docEdukacyjne prezentacje multimedialne File
download 
Reklamacja Transkrypt
Edukacyjne prezentacje multimedialne File
Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 1 Edukacyjne prezentacje multimedialne Motto Prawdziwe krasomówstwo polega na tym aby powiedzieć wszystko, co konieczne – i rzeczywiście powiedzieć tylko to, co konieczne. Francois de La Rochefoucauld (pisarz i filozof XVII w.) Czym jest prezentacja Używam słowa prezentacja jako hasła. Jest to dla mnie wszystko to co zostaje pokazane jako niepodzielna jednostka edukacyjna – czyli jako całość przekazywanych uczniowi materiałów mających na celu nauczyć go atomowej jednostki wiedzy. Prezentacją jest np. wykład w klasie, lekcja na określony temat, zbiór zadań przekazany uczniom, itp. W przypadku nauczania przez internet (e-nauczania) za prezentację uważam komplet stron www wyczerpujących konkretny temat (może to być pojedyncza strona lub kilka połączonych ze sobą stron, strona z której można pobrać dodatkowe teksty – wraz z tymi tekstami – itp.). Multimedia to integracja różnych form przekazu w jednej prezentacji. Za multimedialną uznamy nawet prezentację wykorzystującą jedynie tekst lub jedynie ilustracje. Nie musi koniecznie być dwóch lub więcej form przekazu aby uznać prezentację za multimedialną bo zawsze mamy jedno medium dodatkowe: komputer. Nie wolno zapominać, że komputer umożliwiający e-nauczanie wtrąca się (i to bardzo!) do każdego przekazu (różne komputery, różne monitory, różne systemy operacyjne, różne oprogramowanie, różne ustawienia konfiguracyjne – to wszystko wpływa na przekaz, a więc i na prezentację, dlatego np. wyświetlanie tekstu na ekranie komputera można uznać za prezentację multimedialną). Proces tworzenia prezentacji Plan Planowanie prezentacji edukacyjnej składa się z dwóch etapów. Pierwszy to określenie kogo i czego chcemy nauczyć oraz jakich środków do tego użyjemy, drugi to utworzenie szczegółowego scenariusza (specyfikacji) prezentacji. Podstawowym problemem, z którym trzeba się tu uporać jest wyswobodzenie się z pułapki technologii. Prezentacji nie wolno traktować jako problemu technicznego. Technologia ma być tylko środkiem realizacji zamierzeń dydaktycznych. W procesie planowania trzeba odpowiedzieć sobie na następujące pytania. Jakie są cele prezentacji? Czego ma nauczyć? Jakie umiejętności wstępne muszą posiadać odbiorcy? Co będzie umiał absolwent? W jakim otoczeniu prezentacja będzie odbierana? Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 2 Kto jest odbiorcą prezentacji? Wiek, wiedza szkolna, chęć do nauki. Do czego odbiorcom ma służyć przekazywana wiedza i umiejętności? Skąd pochodzą odbiorcy (jak zapisali się, dowiedzieli się o kursie)? Jakie mają umiejętności posługiwania się komputerem? Jaki mają sprzęt, platformy, systemy operacyjne? Jakie treści chcemy przekazać za pomocą tej prezentacji? Lista treści nauczania. Lista tematów. Wykaz materiałów, które powinniśmy umieścić w prezentacji. Opis przykładów, treści zadań. Scenariusz Scenariusz jest właściwie końcowym etapem planowania ale zasługuje na oddzielne omówienie. Oto elementy scenariusza Szczegółowy opis celów prezentacji Tu dokładniej niż na początku opisujemy cele prezentacji. Można to uznać za rozwinięcie pierwszej idei – tej, która nas zmusiła do pracy. Umieszczony tu opis stanowi podstawę weryfikacji czy nasza prezentacja spełnia zamierzone cele. Cele mogą zostać podzielone na drobniejsze (łatwiejsze do realizacji), których wypełnienie zapewni osiągnięcie celu głównego. Określenie treści prezentacji Definiujemy dokładnie wszystkie tematy i zagadnienia, nadajemy im tytuły oraz łączymy w grupy stanowiące etapy prezentacji (ale warto założyć, że nie łączymy dwóch tematów w jednym kroku – na jednej stronie www, czy w jednym pliku do ściągnięcia, lepiej wyraźnie separować oddzielne tematy). Kolejność podawania treści i ich powiązania W tym miejscu projektujemy całą witrynę: wejście, powiązania z innymi elementami. Określamy które elementy będą na danej stronie i jaki będzie do nich dostęp. Dokąd będzie można przenieść się z danej strony i jakie materiały będą z tej strony dostępne. Formy przekazu Z każdym tematem wiążemy formę przekazu, czyli opisujemy czy będzie tam tekst, ilustracja, klip video, fragment audio. Decydujemy jakie tematy będą umieszczone bezpośrednio na stronach, a jakie w plikach dodatkowych. Opisujemy ilustracje, sekwencje audio i video (mini scenariusze tych elementów) Projekt graficzny Projekt graficzny musi być dostosowany do przekazywanych treści (trudno wyobrazić sobie dobry odbiór kursu o lasach deszczowych przygotowanego w kolorycie ognia – czerwonożółtym i z motywami płomieni...). Musi wspomagać treść jednocześnie nie odwracać uwagi Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 3 użytkownika. Prezentacja powinna być spójna logicznie i graficznie. Grafika nie może zaburzać logiki prezentacji. Oto podstawowe elementy projektu graficznego. Wygląd i układ, czyli rozmieszczenie podstawowych elementów na ekranie, ustawienia menu i sposobów przejścia no następnych ekranów. Koloryt i motywy, paleta barw używanych w prezentacji w tekstach, tle, ramkach, podlewach, itp., motywy tła, wypełnienia, symbole dodatkowe (punktory), itp. Określenie wielkości i kroju pisma, oraz sposobu wyróżnień w tekstach umieszczonych bezpośrednio w prezentacji (teksty zewnętrzne mogą mieć inny format jeżeli pochodzą z innych źródeł). Ustalenie formatu, czyli sposobu wyróżniania akapitów i tytułów, wyrównywanie akapitów, położenia list wyliczeniowych, itp. Umieszczanie ilustracji – właściwości, wielkości i sposób prezentowania. Konstrukcja Realizacja wszystkich elementów scenariusza. Należy tu zwrócić szczególną uwagę na dokonywanie zmian w scenariuszu (bo nie wszystko da się zrealizować w przewidzianym budżecie). Każde odstępstwo powinno być szczegółowo przemyślane, przede wszystkim pod kątem realizacji głównego celu. Łatwość dodawania pojedynczych elementów, wydłużania stron czy też dodawania całych nowych stron prowokuje do nadmiernego obudowywania głównego tematu dodatkami, dygresjami lub szczegółami, które są zbyteczne lub utrudniają przekazanie najważniejszych treści (choćby przez ukrycie ich w gąszczu niepotrzebnych lub mniej ważnych elementów). Na tym etapie trzeba zbudować wszystkie teksty, ilustracje, sekwencje audio i video oraz połączyć je w strony i witrynę. Publikacja i konserwacja Umieszczenie prezentacji na serwerze i udostępnienie jej publiczności. Jeżeli storna ma być ogólnie dostępna to trzeba zadbać o to by dowiedziały się o niej główne wyszukiwarki sieciowe (np. Google i Yahoo) – trzeba je zgłosić lub zarejestrować, jednocześnie pamiętając o odpowiednich znacznikach w nagłówkach stron. Trzeba koniecznie przetestować wszystkie elementy: sprawdzić czy wszystkie linki prowadzą we właściwe miejsca, i czy wszystkie pliki są dostępne. Trzeba też zadbać o czas ściągania stron i innych materiałów. W przypadku zbyt długiego czasu ściągania trzeba zbadać możliwość zmniejszenia rozmiarów plików (inne rodzaje kompresji, inne formaty plików) Konserwacja polega na usuwaniu ewentualnych niedociągnięć, dokonywaniu poprawek (zwłaszcza w odwołaniach do stron zewnętrznych), itp. Porady techniczne Architektura treści Architektura treści to podział i rozplanowanie treści w taki sposób by był jak najłatwiejszy do przyjęcia dla odbiorcy, by nie zniechęcał i nie nużył w czasie uczenia się. Nie mamy narzędzi (takich jak w klasie) do wymuszenia skupienia uwagi ucznia. Architektura treści opiera się na jednej podstawowej zasadzie: Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 4 Dziel treść na najmniejsze jednostki logiczne To znaczy podział nie może przecinać wyjaśnień jednego zjawiska, ale nie powinien łączyć logicznie oddzielnych tematów. Trzeba brać pod uwagę to, że większość użytkowników nie czyta długich tekstów prosto ze stron internetowych, raczej woli je nagrać na dysk by przeczytać później lub teksty te drukuje by wygodniej czytać (wielkość tekstu zależy od jego trudności, można jednak określić, że tekst jest długi jeżeli nie mieści się na dwóch standardowych stronach wydruku – standardowy: format A4, pismo 12 pt. marginesy 2.5 cm z każdej strony, odstęp 1,5; to daje około: 700 słów, lub 6000 znaków z odstępami). Podział treści na jednostki prowadzi w naturalny sposób do struktury hipertekstu – odwołań do następnych elementów prezentacji. Jednak trzeba uważać podział nie był za drobny bo wtedy odwołań będzie za dużo i uczeń będzie tracił czas na przemieszczenie się między jednostkami. Podział ułatwia zachowanie jednolitej struktury i wyglądu wszystkich części prezentacji, a to ułatwia uczniowi pracę z prezentacją – wie gdzie ma szukać następnych informacji, wie gdzie ma szukać informacji, które chce powtórzyć. Małe fragmenty treści lepiej pasują do rozmiaru ekranu – łatwiej je zmieścić na jednym ekranie, co zmniejsza konieczność przewijania ekranu przez ucznia, a tym samym ułatwia uczenie się, bo nie trzeba pamiętać co jest daleko poza ekranem. Struktura prezentacji Struktura prezentacji musi zależeć od przekazywanych treści i powinna ją wspomagać. Odpowiednia architektura treści ułatwia stworzenie takiej struktury prezentacji, w której uczeń nie będzie się gubił i łatwo znajdzie materiał do powtórzenia. Tworzenie struktury zaczynamy od ustalenia hierarchii ważności jednostek wynikających z architektury treści. Na podstawie tej hierarchii projektujemy strukturę jako jedną z Sekwencyjna Taka struktura zwykle najlepiej odpowiada kursom internetowym. Uczeń podąża jedną wyznaczoną przez autora drogą poznając kolejne elementy przekazywanej wiedzy. Jednak taka struktura silnie ogranicza zarówno nauczyciela jak i ucznia (uniemożliwia dygresje, dodatkowe przykłady, powroty). W takiej strukturze nawigacja sprowadza się do skierowań DALEJ i WSTECZ co dzięki swej prostocie ułatwia uczniowi skupienie się na przekazywanych treściach. W e-edukacji wykorzystuje się równie często pewną modyfikację takiej struktury: Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 5 Struktura sekwencyjna z dygresjami umożliwia wstawianie dodatkowych (nie zawsze obowiązkowych) elementów do kursu, ułatwia uczniowi przejście przez kurs podstawowy (tylko po głównych połączeniach) oraz rozszerzenie materiału (połączenia dodatkowe). Tu trzeba jednak uważać aby uczeń nie odszedł za daleko od głównego nurtu kursu. Skierowanie go do zewnętrznej strony nie zawsze jest dobrym pomysłem, bo... może nie wrócić. W takiej strukturze dobrym pomysłem jest umieszczenie wszystkich odnośników do zewnętrznych stron na jednej, ostatniej stronie. Umożliwi to uczniom odwiedzenie tych stron, a jednocześnie nie zaburzy wykładu. Hierarchiczna Taka struktura pozwala na zgłębianie tematów w kolejności wybranej przez ucznia. Organizacja hierarchiczna jest trudna do realizacji (nie wiemy co uczeń wie wchodząc na daną stronę) ale bardzo wygodna dla ucznia, który może wybierać swoją drogę dochodzenia do wiedzy. Musimy jednak zapewnić sprawdzenie wiedzy na końcu każdej gałęzi (aby uczeń nie mógł pominąć jakiej części obowiązkowej). Taka struktura jest odpowiednia dla szkolenia osób już zaawansowanych w wiedzy. Zazwyczaj tacy użytkownicy szukają tylko określonych tematów i nie potrzebują zgłębiać całego kursu. Sieciowa Taka struktura prezentacji jest najmniej odpowiednia dla e-edukacji bo uniemożliwia kontrolę procesu zdobywania wiedzy przez ucznia. W takiej strukturze uczeń może nie dotrzeć do wszystkich elementów i nawet nie będzie o tym wiedział. Jedynym uzasadnieniem dla takiej struktury wydaje się świadome tworzenie mechanizmu podpowiedzi lub hipertekstowej encyklopedii. Należy uważać by nie wpaść w pułapkę Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 6 technologii: mechanizmy www prowokują do częstego stosowania odnośników do innych stron... Zdecydowanie odradzam taką strukturę w e-edukacji. Projekt graficzny Strona WWW jest samotna Każda strona kursu (jeżeli kurs jest szeroko dostępny, ale te uwagi są ważne także dla kursów chronionych prawami dostępu) jest samotna. System wyszukiwania w internecie prowadzi do sytuacji, w której użytkownik z całego kursu, czy całego serwisu zobaczy tylko jedną stronę. Musimy wiec zadbać o to by każda strona mówiła o sobie więcej niż pojedyncza strona z podręcznika. Warto na każdej stronie prezentacji umieszczać: Tytuł informujący o treści strony Ten tytuł powinien być zawsze treścią odnośnika prowadzącego do tej strony z innych miejsc prezentacji. Informację o twórcy Może to być nazwisko autora ale lepiej dodać także informację o instytucji, którą autor reprezentuje (samo nazwisko nauczyciela nie musi być znane, dodanie szkoły, w której pracuje oraz stanowiska doskonale wyjaśnia kto to jest i dlaczego wypowiada się na dany temat). Odwołanie do strony głównej To odwołanie umożliwia użytkownikowi obejrzenie całej prezentacji od początku gdy będzie nią zainteresowany. Zamiast odwołania do strony głównej można tu skierować czytelnika do strony zawierającej spis treści prezentacji. Adres internetowy strony głównej Pełny adres strony głównej jest ukłonem w stronę użytkownika – użytkownik bowiem może odczytać ten adres z listwy swojej przeglądarki, ale warto go pokazać bezpośrednio. Adres określa rodzaj instytucji, która pokazuje tę prezentację i sprzyja podbudowaniu autorytetu nauczyciela-autora. Budowa strony Podstawą tych rozważań jest obserwacja, że internet jest traktowany jako medium na dwa sposoby. Pierwszy: jako dostawca materiałów, które zostają, po dostarczeniu wydrukowane. Większość osób woli czytać tekst wydrukowany niż pokazywany na ekranie on-line. Jednak jest sporo osób, które jednak czytają tekst prosto z ekranu. Budowa strony powinna zadowalać obie te grupy osób. Z tych obserwacji wynika pojęcie obszaru bezpiecznego. Jest to obszar wyznaczony przez najmniejszy rozmiar monitora używanego przez większość odbiorców i standardową szerokość papieru używanego do drukowania stron internetowych (zakładamy, że użytkownicy drukują według standardowych ustawień, a więc kartka jest ustawiona pionowo). Nawet na małych monitorach można wyświetlić grafikę, która nie zmieści się w całości na szerokości kartki w drukarce. Zatem trzeba tak zaprojektować i zbudować stronę by na wydruku znalazło się wszystko to co zostaje pokazane na ekranie. W przeciwnym razie uczeń, Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 7 który drukuje strony i czyta je potem bez komputera straci część naszego przekazu (zakładamy, że uczeń zawsze ogląda klipy video i słuch nagrań audio). Szerokość obszaru bezpiecznego dla wydruku na kartce formatu A4 wynosi 560 pikseli. Szerokość obszaru bezpiecznego dla monitora o rozdzielczości 800×600 wynosi 760 pikseli. Zatem do dyspozycji mamy bezpieczną szerokość 560 pikseli. W tej szerokości musimy zmieścić to co chcemy pokazać uczniowi. Długość strony powinna wynikać przed wszystkim z treści jaką na niej mamy zamiar umieścić. Przyjmuje się, ze wysokość strony oglądanej na monitorze o rozdzielczości 800×600 (bez przewijania) wynosi 410 pikseli. Warto tu zwrócić uwagę, że pierwsza, górna część strony (pokazywana zaraz po wczytaniu dokumentu – przed przewijaniem) jest najważniejsza, a więc tam powinny znaleźć się najważniejsze informacje. Długość strony ustalamy przede wszystkim na podstawi treści, ale trzeba brać pod uwagę także to, że użytkownik może stracić orientację gdy z pola widzenia zniknie tytuł strony i górny pas nawigacyjny. Dotyczy to zwłaszcza stron, które są dłuższe niż dwa ekrany. Drugim problemem długich stron jest przesuwanie strony na ekranie. Im dłuższa strona tym trudniej jest przeskakiwać za pomocą listwy przesuwania – uczeń nie może być pewny, że nie pominął jakiegoś fragmentu. Zmusza to ucznia do przesuwania strony wiersz po wierszu, co utrudnia czytanie i skupienie się na przekazywanej treści. Z drugiej strony długie strony internetowe zwykle szybciej się ładują (albo rzadziej odwołujemy się do sieci – co w konsekwencji skraca czas oczekiwania) i lepiej się drukują. Zatem trzeba dobrze wyważyć długość stron w prezentacji. Biorąc pod uwagę powyższe uwagi warto rozważyć umieszczenie na każdej stronie odnośnika do stron drukowalnych. Wtedy można lepiej dostosować część prezentacji do minimalnego monitora, a jednocześnie dostosować stronę drukowalną do standardowego rozmiaru papieru. W szczególności jedna strona drukowalna można zawierać kilka stron pokazywanych on-line. Formy przekazu Formy przekazu to oczywiście tekst, obrazy, dźwięk i ruch (animacje). Aby te elementy umieścić w prezentacji internetowej (w kursie e-nauczania) trzeba je dostosować do możliwości internetu. Trzeba je zdigitalizować (czyli nadać im formę cyfrową) i sformatować tak aby spełniały określone standardy techniczne Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 8 Tekst Aby mógł zostać wykorzystany w prezentacji musi zostać albo utworzony w edytorze tekstu albo zeskanowany z postaci papierowej i rozpoznany za pomocą systemu OCR (optical character recognition software – system optycznego rozpoznawania znaków). Potem musi nastąpić formatowanie tekstu do postaci odpowiadającej jego treści i zamiarom nauczyciela (czytanie on-line, drukowanie). Sformatowana postać musi być dostosowana do wymogów przesyłania przez sieć i opublikowana czyli umieszczona na stronie prezentacji. Grafika Podobnie jak z tekstem trzeba albo utworzyć ilustrację od początku za pomocą odpowiedniego oprogramowania albo zeskanować z wersji papierowej (lub innej postaci trwałej). Następnie trzeba nadać format akceptowany (możliwy do wyświetlenia) przez przeglądarki internetowe i opublikować, np., wmontowując w prezentowany tekst. Dźwięk Znowu do wyboru mamy albo nagranie bezpośrednie przez mikrofon podłączony do naszego komputera albo przeniesienie do komputera nagrania istniejącego w wersji analogowej lub cyfrowej. Kolejnym krokiem jest jak zwykle dostosowanie formatu pliku do wymagań przeglądarek i opublikowanie, czyli umieszczenie odpowiedniego odwołania do pliku audio na stronie prezentacji, warto też dać odnośnik do wtyczki umożliwiającej wysłuchanie nagrania. Ruch Pozyskanie i opublikowanie animacji nie różni się w swojej idei od pozostałych form przekazu. Trzeba albo utworzyć całą animację za pomocą odpowiedniego oprogramowania albo wczytać ją ze źródła zewnętrznego (kamery, magnetowidu, odtwarzacza DVD, itp.). Później oczywiście dostosowanie do wymogów prezentacji, być może połączenie z dźwiękiem i dostosowanie formatu do publikacji w sieci. W końcu sama publikacja, czyli umieszczenie na serwerze i dodanie odpowiedniego odnośnika do strony prezentacji. Należy pamiętać, że przeglądarki muszą mieć zainstalowane wtyczki pozwalające na odtwarzanie sekwencji video. Warto więc na jakiejś stronie wskazać skąd można taką wtyczkę pobrać. Ponieważ klipy filmowe są zwykle bardzo duże warto opisać to odwołanie, aby użytkownik wiedział jak długo będzie się ściągał ten element. Dobre rady pracuj systematycznie zbieraj więcej materiałów niż wykorzystasz - będziesz miał wybór możliwie szybko zdecyduj jaki będzie styl prezentacji bądź świadom celu prezentacji (jeśli nie jesteś to jak najszybciej go zdefiniuj) Zasady pracy przy budowie prezentacji Znacznie lepiej jest poświęcić na przygotowanie prezentacji wiele małych kawałków czasu (na zbieranie informacji, generowanie pomysłów, tworzenie pomysłu na szkielet prezentacji, jej strukturę, atrakcyjne elementy, zaskakujące zwroty akcji, itp.) niż zrobić prezentację od razu całą siedząc nad nią wiele godzin bez przerwy. Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 9 Dobre pomysły nie przychodzą na zawołanie (teraz siadam, mam 3 godziny i na pewno coś wymyślę) - nie wymyślisz, tylko się zdenerwujesz, że straciłeś trzy godziny bez efektu. Bądź więc przygotowany na to, że pomysł może przyjść w każdej chwili ale zaplanować się tego raczej nie da. Nie zakładaj niczego z góry (np., że musisz utworzyć co najmniej 3 strony z 3 ilustracjami każda). Nie zaczynaj od początku. Przygotowując materiały do prezentacji zacznij od tej części, którą najbardziej lubisz (albo na której najlepiej się znasz) albo najciekawszej z punktu widzenia jej realizacji. Czekając na natchnienie nie odkładaj wszystkiego na później. Są rzeczy, które nie wymagają natchnienia: gromadzenie materiałów, wykonywanie rysunków, które mogą się przydać na prezentacji, dokształcanie się z tematów, które będziesz poruszał. Przygotuj się psychicznie na to, że część pracy, którą wykonujesz wyrzucisz do kosza (dokładniej rzecz biorąc wyrzucisz z końcowej wersji prezentacji, co nie znaczy, że nie wykorzystasz ich w przyszłości). Ważne spostrzeżenia Elementy prezentacji, które powstaną najwcześniej często decydują o jej przyszłym kształcie i charakterze. Trzeba wiedzieć więcej niż ma się przedstawić w prezentacji (zatem zawsze zdobywaj dodatkową wiedzę). Eliminując nadmiarowe informacje trzeba się kierować zasadą "co jest ważne dla publiczności" a nie "co jest ważne dla mnie". Budowa prezentacji Jedna strona jeden temat – nie zaczynaj nowego tematu w środku strony. Lepiej zacząć nową stronę z odpowiednim odwołaniem. Każda strona powinna mieć tytuł. Rysunki powinny być czytelne, bez nadmiaru szczegółów. Tekst pisz dobrze czytelną czcionką, bez udziwnień, wyrównuj do lewej. Unikaj pisania samymi dużymi literami (wersalikami) - taki tekst jest trudniejszy do przeczytania. Ważniejszy jest lewy górny róg ekranu i jego górna część od pozostałego obszaru – ważne informacje umieszczaj na początku albo odpowiednio wyróżniaj. Nie przesadzaj z kolorami (najwyżej 3-4 na jednej stronie – mowa o kolorach tła, tekstu, wyróżnień, podlewów) i bądź konsekwentny w ich stosowaniu. Mit: „siedem plus minus dwa” Mit "siedem plus minus dwa" mówi, że liczba siedem stanowi pewnego rodzaju granicę percepcji, której należy się trzymać (z dopuszczalnym odchyleniem o jeden lub dwa w górę lub w dół) aby uzyskać maksymalną efektywność przekazu. Jest to jakoby liczba elementów, którą człowiek może w miarę bezbłędnie przechować w pamięci krótkotrwałej. Niezależnie od liczebności elementów (słów, wierszy, ikon) trzeba zadbać o ich poprawność, czytelność i zrozumiałość. Oto żartobliwie ale z głębokim, ukrytym sensem określenie liczby elementów prezentacji pokazywanych na jednym ekranie. zero – to doskonałość. Coś, czego nie ma. Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 10 jeden – to jeden, skupia uwagę, której nie trzeba dzielić i zapewnia pełną koncentrację na najważniejszej sprawie. dwa – to pierwsze rozróżnienie. Albo – albo. Sposób na wyrażenie doskonałej różnorodności (bez środkowego, nieokreślonego stanu). trzy – to najprostsza złożoność. Już wiele ale to dopiero pierwszy etap stopniowania. cztery – to kwadrat. Najprostsza macierz pozwalająca na stopniowanie w dwóch wymiarach. Albo po prostu dwie pary. pięć – to już wiele. Ale jeszcze tyle ile możemy ogarnąć jednym rzutem oka. I policzyć "bez liczenia" - po prostu widząc dwie, trzy, cztery lub pięć rzeczy wiemy od razu ile ich jest. sześć – to o jeden więcej niż pięć. I na ogół o jeden za dużo. siedem – to wiele. Za wiele, aby efektywnie posługiwać się takim zbiorem elementów. Siedem można podzielić na dwa elementy... Brzytwa Ockhama Wprowadzona przez Williama Ockhama zasada: nie należy mnożyć bytów ponad potrzebę (łac. Non sunt multiplicanda entia sine necessitate). W praktyce zasadę tę stosujemy jako: proste rozwiązanie jest najlepsze. Zasada brzytwy Ockhama zwana jest także zasadą ekonomii myślenia. Jest to jedna z podstawowych zasad, których przestrzega się w trakcie tworzenia poprawnych teorii naukowych. Ciekawostka: zasada brzytwy Ockhama, w formie jaką znamy dzisiaj nie została w gruncie rzeczy wymyślona przez niego, lecz przez Arystotelesa. Sam Ockham zastosował dość specyficznie rozumianą zasadę ekonomii myślenia do krytykowania współczesnych jemu poglądów teologicznych. Oryginalna zasada Ockhama brzmiała "Jedynym realnym bytem jest Bóg - wszystko, co da się wywieść bezpośrednio od Boga jest prawdą, a reszta to czcze spekulacje". Ockham zasłynął z bardzo rygorystycznego stosowania tej zasady. Pracując ze studentami w bibliotece w Oxfordzie zwykł był dawać im do ręki brzytwy i kazać wycinać im z ksiąg stronice, które były w sprzeczności z jego zasadą. Tradycję Ockhama rozpowszechnił później David Hume, który przypadkowo natknął się na stare opisy obyczajów jakie wprowadził Ockham i zafascynowany tym nazwał w swoich pismach, starą, arystotelesowską zasadę ekonomii myślenia brzytwą Ockhama, dzięki czemu termin ten wszedł na stałe do współczesnej teorii poznania. Reguła DRY (ang. Don't Repeat Yourself) czyli nie powtarzaj się, chyba że jest to uzasadnione zasadami dydaktyki, ale uwaga: w prezentacji w przeciwieństwie do lekcji uczeń może w każdej chwili wrócić do poprzedniego zadania, akapitu, ... Reguła KISS (ang. Keep It Simple, Stupid) czyli to ma być proste, głupcze. Jej istotą jest dążenie do utrzymania eleganckiej i przejrzystej struktury, bez dodawania niepotrzebnych elementów, bez nadmiaru słów i dygresji. Reguła KISS jest często używana przez twórców programów komputerowych. W środowisku tym doczekała się polskiego odpowiednika: BUZI: Bez Udziwnień Zapisu, Idioto, co sprowadza ją do zasady czysto technicznej (ale prawdopodobnie Uniwersytet Warszawski, Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość dr Leszek Rudak, Opracowywanie materiałów multimedialnych, wykład 1 11 najciekawsze jest to, że udało się znaczący akronim angielski zamienić na akronim polski o tym samym znaczeniu). Podstawowe zasady wizualizacji Te zasady są sformułowane w dwóch wersjach. Pierwsza to pytania, na które każdy autor, twórca prezentacji, nauczyciel powinien sobie odpowiedzieć aby dobrze zrozumieć to co robi i aby uniknąć błędów. Druga wersja to zalecenia, których jednak nie należy jednak rozumieć ich jako twarde nakazy – są to raczej sugestie wynikające z doświadczenia. Ilustracje Co chcę przekazać? Jak forma przekazu jest najlepsza (zdjęcie, rysunek, wykres, tabela)? Czy ilustracja wspiera przekazywaną ideę? Czy ilustracja jest inspirująca (emocjonalnie lub intelektualnie)? Czy ilustracja wymaga dodatkowego wyjaśnienia? (ilustracja, która jest „samowystarczalna” nie jest dobrą ilustracją – nie wiesz co uczeń z niej zrozumie) Czy format ilustracji odpowiada jej przeznaczeniu? Czy ilustracja odpowiada ogólnemu stylowi prezentacji? (czarno-biała prosta tabela umieszczona w prezentacji, która ma wiele kolorów i wiele ozdobników będzie wyglądała na przypadkową). Strony Zachowaj dobry kontrast między tekstem a tłem. Zachowaj jednolity styl prezentacji: te same kolory i symbole na pokazanie tych samych efektów. Nie zapełniaj każdego fragmentu ekranu. Nie ma nic złego w stronach, które są w jednej trzeciej puste. Standardowe „dobre” połączenia kolorów bywają zawodne (np. czarne litery na czerwonym tle). Tabele Zawsze na górze linia z nagłówkami Jednostki w nagłówku Nie więcej niż 3 cyfry po przecinku (jeżeli to możliwe) Pionowa tabela jest zwykle czytelniejsza Wykresy Nie więcej niż 15-20 punktów danych Co najwyżej 4 wykresy w jednym układzie współrzędnych Linie – kolory intensywne, obszary – kolory pastelowe.
