Regionalne ćwiczenia terenowe na Pobrzeżu Południowobałtyckim

Regionalne ćwiczenia terenowe
na Pobrzeżu Gdańskim
i Pojezierzu Kaszubskim
Rok akademicki 2015/2016
Informacje ogólne, przebieg trasy, wykaz zagadnień realizowanych podczas ćwiczeń
2016-5-26
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Informacje ogólne
Ćwiczenia regionalne na Pobrzeżu Gdańskim i Pojezierzu Kaszubskim w 2016 r. dla
studentów III roku geografii studiów niestacjonarnych i stacjonarnych odbędą się w dniach
27.05. (piątek) - 31.05 (wtorek). Wyjazd na ćwiczenia: 26 maja (czwartek) o godz. 8.00
zamówionym autobusem. Trasa 5-dniowych ćwiczeń, liczy ok. 950 km – zob. mapa poniżej
wg J. Kondrackiego.
1.
Program ćwiczeń oparto na założeniu, iż są one syntezą wiedzy z zakresu geografii
Polski. Celem ćwiczeń jest ukazanie georóżnorodności Pobrzeży i Pojezierzy
Południowobałtyckich w ujęciu:
 geograficznym: wybranych elementów środowiska naturalnego, osadnictwa i jego
rozwoju w nawiązaniu do historii Pomorza i regionów fizyczno-geograficznych,
aktualnych problemów społecznych i gospodarki regionów,
 ochrony przyrody: formy ochrony przyrody, zagrożeń środowiska przyrodniczego i
podejmowanych działań na rzecz jego ochrony,
 zróżnicowania kulturowego regionów,
 walorów i atrakcji krajoznawczych regionów geograficznych oraz ich wykorzystania
dla rozwoju turystyki.
Celem ćwiczeń jest również doskonalenie umiejętności aplikacji posiadanej wiedzy w pracy
terenowej oraz budowania syntez i ulepszanie form werbalnej charakterystyki terenu.
Ćwiczenia trwają 5 dni i będą odbywać się w formie wycieczek autobusem z
Władysławowa. Powrót – w nocy z 31.05 na 01.06; wyjazd z Malborka ok. godz. 17-18.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Tab. 1 Zestawienie kilometrowe tras ćwiczeń wg dni.
27.05.2016
1 dzień
2 dzień
3 dzień
4 dzień
5 dzień
Dojazd: KrakówWładysławowo
Trasy lokalne
zgodnie z poniższym
rozkładem
Dojazd do Krakowa
suma
644
164
100
162
153
372
600
ok. 2200
Dojazd. W czasie przejazdu prowadzona będzie ogólna charakterystyka geograficzna
regionów na trasie Kraków - Władysławowo.
Dzień 1.
Władysławowo - Rąbki k. Łeby (Słowiński Park Narodowy).
Tematy: georóżnorodność Pobrzeża Gdańskiego widoczna w zróżnicowaniu rzeźby
młodoglacjalnej, walory i atrakcje krajoznawcze, znaczenie turystyki w gospodarce regionu,
rozwój osadnictwa na tle historii regionu, obszary chronione, problemy społeczne i
gospodarcze regionu (rolnictwo, przemysł, wsie popegeerowskie, bezrobocie, migracje
ludności, starzenie się społeczeństwa).
Dzień 2.
Władysławowo - Jastrzębia Góra - przejście plażą (lub odwrotnie; w zależności od kierunku
wiatru). Po południu (lub przedpołudniem): Władysławowo-Hel.
Tematy: rozwój paleogeograficzny Bałtyku, działalność rzeźbotwórczej morza - niskie i
wysokie brzegi morskie, sposoby stabilizacji klifu, powstanie kosy helskiej, historyczne i
współczesnych funkcje półwyspu helskiego, formy ochrony przyrody na mierzei.
Dzień 3.
Władysławowo – Puck – Mechowo – Rzucewo – Mrzezino – Rewa – Gdynia Port
Tematy: rozwój paleogeograficznego rejonu Zatoki Puckiej, współczesne procesy
rzeźbotwórcze, rozwój osadnictwa, walory i atrakcje krajoznawcze, energetyka alternatywna,
Gdynia (rozwój, funkcje, znaczenie), przyrodnicze ograniczenia rozwoju Trójmiasta.
Dzień 4.
Władysławowo – Gdańsk – Sopot.
Tematy: układ przestrzenny trójmiasta, historia i funkcje Gdańska i Sopotu, układ
przestrzenny i zespół zabytkowy Głównego Miasta w Gdańsku, gospodarka morska, przemysł
stoczniowy i jego zmiany, zanieczyszczenie wód Zatoki Gdańskiej.
Dzień 5.
Władysławowo – Pojezierze Kaszubskie – Żuławy Wiślane.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Tematy: Rzeźba polodowcowowa, jeziora rynnowe; rozwój delty Wisły, rolnicze
wykorzystanie Żuław, gospodarka wodna na Żuławach, osadnictwo na Żuławach Wiślanych
(w tym migracje po II wojnie światowej), Malbork – zamek; walory i atrakcje krajoznawcze,
kanał elbląski.
2.
Realizacja programu ćwiczeń
W czasie ćwiczeń każdy student wystąpi w roli przewodnika, omawiając wskazany
odcinek trasy przejazdu i miejsce postoju (proszę samodzielnie sprawdzić ile czasu zajmuje
przejazd danego odcinka trasy np. www.googlemaps.pl). Podstawową poprawności
wystąpienia, a zarazem jego pozytywnej oceny jest powiązanie przekazywanych treści z
obserwacjami terenowymi. Koniecznym jest, aby wystąpienie ilustrowane było stosowną
mapą, planem miasta, przekrojami geologicznymi, schematami, posterami, wykresami,
diagramami itp.
Struktura wystąpienia powinna być oparta na poniższym schemacie (Kruczek i in., (2007)
Właściwe przygotowanie się do zajęć terenowych obejmuje:
•
•
•
•
zgromadzenie literatury oraz map,
analiza trasy przejazdu na podstawie mapy (lub planu miasta),
przygotowanie planu wystąpienia,
opracowanie tematu (w tym przygotowanie materiału ilustracyjnego).
Wskazane jest przedyskutowanie z prowadzącymi zajęcia terenowe (w czasie ich konsultacji)
zakresu treści i formę wystąpienia. W czasie konsultacji należy przedstawić plan wystąpienia,
trzeba również mieć niezbędne w czasie wystąpienia załączniki graficzne.
.
Podczas wystąpienia należy przestrzegać następujących zasad1:
• na początku krótki opis odcinka trasy przejazdu lub omawiamy położenie
punktu postojowego wykorzystując przy tym mapę. Komentarz rozpocząć
od ogólnej charakterystyki regionu (prowincji lub podprowincji w
przypadku charakterystyki trasy przejazdu oraz mezo- lub makroregionu w
punkcie postojowym).
1
op.cit. s. 215-221.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
•
•
charakteryzując trasę przejazdu przekazywane informacje należy wiązać z
tym, co widać za szybami autokaru. Ma to być krajoznawcza
charakterystyka trasy przejazdu. Charakterystykę fizyczno-geograficzną
regionu należy umiejętnie powiązać z jego zagospodarowaniem (sieć
osadnicza, rolnictwo, przemysł) oraz aktualnymi problemami społecznogospodarczymi (np. bezrobocie, nowe inwestycje przemysłowe, drogowe,
problemy wsi popegeerowskich). Cenne będą porównania omawianych
faktów z podobnymi wcześniej zaobserwowanymi w innych regionach.
• należy starannie wybrać miejscowości, które będą charakteryzowane na
trasie przejazdu. Koncentrujemy się na funkcjach miejscowości) oraz
podajemy podstawowe fakty z ich historii, przede wszystkim te, które
związane z rozwojem funkcji tych miejscowości lub historią regionu. Jeśli
przejeżdżamy przez miejscowość omawiamy jej fizjonomię (układ
przestrzenny, styl zabudowy). Charakterystykę obiektów zabytkowych
ograniczamy do niezbędnego minimum.
uwzględniamy etnografię regionu.
• w przypadku tras miejskich omawiamy: podstawowe fakty historyczne
(można przedstawić je na posterze), układ przestrzenny miasta (z
wykorzystaniem planu), wybrane obiekty.
• w punktach postojowych omawiane będą tematy głównie z geomorfologii,
hydrologii, ochrony środowiska i gospodarki morskiej. Uzupełnieniem
wystąpień powinny być ilustracje (wykresy, diagramy, schematy,
blokdiagramy, profile i przekroje geologiczne). Wiadomości podawane są
wg zasady od ogółu do szczegółu, eksponowane są sprawy istotne,
pomijane są detale, które mogą przesłonić istotę wystąpienia. W
komentarzach uwzględnia się analogie oraz porównania określonych
obiektów lub zjawisk do podobnych, wcześniej zaobserwowanych.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Organizacja ćwiczeń
Wyjazd na zajęcia 26 maja br. (czwartek) o godz. 8.00. Zbiórka na parkingu przed
budynkiem głównym Uniwersytetu (ul. Podchorążych 2). Zakończenie ćwiczeń 31 maja
(wtorek) ok. godz. 24 w Krakowie, na parkingu przed budynkiem głównym Uniwersytetu
Pedagogicznego (ul. Podchorążych 2).
3.
3.1. Zaliczenie ćwiczeń:
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest:
• aktywny udział w całych ćwiczeniach
• posiadanie i korzystanie z map i planów miast,
• posiadanie i znajomość dokumentacji ćwiczeń,
• pozytywna ocena wystąpienia,
zaliczenie zadania kontrolnego - w przypadku negatywnej oceny wystąpienia
lub biernego udziału w zajęciach,
• przestrzeganie regulaminu ćwiczeń terenowych.
• kolokwium zaliczeniowe
Aktywny udział w ćwiczeniach oznacza nie tylko przedstawienie przydzielonego
tematu, lecz również korzystanie z map zarówno w terenie jak i w autokarze - w czasie
jazdy (śledzenie trasy przejazdu), prowadzenie notatek, udział w dyskusji. Posiadanie map
samochodowych w skali nie mniejszej od 1:200 000 (atlas samochodowy) jest obowiązkowe
dla każdego uczestnika ćwiczeń. Ponadto wskazane jest zabranie map turystycznych (np.
Pojezierze Kaszubskie, Żuławy Wiślane, Pobrzeże Bałtyku, Nadmorski Park Krajobrazowy,
Mierzeja Helska, Zalew Wiślany) oraz planów miast (Gdańska, Sopotu i Gdyni, Elbląga).
Uwaga. Odbiorniki nawigacji satelitarnej nie mogą zastąpić map w czasie tych ćwiczeń, ale
mogą być przydatne.
Każdy student obowiązkowo zapoznaje się z Przewodnikiem do ćwiczeń terenowych,
który po wydrukowaniu w całości i spięciu kartek (skoroszyt, bindowanie) zabiera na
ćwiczenia.
Wystąpienia - prezentacje przydzielonych tematów będą prowadzone na bieżąco wg
następujących kryteriów:
• zakres i poprawność merytoryczna treści,
• sposób (metodyka) prezentacji,
• powiązanie obserwacji terenowych z komentarzem słownym.
W przypadku negatywnej oceny wystąpienia lub stwierdzenia biernej postawy
studenta w czasie zajęć zaliczenie ćwiczeń nastąpi na podstawie ustnego sprawdzianu
wiadomości z ćwiczeń terenowych, którego termin, formę i zakres ustali prowadzący zajęcia.
W przypadku negatywnej oceny sprawdzianu, student skierowany będzie do powtórnego
odbycia ćwiczeń i ich zaliczenia w maju 2017 r.
Każdy uczestnik ćwiczeń zobowiązany jest to przestrzegania Regulaminu ćwiczeń
terenowych organizowanych w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w
Krakowie. Studenci naruszający ustalenia zawarte w Regulaminie będą usunięci z
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
ćwiczeń terenowych, co jest równoznaczne z ich niezaliczeniem. W tym przypadku
zaliczenie ćwiczeń może nastąpić tylko po powtórnym w nich udziale i spełnieniu
warunków zaliczenia.
3.2. Koszty udziału w ćwiczeniach pokrywane przez studentów:
• koszty przejazdu (250 zł)
• koszty noclegów
• koszty w trakcie ćwiczeń związane z lokalnym transportem oraz wstępy do
muzeów i parków narodowych (ok. 100 zł)
Koszty przejazdu
Wpłata po 250,00 zł wyłącznie do starościny roku do dnia 10 maja 2016 roku.
Wpłata pieniędzy na konto UP dokonana będzie przez starościnę w kasie Uczelni zgodnie z
przyjętą w UP procedurą.
Noclegi w Domu kolonijnym „Franek”
Adres
• 84-120 Władysławowo, ul. Kolejowa 3
• adres tej strony: www.franek.wladek.pl
607-865-713 lub (58) 674-02-81 lub fax: (58) 674-02-81
3.4. Końcowe uwagi organizacyjne
Proszę o punktualne przybycie na miejsce zbiórki przed odjazdem na ćwiczenia. Nie
będziemy oczekiwać na spóźnialskich. Autokar będzie podstawiony na parkingu przed
budynkiem głównym UP (od strony północnej) kwadrans przed odjazdem.
Proszę zabezpieczyć prowiant na pełny pierwszy dzień i śniadanie w drugim dniu.
Każdy student musi posiadać następujące dokumenty: dowód osobisty, ważną legitymację
studencką, dokument uprawniający do bezpłatnych świadczeń medycznych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ lub inny ubezpieczyciel) oraz ważne ubezpieczenie od
następstw nieszczęśliwych wypadków.
Podczas zajęć należy bezwzględnie przestrzegać podanych godzin odjazdu autokaru z
parkingów. W przypadku naruszenia harmonogramu zajęć (spóźnienia) – dojazd do grupy lub
miejsca noclegu we własnym zakresie i na własny koszt.