(Microsoft PowerPoint - systemy liczbowe.ppt [tryb zgodno\234ci])
Transkrypt
(Microsoft PowerPoint - systemy liczbowe.ppt [tryb zgodno\234ci])
Elektronik - Rzeszów 2011-09-11 System liczbowy 2 Systemy liczbowe System liczbowy to inaczej zbiór reguł jednolitego zapisu i nazewnictwa liczb. Do zapisywania liczb zawsze używa się pewnego skończonego zbioru znaków, zwanych cyframi (np. arabskimi lub rzymskimi), które jednak można zestawiać ze sobą na różne sposoby, otrzymując nieskończoną liczbę kombinacji. Wyróżnia się następujące systemy liczbowe: •Dwójkowy (binarny) – składa się z 2 cyfr: 0,1; •Ósemkowy (oktalny)- składa się z 8 cyfr: 0, 1, 2, 3, 4,5,6,7; •Dziesiętny (decymalny)- składa się z 10 cyfr: 0,1,2,3,4,5,6, 7,8,9 ; •Szesnastkowy (heksadecymalny)- składa się z 16 cyfr: 0,1,2,3,4,5,6, 7,8,9, A, B, C, D, E, F . KLASA 1 TEM AT: NR 9 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne Systemy pozycyjne Systemy addytywne 3 4 Addytywne, w których liczby tworzy się przez dodawanie kolejnych symboli i stąd ich nazwa (np. jeśli "X"=10,"V"=5,"I"=1 to XVI = 10+5+1 = 16). Systemem addytywnym dziesiątkowym był system egipski, w którym używano oddzielnych hieroglifów dla potęg dziesiątki aż do siódmej włącznie. Innym przykładem addytywnego systemu jest dobrze znany i wciąż stosowany rzymski system zapisywania liczb z podstawowymi wielokrotnościami 10 i 5; jego cyfry są I - 1, V - 5, X - 10, L - 50, C - 100, D - 500, M 1000; jednak w tym systemie w niektórych przypadkach występuje odejmowanie, a nie tylko dodawanie. 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne Systemy liczbowe Systemy liczbowe 5 6 Sześćdziesiątkowy system liczbowy, stosowany w Mezopotamii, w którym podstawowymi wielokrotnościami były 10 i 60, był częściowo addytywny, częściowo pozycyjny. Jest on najstarszym znanym systemem każdego z tych dwóch rodzajów. W życiu codziennym spotykamy ślady babilońskiego systemu w podziale godziny na 60 minut, a minuty na 60 sekund, oraz w podziale kąta na minuty i sekundy kątowe. Zaletą systemów addytywnych jest możliwość zapisu nawet dużych liczb (pod warunkiem, że są okrągłe) za pomocą jednego znaku, a wadą złożoność, kłopoty interpretacyjne i zbyt wielka liczba cyfr przy mało okrągłych liczbach, oraz bardzo skomplikowany sposób dokonywania za ich pomocą prostych operacji arytmetycznych, wymagający zapamiętywania długich tabel. Zaletą systemów pozycyjnych jest ich klarowność, łatwość dokonywania nawet złożonych operacji arytmetycznych oraz możliwość zapisu dowolnie dużej liczby, jednak do zapisu bardzo dużych liczb (nawet okrągłych) jest potrzebna duża liczba cyfr. ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne Pozycyjne, które posiadają symbole (cyfry) tylko dla kilku najmniejszych liczb naturalnych: 0, 1, 2, ..., g − 1, gdzie g to tzw. podstawa systemu, która może być dowolną liczbą naturalną większą niż 1. Cyfry te są kolejno umieszczane w ściśle określonych pozycjach i są mnożone przez odpowiednią potęgę g. W sytuacji, gdy dana potęga nie jest potrzebna do zapisu danej liczby, zostawia się w zapisie puste miejsce, lub częściej specjalny symbol. Współcześnie jest to cyfra 0. Na przykład liczbę 5004,3 w dziesiętnym systemie liczbowym (czyli systemie, którego podstawą jest 10) odczytuje się jako: 2011-09-11 Na początku określono liczbę kombinacji wystarczającą dla rozróżnienia podstawowej liczby poleceń operatora (na linii człowiek - maszyna) na 256. Jest to odpowiednik 8 pozycji binarnych i tę liczbę pozycji przyjęło się określać jako bajt (ang. byte) informacji. Natomiast jako bit definiuje się najmniejszą jednostkę informacji, która może przyjmować wartość 0 lub 1. Ponieważ ilość informacji przetwarzanych przez współczesne komputery jest coraz większa, stosuje się wielokrotności bitu i bajtu. ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 1 Elektronik - Rzeszów 2011-09-11 Jednostki informacji Różnica między kB i KB 7 8 Najmniejsza jednostka informacji 1b; 8 bit [8 b] = 1 Bajt [ B]; 1 kilobit [1 kb] = 1024 bity [1024 b] (w przypadku określenia np. pojemności pamięci); 1 kilobit na sekundę [1 kb/s] = 1000 bitów na sekundę [1000b/s] (w przypadku określenia np. prędkości transmisji): 1 kilobajt [1 kB] = 1024 bajty [1024 B]; 1 megabajt [1 MB] = 1024 kB - l 048 576 B; 1 gigabajt [1 GB] - 1024 MB = 1024x 1024= 1 048 576 kB = 1024 x 1024 x 1024 = 1 073 741 824 B; 1 terabajt [1 TB]= 1024 GB; Wyższe jednostki: Oznakowanie krotności oznaczonej małymi lub wielkimi literami ma znaczenie. Przyjęto, że oznaczenie typu: 1KB to 1024 bajty, zaś 1kB to 1000 bajtów. Przedrostki: kilo k 210 1024 mega M 220 1 048 576 giga G 230 1 073 741 824 tera T 240 1 099 511 627 776 1 petabajt - 1 PB= 1024 TB; 1 eksabajt – 1EB =1024 PB; 1 zettabajt – 1ZB = 1024 EB; 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne Jednostki transmisji danych Przeliczanie jednostek 9 10 Istnieją różne typy transferu danych. Transfer może odbywać się pomiędzy poszczególnymi komponentami wewnątrz komputera lub między różnymi komputerami przy użyciu sieci, linii telefonicznych, modemu. Podstawową jednostką prędkości przesyłania danych jest bit na sekundę, zapisywana jako bps (bit per second) lub b/s. Przykład: Mając opcję np. neostrady 2M b/s = 2048K b/s = 256 KB/s 6M b/s= 6144Kb/s = 768 KB/s Przykład: 1. 15 B=………….b, co robimy 1 B=8b 15*8b= 120b; 2. 5 GB = ………….MB, co robimy 1GB=1024MB więc 5*1024MB= 5120MB; 3. 1 KB=…………kb, co robimy 1KB=1024B, 1 B=8b, więc 1024*8=8192bzamieniamy na kilo 8192/1000= 8,192kb; 4. Oblicz prędkość pobierania pliku 256Kb/s na rozmiar podany w bajtach.- 256: 8= 32 KB/s. Jeżeli chcemy zamienić bity na bajty należy podaną wartość podzielić przez 8, ponieważ 1 B= 8b. 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne Zadanie: Źródło: 11 12 Przelicz jednostki informacyjne: a)1024 B = …………………………………….b; b)512 kb = ……………………………………..b; c) 0,5 GB= ……………………………………..MB; d)2048MB = …………………………………..GB; e)1048576b = …………………………………kB; f) 6KB = ……………………………………….kb; g)512 kb/s =……………………………………kB/s; h) 80 kB/s =……………………………………kb/s. 1. Urządzenia techniki komputerowej, T. Marciniuk 2. http://pl.wikipedia.org/wiki/System_liczbowy Zapoznaj się dokładniej z systemami liczbowymi ze strony: http://www.math.edu.pl/systemy-liczbowe ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 ZSE Rzeszów - Systemy operacyjne 2011-09-11 2