Zasady bezpieczeñstwa i higieny pracy

Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy
Zanim rozpoczniemy pracę przy komputerze, powinniśmy zapoznać się z podstawowymi zasadami BHP. BHP
(bezpieczeństwo i higiena pracy) to termin określający zasady wykonywania pracy w warunkach, które nie
zagraŜają zdrowiu i Ŝyciu człowieka. Obejmują one równieŜ przepisy, działania i związane z nimi badania
mające na celu zmniejszenia zagroŜeń, które mogą występować w związku z wykonywaną pracą. Tak więc
przestrzeganie przepisów BHP jest podstawą bezpiecznego uŜytkowania komputera i urządzeń z nim
współpracujących.
Na stanowisku pracy wyposaŜonym w komputer obowiązują następujące zakazy:
• zakaz spoŜywania posiłków;
• zakaz przechowywania cieczy łatwopalnych;
• zakaz samowolnego naprawiania urządzeń komputerowych i sprzętu;
• zakaz pracy osób nieupowaŜnionych;
• zakaz przechowywania magnesów, metali namagnesowanych oraz noszenia biŜuterii magnetycznej;
• zakaz instalowania oprogramowania bez wiedzy nauczyciela;
• zakaz kopiowania i rozpowszechniania oprogramowania i danych udostępnionych na stanowisku;
• zakaz zakłócania pracy sprzętu, systemów operacyjnych i oprogramowania oraz działania sieci
komputerowej.
Urządzeniem, przy uŜywaniu którego naleŜy pamiętać o przepisach BHP, jest m.in. monitor. Monitor jest
źródłem promieniowania szkodliwego dla naszych oczu. Dlatego teŜ powinniśmy uŜywać filtrów ochronnych.
Przy monitorach CRT (lampowych) naleŜy równieŜ ustawić odpowiednią częstotliwość odświeŜania obrazu
przy danej rozdzielczości. Za minimalną częstotliwość odświeŜania pionowego przyjmuje się 85Hz. NiŜsza
częstotliwość powoduje migotanie szkodliwe dla wzroku. Zalecana rozdzielczość monitora to 800p x 600p.
NaleŜy równieŜ pamiętać o odpowiednim oświetleniu stanowiska pracy. NatęŜenie światła mierzone na
powierzchni monitora nie moŜe być mniejsze niŜ 180 lx, a dla osób starszych 250 lx, światło to musi być
rozproszone (nie punktowe). Nie naleŜy siedzieć przodem do okna, poniewaŜ będzie oślepiało nas światło
dzienne. Komputer nie powinien teŜ stać ekranem monitora do okna, poniewaŜ światło dzienne będzie się
odbijało od monitora, co równieŜ jest szkodliwe i męczące dla naszych oczu. Zaleca się, aby oświetlenie,
zarówno sztuczne jak i naturalne, było równoległe do kierunku patrzenia na monitor. O wiele lepsze i mniej
szkodliwe dla wzroku od monitorów lampowych są monitory LCD, które emitują o wiele słabsze pole
elektromagnetyczne. Dobry monitor powinien umoŜliwiać uchylenie ekranu co najmniej o 20 do tyłu i 5do
przodu oraz obrót wokół własnej osi o 120- 60 w lewo lub w prawo. Odległość oczu od monitora powinna
wynosić od 40do 75 cm, a kąt patrzenia 20-50. Zaleca się takie usytuowanie monitora, aby jego górny brzeg
znajdował się poniŜej poziomu oczu. Wyregulowanie jasności ekranu monitora w zaleŜności od potrzeb i
aktualnych warunków otoczenia.
Co jakiś czas naleŜy przenosić wzrok na przedmiot znajdujący się w oddali. Co jakiś czas warto zakryć oczy
dłońmi i masować okolice oczodołów oraz mrugać oczami. Nie przestrzeganie przepisów BHP dotyczących
monitora (praca z monitorem złej klasy i przy złym oświetleniu) wywołuje zmęczenie oczu. Zwykle objawia się
ono pieczeniem, łzawieniem lub pogorszeniem (przejściowym ostrości widzenia). MoŜe równieŜ wystąpić
podwójne widzenie oraz występowanie tzw. syndromu Sicca, który polega na wysychaniu i zmętnieniu
rogówki oka.
Dobrze dobrane biurko jest równieŜ jednym z elementów BHP pracy przy komputerze. Innymi elementami są:
wygodne obrotowe krzesło z regulowaną wysokością siedziska( 40-50cm) i oparcia. JeŜeli krzesło nie będzie
odpowiednio dopasowane, przy dłuŜszym korzystaniu mogą wystąpić bóle kręgosłupa, pleców, rąk, co moŜe
prowadzić do zapalenia układu kostno- mięśniowego. Aby temu zapobiec powinniśmy robić w czasie pracy
regularne przerwy na ćwiczenia fizyczne rozluźniające mięśnie: skręty i skłony tułowia i szyi oraz masować
kark i czoło.
Kolejnym czynnikiem zapewniającym komfort pracy przy komputerze jest właściwie dobrana klawiatura oraz
mysz. Klawiatura powinna posiadać regulację kąta pochylenia w zakresie od 0 do 15. Dodatkowo, klawisze
klawiatury powinny być rozmieszczone tak, aby podczas pisania ramiona, nadgarstki oraz dłonie osoby
pracującej przy komputerze były ułoŜone w sposób minimalizujący zmęczenie. Przyjmuje się, Ŝe ręce powinny
być zgięte w łokciach pod kątem ok. 90, a nadgarstki uŜytkownika powinny opierać się na blacie lub specjalnie
do tego przeznaczonej podstawce. Odległość klawiatury od przedniej krawędzi stołu nie powinna być mniejsza
niŜ 10cm.
Do zasad BHP pracy przy komputerze naleŜy takŜe dbanie o prawidłowe przechowywanie informacji i ochrona
przed skasowaniem i/lub przed niepoŜądanymi odbiorcami. Nie naleŜy takŜe uŜywać nośników danych
niewiadomego pochodzenia, aby uchronić się przed wirusem i co za tym idzie- utratą danych.
W czasie pracy przy komputerze moŜna ulec wypadkowi takiemu jak choćby poraŜenie prądem.
Poszkodowanemu naleŜy wtedy udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej, tzn.:
1) zabezpieczyć miejsce wypadku
2) sprawdzić stan poszkodowanego (podstawowe funkcje Ŝyciowe: krąŜenie, oddech i świadomość,
zlokalizować odniesione urazy)
3) zapewnić sobie pomoc, wezwać pogotowie ratunkowego
4) przeprowadzić resuscytację krąŜeniowo-oddechową
5) wykonać pozostałe czynności ratunkowe zaleŜnie od stanu pacjenta
Obowiązek udzielania pomocy przedmedycznej reguluje prawo. W Polsce, konsekwencje prawne za
zaniechanie takiej pomocy przewiduje art. 162 KK.
Obsługując pozostałe urządzenia techniki komputerowej naleŜy pamiętać przede wszystkim o zapoznaniu się z
instrukcją i postępowaniu zgodnie z zasadami w niej zawartymi. WaŜna jest takŜe znajomość podstawowych
zasad korzystania z urządzeń elektronicznych:
1) Nie wolno “majsterkować ” przy urządzeniu przed wyłączeniem go z prądu.
2) Nie naleŜy chwytać za kabel, tylko za wtyczkę
3) Nie wolno zamoczyć urządzenia
4) W przypadku zapalenia się urządzenia naleŜy zakryć je kocem lub grubą tkaniną (nie gasić włączonego
urządzenia wodą!).
Przestrzegając zasad BHP moŜemy uniknąć wielu przykrych niespodzianek tj. poraŜenie prądem, pogorszenie
wzroku, czy bóle kręgosłupa, a praca przy komputerze stanie się przyjemna i owocna. Przepisy BHP + szczypta
zdrowego rozsądku są podstawą sukcesu.