Ukraina - maj 2012

Україна
Ukraina
maj/czerwiec 2012
Justyna Bekieszczuk
Joanna Biernacka
Oliwia Cedro
2„G”
Spis treści
Dzień 1 ..........................................................................................................................................................3
Olesko........................................................................................................................................................4
Podhorce ...................................................................................................................................................6
Poczajów ...................................................................................................................................................7
Dzień 2 ..........................................................................................................................................................8
Krzemieniec ..............................................................................................................................................9
Zbaraż......................................................................................................................................................12
Skała Podolska .......................................................................................................................................14
Dzień 3 ........................................................................................................................................................15
Kamieniec Podolski ...............................................................................................................................16
Okopy Świętej Trójcy ............................................................................................................................19
Chocim ....................................................................................................................................................20
Dzień 4 ........................................................................................................................................................22
Czortków ................................................................................................................................................23
Jazłowiec .................................................................................................................................................24
Buczacz....................................................................................................................................................25
Dzień 5 ........................................................................................................................................................26
Lwów .......................................................................................................................................................27
Uwaga! „Klisze” zawierają zdjęcia z całej wycieczki. Nie są to wyłącznie fotografie odpowiadające opisom na danej stronie.
2
Dzień 1
1 – Olesko
2 – Podhorce
3 – Poczajów
3
Olesko
Zamek
Zamek z przełomu XVI i XVII w. Wzniesiony na wzgórzu, założony na planie owalu. W latach
80. XVII w. gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Po I rozbiorze Polski zamieniony
przez Austriaków na koszary. Podczas I wojny światowej poważnie uszkodzony, w latach 30.
odnowiony, ponownie uszkodzony podczas II wojny światowej. Od 1975 pełni rolę filii
Lwowskiej Galerii Sztuki.
4
Kościół ojców Kapucynów
Położony jest u stóp zamku, ufundowany w 1793 przez Józefa Seweryna Rzewuskiego. Po II
wojnie pełnił funkcję szkoły rolniczej. W 1980 budynki pokapucyńskie przejęła Lwowska
Galeria Sztuki. W kościele urządzona została sala konferencyjna a klasztor zaadaptowano na
magazyny dzieł sztuki.
Kościół św. Trójcy
Ufundowany został w 1545 roku przez Jadwigę Kamieniecką. Po II wojnie kościół zamieniono
na magazyn. Część wyposażenia znajduje się w Lwowskiej Galerii Sztuki. Obecnie w gestii
ukraińskiej autokefalicznej cerkwi prawosławnej.
5
Podhorce
Pałac Koniecpolskich i Rzewuskich
Zamek wybudowano w latach 1635-1640, na zlecenie Stanisława Koniecpolskiego. W 1682r.
Stanisław Koniecpolski (wnuk hetmana), przekazał Podhorce wraz z zamkiem Jakubowi
Sobieskiemu. Po śmierci Jana III Sobieskiego Podhorce wraz z Oleskiem odziedziczył Konstanty
Sobieski. W 1725 sprzedał część majątku. Nowym właścicielem został Stanisław Mateusz
Rzewuski, hetman wielki koronny. Po jego śmierci w 1728 Podhorce odziedziczył Wacław
Rzewuski. W roku 1754 Rzewuski został też właścicielem Oleska. W zamku urządził scenę
teatralną, założył laboratorium alchemiczne i drukarnię. Dworska grupa teatralna wystawiała
pisane przez niego tragedie i komedie. Po 1779 ówczesny rządca kilkakrotnie wystawił zasoby
zamku na licytację. Sprzedano mnóstwo bezcennych przedmiotów, w tym buławę hetmańską
i miedziane pokrycia dachów. Z części zbiorów podhoreckich powstała fundacja kulturalna
port. Sociedade Sanguszko de Beneficência, która istnieje do dzisiaj. W latach 1973-4 tu
realizowano sceny filmu Potop odbywające się na zamku Radziwiłłów w Kiejdanach.
6
Poczajów
Ławra Poczajowska
Według legendy na szczycie góry objawiła się Najświętsza Bogurodzica w słupie ognia,
pozostawiająca na skale swój ślad. W miejscu tym osiedlili w niewielkich pieczarach mnisi
prawosławni już w XIII wieku. W 1648 roku Ewa i Teodor Domaszewscy, właściciele
Poczajowa, ufundowali nową cerkiew pw. św. Trójcy, Dzięki temu oraz zgodnie z prawosławna
tradycją, dzięki pojawieniu się Matki Boskiej i bł. Hioba klasztor obronił się w 1675 roku przed
Turkami i Tatarami. W 1720 roku przejęli klasztor bazylianie. Niezwykle zasłużoną dla
klasztoru osoba był też wojewoda bełski i starosta kaniowski, Mikołaj Bazyli Potocki, który aby
odpokutować za swoje bujne życie wstąpił do klasztoru w 1759 a zmarł w nim w 1782. Po
powstaniu listopadowym w ramach represji popowstaniowych odebrano klasztor bazylianom
i zwrócono prawosławnym.
7
Dzień 2
1 – Krzemieniec
2 – Zbaraż
3 – Skała Podolska
8
Krzemieniec
Krzemieniec ukryty jest w długim jarze, pomiędzy stokami gór. Ten dawny gród księstwa
halicko-wołyńskiego należał do Litwy, Korony, Rosji, Polski, by dziś stać się miastem
ukraińskim. Dzięki uroczym pejzażom, ziemia krzemieniecka od dawna zwana była Wołyńską
Szwajcarią, a Krzemieniec – Atenami Wołynia.
Krzemieniec okala kilka sporych wzniesień: Góra Krzyżowa, Wołowica, Czercza oraz Góra
Królowej Bony z ruinami dawnego zamku, zwana też Górą Zamkową, będącą symbolem
miasta.
9
Kościół św. Stanisława
Katolicki kościół św. Stanisława z lat 1853-1857 został wybudowany na wzór kościoła św.
Katarzyny w Sankt Petersburgu. Wewnątrz znajduje się pomnik Juliusza Słowackiego.
Muzeum Juliusza Słowackiego
„Po całych rankach teraz pracuję nad moją nową produkcją literacką; przez kilka dni jednak malowałem a la gauche
i wiecie co? Oto widok Krzemieńca, z ławką pod topolą w botanicznym ogrodzie, dalej kościół pojezuicki, dom,
w którym mieszkacie, dalej Zamkowa Góra i księżyc wschodzący zza murów zamku starego. Pejzaż ten udał mi się
dość łagodnie i darowałem go Pannie Eglantynie na pamiątkę.”
-Juliusz Słowacki, „List do matki”
10
Liceum Krzemienieckie
W XVIII wieku jezuici założyli w Krzemieńcu kolegium mieszczce się w zespole
architektonicznym pałacu fundacji ostatnich książąt Wiśniowieckich – Janusza i Michała. Po
kasacie zakonu kolegium przejęła w 1775r. Komisja Edukacji Narodowej. Z nią związane są
początki liceum krzemienieckiego.
11
Zbaraż
Zamek Wiśniowieckich
Gród wzmiankowany w kronikach ruskich od 1211. Od XV w. własność Zbaraskich. Niszczony
przez Tatarów 1474 i 1589. 1631 książę J. Zbaraski wzniósł nowy zamek. Od 1636 w posiadaniu
księcia Wiśniowieckiego. 10 lipca-22 sierpnia 1649 broniony przez załogę pod dowództwem
J. Wiśniowieckiego. Oblężony wówczas w Zbarażu 14-tysięczny oddział wojsk polskich oparł
się zwycięsko 200-tysięcznej armii kozacko-tatarskiej B. Chmielnickiego.
12
Kościół i klasztor oo. Bernardynów
Kościół i klasztor oo. Bernardynów w Zbarażu zbudowany ok. 1627 r., fundacji księcia Jerzego
Zbaraskiego. Podczas najazdu na Zbaraż Kozaków Chmielnickiego w 1648 r. klasztor został
doszczętnie zrabowany i zniszczony. Staraniem Potockich na miejscu ruin został w 1755 r.
zbudowany nowy klasztor i kościół.
13
Skała Podolska
Zamek
Zamek wzniesiony przez Koriatowiczów, został po 1515 r. rozbudowany przez Lanckorońskich
z Brzezia h. Zadora. W rękach tej rodziny pozostawał przez 200 lat, następnie przeszedł do
Tarłów (od 1 poł. XVIII w.). Adam Tarło po raz ostatni odbudował zamek. Od końca XVIII w.
dobra znalazły się w rękach Gołuchowskich, znanego rodu polityków i dyplomatów, którzy
jednak nie odbudowali zamku, wznosząc swoją rezydencję w innym miejscu.
14
Dzień 3
1 – Kamieniec Podolski
2 – Okopy Świętej Trójcy
3 – Chocim
15
Kamieniec podolski
Kamieniec leży na owalnym płaskowyżu, w pętli utworzonej przez głęboki, skalisty wąwóz
rzeko Smotrycz, co czyni z tego miejsca istny cud natury. Jedyna droga na płaskowyż prowadzi
wąską, skalną grzędą. U wylotu tego przesmyku zbudowano zamek, który miał bronić dostępu
do miasta. Kamieniec Podolski był więc przede wszystkim twierdzą.
„Ujrzeli już wyniosłe skały kamienieckie. Na ich widok, a także na widok baszt i rondeli fortecznych zdobiących
szczyty skał wielka otucha wstąpiła im zaraz w serca. Albowiem wydało się im niepodobnym, aby jaka inna
ręka prócz Boskiej mogła zburzyć to orle gniazdo na szczycie otoczonych pętlicą rzeki wiszarów uwite.”
-Henryk Sienkiewicz, „Pan Wołodyjowski”
W centrum miasta przy dawnym rynku polskim stoi ratusz, zwany polskim magistratem.
Stanowi on połączenie różnych elementów architektonicznych od średniowiecza do XIX wieku.
16
Katedra św. Piotra i Pawła
Katedra p.w. Świętych Piotra i Pawła jest najdalej wysuniętą na wschód gotycką katedrą na
kontynencie europejskim. Świątynia pierwotnie była drewniana. Murowaną, trójnawową
bazylikę wzniesiono na początku XVI w. Podczas panowania Turków zamieniono ją na meczet
pod patronatem samego sułtana. Kiedy Kamieniec powrócił pod panowanie Rzeczpospolitej,
zgodnie z umową zawartą z Turkami, nie usunięto minaretu ani wieńczącego jej półksiężyca.
Z czasem na minarecie postawiono figurę Matki Bożej, która stoi do dziś.
Kościół oo. Dominikanów
Kościół oo. Dominikanów jest drugim obok katedry, gotyckim kościołem Kamieńca. Ta
trzynawowa bazylika powstała na przełomie XV i XVI stulecia. Jej fasadę podkreśla wyniosła
wieża. Od strony południowej do bazyliki przylega klasztor. W czasach tureckich także i ten
kościół służył jako meczet.
17
Ruiny katedry ormiańskiej
Pierwsza wzmianka o wspólnocie ormiańskiej w Kamieńcu Podolskim pochodzą z końca XIV
w. W roku 1522 Jołbej wzniósł w mieście drugi kościół ormiański, który od XVII w. nazwano
katedrą p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Dzisiaj zostały po katedrze ormiańskiej
same ruiny.
Kościół Trynitarzy
Zgromadzenie Trynitarzy powstało w XII wieku w Europie. Głównym celem działalności było –
wykup chrześcijan, którzy zostali niewolnikami muzułmanów. W Kamieńcu-Podolskim
Trynitarze pojawili się w 1699 r., kiedy skończyła się 27letnia okupacja miasta przez Turków.
Budowa kościoła Trynitarzy pod wezwaniem Trójcy Świętej w Kamieńcu-Podolskim rozpoczęła
się w 1750 roku, a w 1780 roku kościół konsekrowano. Kościół jest piękną ozdobą Starego
Miasta. Dziś to greko-katolicki kościół św. Josafata, konsekrowany 19 lipca 1992 roku.
18
Okopy Świętej Trójcy
Twierdza
Twierdzę, położoną na wąskim przesmyku skalnym między Zbruczem a Dniestrem, zbudował
w 1692 roku kasztelan krakowski i hetman wielki koronny Stanisław Jan Jabłonowski, po tym
jak Turcy zdobyli Kamieniec Podolski. Nowa budowla miała oddzielać od siebie stacjonujące
w pobliskim Kamieńcu i Chocimiu oddziały tureckie. Swoją funkcję twierdza przestała pełnić
po zwrócenia Podola Rzeczypospolitej w 1699 r. Okopy świętej Trójcy opisane przez Zygmunta
Krasińskiego w „Nieboskiej komedii” stały się symbolem ostatecznych zmagań człowieka.
19
Chocim
Zamek
Zamek stoi na skalnym cyplu pomiędzy Dniestrem, a jarem potoku, który do niego wpada.
Położony na przecięciu szlaków handlowych, był ważnym punktem strategicznym. Historia
zamku w Chocimiu związana jest z historią Mołdawii, Polski i Turcji.
Cerkiew
Przy zamku w Chocimiu znajduje się cerkiew garnizonowa św. Aleksandra Newskiego.
20
„Sam hetman jako słońce stał na czele wszystkich i wolą swoją tysiącami kierował, lecz jacyż byli inny
przywódcy, którzy przy tym chocimskim obozie nieśmiertelną mieli się okryć sławą? Oto było tam dwóch
hetmanów litewskich: wielki – pac i polny – Michał Kazimierz Radziwiłł. Ci na kilka dni przed bitwą połączyli
się z wojskami koronnymi, a teraz z rozkazu pana Sobieskiego stanęli na wyżynach łączących Chocim
ze Żwańcem. Dwanaście tysięcy wojowników słuchało ich rozkazów, między nimi zaś było dwa tysiące
wybornej piechoty. Od Dniestru ku południowi stały sprzymierzone pułki wołoskie, które w przededniu bitwy
opuściły obóz turecki, aby się z chrześcijan połączyć.”
-Henryk Sienkiewicz, „Pan Wołodyjowski”
21
Dzień 4
1 – Czortków
2 – Jazłowiec
3 - Buczacz
22
Czortków
Kościół oo. Dominikanów
Kościół rzymskokatolicki pw. św. Stanisława w Czortkowie. Dawniej był to kościół
oo. dominikanów. Pierwszą świątynię
wybudowano wraz z klasztorem oo. dominikanów
w 1619 r.; fundatorem był Stanisław Golski (właściciel Czortkowa i Buczacza). Obecny kościół
został wybudowany w 1910 r., w stylu gotyku nadwiślańskiego. W kościele do końca II wojny
światowej znajdował się słynny obraz Matki Boskiej Czortkowskiej. Obecnie znajduje się tam
koronowana kopia obrazu.
ZBRODNIA NA DOMINIKANACH W CZORTKOWIE
2 lipca 1941 roku do klasztoru czortkowskiego skierowano sowieckie władze bezpieczeństwa.
Ojcowie zostali wywleczeni z klasztoru i wywiezieni nad rzekę w Starym Czortkowie na tzw.
Groblę zwaną Berda. Tam ich zamordowano strzelając w tył głowy.
Sowieckie władze
bezpieczeństwa równocześnie z mordami splądrowały kościół. Chcąc zatrzeć ślady dokonanej
zbrodni, wojsko 4 lipca 1941 r. podpaliło klasztor.
23
Jazłowiec
Zamek
Zamek w Jazłowcu istniał już w XV w. Przebudowy zamku dokonał Jerzy Jazłowiecki.
Po Jazłowieckich budynek przechodził do różnych rodów, aż trafił do Koniecpolskich.
W czasach świetności zamek nad Olchowcem był uważany za równie silną fortecę,
co Kamieniec Podolski. Z początkiem XVIII w. zamek przeszedł od Koniecpolskich
do Lubomirskich, a w 1746 r. został nabyty w drodze kupna przez Stanisława Poniatowskiego ojca króla Stanisława Augusta. W 2010 roku zamek przeszedł w prywatne ręce.
Kościół Dominikanów pw. Wniebowzięcia NMP
Wybudowany został w latach 1589-1590, w stylu renesansowo-gotyckim. Funkcjonował jako
świątynia do 1945 roku. Później mieścił się w nim ukraiński magazyn wódki. Dawniej
znajdował się w nim także nagrobek zmarłego w 1609r. polskiego kompozytora Mikołaja
Gomółki. Obecnie pozostaje w ruinie.
Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia N.M.P.
Zgromadzenie zostało założone w Rzymie przez Józefę Karską oraz Marcelinę Darowską
w 1857r., sześć lat później Matka Marcelina przeniosła je na ziemię ojczystą. Domem
macierzystym Sióstr do 1946 roku był Jazłowiec. Obecnie mieści się tam Dom Rekolekcyjny bł.
Marceliny Darowskiej. Za budynkiem znajduje się niewielki park, na którego tyle zbudowano
katakumby – chowane tam były Siostry Niepokalanki.
24
Buczacz
Ruiny zamku
Nad rzeką Strypą w końcu XIV w. wybudowano na trójkątnym cyplu zamek obronny, który
należał do rodów Buczackich, Golskich, a także do Potockich. Po przejściu zamku w ręce
Potockich, żona Stefana Potockiego, Maria Mohylanka rozbudowała i wzmocniła warownię.
W czasie wojny z Turcją, w 1676 r. zdobyli go i zniszczyli Turcy. W 1772 r. trafił do zaboru
rosyjskiego, a w XIX wieku zabudowania zamku zaczęto sukcesywnie rozbierać na materiał
budowlany, przez co do dzisiaj przetrwały tylko części murów.
Ratusz
Ratusz został zbudowany w latach 1750-1751 z fundacji Mikołaja Potockiego według projektu
B.Meretyna. Bogatą dekorację rzeźbiarską wykonał wybitny twórca lwowskiej rzeźby
rokokowej Jan Jerzy Pinzel. 29 lipca 1865 ratusz częściowo strawił pożar. W 1920 budynek został
przekazany miejscowym kupcom na cele handlowe. W czasach komunistycznych ratusz uległ
poważnemu zniszczeniu oraz ogólnej dewastacji wnętrz. W 1982 w urządzono tam muzeum
historyczno-krajoznawcze.
Cerkiew bazylianów pw. Podniesienia Krzyża Świętego
Pochodzi z 1770 roku, ufundowana w miejscu kościoła dominikanów przez Szczepana
Potockiego.
Klasztor oo. Bazylianów
Mnisi bazylianie pojawili się się w Buczaczu w roku 1712 na zaproszenie właściciela Stefana
Potockiego pragnącego mieć w
swoich
posiadłościach
wykształcone
duchowieństwo
greckokatolickie. W roku 1804 przy klasztorze Ojców Bazylianów założono gimnazjum,
w którym się uczyli wybitni ukraińscy i polscy działacze kultury, literatury i sztuki. Przy
klasztorze istniała również szkoła handlowo-rzemieślnicza.
25
Dzień 5
1 - Lwów
26
Lwów
Cerkiew Przemienienia Pańskiego
Jest jedną z najważniejszych świątyń ukraińskich we Lwowie. Znajduje się w centrum miasta,
przy ulicy Krakowskiej. Obszar, który zajmuje, w XVII-XVIII stuleciu mieścił kompleks zakonny
trynitarzy. Cerkiew powstała na miejscu barokowego kościoła Trójcy Świętej z 1729 r. Po
likwidacji zakonu w 1783 r. kompleks przekazano na cele uniwersyteckie. Podczas
bombardowania Lwowa przez Austriaków w 1848 r. budynki uległy zrujnowaniu. Na początku
XX w. kościół, już jako grekokatolicki, został przebudowany w stylu klasycystycznym. W roku
1990 ponownie otwarto świątynię jako cerkiew bizantyjsko-ukraińską, jaką też jest do dnia
dzisiejszego.
Katedra ormiańska
Jest to katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Jej najstarsza część, zbudowana w
stylu wschodnioormiańskim pochodzi z XIV w. Charakterystyczną cechą architektoniczną
wnętrza świątyni są arkady o ostrych łukach oraz płaskorzeźbione kamienne ornamenty.
27
Kościół dominikanów
Świątynia reprezentująca styl rokokowy, wzniesiona została w XVIII w. Obecnie jest to
świątynia grekokatolicka pod wezwaniem Najświętszej Eucharystii.
Kaplica Boimów
Kaplica została wzniesiona na początku XVI wieku obok Katedry Łacińskiej, na terenie
cmentarza. Służyła początkowo za mauzoleum rodu Boimów i mieściła 14 grobowców. Jako
jedna z nielicznych, zbudowana jest w stylu renesansowym.
28
Cmentarz Łyczakowski
Został założony w 1786 roku, co sprawia, że jest jedną z najstarszych europejskich nekropolii
istniejących do dziś. Jest miejscem pochówku wielu osób zasłużonych dla Ukrainy oraz dla
Polski, spoczywają tam m.in. Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska, Iwan Franko.
Cmentarz Obrońców Lwowa
Potocznie nazywany jest Cmentarzem Orląt Lwowskich, choć znajduje się tam jedynie Kaplica
Orląt Lwowskich. Jest odrębną częścią cmentarza Łyczakowskiego, znajdują się na nim mogiły
uczestników obrony Lwowa i Małopolski Wschodniej, poległych w latach 1918–1920 lub
zmarłych w latach późniejszych.
29
Zamek Wysoki
Jest to wzgórze w północno-wschodniej części Lwowa, wznoszące się na wysokość 398 m n.p.m.
Można z niego podziwiać panoramę miasta, choć coraz bardziej przesłaniana jest ona przez
rosnące na wzgórzu drzewa. W drugiej połowie XIV w. na wzgórzu został wzniesiony zamek,
później – w latach 1869 – 1890 obok jego ruin usypano kopiec Unii Lubelskiej.
Archikatedralny sobór św. Jura
Cały zespół, otoczony murem, obejmuje, katedrę św. Jura, a także dzwonnicę, budynki kapituły
oraz pałac metropolitów. W 1998 sobór św. Jura razem ze Starym Miastem, Wysokim Zamkiem
i Podzamczem został wpisany na UNESCO.
30
Opera Lwowska
Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej. Gmach teatru
usytuowany
jest
w
centrum
Lwowa.
Jest
on
ciekawy
nie
tylko
pod
względem
architektonicznym – pełny jest również dzieł rzeźbiarskich oraz malarskich nawiązujących do
sztuki teatralnej.
Pomnik Adama Mickiewicza
Uznawany jest za najpiękniejszy pomnik Lwowa, ale przede wszystkim za najdoskonalszy, jaki
wystawiono temu polskiemu poecie. Jest dziełem Antoniego Popiela, odsłonięty został 30
października 1904 r.
31