INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
NAUCZYCIEL KONSULTANT - KOD 235905
Zakres tematyczny informacji
1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny.
2) Sytuacja na rynku pracy.
3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania
pracodawców.
4) Kształcenie w zawodzie.
5) Informacje dodatkowe. Literatura.
6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie
w krajach Unii Europejskiej.
ANEKS
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
1
Nauczyciel konsultant to jeden to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od
01 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy
(Dz. U. z 2014 r., poz. 114) opatrzony kodem 235905. W poprzedniej wersji klasyfikacji
zawód ten nosił tą samą nazwę ale inny kod (235902).
1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY1
- diagnozowanie stanu kwalifikacji nauczycieli;
- współdziałanie z nadzorem pedagogicznym, nauczycielami doradcami metodycznymi przy
określaniu potrzeb doskonalenia nauczycieli;
- organizowanie doskonalenia i dokształcania nauczycieli w zakresie specjalistycznym,
metodycznym i wychowawczym, we współpracy ze szkołami wyższymi, zakładami
kształcenia nauczycieli i innymi instytucjami prowadzącymi działalność edukacyjną;
- organizowanie doskonalenia doradców metodycznych, kadry kierowniczej, pracowników
nadzoru pedagogicznego i innych pracowników oświaty;
- koordynowanie pracy nauczycieli doradców metodycznych oraz udzielanie im
merytorycznej i metodycznej pomocy;
- zbieranie, opracowywanie i upowszechnianie informacji pedagogicznej;
- inspirowanie innowacji, postępu pedagogicznego w szkołach i placówkach oświatowowychowawczych oraz otaczanie tych działań opieką merytoryczną;
- propagowanie i upowszechnianie nowych metod, technik i środków w nauczaniu i
wychowaniu;
- organizowanie wymiany doświadczeń między szkołami i nauczycielami prowadzącymi
działalność innowacyjną;
- udzielanie pomocy nauczycielom ubiegającym się o stopnie specjalizacji zawodowej;
- pozyskiwanie lub opracowywanie oraz wydawanie i upowszechnianie materiałów
metodycznych i pomocniczych dotyczących doskonalenia warsztatu pracy nauczyciela i
postępu pedagogicznego;
- współdziałanie z innymi placówkami doskonalenia nauczycieli.
Zadanie dodatkowe:
- pełnienie funkcji nadzoru pedagogicznego.
PROFIL KOMPETENCYJNY2 dla grupy Specjaliści do spraw nauczania i wychowania
(grupa duża3 23)
Przykładowe zawody dla grupy Specjaliści do spraw nauczania i wychowania:
nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu, nauczyciel konsultant, nauczyciel
matematyki, nauczyciel muzyki, nauczyciel przedszkola, nauczyciel wychowania
fizycznego, pedagog, wykładowca na kursach (edukator, trener), trener osobisty (coach,
mentor, tutor), itp.
1
http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow (21.08.2015 r.)
NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r.
3
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby
rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145
2
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
2
Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw,
pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje
są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają
procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach
zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku,
przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju
zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji
(osobowość, inteligencja).4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych
zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania.
Dla grupy Specjaliści do spraw nauczania i wychowania określono 4 kompetencje tj.:
Kompetencja 1 – Dbałość o rozwój i relacje: to nawiązywanie i utrzymywanie dobrych
relacji oraz przekazywania wiedzy i doświadczenia poprzez współpracę w rozwiązywaniu
problemów z korzyścią dla wszystkich. Dostrzeganie współpracowników potrzebujących
pomocy i zapewnienie im oczekiwanego wsparcia.
Kompetencja 2 – Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji
w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych,
specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy
rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy.
Kompetencja 3 – Otwartość na innych: pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz
okazywania chęci ich zrozumienia.
Kompetencja 4 – Rozwiązywanie konfliktów: to osiąganie porozumienia i rozstrzyganie
sporów w zespole.
Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od
wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane
będzie również natężenie każdej z kompetencji.
Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać?
Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje
analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona
wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny
efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie
właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie
obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy
dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem
zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie
innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.).
2) SYTUACJA NA RYNKU PRACY
Liczba osób zarejestrowanych w PUP woj. kujawsko-pomorskiego w opisywanym
zawodzie nie przekroczyła w analizowanych latach liczby 4.
Najwięcej ofert na jedno miejsce pracy przypadło w roku 2011 – 5 ofert pracy na
osobę.
W I półroczu 2016 r. w rejestrach pup pojawiła się 1 osoba z tym zawodem, która
pozostała na koniec okresu sprawozdawczego w rejestrach. W tym czasie nie zgłoszono
4
Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a
sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
3
żadnego wolnego miejsca pracy w tym zawodzie.
Ze względu na liczbę zgłaszanych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej
zawód Nauczyciel konsultant w latach 2014-2010 sklasyfikowany został jako deficytowy5,
tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób
poszukujących pracy w tym zawodzie. W 2015 r. zarejestrowała się 1 osoba z tym zawodem i
zgłoszono do pup w całym województwie 1 wolne miejsce pracy (z tego względu zawód
sklasyfikowano jako zrównoważony), natomiast na koniec roku w rejestrach nie było żadnej
osoby.
Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zmieniło metodologię
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej
metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się
wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników:
wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika
płynności bezrobotnych6. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części
zawodów pozostaje nieokreślona – nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze
wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Zawód nauczyciel konsultant w 2015 r. nie
został sklasyfikowany do zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych.
Dane dotyczą rejestrów urzędów pracy i zamieszczone zostały w tabeli 1. w aneksie.
3) PROGNOZY I PLANY ZATRUDNIENIA. OCZEKIWANIA
PRACODAWCÓW7
W badaniu ankietowym pracodawców w 2012 r. planowano zatrudnienie 1 osoby w
firmie zatrudniającej pow. 50 osób, w której powodem zatrudnienia było uzupełnienie braków
kadrowych. Od kandydata oczekiwano znajomości obsługi komputera, posiadania prawa
jazdy kat. B oraz wszystkich wyżej wymienionych cech. W 2011 r. – zgłoszono 5 ofert pracy
niesubsydiowanych w podmiocie zatrudniającym powyżej 50 osób w powiecie bydgoskim,
uzasadnianych uzupełnieniem braków kadrowych. Od kandydatów na to stanowisko
oczekiwano: umiejętności biurowych, szybkości uczenia się, staranności w wykonywaniu
pracy, obowiązkowości, radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, umiejętności pracy
zespołowej, gotowości do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz ambicji i
samodzielności. Wymagano również wykształcenia wyższego. Natomiast w tym samym roku
nie planowano zwolnień w zawodzie nauczyciel konsultant.
W pozostałych latach nie planowano zatrudniania ani zwalniania osób z tym
zawodem.
Zawód nauczyciel konsultant znalazł się w perspektywie zatrudnienia do 2018 r. z 1
wskazaniem.
5
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu)
wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym
zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których
wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1;
natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9.
6
Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i
średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie.
Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby
zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu.
Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w
danej grupie zawodów, w badanym okresie.
7
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego latach
2010-2014. znajdują się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl).
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
4
W ofertach internetowych8 (analiza przeprowadzona w dniu 27.10.2016 r.) nie
znaleziono miejsc pracy w tym zawodzie.
4) KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE.
Wymagania dotyczące wykonywania zawodu
Nauczycielem konsultantem może zostać nauczyciel każdej specjalności, który będzie
spełniał wymagania dotyczące wykonywania zawodu (poniżej).
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r.
w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz.U. z dnia 27 listopada 2009 r.) na
podstawie art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r.
Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) na stanowiskach nauczycieli-konsultantów mogą być
zatrudnieni nauczyciele posiadający:
1) studia magisterskie i przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do zajmowania
stanowiska nauczyciela w placówce doskonalenia, określone w przepisach w sprawie
szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków,
w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub
ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli;
2) stopień nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego;
3) co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej.
Zgodnie z w/w rozporządzeniem doskonalenie w zawodzie nauczyciel-konsultant
mogą prowadzić wyłącznie placówki doskonalenia posiadające akredytację i publiczne
placówki doskonalenia o zasięgu ogólnokrajowym prowadzone przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania, publiczne placówki doskonalenia nauczycieli szkół
artystycznych prowadzone przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego oraz publiczne placówki doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych,
którzy nauczają w szkołach rolniczych, prowadzonych przez ministra właściwego do spraw
rolnictwa.
5) INFORMACJE DODATKOWE. LITERATURA.
PRZYDATNE LINKI:
http://cen.bydgoszcz.pl/
Opracowanie: Wiesława Janaszek – doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz
Akceptacja: Elżbieta Słowińska – kierownik CIiPKZ Bydgoszcz
8
www.pracuj.pl www.praca.pl www.infopraca.pl www.olx.pl www.gratka.pl www.gowork.pl www.gazetapraca.pl www.praca.money.pl
www.praca.wp.pl www.jooble.pl
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
5
6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W
KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ.
Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny
przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie
EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni.
Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie nauczyciel konsultant w krajach
EOG:
Osoba chcąca podjąć pracę jako nauczyciel konsultant w jednym z krajów EOG, powinna
sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym
uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o
uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w
jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód
nauczyciel konsultant jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu „Twoja
Europa” prowadzonym przez Komisję Europejską:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage
Obecnie w żadnym kraju EOG zawód nauczyciel konsultant nie jest regulowany.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie
potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów
informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points):
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm
Zapotrzebowanie na osoby z zawodem nauczyciel konsultant wg Europejskiego Portalu
Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla specjalistów szkolnictwa
zgłoszonych zostało 5604 oferty pracy z 25 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy znajduje się
w Niemczech (1174 oferty), Wielkiej Brytanii (1165 ofert), Francji (841 ofert), Szwecji (683
oferty), Belgii (537 ofert) i Republice Czeskiej (322 oferty) - dane wg stanu na dzień
4.11.2016 r.
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie nauczyciel konsultant w krajach EOG powinny
posiadać wykształcenie wyższe magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym oraz mieć
stopień zawodowy nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego co wiąże się z kilkuletnim
doświadczeniem jako nauczyciel. Niezbędna jest umiejętność inspirowania, organizowania i
prowadzenia doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej publicznych oraz
niepublicznych szkół i placówek oświatowych. Wymagane są też takie predyspozycje jak:
umiejętność pracy w grupie, zdolność analitycznego myślenia, operatywność,
komunikatywność, dyspozycyjność, odpowiedzialność, kreatywność, chęć gromadzenia i
upowszechniania informacji pedagogicznych. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy
oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę.
Opracowała:
Beata Baranowska
pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
6
ANEKS
2015
2014
2013
2012
2011
1
1
0
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec
okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec
okresu
Lata
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
TABELA 1. BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ
W ZAWODZIE NAUCZYCIEL KONSULTANT W LATACH 2011-2015
1
3
3
3
10
0
0
0
0
0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za
lata 2011-2015 r.
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
Aktualizacja: Bydgoszcz, październik/listopad 2016 r.
7