"Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze

Badanie ewaluacyjne
"Ocena wsparcia w obszarze ekonomii
społecznej udzielonego ze środków EFS w
ramach PO KL"
zrealizowane przez Coffey International Development na
zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
1
Jak udało się rozwinąć sektor ekonomii
społecznej dzięki EFS w latach 2007-2013 ?
Pomoc osobom niepracującym:
Dzięki
wsparciu
z
EFS
powstało
30%
zarejestrowanych obecnie spółdzielni socjalnych.
Utworzono około 3 tys. miejsc pracy - 85% z nich
nadal istnieje.
Wzrósł
dostęp do aktywizacji zawodowej w
centrach integracji społecznej, klubach integracji
społecznej i zakładach aktywności zawodowej.
Połowa uczestników KIS i CIS weszła na rynek
pracy.
Podniesienie wiedzy o ekonomii społecznej:
Pracownicy podmiotów ekonomii społecznej,
uczestniczący w projektach, podnieśli swoje
kompetencje. Aż 90% z nich wykorzystuje nabytą
wiedzę.
Przedstawiciele
samorządów
regionalnych
i
lokalnych zyskali podstawową wiedzę o ekonomii
społecznej i podnieśli swoje kompetencje związane
z ekonomią społeczną i wspieraniem tego sektora.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
2
Dlaczego nie udało się osiągnąć więcej?
Sposób wdrożenia ograniczył skuteczność
wsparcia:
Początkowo instytucjom odpowiedzialnym za
wdrażanie projektów z zakresu ekonomii
społecznej - zarówno OWES, jak i IP/IP2 PO
KL - brakowało kompetencji, by robić to bardziej
skutecznie.
W konsekwencji w pierwszych latach wdrażania
PO KL jakość wsparcia dla podmiotów ekonomii
społecznej była stosunkowo niska. Wsparcie to
nie było kompleksowe, koncentrowało się na
organizacji ogólnych szkoleń, brakowało działań
na rzecz kształcenia umiejętności związanych z
prowadzeniem
działalności
gospodarczej,
dostęp
do
wsparcia
finansowego
był
ograniczony.
Projekty realizowane na poziomie centralnym
nie dały odpowiedniego wsparcia instytucjom w
regionach.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
3
Odsetek PES deklarujących dobrą
kondycję finansową. Średnia ocena
kondycji PES. Skala od 1 (bardzo
słaba) do 5 (bardzo dobra)
pow. 50%
Stopień
w
jakim
wsparcie
odpowiadało
na
potrzeby
instytucjonalnych
odbiorców
wsparcia. Średnia ocen na skali
od 1 do 5
pow. 4,40
50% - 52%
pon. 50%
pon. 4,40
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
4
Trafność wsparcia była ograniczona:
Szeroko określono grupy docelowe wsparcia,
przez co w projektach uczestniczyły przeważnie
organizacje pozarządowe nie prowadzące
działalności gospodarczej - były one niechętne
podjęciu takiej działalności.
Dotacje skierowano tylko na tworzenie
spółdzielni socjalnych, nie promując innych form
organizacyjnych PES.
Brakowało pomocy (doradczej, szkoleniowej,
finansowej) dla istniejących PES. Miały one
ograniczony dostęp do projektów, ponieważ w
części z nich nie przewidziano pomocy
publicznej
(w
przypadku
przedsiębiorstw
społecznych) lub OWES nie miały dla nich oferty
(CIS, KIS, ZAZ, WTZ).
Efekty wsparcia EFS wiązały się głównie z
podniesieniem
kompetencji
kadr
organizacji
pozarządowych
nieprowadzących
działalności
gospodarczej. W niewielkim stopniu udało się poprawić
kondycję podmiotów ekonomii społecznej, rozwinąć ich
działalność gospodarczą czy zatrudnić nowe osoby.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
5
Korzyści, jakie odniosły podmioty
uczestniczące w projektach z zakresu
wsparcia ekonomii społecznej:
Korzyści
Podnieśliśmy nasze kompetencje
Nabyliśmy nowe kompetencje
Pomogliśmy osobom w trudnej
sytuacji (wykluczonym społecznie)
Zostaliśmy wypromowani
Nasz podmiot stał się bardziej
samodzielny
Zbudowaliśmy lokalne partnerstwo
Zwiększyliśmy liczbę uczestników
naszych zajęć
Rozszerzyliśmy zakres naszych
usług lub produktów
Nawiązaliśmy kontakty biznesowe
Nasza działalność jest bardziej
opłacalna
Stworzyliśmy miejsca pracy
Przekształciliśmy organizację w
podmiot ekonomii społecznej
Rozwinęliśmy naszą działalność
gospodarczą
Założyliśmy
podmiot
ekonomii
społecznej
% PES, które deklarowały osiągnięcie
korzyści
spółdzielnie, NGO, inne
CIS, KIS, ZAZ,
przedsiębiorstwa
WTZ
społeczne
47%
52%
45%
52%
39%
61%
36%
53%
26%
24%
24%
32%
23%
34%
19%
37%
18%
32%
16%
30%
13%
46%
9%
9%
7%
22%
4%
14%
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
6
Co należy zrobić w kolejnych latach
Zwiększyć znaczenie PES na rynku.
• Wsparcie powinno uwzględniać zarówno tworzenie nowych
podmiotów ES (nie tylko spółdzielni socjalnych), ekonomizację
działających NGO oraz tworzenie nowych miejsc pracy w
istniejących PES.
• Ułatwianie dostępu podmiotom ekonomii społecznej do rynku,
np. poprzez doradztwo biznesowe dla PES i dostosowywanie
branży nowpowstałych podmiotów do potrzeb lokalnych.
Zwiększyć trwałość podmiotów ekonomii społecznej
• Należy zwiększyć ofertę wsparcia dla istniejących PES.
• Oferta OWES powinna uwzględniać pomoc dla podmiotów
mających problemy, chcących się rozwinąć lub potrzebujących
specjalistycznych usług niedostępnych na rynku. Szczególnie
ważne jest uwzględnienie dedykowanego wsparcia biznesowego
dla PES - świadczonego przez praktyków z danej branży.
• Należy rozwijać i wdrażać mechanizmy zapewniania jakości
usług OWES, oparte na akredytacji, opinii klientów OWES,
regularnych badaniach efektów funkcjonowania OWES,
doskonaleniu jakości usług,
wypracowaniu standardów
kwalifikacji dla pracowników OWES.
Zintegrować wsparcie świadczone przez różne typy PES
• Należy promować wsparcie dla klastrów ekonomii społecznej,
integrujących różne instrumenty i instytucje dzięki lokalnemu
liderowi ekonomii społecznej.
Włączyć samorządy lokalne w aktywną współpracę z
sektorem ES.
• Zamiast szkolić przedstawicieli samorządu na temat ekonomii
społecznej, należy pracować z urzędnikami różnych szczebli,
szukać konkretnych rozwiązań dopasowanych do potrzeb i
możliwości danego samorządu.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
7
REKOMENDOWANE ZASADY WYBORU OWES W
PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020
Trwałość działalności OWES
• Należy wybierać ośrdki wsparcia ekonomii społecznej
co najmniej na cztery lata.
• OWES powinny częściowo uniezależnić się od
finansowania z EFS (np. świadcząc częściowo odpłatne
usługi).
Doświadczenie OWES
• Należy wybierać jako OWES te organizacje, które
wcześniej z powodzeniem świadczyły wsparcie dla PES.
Elastyczność OWES
• Projekty OWES powinny pozwalać na dopasowanie
wsparcia do potrzeb ich klientów – wymaga to
wporwadzenia elastycznych zasad realizacji projektów.
• Projekty przyjmowane do realizacji na poziomie
regionalnym (RPO) powinny określać model działania
OWES, planowane do wykorzystania instrumenty (lecz
bez dokładnych liczebności) i spodziewane efekty.
Powiązanie z biznesem
• Wybór organizacji, mających potencjał do realizacji
wsparcia biznesowego - np. dzięki zapewnieniu kadry z
doświadczeniem w biznesie.
Jakość usług OWES
• Należy rozwijać i wdrażać mechanizmy zapewniania
jakości usług OWES, oparte na akredytacji, opinii
klientów OWES, regularnych badaniach efektów
funkcjonowania OWES, doskonaleniu jakości usług,
wypracowaniu standardów kwalifikacji dla pracowników
OWES.
Badanie ewaluacyjne pt. Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO
KL, współfinansowane przez unię europejską ze środków europejskiego funduszu społecznego.
8