Poboerz informacje Jestes` tym co jesz
Transkrypt
Poboerz informacje Jestes` tym co jesz
STARS www.stars-international.org [email protected] www.stars-pl.eu JESTES´ TYM CO JESZ Jestetymcojesz–przewodnikzdrowegoywieniadlapacjentówzomdleniamiwazowagalnymi orazzespoemposturalnejtachykardiiortostatycznej(POTS) Spoywaneprzeznaspokarmymogwpywanacinieniettniczekrwiorazczstopracyserca. Zmianytemogbynawetdramatyczneupacjentówcierpicychzpowoduomdle wazowagalnych lubzzespoemposturalnejtachykardiiortostatycznej(POTS).Wpywtenmoebyjednakzarówno pozytywnyjakinegatywny. Jesteé tym co jesz PYNY Oddawnawiadomo,eosobyodwodnionemajskonnodoomdle .Jelipodapynówjest niewystarczajcalubichutratanadmierna,objtokrwikrcejwnaczyniachzmniejszasi,coz koleipowodujespadekcinieniattniczego.Kadegodniaprzecitnyzdrowyczowiekpowinien wypijaokoo1,5lpynów.Wprzypadkuintensywnychwicze fizycznych(wysiku)lubprzebywania wwysokiejtemperaturzepotrzebaspoyciapynówulegazwikszeniu.UpacjentówzPOTSczsto wystpujehipowolemia.Spowodowanajestonazbytmaobjtocikrwikrcejwporównaniudo objtocinaczy (oyskanaczyniowego)tychosób.Krewwykazujetendencjdogromadzeniasiw doniach,stopachinaczyniachtrzewiwjamiebrzusznej.Zwikszonapodapynówpowoduje zwikszenieobjtokrwikrcejizmniejszenienateniaobjawówchoroby.Upacjentówz omdleniamiwazowagalnymiczstorówniewystpujetendencjadogromadzeniakrwi.Zalecasi spoycie22,5litrapynówdziennie(wicejwgorce/upalnedni).Wprzypadkuwykonywania wicze fizycznychnajlepiejjestzwikszypodapynówprzedrozpoczciemwysiku. Kontrola:Czstopomocnejestpiciezbidonówlubbutelekzzaznaczonobjtocipynu.Umoliwia toledzenieikontrolowanieilocispoywanychnapojów,cojestbardzowaneponiewaczsto bagatelizujesipotrzebodpowiedniejpodaywody,zpowodunatokucodziennychzaj. Modszympacjentomzalecasispoycietakiejilocipynów,abyichmoczstasibezbarwny(tzn. nieóty). Alkohol:Bardzowanejestunikanienadmiernegospoyciaalkoholu,gdypowodujeonrozszerzenie naczy krwiononychimoepowodowaspadekcinieniattniczego.Pacjencizzespoem posturalnejtachykardiiortostatycznej(POTS)czstoletolerujalkohol–jednaporcjaspoytego alkoholudziaajakdwie! Napojedlasportowców:Czpacjentówwmomentachpodwyszonegoryzykawystpienia objawów(omdle )spoywanapojedlasportowców(izotoniczneinawadniajce)zawierajce elektrolityorazglukoz.Monarówniestosowaanalogiczneproszkilubtabletki(dorozpuszczenia wwodzie)kupowanewsklepachsportowych. W sprawie bliszych szczegóów skontaktuj si z instytucj STARS The Heart Rhythm Charity Współpracuje z Arrhythmia Alliance www.aa-international.org Załozyciel i Dyrektor Naczelny: Trudie Lobban ˙ Powiernicy: Susan Broatch Andrew Fear Rose Anne Kenny Cathrine Reid William Whitehouse Foreningsnr. No. 1084898 ©2011 www.stars-international.org 1 STARS www.stars-international.org [email protected] www.stars-pl.eu Szybkiewypiciewody:Cociekawe,upacjentów,uktórychautonomicznysystemnerwowyniedziaa prawidowo,cinieniettniczemonewzrosnpodczaspiciawody–zanimopucionaodeki zostaniewczonadopulikrwikrcej.Efektten(nazywany„efektempressora”)wyzwalanyjest przeznerwyodka,którewodpowiedzinarozcigniciejegocianpobudzajautonomicznyukad nerwowydopodniesieniacinieniakrwi.Wprzypadkugwatownego„poknicia”dwóchszklanek wody,efektwystpipo35minutachimoespowodowaustpienieobjawówprzedomdleniowych. UpacjentówzPOTS,akcjasercarównieulegazwolnieniu. Kofeina:Spoyciekofeinypowodujeniewielkiwzrostcinieniattniczego.Monatowykorzystau pacjentówzniskimcinieniemiomdleniami.Jednakemoetotezskutkowatachykardi(zbyt szybkaakcjaserca)ikoataniemserca,jakrównienasilautratpynów.Pacjenciróniereagujna kofein–czodczuwapopraw,podczasgdyinniczujsiponiejgorzej.Kofeinzawieram.in. kawa,herbata,colaanawetczekolada.Eksperymentuj! Niektórzypacjencispoywajsonepokarmyiproduktyspoywczetakiejak:chipsy,soloneorzechy, bekon,kiebasy,sertypufeta,marynowaneoliwki,zupyipotrawyinstant,gotowezupy.Jedzenie typufastfoodjestczstosone,zawierajednakniezdrowetuszczedlategopowinnobyograniczane. Czasempomocnymmoeokazasinoszenieprzysobieniewielkiejporcjisoli(np.wsamochodzie lubtorbiepodrcznej)lubgotowychniewielkichsaszetekzsol(takichjakiemonaotrzymaw punktachfastfood).Dobrymrozwizaniemjesttestosowanietabletekzsol.Mogonejednak powodowanudnoci,gdysólpodraniabonluzowodka.WWielkiejBrytaniidostpnena receptstabletkipodnazw‘SlowSodium’.Sonepowlekanespecjalnwoskowpowok,która opóniauwalnianiesoli,atabletkadotrzedojelitacienkiego.Powodujetozmniejszenienudnoci. Kadatabletkazawiera600mgchlorkusodu–10tabletekodpowiada1yeczcedoherbatysoli. Przeduyciemwymaganajestkonsultacjazlekarzem[preparatniejestdostpnywPolsce–przyp. tum.].Pomocnebywapoczeniesolikuchennejitabletekzsol.Zayj‘SlowSodium’ranozpatkami zboowymizawierajcymiduobonnika,wsytuacjach,gdyniemoliwejestdodaniesolido potrawy/posiku,np.wpodróy.Winnychprzypadkachdodawajsólkuchenndospoywanych posików.NiektórelekistosowanewPOTSiomdleniachwazowagalnych(np.flurdokortyzon) wykazujdziaanietylkogdypodapynówisolijestodpowiedniowysoka. Jesteé tym co jesz POKARMY Sól:Pacjentomzniskimcinieniemttniczymorazomdleniamizalecasizwikszeniespoyciasoli kuchennej.PacjencizPOTS(zawyjtkiemhiperadrenergicznychPOTS)równiemogodczuwa korzyzezwikszonegospoyciasoli.Pamitaj,abyzapytaspecjalisty,czymoebytowskazanew Twoimprzypadku.Zaleceniaodnoniedziennegospoyciasoliulegajwahaniom,jednakod3do20g dzienniejestnajczciejzalecanymprzedziaemdladorosych.(Paskayeczkadoherbatyto6g soli). W sprawie bliszych szczegóów skontaktuj si z instytucj STARS The Heart Rhythm Charity Współpracuje z Arrhythmia Alliance www.aa-international.org Załozyciel i Dyrektor Naczelny: Trudie Lobban ˙ Powiernicy: Susan Broatch Andrew Fear Rose Anne Kenny Cathrine Reid William Whitehouse Foreningsnr. No. 1084898 ©2011 www.stars-international.org 2 STARS www.stars-international.org [email protected] www.stars-pl.eu Wglowodany:WielupacjentówzPOTSiomdleniamiwazowagalnymidowiadczanasileniaobjawów poposikach.Spowodowanejesttoprzemieszczeniemkrwidonaczy trzewnychzaopatrujcych narzdyjamybrzusznejwczasieprocesutrawieniaiwchanianiasubstancjiodywczych.Posiki bogatewczystewglowodany(np.cukieribiaamka)nasilajtenproblem. Najlepszymzaleceniemjestspoywanieproduktówzniskimindeksemglikemicznym(GI).Sone trawionewolniejiniepowodujgwatownychskokówpoziomuglikemii(steniaglukozywkrwi). Czstozawierajonemniejwglowodanów,natomiastwicejbonnikapokarmowego.Przykadowe produktyzniskimGIto:otrbyipatkiowsiane,orzechy,jogurty,fasola,owoceiwarzywa,brzowy ryimakarony,chlebpenoziarnisty. Potas:OrganizmpacjentówzaywajcychfludrokortyzonzpowoduPOTSiomdle wazowagalnych wykazujetendencjdoutratypotasu.Moebytoniebezpiecznedlaichzdrowia,dlategopoziom potasupowinienbymonitorowanybadaniamikrwi.Jelibadaniawykazujniskipoziompotasu, spoywajproduktybogatewtenpierwiastek–np.banany,awokado,daktyle,fasolaisoczewica, szpinak,grzyby,melonyisuszoneowoce.Wprzypadkubardzoniskichpoziomówpotasukonieczne moeokazasifarmakologicznewyrównaniejegopoziomu. Kiedyje:WielupacjentówcierpicychnaPOTSiomdleniawazowagalneskarysinanasilenie objawówipogorszenieswegostanupospoyciuduychicikichposikówlubwczasieodczuwania godu.Lepiejjestzatemjemniejiczciejtj.jemaeilocipraktycznieprzezcaydzie .Odó wglowodany/produktyzwysokimindeksemglikemicznym(GI)nawieczórlubchwile,gdymoesz potempooysiiodpocz.PrzydatnemoeokazasitrzymanieproduktówzniskimGIidugim terminemprzydatnocidospoyciawpracy,samochodzie,torbiepodrcznejnawypadek wystpieniaobjawównaglezzaskoczenia.Przykadowetegotypuproduktyto:herbatnikiznisk zawartocituszczu,ciasteczkaowsiane,orzechy,chleb(piernik)sodowy,niektóresuszoneowocei gorzkaczekolada(zzawartocikakaopowyej70%).Starajsiutrzymywaprawidowmasciaa (wskanikBMIpomidzy18,5a25).Niskamasaciaamoeobniacinieniettniczeiprowokowa omdlenia.Otyopodwyszacinieniekrwi,alewiesizpowanymipowikaniamisercowo naczyniowymi. Jesteé tym co jesz Bonnik:Bardzowanejestunikaniezaparwprzypadkuchorychcierpicychnaomdlenia wazowagalne.Uczcipodatnychpacjentówrozcigniciejelitamoepowodowaomdlenia. Spoywajproduktybogatewbonniktakiejak:otrby,wieeisuszoneowoce,warzywa,fasolai soczewica,chlebpenoziarnisty,brzowyryimakarony.Czytajetykietynaproduktachspoywczych. Wielepynówrówniepomagazapobiegazaparciom. W sprawie bliszych szczegóów skontaktuj si z instytucj STARS The Heart Rhythm Charity Współpracuje z Arrhythmia Alliance www.aa-international.org Załozyciel i Dyrektor Naczelny: Trudie Lobban ˙ Powiernicy: Susan Broatch Andrew Fear Rose Anne Kenny Cathrine Reid William Whitehouse Foreningsnr. No. 1084898 ©2011 www.stars-international.org 3 STARS www.stars-international.org [email protected] www.stars-pl.eu CZYTOWSZYSTKOMUSIBYTAKIESKOMPLIKOWANE! yciewydajesibyniezmiernieskomplikowane,jelichorujesinaPOTSlubomdlenia wazowagalne.Wymagatowieluspotka zlekarzem,specjalnychprzystosowa pracyanawet niezdolnocidopracy,wsparciarodzinynaktórmatorówniewpyw,utrzymywaniestalechodu otoczeniaiubra ,kontrolowaniapostawy,regularnychwicze –itowszystkozpowoduzego samopoczuciaizmczenia.Dlaczegotrzebajeszczeuwaanoto,cosijeipije?Faktyczniechodzitu poprostuoutrzymaniezdrowejdiety.Pomijajczwikszonespoyciesolikuchennej,kadyznas powinienstosowasidotychzasad,niezaleenieodtego,czymaproblemyzfunkcjonowaniem autonomicznegoukadunerwowego,czytenie.Ponadtodietapozwalanaczcioweprzejcie kontrolinadobjawamichoroby.Utrzymywaniedietyjestwieczdrowe,sprawia,eczujeszsilepieji przynosiwymiernekorzyci. Jesteé tym co jesz Autor: Dr hab. med. Małgorzata Lelonek Zatwierdzenie: STARS Medical Advisory Committee W sprawie bliszych szczegóów skontaktuj si z instytucj STARS The Heart Rhythm Charity Współpracuje z Arrhythmia Alliance www.aa-international.org Załozyciel i Dyrektor Naczelny: Trudie Lobban ˙ Powiernicy: Susan Broatch Andrew Fear Rose Anne Kenny Cathrine Reid William Whitehouse Foreningsnr. No. 1084898 ©2011 www.stars-international.org 4