Pobierz - WPHI Berlin
Transkrypt
Pobierz - WPHI Berlin
Rynek Niemiecki Biuletyn informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie Nr 4/09 wrzesień - październik 2009 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie Leipziger Platz 2, 10117 BERLIN Tel.: +49 30 20622670, Fax: +49 30 206226730 Email: [email protected] Spis treści Rynek Niemiecki - Biuletyn informacyjny Nr 4/09, wrzesień - paźdiernik 2009 I - Opracowania branŜowe Niemiecka branŜa energetyczna ............................................................................................4 1. Cele i załoŜenia polityki energetycznej Niemieckiej Republiki Federalnej ........................4 2. Rodzaje nośników energii stosowanych w Niemieckiej Republice Federalnej .................5 3.1 Energia elektryczna ze źródeł kopalnych ..................................................................5 3.1.1 Uzyskiwanie energii z węgla kamiennego ................................................................5 3.1.2 Uzyskiwanie energii z węgla brunatnego ..................................................................6 3.1.3 Uzyskiwanie energii z olejów mineralnych ................................................................6 3.1.4 Uzyskiwanie energii z gazu ziemnego ......................................................................7 3.1.5 Energetyka jądrowa..................................................................................................8 3.2 Energia odnawialna .................................................................................................8 3.2.1 Energetyka wiatrowa ................................................................................................9 3.2.2 Energetyka słoneczna ..............................................................................................9 3.2.3 Energia wodna .........................................................................................................9 3.2.4 Biomasa .................................................................................................................10 3.2.5 Energia geotermalna ..............................................................................................10 3.2.6 Załączniki ...............................................................................................................11 II - Informacje branŜowe w skrócie Koncern RWE uruchamia pilotaŜową instalację technologii CCS .........................................14 Problem elektrowni atomowych w Niemczech ......................................................................15 Źródła niemieckiego zaopatrzenia w ropę ............................................................................17 Wzrost migracji zarobkowej Niemców do Holandii ................................................................17 Dostęp do niemieckiego rynku pracy ....................................................................................18 Realia niemieckiego rynku pracy ..........................................................................................18 Szansa pracy dla polskich nauczycieli ..................................................................................19 Niemieckie koncerny motoryzacyjne ekspandują do Algierii .................................................20 Spis treści Promocja sprzedaŜy bezpośredniej produktów rolno – spoŜywczych ...................................20 Wahania w niemieckim obrocie handlowym .........................................................................21 Współpraca polskich i niemieckich przedsiębiorców .............................................................22 Polska rozbudowuje szczytową pozycję w handlu zagranicznym Niemiec z Europą Wschodnią ...........................................................................................................................22 Nowe regulacje niemieckie w zakresie państwowych ubezpieczeń kredytów eksportowych w handlu z krajami UE i OECD ................................................................................................23 Lista wspólników w niemieckiej Sp. z o.o. ............................................................................24 Numer identyfikacyjny EORI dla firm niemieckich .................................................................25 Blisko 80 mln zł na wsparcie inwestorów i eksporterów ........................................................25 Pomoc niemieckich kolegów dla polskiego winiarza .............................................................27 III - Zapowiedzi wydarzeń promocyjnych Seminarium gospodarcze „Odnawialne źródła energii w Polsce – potencjał oraz szanse rozwojowe”, Düsseldorf, 15.09.2009....................................................................................28 Forum Polskich Przedsiębiorców Kolonia, 24.09. 2009 .......................................................28 Expo Real 2009 - XII Międzynarodowe Targi Nieruchomości Inwestycyjnych, Monachium 5-7.10.2009 .......................................................................................................29 Seminarium Gospodarcze „Polska - wyzwania i perspektywy zarządzania zasobami osobowymi”, Düsseldorf , 6.10.2009...................................................................................30 VI POLSKO-SAKSOŃSKIE FORUM GOSPODARCZE Zamek Czocha w Leśnej, 8-9.10.2009 ................................................................................31 „W 20 lat od upadku muru berlińskiego, w 20-tą rocznicę wolnych wyborów w Polsce wspólnie w centrum Europy tworzymy przyszłość”, Berlin, 14.10.2009.................................32 REHACARE - Międzynarodowe Targi dla osób niepełnosprawnych i wymagających opieki, Düsseldorf , 14–17.10.2009 ...........................................................32 Konferencja „Polska – 5 lat doświadczeń w UE”, Hanower, 14.10.2009 ...............................33 Konferencja i giełda kooperacyjna przedstawicieli handlowych, Hanower , 30.10.2009 ........35 Stoisko informacyjno – promocyjne WPHI KG RP Kolonia w ramach „7. Międzynarodowego Dnia Przedstawicieli Handlowych Wschodniej Westfalii, IHK Bielefeld, 9.11. 2009..............36 MEDICA – Międzynarodowe Targi Sprzętu Medycznego i WyposaŜenia Szpitali, Düsseldorf, 18–21.11.2009 .....................................................................................................................38 Polsko-Niemieckie Targi BoŜonarodzeniowe WEIHNACHTEN 2009, Frankfurt nad Odrą, 20-22.11.2009 ......................................................................................38 Opracowania rynkowe i branŜowe Niemiecka branŜa energetyczna 1. Cele i załoŜenia polityki energetycznej Niemieckiej Republiki Federalnej Przemysł energetyczny naleŜy do strategicznych gałęzi niemieckiego przemysłu. Zaopatrzenie kraju w wystarczające ilości energii, zarówno elektrycznej jak i cieplnej, jest podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania nie tylko przemysłu i usług, lecz równieŜ transportu oraz gospodarstw domowych. Głównymi celami realizowanymi w tym zakresie przez Niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii (Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie) są1: zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii przy zachowaniu kryteriów opłacalności ekonomicznej oraz spełnieniu wymogów ekologicznych Niemiecka Republika Federalna posiada stosunkowo niewielkie zasoby tzw. pierwotnych nośników energii, czyli surowców energetycznych występujących w przyrodzie w sposób naturalny w postaci kopalin, których eksploatacja uzasadniony byłaby względami ekonomicznymi. Stopniowo zmniejsza się stopień pokrycia zapotrzebowania na energię ze źródeł własnych. Podczas gdy w początkach lat 90-tych XX wieku rodzimy przemysł wydobywczy dostarczał około połowy nośników energii, w chwili obecnej wskaźnik ten kształtuje się poniŜej 40%2. W tej sytuacji kraj skazany jest na import energii bądź jej nośników. W procesie tym znaczącą rolę odgrywa dywersyfikacja dostawców, w celu zminimalizowania niekorzystnych wpływów czasowego przerwania bądź zmniejszenia dostaw od któregoś z odbiorców. Sytuację taką zauwaŜyć moŜna w przypadku gazu ziemnego, importowanego z Rosji, Norwegii i Holandii, czy choćby ropy naftowej, której głównymi dostawcami do Niemiec jest Rosja, Norwegia i w mniejszej części państwa OPEC. Drugim waŜnym aspektem związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego kraju jest stałe zmniejszanie zapotrzebowania energetycznego przez wdraŜanie nowych, energooszczędnych technologii produkcji w przemyśle i usługach, oraz promowanie odpowiednich rozwiązań dla gospodarstw domowych. Coraz większego znaczenia, szczególnie w kontekście postanowienia zaprzestania pozyskiwania energii atomowej, nabierają odnawialne źródła energii, co przekłada się równieŜ na wzrost strategicznego znaczenia dla gospodarki narodowej branŜy wytwarzającej elektrownie wiatrowe, ogniwa fotowoltaiczne czy gruntowe wymienniki ciepła (pompy ciepła). Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii, mające na uwadze ekonomiczne aspekty zaopatrzenia w energię, popiera równieŜ inicjatywy mające na celu liberalizację rynku energetycznego. Przykładem takiego działania jest liberalizacja europejskiego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego. W ten sposób, przy głównym udziale cen jako czynnika warunkującego atrakcyjność ekonomiczną danych dostawców, moŜliwe jest długotrwałe poprawienie konkurencyjności niemieckiej gospodarki. 1 2 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/ziele-der-energiepolitik.html, stan na 20.07.2009 Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 15 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 4 Opracowania rynkowe i branŜowe Ostatnim z załoŜeń polityki energetycznej realizowanej przez Ministerstwo jest zapewnienie atrakcyjności dostarczanej energii pod względem ekologicznym. Ambitne cele redukcji emisji związanych ze spalaniem paliw kopalnych na terenie Unii Europejskiej wymagają dostosowania strategii pozyskiwania energii równieŜ w Republice Federalnej. Wychodząc naprzeciw tym wyzwaniom, Rząd Federalny opracował Zintegrowany Program Energetyczny i Klimatyczny (IEKP – Integriertes Energie- und Klimaprogramm). Składający się z dwóch pakietów ustaw program uchwalony przez rząd w roku 2007, stwarza podstawy wytwarzania i gospodarowania energią w Republice Federalnej Niemiec. Centralnymi jego załoŜeniami, w dobie wyraźnych wahań cen paliw kopalnych, jest rozpowszechnienie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w procesie tzw. gospodarki energetycznej skojarzonej (Kraft-WärmeKopplung), dalsza rozbudowa instalacji do uzyskiwania energii ze źródeł odnawialnych (np. przybrzeŜne elektrownie wiatrowe), oraz wspieranie nowych inwestycji prowadzących do opracowania i wdroŜenie technologii oszczędzających energię elektryczną3. 2. Rodzaje nośników energii stosowanych w Niemieckiej Republice Federalnej 3.1 Energia elektryczna ze źródeł kopalnych Energia elektryczna otrzymywana z pierwotnych nośników energii (tzw. energia pierwotna, otrzymywana z węgla kamiennego, brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego, czy pierwiastków promieniotwórczych) odgrywa w dalszym ciągu kluczową rolę w bilansie energetycznym Niemiec. Planowanie zastosowania poszczególnych nośników energii wiąŜe się przede wszystkim z kosztami zmiennymi, na które największy wpływ mają ceny surowców energetycznych na rynkach światowych. W przypadku pierwotnych nośników energii są to przede wszystkim węgiel brunatny i uran4. Odgrywają one największą rolę w bilansie energetycznym Niemiec. W roku 2008 do wytworzenia 639 mld KWh energii elektrycznej zuŜyto łącznie nośniki energii o ekwiwalencie energetycznym równym 5494 PJ. Największy udział w wytworzeniu energii elektrycznej miało paliwo atomowe (29%) oraz węgiel brunatny (26%). Elektrownie napędzane tymi rodzajami paliwa nie nadają się jednak do pokrywania krótkoterminowego zwiększonego zapotrzebowania na prąd w godzinach największego jego poboru. Z powodów technicznych osiągnięcie pełnej mocy trwa w nich zbyt długo, aby mogły być stosowane w przypadku krótkotrwałych wahań popytu na energię elektryczną. W tej roli najlepiej sprawdzają się elektrownie opalane węglem kamiennym, gazem ziemnym oraz w mniejszym stopniu – z powodu proporcjonalnie najwyŜszych kosztów zmiennych – ropą naftową. PoniŜej przedstawione zostały poszczególne rodzaje nośników energii pierwotnej wraz z krótką charakterystyką. 3.1.1 Uzyskiwanie energii z węgla kamiennego Węgiel kamienny jest obok gazu ziemnego najwaŜniejszym nośnikiem energii pierwotnej stosowanym w procesie gospodarki energetycznej skojarzonej. SłuŜy on w większości przypadków do zapewnienia energii cieplnej centralnego ogrzewania oraz – obok koksu – w energochłonnym procesie wytopu stali. Przemysł metalurgiczny jest najwaŜniejszym oprócz elektrowni odbiorcą węgla kamiennego. Tylko około 1/3 łącznej ilości spalanego węgla pochodzi z rodzimego wydobycia5. Pomimo posiadania przez RFN duŜych zasobów tego surowca (szacowanych na ponad 83 mld. ton, co w przypadku rocznego zuŜycia 3 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/ziele-der-energiepolitik,did=254046.html, stan na 20.07.2009 Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 19 5 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/kohlepolitik.html, stan na 21.07.2009 4 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 5 Opracowania rynkowe i branŜowe w granicach 60 mln ton zapewnia teoretycznie zapas surowca na kolejne 1300 lat6) niemiecki węgiel kamienny nie jest konkurencyjny cenowo na światowych rynkach z powodu trudnych warunków geologicznych wydobycia. W tej sytuacji restrukturyzowany stopniowo niemiecki przemysł wydobywczy węgla kamiennego jest w stanie funkcjonować tylko dzięki subwencjom. Są one stopniowo zmniejszane: w roku 1960 subwencjonowano 146 kopalni, przy rocznym poziomie wydobycia 142,3 mln ton i zatrudnieniu wynoszącym 490190 osób. Dla porównania w roku 2008 subwencjonowano juŜ tylko 8 kopalni, wydobycie kształtowało się na poziomie 20,7 mln ton, natomiast zatrudnienie wynosiło 35415 osób. Terenami wydobycia węgla kamiennego są kraje związkowe Nadrenia Północna – Westfalia oraz Kraj Saary. Koszty subwencji dzielone są pomiędzy kraj związkowy Nadrenię Północną Westfalię i RFN, przy czym w roku 2008 ponad 72% dotacji pochodziło z budŜetu centralnego (było to 1862 mln euro, 516 mln pochodziło z budŜetu Nadrenii Północnej – Westfalii). W roku 2007 rząd federalny podjął decyzję o zaprzestaniu wydobycia węgla kamiennego do roku 2018 szczególnie, Ŝe zapotrzebowanie na ten surowiec moŜe być w całości pokryte przez import. 3.1.2 Uzyskiwanie energii z węgla brunatnego Węgiel brunatny uŜywany jest przede wszystkim do wytwarzania energii elektrycznej (około 25% ogólnego zapotrzebowania kraju) i energii cieplnej centralnego ogrzewania. W przeciwieństwie do węgla kamiennego całkowite zapotrzebowanie na ten surowiec pokrywane jest z eksploatacji rodzimych źródeł. Wydobycie węgla brunatnego, odbywające się na terenie Niemiec w 10 kopalniach odkrywkowych, nie podlega w przeciwieństwie do węgla kamiennego subwencjom i jest w pełni uzasadnione ekonomicznie. Wysoką sprawność energetyczną systemu uzyskuje się lokując elektrownie opalane tym paliwem w bezpośrednim sąsiedztwie odkrywek. Niewielka część urobku zostaje poddana dalszym procesom uszlachetnienia (m.in. koks czy brykiety). Eksploatacja węgla brunatnego, w połączeniu z opracowywanymi nowymi technologiami czystszego i bardziej wydajnego spalania tego paliwa, przyczynia się w duŜej mierze do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Nie naleŜy jednak zapominać równieŜ o duŜych szkodach ekologicznych i społecznych (przesiedlenia z terenów eksploatowanych górniczo), które powoduje odkrywkowy sposób wydobycia węgla. Od czasu rozpoczęcia wydobycia objęło ono swym zasięgiem obszar około 168000 ha, z których 65% zostało obecnie ponownie zrekultywowanych. Tereny te są w 30% wykorzystywane pod działalność rolniczą, 47% jest zalesionych, natomiast z 14% utworzono zbiorniki wodne. 3.1.3 Uzyskiwanie energii z olejów mineralnych Oleje mineralne są w Niemczech najwaŜniejszym nośnikiem energii pierwotnej. Ich udział w bilansie energii pierwotnej wynosił w roku 2007 33,9%7 i zmniejsza się sukcesywnie od lat 70tych XX wieku w wyniku postępującego wypierania olejów jako paliwa grzewczego przez gaz ziemny. Największy udział paliwa płynne mają oczywiście w dziedzinie transportu, gdzie jeszcze przez dłuŜszy czas stanowić będą wiodący nośnik energii. O wielkości niemieckiego rynku paliw płynnych świadczą poniŜsze dane, dotyczące roku 2007: łączna sprzedaŜ paliw płynnych kształtowała się na poziomie 101,8 mln ton, z czego 21,8 mln ton przypadało na benzyny, 29,1 mln ton na paliwo do silników diesla, 17,2 mln ton na lekki olej opałowy, natomiast pozostałych 6,1 mln ton stanowił cięŜki olej opałowy, stosowany przede wszystkim w przemyśle. Systematycznie spada jednak zuŜycie paliw płynnych, m.in. jako skutek 6 7 Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 15 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/mineraloelversorgung.html, stan na 21.07.2009 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 6 Opracowania rynkowe i branŜowe działania rządu federalnego, stawiającego sobie za cel moŜliwie największą substytucję kopalnych paliw płynnych przez gaz ziemny oraz bioestry8. Popyt na paliwa płynne pokrywany jest poprzez import surowej ropy naftowej, która poddawana jest później procesom uszlachetniania w rafineriach niemieckich. W roku 2007 importowano około 106,6 mln ton surowej ropy naftowej, z czego przewaŜająca większość pochodziła z Rosji (33,9 mln ton, czyli 31,7%), następnie z Norwegii i krajów Unii Europejskiej (łącznie 33,7 mln ton, czyli 31,6%). Zdolność produkcyjna rafinerii niemieckich szacowana jest łącznie na 119,03 mln ton. Produkcja (włącznie z recyklingiem) opiewała w roku 2007 na 120,4 mln ton. Paliwa płynne sprzedawane na niemieckich stacjach benzynowych zaliczają się od roku 2003 do paliw o zmniejszonej zawartości siarki (górna granica to 10mg/kg). Republika Federalna Niemiec była jednym z pierwszych państw Unii Europejskiej, które wprowadziły tego rodzaju paliwa do obiegu, poniewaŜ na mocy dyrektywy 2003/17/EG okres wprowadzania tego rodzaju paliw powinien zostać zakończony dopiero w roku 2009. Zaopatrzenie w paliwa płynne odbywa się na 14527 stacjach benzynowych (dane z 1.01.2008), z których 375 znajduje się przy autostradach. PrzewaŜająca ich ilość, bo ponad 60% jest własnością duŜych koncernów paliwowych, 27,7% naleŜy do średnich firm, natomiast 11,4% są własnością podmiotów niezwiązanych z branŜą wytwórczą. 3.1.4 Uzyskiwanie energii z gazu ziemnego Gaz ziemny ma 22,7% udziału w zuŜyciu pierwotnych nośników energii w Niemczech. ZuŜycie wyniosło w roku 2007 3358 PJ. Największymi odbiorcami był przemysł (ok. 1500 PJ) oraz gospodarstwa domowe (ok. 1000 PJ). W kontekście perturbacji na tle gazowym pomiędzy Rosją a Ukrainą, waŜnym zagadnieniem jest zapewnienie dywersyfikacji dostaw. Niemcy uczestniczą w kilku strategicznych projektach mających zapewnić stałość dostaw tego surowca do krajów Unii Europejskiej. Planowana jest realizacja gazociągów Nord Stream, Nabucco oraz South Stream9. Pierwszy z nich, prowadzący po dnie Morza Bałtyckiego bezpośrednio z terytorium Rosji, ma od wysokości Greifswaldu przebiegać po terytorium niemieckim, skąd dalej ma zaopatrywać w gaz kraje Europy Zachodniej i Czechy. Nabucco jest projektem mającym połączyć złoŜa w rejonie Morza Kaspijskiego i Środkowego Wschodu z siecią zaopatrzeniową UE. Ma on przebiegać przez terytorium Bułgarii, Rumunii, Węgier do Austrii i mieć długość około 3300 kilometrów. Po zakończeniu inwestycji ma być ona zdolna do przesyłania rocznie ponad 31 mld m3 gazu ziemnego i znacząco przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa energetycznego Unii. Ostatni z gazociągów, South Stream jest projektem włosko – rosyjskim. Ma on połączyć po dnie Morza Kaspijskiego rosyjski port Noworosyjsk z bułgarską Warną, skąd maja przebiegać dwie niezaleŜne nitki do Włoch i Austrii. Gazociąg ten ma być zdolny do przesyłania rocznie 30 mln m3 gazu. Kolejną moŜliwością dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego jest transport morski surowca w postaci płynnej (LNG). Największymi producentami płynnego gazu ziemnego, który po ochłodzeniu do temperatury skroplenia zmniejsza swoją objętość 600 – krotnie są Malezja, Indonezja, Algieria, Nigeria i Katar. W Europie powstają od roku 2007 kolejne gazoporty do przyjmowania tego ładunku. Z tego teŜ powodu w Niemczech nie ma potrzeby budowania podobnej instalacji – gaz ziemny moŜe być przesyłany istniejącymi połączeniami z portów połoŜonych w innych krajach. 8 9 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/mineraloelversorgung,did=159666.html, stan na 22.07.2009 Bundesverband der Energie- und Wasserwirtschaft (BDEW)(2009). Fakten, str. 8 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 7 Opracowania rynkowe i branŜowe 3.1.5 Energetyka jądrowa W Republice Federalnej Niemiec działa obecnie 17 elektrowni atomowych, posiadających łączną moc 20.457 MW. W roku 2008 wytworzyły one około 28% ogólnego zapotrzebowania Niemiec na energię elektryczną. Energia atomowa jest obecnie jednym z najtańszych rodzajów energii, wg Ministerstwa Gospodarki i Technologii koszt wytworzenia KWh kształtuje się na poziomie 2,65 centów10 (dla porównania koszt KWh otrzymanej z węgla brunatnego to 2,40 centów, z gazu ziemnego 4,90 centów, z farm wiatrowych 9 centów, natomiast z instalacji ogniw fotowoltaicznych aŜ 54 centy). Pomimo oczywistych zalet ekonomicznych, elektrownie atomowe posiadają równieŜ szereg wad związanych z trudnym technologicznie, kosztownym i obarczonym ryzykiem skaŜenia terenu składowaniem odpadów radioaktywnych powstałych z wykorzystanego paliwa. W roku 2000 rząd koalicyjny SPD i Zielonych zdecydował się na stopniowe wyłączanie kolejnych elektrowni jądrowych, aŜ do całkowitego wycofania się Niemiec z tego sposobu produkcji energii. Doprowadziło to do zamknięcia dwóch pierwszych elektrowni atomowych w roku 2003 (Stade) i 2005 (Obrigheim), jednak w obecnej sytuacji wzrostu cen paliw kopalnych oraz niepewnej strategicznej sytuacji zaopatrzenia w nie na nowo pojawia się w parlamencie niemieckim temat przesunięcia terminów zamykania kolejnych elektrowni. Szacuje się, Ŝe ostatnia elektrownia jądrowa w Neckarwestheim zostanie odłączona od sieci przesyłowej w roku 2022. Według zleconych przez Ministerstwo badań, wydłuŜenie czasu ich funkcjonowania do granicy 60 – 70 lat miałoby pozytywny efekt na zatrudnienie w gospodarce narodowej na poziomie od 7 do 42 tys. osób (łącznie w elektrowniach atomowych pracuje ich obecnie 30 tys.), jak równieŜ zahamowałoby lawinowy wzrost cen energii elektrycznej wRFN. Odpady radioaktywne składowane są na terenie Niemiec w Gorleben w Dolnej Saksonii. W roku 2007 wytypowano nowe miejsce składowania odpadów charakteryzujących się słabą i średnią promieniotwórczością, ma być to kopalnia „Konrad” znajdująca się równieŜ na terenie Dolnej Saksonii11. 3.2 Energia odnawialna Energia odnawialna stanowi coraz waŜniejsze źródło w bilansie energetycznym Niemiec. Dzieje się tak nie tylko z powodu zobowiązań redukcji gazów cieplarnianych, lecz takŜe z powodu poszukiwań alternatyw dla coraz droŜszych surowców kopalnych. Rząd Federalny realizuje obecnie załoŜenie zwiększenia udziału odnawialnych nośników energii w bilansie energii pierwotnej kraju do 4,2% w roku 2010 w stosunku do roku 2000 oraz w produkcji energii elektrycznej do 12,5% w takim samym okresie czasu12. Energetyka bazująca na odnawialnych nośnikach energii przyczynia się równieŜ do realizacji celów ekologicznych – zmniejsza produkcję dwutlenku węgla o ok. 112 mln ton rocznie (dane z roku 2008). Realizowanych jest obecnie szereg projektów opartych na ustawie o energiach odnawialnych (EEG - Erneuerbare-Energien-Gesetz), które mają uatrakcyjnić ten rodzaj nośników energii dla odbiorców. Programy leŜą w gestii Federalnego Ministerstwa Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów. BranŜa energii odnawialnych stała się w ostatnich latach równieŜ waŜnym czynnikiem rozwoju niemieckiej gospodarki narodowej. Jej dynamiczny wzrost tworzony jest przez ponad 249000 zatrudnionych. Z powodu rosnącego znaczenia branŜy energii odnawialnych w tworzeniu bilansu energetycznego Niemiec, jak równieŜ z powodu rosnącego wpływu na gospodarkę narodową, zostanie jej poświęcone odrębne opracowanie. 10 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/kernenergie.html, stan na 20.07.2009 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/kernenergie,did=156066.html, stan na 21.07.2009 12 http://www.bmwi.de/BMWi/Navigation/Energie/erneuerbare-energien.html, stan na 22.07.2009 11 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 8 Opracowania rynkowe i branŜowe 3.2.1 Energetyka wiatrowa Energetyka wiatrowa jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się sektorów niemieckiej gospodarki. Na terenie całego kraju w elektrowniach wiatrowych zainstalowane są 22247 MW mocy.13 W samym tylko roku 2007 zainstalowano 833 nowe elektrownie wiatrowe o łącznej mocy 1667 MW, które dostarczyły 39,5 mld KWh. Największe nadzieje na rozwój tego sposobu wytwarzania energii elektrycznej związany jest z budową farm wiatrowych na morzu. Korzystne warunki meteorologiczne powodują, Ŝe farmy takie mogą pracować znacznie efektywniej niŜ podobne instalacje budowane na lądzie, jak równieŜ mogą osiągać znacznie większą moc jednostkową. Szacuje się, Ŝe do roku 2010 uda się uzyskać z dostępnych obecnie pod budowę farm wiatrowych na morzu terenów w granicach 2000 – 3000 MW mocy. Długoterminowo, tj. do roku 2025 – 30 moŜliwe jest nawet osiągnięcie mocy rzędu 20000 – 25000 MW, zainstalowanej na farmach morskich. Kolejnym waŜnym aspektem jest tzw. repowering, tj. stopniowe zastępowanie starszych juŜ działających elektrowni wiatrowych bardziej wydajnymi konstrukcjami. Łączny obrót branŜy energetyki wiatrowej wyniósł w roku 2007 5,7 mld euro. Z ogólnej liczby 249000 zatrudnionych w branŜy energii odnawialnych, ponad 84300 pracuje w branŜy energetyki wiatrowej. 3.2.2 Energetyka słoneczna Energetyka słoneczna nie odgrywa z powodu warunków klimatycznych (średniego rocznego czasu ekspozycji słońca) panujących w RFN duŜego znaczenia przy wytwarzaniu energii elektrycznej. Wprawdzie jest to technicznie moŜliwe, jednak instalacje fotowoltaiczne są nadal drogie i niezbyt sprawne. Są one jednak przedmiotem wsparcia rządu federalnego w oparciu o ustawę o energiach odnawialnych, ustanawiającej m.in. konieczność odbioru wytworzonej w nich energii elektrycznej przed energią wytworzoną z kopalnych nośników energii. Powoduje to lawinowy wzrost ilości wytworzonej w ten sposób energii elektrycznej. W roku 2007 było to 3,1 TWh, wynik co prawda lepszy od osiągniętego w roku 2006 aŜ o 40%, jednak udział tego sposobu uzyskiwania energii w zuŜyciu energii brutto wynosił jedynie 0,5%. Drugim, znacznie tańszym i bardziej rozpowszechnionym sposobem korzystania z energii słonecznej jest wykorzystywanie jej do ogrzewania wody uŜytkowej. Od 1 stycznia 2009 roku obowiązuje ustawa o wytwarzaniu ciepła z zasobów odnawialnych (Erneuerbare-Energien-Wärmegesetz), nakładająca obowiązek instalowania kolektorów słonecznych do ogrzewania wody na wszystkich nowo wznoszonych budynkach. W roku 2007 zainstalowano w Niemczech kolektory tego typu o powierzchni ponad 1 mln m2, co daje łączną powierzchnię wszystkich takich instalacji w Niemczech równą 9,6 mln m2. NajwaŜniejszymi bodźcami dalszego zwiększania powierzchni instalacji były wysokie ceny oleju i gazu, oraz programy wsparcia tego typu inwestycji14. 3.2.3 Energia wodna Energia wodna jest tradycyjnym sposobem uzyskiwania energii elektrycznej z zasobów odnawialnych. W końcu roku 2006 działało w Niemczech 7300 elektrowni wodnych (o mocy mniejszej niŜ 1 MW), produkujących w granicach 8 – 10% całkowitej ilości energii elektrycznej wytworzonej z siły wody. Pozostała część energii wytwarzana jest w średnich 13 http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/4642/, stan na 23.07.2009 14 Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit (BMU) (2008). Erneuerbare Energien in Zahlen. Nationale und internationale Entwicklung, str. 7 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 9 Opracowania rynkowe i branŜowe i duŜych elektrowniach wodnych, których jest w Niemczech 354. Ogólna zainstalowana moc równa jest 4720 MW15. W roku 2007 ilość wytworzonej w elektrowniach wodnych energii elektrycznej równała się 20,7 mld KWh, co stanowiło 3,4% całkowitej ilości prądu wytworzonej w Republice Federalnej, a jednocześnie 23,6% wytworzonej ze źródeł odnawialnych. W przeliczeniu fakt ten oznaczał zaoszczędzenie emisji 22,6 mln ton dwutlenku węgla do atmosfery. Potencjał do budowy nowych elektrowni wodnych występuje w Niemczech przede wszystkim w południowych krajach związkowych. Wydajność istniejących juŜ elektrowni moŜna w pewnym stopniu zwiększyć instalując w nich nowe sprawniejsze turbiny. Energetyka wodna związana jest jednak z koniecznością znacznych nakładów inwestycyjnych. Przy budowie nowej elektrowni wodnej małej mocy (pomiędzy 100 a 1000 KW) naleŜy liczyć się z kosztami od 4000 do 6000 euro na kaŜdy zainstalowany kilowat. Koszty wytworzonej energii elektrycznej kształtują się w przy rocznym czasie pracy elektrowni równym 3000 – 5000 h w roku na poziomie od 10 do 23 centów/KWh. W roku 2007 branŜa osiągnęła obrót równy 1,23 mld euro, przy zatrudnieniu wynoszącym ok. 9300 osób. 3.2.4 Biomasa Biomasa jest w RFN najwaŜniejszym nośnikiem energii ze źródeł odnawialnych. Znajduje ona zastosowanie do wytwarzania energii elektrycznej, energii cieplnej, jak i biopaliw. AŜ 69% całkowitej energii wytworzonej w roku 2007 ze źródeł odnawialnych pochodziło z biomasy. Ilość ta pokrywała w 3,9% ogólne zapotrzebowanie na energię elektryczną, 6,2% zapotrzebowanie na energię cieplną, oraz w 7,6% całkowite zapotrzebowanie na paliwa do pojazdów mechanicznych. NajwaŜniejszym nośnikiem bioenergii w Niemczech jest drewno. Około ¼ ilości drewna (chodzi tu o mniej wartościowe gatunki) zostaje przeznaczona do produkcji energii. Drugim co do wielkości dostawcą biomasy jest rolnictwo. Do produkcji biomasy przeznaczone jest około 10% całkowitego areału ziem uprawnych (1,75 mln ha16). NajwaŜniejszym nośnikiem energii odnawialnej pochodzącym z upraw rolnych jest rzepak, stosowany do produkcji biopaliw. Z powodu ograniczonej dostępności terenów uprawnych nie istnieje moŜliwość znacznego zwiększenia areału upraw. Szacuje się, Ŝe po roku 2020 moŜna by przeznaczyć na ten cel maksymalnie od 2,5 do 5 mln ha ziem. Energię otrzymuje się równieŜ z bioodpadów, słomy czy biogazu. Jest to obecnie najwaŜniejszy kierunek rozwoju technologii pozyskiwania energii z biomasy, poniewaŜ pozwala ograniczyć areał ziem pod uprawę biomasy na korzyść produkcji rolnej. Potencjał energetyczny takiego rozwiązania szacuje się na ok. 550 PJ. BranŜa bioenergii osiągnęła w roku 2007 obrót wysokości 10,23 mld euro. Zatrudnionych w niej było 96100 osób, głównie przy produkcji biopaliw z drewna (pelety). 3.2.5 Energia geotermalna PoniewaŜ eksploatacja energii geotermalnej głębokiej (wykonywane odwierty mają głębokości do kilku tysięcy metrów i dostarczają wodę o temperaturze nawet do 200°C) jest trudna technologicznie i związana z wysokimi inwestycjami początkowymi, obserwuje się na terytorium Niemiec dopiero początki rozwoju tej technologii otrzymywania energii. Początkowo energia geotermalna wykorzystywana była przede wszystkim do ogrzewania budynków, w 2007 roku oddano zaś do uŜytku w Landau drugą elektrownię opartą o ciepło 15 16 http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/4644/, stan na 22.07.2009 http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/4759/, stan na 22.07.2009 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 10 Opracowania rynkowe i branŜowe ziemi. Energia geotermalna ma wciąŜ marginalne znaczenie w bilansie energetycznymRFN, przewiduje się jednak w dalszej perspektywie wraz z dostępnością nowych, tańszych technologii eksploatacji, oddawanie do uŜytku kolejnych tego typu instalacji, w szczególności na południu Niemiec. Znacznie bardziej rozwinięta jest technologia pozyskiwania energii z małych głębokości, np. za pomocą pomp ciepła. Jest to technologia uzasadniona ekonomicznie nawet dla pojedynczych budynków. Przewiduje się jej lawinowy rozwój ze względu na wejście w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2009 roku ustawy o wytwarzaniu ciepła z zasobów odnawialnych, nakładającej na kaŜdy nowo zbudowany budynek obowiązek wykorzystywania energii odnawialnych. Oba rodzaje geotermii objęte są programami rządowymi wspierającymi ich rozwój17. 3.2.6 Załączniki Produkcja energii elektrycznej brutto w Republice Federalnej w latach 1990 – 2008 Źródło: Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 19 Dane z roku 2007 i 2008 są danymi szacunkowymi 17 http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/42912/, stan na 24.07.2009 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 11 Opracowania rynkowe i branŜowe Struktura zuŜycia energii pierwotnej w Republice Federalnej Niemiec w roku 2008 Źródło: Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit (2009). Entwicklung der erneuerbaren Energien in Deutschland im Jahr 2008, str. 3 Produkcja energii elektrycznej brutto ze źródeł odnawialnych w latach 1990 – 2008 Źródło: Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 20 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 12 Opracowania rynkowe i branŜowe Dane z roku 2008 są danymi szacunkowymi ZuŜycie energii końcowej w Republice Federalnej Niemiec w latach 1990 - 2008 Źródło: Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie (2009). Energie in Deutschland, str. 21 Dane z roku 2007 i 2008 są danymi szacunkowymi WPHI-Berlin _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 13 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Koncern RWE uruchamia pilotaŜową instalację technologii CCS Pod koniec sierpnia br. koncern RWE uruchomił pilotaŜową instalację wychwytywania CO2 poprzez wypłukiwanie specjalnym rozpuszczalnikiem CO2 ze spalin (technologia Post Combustion Capture - PCC). źródło: Wikipedia.de Obiekt powstał w miejscowości Niederaußem, połoŜonej na zachód od Kolonii (Nadrenia PółnocnaWestfalia), gdzie RWE uŜytkuje między innymi jeden z najnowocześniejszych na świecie bloków energetycznych wykorzystujących jako paliwo węgiel brunatny tzw. BoA 1 (Braunkohlekraftwerk mit optimierter Anlagentechnik). Blok o mocy brutto 1.012 MW (950 MW netto) wykorzystuje blisko 43 % energii pierwotnej paliwa. Charakterystyczna dla bloku jest najwyŜsza w RFN wieŜa chłodnicza – 200 m. Koszt całego projektu przewiduje się na 9 mln EUR, z czego 40% pokryje federalne ministerstwo gospodarki 1. Opisywana instalacja wychwytywania CO2, pozwala na oddzielenie ze spalin maksymalnie ok. 300kg tego gazu w ciągu 1h. W jej realizację zaangaŜowane są takŜe dwa inne koncerny niemieckie – BASF AG, który testuje nowe rodzaje rozpuszczalników (absorberów i desorberów CO2) oraz LINDE AG, odpowiedzialny w projekcie za rozwiązania konstrukcyjne instalacji. NajwaŜniejszą zaletą metody PCC jest moŜliwość jej zastosowania do oczyszczania spalin elektrowni węglowych juŜ istniejących (starszej generacji) oraz wysoka czystość wychwytywanego CO2 - (> 99,5 %). Nie bez znaczenia jest teŜ moŜliwość przemysłowej budowy pierwszych instalacji do roku 2020, co jest efektem prostoty samej techniki i zaangaŜowaniem wielu ośrodków przemysłowo-badawczych nad jej doskonaleniem. Wadami metody są potencjalnie duŜe zuŜycie wody do chłodzenia i nakłady inwestycyjne na budowę wieŜ chłodniczych oraz uŜywanie duŜej ilości środków chemicznych (absorbery i desorbery). Wypłukiwanie CO2 ze spalin kominowych metodą PCC polega zasadniczo na schłodzeniu spalin, w których to warunkach moŜliwe jest absorbowanie za pomocą absorbera podawanego w rozpuszczalniku, blisko 90% CO2 znajdującego się w spalinach, po czym poddanie rozpuszczalnika nasyconego CO2 działaniu wysokiej temperatury oraz desorbera, który uwalnia CO2. Oddzielony od absorbera gaz moŜe być kompresowany i transportowany na podziemne składowiska, zaś rozpuszczalnik z absorberem uŜyty do kolejnego cyklu wypłukiwania. Schemat funkcjonowania instalacji PCC przedstawia rysunek 1. _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 14 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Realizacja nowych technologii CCS, której jedną z technik jest PCC, jest takŜe powaŜnym wyzwaniem legislacyjnym, poniewaŜ jej uruchomienie wyprzedziło prace nad prawnym uregulowaniem własności technologii (powstają przy duŜym udziale środków publicznych), praw składowania CO2, konserwacji składowisk, sytuacji kryzysowych, etc. zarówno na poziomie UE jak i krajowym. Produkcja energii elektrycznej przy uŜyciu węgla brunatnego prowadzi do powstawania duŜej ilości CO2 - blisko 950 g przy produkcji 1 KWh, podczas gdy wytworzenie 1KWh przy uŜyciu paliwa jakim jest gaz ziemny prowadzi do powstania tylko 360g CO2 . TakŜe przy uŜyciu węgla kamiennego ilość wytworzonego dwutlenku węgla / 1 KWh jest niŜsza niŜ 950g. Źródła: Informacja prasowa Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii 18.08.2009 r. Informacje koncernów RWE AG oraz E.ON AG oraz Wikipedia.de Opracował: Joachim Thannhäuser /WPHI Berlin z dnia Problem elektrowni atomowych w Niemczech Nie tak dawna awaria elektrowni atomowej Krümmel (Szlezwig – Holstein) odbiła się negatywnie w całych Niemczech i postawiła pod znakiem zapytania dalsze wykorzystywanie elektrowni atomowych. Awaria reaktora w Krümmel sparaliŜowała oddalone o 30 km miasto Hamburg. W mieście uległo awarii 1500 sygnalizacji świetlnych, zabrakło prądu, doszło do zakłóceń w instalacjach grzewczych, komunikacyjnych, itp. W metrze, jak równieŜ w centrach handlowych, nastąpiło unieruchomienie schodów ruchomych, wind i kamer nadzorujących. Na podstawie wypowiedzi Ivo Banka, rzecznika prasowego koncernu Vattenfall skutki awarii dotknęły jedynie duŜych odbiorców energii o napięciu 10 000 V. Natomiast ośrodki publiczne (np. szpitale) i gospodarstwa domowe były na bieŜąco _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 15 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie zaopatrzone w energię. I. Bank zapewnił, Ŝe podczas awarii reaktora nie doszło do jakiegokolwiek wydostania się substancji radioaktywnych. Aktualnie czynnych jest Niemczech 17 elektrowni atomowych. Spośród nich najdłuŜej aktywną elektrownią ma pozostać elektrownia Neckarwestheim, która ma działać do 2022 roku. Magazyn NDR „extra 3” dokonał zestawienia dotychczasowych zakłóceń niemieckich elektrowniach atomowych. w Niemczech, które obrazuje poniŜsze zestawienie. Nazwa elektrowni Właściciel Liczba Średnia liczba dotychczasowych zakłóceń/rok zakłóceń Planowany okres pracy elektrowni Brunsbüttel Vattenfall, E.ON 453 14,2 1976-2012 Neckarwestheim EnBW 417 13,0 1976-2010 Krümmel Vattenfall,E.ON 313 12,5 1983-2010 Biblis B RWE 395 12,3 1976-2010 Biblis A RWE 407 12,0 1974-2010 Philipsburg1 EnBW 325 11,2 1979-2012 Untwrweser E.ON 316 10,5 1978-2012 Isar 1 E.ON 270 8,7 1977-2011 Grafenrheinfeld E.ON 210 7,8 1981-2014 W związku z ostatnią awarią wspomnianej elektrowni atomowej Krümmel, problem dalszego wykorzystywania elektrowni atomowych w Niemczech stał się przedmiotem licznych debat i dyskusji politycznych oraz społecznych. Sigmar Gabriel (SPD), federalny minister ochrony środowiska apeluje do koalicji rządzącej o zaostrzenie prawa energetycznego i ewidentne odstąpienie od energetyki atomowej. Według programu SPD wszystkie 17 czynnych elektrowni atomowych powinny być odłączone ods ieci energetycznej do 2021r. Natomiast prawicowa koalicja rządowa optuje za dalszym wykorzystywaniem elektrowni atomowych, które są sprawnie technicznie i nie zagraŜają otoczeniu. Kanclerz Angela Merkel ostrzega przed atakami i paniką po awarii elektrowni atomowej Krümmel. Aktualnie 17 czynnych elektrowni atomowych uznaje za bezpieczne. A. Merkel podtrzymuje stanowisko, aby z uwagi na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju wydłuŜono czas wykorzystania energetyki atomowej. Tylko 11% zuŜywanej energii elektrycznej pochodzi z energetyki odnawialnej, a 44% z elektrowni węglowych, które wymagają szeroko zakrojonej modernizacji. Takowy postulat znajduje się we wrześniowym programie wyborczym CDU, który popierają m.in. Katherina Reiche (CDU), ekspert do spraw energii oraz Markus Söder (CSU), minister ochrony środowiska w Bawarii. Bardziej ostroŜne, a zarazem umiarkowane stanowisko zajmuje Josef Göppel (CSU), deputowany z Ansbach. W wywiadzie dla „Kölner Stadt - Anzeiger” wyraźnie podkreślił, Ŝe odrzuca pomysł przedłuŜenia funkcjonowania elektrowni atomowych. W obecnej kampanii przedwyborczej do Bundestagu problem elektrowni atomowych moŜe jeszcze bardziej wywołać spory _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 16 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie polityczne, a zarazem niepokoje społeczne. Na przykład przeciwnicy energetyki atomowej planują na 5.09.2009r. wystawienie olbrzymiego billboordu w Berlinie z hasłem „Naprawdę odłączyć elektrownie atomowe”. Pomimo niemieckiej polityki odchodzenia od energetyki atomowej na świecie budowanych jest 42 elektrownie atomowe, a 82 są planowane. Źródło: EXPRESS (7.07.2009r.), Kölner Stadt – Anzeiger (7.07.2009r.), BILD (8.07.2009r.) oraz aktualności na portalach BMU, BfS i RWE. BJ – WPHI Kolonia Źródła niemieckiego zaopatrzenia w ropę Niemieckie zapotrzebowanie na ropę naftową zaspokajane jest zakupami tego surowca w 29 krajach. NajwaŜniejszymi dostawcami w okresie ostatnich 12 miesięcy (lipiec 2008lipiec 2009) była Federacja Rosyjska (35,3 mln t), Norwegia (15,8 mln t), Wielka Brytania (11,1 mln t), Libia (8,9 mln t), Kazachstan (6,7 mln t). Blisko 27 % importowanej w omawianym okresie czasu ropy naftowej, pochodzi z norweskich i brytyjskich platform wiertniczych znajdujących się na Morzu Północnym. Z krajów naleŜących do OPEC pochodzi blisko 21 % importowanej przez Niemcy ropy naftowej. Źródło: Pressemitteilung – Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BafA) - 8.09.2009 JT/WPHI Berlin Wzrost migracji zarobkowej Niemców do Holandii Na podstawie informacji prasowej Związku Gmin EUREGIO z Gronau nt. zarobkowej migracji transgranicznej na styku Niemiec i Holandii wynika, Ŝe w roku ubiegłym znacząco wzrosła liczba osób przekraczających w celach zarobkowych 577 km granicę holendersko – niemiecką i wyniosła 42 505 osób. Warto wspomnieć, Ŝe w 2000r. liczba osób pracujących w obszarze transgranicznym wynosiła 21 961. NaleŜy zwrócić uwagę na fakt, Ŝe liczba Holendrów pracujących w Niemczech sukcesywnie spada, natomiast wzrasta liczba Niemców pracujących w Holandii. W 2008r. pracowało w Holandii 32 425 osób pochodzących z Niemiec, czyli o 17,4% więcej aniŜeli w 2007r. Przy czym liczba pracujących Holendrów na terenie Niemiec w analizowanym okresie zmniejszyła się o 7,6% i wyniosła 10 260. Jako przyczynę wzrostu niemieckiej migracji zarobkowej do Holandii podaje się m.in. atrakcyjność holenderskiego rynku pracy, cechującego się od lat najniŜszą stopą bezrobocia w Europie, która w 2008r. wynosiła 2,8% (dla porównania w Niemczech ponad 7,3%). Wielu Niemców równieŜ przeprowadza się do Holandii, gdyŜ niŜsze są tam podatki, ceny gruntów i gotowych domów. Opracowano na podstawie informacji opublikowanej w Kölner Stadt-Anzeiger, 7.08. 2009r. BJ – WPHI Kolonia _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 17 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Dostęp do niemieckiego rynku pracy Rząd federalny przedłuŜył o kolejne dwa lata (do 30.04.2011) dostęp do rynku pracy dla pracowników z państw członkowskich, które przystąpiły do Unii Europejskiej z dniem 1-go maja 2004r. (z wyjątkiem krajów, jak: Malta i Cypr). Korzysta w ten sposób z uzgodnień przejściowych, które zostały wynegocjowane w umowach zawartych przed przystąpieniem tych krajów do Unii Europejskiej. Niniejsze postanowienia umoŜliwiały w okresie dwóch pierwszych lat po przystąpieniu do Unii Europejskiej, zastosowanie krajowych uzgodnień odnośnie dostępu do niemieckiego rynku pracy. Następnie kraje członkowskie musiały formalnie poinformować Komisję, czy znoszą okresowe regulacje i tym samym gwarantują swobodę przepływu pracowników, czy teŜ chcą je zachować na okres maksymalnie 3 kolejnych lat. Z reguły kraje członkowskie powinny po 5 latach od przystąpienia do Unii Europejskiej w pełni stosować prawo wspólnotowe. Dalsze wydłuŜenie okresu ograniczenia dostępu do rynku pracy jest moŜliwe o kolejne dwa lata, w przypadku powaŜnych komplikacji na krajowym rynku pracy lub zagroŜenia ich wystąpieniem. Wymaga to odpowiedniego powiadomienia Komisji Europejskiej. Warunek zgody ze strony Komisji Europejskiej nie jest jednak wymagany. Okres obowiązywania regulacji przejściowych nie moŜe przekraczać 7 lat („Reguła 2+3+2”). Rząd federalny uzasadnia zachowanie regulacji przejściowej na okres dalszych dwóch lat, pojawieniem się utrudnień, czy teŜ zagroŜeń wystąpienia zwiększonego bezrobocia na rynku pracy w całych Niemczech, czy teŜ w niektórych krajach związkowych. Zakłócenia na niemieckim rynku pracy dotykają przede wszystkim grupy osób pozostających bez pracy przez dłuŜszy czas i osób o niskich kwalifikacjach zawodowych oraz regiony wschodnich Niemiec. Ponadto w branŜy budowlanej panuje lęk przed napływem taniej siły roboczej. Oprócz Niemiec państwem, które postanowiło zastosować ograniczenia dostępu do rynku pracy jest Austria. W Wielkiej Brytanii obowiązuje obligatoryjny system rejestracji pracowników. Wolny dostęp do rynku pracy z dniem 1 maja 2009 wprowadziły Belgia i Dania. Pomimo, Ŝe dostęp do niemieckiego rynku pracy jest jeszcze ograniczony, Polacy mogą juŜ podejmować pracę pod pewnymi warunkami, na przykład, jako pracownicy goście, w ramach umowy o dzieło, jako pracownicy sezonowi. I jeśli niemiecki pracodawca zainteresowany jest wykwalifikowanym pracownikiem z Polski, urząd pracy moŜe wydać pozwolenie na pracę. Warto wspomnieć, Ŝe od 1 stycznia 2009 r. wprowadzono w Niemczech ułatwienia dla zatrudniania absolwentów szkół wyŜszych z państw, które zostały przed 5-ma laty członkami UE. Zniesiono m.in. wymóg przeprowadzenia kontroli w celu sprawdzenia, czy pracodawca nie był w stanie znaleźć pracownika niemieckiego bądź z innego "starego" państwa UE. Okres przejściowego zatrudnienia, jako pracownik sezonowy w niemieckim rolnictwie i leśnictwie, hotelarstwie i gastronomii, przetwórstwie owoców i warzyw oraz w tartakach wydłuŜono z czterech do sześciu miesięcy w roku. Źródło: Außenwirtschaft , aktuell, 7.08.2009r. BJ – WPHI Kolonia Realia niemieckiego rynku pracy Utrzymujący się kryzys finansowo - gospodarczy oddziałuje w dalszym ciągu negatywnie na rozwój niemieckich przedsiębiorstw, co pociąga za sobą skutki w postaci rosnącego bezrobocia. Według ocen opublikowanych w BILD wynika, Ŝe liczba bezrobotnych w Niemczech jest o wiele wyŜsza, aniŜeli podają to oficjalne instytucje państwowe. Eksperci badający rynek pracy wskazują, Ŝe ponad 5 mln osób poszukuje obecnie pracy. Hilmar Schneider z instytutu IZA w wywiadzie dla BILD podaje, Ŝe „aktualnie ponad 4,7 mln osób _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 18 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie nie posiada miejsca pracy. Do tego naleŜy doliczyć jeszcze około 1 mln osób, które nie są ujęte w statystykach Federalnego Urzędu Pracy”, a są w poszukiwaniu pracy. Natomiast Guido Raddatz z Fundacji Gospodarki Rynkowej uwaŜa, Ŝe obecnie aŜ 5,2 mln osób jest bezrobotnych, czyli 1,7 mln więcej, aniŜeli podają oficjalne statystyki. Federalny Urząd Pracy podaje, Ŝe w lipcu liczba bezrobotnych wzrosła o 52 000 osób na 3,46 mln. Rodzi się pytanie, dlaczego pomimo lekkiego przytłumienia kryzysu finansowo – gospodarczego, a takŜe podawanych na wskroś optymistycznych danych przez Federalny Urząd Pracy, rośnie stopa bezrobocia? Warto zwrócić uwagę, Ŝe w oficjalnej statystyce Federalnego Urzędu Pracy nie ujmuje się szerokich rzesz bezrobotnych, np. nie zalicza się do statystyki bezrobotnych, osób poszukujących pracy, które znajdują się pod opieką prywatnych centrów dokształcania (ok. 200 000 osób). Ponadto osoby będące pod opieką landowych urzędów pracy, dokształcające się w innych zawodach juŜ od lat nie są zaliczane, jako bezrobotni, chociaŜ w rzeczywistości poszukują nowego miejsca pracy. Nieujęte są równieŜ osoby zatrudnione w skróconym wymiarze czasu pracy. Wprowadzanie skróconego czasu zapewne tylko na pewien czas wpłynie na utrzymanie miejsc pracy, jednak w przypadku dalszej regresji gospodarczej zatrudnieni w ten sposób pracownicy zasilą rzesze kolejnych bezrobotnych. Roland Döhrn z instytutu RWI w wywiadzie dla BILD wskazuje, Ŝe upublicznianie optymistycznych danych o poprawie sytuacji na niemieckim rynku pracy wydaje się być akcją propagandową, związaną z zbliŜającymi się we wrześniu wyborami parlamentarnymi. Opracowano na podstawie serwisu prasowego BILD-BUBDESAUSGABE z 01.08.2009r. BJ – WPHI Kolonia Szansa pracy dla polskich nauczycieli Na podstawie wypowiedzi Heinza-Petera Meidingera, prezesa Związku Niemieckich Pedagogów wynika, Ŝe z początkiem roku szkolnego zabraknie w Niemczech ponad 40 000 nauczycieli. W szczególności dotyczyć to będzie nauczycieli matematyki i fizyki oraz biologii i chemii. Przyczyną tej sytuacji są niskie płace, w związku z tym adepci studiów pedagogicznych z tychŜe dziedzin znajdują zatrudnienie w instytucjach gospodarczych, otrzymując wynagrodzenie wyŜsze co najmniej drugie tyle. Rozwiązanie tego problemu widzi H-P. Meidinger poprzez międzynarodową wymianę nauczycieli, tzn. niemieccy germaniści mogliby podjąć pracę w krajach Europy Wschodniej (np. w Polsce), a wykwalifikowani nauczyciele z tego regionu w Niemczech. Stwierdził, Ŝe z posiadanych informacji wynika, Ŝe w tych krajach występuje nadwyŜka dobrze wykształconych i przygotowanych zawodowo nauczycieli, którzy mogliby być zatrudnieni w niemieckim szkolnictwie. Klaus Klemm, esseński analityk i badacz niemieckiego rynku pracy zakomunikował, Ŝe niedobór nauczycieli nie poprawi się do 2015r., zaś do roku 2020 wzrośnie do 46 000. Dostrzegając tą sytuację rząd federalny wystosował apel do maturzystów, aby orientowali się na studia pedagogiczne, gdyŜ w przyszłości liczyć mogą na pewne miejsca pracy. Warto dodać, Ŝe problem niedoboru kwalifikowanych kadr dotyczy równieŜ całej gospodarki niemieckiej. W dziedzinie nauk matematycznych, technicznych, przyrodniczych i informatyki juŜ obecnie występuje niedobór rzędu 60 000 wysoko wykwalifikowanych pracowników. Zachodzące zmiany strukturalne, jak i demograficzne jeszcze bardzie pogorszą sytuację na niemieckim rynku pracy. Opracowano na podstawie serwisu prasowego: Kölner Stadt-Anzeiger z 21.07.2009r. BJ – WPHI Kolonia _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 19 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Niemieckie koncerny motoryzacyjne ekspandują do Algierii Niemieckie koncerny motoryzacyjne, jak Daimler, Deutz i MAN Ferrostaal planują inwestycje w zakresie produkcji pojazdów samochodowych i silników w Algierii. Na podstawie wypowiedzi przedstawiciela koncernu MAN, ww. firmy oraz Rheinmetall i MTU Friedrichhafen dla realizacji niniejszego przedsięwzięcia inwestycyjnego zawarły wstępną umowę z rządem algierskim i spółką inwestycyjną Aabar z Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Planuje się roczną produkcję ok. 10 000 pojazdów samochodowych i silników spalinowych. Udział kolońskiego koncernu Deutz sprowadza się do przekazania licencji na produkcję silników spalinowych. ZaangaŜowanie się koncernu Deutz ww. przedsięwzięciu inwestycyjnym przyczyni się do zwiększenia kondycji finansowej koncernu oraz sprawdzenia innowacyjnych rozwiązań w zakresie konstrukcji silników spalinowych na gruncie afrykańskim. Opracowano na podstawie serwisu prasowego: Kölne Stadt-Anzeiger , 11.08.2009r. BJ – WPHI Kolonia Promocja sprzedaŜy bezpośredniej produktów rolno – spoŜywczych W narodowym planie strategicznym dot. wspierania i rozwoju krajowej infrastruktury agrarnej w Niemczech do 2013 roku przyjęto, Ŝe sprzedaŜ bezpośrednia odgrywać będzie coraz to większą rolę i przyczyniać się do generowania nowych miejsc pracy i poprawy finansowej rolników. Pod pojęciem sprzedaŜy bezpośredniej rozumie się bezpośredni kontakt pomiędzy wytwórcą a kupującym. Rolnicy i drobni przetwórcy oferują swoje produkty nieprzetworzone lub juŜ przetworzone bezpośrednio konsumentom. SprzedaŜ bezpośrednia w Niemczech ma juŜ w miarę ugruntowaną pozycję. Są to na przykład stoika wystawianych produktów w gospodarstwach rolnych, na jarmarkach, w małych przydomowych sklepikach lub lokalach utrzymywanych wspólnie przez kilku rolników, na cotygodniowych targowiskach ze specjalnie do tego przystosowanych pojazdów. MoŜna na nich kupić od rolników niemal wszystkie produkty rolno - spoŜywcze, tj. począwszy od mleka i nabiału, poprzez mięso, wędliny, owoce, warzywa, zboŜe, mąkę, a skończywszy na dŜemach, likierach i winach. Organizowane są równieŜ tzw. „otwarte drzwi u rolników”, w trakcie których moŜna degustować oferowane produkty, zasięgać informacji nt. ich upraw, zbioru, przetwarzania, a takŜe uzyskać konkretne przepisy kulinarne. Istnieje równieŜ moŜliwość samodzielnego zbioru produktów u rolnika, np. truskawek, jabłek, itp. Aktualnie bezpośrednia sprzedaŜ produktów rolnych rozwija się w kierunku produkcji i oferowania zdrowej Ŝywności ekologicznej. Rozwój tego typu formy sprzedaŜy przynosi korzyści obu stronom. Dla rolników – producentów jest to moŜliwość uzyskania dodatkowych dochodów, a takŜe poprawa rentowności gospodarstw rolnych. Konsumentom daje moŜliwość zakupu dobrej, świeŜej i smacznej Ŝywności z wiadomego pochodzenia. Do zalet tego typu formy sprzedaŜy moŜna zaliczyć przede wszystkim: bliski kontakt z klientem, który umoŜliwia poznanie jego potrzeb i oczekiwań, szybką reakcję na zmiany preferencji, niezakłócony przepływ informacji nt. produktu, pełną kontrolę nad jego przepływem, moŜliwość uniknięcia marŜy handlowej przez rolnika oraz uniezaleŜnienia się od pośredników. _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 20 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Tego typu punktów sprzedaŜy bezpośredniej w niemieckich gospodarstwach rolnych występuje w granicach 30 000 do 40 000. Stanowi to ok. 8% udział w całkowitej liczbie gospodarstw niemieckich. NajwyŜsze dochody z tego typu sprzedaŜy mają rolnicy, których gospodarstwa rolne zlokalizowane są w pobliŜu duŜych aglomeracji miejskich. Na przykład w Monachium tego typu produkty dostarczane są bezpośrednio do mieszkań. Celem promocji tej formy sprzedaŜy rząd federalny zaplanował w budŜecie na 2009r. kwotę rzędu 700 mln euro. Kwota ta zostanie wydana na poprawę struktury agrarnej, a takŜe szkoleń rolników. W roku ubiegłym środki pomocowe z przeznaczeniem na promocję sprzedaŜy bezpośredniej wyniosły aŜ 2,35 mld euro i pochodziły z budŜetów krajów związkowych i UE. Federalne Ministerstwo Rolnictwa uwaŜa, Ŝe w ten sposób umacnia się kondycja finansowa niemieckich rolników i ich rodzin. W Niemczech w tym sektorze zatrudnionych jest ok. 1,2 mln osób, zaś ponad 728 000 pracuje we własnych gospodarstwach rolnych. Celem zwiększenia potencjału ww. formy sprzedaŜy produktów rolnych jest tworzenie regionalnych spółek rolniczych (od 30 do 50 rolników, zaopatrujących sieci sklepów spoŜywczych), scentralizowanych sklepów rolników, a takŜe sprzedaŜ obwoźna, abonamentowa, wysyłkowa i leasing. Działalność taka rozwija się z powodzeniem, jako pewna nisza regionalna, w połączeniu z agroturystyką i kuchnią regionalną. Opracowano na podstawie serwisu prasowego: Das Parlament, 27.07.2009r.BJ – WPHI Kolonia Wahania w niemieckim obrocie handlowym Z opublikowanych przez Federalny Urząd Statystyki danych o niemieckim obrocie handlowym za pierwsze 4 miesiące br. wynika, Ŝe nie we wszystkich branŜach – pomimo kryzysu gospodarczego - odnotowano spadek eksportu. Na przykład branŜa farmaceutyczna i przemysł lotniczy osiągnęły nieoczekiwanie dobre wyniki w wymianie handlowej z zagranicą. I tak eksport farmaceutyków w porównaniu do identycznego okresu 2008r. wzrósł o 9,7%, osiągając wartość 16,7 mld euro. Jeszcze lepsze wyniki uzyskała w eksporcie grupa towarowa „pozostałe towary”, tj. samoloty, statki i rowery, gdzie eksport wzrósł o 14,7% i zamknął się kwotą 12,1 mld euro. JednakŜe całkowita wartość niemieckiego eksportu w tym okresie w porównaniu do pierwszych 4 miesięcy 2008r. zmniejszyła się o 23,2% i osiągnęła wartość rzędu 262,7 mld euro. Najbardziej spadek eksportu odczuła branŜa motoryzacyjna, gdzie eksport zmniejszył się o 42,7% i osiągnął wartość 23,7 mld euro oraz elektroniczna spadek o 26,1%, osiągając wielkość 20,5 mld euro). W strukturze _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 21 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie importu tendencja jest podobna jak w eksporcie. Jedynie znacząco, tj. o 30,7% obniŜył się import ropy naftowej i gazu, osiągając wartość 18,9 mld euro. Opracowano na podstawie serwisu prasowego: Kölner Stadt-Anzeiger, 24.07.2009.BJ – WPHI Kolonia Współpraca polskich i niemieckich przedsiębiorców Konfederacja Pracodawców Polskich oraz Federalne Stowarzyszenie Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw (BVMW) w Niemczech zawarły porozumienie dotyczące zacieśnienia wzajemnej współpracy. Spotkanie, w którym udział wzięli: Dariusz Witkowski, zastępca dyrektora generalnego KPP, Bodo Schwarz, dyrektor generalny BVMW, Karlheinz Stoeckner, dyrektor Departamentu Handlu Zagranicznego na Europę Środkową i Wschodnią BVMW oraz Steffen Braun, dyrektor przedstawicielstwa niemieckiej organizacji w Warszawie, odbyło się 7. września b.r. w siedzibie KPP. Obie strony zobowiązały się do podjęcia działań mających na celu wzajemne promowanie stosunków partnerskich w sektorze przemysłu, handlu i usług, w celu zwiększenia inwestycji, konkurencyjności i handlu pomiędzy członkami poszczególnych organizacji. Zdaniem Dariusza Witkowskiego, zastępcy dyrektora generalnego KPP, wymiana ekspertów zaplanowana w podpisanym porozumieniu zapewni właściwe projektowanie i wdraŜanie programów dwustronnych, mających na celu zaspokojenie potrzeb polskich i niemieckich gałęzi przemysłu, handlu i usług zarówno w sferach zarządzania, jak i w dziedzinie szkoleń zawodowych. Ponadto obie organizacje zobowiązały się do rozszerzenia pomocy prawnej i administracyjnej dla członków organizacji drugiej strony. Federalne Stowarzyszenie Gospodarcze Małych i Średnich Przedsiębiorstw jest najsilniejszą niemiecką organizacją małych i średnich przedsiębiorstw, zrzeszającą wspólnie ze swoimi organizacjami partnerskimi ponad 150.000 firm, zatrudniających 4,3 milionów pracowników. Celem działalności organizacji jest poprawa współpracy niemieckich przedsiębiorców na forum krajowym i międzynarodowym oraz realizacja wspólnych interesów środowiska biznesu z organizacjami pracodawców i przedsiębiorców. śródło: www.kpp.org.pl TS - WPHI Berlin Polska rozbudowuje szczytową pozycję w handlu zagranicznym Niemiec z Europą Wschodnią Dziennik gospodarczy „Handelsblatt” podał w wydaniu z 26.08.09 bieŜące dane dotyczące handlu zagranicznego Niemiec z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Według wyników za pierwsze półrocze 2009 opublikowanych przez Stowarzyszenie Europy ŚrodkowoWschodniej (OMV, Ost- und Mitteleuropa Verein) Polska stała się najwaŜniejszym partnerem handlowym Niemiec w tej części kontynentu. Niemiecki eksport do Polski zmalał co prawda o prawie jedną czwartą, jednkaŜe wartość obrotów handlowych nie spadła tak radykalnie, jak w przypadku innych krajów regionu. Wartość niemieckiego eksportu do Polski wyniosła w pierwszym półroczu b.r. 15,3 miliardów Euro. O 15,6 procent zmalała wartość niemieckiego importu z Polski, osiągając kwotę 11,1 miliardów Euro. Mimo spadku Polska _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 22 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie wspięła się z duŜym wyprzedzeniem na szczytową pozycję jako najwaŜniejszy partner handlowy Niemiec w gronie wschodnich sąsiadów. Na drugim miejscu plasują się Czechy, przed Rosją, która zeszła na trzecią pozycję. W porównaniu z równoległym okresem ubiegłego roku niemiecki eksport do Europy Wschodniej zmalał w sumie o 29,6 procent. W tym samym okresie Niemcy sprowadziły z krajów Europy Środkowo-Wschodniej 17 procent mniej towarów i usług niŜ w roku poprzednim. Wartość wymiany handlowej z Rosją zmalała o 38,9 procent, obroty z Ukrainą spadły o 48,8 procent. Eksperci twierdzą, Ŝe załamanie obrotów handlowych z Rosją jest częściowo wynikiem spadku cen za ropę i gaz. W pierwszym półroczu Niemcy sprowadziły z Rosji o wiele mniej gazu niŜ w latach poprzednich. Cytowane liczby wskazują poza tym na drastyczne zastopowanie w gospodarce rosyjskiej, które doprowadziło do silnego zmniejszenia zamówień w Niemczech – brzmi w komentarzach. Wartość anulowanych zleceń, na które rosyjcy kontrahenci dokonali juŜ u niemieckich partnerów częściowych przedpłat, osiągnęła prawie 5 miliardów euro. Źródło: Dziennik Handelsblatt, 26.08.2009 AZ – WPHI Berlin /KM Nowe regulacje niemieckie w zakresie państwowych ubezpieczeń kredytów eksportowych w handlu z krajami UE i OECD Trudności niemieckich eksporterów z pozyskaniem krótkoterminowych zabezpieczeń kredytów eksportowych w prywatnych firmach ubezpieczeniowych, spowodowały wystąpienie rządu federalnego do Komisji Europejskiej o moŜliwość finansowania tego typu ubezpieczeń ze środków państwowych – ubezpieczenia Hermesa. Komisja Europejska przychyliła się do wniosku niemieckiego, zezwalając na stosowanie do końca 2010 roku zabezpieczeń Hermes takŜe w przypadku kredytów krótkoterminowych. Decyzja ta, przyjęta przychylnie zwłaszcza przez niemieckich eksporterów sektora MSP, słuŜyć będzie stabilizacji i rozwojowi niemieckiego eksportu na rynki, na których pozyskanie środków finansowych z prywatnych instytucji kredytowych jest utrudnione. W 2008 roku ubezpieczeniami Hermes objęto 2,1 % ogółu niemieckiego eksportu. Wartość zabezpieczeń eksportu Hermes do krajów UE wyniosła ok. 796 mln EUR (w 2007 – ok. 315 mln EUR). Źródło: Informacja prasowa Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Technologii z dnia 6.08.2009 r. oraz Sprawozdanie Hermes za 2008 rok. JT - WPHI Berlin _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 23 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Lista wspólników w niemieckiej Sp. z o.o. Kancelaria prawna TIGGES z siedzibą w Düsseldorfie w swoim lipcowym biuletynie (GmbHJus-Letter) opublikowała nowe regulacje prawne w ustawie o modernizacji prawa spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i zwalczaniu naduŜyć („Gesetz zur Modernisierung des GmbH-Rechts und zur Bekämpfung von Missbräuchen-MoMiG)”dotyczących głównie listy wspólników w tego rodzaju spółce. Nowa regulacja w/w ustawie zasadniczo zmieniła rolę listy wspólników, uregulowaną dotychczas w § 40 ustawy o prawie sp. z o.o. Obecnie obowiązuje domniemanie prawne niewzruszalne, nakazujące przyjąć za prawdziwe, Ŝe wspólnik wpisany na listę wspólników jest udziałowcem w spółce, równieŜ w razie rozbieŜności między stanem prawnym a zaistniałym stanem faktycznym. Zgodnie z nową regulacją zwartą w § 16 ust. 1 ustawy o prawie sp. z o.o. w przyszłości wspólnikiem nie będzie juŜ osoba zgłoszona w spółce w rozumieniu przepisów starego prawa, lecz osoba wpisana na listę wspólników w rejestrze handlowym. Oznacza to, Ŝe nie tylko prawo głosu ale takŜe wszystkie inne prawa, jak np.: prawo do udziału w zyskach, prawo udziału w zgromadzeniu wspólników, prawo do informacji, prawo do złoŜenia sprzeciwu i protestu przysługują tylko temu wspólnikowi, który jest wpisany na listę wspólników w rejestrze handlowym. Spółka jest zobowiązana zaprosić na zgromadzenie wspólników jedynie tych wspólników, którzy widnieją na liście w rejestrze handlowym. Ponadto dokonanie wpisu wspólnika na listę wspólników moŜe słuŜyć jako podstawa fikcji prawnej. Według nowej regulacji ustawy (MoMiG) moŜliwe jest nabycie udziału w sp. z o.o. w dobrej wierze od wspólnika wpisanego na listę wspólników pomimo, iŜ nie jest on faktycznie osobą uprawioną. Jest to moŜliwe pod warunkiem, Ŝe nieuprawniony jest wpisany na listę wspólników co najmniej przez okres 3 lat. JeŜeli przy dokonywaniu zmian w liście wspólników nie współdziałał notariusz, to do przedłoŜenia aktualnej listy wspólników w rejestrze handlowym zobowiązany jest prezes spółki. Przy tym nie jest istotne, z jakiego powodu nastąpiła zmiana wpisu w składzie wspólników. Przy zawinionym niepoprawnym sporządzeniu listy wspólników, wspólnicy ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą nie tylko jak dotychczas wobec wierzycieli spółki, lecz takŜe wobec tych, których udziały się zmieniły, a więc takŜe wobec nabywców i sprzedających. W związku z odpowiedzialnością za szkody powstałe przy zawinionym, niepoprawnym, czy teŜ spóźnionym sporządzeniu listy wspólników, odpowiedzialność osobista wspólników została znacząco rozszerzona. W związku ze zmianami w skutkach prawnych, które dotyczą wpisu wspólników na listę wspólników, stare listy wspólników powinny zostać moŜliwe szybko zaktualizowane. Przy tym naleŜy uwzględnić, Ŝe zgodnie z nowo wprowadzoną regulacją w ustawie MoMiG, naleŜy wymienić liczbę i wartości udziałów wspólników. Źródło: GmbH-Jus-Letter, Tigges , Rechtsanwälte, Juli 2009, Dusseldorf. BJ – WPHI Kolonia _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 24 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Numer identyfikacyjny EORI dla firm niemieckich Na podstawie Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 312/2009 z 16.04.2009r. od 1 listopada 2009r. w Unii Europejskiej, a więc i w Niemczech zostanie wprowadzony Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych. Podmioty uczestniczące w obrotach towarowych z krajami trzecimi muszą posiadać nowy numer identyfikacyjny EORI (tzn. Economic Operators Refistration and Indetification Number), składający się oznaczenia państwa i numeru celnego, np. DE1234567. Przedsiębiorcy będą podlegali tylko jednokrotnej rejestracji w ww. systemie i tylko raz zostanie nadany unikalny numer. Komisja Europejska chce zastąpić dotychczasowe krajowe numery celne przedsiębiorstw i ujednolicić je nowym numerem EORI. Głównym celem tego systemu jest przyspieszenie załatwiania formalności i operacji celnych przez przedsiębiorców i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, uczestniczące w czynnościach celnych. Muszą oni posługiwać się tym jednym, uznawanym na obszarze całej UE numerem we wszystkich transakcjach i czynnościach celnych na obszarze UE, przy których wymagany jest ich identyfikator. Niemieccy przedsiębiorcy powinni zarejestrować się do 1 listopada 2009r. w systemie krajowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy albo według miejsca, w którym dokonywana jest pierwsza czynność wymagająca posłuŜenia się numerem EORI. Podmiotom krajowym, które aktywnie uczestniczą w obrotach towarowych z krajami trzecimi i których dane identyfikacyjne są juŜ znane na podstawie ich dotychczasowych kontaktów z administracją celną, zostaje automatycznie nadany numer EORI. Opracowano na podstawie informacji opublikowanej w Die Wirtschaft Juli/August 2009r. BJ – WPHI Kolonia Blisko 80 mln zł na wsparcie inwestorów i eksporterów Ministerstwo Gospodarki przeznaczy w latach 2009-2015 prawie 78 mln zł na wsparcie sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów (COIE). Głównym zadaniem COIE będzie ułatwienie polskim i zagranicznym przedsiębiorcom dostępu do profesjonalnej i kompleksowej informacji w zakresie eksportu i inwestycji. Wsparcia merytorycznego przy obsłudze przedsiębiorców udzielą centrom Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP (WPHI). Firmy lub organizacje przedsiębiorców zainteresowane korzystaniem z usług COIE będą miały moŜliwość swobodnego wyboru centrum, niezaleŜnie od miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Decyzję o lokalizacji COIE podejmą urzędy marszałkowskie. *** W dniu 3 sierpnia 2009 roku weszła w Ŝycie Decyzja Ministra Gospodarki w sprawie przyznania dofinansowania dla projektu systemowego pt.: „Sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE)”, realizowanego w ramach Poddziałania 6.2.1 Wsparcie dla sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 25 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Poddziałanie 6.2.1 Wsparcie dla sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów (COIE) Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) jest realizowane w ramach VI osi priorytetowej Polska gospodarka na rynku międzynarodowym, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, lata 2007-2013. Beneficjentem Poddziałania jest Departament Instrumentów Wsparcia Ministerstwa Gospodarki. BudŜet Poddziałania w latach 2009-2015 wynosi 77,8 mln PLN. Za cel ogólny projektu przyjęto wzrost poziomu umiędzynarodowienia polskich firm, poprzez ułatwienie przedsiębiorcom, a takŜe organizacjom zrzeszającym przedsiębiorców, dostępu do kompleksowych, wysokiej jakości i nieodpłatnych usług informacyjnych w zakresie niezbędnym do planowania, organizowania i realizacji eksportu i/lub inwestycji poza granicami Polski. Cel ten obejmuje takŜe działanie na rzecz zwiększania poziomu inwestycji zagranicznych w Polsce, poprzez ułatwienie potencjalnym inwestorom zagranicznym dostępu do informacji o warunkach podejmowania działalności gospodarczej w Polsce i instrumentach wsparcia rozwoju przedsiębiorczości, w tym zachętach inwestycyjnych. Bezpośrednio wsparcie otrzymają COIE, które funkcjonować będą w strukturach Urzędów Marszałkowskich, bądź innych jednostkach wybranych przez Urzędy Marszałkowskie do realizacji zadania, zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami. Natomiast, ostateczną grupę docelową projektu stanowią: • w obszarze usługi pro-eksport (obejmującej bezpłatne usługi o charakterze informacyjnym w zakresie prowadzenia działalności eksportowej i inwestycyjnej poza granicę kraju) wszyscy przedsiębiorcy, reprezentujący róŜne branŜe, mający siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, a w przypadku osób fizycznych, posiadający miejsce zamieszkania na terenie RP, • w obszarze usługi pro-biz (obejmującej bezpłatne usługi o charakterze informacyjnym w obszarze przyciągania do Polski inwestorów zagranicznych) wszyscy inwestorzy zagraniczni, zainteresowani prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce. Celem działalności COIE jest tworzenie warunków dla podejmowania bądź wzrostu aktywności małych (i mikro) przedsiębiorstw na rynkach międzynarodowych oraz dalszy rozwój eksportu przez przedsiębiorstwa średniej wielkości. DuŜe przedsiębiorstwa takŜe mają moŜliwość skorzystania z usługi COIE. Merytoryczne wsparcie dla COIE stanowić będą Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP (WPHI) współpracujące z COIE przy obsłudze przedsiębiorców. Projekt zakłada, Ŝe jego realizacja wpłynie na: • podniesienia stopnia koncentracji informacji o rynkach zagranicznych, • wzrost dostępności do nieodpłatnych usług informacyjnych w zakresie eksportu i inwestycji, • zmniejszenie kosztów wejścia przedsiębiorstwa na rynki zagraniczne, • wzrost poziomu umiędzynarodowienia działalności gospodarczej przedsiębiorstw i wzrost konkurencyjności ich oferty eksportowo-inwestycyjnej, • ułatwienie inwestorom zagranicznym dostępu do informacji o warunkach podejmowania działalności gospodarczej w Polsce i instrumentach wsparcia rozwoju przedsiębiorczości, w tym zachętach inwestycyjnych. _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 26 Informacje rynkowe i branŜowe w skrócie Przedsiębiorcy zainteresowani korzystaniem z usług informacyjnych będą mieli moŜliwość swobodnego wyboru COIE, niezaleŜnie od miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Źródło: serwis prasowy MG TS/ WPHI Berlin Pomoc niemieckich kolegów dla polskiego winiarza Niemiecki dziennik regionalny „Trierischer Volksfreund“ z Nadrenii-Palatynatu donosi o tragedii polskiego winiarza Andrzeja Greszty. W wyniku poŜaru, który przed czterema tygodniami wybuchł w śródmieściu miasteczka Kröv, w którym osiedlił się Anrzej Greszta, winiarz z Polski utracił prawie cały majątek. Ofiarą ognia padły meble, ale takŜe setki butelek wina. Całkowicie spłonęła baza danych adresowych klientów winnicy Greszty, etykiety oraz inne waŜne dokumenty, które były podstawą działalności winiarza. W obliczu tragedii ogromną pomoc i wsparcie okazują niemieccy sąsiedzi i koledzy po fachu z okolicznych winnic. W ubiegły weekend niemieccy koledzy winiarze zorganizowali stoisko w ramach festynu miejskiego, na którym oferowano uratowane wina Andrzeja Greszty. Chętnych do zakupu nie brakowało. Ponadto ogłoszono apel z prośbą o pomoc w formie datków. Pobliska winnica Staffelter Hof umoŜliwi polskiemu winiarzowi przeróbkę plonu z bieŜącego sezonu, a inni winiarze udostępnią pomieszczenia do przechowywania butelek. Władze miasteczka udostępniły Andrzejowi Greszcie mieszkanie, w którym winiarz zamieszkał nieodpłatnie. Stare przysłowie mówi, Ŝe prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie. Mimo tragedii, która go spotkała, Kröv okazuje się dla Greszty miejscem przyjaznym – niemieccy sąsiedzi i koledzy cenią zapał i wysiłek ich polskiego przyjaciela, a ich pomoc to najlepsza motywacja w zaistniałej sytuacji. Źródło: www.volksfreund.de TS –WPHI Berlin / KM _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 27 Zapowiedzi imprez promocyjny Seminarium gospodarcze „Odnawialne źródła energii w Polsce – potencjał oraz szanse rozwojowe”, Düsseldorf, 15.09.2009 W dniu 15 września 2009r. w godz. 15.00 – 18.00 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kolonii wspólnie z Sejmikiem Pólnocnej Nadrenii – Westfalii i Polsko – Niemieckim Stowarzyszeniem Düsseldorf organizuje seminarium informacyjno promocyjne pod hasłem „Odnawialne źródła energii w Polsce – potencjał oraz szanse rozwojowe” poświęcone promocji polskiego rynku energii odnawialnej w Północnej Nadrenii – Westfalii. Seminarium odbędzie się w Landtag Düsseldorf, Platz des Landtags 1 (Raum E1 D05), 40221 Düsseldorf. Głównym celem organizowanego seminarium jest stworzenie platformy wymiany doświadczeń i wiedzy z zakresu wykorzystywania energii z odnawialnych źródeł energii w Polsce. W trakcie imprezy promocyjnej zaprezentowany zostanie potencjał polskiego rynku energii odnawialnej oraz doświadczenia z działalności gospodarczej niemieckich inwestorów na rynku energii odnawialnej w Polsce. Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] Forum Polskich Przedsiębiorców Kolonia, 24.09. 2009 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kolonii zaprasza na kolejne spotkanie z cyklu: "Forum Polskich Przedsiębiorców w Niemczech„. Forum przeznaczone jest dla polskich przedsiębiorców działających w Niemczech oraz Polaków zainteresowanych działalnością gospodarczą w tym kraju. Edycja tego Forum poświęcona będzie tematyce ściągania naleŜności, sposobów zdobywania zleceń na rynku niemieckim przez polskie firmy usługowe oraz przykładom z działalności i doświadczeń polskich podmiotów gospodarczych w Niemczech. Forum odbędzie się w czwartek 24 września 2009 r . w godz. 18.00 – 20.30 w siedzibie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji KG RP w Kolonii, An der Alteburger Mühle 6, 50968 Köln. Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 28 Zapowiedzi imprez promocyjny Expo Real 2009 - XII Międzynarodowe Targi Nieruchomości Inwestycyjnych, Monachium 5-7.10.2009 Targi EXPO REAL zdobyły sobie niekwestionowaną pozycję jednego z liderów targów inwestycyjnych na świecie, a ich dynamika rozwoju jest niespotykana w całej branŜy targowej. Impreza ta cieszy się ogromnym i rosnącym zainteresowaniem całej branŜy nieruchomości. Na ubiegłorocznej edycji targów EXPO REAL mimo głębokiego kryzysu w branŜy nieruchomości zanotowano przyrost ilości odwiedzających (247878 osób, w tym 7500 spoza Niemiec). W ostatniej edycji targów udział wzięło 1856 wystawców z 46 krajów (487 wystawców zagranicznych). Polska jest tradycyjnie juŜ znaczącym partnerem w targach EXPO REAL. W 2008 r. Polska zajęła 4 miejsce pod względem ilości wystawców (35) i 8 miejsce pod względem liczby odwiedzających (559). Wśród polskich wystawców w tegorocznej edycji targów po raz pierwszy pojawi się stoisko informacyjne Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie. Targi objęte są całkowicie systemem rejestracji i przeznaczone wyłącznie dla specjalistów z branŜy. Oferta tematyczna targów EXPO REAL 2009 obejmuje : • Pośrednictwo i doradztwo w obrocie nieruchomościami inwestycyjnymi • Zarządzanie nieruchomościami • Finansowanie inwestycji • Nieruchomości przeznaczone pod inwestycje • Projektowanie i realizacja inwestycji • Budownictwo • Facility Management • Usługi bankowe i leasingowe • Technologie przekazywania informacji • Prasa i związki branŜowe • Systemy szkoleń Podmiotami obecnymi na EXPO REAL (równieŜ jako odwiedzający) są: • Właściciele i pośrednicy nieruchomości • Miasta i regiony • Deweloperzy • Strefy ekonomiczne • Firmy doradcze • Firmy zarządzające nieruchomościami • Firmy budowlane • Kancelarie prawne • InŜynierowie i architekci • Fundusze inwestycyjne • Banki i fundusze leasingowe • Firmy ubezpieczeniowe • Kasy budowlane • MenadŜerowie do spraw doradztwa i zarządzania • Informatycy • Dziennikarze i przedstawiciele stowarzyszeń branŜowych _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 29 Zapowiedzi imprez promocyjny Więcej informacji o targach moŜna uzyskać na stronach: www.targiwmonachium.pl www.exporeal.net Osoba do kontaktu w WPHI Berlin: Tomasz Salomon, Radca [email protected] Seminarium Gospodarcze „Polska - wyzwania i perspektywy zarządzania zasobami osobowymi”, Düsseldorf , 6.10.2009 - impreza promocyjna WPHI KG RP Kolonia wspólnie z Związkiem Handlu Zagranicznego Północnej Nadrenii-Westfalii, PNW Europa i Krajowym Stowarzyszeniem Związków Pracodawców PNW W dniu 6 października 2009r. w godz. 14.30 – 17.30 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kolonii wspólnie z Krajowym Stowarzyszeniem Związków Pracodawców PNW, NRW Europa i Związkiem Handlu Zagranicznego Północnej Nadrenii Westfalii organizuje seminarium gospodarcze pod hasłem „Polska - wyzwania i perspektywy zarządzania zasobami osobowymi”. Polska – rozpoznać i wykorzystać szanse oraz prezentacja Górnego Śląska i SSE. Odbędzie się ono w siedzibie Landesvereinigung der Arbeitgeberverbände NRW, Uerdinger Strasse 58‐62, 40474 Düsseldorf. Seminarium skierowane jest do niemieckich instytucji i firm zainteresowanych rynkiem polskim, w tym inwestycjami i współpracą z polskimi podmiotami gospodarczymi. W trakcie imprezy promocyjnej zostaną zaprezentowane warunki ramowe dla działania firm niemieckich na rynku polskim, formy wspierania ze środków publicznych, polskie prawo pracy w praktyce oraz doświadczenia z działalności na rynku polskim i niemieckim. Osoby kontaktowe: Kristel Degener Landesvereinigung der Arbeitgeberverbände NRW Uerdinger Strasse 58 – 62 40474 Düsseldorf Tel.: 0211- 4573-238, E-Mail:[email protected] . Andreas Mühlenberg Geschäftsführer Aussenhandelsverband Nirdrhein-Westfalen e.V. Achenbachstrasse 28 40237 Düsseldorf Tel.0211-6690828, Fax.6690830, E-Mail:[email protected] Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 30 Zapowiedzi imprez promocyjny VI POLSKO-SAKSOŃSKIE FORUM GOSPODARCZE Zamek Czocha w Leśnej, 8-9.10.2009 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Ministerstwo Gospodarki RP oraz Saksońskie Ministerstwo Gospodarki i Pracy mają zaszczyt zaprosić na VI POLSKOSAKSOŃSKIE FORUM GOSPODARCZE, które odbędzie się w Zamku Czocha w Leśnej w dniu 8-9 października 2009 r. Szósta edycja Polsko-Saksońskiego Forum Gospodarczego jest kontynuacją poprzednich, uwieńczonych sukcesem forów, odbywających się z inicjatywy ministrów gospodarki Polski i Niemiec. W tym roku organizatorem Forum jest Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego oraz Ministerstwo Gospodarki RP. Głównym celem wspólnych przedsięwzięć jest tworzenie transgranicznych sieci kontaktów i powiązań w kaŜdej dziedzinie gospodarki. Działania te przyczyniają się do wzrostu potencjału rozwojowego przedsiębiorstw zarówno polskich, jak i saksońskich, tym samym do podniesienia ich konkurencyjności na rynku światowym. Tegoroczna edycja Forum poświęcona jest branŜy energetycznej. Tematyka ta pogłębiona zostanie podczas bloków tematycznych poświęconych oszczędności energetycznej oraz odnawialnym źródłom energii. W ciągu ostatnich 30 lat zuŜycie energii wzrosło 2,5-krotnie. Światowa Rada Energetyki szacuje, iŜ w najbliŜszych latach zuŜycie to wzrośnie o kolejne 50%, co moŜe – przy takim stopniu zuŜycia energii – stać się powodem wyczerpania zasobów ropy naftowej i gazu oraz powaŜnego kryzysu energetycznego w najbliŜszych latach. Alternatywą w tej sytuacji jest wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii. W dalszym ciągu bardzo odczuwalny jest brak prawidłowych i skutecznych mechanizmów wspierania zastosowania OZE, a mechanizmy istniejące są juŜ niewystarczające. Coraz bardziej takŜe uwidacznia się potrzeba dokonania gruntownej analizy tych mechanizmów oraz regulacji prawnych w celu opracowania i zaproponowania skuteczniejszych metod działania. Godne uwagi i pełne sukcesów są dotychczasowe doświadczenia Saksonii i Polski w zakresie korzystnej dla obu stron, transgranicznej strategicznej współpracy. Sposoby jej wspierania i rozwoju w zakresie branŜy energetycznej będą tematem dyskusji podczas zaplanowanego Forum. Osoba do kontaktu w WPHI Berlin: Tomasz Salomon, Radca [email protected] _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 31 Zapowiedzi imprez promocyjny „W 20 lat od upadku muru berlińskiego, w 20-tą rocznicę wolnych wyborów w Polsce wspólnie w centrum Europy tworzymy przyszłość” Berlin, 14.10.2009 Jubileuszowa impreza promocyjna 14 października 2009 Berlin, Foyer der Hauptverwaltung der Berliner Wasserbetriebe Neue Jüdenstrasse 1 10179 Berlin Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie informuje, Ŝe w dniu 14 października br. w Berlinie odbędzie się jubileuszowa impreza promocyjna organizowana we współpracy z Naczelnym Zrzeszeniem ds. Rozbudowy Infrastruktury w Nowych Krajach Związkowych INFRANEU. Wpływ na taki charakter imprezy mają rocznice waŜnych wydarzeń w historii Polski i Niemiec , a dodatkowo kolejny jubileusz – 15-ta rocznica powstania INFRANEU. Stąd tegoroczna impreza promocyjna INFRANEU odbywa się pod hasłem „ W 20 lat od upadku muru berlińskiego, w 20-tą rocznicę wolnych wyborów w Polsce – wspólnie w centrum Europy tworzymy przyszłość”” i jest ukierunkowana na „intensyfikację współpracy z Polską – stąd polskie akcenty w tej imprezie. Planuje się, Ŝe w imprezie weźmie udział ok. 300 osób reprezentujących środowiska gospodarcze, polityczne, naukowe, samorządowe oraz kulturalne Berlina i Brandenburgii oraz innych landów w Niemczech Wschodnich. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie jest współorganizatorem tej imprezy. W ramach polskiego udziału planujemy organizację stoisk informacyjnych: WPHI - na którym będą prezentowane materiały promocyjne MG i PAIiZ, oraz Polskiej Organizacji Turystycznej . Niespodzianka Atrakcję wieczoru będą stanowiły polskie akcenty kulturalne. Osoba kontaktowa w WPHI: dr Adam Zaborowski Radca w Wydziale Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie [email protected] Tel. 030 / 206 226 717 Fax. 030/206226730 REHACARE - Międzynarodowe Targi dla osób niepełnosprawnych i wymagających opieki, Düsseldorf , 14–17.10.2009 Międzynarodowe Targi REHACARE są wiodącymi na arenie międzynarodowej targami specjalistycznymi w branŜy rehabilitacji i opieki nad osobami niesprawnymi. W dniach 14-17 października 2009r. w Düsseldorfie odbędzie się kolejna edycja targów REHACARE International. W trakcie ich prezentuje się innowacyjna technika rehabilitacyjna, wyroby _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 32 Zapowiedzi imprez promocyjny tekstylne, środki pomocnicze i usługi specjalistyczne z całego świata. Targi REHACARE oferują najbardziej aktualne informacje i pełny przegląd tego sektora, zarówno poprzez wizualne prezentacje eksponatów targowych jak i seminaria tematyczne, konferencje i kongresy. W tegorocznej edycji REHACARE uczestniczyć będzie ponad 800 wystawców z 31 krajów i odwiedzi je ponad 50 000 osób, z tego 75% stanowić będą fachowcy branŜowi. Na powierzchni 30 000 m2 wystawcy zaprezentują swoje najnowsze produkty przeznaczone dla osób niepełnosprawnych i placówek rehabilitacyjnych. Targi stanowią niepowtarzalną platformę do nawiązywania kontaktów handlowych i kooperacyjnych dla ekspertów, decydentów, specjalistów handlowych, multiplikatorów i oczywiście samych niepełnosprawnych i ich opiekunów. Tegorocznym targom towarzyszy konkurs Rehacare Design Award 2009/2010. KaŜdy wystawca moŜe zgłosić do konkursu swój produkt w jednej z ośmiu kategorii. Międzynarodowe jury, oceniać będzie produkty pod względem atrakcyjności i kreatywności rozwiązania i przyznawać będzie nagrody Rehacare Design Award: Good Design oraz Rehacare Design Award: Best Design. Szczegółowych informacji nt. niniejszej imprezy wystawienniczej uzyskać moŜna pod adresem internetowym targów www.rehacare.de oraz www.as-messe.pl. W w/w targach uczestniczyć będzie, jak co roku kilkanaście firm z Polski, które wystawią całą paletę innowacyjnych produktów i otwarte będą na nawiązanie kontaktów handlowych i kooperacyjnych. Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] Konferencja „Polska – 5 lat doświadczeń w UE”, Hanower, 14.10.2009 Grupa robocza „Europa Środkowo-Wschodnia” Izby Przemysłowo-Handlowej w Hanowerze 14.10.2009 | godz. 18.00 | Nowy Ratusz w Hanowerze W środę, 14 października 2009 roku, o godz. 18.00 we współpracy z władzami miasta Hanower, w historycznej Sali Hodlera Nowego Ratuszu odbędzie się konferencja nt. Polska – 5 lat doświadczeń w UE. Spotkanie rozpoczyna cykl Polskich Dni w Ratuszu - „Polska wita!”, rozpoczynających się 15 .09.2009. Zwiedzanie Ratusza Przed rozpoczęciem spotkania oferujemy zainteresowanym krótkie oprowadzenie po Nowym Ratuszu. Początek: godz.17.20, Miejsce spotkania: holu Nowego Ratusza Program konferencji: Powitanie: Stephan Weil, Nadburmistrz Hanoweru _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 33 Zapowiedzi imprez promocyjny Powitanie: Dr Wilfried Prewo, Dyrektor Generalny IHK w Hanowerze Powitanie: Andrzej Osiak, Konsul Generalny RP w Hamburgu Wykład: Rozwój stosunków gospodarczych Polska – Niemcy – UE Dr Jacek Robak, 1 Radca, Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie, Berlin Wykład: Wpływ dotacji Unii Europejskiej na polepszenie sytuacji gospodarczej i infrastruktury w Polsce Janusz Andrzej Dwornicki, Jard, Sp. z o. o., Sieradz Z doświadczeń prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i RFN 17 lat w Polsce – historia sukcesu Roland Frobel, Prezes, Dirk Rossmann GmbH, Isernhagen Działalność dolnosaksońskiego przedsiębiorstwa w Polsce Hanns-E. Zülch, Prezes, Zuelch Industrial Coating GmbH, Osterode/Harz Działalność polskiego przedsiębiorstwa w Niemczech Małgorzata Olszewska, Z-ca Dyrektora SOLARIS Deutschland GmbH, Berlin Przyjęcie ze specjałami kuchni polskiej BliŜsze informacje i zgłoszenia: Joachim Thannhäuser I Sekretarz Ambasady Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie Leipziger Platz 2 10117 Berlin e-mail:[email protected] www.berlin.trade.gov.pl lub Reinhard Wagner Länderreferent Mittel- und Osteuropa, GUS Industrie- und Handelskammer Hannover- Abteilung International Schiffgraben 49. 30175 Hannover E-Mail: [email protected] Internet: http://www.hannover.ihk.de _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 34 Zapowiedzi imprez promocyjny Konferencja i giełda kooperacyjna przedstawicieli handlowych, Hanower , 30.10.2009 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Berlinie zaprasza polskie firmy poszukujące moŜliwości sprzedaŜy swoich towarów na rynku niemieckim do udziału w giełdzie kooperacyjnej, która odbędzie się w dniu 30.10.2009 r. w godzinach 9.00-15.00 w pomieszczeniach recepcyjnych Handelshaus w 30175 Hannover, Hinüberstr.16-18. WPHI Berlin będące jednym ze współorganizatorów spotkania, zachęca zainteresowane firmy do wypełnienia załączonego kwestionariusza i przesłanie go do dnia 30.09. br. na adres Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji w Berlinie. Informacje kwestionariuszowe, po ich redakcyjnym opracowaniu, będą dostępne dla niemieckich przedstawicieli handlowych na stoisku informacyjnym Wydziału oraz stronie internetowej CDH e.V. BliŜsze informacje: Joachim Thannhäuser I Sekretarz Ambasady Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie tel: +49 30 206226718 fax: +49 30 206226730 e-mail:[email protected] Przedstawiciel handlowy Wg niemieckiego kodeksu handlowego przedstawiciel handlowy działa jako niezaleŜny podmiot gospodarczy zajmujący się na stałe pośredniczeniem w transakcjach innego przedsiębiorcy lub zawieraniem umów w jego imieniu i na jego rachunek. Funkcjonuje w ramach róŜnych form prawnych prowadzenia działalności gospodarczej - ponad 21 % przedstawicieli działa jako firmy jednoosobowe. Prowizja jako forma zapłaty za wykonaną przez przedstawiciela handlowego pracę i jej rozliczenie uregulowane są w niemieckim kodeksie handlowym bardzo rygorystycznie w zakresie tzw. rekompensaty roszczeń. Obowiązują one takŜe zagranicznych zleceniodawców. Prowizja przedstawiciela płatna jest dopiero po faktycznej sprzedaŜy towaru. Przedstawiciel handlowy w Niemczech reprezentuje najczęściej kilka firm, których produkty uzupełniają się wzajemnie asortymentowo. Stąd ma on bardzo dobre rozeznanie w zakresie sytuacji rynkowej, a takŜe wiedzę o potencjalnych odbiorcach i ich stanie finansowym oraz o szansach sprzedaŜy określonych wyrobów. W umowach zawieranych z przedstawicielem handlowym określa się terytorium jego działania. Adresy przedstawicieli uzyskać moŜna: Centralvereinigung Deutscher Wirtschaftsverbände für Handelsvermittlung und Vertrieb (CDH) e.V. Am Weidendamm 1 A ; 10117 Berlin tel.:+49/ 30 / 7 26 25 600 ; fax:+49/30 / 7 26 25 699 _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 35 Zapowiedzi imprez promocyjny e-mail [email protected] ; web www.cdh.de Makler handlowyJest pośrednikiem przy zawieraniu umów kupna/sprzedaŜy pomiędzy eksporterem a niemieckim klientem. Uprawnienie jego jest okazjonalne (stałe uprawnienie oznaczałoby formę przedstawiciela handlowego). Otrzymuje prowizje w przypadku dojścia do skutku i realizacji umowy kupna/sprzedaŜy. Stoisko informacyjno – promocyjne WPHI KG RP Kolonia w ramach „7. Międzynarodowego Dnia Przedstawicieli Handlowych Wschodniej Westfalii, IHK Bielefeld, 9.11. 2009 W dniu 09 listopada 2009r. Izba Przemysłowo – Handlowa w Bielefeld we współpracy z Stowarzyszeniem Gospodarczym ds. Pośrednictwa Handlowego i Zbytu Środkowej Wschodniej Westfalii organizuje w swojej siedzibie „7. Międzynarodowy Dzień Przedstawicieli Handlowych Wschodniej Westfalii”. Celem organizacji niniejszej giełdy jest nawiązanie bliŜszych kontaktów firm z Wschodniej Westfalii, poszukujących dostawców, poddostawców, kooperantów, itp. z przedstawicielami zagranicznej dyplomacji gospodarczej działającej w Północnej Nadrenii – Westfalii. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kolonii będzie uczestniczył w tej imprezie oraz zorganizuje własne stoisko informacyjno - promocyjne. WPHI będzie udzielał informacji i porad w kwestii nawiązania kontaktów handlowych, kooperacyjnych, a takŜe moŜliwości inwestowania w Polsce. Na stoisku prezentowane będą materiały informacyjne o charakterze makro i mikroekonomicznym, konkretne oferty kooperacyjne polskich firm i SSE, oraz materiały turystyczne. Firmy polskie zainteresowane tym regionem proszone są o przesłanie swoich ofert kooperacyjnych, materiałów reklamowych, itp. (w języku niemieckim) na adres naszego Wydziału: Generalkonsulat der Republik Polen Abteilung für Handel und Investitionen An der Alteburger Mühle 6 D-50968 Köln BliŜszych informacji udziela i oferty przyjmuje: konsul Bronisław Jaworski, Tel.0049 221 349929, Fax.0049 221 349910, e-mail: [email protected] 16 listopad 2009 Stoisko informacyjno – promocyjne WPHI KG RP Kolonia na „III – trzecim Międzynarodowym Dniu Przedstawicieli Dyplomacji Gospodarczej w Północnej Nadrenii- Westfalii” – IHK Düsseldorf W dniu 16 listopada 2009r. Izba Przemysłowo – Handlowa w Düsseldorfie ortmundzie we współpracy z Izbami Przemysłowo - Handlowymi w Diusbuegu, Essen i Stowarzyszeniem Gospodarczym ds. Pośrednictwa Handlowego i Zbytu Środkowej Westfalii Rhein-Ruhr organizuje w swojej siedzibie „III – trzeci Międzynarodowy Dzień Przedstawicieli Dyplomacji Gospodarczej w Północnej Nadrenii- Westfalii”. Celem organizacji ww. giełdy jest nawiązanie bliŜszych kontaktów firm niemieckich, poszukujących dostawców, poddostawców, kooperantów, itp. z przedstawicielami zagranicznej dyplomacji gospodarczej _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 36 Zapowiedzi imprez promocyjny w Północnej Nadrenii – Westfalii. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Kolonii będzie uczestniczył w tej imprezie oraz posiadał własne stoisko informacyjno - promocyjne. WPHI udzielał będzie informacji i porad w kwestii nawiązania kontaktów handlowych, kooperacyjnych, a takŜe moŜliwości inwestowania w Polsce. Na stoisku prezentowane będą materiały informacyjne o charakterze makro i mikroekonomicznym, konkretne oferty kooperacyjne polskich firm i SSE, oraz materiały turystyczne. Zainteresowane firmy rynkiem niemieckim proszone są o przesłanie swoich ofert kooperacyjnych, materiałów reklamowych, itp. (w języku niemieckim) na adres naszego Wydziału: Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] Międzynarodowe Targi Bezpieczeństwa i Medycyny Pracy „A + A”, Düsseldorf, 3–6.11.2009 Międzynarodowe Targi Bezpieczeństwa i Medycyny Pracy A + A w Düsseldorfie to największa i najwaŜniejsza w branŜy bhp impreza wystawiennicza na świecie, obejmująca wszystkie segmenty bezpieczeństwa, ppoŜ, ochrony zdrowia i higieny pracy oraz ergonomii. To jednocześnie forum i platforma prezentacji osiągnięć branŜy bhp na szczeblu międzynarodowym. Odbywają się w cyklu dwuletnim i cieszą się wśród firm tej branŜy coraz większym zainteresowaniem, szczególnie na coraz rygorystycznie sankcjonowaną prawnie tematykę. W tegorocznej edycji targów udział zapowiedziało około 1 400 wystawców z 60 krajów oraz odwiedzi je ok. 55 000 zwiedzających, głównie profesjonalistów z branŜy przemysłowej, handlowej i dystrybucyjnej, a takŜe ośrodków naukowo – badawczych. Wystawcy zaprezentują kompleksową ofertę technologii, zastosowań i innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie bhp. W szczególności będą to: - w segmencie bezpieczeństwa przy pracy: ochrona rak, stóp, twarzy, dróg oddechowych, odzieŜ robocza i ochronna, obuwie robocze, zabezpieczenia przy pracy na wysokościach oraz w kanałach i zbiornikach, systemy ostrzegania, - w segmencie ochrony zdrowia i higieny pracy: medycyna pracy, medycyna środowiskowa, zapobieganie sytuacjom stresowym, doradztwo i usługi, prewencja w przypadkach szczególnych zagroŜeń – praca z niebezpiecznymi i szkodliwymi materiałami, przy instalacjach elektrycznych, z materiałami wybuchowymi, a takŜe ochrona przed hałasem, zapyleniem, wysoką wilgotnością i skrajnymi temperaturami na stanowisku pracy. Targom towarzyszył będzie kongres współorganizowany przez Międzynarodową Organizację Pracy, na którym specjaliści z róŜnych dziedzin prezentować będą nowości, a takŜe zapowiedzi nowych uregulowań prawnych, atestacji i certyfikacji, chorób zawodowych, _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 37 Zapowiedzi imprez promocyjny ergonomicznych miejsc pracy, oceny ryzyka zawodowego oraz aspekty techniczne, np. urządzeń, czy teŜ środków ochrony indywidualnej. Ponadto targom towarzyszyć będą pokazy odzieŜy roboczej. Polskę reprezentować będzie około 30 wystawców, którzy zaprezentują m.in. następujące produkty: obuwie robocze i ochronne, rękawice ochronne, akcesoria zabezpieczające, odzieŜ dla straŜy poŜarnej, tkaniny zawodowe, usługi atestacyjne, szkoleniowe w dziedzinie bhp, osłony antyhałasowe, obuwie myśliwskie i wędkarskie, wkłady ocieplające, półmaski filtrujące, kamizelki i szelki ostrzegawcze, sorbenty syntetyczne i bieliznę zawodową, itp. Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] MEDICA – Międzynarodowe Targi Sprzętu Medycznego i WyposaŜenia Szpitali, Düsseldorf, 18–21.11.2009 Międzynarodowe Targi Sprzętu Medycznego i WyposaŜenia Szpitali - MEDICA wspólnie z ComPaMED (Międzynarodowe Targi Zaopatrzenia Produkcji Medycznej) skierowane są do lekarzy praktykujących indywidualnie i w szpitalach, kierowników i pracowników administracji w klinikach i aptekach, farmaceutów, biologów, mikrobiologów, biochemików, chemików, technologów, techników medycznych, itp. Są największymi na świecie targami sprzętu medycznego. W tym roku swój udział zgłosiło ponad 4 300 wystawców z 66 państw (dwie trzecie wystawców to firmy z zagranicy), a liczba gości przekroczy 137 000 (ok. 40 % gości to obcokrajowcy z ponad 100 krajów). W w/w targach uczestniczyć będzie 45 firm z Polski, które wystawią całą paletę innowacyjnych produktów i otwarte będą na nawiązanie kontaktów handlowych i kooperacyjnych (patrz załącznik). Osoba kontaktowa w WPHI KG RP Kolonia: Bronisław Jaworski – I sekretarz, konsul Tel.+49 221 349929, Fax:+49 221 349910, e-mail:bronisł[email protected] Polsko-Niemieckie Targi BoŜonarodzeniowe WEIHNACHTEN 2009, Frankfurt nad Odrą, 20-22.11.2009 W bieŜącym roku we Frankfurcie/O. odbędą się V Polsko-Niemieckie Targi BoŜonarodzeniowe. Ich organizatorem jest Messe und Veranstaltung GmbH Frankfurt Oder _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 38 Zapowiedzi imprez promocyjny Messe Frankfurt, Platz der Einheit 1 D- 15230 Frankfurt (Oder) Tel. (0335) 4010300 Fax. (0335) 40 10310 http://www.messe-frankfurt-o.de/ Brandenburgia to waŜny partner w polsko-niemieckiej współpracy gospodarczej. Intensywnie rozwija się, obejmująca róŜne sfery, współpraca regionalna i przygraniczna, w której miasto Frankfurt n. Odrą odgrywa znaczącą rolę. Rozwojowi polsko-niemieckiej współpracy słuŜą takŜe Polsko-Niemieckie Targi BoŜonarodzeniowe. Patronat nad tegorocznym targami podobnie jak w ubiegłym roku objął Ambasador RP w RFN dr Marek Prawda. Miastem partnerskim targów jest Poznań. Celem Polsko-Niemieckich Targów BoŜonarodzeniowych, traktowanych jako pierwsza świąteczna impreza w Regionie, jest umoŜliwienie wystawcom z Polski zaprezentowania w Brandenburgii swoich wyrobów związanych ze Świętami BoŜego Narodzenia, a odwiedzającym je gościom niemieckim ich kupno lub nawiązanie kontaktów handlowych. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji jako współorganizator targów, będzie miał na nich swoje stoisko informacyjne. Równolegle do targów WEIHNACHTEN odbędą się Targi Food & Taste (Międzynarodowe Targi SpoŜywcze) oraz Aktiv + Gesund (Targi Fitness, Wellness & Zdrowie) z udziałem wystawców z Polski. Planowana jest organizacja Dnia Polskiego podczas Targów ( w tym m.in. spotkania/seminarium polskich i niemieckich wystawców oraz rozmowy na stoiskach targowych). Organizatorzy targów przygotowywują szereg atrakcji, w tym m.in. konkurs na najbardziej atrakcyjne stoisko, program kulturalny, występy zespołów dziecięcych.. Zapraszamy wystawców z Polski do udziału i wykorzystania moŜliwości nawiązania nowych kontaktów handlowych. BliŜszych informacji udziela w WPHI Berlin: Radca dr Adam Zaborowski Tel.: +49 30 206 226 717 Fax.:+49 30 206 226 730 E-mail: [email protected] _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 39 Redakcja Redakcja: dr Jacek Robak, I Radca, Kierownik Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie Paweł Rosik - Specjalista WPHI Berlin dr Jacek ROBAK I Radca - Kierownik Wydziału [email protected] Tel.: +49 / 30 / 206 22 67-10 Tomasz SALOMON Radca [email protected] Tel.: +49 / 30 / 206 22 67-22 dr Adam ZABOROWSKI Radca [email protected] Tel.: +49 / 30 / 206 22 67-17 Joachim THANNHÄUSER I Sekretarz Ambasady [email protected] Tel.: +49 / 30 / 206 22 67-18 Paweł ROSIK Specjalista [email protected] Tel.: +49 / 30 / 206 22 67-20 WPHI Kolonia Małgorzata WEJTKO I Radca - Kierownik Wydziału [email protected] Tel.:+49 / 221 / 3499-11 Bronisław JAWORSKI I Sekretarz, Konsul bronisł[email protected] Tel.:+49 / 221 / 3499-29 --------------------------------------------------------Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie Leipziger Platz 2, 10117 BERLIN Tel.: +49 30 20622670, Fax: +49 30 206226730 Email: [email protected] _____________________________________________________________________________________________________ Rynek Niemiecki – Biuletyn informacyjny WPHI Berlin, wrzesień - październik 2009 str. 40