Dokument pdf - Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów

Żywienie
Włodzimierz Cholewiński
Doradca żywieniowy
Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka
Nie tylko wapń
Co z tym wapniem?
Jednym z problemów, z jakimi od dawna się borykamy, jest porażenie poporodowe. Na przełomie roku ze stada liczącego
34 krowy musieliśmy wybrakować dwie – nie
były zatuczone. Wiem, że to wina błędów żywieniowych, ale łatwo się mówi – gorzej z
praktyką. W gminie jest dwóch lekarzy weterynarii i po prostu nie mają czasu, a często i chęci, aby bawić się w pobieranie krwi,
wysyłanie jej do laboratorium, aby oznaczyć stężenie poszczególnych pierwiastków
(Ca, P, Mg). Przyjmijmy, że nasze pasze objętościowe są ubogie w składniki mineralne
i wszystkie makro- i mikroelementy krowa
czerpie z paszy treściwej, której etykieta z
zawartością poszczególnych składników zamieszczona jest obok. Czy krowie o wydajności
8-9 tys. l mleka, zjadającej w szczycie laktacji
9 kg paszy o zawartości 1,2 proc. wapnia, to
wystarczy?
Czy należy do paszy domieszać kredę? Słyszałam, że tak. I to nawet 100-150 g na sztukę
dziennie. Czy to prawda? Krowa, dając mleko,
wypłukuje się i nie ma z czego odbudować
rezerw. Podobno można podawać przed porodem sole anionowe,
ale to chyba nie jest
bezpieczne, ponieważ
trzeba wyliczyć dawki i kontrolować pH
moczu.
Co rolnik może
z tym zrobić sam,
bez
większych
komplikacji i ryzyka?
Czytelniczka
z Lubelskiego
24
nr 5/2012
P
orażenie poporodowe związa-
zowej macicy, przemieszczenie tra-
ne jest z hipokalcemią, czyli
wieńca, ketoza.
gwałtownym obniżeniem po-
Aby nie doszło do porażenia po-
ziomu wapnia i magnezu we krwi
porodowego, musi być uruchomiony
po wycieleniu krowy. Jest to spowo-
proces uwalniania do krwi wapnia z
dowane wzmożonym wydzielaniem
kości, co jest normalnym procesem
wapnia z siarą, a potem z mlekiem
fizjologicznym.
lub jest skutkiem zbyt wysokiego
procesu i regulację poziomu wapnia
poziomu wapnia we krwi w momen-
we krwi odpowiedzialne są hormony:
cie porodu, przy niskim poziomie
parathormon, pochodzący z przytar-
fosforu. Dlatego w okresie zasusze-
czyc, oraz kalcytonina wytwarzana w
nia należy ograniczyć poziom wap-
tarczycy. W procesie tym udział bie-
Za
przebieg
tego
nia, fosforu, sodu i potasu w dawce
rze także witamina D3 oraz magnez.
pokarmowej
Parathormon uwalnia wapń, a kalcy-
Porażenie poporodowe występuje
tonina blokuje jego uwalnianie.
głównie u krów wysokowydajnych i
Należy żywić krowy w okresie
starszych, najczęściej w 3.- 5. lakta-
zasuszenia specjalnymi dodatkami
cji, u których przyswajalność wapnia
mineralnymi (premiksy) o obniżo-
i innych mikro- i makroelementów
nym poziomie wapnia oraz wystrze-
spada wraz z wiekiem. Porażenie po-
gać się podawania pasz o wysokim
porodowe jest to schorzenie okresu
poziomie Ca, Na, P, K, takich jak
okołoporodowego i występuje bez-
lucerna, koniczyna, buraki, mela-
pośrednio po porodzie lub w ciągu
sa, kreda, kwaśny węglan, dodatki
pierwszych 2-3 dni. Charakteryzuje
mineralne laktacyjne, które zawie-
je u krowy: utrata apetytu, niechęć
rają dużo kationów, wpływających
do poruszania, trudności ze wsta-
na dodatni poziom parametru rów-
waniem, drżenie mięśni, sztywność
nowagi kationowo-anionowej DCAB
kończyn, brak reakcji na
dawki pokarmowej. Na trzy tygodnie
bodźce środo-
przed wycieleniem nadal stosuje się
wiska,
dodatki
obni-
mineralne
zasuszeniowe,
tempe-
które sprzyjają utrzymaniu równo-
ratury ciała, a
wagi kationowo-anionowej oraz lek-
żenie
także
wygięty
esowato
ko zakwaszają krew. Jeśli w dawce
kręgo-
pokarmowej jest zdecydowana więk-
zwierzęcia.
szość kationów, DCAB przekracza
Choroba ta sprzy-
+ 200 meq w kg suchej masy dawki
ja
pokarmowej, a
słup
wystąpieniu
pH
moczu wynosi
schorzeń,
powyżej 7,3 / 7,3- 8,5, wtedy poda-
takich jak wzdęcie
je się jeden z preparatów z solami
żwacza,
innych
infekcja
anionowymi, aby pH krwi było lek-
wymienia, wydłużo-
ko kwaśne. Oto przykładowe warto-
na inwolucja macicy,
ści DCAB w niektórych solach anio-
zapalenie błony ślu-
nowych: siarczan amonu –
-5000
Żywienie
meq/kg s.m., chlorek wapnia –
dodatku mineralnego laktacyjnego
paratu wapniowego we wlewie i
-17 000 meq/kg s.m., chlorek ma-
kredę 100-150 gram na sztukę.
pójła, to poziom wapnia w dawce
gnezu – -9800 meq/kg s.m., siar-
Podana w liście przez czytelnika
pokarmowej może być niewystar-
czan magnezu – -13 500 meq/kg
mieszanka paszowa uzupełniająca,
czający. Co prawda krowy otrzyma-
s.m. W innych produktach war-
zawierająca 18 proc. białka ogólne-
ją wapń i inne dodatki wraz z paszą
tości DCAB są następujące: kre-
go, zawiera niski poziom wapnia –
objętościową, lecz z listu wynika,
da pastewna – +40 meq/kg s.m.,
około 12 gram w kilogramie. Z tego
że ich poziom może być bardzo
kwaśny węglan – +12 049 meq/
wynika, że krowy cielące się otrzy-
niski. Nawet wapń pobrany przez
kg s.m., młoda trawa – +638 meq/
mują 24- 36 g wapnia z mieszan-
krowę wraz z mieszanką treściwą,
kg s.m., melasa buraczana – +909
ki paszowej (2-3 kg) plus wapń z
której krowa zjada po wycieleniu
meq/kg s.m. Dobrą praktyką jest
pasz objętościowych i ewentualnie
2-4 kg, może nie pokryć zapotrze-
stosowanie pójła poporodowego u
z mieszanki mineralnej zasuszenio-
bowania na ten pierwiastek. Nor-
krów oraz podawanie po wycieleniu
wej, co nie będzie wartością zbyt
ma na wapń u krowy dojnej wynosi
jednego z preparatów wapniowych,
wysoką, pod warunkiem że nie
150-190 g na sztukę lub 7,0-8,5 g
na przykład Calcium.
będą pobierały w nadmiarze pasz
Ca na kg s.m., a po wycieleniu na-
Aby ocenić żywienie i zaopa-
od krów dojnych sprzyjających po-
wet 11g Ca na kg suchej masy.
trzenie krów w dodatki mineralne,
rażeniu poporodowemu. Norma na
Proponuję przeanalizować opisa-
należałoby znać całą bazę paszową
wapń u krowy zasuszonej wynosi
ną sytuację bezpośrednio w gospo-
w gospodarstwie oraz sposób za-
około 60-75 gram/sztukę lub 5-6
darstwie wraz z doradcą żywienio-
dawania pasz i organizację pracy w
gram Ca/kg suchej masy dawki.
wym Polskiej Federacji Hodowców
oborze. Często w dawce dla krów
Jeśli krowy wycielone nie otrzy-
Bydła i Producentów Mleka, z któ-
dojnych brakuje wapnia, zwłaszcza
mują dodatkowo mieszanki mine-
rym kontakt można nawiązać po-
po wycieleniu oraz gdy skarmia się
ralnej na okres laktacji o wysokim
przez zootechnika oceny lub za po-
duże ilości kiszonki z kukurydzy,
poziomie wapnia, kredy pastewnej,
średnictwem strony internetowej
wtedy najprościej podać oprócz
kwaśnego węglanu na koryto, pre-
www.pfhb.pl
▪
REKLAMA
nr 5/2012
25