga, E. Ludendorffa , Ph. Petainé’a[A] F. Focha[A] • • lokuje w czasie i przestrzeni państwa ententy, państwa centralne, zamach w Sarajewie, rozejm w Compiegne, bitwy pod Tannenbergiem i Gorlicami, powstanie nowych państw po rozpadzie Austro Węgier[B] • ocenia rolę tzw. kotła bałkańskiego w genezie Wielkiej Wojny, znaczenie przystąpienia USA do I wojny światowej, znaczenie nowych rodzajów broni w okresie Wielkiej Wojny, znaczenie 71 ocenia - działania głównych dowódców okresu I wojny światowej[C] dwóch rewolucji rosyjskich dla wydarzeń w Europie[C] odkrywa przyczyny nazwania I wojny światowej „Wielką Wojną" C] Dwie rewolucje rosyjskie. Przeobrażenia polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej Zagadnienie 1: Geneza rewolucji lutowej Zagadnienie 2: Przyczyny • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia • „rewolucja lutowa", „rady delegatów robotniczych i żołnierskich", „Duma", „Rząd definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „tezy kwietniowe", „Rada Komisarzy Ludowych", „Deklaracja praw narodów Rosji", „Mitteleuropa", „Armia Czerwona"[A] Tymczasowy", „Konstytuanta", „dwuwła dza", „rewolucja • • październikowa" („przewrót bolszewicki"), „dekret” o pokoju ", • „dekret o ziemi", „traktat brzeski", „jednopartyjna dyktatura" [A,B] 72 podaje daty abdykacji Mikołaja[A] identyfikuje postacie – A. Kierenskiego, Podręcznik,str.2021,zad.1-2/P/ upadku Tymczasowego Ł. Kornikowa[A] Rządu i Konstytuanty • • Zagadnienie 3: Początki bolszewickiej dyktatury • Zagadnienie 4: Przemiany polityczne w Niemczech i na obszarze monarchii austrowęgierskiej (1918 – • 1919) • • podaje daty wybuchu rewolucji lutowej, przewrotu październikowego, • lokuje w czasie podpisania pokoju brzeskiego[A] i przestrzeni front rozróżnia i stosuje pojęcia wojenny „rewolucja lutowa", „rady delegatów robotniczych w przededniu rewolucji, i żołnierskich", „Duma", „Rząd Mitteleuropę[B] Tymczasowy", „Konstytuanta", „dwuwładza", „rewolucja • charakteryzuje - program bolszewicki w 1918 r., oraz programy rosyjskich październikowa" („przewrót partii politycznych bolszewicki"), „dekret o pokoju", w przededniu wybuchu rewolucji „dekret ziemi", „traktat brzeski", „jednopartyjna lutowej[B] dyktatura"[B] wymienia główne rosyjskie partie polityczne przed wybuchem rewolucji, bezpośrednie i pośrednie przyczyny rewolucji lutowej, przyczyny klęsk Rosji w okresie i wojny światowej[A] 73 • • identyfikuje postacie Mikołaja II, W. Lenina, L. Trockiego, J. Stalina, F. Dzierżyńskiego [A] • • wyjaśnia sytuację zewnętrzną i wewnętrzną Rosji w połowie 1917 r., okoliczności wybuchu rewolucji lutowej i przewrotu bolszewickiego, przyczyny sukcesu bolszewików[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeź[B] • odczytuje program bolszewicki ze źródła pisanego[A] • ocenia znaczenie rewolucji 74 rosyjskich dla wydarzeń w Europie, znaczenie programu bolszewików dla zdobycia poparcia mas[C] • • Walka o niepodległość Polski w czasie I wojny światowej • Zagadnienie 1: Orientacje polityczne na ziemiach polskich w przededniu wybuchu I wojny światowej Zagadnienie 2: Postawa • odkrywa hipokryzję i zmiany programu bolszewików, przyczyny zwycięstwa bolszewików[C] definiuje pojęcia „orientacja proaustriacka", „orientacja pro rosyjska", „obóz niepodległościowy", „Akt 5 listopada", „14 punktów Wilsona", „traktat brzeski"[A] podaje daty zajęcia obszarów Królestwa Polskiego przez państwa centralne, wydania Aktu 5 listopada, 75 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia Podręcznik,str.30,zad . 1-2/P/,zad.3d,e/PP/ „kryzys przysięgowy"[A,B] • identyfikuje postacie S. Grabskie go, M. Bobrzyńskiego, J. Kucharzewskiego[A] • lokalizuje na mapie obszary działania polskich formacji zbrojnych biorących mocarstw zaborczych oraz świata zachodniego wobec sprawy polskiej • Zagadnienie 3: Polskie formacje zbrojne w okresie I wojny światowej • Zagadnienie 4: Kształtowanie się polskich ośrodków • władzy w 1918 r. utworzenia Rady Regencyjnej, opublikowania tzw. 14 punktów Wilsona[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia „orientacja proaustriacka", „orientacja prorosyjska", „obóz niepodległościowy", „Akt 5 listopada", „14 punktów Wilsona", „traktat brzeski"[A,B] • wymienia główne nurty polityczne funkcjonujące na ziemiach polskich w przede dniu wybuchu I wojny światowej[A] • wymienia polskie formacje zbrojne biorące udział w I wojnie światowej[A] • charakteryzuje stosunek rządów poszczególnych państw europejskich wobec sprawy polskiej 76 udział w I wojnie światowej[B] charakteryzuje koncepcje programowe reprezentowane przez poszczególne nurty polityczne działające na ziemiach polskich[B] ocenia znaczenie (polityczne, militarne, propagandowe) działania polskich formacji wojskowych w okresie I wojny światowej[C] w kolejnych etapach I wojny światowej[B] • • Ład międzynarodowy po I wojnie światowej – system wersalsko-waszyngtoński Zagadnienie 1: Główni sytuuje w czasie i przestrzeni ośrodki władzy kształtujące się na ziemiach polskich w lalach 19171918[B] • definiuje pojęcia – program pokojowy Wilsona" ( „14 punktów Wilsona"), „konferencja paryska", „zasada samostanowienia narodów", „demilitaryzacja", „plebiscyt", „Liga Narodów", „izolacjonizm", „konferencja waszyngtońska", „system wersalskowaszyngtoński"[A] waszyngtońskiej Zagadnienie 2: Postanowienia konferencji paryskiej i waszyngtońskiej – główne „porządek wersalski", „dyktat wersalski", „mały traktat wersalski", „system mandatowy"[A,B] • wymienia polityków tworzących „grubą trójkę"[A] uczestnicy konferencji paryskiej i • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - • podaje daty ogłoszenia programu pokojowego W. Wilsona, rozpoczęcia konferencji w Paryżu oraz w Waszyngtonie[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia program pokojowy Wilsona" ( „14 punktów Wilsona"), „konferencja paryska", „zasada samostanowienia narodów", „demilitaryzacja", 77 • lokuje w czasie • i w przestrzeni terytoria mandatowe Ligi Narodów[B] • charakteryzuje organizację Ligi Narodów[B] Podręcznik,str.37, zad .1-2/P/,zad.3/PP/ „plebiscyt", „Liga Narodów", „izolacjonizm", „konferencja waszyngtońska", „system wersalsko waszyngtoński"[B] zasady nowego ładu międzynarodowego • identyfikuje postacie W. Wilsona, D.L. George'a, G. Clemenceau[A] Zagadnienie 3: Liga Narodów • wyjaśnia przyczyny sprzeczności w zwycięskim obozie ententy, wizję powojenne go świata zaprezentowaną przez W. Wilsona, zasady systemu wersalsko waszyngtońskiego[B] • lokuje w czasie i w przestrzeni ogłoszenie tzw. 14 punktów Wilsona, nowe państwa europejskie[B] 78 • ocenia możliwości realizacji zasad systemu wersalsko waszyngtońskiego[C] • odkrywa ironię ukazującej Wilsona[B] karykatury Przemiany społeczne i gospodarcze w Europie i USA w okresie międzywojennym • Zagadnienie 1: Skutki gospodarcze Wielkiej Wojny Zagadnienie 2: Skutki społeczne Wielkiej Wojny • definiuje pojęcia – • „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", Podręcznik,str.45, definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – zad .1-2/P/,zad.3/PP „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", „interwencjonizm państwowy", „interwencjonizm państwowy", „etatyzm", „protekcjonizm", „etatyzm", „protekcjonizm", „planowanie gospodarcze", „reforma „planowanie gospodarcze", „reforma rolna", „społeczeństwo rolna", „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo masowe"[A] masowe" [A,B] wymienia skutki demograficzno podaje daty reelekcji F.D. Roosevelta[A] gospodarcze Wielkiej Wojny, czynniki • charakteryzuje - proces rozdecydujące o sukcesie gospodarczym przestrzeniania się wielkiego kryzysu[B] USA po I wojnie światowej, główne 79 założenia polityki New Deal[A] Zagadnienie 3: Przyczyny wielkiego kryzysu w USA Zagadnienie 4: Przebieg wielkiego kryzysu – od krachu na giełdzie nowojorskiej do połowy lat trzydziestych Zagadnienie 5: Skutki • podaje daty - początku hiperinflacji w powojennej Europie, krachu na nowojorskiej giełdzie, rozpoczęcia realizacji programu New Dea[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia - „inflacja", „hiperinfiacja", „wielki kryzys", „interwencjonizm państwowy", „etatyzm", „protekcjonizm", „planowanie gospodarcze", „reforma rolna", „społeczeństwo konsumpcyjne", „społeczeństwo masowe"[A,B] • wymienia wskaźniki przewagi gospodarczej USA nad Europą po Wielkiej Wojnie[A] społeczne i gospodarcze wielkiego kryzysu w USA i Europie • identyfikuje postacie J.M. Keynesa, F.D. Roosevelta, H. Forda[A] • wyjaśnia wpływ wielkiego kryzysu na zmiany gospodarcze, społeczne 80 i polityczne[B] • lokuje w czasie i przestrzeni -wejście USA do czołówki gospodarczej świata, wielki kryzys[B] • odczytuje ze źródeł statystycznych wskaźniki sytuacji gospodarczej w okresie międzywojennym[A] • ocenia znaczenie wielkiego kryzysu dla rozwoju sytuacji społeczno ekonomicznej w latach trzydziestych[C] • odkrywa definicję społeczeństwa masowego[B] 81 Związek Sowiecki – pierwsze • państwo komunistyczne definiuje pojęcia – „ateizacja", „komunizm wojenny", „kla • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „Czeka", „powstanie kronsztadzkie", „Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików), „Główny Zarząd Polityczny", „kułak", „kołchoz", „wielka czystka", „Komintern"[A,B] • podaje daty powstania kronsztadzkiego, utworzenia Kominternu[A] nowy charakter państwa", „Nowa Zagadnienie 1: Wojna Ekonomiczna Polityka", „Ludowy domowa w Rosji. Komunizm Komisariat Spraw Wewnętrznych", wojenny i NEP „Gułag", „totalitaryzm", „kolektywizacja rolnictwa", „gospodarka planowa"[A] Zagadnienie 2: Totalitarne państwo Stalina Zagadnienie 3: Polityka społeczna i gospodarcza • • władz bolszewickich Zagadnienie 4: Rola propagandy w funkcjonowaniu państwa sowieckiego • podaje daty wprowadzenia komunizmu wojennego, wprowadzenia • NEP, wprowadzenia gospodarki planowej, śmierci Lenina[A] rozróżnia i stosuje pojęcia - „ateizacja", „komunizm wojenny", „klanowy charakter państwa", „Nowa Ekonomiczna • Polityka", „Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych", „Gułag", „totalitaryzm", „kolektywizacja rolnictwa", „gospodarka planowa"[A,B] identyfikuje postacie - G. Jagody, N. Jeżowa[A] wyjaśnia – przemiany koncepcji rewolucji głoszone przez sowieckich przywódców [A] Wymienia grupy społeczne zwalczane • lokuje w czasie i przestrzeni – kształtowanie się sytemu przez bolszewików, cechy państwa 82 Podręcznik,str.53-54 zad .1-2/P / totalitarnego, przywódców państwa sowieckiego w okresie międzywojennym[A] • charakteryzuje komunizm wojenny, NEP, gospodarkę planową, strukturę i funkcjonowanie państwa totalitarnego w ZSRR, politykę wewnętrzną Stalina[B] • • wyjaśnia – przyczyny klęsk białych armii, zmiany polityki gospodarczej bolszewików, etapy tworzenia państwa totalitarnego w Rosji Sowieckiej/ZSRR [B] odczytuje ze źródeł – hasło propagandowe z czasów rosyjskiej wojny domowej, uczestników interwencji 83 Gułagu[A,B] • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „Czeka", „powstanie kronsztadzkie", „Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików), „Główny Zarząd Polityczny", „kułak", „kołchoz", „wielka czystka", „Komintern"[A,B] • podaje daty powstania kronsztadzkiego, utworzenia Kominternu[A] • identyfikuje postacie - G. Jagody, N. Jeżowa[A] • wyjaśnia – przemiany koncepcji rewolucji głoszone przez sowieckich przywódców [B] w Rosji (okresy i kierunki prowadzonych przez nich działań), oficjalną ideologię państwową ZSRR, hasła propagandowe z czasów rządów Lenina i Stalina (polityka historyczna)[A] • odkrywa znaczenia propagandy i polityki historycznej w budowie totalitarnego państwa stalinowskiego[B] Kryzys parlamentaryzmu w Europie Zachodniej i Środkowej – faszyzm, nazizm, autorytaryzm • definiuje pojęcia – • faszyści",„faszyzm", „marsz na Rzym", „korporacjonizm", „NSDAP", „naziści", „nazizm", „gestapo", „ustawy norymber 84 definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „traktaty laterańskie", „Państwo Watykańskie", „pucz monachijski", „SA", Podręcznik,str.64-65 zad .1-2/P / „SS", „noc długich noży", „noc kryształowa"[A] skie", „Hitlerjugend", „III Rzesza", „autorytaryzm"[A] Zagadnienie 1: Objęcie • władzy przez Mussoliniego i Hitlera – uwarunkowania norymberskich gospodarcze Zagadnienie 2: System rozróżnia i stosuje pojęcia faszyści" „faszyzm", „marsz na Rzym", władzy w „korporacjonizm", „NSDAP", „naziści", faszystowskich Włoszech „nazizm", „gestapo", „ustawy norymber i nazistowskich Niemczech skie", „Hitlerjugend", „III Rzesza", wyjaśnia stosunek papiestwa do faszyzmu i nazizmu, specyfikę faszystowskiego korporacjonizmu we Włoszech[B] • • • „autorytaryzm"[A,B] • • • w Niemczech[A] • identyfikuje postacie A. Rosenberga, M. Horthego, A. Salazara, I. Antonescu, E. Dollfussa[A] podaje daty przewrotu faszystowskiego we Włoszechobjęcia władzy w Niemczech przez Hitlera, wydania ustaw polityczne, społeczne i • wymienia społeczne, gospodarcze i polityczne przyczyny przejęcia władzy przez faszystów we Włoszech oraz przez 85 • lokuje w czasie i w przestrzeni pucz monachijski, pożar Reichstagu, „noc długich noży", „noc kryształową[B] pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki podpisania traktatów laterańskich, puczu monachijskiego„nocy długich noży", „nocy kryształowej"[B] nazistów w Niemczech, przywódców i ideologów faszyzmu i nazizmu, kraje autorytarne w Europie okresu międzywojennego[A] • charakteryzuje sytuację społeczno gospodarczą Włoch i Niemiec w okresie międzywojennym, program gospodarczospołeczny, polityczny i ideowy faszyzmu i nazizmu[B] • wyjaśnia przyczyny sukcesu faszyzmu we Włoszech i nazizmu w Niemczech, różnice pomiędzy 86 totalitaryzmem a autorytaryzmem, podobieństwa międzytotalitaryzmem sowieckim i hitlerowskim, znaczenie symboli faszyzmu i nazizmu[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutkiprzewrotu faszystowskiego we Włoszech, objęcia .władzy w Niemczech przez Hitlera, wydania ustaw norymberskich w Niemczech[B] • odczytuje ze źródeł elementy polityki historycznej 87 w propagandzie faszyzmu, założenia polityki społecznej nazizmu, główne założenia ideologii faszystowskiej i nazistowskiej, daty upadku systemów parlamentarnych w Europie[A] • odkrywa i ocenia znaczenie polityki historycznej i propagandy w praktyce politycznej faszyzmu i nazizmu[B] 88 Demokratyczne mocarstwa Zachodu – Francja, Wielka Brytania i USA. Wzrost znaczenia Japonii • • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia – „ I I I Republika", „Linia Maginota", Podręcznik,str.64-65 „kryzys polityczny", „front ludowy", zad .1-3/P / „Sinn Féin", ,.KuKluxKlan" [A,B] • podaje daty - wprowadzenia prohibicji „Brytyjska Wspólnota Narodów", „Partia alkoholowej Pracy", „Wolne Państwo Irlandzkie", w USA [A] „prohibicja", „Ententa Bałkańska", Zagadnienie 1: Francja Zagadnienie 2: definiuje pojęcia – „Mała Ententa", „militaryzm"[A] • Wielka Brytania Zagadnienie 3: Stany Zjednoczone podaje daty powstania frontu ludowego we Francji, powstania niepodległego państwa irlandzkiego, powstania Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, zwycięstwa F.D. Roosevelta w wyborach prezydenckich w USA[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia „kryzys polityczny", „front ludowy", „Brytyjska Wspólnota Narodów", „Partia Pracy", „Wolne Państwo Irlandzkie", „prohibicja", „Ententa Bałkańska", 89 „Mała Ententa", „militaryzm"[A,B] • wymienia problemy wewnętrzne Francji, Wielkiej Brytanii i USA w okresie międzywojennym, założenia polityki zagranicznej Francji, Wielkiej Brytanii, USA i Japonii w latach dwudziestych i trzydziestych[A] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń[B] • identyfikuje postacie L. Bluma, F.D. Roosevelta[A] 90 • charakteryzuje system polityczny I II Republiki Francuskiej, system parlamentarny międzywojennej Wielkiej Brytanii, politykę imigracyjną USA w okresie międzywojennym, założenia polityki Kominternu w latach trzydziestych[B] • wyjaśnia uwarunkowania kryzysu politycznego w demokracjach zachodnich okresu międzywojennego, pola konfliktów w polityce zagranicznej mocarstw Zachodu[B] • lokuje w czasie i przestrzeni Brytyjską Wspólnotę Narodów, obszary należące do strefy wpływów USA, rządy frontu ludowego[B] • odczytuje ze źródeł zmianę 91 w polityce imigracyjnej USA, terytoria zamorskie USA[A] • odkrywa i ocenia znaczenie polityki interwencjonizmu państwowego w zachodnich demokracjach, sprzeczności w polityce[B,C] Przemiany kulturowe okresu międzywojennego • Zagadnienie 1: Nauka, technika, środki masowego definiuje pojęcia – „scjentyzm", „kryzys świadomości", „psychoanaliza", „freudyzm", „elektryfikacja", „społeczeństwo masowe", „indoktrynacja", „fenomenologia", „egzystencjalizm", „surrealizm", „futuryzm", „funkcjonalizm", „socrealizm"[A] przekazu • Zagadnienie 2: Filozofia podaje daty ogłoszenia ogólnej teorii względności, rozszczepienie jądra atomowego, odkrycia penicyliny, 92 • wymienia wybitne dzieła literatury i malarstwa okresu[A] • podaje daty nadania pierwszej publicznej audycji radiowej, powstania pierwszego studia telewizyjnego, powstania pierwszego filmu dźwiękowego, zorganizowania olimpiady w Berlinie[A] Podręcznik,str.80-81 zad .1-2/P /,zad.3b,c/PP/ powstania Bauhausu, narzucenia i literatura socrealizmu w kulturze ZSRR"[A] Zagadnienie 3: Sztuki plastyczne i architektura • • rozróżnia i stosuje pojęcia - „scjentyzm", „kryzys świadomości", „psychoanaliza", „freudyzm", „elektryfikacja", „społeczeństwo masowe", „indoktrynacja", „fenomenologia", „egzystencjalizm", „surrealizm", „"[A,B] • futuryzm", „funkcjonalizm", „socrealizm" [A,B] • wymienia główne osiągnięcia nauki, techniki i filozofii okresu międzywojen nego, przyczyny i przejawy kryzysu świadomości oraz postawy w stosunku do tego zjawiska, głównych twórców kultury okresu międzywojennego„"[A,B] Zagadnienie 4: Życie religijne • 93 • identyfikuje postacie A. Einsteina, S. Freuda, S. Eisensteina, E. Husserla. J.P. Sartre'a, M. Heideggera, F. Kafki, T. Manna, S. Dali, P. Picassa, Le Corbusiera. W. Majakowskiego, M. Gorkiego, Piusa XI , N. Bohra, E. Fermiego, C.G. Junga: A. Fleminga, M. Schelera, O. Spenglera, E. Stein, W. Gropiusa[A] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń[B] •charakteryzuje stanowiska różnych kierunków ideowych wobec kryzysu, przeobrażenia i trwanie różnych kierunków artystycznych wyjaśnia przyczyny i przejawy kryzysu świadomości w okresie międzywojennym [B] •lokuje w czasie i przestrzeni freudyzm, elektryfikację w ZSRR, indoktrynację komunistyczną i nazistowską, fenomenologię, egzystencjalizm, surrealizm, futuryzm, funkcjonalizm, socrealizm[B] 94 •odczytuje ze źródeł środki oddziaływania reżimów totalitarnych na obywateli, różnice między awangardowymi kierunkami sztuki a realizmem, przemianę dokonaną przez Bauhaus w sztuce meblarstwa i wystroju wnętrz [A] •odkrywa i ocenia znaczenie katolickiej nauki społecznej [B] Kształtowanie się granic odrodzonego państwa polskiego • definiuje pojęcia –„linia demarkacyjna", „plebiscyt", „mały traktat wersalski", „Ukraińska Republika Ludowa", „Zachodnioukraińska, Republika Ludowa", „Tymczasowy Komitet 95 • identyfikuje postacie M. Tuchaczewskiego, S. Budionnego, I. Skorupkę, E. D'Abernona, L Żeligowskiego[A] Podręcznik,str.89-90 zad .1-2/P / Zagadnienie 1: Sprawa polska • na konferencji paryskiej Zagadnienie 2: Walka zbrojna o granice państwa polskiego Zagadnienie 3: Walka polsko Rewolucyjny Polski", „linia Curzona", „cud nad Wisłą", „traktat ryski" [A] • ocenia wkład Józefa Piłsudskiego oraz rozróżnia Romana Dmowskiego i stosuje pojęcia „linia demarkacyjna", „plebiscyt", „mały traktat wersalski", „Ukraińska Republika Ludowa", „Zachodnioukraińska Republika Ludowa", „Tymczasowy Komitet w odbudowę państwa polskiego[C] Rewolucyjny Polski", „linia Curzona", „cud nad Wisłą", „traktat ryski" [A,B] • identyfikuje postacie J. Dowbora Muśnickiego, J. Piłsudskiego, R. Dmowskiego, I. Paderewskiego, W. Korfantego, W. Witosa, S. Petlurę, J. Hallera[A] • omawia postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące Polski[B] • charakteryzuje główne etapy kształtowania się granic państwa polskiego, lokując je bolszewicka i jej znaczenie dla losów Europy 96 w czasie i przestrzeni[B] • wyjaśnia przyczyny i następstwa konfliktu polsko ukraińskiego[C] • wyjaśnia znaczenie wojny polsko bolszewickiej i bitwy warszawskiej 1920 r. dla dziejów polski i Europy[C • wyjaśnia przyczyny i następstwa powstań śląskich oraz niepowodzeń w plebiscytach na Warmii 97 i Mazurach[C Przemiany polityczne w Polsce w latach 1918 – 1926 • definiuje pojęcia – Sejm Ustawodawczy", • identyfikuje postacie S. „mała konstytucja".[A] Gąbińskiego[A] „wybory pięcioprzymiotnikowe". „rząd pozaparlamentarny" („rząd fachowców"), • omawia okoliczności zamachu na prezydenta G. Narutowicza, „konstytucja marcowa", Sejm, Senat, uwzględniając przyczyny Zgromadzenie Narodowe", „Prezydent i konsekwencje[B] Rzeczypospolitej", „rząd" („Rada Ministrów"), „Chjena". „ChjenoPiast"[A] • podaje daty zwołania Sejmu ustawodawczego, uchwalenia małej konstytucji, uchwalenia konstytucji marcowej, reform rządu W. Grabskiego, wybrania na pre zydenta G. Narutowicza oraz S. Wojciechowskiego i stosuje pojęcia Sejm Zagadnienie 1: Stronnictwa polityczne w Polsce w latach 1918 – 1926 Zagadnienie 2: Stystem polityczno – ustrojowy odrodzonej Rzeczpospolitej w latach 1918 – 1926 Ustawodawczy", „mała konstytucja". 98 Podręcznik,str.101102 zad .12/P /, [A,B] Zagadnienie 3: Kryzys systemu parlamentarnego „wybory pięcioprzymiotnikowe". „rząd w Polsce i jego przyczyny pozaparlamentarny" („rząd fachowców"), „konstytucja marcowa", Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe", „Prezydent Rzeczypospolitej", „rząd" („Rada Ministrów"), „Chjena". „ChjenoPiast"". [A,B • identyfikuje postacie S. Grabskiego, W. Korfantego, W. Witosa, I. Daszyńskiego, J. Piłsudskiego, R. Dmowskiego, G. Narutowicza, S. Wojciechowskiego, W. Grabskiego [A] • wymienia główne ugrupowania polityczne II Rzeczypospolitej w latach 99 19181926 i charakteryzuje ich programy[B] • wyjaśnia okoliczności uchwalenia konstytucji marcowej (1921) i wymienia jej główne postanowienia[B] • wymienia prawa i obowiązki obywatelskie gwarantowane przez konstytucję mar cową[A] • charakteryzuje sytuację wewnętrzną Polski w okresie pierwszych wyborów prezydenckich[B] • wyjaśnia przyczyny słabości systemu politycznego II RP w latach 1918 1926[C] 100 Zamach majowy i rządy sanacji w Polsce • (1926 – 1939) Zagadnienie 1: Przewrót definiuje pojęcia – „system autorytarny", „Chjeno-Piast", „zamach majowy", „sanacja", „nowela sierpniowa", „grupa pułkowników", „Centrolew", ..proces brzeski", „wybory brzeskie", „Zgromadzenie Elektorów", „konstytucja kwietniowa", „obity, w Berezie Kartuskiej", „Front Morges"[A] majowy – geneza i następstwa • podaje daty - przewrotu majowego, uchwalenia noweli sierpniowej, uchwalenia konstytucji kwietniowej, wyboru I. Mościckiego na prezydenta, śmierci J. Piłsudskiego[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia „system autorytarny", Zagadnienie 2: Zmiany polityczno – ustrojowe w latach 1926 – 1935 „ChjenoPiast", „zamach majowy", „sanacja", „nowela sierpniowa", „grupa Zagadnienie 3: Konstytucja kwietniowa pułkowników", „Centrolew", ..proces brzeski", „wybory brzeskie", „Zgromadzenie Elektorów", „konstytucja kwietniowa", „obity, w Zagadnienie 4: Życie polityczne w latach Berezie Kartuskiej", „Front Morges"[A,B] trzydziestych. Rządy 101 • podaje daty powstania Centrolewu, procesu brzeskiego, wyborów brzeskich, powstania obozu w Berezie Kartuskiej, powstania Frontu Mores[A] • porównuje regulacje prawno ustrojowe wprowadzone przez konstytucje marcową i kwietniową, uwzględniając kompetencje władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz relacje pomiędzy nimi, zakres praw obywatelskich, prawo wyborcze[C] Podręcznik,str.101102 zad.3/PP/ sanacji po śmierci Piłsudskiego • identyfikuje postacie W. Korfantego, W. Witosa, I. Paderewskiego, I. Mościckiego, K. Bartla, J. Piłsudskiego, W. Sławka, R. Dmowskiego, S. Wojciechowskiego, i RydzaŚmigłego[A] • wymienia nurty i ugrupowania polityczne działające w Polsce w latach 1926 1939[A] • wyjaśnia przyczyny i bezpośrednie następstwa przewrotu majowego[B] • charakteryzuje metody umacniania władzy w państwie przez obóz sanacyjny[B] 102 Sytuacja społeczno – ekonomiczna Polski w okresie międzywojennym • wymienia rozwiązania ustrojowe wprowadzone na mocy konstytucji kwietniowej[A] • wymienia charakterystyczne cechy rządów sanacji, wskazując różnice między demokracją parlamentarną a rządami autorytarnymi[B] • charakteryzuje polską scenę polityczną po śmierci J. Piłsudskiego[B] • definiuje pojęcia – definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „państwo unitarne", „asymilacja", „Polska A i B", „reforma walutowa", „wojna celna", „Centralny Zagadnienie 1: • Okręg Przemysłowy", „interwencjonizm państwowy", „etatyzacja gospodarki"A] 103 • rozróżnia i stosuje pojęcia„numerus clausus", „getto ławkowe", „nożyce cenowe"[A,B] podaje daty początku budowy portu w Gdyni, uchwalenia ustawy o reformie rolnej[A] Podręcznik,str.111-112 zad .1-2/P / Społeczeństwo II Rzeczpospolitej – struktura • podaje daty - apogeum hiperinflacji narodowościowa, zawodowa w Polsce, reform rządu W. Grabskiego, i wyznaniowa wielkiego kryzysu gospodarczego • wyjaśnia uwarunkowania polityki władz polskich wobec mniejszości[B] • porównuje przejawy wielkiego kryzysu gospodarczego na świecie i w Polsce, wskazując jego specyficzne cechy[C] w Polsce, rozpoczęcia budowy COP[A] Zagadnienie 2: Sytuacja • społeczno – gospodarcza rozróżnia i stosuje pojęcia definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „państwo unitarne", Polski w pierwszych latach „asymilacja", „Polska A i B", „reforma niepodległości walutowa", „wojna celna", „Centralny Okręg Przemysłowy", „interwencjonizm państwowy", „etatyzacja Zagadnienie 3: gospodarki"[A,B] Wielki kryzys na ziemiach polskich – przebieg, specyfika, skutki i • identyfikuje postacie W. Grabskiego, E. Kwiatkowskiego[A] • charakteryzuje strukturę społeczną II Rzeczypospolitej, uwzględniając kryteria[B] programy reform 104 narodowościowe (etniczne), wyznaniowe i zawodowe[B] • objaśnia status prawny mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej[B] • charakteryzuje politykę władz polskich wobec mniejszości[B] • wyjaśnia przyczyny konfliktów społecznych i narodowościowych w Polsce okresu międzywojennego[B] • charakteryzuje założenia i następstwa reformy W. Grabskiego[B] 105 • • definiuje pojęcia – „reforma jędrzejewiczowska", „styl narodowy"[A] rozróżnia • i stosuje pojęcia „reforma • jędrzejewiczowska", • „styl narodowy"[A,B] Zjawiska i procesy kulturowo – społeczne w Polsce dwudziestolecia międzywojennego • Zagadnienie 1: Rozwój oświaty i szkolnictwa wyższego opisuje osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolite[B] • przedstawia działania podjęte przez władze w celu walki z zapóźnieniami cywilizacyjnymi[B] • • wymienia największe osiągnięcia nauki polskiej okresu Zagadnienie 2: Nowe zjawiska międzywojennego[A] w literaturze Zagadnienie 3 : Polska kultura masowa okresu dwudziestolecia na tle • charakteryzuje nowe zjawiska w sztuce polskiej okresu dwudziestolecia[B] europejskim • wymienia główne nurty 106 Podręcznik,str.119 podaje daty - wprowadzenia reformy zad .1-2/P jędrzejewiczowskiej, podpisania konkordatu między państwem polskim a Stolicą Apostolską[A] przedstawia działania podjęte przez władze w celu walki z zapóźnieniami cywilizacyjnymi i ocenia skuteczność tych posunięć[A] w literaturze polskiej dwudziestolecia[A] • identyfikuje najwybitniejszych przedstawicieli polskiej nauki, literatury i sztuki oraz ich dokonania[A] identyfikuje postacie odgrywające czołowa rolę w życiu religijnym międzywojennej Polski[A] • wymienia i charakteryzuje główne zjawiska kultury masowej w II Rzeczypospolitej[A,B] • • Rozpad systemu wersalsko – waszyngtońskiego. Geneza II wojny światowej definiuje pojęcia– „traktat w Rapallo", „plan Dawesa", „konferencja w Locarno", „wojna celna", definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia pakt reński", „pakt BriandaKellogga", „Międzymorze", „pakt stalowy"[A] • podaje daty zajęcia Zagłębia Ruhry przez Francję, przedstawienia planu „Lebensraum", „pakt antykominternowski", „Anschluss", „Oś BerlinRzymTokio", „konferencja Zagadnienie 1: Konferencja • monachijska", „Protektorat Czech i 107 Podręcznik,str.128 zad .1-2/P Moraw", „pakt RibbentropMołotow", w Rapallo Dawesa, podpisania paktu reńskiego, paktu BriandaKellogga, paktu stalowego [A] „polityka równej odległości", „ap peasement"[A] Zagadnienie 2: Sytuacja międzynarodowa w latach 1923 – 1924 Zagadnienie 3: Konferencja w Locarno i pakt reński Zagadnienie 4: Zmiany sytuacji międzynarodowej w latach 1933 – 1937 Zagadnienie 5: Narastanie • podaje daty - podpisania układu w Rapallo, układów lokarneńskich, konferencji monachijskiej, układu Ribbentrop-Mołotow, polskoniemieckiego paktu o nieagresji, zajęcia Mandżurii przez Japonię, utworzenia Protektoratu Czech i Moraw, powstania Osi Berlin-Rzym-Tokio[A] • rozróżnia • i stosuje pojęcia „traktat w Rapallo", „plan Dawesa", „konferencja w Locarno", „wojna celna", „Lebensraum", „pakt antykominternowski", „Anschluss", „Oś BerlinRzymTokio", „konferencja monachijska", „Protektorat Czech i Moraw", „pakt RibbentropMołotow", „polityka równej odległości", „ap peasement"[A,B] napięcia na arenie międzynarodowej w latach 1938 1939 wymienia warunki układu w Rapallo, układów lokarneńskich, konferencji monachijskiej i paktu RibbentropMołotow • 108 • identyfikuje postacie Ch. Dawesa, A. Brianda. F. Kellogga[A] • lokuje w czasie i przestrzeni plan Dawesa, pakt reński, pakt Brianda Kellogga, Międzymorze, pakt stalowy[B] oraz strony tych porozumień[A] • wymienia państwa wrogie systemowi wersalskowaszyngtońskiemu, sojuszników Polski w 1939 r. A] rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń[B] • identyfikuje postacie F. Franco, N. Chamberlaine'a, E. Daladiera, B. Mussoliniego, A. Hitlera, J. Becka, J. Ribbentropa, W. Mołotowa[A] • charakteryzuje politykę zagraniczną USA, Wielkiej Brytanii i Francji w latach trzydziestych, politykę zagraniczną Niemiec, politykę zagraniczną Polski[B] • 109 wyjaśnia – przyczyny i przejawy rozpadu systemu wersalsko waszyngtońskiego, przyczyny prowadzenia przez Wielką Brytanię polityki appeasement, podstawy polityczne Osi BerlinRzymTokio, zasady polityki równej odległości[B] • lokuje w czasie i przestrzeni – traktat w Rapallo, konferencję lokarnenską, polsko niemiecką wojnę celną, Lebensraum, pak t antykominternowski, Anschluss Austrii. Oś BerlinRzymTokio, konferencję monachijską. Protektorat Czech i Moraw, pakt RibbentropMołotow politykę równej odległości [B] • • odczytuje ze źródeł poczucie zagrożenia Polaków po traktatach lokarneńskich, sojusz HitlerStalin, sytuację międzynarodową w 2. poł. lat trzydziestych[A] • odkrywa i ocenia znaczenie strachu przed konfliktem 110 w polityce mocarstw Zachodu wobec hitlerowskich Niemiec[B] Świat. Europa i Polska w latach 1914 – 1939 /lekcja powtórzeniowo- W ramach powtórzenia nauczyciel może wykorzystać zadania z zestawu ,,Przygotuj się do matury” /podręcznik ,str129134/ sprawdzająca/ Zagadnienie 1:Przyczyny lub zadania z zestawu I /poradnik,str.141144/ terytorialno polityczne Zagadnienie 2:Przyczyny gospodarczo społeczne Zagadnienie 3:Przyczyny kulturalnoideologiczne Działania wojenne • • definiuje pojęcia - „wojna 111 definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia- Podręcznik,str.145- w Europie w latach 1939 – 1941. Państwa europejskie pod hitlerowską okupacją błyskawiczna", „kampania wrześniowa", „Państwo Francuskie", „Komitet Wolnej Francji", „bitwa o Anglię", ,LendLease Act"', „Niezależne Państwo Chorwackie", „Generalny Plan Wschodni", „Holokaust", „obóz koncentracyjny", „ośrodek (obóz) zagłady"[A] Zagadnienie 1: Wojna obronna Polski w 1939 r. – początek II wojny światowej Polskę, zakończenia wojny obronnej na ziemiach polskich, napaści ZSRR na Polskę, zajęcia Litwy, Łotwy, Estonii przez ZSRR, zajęcia Danii, Norwegii, Belgii, Holandii i Francji przez Niemcy, ataku Niemiec na ZSRR, zawarciu sojuszu brytyjsko-sowieckiego, rozpoczęcia realizacji „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej"[A] sowiecko – niemiecka w latach 1939 – 1941 militarna w Europie i Afryce Północnej na przełomie 1941 i 1942 roku Zagadnienie 4: Kraje • podaje daty przekroczenia granicy polskorumuńskiej przez rząd II Rzeczypospolitej, ataku ZSRR na Finlandię, zawarcia tzw. drugiego traktatu RibbentropMołotow, bitwy o Anglię, agresji Wioch Egipt i Grecję, agresji Niemiec na Jugosławię[A] • identyfikuje postacie Ph. Pétaina, E. Rommla, A. Pavelicia, R. Heydricha, A. Eichmanna[A] • lokuje w czasie i przestrzeni wojnę zimową, bitwę o Atlantyk, kampanię afrykańską Rommla[B] • podaje daty - napaści Niemiec na Zagadnienie 2: Współpraca Zagadnienie 3: Sytuacja „wojna zimowa", „bitwa o Narwik", „bitwa o Atlantyk", „kampania bałkańska", „Wielka Wojna Ojczyźniana"[A,B] • rozróżnia i stosuje pojęcia- „wojna błyskawiczna", „kampania wrześniowa", „Państwo Francuskie", „Komitet Wolnej Francji", „bitwa o Anglię", ,Lend-Lease Act"', „Niezależne Państwo Chorwackie", „Generalny Plan Wschodni", „Holokaust", „obóz koncentracyjny". „ośrodek (obóz) zagłady"[A,B] 112 146 2/P/ zad .1- europejskie pod niemiecką okupacją • • wymienia państwa (obszary) zajęte przez I I I Rzeszę, państwa współpracujące z Niemcami, państwa (obszary) zajęte przez ZSRR, miejsca • oporu Polaków w czasie kampanii wrześniowej, rządy emigracyjne w Wielkiej Brytanii[A] • charakteryzuje założenia planów wojennych Hitlera w latach 1939 1941, politykę niemieckich okupantów na wschodnich i zachodnich obszarach Europy, zało żenia hitlerowskiego planu eksterminacji Żydów w Europie[B] • wyjaśnia przyczyny sukcesów niemieckiej ekspansji w Europie, okoliczności zerwania sojuszu 113 charakteryzuje - sytuację polityczną na Bałkanach w pierwszym okresie II wojny światowej[B] wyjaśnia okoliczności powstania rządów emigracyjnych różnych państw, przyczyny niepowodzenia operacji „Lew Morski”[B] niemieckosowieckiego, przyczyny odmienności polityki niemieckich okupantów na wschodnich i zachodnich obszarach Europy, różnice pomiędzy obozami koncentracyjnymi a obozami zagłady[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń[B] • lokuje w czasie i przestrzeni kampanię wrześniową, podział Francji na dwa organizmy polityczne, bitwę o Anglię, Wielką Wojnę Ojczyźnianą, realizację Generalnego Planu Wschodniego, Holokaust[B] 114 • odczytuje ze źródeł argumentację Stalina i Mołotowa uzasadniającą sowiecki atak na Polskę[A] • odkrywa i ocenia - znaczenie współpracy niemiecko-sowieckiej dla sytuacji europejskiej do czerwca 1941 r. przyczyny sukcesów niemieckich w pierwszym okresie II wojny światowej[B] Powstanie Wielkiej Koalicji i klęska państw Osi (1941 – 1945) • Zagadnienie 1: Okoliczności definiuje pojęcia - „bitwa stalingradzka", „bitwa pod Kurskiem", „Wielka Koalicja", .Karta atlantycka", ,Deklaracja Narodów Zjednoczonych", „Wielka Trójka", „konferencja w Jałcie", „konferencja w Poczdamie", „bomba atomowa"[A] • Podręcznik,str.154 definiuje, rozróżnia i stosuje pojęciazad .1-3/P/ (.konferencja w Casablance", „Wał Atlantycki", „bitwa pod Arnhem", „katiusza", „nalot dywanowy"[A,B] • wymienia bitwy z okresu 19411945 [A] • podaje daty lądowania aliantów na Sycylii, podpisania Karty atlantyckiej, konferencji w Casablance, bitwy pod Arnhem, kapitulacji Japonii[A] przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny Zagadnienie 2: Działania wojenne na Pacyfiku i polityka Japonii w podbitych • podaje daty-wybuchu wojny między Japonią a USA i Wielką Brytanią, rozstrzygnięcia bitwy stalingradzkiej, bitwy pod Kurskiem, konferencji w Teheranie, lądowania aliantów w Normandii, zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, konferencji w Jałcie, kapitulacji Niemiec 115 krajach Azji • • Zagadnienie 3: Kształtowanie się i polityka Wielkiej Koalicji Zagadnienie 4: Klęska Niemiec w rozróżnia i stosuje pojęcia- „bitwa stalingradzka", „bitwa pod Kurskiem", „Wielka Koalicja", .Karta atlantycka", ,Deklaracja Narodów Zjednoczonych", „Wielka Trójka", „konferencja w Jałcie", „konferencja w Poczdamie", „bomba atomowa" [A,B] • wymienia uczestników II wojny światowej w latach 19411945, nazwiska głównodowodzących sił alianckich, następstwa głównych bitew, decyzje konferencji alianckich[A] • charakteryzuje działania militarne w okresie II wojny światowej, współpracę aliantów[B] • wyjaśnia różnice między działaniami państw Osi i aliantów, Europie 116 • charakteryzuje politykę Japonii w podbitych krajach Azji[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń[B] uwarunkowania zwycięstwa aliantów, różnice polityczne pomiędzy członkami Wielkiej Koalicji • lokuje w czasie i przestrzeni wojnę na Pacyfiku, konferencje aliantów, zwycięstwa aliantów na froncie wschodnim i zachodnim w Europie[B] • odczytuje ze źródeł przyczyny zwycięstwWielkiej Koalicji[A] • odkrywa i ocenia znaczenie współdziałania politycznego oraz militarnego państw Wielkiej Koalicji dla zwycięstwa obozu aliantów w II wojnie światowej[B,C] Ziemie polskie pod dwiema okupacjami • definiuje pojęcia -„drugi pakt Ribbentrop-Mołotow", „Generalne Gubernatorstwo", „zbrodnia katyńska", 117 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia- ,,Dystrykt Galicja", „Rada Główna Opiekuńcza", „Yad Vashem", Podręcznik,str.165 zad .1-2/P/ Zagadnienie 1: Podział ziem polskich na strefy okupacyjne Zagadnienie 2: Cele i metody • polityki okupantów wobec społeczeństwa polskiego Zagadnienie 3: Eksterminacja ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach „granatowa policja", obóz koncentracyjny" „obóz (ośrodek) zagłady", „niemiecka lista narodowa", „folksdojcz", „czarny rynek", „szmalcownictwo", „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", „Rada Pomocy Żydom »Żegota«", „Ukraińska Powstańcza Armia"[A] rozróżnia i stosuje pojęcia- „drugi pakt Ribbentrop-Mołotow", „Generalne Gubernatorstwo", „zbrodnia katyńska", „granatowa policja", obóz koncentracyjny", „obóz (ośrodek) zagłady", „niemiecka lista narodowa", „folksdojcz", „czarny rynek", „szmalcownictwo", „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", „Rada Pomocy Żydom »Żegota«", „Ukraińska Powstańcza Armia" [A,B] polskich • podaje daty podpisania tzw. drugiego układu Ribbentrop Mołotow, podjęcia przez nazistów decyzji o tzw. ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej, dokonania przez sowietów zbrodni katyńskiej, powstania w getcie warszawskim[A] 118 „Żydowska Organizacja Bojowa"[A,B[ • identyfikuje postacie H. Franka, M. Anielewicza, S. Banderę I. Sendlerową, J. Grobelnego, W. Bartoszewskiego,Z.Kossak Szczucką[A] • podaje daty powstania pierwszych niemieckich obozów koncentracyjnych na ziemiach polskich[A] • wykorzystując samodzielnie zebrane informacje z różnych źródeł, charakteryzuje warunki życia w getcie[C] • sytuuje w na mapie zasięg terytorialny okupacji niemieckiej i sowieckiej w różnych okresach[B] • charakteryzuje politykę okupanta niemieckiego w Generalnym Gubernatorstwie oraz na ziemiach włączonych do Rzeszy[B] • charakteryzuje politykę władz sowieckich wobec ludności okupowanych ziem polskich[B] • wyjaśnia okoliczności i cele zbrodni katyńskiej[B] • charakteryzuje formy eksterminacji Polaków, Żydów oraz innych grup 119 etnicznych i społecznych stosowane przez okupantów na ziemiach polskich[B] • opisuje różne postawy Polaków wobec eksterminacji ludności żydowskiej[A] • wyjaśnia okoliczności i cele powstania w getcie warszawskim[B] • sytuuje na mapie - główne niemieckie obozy koncentracyjne i obozy zagłady na ziemiach polskich, zespoły lagrów i miejsca straceń polskich jeńców wojennych w ZSRR [B] 120 . Ruch oporu w okupowanym • definiuje pojęcia - „Polskie Siły kraju i udział Polaków w walkach na obczyźnie (1939 – 1943) Zagadnienie 1: Powstanie i działalność rządu Rzeczpospolitej na wychodźstwie • Zagadnienie 2: Polskie Państwo Podziemne – kształtowanie się i system organizacji Zagadnienie 3: Społeczeństwo polskie wobec okupantów • Zbrojne na Zachodzie", „traktat Sikorski-Majski", „Polskie Państwo Podziemne", „Rada Jedności Narodowej", „Delegat Rządu na Kraj", „Służba Zwycięstwu Polski", Związek Walki Zbrojnej", „Armia Krajowa", „Bataliony Chłopskie", Narodowa Organizacja Wojskowa", „Narodowe Siły Zbrojne", „Gwardia Ludowa", „Szare Szeregi", „Kierownictwo Walki Cywilnej"[A] rozróżnia i stosuje pojęcia „Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie", „traktat Sikorski-Majski", „Polskie Państwo Podziemne", „Rada Jedności Narodowej", „Delegat Rządu na Kraj", „Służba Zwycięstwu Polski", Związek Walki Zbrojnej", „Armia Krajowa", „Bataliony Chłopskie", Narodowa Organizacja Wojskowa", „Narodowe Siły Zbrojne", „Gwardia Ludowa", „Szare Szeregi", „Kierownictwo Walki Cywilnej"[A,B] identyfikuje postacie W. Raczkiewicza, W. Sikorskiego, W. Andersa, K. Sosnkowskiego, S. Mikołajczyka, M. Karaszewicza 121 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia ,Polityczny Komitet Porozumiewawczy", „Krajowa Reprezentacja Polityczna", „Krajowa Rada Ministrów", „Kierownictwo Dywersji",„Biuro Informacji i Propagandy"[A,B] • identyfikuje postacie S. Kopańskiego, C. Ratajskiego. J.S. Jankowskiego, J. Piekałkiewicza. S. Korbońskiego, A.E. Fieldorfa (pseud. Nil)[A] • podaje daty – powstania RJN [A] • charakteryzuje działalność Polskiego Państwa Podziemnego[B] • wyjaśnia międzynarodowe uwarunkowania głównych kierunków polityki zagranicznej rządu polskiego na uchodźstwie[B] Podręcznik,str.175176 zad .12/P/ Tokarzewskiego,S. Roweckiego (pseud. Grot)[A] • przedstawia okoliczności powstania rządu Rzeczypospolitej na uchodźstwie • przedstawia okoliczności zawarcia i główne postanowienia układu SikorskiMajski[A] • charakteryzuje stosunki polsko sowieckie w latach 19391943, wskazując przełomowe wydarzenia[B] • opisuje strukturę polityczną i wojskową Polskiego Państwa 122 • charakteryzuje następstwa zawarcia układu SikorskiMajski[B] • ocenia historyczną rolę Armii Krajowej[C] Podziemnego[A] Sprawa polska w latach 1943 – 1945 Zagadnienie 1: Sytuacja • charakteryzuje różne formy ruchu oporu na ziemiach okupowanej Polski[B] • definiuje pojęcia - „Ludowe Wojsko Polskie", „Armia Ludowa", „Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego", „Krajowa Rada Narodowa", „akcja »Burza«", „powstanie warszawskie", „proces szesnastu", organizacja »NIE«", „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość", „Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej"[A] polityczna na ziemiach polskich w latach 1943 – 1944 Zagadnienie 2: Polityka rządu • podaje daty - utworzenia ZPP, KRN, PKWN, TRJN, procesu szesnastu, początku akcji „Burza", powstania warszawskiego[A] polskiego na wychodźstwie i 123 • identyfikuje postacie S. Sosabowskiego, E. OsóbkęMorawskiego[A] • charakteryzuje przebieg akcji „Burza"[B] • omawia główne etapy powstania warszawskiego[A] • wyjaśnia przyczyny upadku Polskiego Państwa Podziemnego, Podręcznik,str.185 zad .1-2/P/ jej uwarunkowania • rozróżnia i stosuje pojęcia „Ludowe Wojsko Polskie", „Armia Ludowa", „Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego", „Krajowa Rada Narodowa", „akcja »Burza«", „powstanie warszawskie", „proces szesnastu", organizacja »NIE«", „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość", „Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej"[A,B] • identyfikuje postacie B. Bieruta, W. Wasilewskiej, Z. Berlinga, K. Świerczewskiego, A. Chruściela (pseud.Monter), T. Arciszewskiego, S. Mączka, L. Okulickiego[A] • przedstawia strukturę, instytucje i formy działania podziemia komunistycznego na ziemiach polskich[A] • charakteryzuje plany polityczne Zagadnienie 3: Powstanie warszawskie i jego znaczenie Zagadnienie 4: Upadek Polskiego Państwa Podziemnego 124 uwzględniając uwarunkowania międzynarodowe[B] J. Stalina dotyczące przyszłości Polski[B] • wyjaśnia polityczne i militarne założenia akcji „Burza"[B] • wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki powstania warszawskiego[B] • charakteryzuje postawę aliantów i ZSRR wobec powstania warszawskiego[B] • ocenia historyczne znaczenie powstania warszawskiego[C] • omawia udział Polaków w wysiłku 125 • zbrojnym aliantów w latach 19431945, sytuuje w czasie i przestrzeni najważniejsze bitwy i kampanie[A] W ramach powtórzenia nauczyciel może wykorzystać zadania z zestawu ,,Przygotuj się do matury” /podręcznik ,str.186190 II wojna światowa/lekcja powtórzeniowosprawdzająca lub zadania z zestawu II /poradnik,str.145149/ Kształtowanie się ładu jałtańsko – poczdamskiego po 1945 r. Początki zimnej wojny Zagadnienie 1: Stanowiska aliantów w sprawie zakończenia wojny • definiuje pojęcia - „ład jałtański", „denazyfikacja", „demokratyzacja", „demonopolizacja", „decyzje jałtańskopoczdamskie", „proces norymberski", „zbrodnie przeciwko ludzkości", „demokracja ludowa", „wysiedlenia", „Organizacja Narodów Zjednoczonych", powszechna deklaracja praw człowieka", „żelazna kurtyna", „zimna wojna", „doktryna Trumana", „plan Marshalla", „blokada Berlina", Republika Federalna Niemiec", „Niemiecka Republika Demokratyczna", „Rada Wzajemnej 126 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - Podręcznik,str.200, „Sojusznicza Rada Kontroli Niemiec", zad.1-2/P/,zad.3b,c/PP/ ,Karta Narodów Zjednoczonych", „most Podręcznik,str.207powietrzny", „Kominform"[A,B] 208,zad.1-3/P/ • • • • identyfikuje postacie – E. Beneśa, J. Masaryka[A] wymienia zbrodniarzy nazistowskich ukaranych i zapewnienia pokoju na Pomocy Gospodarczej", „Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego", „Układ Warszawski"[A] przyszłość Zagadnienie 2: Stanowiska • podaje daty - konferencji poczdamskiej, powstania ChRL, powstania ONZ, przemówienia W. Churchilla w Fulton, zdobycia władzy przez komunistów w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, ogłoszenia planu Marshalla, pierwszego kryzy su berlińskiego (blokady Berlina), powstania RFN, powstania RWPG, powstania NATO, powstania Układu warszawskiego[A] aliantów wobec pokonanych Niemiec Zagadnienie 3: Polityka aliantów wobec Europy i reszty świata • rozróżnia i stosuje pojęcia -„ład jałtański", „denazyfikacja", „demokratyzacja", „demonopolizacja", „decyzje jałtańskopoczdamskie", „proces norymberski", „zbrodnie przeciwko ludzkości", „demokracja ludowa", „wysiedlenia", „Organizacja Narodów Zjednoczonych", powszechna deklaracja praw człowieka", „żelazna kurtyna", „zimna wojna", „doktryna Trumana", „plan Marshalla", „blokada Berlina", Republika Federalna Niemiec", „Niemiecka Republika 127 • w Norymberdze, organizacje polityczno militarne świata w okresie zimnej wojny[A] • podaje daty zawarcia traktatów pokojowych w Paryżu, procesu norymberskiego, sformułowania doktryny Trumana, powstania Kominformu[A] Demokratyczna", „Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej", „Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego", „Układ Warszawski"[A,B] • wymienia decyzje konferencji poczdamskiej, państwa bloku wschodniego, za sady działania ONZ, główne prawa człowieka, zasady doktryny Trumana, zasady planu Marshalla, zasady podziału Niemiec po II wojnie światowej[A] • charakteryzuje podstawy ładu jałtańskopoczdamskiego, politykę aliantów po zakończeniu wojny, specyfikę ustroju tzw. demokracji ludowej, podstawy funkcjonowania ONZ[B] • wyjaśnia okoliczności ukształtowania się ładu jałtańskiego, charakter zimnej wojny, założenia i sposób realizacji planu Marshalla[B] 128 • lokuje w czasie i w przestrzeni podział Niemiec na strefy okupacyjne, powstanie dwóch państw niemieckich, powstanie ONZ, wysiedlenia ludności na obszarze Europy ŚrodkowoWschodniej, powstanie bloku wschodniego, ukształ towanie się „żelaznej kurtyny", powstanie RWPG, NATO, Układu Warszawskiego [B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń[B,C] • odczytuje ze źródeł sytuację Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej, ideologię tzw. demokracji ludowych, strukturę ONZ, sposób realizacji planu Marshalla[A] • odkrywa i ocenia przyczyny oraz charakter podziału obozu aliantów po II wojnie Światowej[B,C] Stany Zjednoczone • definiuje pojęcia - „państwo dobrobytu", „rewolucja informatyczna", „Centralna 129 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Sprawiedliwy Ład", „Wielkie Podręcznik,str.218,zad i kontynent amerykański w drugiej połowie XX w. Agencja Wywiadowcza", „maccartyzm", „rewolucja kubańska", „kryzys kubański", „wojna wietnamska", „segregacja rasowa", „rewolucja konserwatywna", „partyzantka miejska", „populizm", „terroryzm", „dyktatura populistyczna"[A] Zagadnienie 1: Polityka wewnętrzna Stanów Społeczeństwo", „Korpus Pokoju", „Sojusz dla Postępu", „inwazja w Zatoce Świn", „afera Watergate", „peronizm", „imperium zła", „wojny gwiezdne"[A,B] • Zjednoczonych • podaje daty - rewolucji kubańskiej, zwycięstwa J.F. Kennedy'ego w wyborach prezydenckich, kryzysu kubańskiego, lądowania Amerykanów na Księżycu, przystąpienia USA do wojny wietnamskiej[A] Zagadnienie 2: Polityka międzynarodowa Stanów Zjednoczonych podaje daty powstania CIA, początku maccartyzmu, zbudowania pierwszej elektrowni atomowej, wynalezienia komputera osobistego, zniesienia segregacji rasowej w USA[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia - „państwo dobrobytu", „rewolucja informatyczna", „Centralna Agencja Wywiadowcza", identyfikuje postacie J. Peróna, „maccartyzm", „rewolucja kubańska", S. Allende, A. Pinocheta [A] „kryzys kubański", „wojna wietnamska", „segregacja rasowa", „rewolucja konserwatywna", „partyzantka miejska", „populizm", „terroryzm", „dyktatura • lokuje w czasie i przestrzeni populistyczna"[A,B] segregację rasową w USA, aferę Watergate[B] • wymienia prezydentów USA po II wojnie światowej, czynniki przewagi cywilizacyjnej USA nad innymi Zagadnienie 3: Ameryka Łacińska 130 . 1-2/P/ krajami, problemy wewnętrzne USA po II wojnie światowej[A] • identyfikuje postacie H. Trumana, D. Eisenhowera, J.F. Kennedy'ego, R. Nixona, R. Reagana, F. Castro, M.L. Kinga[A] • wyjaśnia wpływ zimnej wojny na politykę wewnętrzną USA, wpływ kryzysów kubańskiego i wietnamskiego na politykę zagraniczną i wewnętrzną USA[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń[B] 131 • lokuje w czasie i przestrzeni prezydenturę J.F. Kennedy'ego, rewolucję kubańską, kryzys kubański, wojnę wietnamską, tzw. konserwatywną rewolucję R. Reagana[B] • odczytuje ze źródeł ideologię głoszoną przez J.F. Kennedy'ego, wpływy komunizmu w Ameryce Łacińskiej[A] • odkrywa i ocenia przyczyny oraz charakter zmian polityki zewnętrznej i wewnętrznej USA[B,C] Związek Sowiecki i blok wschodni w drugiej połowie XX w. Zagadnienie 1: Polityka • definiuje pojęcia - „Komunistyczna Partia • Związku Sowieckiego", „destalinizacja", „tajny referat Chruszczowa", „kult jednostki", „doktryna Breżniewa"[A] • podaje daty - śmierci Stalina. XX Zjazdu KPZR. początku epoki Breżniewa, 132 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „destalinizacja", „gulaszowy socjalizm"[A,B] podaje daty odsunięcia Chruszczowa od władzy[A] Podręcznik,str.227228,zad. 1-3/P/ wewnętrzna ZSRR Zagadnienie 2: Polityka zagraniczna ZSRR rozłamu w światowym bloku komunistycznym, powstania węgierskiego. Praskiej Wiosny, pierestrojki[A] • • rozróżnia i stosuje pojęcia „Komunistyczna Partia Związku Sowieckiego", „destalinizacja", „tajny referat Chruszczowa", „kult jednostki", „doktryna Breżniewa"[A,B] • wymienia tezy tajnego referatu Chruszczowa, państwa należące do bloku komunistycznego w Europie i poza nią, zasady doktryny Breżniewa, zasady pierestrojki[A] • identyfikuje postacie L. Berii, N. Chruszczowa, W. Mołotowa, A. Sołżenicyna, A. Sacharowa, I. Nagya, J. Kádára, A. Dubčeka, M. Gorbaczowa[A] 133 identyfikuje postacie – Malenkowa, E. Hodży, N. Cauşescu, G. Husáka, E. Szewardnadze[A] • charakteryzuje politykę wewnętrzną i zagraniczną N. Chruszczowa, L. Breżniewa i M. Gorbaczowa[B] • wyjaśnia przyczyny rozłamu w światowym bloku komunistycznym, okoliczności stłumienia powstania węgierskiego, okoliczności interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, okoliczności wprowadzenia pierestrojki[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń[B] • lokuje w czasie i w przestrzeni odwilż po śmierci Stalina, rozłam w obozie komunistycznym, powstanie węgierskie, Praską Wiosnę, 134 pierestrojkę[B] • odczytuje ze źródeł problemy wewnętrzne ZSRR epoki postalinowskiej, obszar i członków bloku wschodniego, charakter stosunków amerykańsko sowieckich w epoce Chruszczowa[A] • odkrywa i ocenia przyczyny i charakter zmian polityki zewnętrznej i wewnętrznej ZSRR po II wojnie światowej[B,C] Kraje Europy zachodniej po II • wojnie światowej. Integracja europejska Zagadnienie 1: Zmiany polityczne i gospodarcze definiuje pojęcia - „europejski cud gospodarczy", „system kanclerski” „społeczna gospodarka rynkowa", „drugi kryzys berliński", „Wspólnota Narodów", „Irlandzka Armia Republikańska", „wojna algierska", „system parlamentarno-prezydencki", „rewolucja goździków", „finlandyzacja", „Beneluks", „Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju", „plan Schumana", „Wspólnoty Europejskie", „Unia Europejska", 135 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie", „nowa polityka wschodnia , „Czerwone Brygady", „lojaliści" („unioniści"), „IV Republika", „V Republika", „gauliści"[A,B] • wymienia przywódców państw Podręcznik,str.241 ,zad. 1-3/P/ „Rada Europy", „Rada Europejska"[A] w Europie Zachodniej po 1945 r. • Zagadnienie 2: Integracja europejska • • wymienia - zmiany ustrojowe zachodzące w Europie po II wojnie światowej, reformy socjalne w państwach Europy Zachodniej, państwa założycielskie UE, problemy polityki wewnętrznej i zagranicznej państw zachodnioeuropejskich, „ojców zjednoczonej Europy"[A] podaje daty powstania RFN, drugiego kryzysu berlińskiego, zmiany ustroju Włoch, powstania Wspólnoty Narodów, wojny algierskiej i kryzysu ustrojowego we Francji, zmiany ustroju w Hiszpanii, zmiany ustroju w Portugalii, planu Schumana, podpisania traktatów rzymskich oraz traktatu w Maastricht[A] identyfikuje postacie K. Adenauera, W. Brandta, H. Kohla, C. Attlee, M. Thatcher, Ch. de Gaulle'a, F. Franco, A. Salazara, J. Monneta, R. Schumana[A] 136 zachodnich w latach powojennych[A] • podaje daty zwołania i zamknięcia KBWE, okresu rządów K. Adenauera w RFN, początku nowej polityki wschodniej w RFN, uchwalenia ustawy o obywatelstwie w Wielkiej Brytanii, rządów M. Thatcher w Wielkiej Brytanii, wyjścia Francji ze struktur wojskowych NATO[A] • identyfikuje postacie L. Erharda, A. Moro, Juana Carlosa I Burzona[A] • wyjaśnia problemy wewnętrzne Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej[B] • • • charakteryzuje zmiany gospodarcze i ustrojowe zachodzące w państwach Europy Zachodniej po II wojnie światowej, proces integracji europejskiej, sytuację RFN w epoce zimnej wojny[B] • wyjaśnia podstawy „europejskiego cudu gospodarczego", okoliczności wznie sienia muru berlińskiego, różnice i podobieństwa w polityce kolonialnej Francji i Wielkiej Brytanii, specyfikę procesu integracji europejskiej[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń[B] 137 • lokuje w czasie i przestrzeni Konferencję Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, nową politykę wschodnią RFN[B] charakteryzuje zmiany polityki RFN wobec USA i ZSRR[B] • lokuje w czasie i przestrzeni drugi kryzys berliński, Wspólnotę Narodów, działalność Irlandzkiej Armii Republikańskiej, wojnę algierską, „rewolucję goździków", Beneluks, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, plan Schumana, Wspólnoty Europejskie, Unię Europejską[B] • odczytuje ze źródeł przyczyny integracji europejskiej, przyczyny zaangażowania K. Adenauera w proces pojednania i integracji europejskiej[A] • ocenia - przyczyny i charakter zmian polityki zewnętrznej i wewnętrznej krajów Europy Zachodniej po II wojnie światowej, przyczyny zaangażowania państw 138 zachodnioeuropejskich w proces integracji gospodarczej i politycznej[C] Azja i Afryka po II wojnie światowej – dekolonizacja i główne konflikty. • definiuje pojęcia „Chińska Republika Ludowa", „Koreańska Republika Ludowo Demokratyczna", „Wielki Skok", „rewolucja kulturalna", „wojna koreańska", „Czerwoni Khmerzy", „azjatyckie tygrysy", „Organizacja Jedności Afrykańskiej", „apartheid", „ruch Zagadnienie 1: Zmiany państw niezaangażowanych", • „neokolonializm", „fundamentalizm", sytuacji polityczno – „republika islamska", „kryzys sueski", „kryzys naftowy", „Organizacja Wyzwolenia gospodarczej w Palestyny", „Autonomia Palesty ńska", wybranych krajach Azji „mudżahedini", „talibowie"[A] podaje daty powstania ChRL, i Afryki po II wojnie światowej • „Wielkiego Skoku" i „rewolucji kulturalnej" • w Chinach, wojny korea ńskiej, konfliktu ZSRRChRL, uzyskania niepodległo ści «przez Indie, wojny wietnamskiej, zniesienia apartheidu w RPA, rewolucji islamskiej Zagadnienie 2: Systemy ustrojowe wybranych państw Azji i Afryki Zagadnienie 3: polityka ZSRR i USA w stosunku do obszarów Trzeciego Świata w Iranie, powstania państwa Izrael, kryzysu sueskiego, interwencji ZSRR w Afganistanie, kryzysu naftowego[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia - „Chińska Republika Ludowa", „Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna", „Wielki Skok", „rewolucja kulturalna", 139 • • Podręcznik,str.251 definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia ,zad. 1-2/P/ „Kuomintang", „hunwejbini", „Unia Francuska",„Vietcong", „Afrykański Kongres Narodowy", „Trzeci Świat"[A,B]Podręcznik,str.260261,zad.12/P/,zad.3b/PP/ podaje daty z akończenia okupacji Japonii przez USA, masakry na placu Tiananmen, podziału Korei na dwa państwa, rządów Czerwonych Khmerów w Kambodży, konferencji w Bandungu, wojen prowadzonych przez Izrael[A] identyfikuje postacie Czang Kaj szeka, Pol Pota, J. Arafatka[A] • Lokuje w czasie i przestrzeni –masakrę na placu Tiananmen, podziałKorei na dwa państwa, rządy Czerwonych Khmerów w Kambodży, konferencję w Bandungu, wojny prowadzone „wojna koreańska", „Czerwoni Khmerzy", „azjatyckie tygrysy", „Organizacja Jedności Afrykańskiej", „apartheid", „ruch państw niezaangażowanych", „neokolonializm", „fundamentalizm", „republika islamska", „kryzys sueski", „kryzys naftowy", „Organizacja Wyzwolenia Palestyny", „Autonomia Palestyńska", „mu dżahedini", „talibowie"[A,B] • wymienia obszary kolonialne, kt óre po II wojnie światowej uniezależniły się od metropolii, przywódców ruchu niepodległościowego w Azji i Afryce, źródła konfliktów w Azji i Afryce po II wojnie światowej, państwa pozaeuropejskie znajduj ące się w strefie wpływów ZSRR lub USA[A] • charakteryzuje zmiany sytuacji w największych państwach Azji i Afryki, sytuację państw postkolonialnych, udział USA i ZSRR w konfliktach na obszarach 140 przez Izrael[B] Azji i Afryki, ideologię maoizmu, apartheidu oraz satjagrahy, podstawowe zało żenia fundamentalizmu islamskiego[B] • wyjaśnia wpływ zimnej wojny na przebieg konfliktów w Azji i Afryce, przyczyny procesu dekolonizacji, okoliczno ści wybuchu konfliktów na obszarach pozaeuropejskich[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wy żej wymienionych wydarzeń [B] • o d c z y tu je zźród e e ł p rz e b ie g w o jn y k o r e ańs k ie j i w ie tn a m s k ie j, p r z e b ie g p ro c e w s u d e k o lo n iz a c ji A fr y k i, w o jn y p r o w a d z o n e p r z e z I z r a e l, id eę o lo g i m a o is to w są i s k p o só b je j p ro p a g o w a n ia , k o n c eę je p c jd n ośc i 141 a fry k ańs k ie j[A ] o d k ry w a i o c e n ia - ro lę Z S R R i U S A w p rz e m ia n a c h z a c h o d z ą c y c h w tz w . T rz e c im Ś w ie c ie , w p ły w k o n flik tó w a z ja ty c k ic h i a fry k a ń sk ic h n a sy tu a c ję m ię d z y n a ro d o w ą w sk a li ś w ia to w e j[ B ,C ] Przemiany demograficzne, społeczne i kulturowe w drugiej połowie XX w. • definiuje pojęcia - „przyrost Zagadnienie 1: Przemiany techniczne i gospodarcze w 2. poł. XX w. Zagadnienie 2: Przemiany demograficzne, społeczne i kulturowe w 2. poł. XX w. • naturalny", „rewolucja naukowo-techniczna", „epoka postindustrialna", „kryzys paliwowy", „globalizacja", „społeczeństwo informacyjne", „społeczeństwo konsumpcyjne", „rewolucja informatyczna", „popkultura", „kontrkultura", „terroryzm lewacki", „sobór watykański II", „ekumenizm[A] rozróżnia i stosuje pojęcia - „przyrost naturalny", „rewolucja naukowo-techniczna", „epoka postindustrialna", „kryzys paliwowy", „globalizacja", „społeczeństwo informacyjne", „społeczeństwo konsumpcyjne", „rewolucja informatyczna", „popkultura", „kontrkultura", „terroryzm lewacki", „sobór watykański II", „ekumenizm"[A,B] 142 • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia Podręcznik,str.271,zad . 1-2/P/ - „zielona rewolucja", „polityka antynatalistyczna", „czwarta władza", „hipisi", „rewolucja seksualna", „feminizm", „hiperrealizm", „popart", „postmodernizm "[A,B] • podaje daty wynalezienia pigułki antykoncepcyjnej, zastosowania mikroprocesora[A] • wymienia źródła kontrkultury[A] • wymienia przyczyny zmian demograficznych, różnice między epoką przemysłową a postindustrialną, przyczyny i dziedziny globalizacji, źródła i przejawy terroryzmu lewackiego, cechy postmodernizmu, reformy soboru watykańskiego II[A] • identyfikuje postacie E. Ionesco, S. Becketta, A. Warhola, Jana XXIII, Pawła VI, Jana Pawia II[A] • charakteryzuje zmiany demograficzne świata, epokę postindustrialną, społeczeństwo konsumpcyjne, społeczeństwo informacyjne, zjawiska kontrkultury, postmodernizm[B] 143 • wyjaśnia procesy demograficzne, zjawisko globalizacji, zjawiska kontrkultury, przyczyny i skutki soboru watykańskiego II[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny i skutki wymienionych wyżej wydarzeń[B] • lokuje w czasie i przestrzeni boom demograficzny na świecie, rewolucję informatyczną, społeczeństwa postindustrialne, narodziny kontrkultury, sobór watykański II[B] • odczytuje ze źródeł zmiany 144 demograficzne zachodzące na świecie, dysproporcje w rozwoju gospodarczym różnych państw, rolę telewizji we współczesnej kulturze[ A] W ramach powtórzenia nauczyciel może wykorzystać zadania z zestawu ,,Przygotuj się do matury” /podręcznik ,str272-276 Europa i świat w drugiej połowie XX w. /lekcja powtórzeniowosprawdzająca lub zadania z zestawu III /poradnik,str.154156 • Ustanowienie władzy komunistycznej w Polsce i odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych Zagadnienie 1: Granice Polski definiuje pojęcia - „Ziemie Odzyskane", „repatriacja", „akcja »Wisła«", „Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego", „Urząd Bezpieczeństwa", „Milicja Obywatelska", „spekulacja", „nacjonalizacja przemysłu", „reforma rolna", „referendum ludowe", „pogrom kielecki", „mała konstytucja", „Polska Rzeczpospolita Ludowa", „Rada Państwa", „gospodarka planowa", „plan 145 • rozróżnia i stosuje pojęcia „Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk", „księża patrioci"[B] • identyfikuje postacie K. Popiela, K. Rokossowskiego [A] Podręcznik,str.290291,zad.1-3/P/ po II wojnie światowej Zagadnienie 2: Straty ludnościowe, zniszczenia sześcioletni", „kolektywizacja rolnictwa", „bitwa o handel", [P], „mały kodeks karny",[A] • podaje daty - akcji „Wisła", przeprowadzenia reformy rolnej, referendum ludowego, powstania PZPR, uchwalenia konstytucji PRL, pogromu kieleckiego[A] • rozróżnia i stosuje pojęcia - „Ziemie Odzyskane", „repatriacja", „akcja »Wisła«", „Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego", „Urząd Bezpieczeństwa", „Milicja Obywatelska", „spekulacja", „nacjonalizacja przemysłu", „reforma rolna", „referendum ludowe", „pogrom kielecki", „mała konstytucja", „Polska Rzeczpospolita Ludowa", „Rada Państwa", „gospodarka planowa", „plan sześcioletni", „kolektywizacja rolnictwa", „bitwa o handel", [P], „mały kodeks karny",[A,B] wojenne oraz początki odbudowy kraju Zagadnienie 3: Główne etapy przejmowana władzy w Polsce przez komunistów (do 1948) Zagadnienie 4: Umacnianie systemu władzy komunistycznej w Polsce • lokalizuje na mapie granice Polski po 1945 r.[B] 146 • podaje daty wprowadzenia planów trzyletniego i sześcioletniego, aresztowania prymasa S. Wyszyńskiego[A] • porównuje granice Polski po 1945 r. z granicami II Rzeczypospolitej[C] • charakteryzuje życie społeczno polityczne w Polsce w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej[B] • charakteryzuje struktury, zasięg i formy działania antykomunistycznego podziemia zbrojnego[B] • • przedstawia straty demograficzne społeczeństwa polskiego w okresie II wojny światowej[A] charakteryzuje ruchy ludnościowe wynikające ze zmiany granic oraz wskazuje kierunki migracji[B] • lokalizuje w czasie i przestrzeni oraz wyjaśnia przyczyny i następstwa akcji „Wisła"[B] • wymienia etapy przejmowania władzy w Polsce przez komunistów[A] 147 • • • przedstawia metody realizacji i skutki planów trzy i sześcioletniego[A] wskazuje różnice między stratami poniesionymi przez poszczególne grupy społeczne w okresie II wojny światowej[B] wyjaśnia społeczne następstwa zmiany granic[B] • charakteryzuje metody walki komunistów z legalną opozycją w kraju[B] • wymienia główne siły polityczne działające w kraju po zakończeniu II wojny światowej[A] • przedstawia różne formy represji stosowanych przez komunistyczne władze wobec rzeczywistych i domniemanych przeciwników[A] • charakteryzuje metody stosowane przez komunistyczne władze w walce z Kościołem katolickim 148 [B] Polska Ludowa w latach 1956 – 1979 Zagadnienie 1: Kryzys systemu stalinowskiego i polski Październik 1956 r. • przedstawia założenia planów trzy i sześcioletniego[A] • wyjaśnia, na czym polegała sowietyzacja życia w Polsce[B] • przedstawia główne zasady konstytucji PRL[A] • definiuje pojęcia - „Radio Wolna Europa", „puławianie", „natolińczycy", „Czerwiec '56", „Październik '56", „list 34", „mała stabilizacja", „Milenium", „Służba Bezpieczeństwa", „odwilż popaździernikowa", „partyzanci" („moczarowcy"), „komandosi", „Marzec '68", „Grudzień '70", „Komitet Obrony Robotników", „Ruch Obrony Praw 149 • • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia - „narodowy komunizm", Polskie Porozumienie Narodowe", „Konfederacja Polski Niepodległej", „Ruch Młodej Polski", „Towarzystwo Kursów Naukowych"[A,B] identyfikuje postacie F. Turowicza, K. Modzelewskiego, L. Podręcznik,str.303 ,zad.12/P/ Zagadnienie 2: PRL pod rządami Władysława Gomułki – „mała • stabilizacja” Zagadnienie 3: Wydarzenia marcowe 1968 r. Zagadnienie 4: Kryzys 1970 r. – geneza, przebieg i następstwa • Zagadnienie 5: Dekada Gierka – sytuacja polityczna, identyfikuje postacie W. Gomułkę, J. Cyrankiewicza, S. Wyszyńskiego, J. Kuronia, M. Moczara, E. Gierka, L. Wałęsę, Jana Pawła II[A] ekonomiczna i społeczna • Kołakowskiego, A. Michnika, P. Jasienicę, S. Kisielewskiego, A. Czumę, S. Niesiołowskiego, Z. Najdera, J. Olszewskiego, J.J. Lipskiego, A. Macierewicza, Z. Romaszewskiego, L. Moczulskiego, A. Halla, S. Pyjasa, K. Świtonia, B. Borusewicza, A. Gwiazdę, A. Walentynowicz [A] Człowieka i Obywatela", Wolne Związki Zawodowe[A] rozróżnia i stosuje pojęcia - „Radio Wolna Europa", „puławianie", „natolińczycy", „Czerwiec '56", „Październik '56", „list 34", „mała stabilizacja", „Milenium", „Służba Bezpieczeństwa", „odwilż popaździernikowa", „partyzanci" („moczarowcy"), „komandosi", „Marzec '68", „Grudzień '70", „Komitet Obrony Robotników", „Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela", Wolne Związki Zawodowe"[A,B] lokalizuje w czasie dojście do władzy W. Gomułki, wydarzenia poznańskie, wydarzenia marcowe, 150 • omawia przebieg kryzysu 1956 r. odróżniając jego długofalowe następstwa [A] • wyjaśnia, na czym polegał proces destalinizacji w Polsce[B] wydarzenia grudniowe, protesty w Radomiu i Ursusie, powstanie KOR, wybór Karola Wojtyły na papieża, pierwszą pielgrzymkę Jana Pawła II do Polski[B] Nauka, kultura i życie • definiuje pojęcia - „socrealizm", „polska religijne w kraju i na emigracji • Zagadnienie 1: Nauka i kultura polska w okresie stalinizmu • Zagadnienie 2: Przemiany w kulturze polskiej po 1956 r. szkoła filmowa", „pol ska szkoła plakatu", „kino moralnego niepokoju", „drugi obieg kultury", „Uniwersytet Latający", „Towarzystwo Kursów Naukowych[A] rozróżnia i stosuje pojęcia- „socrealizm", „polska szkoła filmowa", „pol ska szkoła plakatu", „kino moralnego niepokoju", „drugi obieg kultury", „Uniwer sytet Latający", „Towarzystwo Kursów Naukowych"[A,B] • • • charakteryzuje długofalowe następstwa tzw. wydarzeń marcowych[B] • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia „łysenkizm[A,B] • charakteryzuje zało żenia polityki kulturalnej państwa polskiego w różnych okresach[B] • wyjaśnia, na czym polegało umasowienie kultury w powojennej Polsce[B] lokuje w czasie działalno ść prymasa Wyszyńskiego, socrealizm w kulturze polskiej, przyznanie • Czesławowi Miłoszowi literackiej Nagrody 151 wyjaśnia pośrednie przyczyny wybuchu protestów[B] charakteryzuje uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe kryzysu 1968 r.[B] ocenia obiegu kultury dla kształtowania świadomości Polak ów[C] • Podręcznik,str .311 312,zad.12/P/ Nobla[B] Zagadnienie 3: Kultura polska na emigracji • identyfikuje najwa żniejszych twórców polskiej nauki i kultury okresu powojennego[A] • wymienia ró żne formy kontroli pa ństwa nad kulturą i życiem naukowym w powojennej Polsce[A] Zagadnienie 4: Rola Kościoła katolickiego w życiu społecznym powojennej Polski • na wybranych przykładach charakteryzuje socrealizm w literaturze i sztuce powojennej Polski[B] • wymienia główne elementy drugiego obiegu kultury[A] 152 • wymienia najważniejsze dokonania ocenia znaczenie drugiego kultury i nauki polskiej w kraju i na emi gracji[A] • charakteryzuje różne postawy ludzi nauki i kultury wobec komunistycznej władzy[B] • na wybranych przykładach omawia wpływ wydarzeń politycznych na życie umysłowe i kulturalne w powojennej Polsce[A] wymienia główne ośrodki polskiego życia umysłowego i kulturalnego na emi gracji[A] • • • charakteryzuje społeczną rolę Kościoła [ ] katolickiego U źródeł III RP – • definiuje pojęcia- „Międzyzakładowy • definiuje, rozróżnia i stosuje pojęcia Podręcznik,str.322 „Niezależne Zrzeszenie Studentów", „godzina milicyjna", „Patriotyczny Ruch 323,zad.13/P/ Odrodzenia Narodowego", „Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych", „Obywatelski Klub Parlamentarny"[A,B] • • ocenia realizację porozumień sierpniowych[C] • charakteryzuje postawy społeczne wobec wprowadzenia stanu wojennego[B] „Solidarność”, stan wojenny, schyłek PRL Zagadnienie 1: Polska w latach 1980 – 1981 w powojennej Polsce[B Zagadnienie 2: Schyłek PRL Zagadnienie 3: Okrągły stół Komitet Strajkowy", „21 postulatów", „porozumienia sierpniowe", „Niezależny Samorządny Związek Zawodowy »Solidarność«", „stan wojenny", „Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego", „internowanie", „okrągły stół", „sejm kontraktowy", „plan Balcerowicza[A] rozróżnia i stosuje pojęcia „Międzyzakładowy Komitet Strajkowy", „21 postulatów", „porozumienia sierpniowe", „Niezależny Samorządny Związek Zawodowy »Solidarność«", „stan wojenny", „Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego", „internowanie", „okrągły stół", „sejm kontraktowy", „plan Balcerowicza" [A,B] i narodziny III Rzeczpospolitej • lokuje w czasie porozumienia 153 sierpniowe, wprowadzenie stanu wojennego, zniesienie stanu wojennego, przyznanie Lechowi Wałęsie pokojowej Nagrody Nobla, obrady okrągłego stołu, wybory kontraktowe, powołanie T. Mazowieckiego na urząd premiera, wybór Lecha Wałęsy na prezydenta, pierwsze wolne wybory do Sejmu, wstąpienie Polski do NATO i Unii Europejskiej[B] . • identyfikuje postacie oraz charakteryzuje ich dokonania ks. J. Popiełuszki, L. Wałęsy, T. Mazowieckiego, L. Balcerowicza, W. Jaruzelskiego[A] • wyjaśnia przyczyny 154 i następstwa protestów robotniczych, do których doszło latem 1980 r[B] • przedstawia postanowienia tzw. porozumień sierpniowych[A] • przedstawia okoliczności wprowadzenia i następstwa stanu wojennego[A] • opisuje okoliczności zwołania oraz postanowienia okrągłego stołu[A] • charakteryzuje przemiany polityczne i społeczno – gospodarcze w Polsce po 1989 r.[B] 155 Jesień Narodów i rozpad systemu jałtańskiego Zagadnienie 1: Przyczyny rozpadu systemu jałtańskiego • d efiniuje pojęcia – „kom itet h elsińsk i", „ K a rta 77 ", „Jesie ń L u dó w " („ Je s ie ń N a ro dó w " ), „ a ks am itn a re w olu c ja " , „ z je dn o c z e n ie N ie m ie c ", „W spólnota Niepodległych Państw ", „państwa postkom unistyczne", „Nowa Jugosław ia"[A] • p od a je daty - z je d n oc z e nia N iem iec , Zagadnienie 2: Rozpad bloku wschodniego w Europie Zagadnienie 3: Rola ruchów demokratycznych w przemianach okresu Jesieni Narodów o g ło sze n ia nie p odle g ło śc i p rz e z re pu blik i n ad bałtyckie, rozw ią zania Z S R R , ro zw iąz ania U kład u W arsza w skieg o, przy stąpienia państw Europy Środkow oW schodniej do N A T O i U E [A ] • ro zróżnia i stosuje p oję cia „ kom itet h elsińsk i", „ K a rta 77 ", „J esie ń L u dó w " („ Je s ie ń N a ro dó w " ), „ a ks am itn a re w olu c ja " , „ z je dn o c z e n ie N ie m ie c ", „W spólnota Niepodległych Państw ", „państwa postkom unistyczne", „Nowa Jugosław ia"[A,B] • w ym ienia przyw ó dców państw , którzy zostali obaleni w okresie Jesieni Ludów, 156 • definiuje, roz róż nia i sto suje p ojęcia Podręcznik,str.329 - „pucz Janajew a"[A,B] • w ym ienia przyczyny puczu Janajewa[A] • p odaje daty aksam itnej rew o lucji w C zech osłow acji, upadku m uru berliń skiego, ro zpadu C zechosłow acji, rozpa du Jugosław ii[A ] 330 ,zad.1 2/P/,zad.3c/PP/ p rzy c zy n y ro z p a d u b lo k u s o w ie c k ie g o o ra z ro z p a d u Z S R R , p aństw a p o w s ta łe , w w yn ik u roz pa du Z S R R , pństw a a p o w sta łe w w yn ik u ro zp ad u J u go sław ii[A ] • charakteryzuje czynniki p row adzące do rozpadu bloku w schodniego oraz ZSR R[B] • w yjaśn ia dynam ikę rozpadu blo ku w schodniego i ZSR R[B] • rozróżnia pośrednie i bezpośrednie przyczyn i skutki w ym ien ionych wżej wydarze y ń[B] • lokuje w czasie i w przestrzeni Jesień Ludów, rozpad bloku wschodniego, rozpad ZSRR, rozpad Jugosławii[B] 157 • odczytuje ze źród eł rozpad blo ku w schodniego i ZS R R , okoliczno ści obalenia m uru berlińskiego[A] odkryw a i ocenia - przyczyny i dynam ikę rozpadu system u jałtańskiego, znaczenie ruc h ó w de m o kra tycz n y c h dla prz e pro w a dz e nia be z krw a w y c h re w o lu c ji w pa ństw ach bloku w schodniego[B,C] Polska pod komunistyczną W ramach władzą i upadek powtórzenia komunizmu w nauczyciel może Europie / wykorzystać zadania lekcja powtórzeniowo z zestawu ,,Przygotuj sprawdzająca// się do matury” /podręcznik ,str.331 335 lub zadania z zestawu IV/poradnik, 158 str.150153 / 159
