Prognozy cen produktów rolnych i analiza czynników cenotwórczych

Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
SEKCJA ANALIZ EKONOMICZNYCH POLITYKI ROLNEJ
ul. Wspólna 30, Pokój 338
tel. (+48 22) 623 10 01
00- 930 Warszawa
fax. (+48 22) 623 17 07
http://www.fapa.com.pl/saepr
e-mail: [email protected]
_______________________________________________________________________________
ANALIZA CZYNNIKÓW
KSZTAŁTUJĄCYCH CENY
PRODUKTÓW ROLNYCH W POLSCE
PO AKCESJI DO UE
Autorzy: Zespół SAEPR
_______________________________________________________________________________
WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 2004 R.
1
1. WSTĘP
Znaczenie gospodarcze poziomu cen rolnych
Narodowy Bank Polski wydał w sierpniu 2004 Raport o inflacji. Wynika z niego, że roczne tempo
wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych zwiększyło się po akcesji i w lipcu 2004 wyniosło
4,6%. Przyspieszenie inflacji wynikło, wg raportu, przede wszystkim ze wzrostu cen żywności
wskutek wzmożonego popytu wewnętrznego.
Zmiany cen żywności były jednym z przewidywanych skutków akcesji z uwagi na decydującą rolę
WPR na ceny rolne w UE. Różnice cenowe stanowią istotny czynnik kształtujący handel i mają
wpływ na zachowania konsumenta. Zmiany cen produktów rolnych implikują zmiany cen
żywności, które z kolei wpływają na inflację. Gwałtowne zmiany w inflacji oddziaływują na
wskaźniki makroekonomiczne, takie jak wzrost gospodarczy, czy kurs wymiany. Poprzez wpływ
na inflację wzrost cen żywności wpływa także na wysokość stóp procentowych.
Prognozy cenowe przed akcesją
Ceny rolne w ostatnich latach przed akcesją dosyć gwałtownie rosły. Znacznie niższe pozostały
jedynie ceny mleka, wołowiny oraz niektórych owoców i warzyw. W ostatnich miesiącach przed
akcesją wyrównała się cena cukru. Tempo dalszego wyrównywania się cen po akcesji było
obiektem wielu analiz. Między innymi w Ministerstwie Finansów powstał raport,1 w którym
zakłada się, że zmiany ogólnego poziomu cen będą rozłożone w czasie i nie będą przebiegały
gwałtownie.
Z kolei Niezależny Ośrodek Badań Ekonomicznych (NOBE) w raporcie na temat różnic w
poziomach cen z 2003 r. szacował, że w wyniku akcesji ceny żywności wzrosną od 5% do 6%
głównie na skutek wzrostu cen zbóż (10-15%), roślin oleistych (5%), mleka (5%), mięsa
wołowego i wieprzowego (5-10%), cukru (35%) oraz spadku cen mięsa drobiowego (–11%).
W raporcie Bilans korzyści i kosztów przystąpienia Polski do UE z kwietnia 2003r.,
przygotowanym dla UKIE prognozowano, iż wzrost cen artykułów rolnych dotyczyć będzie cukru,
mięsa wołowego oraz mleka, równocześnie nastąpiłby spadek cen zbóż, rzepaku i drobiu.
W 2002 r., w SAEPR powstały dwa raporty2 analizujące zmiany cen produktów rolnych w świetle
integracji. SAEPR prognozowała ich gwałtowniejsze, niż w raportach pozostałych autorów,
zmiany po akcesji. Ceny zboża miałyby osiągnąć 95% unijnej średniej, mleko 90%, wieprzowina
95%, wołowina 90% natomiast drób 95%. Oznaczało to bardzo istotny wzrost cen w stosunku do
poziomu przed akcesją średnio o 20-30%. Okres dochodzenia do tego poziomu wynieść miał
około roku, a więc zmiany miały zachodzić stosunkowo szybko.
Zmiany cen rolnych w okresie akcesji były istotne i przełożyły się na dzisiejsze wskaźniki
makroekonomiczne. Należy postawić pytanie, czy proces dostosowania się cen produktów rolnych
został zakończony czy też należy się spodziewać dalszych zmian? A także, jakie mogą to być
zmiany? Sądząc po prognozach inflacji NBP zakładających dalszy wysoki wzrost cen, proces ten
jeszcze się nie zakończył.
1
Wpływ akcesji do Unii Europejskiej na zmiany cen detalicznych w Polsce, marzec 2004.
Przyczyny zróżnicowania cen rolnych na rynku UE – wnioski dla analiz skutków integracji z UE w obszarze
Rolnictwo z maja 2002 oraz Propozycja scenariusza cenowego dla analiz skutków integracji w obszarze Rolnictwo z
czerwca 2002.
2
2
Rola poszczególnych produktów rolnych w wydatkach na żywność.
Przeciętne miesięczne wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe w 2002 r. stanowiły 27%
całkowitych wydatków gospodarstw domowych. Analizie poddano te produkty, które stanowią
surowiec dla artykułów żywnościowych dominujących w strukturze wydatków konsumentów. Do
produktów tych zaliczać się będą: mięso wieprzowe, wołowe i drobiowe, zboża (pszenica, żyto),
mleko i wyroby mleczarskie.
Tabela: Struktura wydatków nominalnych na podstawowe grupy żywności w przeliczeniu na 1
osobę w gospodarstwach domowych ogółem w 2002 r. (%).
Żywność i napoje bezalkoholowe-ogółem
w tym:
mięso i przetwory
pieczywo i produkty zbożowe
mleko i przetwory
warzywa i przetwory
cukier, wyroby cukiernicze, miód
owoce i przetwory
tłuszcze jadalne
ryby i przetwory
jaja
Źródło IERiGŻ
100
28,8
16,4
12,1
10,9
5,9
5,5
5,1
2,8
2,4
2. CZYNNIKI WARUNKUJĄCE POZIOM CEN PRODUKTÓW ROLNYCH W UE
Instrumenty Wspólnej Polityki Rolnej
Po akcesji na Polskę oddziaływują te same instrumenty polityki rolnej co na pozostałe kraje UE25. WPR jest podstawowym czynnikiem cenotwórczym na tym rynku w Unii Europejskiej.
Polityka ta oddziaływuje na ceny poprzez takie instrumenty jak kwoty produkcyjne lub
interwencja rynkowa. Cenotwórczymi instrumentami są przede wszystkim
•
ceny instytucjonalne – określające dolny pułap zmienności cen rynkowych oraz
•
instrumenty ochrony granic Unii Europejskiej - również broniące najniższych cen w UE.
Generalnie, w wyniku reform z lat 1992, 2000 i 2003 ceny instytucjonalne zostały obniżone w
istotny sposób. Dalsza ewolucja WPR, na kształt której mają również wpływ negocjacje w ramach
WTO będzie prawdopodobnie prowadzić w dłuższej perspektywie do dalszego wyrównywania
poziomu unijnych cen rolnych do cen światowych.
Tabela: Ceny instytucjonalne funkcjonujące obecnie na rynkach rolnych UE
Nazwa produktu
Instrument
Wysokość
101,31 €/t
Pszenica, kukurydza, Cena interwencyjna
jęczmień (z
wyłączeniem żyta w
efekcie reformy WPR)
Przewidywane zmiany
W wyniku reformy tego rynku
nie zmieniono wysokości ceny
interwencyjnej, chociaż była
taka propozycja.
W wyniku toczących się
negocjacji WTO, UE będzie
najprawdopodobniej stopniowo
obniżać cenę interwencyjną.
3
Redukcja cen wprowadzona w
latach 2005/2006 cena wyniesie
282,44 €/100 kg
Ceny mleka surowego
są regulowane poprzez
cenę
interwencyjną
masła
oraz
cenę
interwencyjna mleka
w proszku.
Mleko
W 2006 / 2007 cena wyniesie
259,52 e/100 kg
Cena interwencyjna
305,23 €/100 kg
masła
Cena interwencyjna
195,24 €/100 kg
odtłuszczonego
mleka w proszku
Wołowina
Skup interwencyjny
w ramach tzw.
„siatki
bezpieczeństwa”
2005/2006 cena wyniesie 184,97
€/100 kg
Od 01.07.2006 cena wyniesie
174,69
Uruchamiany w
Bez zmiany
gdy cena rynkowa
spadnie poniżej
1560 €/t
Cena interwencyjna 63,19 €/100 kg
cukru
Cukier
Od 01.07.2007 cena wyniesie
246,39 €/100 kg
Projekt reformy zakłada obniżkę
ceny referencyjnej cukru o ok.
33% w ciągu 3 lat, co wpłynie
na obniżkę cen detalicznych.
Cena detaliczna cukru w 2008 r.
szacowana jest na 2,48 zł/kg3
Instrumenty polityki handlowej
Cła, kontyngenty taryfowe, SSG, subsydia eksportowe mają duży wpływ na wysoki poziom cen w
UE. W zależności od zakładanego stopnia ochrony rynku danego produktu rolnego stosuje się
zróżnicowane stawki celne, wysokość kontyngentów i wielkość subsydiów.
W wyniku przyjęcia Wspólnej Zewnętrznej Taryfy Celnej zmianie uległo większość stawek
celnych na towary rolno – spożywcze. Obecnie wyższe cła niż w Polsce przed akcesja są na:
zboża, ryż, słód, mleko i produkty mleczarskie oraz niektóre rodzaje mięsa i jego przetworów,
większość ryb i niektóre owoce południowe oraz banany poza kontyngentem. Niższe stawki celne
po integracji są wyznaczone m.in. na.: alkohole, tytoń i wyroby z tytoniu.
Koszty transportu i pozycja netto w handlu
Stopień samowystarczalności kraju pod względem danego produktu (nadwyżka lub niedobór)
decyduje o tym czy dany kraj jest importerem czy eksporterem. Zależność tę ilustrują rysunki
poniżej. Zestawiają poziom cen wybranych produktów rolnych (pszenica, wieprzowina, mleko) w
dotychczasowych krajach UE-15, w zależności od samowystarczalności kraju pod względem
danego produktu. Polska staje się w coraz większym stopniu krajem nadwyżkowym.
3
Szacunki SAEPR
4
Ceny pszenicy w UE oraz stopień samowystarczalności w 2002r.
16
Grecja
15
Włochy
Euro/100kg
14
Finalndia
Hiszpania
Portugalia
13
W.Bryt
Szwecja
Dania
Belg+Lux
Niemcy
Holandia
Austria
Irlandia
12
11
Francja
10
9
8
0
50
100
150
200
250
stopień samowystarczalności
Źródło: Eurostat 2002
Ceny wieprzowiny w UE oraz stopień samowystarczalności w
2002r.
170
Grecja
Euro/100kg
150
Bel+Lux
Włochy
Portugalia
Niemcy
130 W.Bryt
Szwecja
Austria
Hiszpania
Francja
Finland
Dania
Irlandia
Holandia
110
90
0
Źródło: Eurostat 2002
100
200
300
400
500
600
stopień samowystarczalności
5
Ceny mleka w UE oraz stopień samowystarczalności w zakresie
produktów mleczarskich w 2002r.
40
Włochy
35
Euro/100 kg
Grecja
Szwecja
Portugalia
30
W.Bryt
Niemcy
Hiszpania
Francja Bel+Lux
Dania
Irlandia
Austria
25
Finlandia
Holandia
20
15
50
100
Źródło: Eurostat 2002
150
200
250
300
350
400
450
500
stopień samowystarczalności
Rosnący poziom specjalizacji eksportera netto pozwala na obniżenie jednostkowych cen
produktów eksportowych. Istotnym elementem cenotwórczym są koszty transportu, który
umożliwia przepływ towarów pomiędzy krajami nadwyżkowymi i niedoborowymi. Zróżnicowanie
cen pomiędzy krajami UE zależy więc m.in. od poziomu jednostkowych kosztów transportu oraz
odległości między krajami. Są one zwykle wyższe w przypadku produktów zwierzęcych, niż
roślinnych. Biorąc pod uwagę, iż Polska jest eksporterem netto produktów pochodzenia
zwierzęcego, takich jak wołowina, wieprzowina, drób, jaja i produkty mleczarskie, a importuje
głównie produkty pochodzenia roślinnego, przede wszystkim pasze i cytrusy, stosunek kosztów
jednostkowych wewnątrz Unii jest korzystny dla Polski. Polska umacniając dalej pozycję
eksportera netto, będzie minimalizowała koszty jednostkowe transportu w efekcie zrostu stopnia
jego specjalizacji. Koszty transportu mogą więc być w Polsce niższe niż w krajach niedoboru.
Kurs walutowy
Ceny produktów rolnych w Polsce związane są z cenami na rynkach naszych partnerów
handlowych w UE-25 poprzez kurs wymiany złotego. Kurs ten wpływa bezpośrednio na
konkurencyjność cenową importu i eksportu, a pośrednio na ceny towarów przeznaczonych na
rynek wewnętrzny. Dla przykładu osłabienie kursu z jednej strony przekłada się na wzrost
konkurencyjności eksportu (spadek konkurencyjności importu) z drugiej natomiast generuje
impuls inflacyjny. Aprecjacja złotego wywoła sytuację odwrotną.
Polityka pieniężna, stosowana obecnie w Polsce, zmierzająca do zrównoważonego wzrostu w
długim okresie, wiąże się z ryzykiem tymczasowego umocnienia waluty krajowej.4 Szacuje się, że
w perspektywie wieloletniej w Polsce nastąpi aprecjacja złotówki w stosunku do euro na skutek
wzrostu konkurencyjności zmian w strukturze polskiej gospodarki. W krótszym okresie
(perspektywie kilkumiesięcznej, kilkuletniej) możliwe są wahania kursu wokół tego trendu.
4
Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro, NBP, Warszawa luty 2004, s. 23.
6
Inne czynniki wpływające na ceny rolne
Wspomniane już ceny instytucjonalne oraz ochrona granic wyznaczają na pewnych rynkach
rolnych minimalny poziom cen. O dalszym zróżnicowaniu cen decydują czynniki opisane poniżej
jak jakość, koszty transakcyjne czy efekty konkurencji. Ceny produktów rolnych w UE są w
efekcie bardzo zróżnicowane (Aneks 1) ceny polskie raczej nie będą osiągać maksymalnych
pułapów cen UE co wynika również z pozostałych czynników cenotwórczych.
Zróżnicowanie produktu
Często porównanie cen między krajami jest obarczone błędem z uwagi na to, że statystyki cen
w różnych krajach dotyczą innych odmian, ras zwierząt, pozornie tego samego produktu.
Trzeba wyraźnie oddzielić efekt zróżnicowania produktu od efektu różnic jakościowych. Ceny
skupu mogą dotyczyć produktów o różnej skali dodanej wartości wynikającej z wstępnego
przygotowania, obróbki produktu przed sprzedażą (mycie, sortowanie, pakowanie, itd.).
Różnice w cenach wynikać mogą z innych kosztów produkcji lub segmentacji rynku, różnych
odmian, ras - na każdym rynku występuję specyficzna równowaga podaży i popytu tak, że
można mówić nie o jednym lecz o wielu rynkach.
Jakość
Pojęcie jakości odnosi się do całokształtu cech produktu, które decydują o tym w jakim stopniu
produkt spełnia oczekiwania nabywców. Zarówno na rynku polskim jak i UE obowiązuje
system standardów jakościowych wyznaczających ściśle określone parametry jakie spełniać
musi produkt. Chodzi o parametry minimalne jak i parametry przypisujące daną partię do
odpowiedniej klasy jakości mające przełożenie na cenę produktu.
Efektywność (koszty) w przetwórstwie i handlu
Od efektywności przetwórstwa i handlu, ich konkurencyjności międzynarodowej oraz niskich
kosztów zależą ceny, jakie mogą oferować producentom surowców rolnych.
Koszty transakcyjne w łańcuchu marketingowym
Ważna pozycją kosztową dla rolnika, przetwórcy, handlowca są koszty transakcji
kupna/sprzedaży. Wysokość tych kosztów w przeliczeniu na jednostkę produktu jest tym
niższa im większa jest partia towaru, jakiej transakcja dotyczy i im lepsze są instytucje
zaangażowane w te transakcje (systemy informacji rynkowej, system podatkowy, legislacyjny,
targowiska, giełdy, inne). Generalnie koszty transakcyjne w łańcuchu rynkowym są tym niższe
(i efektywna cena rolnika tym wyższa) im większe są gospodarstwa, większa specjalizacja oraz
im lepsze, sprawniejsze są instytucje i procedury wykorzystywane w obrocie rynkowym.
Struktura rynku i doskonałość konkurencji rynkowej
Cechą charakterystyczną rynku produktów rolnych jest rozdrobnienie po stronie podaży (duża
liczba małych producentów rolnych) przekładająca się na niewielka siłę przetargową wobec
znacznie bardziej skoncentrowanego ogniwa handlu i przetwórstwa rolno-spożywczego. W
rezultacie ceny, jakie uzyskują producenci rolni mogą być niższe niż w sytuacji doskonałej
konkurencji. Sytuacja w tym względzie jest dość dynamiczna. Z jednej strony występuje
tendencja do tworzenia grup producenckich i innych organizacji producentów rolnych, co
pozwala im zachować wpływ na ceny. Z drugiej strony jednak zarówno w handlu hurtowym i
detalicznym, jak i w przetwórstwie, mają miejsce procesy koncentracji ograniczające siłę
przetargową zarówno rolników sprzedających indywidualnie, jak i w grupach. Sytuacja w tym
zakresie może być różna w różnych krajach, co może mieć przełożenie na poziom cen
7
Sezonowość i cykliczność
W okresie roku, elementem kształtującym ceny rolne są zmiany sezonowe, dostosowane do sezonu
wegetacyjnego. Roczne zmiany cen zależą również od plonu w danym roku oraz pogody. Dobrym
przykładem jest sezonowa zmiana ceny mleka i zbóż. Jeżeli w ciągu roku jest kilka cykli
produkcyjnych, np. w produkcji drobiu wtedy element sezonowości traci na istotności.
Cykle cenowe powstają ze względu na nieelastyczną podaż. Rolnicy dostają sygnały rynkowe aby
rozpocząć bądź zakończyć produkcję. Typowe przykłady to cykle świńskie i cykle w nasadzeniach
porzeczek. WPR stabilizując ceny rolne nie wyrugowała cykli produkcyjnych i w UE cykle
występują również, chociaż w formie odpowiednio spłaszczonej.
3. AKTUALNY POZIOM CEN W POLSCE
Poniższy rysunek pokazuje zmiany cen produktów rolnych po akcesji. Zmiany zachodziły
gwałtownie. Tendencja wzrostowa zdaje się obecnie utrzymywać we wszystkich produktach poza
zbożami, które wykazują sezonową obniżkę cen.
160%
140%
120%
Porównanie poziomu cen wybranych towarów w Polsce i UE w 2004 r.
Cena UE=100
-37,16%
Zmiana od stycznia do 30.08
+54,84%
Aktualna cena w UE (16-22.08)
100%
[%]
-41,13%
+7,35%
80%
+46,48%
+8,86%
60%
40%
20%
0%
Świnie rzeźne (kl.
E)
Bydło ogółem
M leko w skupie* Tuszki z kurczaka
(65%) bez szyji
Pszenica
konsumpcyjna
Żyto
konsumpcyjne
*ceny obliczone na podstawie średnich cen ze stycznia, kwietnia i lipca
aktualna cena w UE obliczona na podstawie średniej z najwyższej i najniższej ceny z czerwca br.
Początek stycznia 2004
Koniec kwietnia 2004
Aktualnie 30.08 - 5.09
Źródło:MRiRW i FAMMU
Ceny drobiu - porównano ceny sprzedaży tuszek kurcząt patroszonych 65% bez szyj. Ceny tego rodzaju są zbierane co
tydzień przez Komisję Europejską ze wszystkich państw członkowskich UE i służą do oceny rozwoju sytuacji cenowej
na rynku drobiu w Unii.
Ceny wieprzowiny - porównano ceny wieprzowiny (masa poubojowa schłodzona) w klasie E. Ceny tego rodzaju są
zbierane co tydzień przez Komisję Europejską ze wszystkich państw członkowskich UE i służą do oceny rozwoju
sytuacji cenowej na rynku wieprzowiny w Unii.
Różne czynniki cenotwórcze często wywierają przeciwstawny wpływ na ceny. Mogą one
oddziaływać z różną intensywnością w zależności od produktu. Zrozumienie ich działania jest
istotne przy próbie przewidywania kierunku i tempa zmian cen.
8
Na wykresie pokazano produkty, które najbardziej podrożały po akcesji (świnie o 54,8%, bydło
46,5%). Pomimo tych zmian cen nadal istnieje duża różnica między średnią ceną w UE a średnią
ceną polską. Analizowane czynniki będą miały wpływ na to na ile te ceny jeszcze wzrosną. Istotna
jest np. pozycja eksportera netto, która pozwala sądzić, że polskie ceny produktów rolnych będą
niższe od unijnej średniej.
Wnioski
• Wspólna Polityka Rolna w swojej postaci po reformie z Luksemburga z 2003 nie będzie
oddziaływać istotnie w najbliższych latach na dalszą zmianę cen rolnych. Wyjątkiem będą
produkty mleczarskie, dla których zaplanowano obniżkę cen interwencyjnych w latach
2005-7, co może przełożyć się na obniżkę unijnych cen mleka. To z kolei mogłoby
wpłynąć stabilizująco na ceny skupu mleka w Polsce.
Przewidywana w najbliższym czasie reforma rynku cukru może doprowadzić do obniżki
cen buraków cukrowych i cukru (patrz tabela 3. strona) w ciągu najbliższych lat.
Inną zmianą może być ogólna tendencja do obniżki unijnych cen rolnych do poziomu
światowego na skutek negocjacji WTO, stopniowych likwidacji subwencji eksportowych,
etc., co będzie odczuwalne dopiero w dłuższej perspektywie.
• Kurs wymiany i aprecjacja złotówki również nie powinny stymulować wzrostu cen rolnych
w najbliższym czasie.
• Koszty handlu i transportu będą malały ze względu na to, że Polska staje się w coraz
większym stopniu eksporterem netto produktów rolnych. Rosnąca konkurencja w handlu i
transporcie doprowadzi do stopniowej obniżki marż.
• Podobna sytuacja zachodzi w przypadku efektywności przetwórstwa. Rosnące obroty i
konkurencyjność doprowadzą do obniżki marży przetwórczej. Obniżające się w łańcuchu
marketingowym marże umożliwią uzyskiwanie przez rolników wyższych cen skupu. W tej
sytuacji istotna stanie się pozycja przetargowa (niedoskonała konkurencja) rolników.
• Pozycja kraju eksportera netto produktów, w efekcie specjalizacji, jest czynnikiem
obniżającym ceny. Można to zaobserwować porównując np. ceny z września 2004 półtusz
polskich (niewielki eksporter) 151,1 euro/100 kg, duńskich (duży eksporter) 130,3
euro/100 kg i niemieckich (importer) 163,6 euro/100 kg.
***
W aneksie załączono wykresy ukazujące wielkość i ceny skupu analizowanych podstawowych
produktów rolnych za lata 2001-2004. Zamieszczono również polskie ceny produktów na tle
maksymalnej i minimalnej ceny w UE-25 oraz średnioterminowe prognozy rynkowe Komisji
Europejskiej wobec państw UE-10.
9
Aneks 1. Ceny produktów rolnych w Polsce i UE w 2004r.
Ceny pszenicy w Polsce i UE (maks. i min.) w Eur/t
Ceny zyta w Polsce i UE (maks. i min.) w Eur/t
310
180
260
210
Polska
160
UE-Maks.
140
UE-Min
120
160
Źródło: MRiRW
17
.V
I
1.
V
II
15
.V
II
29
.V
II
13
.V
III
26
.V
III
6.
V
I
20
.V
.IV
Źródło:MRiRW
Ceny wieprzowiny w Eur/100 kg w Polsce i w UE
(maks., min., średnia)
Ceny reprezentatywne dla klasy R3 - młode byki
(EURO/100kg)*
400,0
350,0
300,0
250,0
100,5
50,5
Polska
UE-Maks.
3.
V
-9
.V
17
.V
-2
3.
31
V
.V
I-0
6.
V
14
I
.V
I-2
0.
28
V
.V
I
I-0
4.
12
X
II
.V
II18
26
.V
.V
II
II01
.V
9.
III
V
III
-1
5.
23
V
.V
III
III
-2
9.
V
III
0,5
UE-Min.
śrUE
Źródło: oblicz. własne na podst. danych FAMMU
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
Polska
cena najniższa
cena najwyższa
śrUE
10
.V
17
.V
24
.V
31
.V
7.
V
I
14
.V
I
21
.V
I
26
.V
I
5.
V
I
12 I
.V
I
19 I
.V
II
150,5
3.
V
200,5
* dla krajów dostarczających dane
Ceny mleka w Polsce i UE (maks. i min.) w
Eur/100kg
220
Ceny drobiu w Polsce i UE (maks. i min.) w
Eur/100kg
200
30,0
25,0
Polska
UE15-Maks.
UE15-Min.
20,0
180
Polska
160
UE-Maks.
UE-Min.
140
120
100
15,0
80
III
IV
V
VI
VII
60
I'0
Źródło: oblicz. własne na podst. danych FAMMU
V
V
II
II
2
III
I'04
III
V
V
II
IX
X
I
I'0
4
III
10,0
V
V
II
IX
X
I
I'0
3
35,0
22
17
.V
I
1.
V
II
15
.V
II
29
.V
II
13
.V
III
26
.V
III
6.
V
I
22
20
.V
60
6.
V
60
.IV
80
6.
V
100
110
250,5
Polska
UE-Maks.
UE-Min.
Źródło: oblicz. własne na podst. danych FAMMU
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych FAMMU oraz MRiRW
10
Aneks 2. Ceny i skup podstawowych produktów rolnych w Polsce w latach 2001-2004 – efekty
cykliczności i sezonowości
Ceny i skup pszenicy (2001-2004r.)
1400
502
250
402
200
302
150
202
100
102
50
602
1200
502
1000
402
800
302
600
202
400
102
200
sty
kw -03
ilip 0 3
-0
3
sty
kw -04
ilip 0 4
-0
4
sty
kw -01
ilip 0 1
-0
1
0
Ceny i skup żywca wołowego (2001-2004r.)
120
4,0
100
3,5
80
3,0
60
2,5
cena żywca (lewa skala)
40
2,0
skup (prawa skala)
20
20
3,0
sty
kw -01
ilip 01
-0
1
sty
kw -02
ilip 02
-0
2
sty
kw 04
i-0
lip 4
-0
4
3,6
600,0
3,4
0
2,8
2,6
0,2
100,0
2,4
0,0
0,0
cena żywca (lewa skala)
skup (prawa skala)
2,2
sty
kw 01
i-0
lip 1
-0
1
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
tys. t
zł/kg
3,0
200,0
sty
kw -01
i
lip -01
-0
1
sty
kw -02
ilip 02
-0
2
sty
kw -03
ilip 03
-0
3
sty
kw -04
ilip 04
-0
4
5
sty
kw 04
i-0
lip 4
-0
4
300,0
3,2
sty
kw 02
i-0
lip 2
-0
2
sty
kw 03
i-0
lip 3
-0
3
0,4
cena mleka (lewa skala)
skup (prawa skala)
3,8
700,0
400,0
0,6
10
cena żywca (lewa skala)
skup (prawa skala)
Ceny i skup żywca drobiowego (2001-2004r.)
500,0
0,8
15
2,0
w mln litrów
zł/litr
1,0
25
2,5
800,0
1,2
30
3,5
Ceny i skup mleka (2001-2004r.)
1,4
35
4,0
0
sty
kw -02
ilip 02
-0
2
sty
kw 03
i-0
lip 3
-0
3
sty
kw -01
ilip 01
-0
1
1,5
40
tys. t
4,5
4,5
sty
kw -03
ilip 03
-0
3
sty
kw -04
ilip 04
-0
4
140
zł/kg
5,0
tys. t
zł/kg
Ceny i skup żywca wieprzowego (2001-2004r.)
sty
kw -02
ilip 0 2
-0
2
sty
kw -03
ilip 0 3
-0
3
sty
kw -04
ilip 0 4
-0
4
2
0
sty
kw -01
ilip 0 1
-0
1
sty
kw -02
i
lip - 0 2
-0
2
2
300
tys. t
602
zł/tonę
702
cena żyta (lewa skala)
skup (prawa skala)
1600
tys. t
cena pszenicy (lewa skala)
skup (prawa skala)
802
zł/tonę
Ceny i skup żyta (2001-2004r.)
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych FAMMU oraz MRiRW.
11
Aneks 3. Prognozy produkcji i konsumpcji wybranych produktów rolnych w UE10 wg KE w
latach 2004-2008
Zboża ogółem w UE-10 (w tys. ton)
Zboża paszowe w UE-10 (w tys. ton)
60000
58000
56000
37000
54000
52000
50000
48000
46000
33000
35000
31000
29000
44000
42000
40000
produkcja na użycie (usable)
konsumpcja
27000
produkcja na użycie (usable)
konsumpcja
25000
2003
2004
2005
2006
2007
2003
2008
2004
Drób w UE-10
24,5
24,0
2000
23,5
1500
23,0
1000
22,5
22,0
produkcja netto w tys. ton (skala lewa)
konsumpcja w kg. na osobę (skala prawa)
21,5
21,0
0
2003
2004
2005
2006
2007
1055
1050
1045
1040
1035
1030
1025
1020
1015
1010
1005
1000
2008
3,4
3,3
300,0
305
300
295
3,3
3,2
3,2
250,0
290
285
280
275
3,1
3,1
3,0
3,0
150,0
2,9
2,9
50,0
produkcja całkowita w tys. ton (skala lewa)
konsumpcja w kg. na osobę (skala prawa)
2004
2005
2006
2007
2008
14,0
13,5
13,0
12,5
produkcja całkowita w tys. ton
(skala lewa)
konsumpcja w kg. na osobę (skala
prawa)
2004
2005
2006
2007
12,0
11,5
2008
Mleko w proszku w UE-10 (w tys. ton)
Masło w UE-10
2003
2006
14,5
2003
315
310
270
265
lata
Sery w UE-10
2500
500
2005
2007
2008
200,0
100,0
produkcja całkowita
konsumpcja całkowita
0,0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Źródło: Komisja Europejska
12