BtoRoiNoRoDNoŚcI - Zakład Botaniki i Mykologii

ZAPoBIEGANIE ZAN|ECZyIZCZEN|U, PRZEKSZTAŁCAN|U I DEGRADACJI Śnopowlsxe
X|Y; |4|.|49;2007
STATYSTYCZNO.PRZESTRZEN NA ANALIZA DANYC H
FLORYSTYCZNO.EKOLOGICZNYCH JAKO PROBA
WIELOASPEKTOWEGO OPISU LOKALNEJ
BtoRoiNoRoDNoŚcI
ROBERT ZUBEL
, Iin
Z a k ł a dB o t a n i ki M y k o | o g i Ii ,n s t y t uBt i o | o g i iU, n j w e r s y l eMt a r i iC u r i e - S k ł o d o w s k iLeuj b
Streszczenie
analizy danych florystycznych
W artykule przedstawionozastosowaniestatystyczno-przestrzennej
na poziomie lokalnym.Waloryzacjębogactwagatunkowegowykonano
do opisu bioróżnorodności
uzyskanychw trak.
w siatcekartoglamów(l x l km), na podstawiedanychflorystyczno-ekologicznych
częściBeskidu Wyspowego.Użyto do tcgo wskaźnikówbioróżnocie badańhepatikofloryśrodkowej
rodności,cennościflorystyczneji ekologiczncj oraz określonopodobieństwoflorystyczne kwadratów. otrzymancwyniki zestawionosumaryczniew postacidiagramóworaz map i powiązanoz czynnikami kształtującymipoziomy rozkładbogactwagatunkowcgona badanymobszarze.Zastosowane
pełniejszy
i bar.
powiązaniewiclu czynnikówjednocześnie,
daływieloaspektowy,
metodyumożliwiły
w odróżnieniuod analizy rozmieszczeniametodadziej rzeczywistyobraz lokalnejbioróżnorodności
z diagnostyczną
roląwąmi tradycyjnymi.Przcdstawionysposóbopracowaniadanychw połączcniu
możebyó narzędzicmdo wskazatrobowców roślinczutychna niekorzystnezmiany w środowisku,
nia rodzaju i kierunku zmian bioccnotycznychzachodzącychna skutek antropopresji.
WsTĘP
Na jakość,przydatnośći użytecznośćdanych florysĘczno-ekologicznych uzyskanych w trakcic badań terenowych wpływająprzyjęte w pracy badawczcj mctody.
W przypadku roślintakich jak mchy czy wątrobowce konieczne jest notowanie dokładnych informacji o warunkach substratowych, siedliskowych i lokalizacji Stanowisk' Pozyskanie takich informacji pozwala nic fylko na Stworzenie Zwykłej listy gafunków, ale daje mozliwośćwielokicrunkowej analizy oraz moze stać się narzędziem
do waloryzacji i przestrzennęgoopiSu bioróżnorodnościmchów czy wątrobowców na
poziomie lokalnym.
\
't42
Robeń Zube|
Wątrobowce. poza kilkoma wyjątkami, są organizmami stcnotopowymi.o wą.
skim zakresie tolerancji na Zmiany w środowiskui szybko reagują negatywnie na
zaburzentawaruŃów siedliskowych, zarówno na poziomie lokalnym jak i globalnym
(Klama 2003,2004; Szweykowski |992). Rośliny te posiadają dużąwartośćdiagnoSfyczną w ocenie stopnia zachowania nafuralnościbiotopów będących pod wpływem
czynników antropogenicztych oraz odgrywają znaczącąrolę w ekosystemach, które
zachowały swój picrwotny charakter (por' m'in' Jędrzejko 1985, Klama i in. 1999,
Klama 2002), Można zatem na podstawie dokładncj ana|izy hepatikoflory, uwzględniającej wiele czynników jcdnocześnie,określićna badanym obszarze rodzaj i kierunek zmian biocenotycznych zachodzących na skutek antropopresji lub wykorzystać te
informacje jako jeden z elementów opisujących stopień zachowania naturalnościśrodowiska przy r odniczego badanego obszaru.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Podstawowym celem opracowaniajcst próba opisu bioróznorodnościna poziomie lokalnym Za pomocąmetod statystycznych.Dodatkowo określonoznaczcniei przydatnośćZastosowanych wskaŹników do określanialokalnych zmianbioróznorodnościw obrębie pojedynczych kwadratów oraz do Sumarycznego mapowania poziomego rozkładubogactwa gafunkowego.
Jako bazę do analiz wykorzystano obfite dane florystyczno-ekologiczne uzyskane
przez autora w trakcie trzyletnich (2001-2003) badań flory wątrobowców ccntralnej
częściBeskidu Wyspowego (Zubel 2004). Ze względu na zakres i przedmiot opracowania charakterystykabadancgo obszaru nie będzie tu omawiana.
Wśród czynników wzięrych pod uwagę w Statystyczno-przestrzennejanalizie hepatikoflory wymienić na|eĄ.. ( l ) występowanie gafunków chronionych i zagrożonych;
(2) obecnośćtaksonów rzadkich lokalnie orazrzadkich w skali Beskidów Zachodnichil
lub Karpat Zachodnich; (3) ogólnąliczebnośćiczęstośćwystępowaniagafunków z grup
ekologicznych wrażliwych na zmiany siędliskowe jak epiksylity, cpility i epifity; (4)
bogac|wo sied|isk i podobieństwo florystycznc poszczególnych jednostck kartogramu.
MATERIAŁYl METoDY
Badany obszar znajdujesię kwadratach:Ge 0l, 02, 11 i 12 siatki ATMoS i został
podzielony na 195 kartogramów o boku l km. Każdy z nich potraktowanojako podstawowe, jednostkowc pole badawcze (por. Ryc. 1). W danym kwadracie gatunek
mógł mieć więcej niż jedno stanowisko,o ilc różniłosię ono wysokościąn.p.m. (co
najmniej o 20 m) lub rodzajem zajmowancgo substratu.Zebrano w ten sposób ponad
4000 dat florysfyczno-ekologicznych, a po odrzuccniu prób powtarzających się, do
ana|izy hepatikoflory uĄto ich 3249.
.'
analiza danych florystyczno-ekologicznych
Statystyczno-przestrzenna
r43
(H'
Przy opisie bogacfwa gatunkowego określonowskaŹniki: bioróżnorodności Ą,
Wartości
(Fs,, Fm).
cennośóifiorystycżnej @;, FRL,FCH,Fr,) icennościekologicznej
następnie zsumowano okrejednostki
a
kartogramu,
każdej
dla
wylicżono
ina.rco*
bioróżnorodnościkwadratów (B).
ślając
- w ten sposób wskaznik ogólnej
Wskaźnik bioróznorodnoŚci gatunkowej (Ę Shannona-Weavęr'a (wg Shannon &
(Kasprzak
Weaver |963 zaFalińską 1997) orazbogactwa gatunkowego (ĄMargalefa
wzorów:
wg
wyliczono
& Niedbała 1981)
H=->[fr)'"-'(;r)
d=nc-l
logn.,
(1)
gd^e:
n6-|iczebność gatunków w kwadracie (| < nc < 42),
1y'6- całkowita liczebnośćgatunków (1/c : 78)
n5 - liczebnośćstanowisk gafunków w kwadracie (1 ś 15 < l28).
Wskaźniki występowania rzadkościflorystycznych w wymiarze ponad lokalnym
(Fł) i lokalnYm (Fnr) wyraiająsię wzorami:
Fr =rli c *s*, F *t.=Ji G*s *
(2)
go.zte:
d - wskaznik bioróznorodnościMargalcfa,
G _ udział proccntowy gat' rzadkich ponad lokalnie (Ga) lub lokalnie (Gnr)
S- udziałprocentowy stanowisk gat. rzadkich ponad lokalnie (Sa) |ub lokalnie (Sp1)
Wskaźniki występowania gatunków chronionych (F cgń i zagr oiony ch (F ry), pr zy
jęte wg Czachorowskiego i in. (2004), zmodyfikowano dostosowując do kategorii
czerwonej lisĘ wątrobowców w Polsce (Klama 2006) oraz listy gatunków chronionych w naszym kraju (Rozp' Min' Środ. z dnia 9 |ipca 2004 r., Dz. U. Nr l68, poz.
|764) i wyliczono wg formuĘ:
Gr,
Gnt
i=l
i=l
Fr,,o=iro, , Fr, =f ,0,
(3)
gozle:
Cł; - współczynnik stopnia ochrony wg listy gat' chronionych (ścisła 2,
częściowa 1),
-3,
Thi-współczynnik zagroŻeniagat. wg czerwonej listy (Ex - 5 ' E - 4,y
R-2,1-1),
G liczba gatuŃów chronionych (GCi lub zagrozonych (G77) w kwadracie.
144
Robeń Zubel
Wskaźnik bogacrwa rypów siedlisk zasiedlanychprzezwątrobowce (F56) oraz liczebnościi częstościwystępowania Ępowych epiksylitów, epifitów i epilitów (F66)
wyrazająsię wzorami:
o,"=ff.,F.^=ł,@tx-fr*i
.o
gdzie:
ny *|iczebnośćrypów siedlisk w kwadracie (l ś 156 < l1)
N53 - całkowita liczcbnośctypów siedlisk (NsB - l6),
d - wskaźnik bioróżnorodnościMargalefa,
g - liczebnośćepifitów (gp), epiksylitów (g23),epilitów (gu") w kwadracic'
G - całkowita liczebnośćcpifitów (G2), epiksylitów (G26), epilitów (GFP),
s - liczebnośćstanowisk epifitów (s2), epiksylitów (sp6),epilitów (srp) w kwadracie,
S- całkowita liczebnośćstanowisk epifitów (Sp) epiksylitów (Sp6),epilitów (.''P).
Podobieństwo florystycznc kartogramów occniono przy uŻyclll ana|izy skupień
metodąaglomeracji(Statistica5.l PL). Analizie poddano liczebnośći składgafunkowy hepatikoflory występującej w kwadratach. Do wyróżniania grup zastosowano
metodę Warda, a jako miarę rozbieznościpomiędzy obiektami odległośćeuklidcsową' Nazewnictwo gatunków przyjęto według Klamy (2006)'
VVYNIKI
Bogactwo gatunkowe w obrębie kartogramów
W 17 spośród 195 badanych kwadratów nie znalcziono żadncgo gatunku wątrobowca, w związku z tym wskaźnik ogólnej bioróżnorodności(B) dla rych kartogramów przyjętojako zero. W pozostaĘch 178 polach badawczych liczba ga|unków (n6)
waha się od 1 do 42, a |iczba ich notowań (n5)od l do 128. Srednio na kwadrat przypada 10 gatunków i l8 stanowisk. Kartogramy o liczbie gatunków powyżej średniej
obejmują40 % wszystkich jednostek badawczych. Rozkład lokalnej bioróżnorodnościbazujący na tym kryterium obrazuje rycina l-I, natomiast opis bogactwa hepatikoflory w gradiencie 4 klas liczebnościprzedstawia rycina l -II.
Wskaźniki bioróżnorodności(Ą Ą
Wskaźnik bioróżnorodności
Shannona-Weaver'a(0,02 < H Ś 0,16) wyróżnia
kartogramy o wysokiej łącztej liczbie gatunków, ale nie uwzględnia częstościwystępowania taksonów. określa on ogólną bioróżnorodnośćnieza|ęzrlieod tcgo czy florę
kartogramu fworzą gatunki pospolite czy rzadkie i jest większy od zęra nawet w przypadku obecnościtylko jednego taksonu w kwadracie. Srednie wartościtego wskaźnika (H = 0' 1) posiada połowa pól badawczy ch, a najwyzsze (H > 0, l 5) charaktcryzują|0 % wszystkich kartogramów.
analiza danych florystyczno-ekologicznych'
Statystyczno-ptzestrzenna
145
składugatun.
Wskaźnik bogactwa gatunkowego Margalefa (O Ś d ś 6,3) oprócz
Nadaje on większą rangę taksonom
kowego uwzględnia dodatkowo liczbę stanowisk.
.ńa,|y^,poniewaz
podwyższony walor posiagatuŃów
liczbie
przy porównywainej
wystąpień takpojedynczych
przypadku
W
afi'
notow
o m''ie;''".1.ticzbię
Juiuńua*'
jest
nawetjeśli
zeru,
równy
ten
wskaźnik
kwadratów)
l.artoi,ami" 1ponua16 %
;il;
Najwyższe wartościwskaźnika(d > 4'5)
satunekbył notowany na kilku stanowiskach.
,ń kartogramów.
|osiada 4'5
Wskaźniki cennościflorystycznej (Fn, Fnt, Fcn, Fr,)
rzadkościflorysĘcznych w wymiarze ponad lokalnym
występowania
Wskazniki
(o ś .FRt < 53,5) wyróŻniająkwadraty z duiząliczbą
lókahym
i
(0 ś l''n ś 40'5j
Pierwszy indeks
gatunków rzadkich, uwzględniając dodatkowo częstośćich notowań'
(m' in'
Zachodnich
Karpatach
i/lub
Zachodnich
w
Beskidach
Zatycry taksonów rzadkich
longidens,
Lophozia
bąntriensis,
Leiocoleą
obovata, J. subeltipticą,
},ńg"i.o,,ia
Preissitlquadratai Riccardią multifida), Drugi obejmuje gatunki rzadMy|io,,,-,la,
oń kartogramów obydwa
kie lokalnie (1-5 notowań na badanym obszarze)' Dla 15
ich wartości'
indeksy są większc od zera, a tylko 3 % kwadratów posiada najwyższc
chrogafunków
obecności
pod
kątem
WśkaznikiFępi F7'pwaloryzująkartogramy
zna|azĘ
grupic
<
l7).Wpierwszej
nionych (0 Ś FCH < 10) i zagroŻonych(O F,, <
i Plagiochila
się:Cephalozią catenuląta, Nowellia cut.vifolia, Trichocoleą tomentella
Lophozia
tamąrisci,
o,pl",ioid",' w drugiej Fossombronią wondrączekii, Frullanią l/3
wykartogramów
ascenclens, Metzgeria conjugata i Porella platyphylla, W ponad
>
l),
(Fęy
stępuje przynajńniej jeden gatunek chroniony całkowicie lub częściowo
uilulo,l,kwadratówindeks Fra_O.Wobuprzypadkach na1wyŻszewartościwskaźników dotyczątylko kilku kartogramów (3 %)'
Wskaźniki cennościekologicznei (Fsu, Fcr)
Wskaźnikbogacfwasiedliskowego(0,06 ś Fsa ś 0,69) określastopieńwykorzystaniaprzezgatunki substratów i siedlisk dostępnych w poszczególnych kwadratach.
warunków siedliWartojci tegó wskaznika przekładająsię na stopień hetcrogenności
skowych * duny- kartogramie' Na badanym obszarzę sklasyfikowano łącznie 16 typow śiedtist,a ich liczba w polach badawczych waha się od 1 do ll' W gradiencie
omawiancgo indeksu kwadraty najbogatszc (Fsa ż 0,5) stanowią10 % wszystkich
pól badawczych, natomiast w ponad połowie kartogramów bogactwo siedlisk kształ.
tuje się poniżej średniej(FSB < 0,27).
Wskaźnik występowania gatunków z grup ekologicznych wrażliwych na zmiany
siedliskowe (0 ś Frr Ś 21,4)wyróżnia kwadraty, w których typowę taksony epiksyliczne' naskaine i epifityczne występują najliczniej i najobficiej' Do tej grupy, oprócz
wielu gatunków wymienionymi wcześniej,za|iczono: Barbilophozią hątcheri, Jungermannia atrovrens, Marsupellafunckii, Ptilidium pulcherrimum, Radulą complaleucąniąta, Frulląnią dilątata, Meizgeriafurcata, Calypogeia suecica, Cephalozia
jest
>
nie0
F5y
o
Kartogramów
palmata.
R'
tha, C. lunulifolia, Riccardia tat,f,on' i
wartość
niezerowa
alekaŻda
pól
badawczych,
wiele i obejmują tyko 4 % wszyśtkich
146
Robeń Zube|
tego wskaźnika świadczyo znacznym bogactwie siedlisk oraz naturalnym charakterze hcpatikoflory występującejw danym kwadracie.
oa
ABCD
oaa
): oo oa
o
I
0i
i-_--'ooao
\l"
/l
o
'oOO
a
lo a
o a 7 i.. - a a
O a, a
o o o aa
o a o a o oI o
a
aa
a o a a ota o
a oo
O/O
o
.. OO
.O oo
oa
a
w siatcekartogramów'
Rycina l. Mapowaniepoziomubioróżnorodności
(I) Metoda tradycyjna,zaznaczonokwadratyz|iczbąganlnków n6 > l0; (II) Klasy
|iczebności:
A _ l -3' B _ 4- l 0' C _ l 1-25,D _ > 25 gat.w kwadracie;(II| Wskaźnik
(B):A - l - l 0, B _ l l -25,C - f6.40' D _ > 40;(N) Podo.
ogólnejbioróżnorodności
A - < 70 %B _11-85,C - 86-95D -> 95 %.
w skupieniach:
bieństwoflorystyczne
Figure 1. Mapping of biodiversitylevel in gird square.
(l) Traditionalmethod,squareswith number of speciesn6 >10 are marked;(ll)
S p e c i e sf r e q u e n c y c l a s s eAs-: l - 3 , B - 4 - 1 0 , C - l 1 - 2 5 ,D > 2 5 t a x ap e r s q u a r e ;
(III)Generalbiodiversity
index(B):A - l-10, B - ll-25, C -f6-40, D -> 40;(IV)
A _ < 10 oAB _ 7 l -85' C _ 86-95D - > 95 %
Floństic similaritywithinaggregations:
r
analiza danych florystyczno-ekologicznych'..
Statystyczno-przestrzenna
147
(8)
Wskaźnik ogólnej bioróżnorodności
.
ł
ł
tts,łt; wyraŻająogólnypoziom bogacfwa
Wartościtego indeksu(o,l4
jako
wszystkichpoprzednichwskaźników.
sumęwartości
kwadratów
anaiizowanych
przedstawiaryci|,)",t,,"nny obraztak^,i|,ry,,.anej lokalnejbioróżnorodności
częścikwadraĘ
przewazającej
<
w
Sąto
B l0.
Dla ponad75 %,kartogramów
,)-^utąliczbą
< 25) złoŻoną
(l5
n6
Ś
florą
liczną
""l-ru.
gatunków (n6 i to) luu dość
indeksu
wartości
Najwyzsze
l '"r.'ono* pos'politychi szeroko rozprzestrzenionych.
pod
wzglęi
najbogatsze
tr > zs1ma tyiko 9 % pó|badawczych,Są to najcenniejsze
jem hepatikofloryczęścibadanegoobszaru.
Podobieństwofl orystycznekwadratów
zostałodla kwadratówo wskaźnikuB > 10.
określone
florystyczne
Podobieńsrwo
cztery grupykartogramów,zktórychkazda
StatysĘczna ana1izaskupieńwyodrębniła
gatuŃowego (od 70 do 95 %,).Przy poskładu
zgodności
poziom
własny
i nierów"ryiuĄ"
.ó*nu.,iu podobieństww wymiarzepoziomym Zaznaczasię mozaikowość
otrzyobraz
odmienny
(Ryc.
1-IV.).
obszarzę
badanym
caĘm
nomiernyich rozkładna
wyraźnc
fworzą
kwadrafy
porównywane
gdzie
mujemy w przypadku dendrogramu,
agregacje(RYc. 2 )
100
90
BO
E
s70
!
360
a
950
:40
3so
o
20
10
o
B ) 10
Rycina 2. Podobieńsfwoflorystycznekwadratówze wskaŹnikiembioróżnorodności
Figure2. Floristic simi|arityof squarewith generalbiodiversityindex B ż l0
PODSUMOWANIE
Za pomocą1isryflorystycznejjest najbardziejpodstawoopis bioróznorodności
tak zdefiniowanegobogactwa
Przestrzennyrozkł.ad
wym sposobemjej określania.
tylko obszary z większą
wskazuje
gutunl.o*.gonie daje pełnejo nim informacji,
Robeń Zube|
148
(np. ponad średni{ liczbą gatunków lub jego rozkład w gradiencie kilku klas liczebności(por. Ryc. 1-I, 1-lI)' Przestaje on wystarczać, gdy poziom niekorzystnychprzemian antropogenicznych i stopień ingerencji w ekosystemy jest znaczny. Mamy wtedy do czynienl'azwzajemnym przeplatanicm się obszarów przekształconychz mniej
lub bardziej naturalnymi. Uchwycenie Ęch różnic w ujęciu tradycyjnym jest utrudnione lub czasem nicmozliwe ze względu na pozornąjednolitośćszafy roślinneji warunków siedliskowych'
Przedstawione w opracowaniu wyniki ana|tzwskaźników bioróznorodności (11,d)
i cennościflorysfycznej (Fn, Fn,'' Fcu, Fra) podkreśliĘ przestrzenną nieciągłośćlo.
kalnej bioróżnorodnościw wymiarze poziomym i uchwyciĘ jej charakter (por. Ryc.
l -III). W wyraźnysposób zaznaczyĘ się centra bogactwa gatunkowego o wyspowym
charakterze, co pozostaje w związkll ze specyflczną budową geomorfologiczną Beskidu Wyspowego. Jest to tylko jeden z clementów kształtującychjakościowąi ilościowąstrukturę hepatikoflory w poszczególnych kartogramach. Waloryzacja flory
przy uiyciu wskazników cennościekologicznej (Fsu, Frx) pozwala stwierdzic, że
w przypadku wątrobowców bardzo duży wpływ na składgafunkowy i florę wybranego pola badawczego mają lokalne warunki mikroklimatyczne' siedliskowe oraz subStratowe i to one limitują skład,obfitośćwystępowania i naturalnośćhepatikoflory'
Zróznicowanie to uwidacznia się nawet w gradiencie kilometrowym. Podobne wyniki
otrzymano przy analrtziepodobieństwa florystycznego kwadratów o wysokich wartościachwskaźnikaogólnej bioróżnorodności(B). Porównanie składugatunkowegoĘch
kartogramów pokazało dyskretne róŻrice florystycznc między nimi oraz wykazał'o
mozaikowość i nierównomierny rozkł.adpodobieństw na całym badanym obszarze
(por.Ryc. l-IV 5).
Otrzymany na bazie przeprowadzonych analiz, statystyczno-przestrzennyobraz
lokalnej bioróznorodnościw pewnym Scnsie ,,uszczuplił'' ogólny jej rozkład w porównaniu z ujęciem tradycyjnym' lecz takie ujęcie problemu ponvoliło dokładniej
zwaloryzować bogacfwo hepatikoflory oraz uchwycic rzeczywisty jej poziom. zmicnnośćikierunki zmian.
LITERATURA
CzachorowskiS., PakulnickaJ. & SzczepańskiW. (2004)- Waloryzacjaobszarów
przyrodniczocennych- w poszukiwaniunowegowskaznika,Trichopteron11: I l.
s' 285-304.
NaukowePWN, Warszawa,
Wydawnictwo
FalńskaK. (l997)- Ekologiaroślin,
Przemyokręgu
(Hepaticopsirla)
Górnośląskiego
JędrzejkoK. (1985) Wątrobowce
antropopresji,
wobec
Sląskiej
na
WyĄnie
słowegoi LeśnegoPasa ochronnego
ŚląskaAkademiaMedycznaw Katowicach,Katowice- Sosnowiec,ss. 174'
Kasprzak K. & NiedbałaW. (1981)- Wskazniki biocenotyczneStosowaneprzy porządkowaniui analiziedanychw badaniachilościowych,
[w:] M. Górny, L. Grtim.
(red.)Metody stosowanew zoologii gleby,PWN, Warszawa,s. 397 - 409'
...
anaIizadanych florystyczno-eko|ogicznycn
Statystyczno-pŻestŻenna
149
w strukturzęzbioKlama H., ZarnowiecJ' & JedrzejkoK. (l999) - Mszaki naziemne
Polski, PoliPołudniowego
rezerwatówprzyrodyMakroregionu
rowisk roślinnych
f36,
ss.
technikaŁódzkaFilia w Bięlsku-Białej,Bielsko-Biał.a,
forestcommunities(BiałoKlama H' (folf)- Distributionpattęmsof liverwortsin natural
ss.278.
Bielsko-Biała,
Bielsko-Biała,
of
wiezaPrimęvalForest,NE tbland),University
R.
Andrzejewski
glewiki,
i
gafunkowa-wątrobowce
[W:]
Klama H. (2003)- Różnorodnośó
Fundacjaochrony
Narodowa
Polski,
Biologiczna
(red.)
Różnorodność
Weigle
A'
&
Warszawa,s. 49-58'
Srodowiska,
- ZagroŻenla
i ochronawątrobowcóww Polsce,Zeszyty Naukowe
(2004)
H.
Klama
ATH,InżynieriaWłókienniczaiochronaSrodowiskal4(5):62-80.
Zarzyck' W WojeKlama H. (2ó06)- Red list of livcrwortsin Poland,[W:]Z. Mirek' K.
Instituteof
woda & Z. Sze|ąg(red'),Red list of plantsand fungi in Poland'W. Szafer
Botany,Polish Academyof Sciences,Kraków' s. 21-33.
w Polsce, [W:]
Snveykowski J. (1992)- Czerwonalista wątrobowcówzagrożonych
w Polsce
rośIinzagroŻonych
(red.),
Lista
inrich
He
Z.
&
K.'Zarzycki' W. Wojewoda
s.
75-78.
Kraków,
PAN,
W.
Szafera,
im'
(wyd.2), InstytutBotaniki
rlama H. (2006)- Systematiccatalogueof Polish liverwortandhornworttaxa'[w:]
J. Szweykowski,An annotatedchecklist of Polish liverwortsand hornworts'
W. SzafcrInstituteof Botany,Polish Academyof Sciences,s 83-100'
Zubel R' (2004)- WątrobowcęPasmaMogiclicy i Łopieniaw BeskidzieWyspowym'
Pracadoktorska(mscr'),WydziałBiologii i Nauk o Ziemi UJ, Kraków ss.275'
STATISTIC.S PATIAL ANALYS IS O F F LO RISTIC.EC O LOG ICAL
DATA AS AN AfiEMPT OF MULTIASPECTUALDESCRIPTION
OF LOCAL BIODIVERSITY
Abstract
analysisof floristic
rt,ń pup., containsa descriptionof local biodiversitywith usethestatistic-spatial
data
floristic-ecological
on
based
(1
l
km)
x
gird
square
in
data..Tńevalorizationofspeciesrichness
Mts. was madc. More.
carriedout during the inveitigationof liverwórt flora oI the Beskid Wyspowy
floristic similarity of
o'.. tń. biodiveńity, floristic.andecologic value indices were calculatedand the
linked with horizonsquarewere assignód.Resultswere rlcscribedwith use o|diagramsand maps and
possiblethe connectionof many
make
methods
Applied
richness.
species
local
tui u.rung"-.nt-of
anó givc multiaspectuil,more completeand real'-viewof local biodiversity
|actorss"imultaneously
role oIliverworts
thanwith use oItraditionalńethods'obtainedresultsin connectionwith diagnostic
- nlants sensitiveto tt . unfuuoiublechangein habitatcausedby human impact,may be indicativeof
biocenoticchangestendencY.
Keywords:wątrobowce;BeskidWyspowy;statystyczno-przestrzennaanalizadanych;waloryzacja
florystycznej,ekologicznej;
floiystyczno-ekologiczna;wskaźnikibogactwa gatunkowego,cenności
bioróżnorodności.
wskiźnik
ogóńy
fl
orystyczne;
poaouieńsńo
iot<atnó