TUTAJ w formacie PDF

SKALA ENHANCED FUJITA – WSKAŹNIKI SZKÓD I STOPNIE USZKODZENIA
TŁUMACZENIE NA POLSKI Z DODANYMI ZDJĘCIAMI I UWAGAMI
usunięto nieistotne (miejskie lub niewystępujące w Polsce) wskaźniki szkód
Lista 6 wskaźników szkód
(amerykańskie poprzedzone literą ‘A’, kanadyjskie poprzedzone literą ‘C’)
Numer
A-1
A-26
C-1
C-2
C-4
C-6
Wskaźnik szkód
Budynki gospodarcze
Latarnie uliczne
Sieć elektroenergetyczna
Drzewa
Murowane budynki
Komórki, altanki
Strona
1
2
3
4
5
6
JAK PRZEBIEGA KLASYFIKACJA SZKÓD WEDŁUG SKALI EF?
Dla każdego wskaźnika szkód znajdującego się w obszarze szkód przypisywany jest odpowiedni
poziom uszkodzenia (Degree Of Damage – DOD), a następnie na podstawie uwag i własnej oceny –
wybierana jest dolna granica (DG), oczekiwana (OCZ) lub górna granica (GG) prędkości wiatru (w
km/h), który spodowodał dane szkody. Trąba powietrzna lub inne określane zjawisko dostaje taki
stopień EF jaki osiągnęła najwyższa prędkość wiatru, na podstawie podanej tabeli:
Stopień w
skali EF
0
1
2
3
4
5
Zakres prędkości wiatru
w km/h
90 – 130 km/h
135 – 175 km/h
180 – 220 km/h
225 – 265 km/h
270 – 310 km/h
powyżej 315 km/h
Celowo przy wskaźnikach szkód i DOD zostały podane tylko prędkości (bez skali EF), by nie wywierać
presji na osobie klasyfikującej szkody (typu wystąpiły szkody na prędkość 290 km/h, jednak dana
osoba ich nie uzna ponieważ to by oznaczało EF4).
A-1. BUDYNKI GOSPODARCZE
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Drewniane lub murowane lub oparte o metalową konstrukcję, z dachówką lub kryte blachą lub papą.
• Z dużymi drzwiami.
• Powierzchnia poniżej 250m2.
Uwagi:
• Dla drewnianych używać dolnej prędkości, dla murowanych oczekiwanej prędkości, dla metalowych
górnej prędkości. Wady konstrukcji mogą obniżyć wybór o jeden stopień (np. z OCZ do DG).
DOD
1
2
3
4
5
6
7
8
Opis szkód
OCZ
DG
GG
Minimalne szkody
Straty w pokryciu dachowym
Zawalenie się drzwi
Istotne szkody w części dachowej
Uniesienie lub zawalenie się części dachowej
Zawalenie się ścian
Przewrócenie lub przemieszczenie całego
budynku
Całkowite zniszczenie budynku
100
119
134
145
150
156
159
85
98
109
126
124
130
134
126
146
164
177
183
192
190
180
151
211
A-26. LATARNIE ULICZNE
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Metalowe słupy wysokości 3-6 m o średnicy od 20 cm (na dole) do 5 cm (na górze).
Uwagi:
• Nie mylić z siecią elektroenergetyczną! W wielu miejscach w Polsce lampy umieszczane są na
betonowych słupach sieci elektroenergetycznej – takie przypadki klasyfikuje się według C-1. Podany
tutaj A-26 dotyczy samodzielnych latarni.
• Dla DOD-2 należy wziąć pod uwagę wysokość złamania latarni, poniżej 2 m należy użyć górnej
prędkości, 2-4 m oczekiwana prędkość, powyżej 4 m dolna prędkość.
• Jeżeli zachodzi podejrzenie, że latarnia została uszkodzona przez odłamki, a nie bezpośrednio przez
wiatr, nie należy uwzględniać jej przy ocenie prędkości wiatru.
DOD
1
2
3
Opis szkód
OCZ
DG
GG
Minimalne szkody
Złamany słup
Złamany kilkakrotnie / owinięty słup
130
164
190
108
137
159
161
193
222
C-1. SIEĆ ELEKTROENERGETYCZNA
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Pojedyncze lub podwójne drewniane lub betonowe słupy (sieć niskiego napięcia).
• Pojedyncze lub podwójne betonowe słupy zbrojone prętami lub metalowe słupy (sieć średniego
napięcia).
• Metalowe, wysokie konstrukcje wsporcze (sieć wysokiego napięcia).
Uwagi:
• Przy wyborze DG, OCZ lub GG należy kierować się budową słupa (materiał, średnica). Dla
podwójnych betonowych zazwyczaj należy używać górnej granicy.
• Jeden słabszy słup (szczególnie drewniany) może spowodować zerwanie innych słupów ze względu
na naprężenia linii.
• Jeśli zachodzi podejrzenie, że drzewo lub odłamek spowodowało uszkodzenia słupa (np. upadając
na linię), nie należy uwzględniać tego przypadku przy ocenie prędkości wiatru.
• Metalowe, wysokie konstrukcje wsporcze w miejscach zmiany trasy linii o kąt większy niż 2 stopnie
są wzmacnianie – należy wtedy użyć górnej granicy prędkości.
DOD
1
2
3
4
5
6
Opis szkód
Minimalne szkody
Złamany łącznik na górze drewnianego słupa
Wiszące (na linii) drewniane słupy
Złamane słupy sieci niskiego napięcia
Złamane słupy sieci średniego napięcia
Zawalone metalowe, wysokie konstrukcje
wsporcze
OCZ
130
155
175
195
210
220
DG
110
125
135
145
180
185
GG
155
175
200
220
240
255
C-2. DRZEWA
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Grupa I: drzewa przy drogach lub w okolicach dróg, w parkach miejskich, na cmentarzach.
• Grupa II: lasy, samotne drzewa na polach.
Uwagi:
• Dla grupy I nie należy używać górnej granicy prędkości wiatru (ze względu na trudniejsze warunki
rozwoju drzew). Ponadto na dolną granicę wskazuje gleba ubita i/lub zagruzowana, a także bliskość
chodników, nowych dróg (ponieważ roboty budowlane mogły istotnie uszkodzić system korzeniowy lub
ograniczyć jego rozwój). W pozostałych przypadkach można użyć oczekiwanej prędkości wiatru.
• Wady kwalifikujące drzewo zawsze (niezależnie od grupy) do dolnej granicy prędkości wiatru: ubytki
na pniu, dziuple z oznakami próchnienia, obrzęk pnia (butelkowate zgrubienie pnia, świadczące o
zgniliźnie wewnątrz pnia).
• Dla grupy II, najważniejsze jest określenie gatunku oraz średnicy (obwodu) pnia na wysokości 130
cm (tzw. pierśnica). Wymiar ten jest skorelowany pośrednio z wiekiem drzewa, a bezpośrednio z jego
wytrzymałością na wiatr (im drzewo grubsze tym bardziej rozbudowany system korzeniowy). Gdy
drzewo jest zdrowe, należy się posłużyć następującą tabelą powstałą na podstawie tabeli wiekowej
drzew prof. Longina Majdeckiego:
Gatunki
Użyć DG
Użyć OCZ
Użyć GG
Świerki, sosny,
modrzewie, robinie,
olsze
Brzozy,
kasztanowce
Dęby, graby, buki
Klony, wierzby
20-40 cm średnicy (62124 cm obwodu)
41-60 cm (125-200 cm)
>60 cm (>200 cm)
15-30 cm (45-90 cm)
31-45 cm (91-140 cm)
>45 cm (>140 cm)
30-60 cm (90-200 cm)
10-25 cm (30-80 cm)
61-110 cm (201-340 cm)
26-45 cm (81-140 cm)
>110 cm (>340 cm)
>45 cm (>140 cm)
• Dla ułamanych gałęzi zdrowych z prawdopodobnie zdrowego drzewa należy użyć górnej granicy, dla
chorych, martwych lub z chorego drzewa należy użyć dolnej granicy. W przypadku wątpliwości –
oczekiwanej.
DOD
1
2
3
4
5
6
Opis szkód
OCZ
DG
GG
Małe gałęzie ułamane (<5 cm średnicy)
Duże gałęzie ułamane (5-30 cm średnicy)
Pojedyncze drzewa wyrwane lub pnie złamane
Wiele drzew wyrwanych lub złamanych
Prawie wszystkie drzewa w danym obszarze
wyrwane lub złamane
Niektóre drzewa poobdzierane z kory przez
latające odłamki
70
90
125
155
180
55
65
80
100
120
85
110
160
190
220
230
180
275
C-4. MUROWANE BUDYNKI
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Dach kryty gontem, dachówką lub blachodachówką. Oparty o konstrukcję drewnianą.
• Płaski, dwuspadowy, mansardowy lub kopertowy.
• Wszystkie ściany zewnętrzne są murowane, oparte o cegły, bloczki lub pustaki.
Uwagi:
• Dobór DG, OCZ lub GG powinien zależeć od jakości wykonania uszkodzonych części budynku
(warto brać pod uwagę, że wiele budynków jest w permanentnym remoncie, zbudowanych z
materiałów tańszych ale mniej wytrzymałych, możliwe są także liczne błędy wykonawcze związane z
brakiem doświadczenia/wiedzy budującego).
DOD
1
2
3
4
5
6
7
8
Opis szkód
OCZ
DG
GG
Minimalne szkody
Straty w pokryciu dachowym (<20%),
uszkodzone lub zerwane rynny
Wybite szyby w oknach i/lub drzwiach
Uniesienie dachu i/lub istotne straty w pokryciu
dachowym (>20%); zawalenie się komina
105
127
85
101
129
156
154
156
127
130
183
187
Większość struktury dachowej usunięta, ściany
przeważnie nienaruszone
Zewnętrzne ściany zawalone lub poważnie
uszkodzone
Większość ścian uszkodzonych, pozostają tylko
małe wewnętrzne pomieszczenia
Całkowite zniszczenie budynku
196
167
238
245
210
286
285
247
325
315
275
355
C-6. KOMÓRKI, ALTANKI
Polskie przykłady zdjęciowe:
Opis:
• Powierzchnia poniżej 12m2.
• Drewniana konstrukcja, możliwe pojedyncze metalowe wzmocnienia.
• Dach zazwyczaj kryty papą lub blachą.
• Zazwyczaj ma co najmniej jedno okno.
• Zazwyczaj słabo lub w ogóle nieprzytwierdzone.
Uwagi:
• Należy użyć górnej granicy prędkości dla większych lub dobrze przytwierdzonych do podłoża.
DOD
Opis szkód
OCZ
DG
GG
1
Komórka przesunięta lub przewrócona.
90
70
110
2
Komórka uniesiona w powietrze na mniej niż
10 m, skutkując istotnymi szkodami.
135
110
160
3
Komórka uniesiona w powietrze na więcej niż
10 m, skutkując całkowitym zniszczeniem.
180
150
210