docDyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy
download 
Reklamacja Transkrypt
Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy
Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Karolina Goraus Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytet Warszawski 22 stycznia 2013 Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Outline 1 Wstęp teoretyczny Motywacja Przegląd literatury Metodologia 2 Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Motywacja Większość społeczeństw deklaruje preferencję wobec równości płci, jednak występowanie luk płacowych między kobietami i mężczyznami wskazuje na możliwość występowania dyskryminacji oraz nieefektywności działań promujących równouprawnienie Na przestrzeni lat powstało wiele prac naukowych eksplorujących lukę płacową lub partycypacyjną między kobietami i mężczyznami. Dodatkowo dostępne są analizy badające zależność między sytuacją kobiet a rozwojem gospodarczym. Jednak te dwa zakresy badań są zazwyczaj traktowane rozłącznie Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Cele badania Wykonanie szerokiego badania obejmującego zarówno spójny pomiar dyskryminacji kobiet dla wielu krajów na przestrzeni czasu, zanalizowanie zróżnicowania poziomu dyskryminacji pomiędzy krajami oraz jego zmiany w czasie, oraz eksplorację zależności między tym zróżnicowaniem, a stopniem rozwoju poszczególnych państw Uwzględnienie dwustronnej relacji między rozwojem a pozycją kobiet i próbę wyodrębnienia i oszacowania wpływu poziomu rozwoju na skalę dyskryminacji, poprzez znalezienie lub skonstruowanie odpowiedniej zmiennej instrumentalnej Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Przegląd literatury Teoria preferencji Beckera Pracodawcy, kierując się niechęcią (lub preferencją) wobec niektórych grup demograficznych, społecznych, etnicznych lub religijnych, mogą zawyżać lub obniżać płace tym grupom, niewspółmiernie do ich produktywności Źródła luki płacowej Zróżnicowania płacy kobiet i mężczyzn według niektórych leży w dyskryminacji, natomiast inni mogą twierdzić, iż po prostu odzwierciedla ona różnice w obserwowalnych charakterystykach, które determinują otrzymywane wynagrodzenie (Nopo, 2008) Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Przegląd literatury W badaniach empirycznych, miarą dyskryminacji jest zazwyczaj ta część różnicy w wynagrodzeniach, której nie można w sposób systematyczny przypisać różnicy w indywidualnych charakterystykach pracownika Metody dekompozycji 1 Parametryczne 2 Nieparametryczne Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Przegląd literatury Brak możliwości dokonania porównań między szacunkami dyskryminacji w oparciu o badania dedykowane konkretnym krajom lub ich niewielkim grupom, związany ze stosowaniem różnych metod jej estymowania Weichselbaumer i Winter-Ebmer (2007) przeprowadzili metaanalizę 263 badań zawierających oszacowania różnic w płacach kobiet i mężczyzn w 62 krajach Nõpo, Daza i Ramos podjęli próbę oszacowania luki w płacach kobiet i mężczyzn, która nie może być objaśniona różnicą w charakterystykach, dla 63 krajów świata Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Przegląd literatury Osobny nurt badań prowadzonych przez pracowników naukowych, czy organizacje międzynarodowe poświęcony jest zależności między poziomem rozwoju, a sytuacją kobiet Pogorszenia sytuacji gospodarczej skutkuje pogorszeniem sytuacji kobiet (Staveren, 2010; Knowles et al., 1999; Friedman i Schady, 2009) Wzmocnienie pozycji kobiet i rozwój gospodarczy są w ścisłej dwustronnej relacji (Duflo, 2011) Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Metodologia Podstawowa ocena różnicy w płacach kobiet i mężczyzn jest dokonywana na podstawie tzw. surowej luki płacowej, czyli różnicy w średnich wynagrodzeniach (zazwyczaj godzinowych) kobiet i mężczyzn Dekompozycja Oaxaca-Blinder dwa czynniki: jeden związany z średnimi różnicami w charakterystykach kobiet i mężczyzn, oraz drugi związany z różnicą w schemacie wynagradzania obu grup za posiadane cechy istotne na rynku pracy Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Metodologia Próby ulepszenia dekompozycji Oaxaca-Blinder Założenie o utrzymaniu męskiego równania płacy w wypadku braku dyskryminacji → Inne możliwe struktury płacy (Naumark, 1988; Oaxaca i Ransom, 1994;) Wymagana ciągła zmienna wynikowa → Rozwiązanie dla zmiennej zero-jedynkowej (Fairle, 2003), generalizacja dla dyskretnej lub ograniczonej zmiennej zależnej (Bauer and Sinning, 2008) Brak informacji o rozkładzie zróżnicowania w płacach → Rozszerzenie metody na parametry rozkładu wykraczające poza średnią (Juhn, Murphy, and Pierce, 1991; Machado, and Mata, 2005; DiNardo, Fortin, and Lemieux, 1996; Firpo, Fortin, Lemieux, 2007) Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Metodologia Próby ulepszenia dekompozycji Oaxaca-Blinder Wymagane założenie, iż dana struktura płacy będzie uzasadniona również poza nośnikiem rozkładu charakterystyk W grupie mężczyzn są przedstawiciele takiego zestawu charakterystyk, którego nie można znaleźć u kobiet, a także vice-versa (Rubin, 1977) Nõpo (2008) dostosował narzędzie służące ewaluacji skuteczności działania (np. szkolenia), metodę dopasowań (ang. matching), by skonstruować nieparametryczny odpowiednik dekompozycji Oaxaca-Blinder i rozwiązać problem różnic w nośnikach rozkładu charakterystyk między kobietami i mężczyznami Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Motywacja Przegląd literatury Metodologia Metodologia Dekompozycja Oaxaca-Blinder ȳ M − ȳ F = β̂ M (x̄ M − x̄ F ) + (β M − β F )x̄ F Dekompozycja Nõpo δ = δM + δX + δ0 + δF δM - element związany z różnicą między „dopasowanymi” i „niedopasowanymi” mężczyznami δX - element związany z różnicami w charakterystykach w ramach wspólnego nośnika rozkładu cech δO - nieobjaśniona część luki δF - element związany z różnicą między „dopasowanymi” i „niedopasowanymi” kobietami Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Luka płacowa w Polsce Temat dyskryminacji kobiet na rynku pracy został w Polsce podniesiony z wyraźnym opóźnienieniem (Grajek, 2003) Pozycja ekonomiczna kobiet nie poprawiła się w stopniu odpowiadającym pozytywnym zmianom w sytuacji ekonomicznej w kraju (Adamchik i Bedi, 2003) Niewiele badań dotyczących luki płacowej w Polsce W dostępnej literaturze koncentracja na okresie transformacji (Grajek, 2003; Adamchik and Bedi, 2003) Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Dane Analiza oparta na danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, GUS Zbiory danych dla kwartałów 1995q1 do 2011q4 Osoby samozatrodnione, bezrobotne, bierne zawodowo, jak również górnicy i siły zbrojne zostały wyłączone z analizy Dodatkowo stworzony zbiorczy zbiór danych zawiera 690414 obserwacji płace przedstawione w PLN, według cen stałych z 1995 roku udział mężczyzn wynosi 52.5% Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Surowa luka płacowa W latach 1995-2011 płaca za godzinę wyniosła średnio 12,5zł w przypadku kobiet i 13,7zł w przypadku mężczyzn. Różnica odpowiada 9,3% płacy mężczyzn Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Różnice w charakterystykach Cechy demograficzne: poziom edukacji i stan cywilny Zmienne Obserwacje % M K Education levels 690 414 100 53 47 Tertiary education 112 697 16 6.5 9.5 High school 82 203 12 3 9 High school vocational 185836 27 13 14 Vocational 240 666 35 24 11 Elementary 69 012 10 6 4 Marital status 690 141 100 53 47 Single 144 305 21 12 9 Married 505 167 73 40 33 Widowed 15 240 2 0 2 Divorced/separated 25 702 4 1 3 Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Różnice w charakterystykach Cechy demograficzne Kobiety starsze o 0,5 roku 40% kobiet i 36% mężczyzn mieszka w miastach 10,2% kobiet i 9,8% mężczyzn mieszka w woj. mazowieckim Relacja cech do płacy Wiecej lat - wyższe zarobki Wyższe zarobki w miastach Wyższe płace w woj. mazowieckim Osoby wykształcone zarabiają więcej Osoby samotne zarabiają mniej Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Różnice w charakterystykach Cechy związane z wykonywanym zawodem Poziom kwalifikacji Zawody wymagające najwyższych kwalifikacji: 39% mężczyzn i 61% kobiet Zawody wymagające wysokich kwalifikacji: 33% mężczyzn i 67% kobiet Zowody wymagające średnich kwalifikacji: 83% mężczyzn i 17% kobiet Zawody dla osób z niskimi kwalifikacjami: 43% mężczyzn i 57% kobiet 51% kobiet i 33% mężczyzn pracuje w sektorze publicznym 0,8% kobiet i 1,2% mężczyzn pracuje w szarej strefie Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Różnice w charakterystykach Cechy związane z wykonywanym zawodem Sektor Rolnictwo: 75% mężczyzn i 25% kobiet Przemysł: 69% mężczyzn i 31% kobiet Budownictwo: 70% mężczyzn i 30% kobiet Usługi prywatne: 55% mężczyzn i 45% kobiet Usługi publiczne: 31% mężczyzn i 69% kobiet Staż u obecnego pracodawcy: 10,7 lat w przypadku kobiet i 9,8 lat w przypadku mężczyzn Staż zawodowy: 17,3 lata w przypadku kobiet i 18 lat w przypadku mężczyzn Wielkość firmy: więcej mężczyzn w dużych i średnich przedsiębiorstwach Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Różnice w charakterystykach Cechy związane z wykonywanym zawodem - relacja do płacy Wyższe kwalifikacje - wyższa płaca Niższe płace w sektorze nieformalnym Wyższe płace w przemyśle i usługach Większe doświadczenie - wyższa płaca Większe płace w dużych firmach Intuicja Różnice w charakterystykach zdają się nie tłumaczyć surowej luki płacowej w Polsce Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Wyniki dekompozycji Nõpo Cechy Demograficzne + Zawód + Sektor + Publiczny + Szara strefa + Staż Wszystkie D 10% 10% 10% 10% 10% 10% 10% D0 20% 20% 20% 21% 21% 21% 19% Karolina Goraus DM 0% 0% -1% 0% 0% 0% -2% DF 0% 0% -1% -1% 0% -1% -1% DX -10% -10% -9% -10% -10% -10% -6% %M 99 96 92 99 99 99 65 %K 97 93 92 95 97 95 74 Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Surowa luka a ”dyskryminacja” Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Dekompozycja Nõpo oparta na wszystkich charakterystykach Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Dekompozycja Oaxaca-Blinder Dekompozycja OB Niewyjaśniona część luki przy uwzględnieniu cech demograficznych wyniosła 20% Przy uwzględnieniu wszystkich cech - 21,6% Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Porównanie wyników dekompozycji Rodzaj dekompozycji Nõpo OB OB na wspólnym nośniku rozkładu cech Surowa luka 10% 10,1% 10,1% Karolina Goraus Część niewyjaśniona 19% 21,6% 21,1% Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Analiza wrażliwości ”Dyskryminacja” wyższa od surowej luki dla każdego kwartyla płacy dla każdej grupy wiekowej w mieście i na wsi w woj. Mazowieckim i poza w sektorze publicznym i prywatnym ”Dyskryminacja” niższa od surowej luki wśród osób z wyższym, zawodowym i podstawowym wykształceniem w zawodach wymagających wyższych kwalifikacji w przemyśle i budownictwie w szarej strefie ”Dyskryminacja” w ramach poszczególnych grup jest jednak zawsze pozytywna i wynosi między 12% a 27% Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Wnioski Kobiety w większym stopniu wykazują cechy mające pozytywny wpływ na płacę Mimo wyższego średniego poziomu edukacji, kobiety są rzadziej zatrudniane na dobrze płatnych stanowiskach Surowa luka płacowa w latach 1995-2011 wynosiła ok. 10%, jednak po skontrolowaniu o charakterystyki wzrosła do 20% Mimo uwzględnienia w analizie okresu 17 lat, nie wykryto zmniejszania się poziomu ”dyskryminacji” kobiet na rynku pracy w Polsce Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Dziękuję za uwagę Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Adamchik, V.A., Bedi, A. S. (2003). Gender pay differentials during the transition in Poland, The Economics of Transition vol. 11, issue 4, p. 697. Atal, J. P., Hoyos, A., Nopo, H. (2010). NOPOMATCH: Stata module to implement Nopo’s decomposition, Statistical Software Components, S457157, Boston College Department of Economics. Bauer, T., Sinning, M. (2008). An extension of the Blinder–Oaxaca decomposition to nonlinear models, Advances in Statistical Analysis, Springer, vol. 92(2), pages 197-206, May. Blinder, A. (1973). Wage Discrimination: Reduced Form and Structural Estimates, The Journal of Human Resources, VII, 4, pp. 436-55. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Chang-Tai, H., Hurst, E., Jones, C. I, Klenow, P. J. (2011). The Allocation of Talent and U.S. Economic Growth, Working Paper. Cotton, J. (1988). On the Decomposition of Wage Differentials, Review of Economics and Statistics, MIT Press, vol. 70(2), pages 236-43, May. DiNardo, J., Fortin, N. M., Lemieux, T. (1996), .Labor Market Institutions and the Distribution of Wages, 1973-1992: A Semiparametric Approach, Econometrica 64: 1001-1044. Duflo, E. (2011). Women empowerment and economic development, MIT Working Paper. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Fairlie, R. W. (2003). An Extension of the Blinder-Oaxaca Decomposition Technique to Logit and Probit Models, Working Papers 873, Economic Growth Center, Yale University. Firpo, S., Fortin, N. M., Lemieux, T. (2007). Decomposing Wage Distributions using Recentered Influence Functions Regressions, mimeo, University of British Columbia. Fortin, N., Lemieux, T., Firpo, S. (2011). Decomposition Methods in Economics, Handbook of Labor Economics, Elsevier. Friedman J., Schady N. (2009) How Many More Infants are Likely to Die in Africa as a Result of the Global Financial Crisis?. Development Research Group, The World Bank Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Grajek M., (2003). Gender Pay Gap in Poland, Economic Change and Restructuring, Springer, vol. 36(1), pages 23-44, March. Heckman, J. J. (1977). Sample Selection Bias As a Specification Error (with an Application to the Estimation of Labor Supply Functions), NBER Working Papers 0172, National Bureau of Economic Research, Inc. Jann, B. (2008). A Stata implementation of the Blinder-Oaxaca decomposition. ETH Zurich Sociology Working Paper No. 5. Juhn, C., Murphy, K. M., Pierce, B. (1991) .Accounting for the Slowdown in Black-White Wage Convergence, in Workers and Their Wages: Changing Patterns in the United States, ed. by M. H. Kosters, American Enterprise Institute, Washington. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Juhn, C., Murphy, K. M., Pierce, B. (1993).Wage Inequality and the Rise in Returns to Skill, Journal of Political Economy 101: 410-442. Knowles, James C., Pernia, E. M., Racelis, M. (1999) Social Consequences of the Financial Crisis in Asia. Asian Development Bank Staff Paper Number 60. November. Machado, J. F., Mata, J. (2005). Counterfactual Decomposition of Changes in Wage Distributions Using Quantile Regression, Journal of Applied Econometrics 20: 445.465. Neumark, D., (1988). Employers’ Discriminatory Behavior and the Estimation of Wage Discrimination, Journal of Human Resources, University of Wisconsin Press, vol. 23(3), pages 279- 295. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Nőpo, H., Daza, N., Ramos, J. (2011). Gender Earnings Gaps in the World, IZA Discussion Papers 5736, Institute for the Study of Labor (IZA). Nõpo, H. (2008). Matching as a Tool to Decompose Wage Gaps, Review of Economics and Statistics, 90(2): 290-299. Oaxaca, R. (1973). Male-Female Wage Differentials in Urban Labor Market. International Economic Review, Vol.14, No.3, 693-709. Oaxaca, R. L., Ransom, M. R. (1994). On discrimination and the decomposition of wage differentials, Journal of Econometrics, Elsevier, vol. 61(1), pages 5-21, March. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy Wstęp teoretyczny Luka płacowa w Polsce Stan wiedzy Różnice w charakterystykach Wyniki dekompozycji Wnioski Bibliografia Reimers, C. W. (1983). Labor Market Discrimination against Hispanic and Black Men, The Review of Economics and Statistics, MIT Press, vol. 65(4), pages 570-79, November. Pratap, S., Quintin, E. (2002). Are Labor Markets Segmented in Argentina? A Semiparametric Approach, Instituto Tecnologico Autonomo de Mexico discussion paper 02-02. Rosenbaum, P., Rubin, D. (1983). The Central Role of the Propensity Score in Observational Studies for Causal Effects, Biometrika 70:141–55. Staveren, I.P. Van, (2010). Gender trends in developing countries during financial crises, ISS Working Papers - General Series 511, International Institute of Social Studies of Erasmus University (ISS), The Hague. Karolina Goraus Dyskryminacja kobiet na rynku pracy a rozwój gospodarczy
