Czy w du˝ych obiektach handlowych nale˝y wydzielaē po˝arowo

Czy w du˝ych obiektach handlowych nale˝y wydzielaē po˝arowo

t
˝e projektant pos∏ugujàcy si´ przepisami NFPA,
ale nie znajàcy j´zyka angielskiego dostatecznie
dobrze mo˝e pope∏niaç bardzo du˝e b∏´dy projektowe, nie zdajàc sobie z tego sprawy.
Czy NFPA 13 jest normà lepszà
ni˝ PN-M-51540?
W ostatnich latach wyraênie wzrasta liczba
urzàdzeƒ tryskaczowych projektowanych i budowanych wg normy NFPA 13. Pytanie: dlaczego tak
si´ dzieje? Bardzo uproszczona odpowiedê brzmi:
urzàdzenie wykonane wg NFPA 13 jest taƒsze. Wynika to z faktu, ˝e NFPA podaje minimalne wymagania projektowe i wzgl´dnie niskie koszty systemu, a wi´kszoÊç projektantów stara si´ spe∏niç tylko te minimalne wymagania. I chocia˝ projektowanie wed∏ug NFPA w polskich warunkach jest
bardziej k∏opotliwe, oznacza koniecznoÊç „wyprodukowania” znacznie wi´kszej iloÊci dokumentacji, instrukcji, ksià˝ek serwisowych itp., to
wzgl´dnie ma∏e koszty urzàdzeƒ tryskaczowych
bardzo podobajà si´ inwestorom, cz´sto przys∏aniajàc im oczy na problemy zwiàzane ze stosowaniem standardu NFPA 13. Has∏o „NFPA 13” rozumiejà oni jednoznacznie - zaspokojenie wymagaƒ
polskiej stra˝y po˝arnej, zagranicznego towarzystwa ubezpieczeniowego oraz znaczne oszcz´dno-
Êci finansowe, zapominajàc zupe∏nie o tym, kto
projektuje i wykonuje urzàdzenie tryskaczowe.
Nasuwa si´ w tym momencie bardzo wa˝ne
pytanie: czy instalacja zaprojektowana w oparciu
o przepisy NFPA jest mniej bezpieczna ni˝ ta zaprojektowana wed∏ug Polskiej Normy lub przepisów VdS? Z punktu widzenia NFPA system odpowiadajàcy PN by∏by w wielu przypadkach systemem przewymiarowanym, niepotrzebnie drogim,
niejednokrotnie nie spe∏niajàcym podstawowych
wymagaƒ - na przyk∏ad odnoÊnie rozmieszczenia
tryskaczy, natomiast z punktu widzenia Polskich
Norm system NFPA zosta∏by odrzucony, poniewa˝
nie spe∏nia∏by on wielu podstawowych wymagaƒ,
na przyk∏ad wobec liczby êróde∏ wody, a tu ró˝nice mi´dzy PN a NFPA sà dosyç znaczne. Dla przyk∏adu: w zale˝noÊci od zagro˝enia po˝arowego
i liczby tryskaczy PN wymaga zwi´kszenia liczby
êróde∏ wody, co pociàga za sobà obowiàzek zainstalowania kilku pomp przeciwpo˝arowych.
NFPA natomiast bez wzgl´du na zagro˝enie po˝arowe lub liczb´ tryskaczy wymaga jako minimum
jednej pompy po˝arowej. Pojedyncza pompa po˝arowa ze sterowaniem automatycznym zainstalowana zgodnie z NFPA 20 Standard for the Installation of Centrifugal Fire Pumps (Instalacja
odÊrodkowych pomp po˝arowych) stanowi do-
EKSPERT RADZI
puszczalne êród∏o zasilania w wod´. Wed∏ug specjalistów amerykaƒskich jedna pompa przeciwpo˝arowa z silnikiem wysokopr´˝nym, poprawnie zaprojektowana, regularnie testowana i poddawana przeglàdom, w zupe∏noÊci odpowiada
pod wzgl´dem technicznym i niezawodnoÊci jednej pompie elektrycznej z dwoma êród∏ami energii, co jest sprzeczne z wymaganiami PN.
bryg. mgr in˝. Jacek ÂWIETNICKI
kierownik Zak∏adu Technicznych Zabezpieczeƒ
Przeciwpo˝arowych w CNBOP
rzeczoznawca ds. zabezpieczeƒ przeciwpo˝arowych
mgr in˝. Grzegorz WOèNY
Fire Protection Professional Engineer No MA-39170,
Q&W Associates, Inc. - USA
1
Np. Automatic Sprinkler Systems Handbook, cena ok. 110 $
NFPA Poczket Guide to Sprinkler System Installation, cena ok. 26 $
Pomps for Fire Protection, cena ok. 90 $
Fire Pump Handbook, cena ok. 90 $
Fire Protection Systems: Inspection, Test & Maintenance Manual,
cena ok. 75 $
Life Safety Code Handbook, cena ok. 105 $
Fire Protection Handbook, cena ok. 150 $
?
Czy w du˝ych obiektach handlowych nale˝y wydzielaç
po˝arowo pomieszczenia magazynowe od sal sprzeda˝y?
Wed∏ug dotychczas obowiàzujàcych przepisów - § 212 ust. 6 rozp. MGPiB
z 14.12.1994 r. i § 6 ust. 1 pkt 9 rozp. z 3.11. 1992 r. - istnia∏a koniecznoÊç wydzielenia po˝arowego pomieszczeƒ magazynowych w obiektach handlowych,
je˝eli nie by∏y zwiàzane funkcjonalnie z salami sprzeda˝y - pod pewnymi warunkami, dotyczàcymi g´stoÊci obcià˝enia ogniowego, które jednak prawie zawsze by∏y spe∏nione. Pomieszczenia magazynowe, z których na bie˝àco zaopatrywane by∏y sale sprzeda˝y, rygorowi temu nie podlega∏y.
W nowych warunkach technicznych - § 212 ust. 8 rozp. MI z 12.04.2002 r. - ta
zasada zosta∏a utrzymana, z tym, ˝e uogólniono jà i nieco uproszczono. Oddzielenie przeciwpo˝arowe niezb´dne jest pomi´dzy cz´Êcià budynku zaliczonà do ZL a pomieszczeniami produkcyjnymi, magazynowymi lub technicznymi
nie powiàzanymi z nià funkcjonalnie. Powiàzanie funkcjonalne odnosi si´ do
eksploatacji pomieszczeƒ i powinno byç rozumiane bardzo konkretnie: hala
produkcyjna jest powiàzana funkcjonalnie z pomieszczeniem biurowym kierownika hali nadzorujàcego przebieg produkcji; magazynek poÊcieli i Êrodków
czystoÊci na pi´trze hotelowym - z pokojami goÊcinnymi; zaplecze magazynowe sklepu jest w podobny sposób powiàzane z salà sprzeda˝y.
Nale˝y podkreÊliç, ˝e omawiany przepis nie dotyczy sytuacji, w których powiàzanie dotyczy wy∏àcznie instalacji i urzàdzeƒ znajdujàcych si´ w pomieszczeniach, np. instalacji ogrzewczych czy wentylacyjnych. Odnoszà si´ do nich wymagania zawarte w przepisach szczególnych, np. § 212 ust. 9, § 220, § 268.
34
OCHRONA PRZECIWPO˚AROWA•2002•NR 1
Bezwzgl´dna koniecznoÊç wydzielenia po˝arowego w budynkach wszystkich
cz´Êci ZL od PM by∏aby ucià˝liwa z punktu widzenia u˝ytkowego, kosztowna
i pozbawiona g∏´bszego uzasadnienia merytorycznego - w postaci ofiar ludzkich i strat materialnych wynik∏ych w∏aÊnie z braku takiego wydzielenia. W wielu przypadkach by∏aby te˝ ∏atwa do omini´cia. Wyst´pujà obiekty handlowe
o sprzeda˝y pó∏hurtowej, w której to samo pomieszczenie pe∏ni rol´ pomieszczenia magazynowego i sali sprzeda˝y. W innych obiektach rol´ magazynu mog∏aby bez trudnoÊci pe∏niç cz´Êç sali sprzeda˝y wydzielona w taki sposób, ˝e
nie stanowi∏aby odr´bnego pomieszczenia.
Wbrew pozorom powy˝szy wywód nie Êwiadczy wcale o tym, ˝e pomieszczenia
magazynowe w du˝ych obiektach handlowych nie b´dà wydzielane po˝arowo.
W wielu przypadkach b´dà, mimo braku przymusu prawnego, je˝eli wystàpi inna istotna okolicznoÊç. Mo˝e nià byç ch´ç obni˝enia sk∏adki ubezpieczeniowej
poprzez obni˝enie wartoÊci ubezpieczanego mienia - pod uwag´ brana jest
maksymalna wartoÊç mienia w jednej strefie po˝arowej. W gr´ mo˝e wchodziç
te˝ kwestia przekroczenia dopuszczalnej powierzchni strefy po˝arowej, obni˝onej w nowych warunkach technicznych, lub przekroczenia dopuszczalnej
d∏ugoÊci przejÊcia ewakuacyjnego. O wyborze rozwiàzania b´dzie wi´c decydowaç szersza analiza sytuacji, co jest zgodne z ogólnà ideà regulacji prawnych
w Unii Europejskiej, w których w coraz wi´kszym stopniu wskazuje si´ cel do
osiàgni´cia, natomiast unika si´ szczegó∏owego wskazywania prowadzàcych do
niego rozwiàzaƒ.
st. bryg. dr in˝. Dariusz RATAJCZAK