tutaj - BIP - Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi

Łódź, dnia 31 października 2014 roku
Pan
RYSZARD TOMASZ NOWAKOWSKI
Wójt Gminy Parzęczew
WK – 602/48/2014
Na podstawie art.9 ust.2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku
o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz.1113)
informuję Pana Wójta, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi przeprowadziła
doraźną kontrolę gospodarki finansowej w zakresie zadłużenia jednostki
samorządu terytorialnego, tj. Gminy Parzęczew1. Czynności kontrolne prowadzone
były według tematyki koordynowanej kontroli zadłużenia jednostek samorządu
terytorialnego, przyjętej przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych
w czerwcu 2014 roku.
Kontrolą objęto wybrane zagadnienia z lat 2011-2013 oraz pierwszego
półrocza 2014 roku, dotyczące przede wszystkim: [1] poziomu, dynamiki
i struktury zadłużenia jednostki samorządu terytorialnego; [2] przestrzegania
regulacji prawnych obowiązujących w zakresie zaciągania i spłaty zobowiązań;
[3] rzetelności danych prezentowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego
we zakresie zadłużenia; [4] terminowości regulowania zobowiązań, w tym z tytułu
zaciągniętego długu; [5] przestrzegania w 2013 roku wskaźników zadłużenia
wynikających z art. 169 i art. 170 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach
publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.); [6] przestrzegania wskaźnika
spłaty zobowiązań określonego w art.243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku
o finansach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) –
w zakresie wieloletniej prognozy finansowej, poczynając od 2014 roku;
[7] rzetelności prognozowania podstawowych parametrów finansowych, w zakresie
związanym z obowiązkiem wykazania zachowania wskaźnika spłaty zobowiązań
określonego w art.243 ustawy o finansach publicznych; [8] przestrzegania
1
Czynności kontrolne prowadzone były w okresie 14 lipca – 4 sierpnia 2014 roku. Protokół kontroli
podpisano w dniu 4 września 2014 roku.
1
regulacji wynikającej z art.242 ustawy o finansach publicznych (równoważenie
budżetu w części bieżącej oraz zakaz finansowania wydatków bieżących
z dochodów majątkowych na etapie planowania i wykonania budżetu);
[9] ustalania i zachowania standardów kontroli zarządczej w zakresie procesów
zaciągania i spłaty zadłużenia.
I.
W wyniku kontroli nie stwierdzono naruszeń i nieprawidłowości mających wpływ na
prowadzenie gospodarki finansowej, w szczególności [1] nie stwierdzono
przypadków sfinansowania deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego
z niedozwolonych przepisami źródeł; [2] kontrolowana jednostka zachowała
ustawowo określony wskaźnik długu; [3] wszystkie analizowane zobowiązania
zostały zaciągnięte w wysokości i na cel zgodny z uprzednio podjętymi w tej
sprawie uchwałami Rady Gminy; [4] zaciągnięcie zobowiązań z tytułu pożyczek lub
kredytów następowało z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art.92 ust.1
ustawy o finansach publicznych. Umowy o kredyt i pożyczkę nie zawierały zapisów
o kapitalizacji odsetek. Organ wykonawczy zaciągał zobowiązania z tytułu
kredytów i pożyczek z zachowaniem limitu zobowiązań wskazanego w uchwale
budżetowej (art.212 ust.1 pkt 6 ustawy finansach publicznych), w ramach
upoważnienia wynikającego z uchwały budżetowej lub w wykonaniu uchwały
organu stanowiącego podjętej w sprawie zaciągnięcia zobowiązania (art. 212 ust.2
pkt 1 ustawy o finansach publicznych). Stosownie do wymogów wynikających
z art.91 ust.2 ww. ustawy, Wójt Gminy - w związku z zamiarem zaciągnięcia
zobowiązania z tytułu pożyczki lub kredytu - każdorazowo zwracał się do RIO
w Łodzi o wydanie opinii dotyczącej możliwości spłaty pożyczki lub kredytu. Przed
zawarciem każdej umowy o udzielenie kredytu lub pożyczki, kontrolowana
jednostka uzyskała pozytywną opinię Składu Orzekającego RIO w Łodzi dotyczącą
możliwości zaciągnięcia takich zobowiązań; [5] w sprawozdaniach finansowych
i budżetowych rzetelnie prezentowano dane dotyczące długu i jego spłaty;
[6] rzetelnie planowano i prognozowano dane finansowe w zakresie związanym
z obowiązkiem wykazania zachowania wskaźnika spłaty zobowiązań określonego w
art.243 ustawy o finansach publicznych.
Stwierdzone natomiast w wyniku czynności kontrolnych nieprawidłowości i
uchybienia wynikały z nieprzestrzegania obowiązujących przepisów oraz
naruszenia procedur kontroli wewnętrznej i dotyczyły w szczególności:
1.
Dopuszczenia do wystąpienia zobowiązań wymagalnych. W 2014 roku
stwierdzono
naruszenie
przez
kontrolowaną
jednostkę postanowień
wynikających z art.44 ust.3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, zgodnie
z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane w wysokości
i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Stwierdzona
nieprawidłowość dotyczyła przeterminowanej spłaty dwóch rat kredytu
udzielonego przez ING Bank Śląski, na mocy umowy z dnia 18 lutego
2010 roku Nr 678/2010/000001428/00, których termin zapłaty upłynął w
dniu 28 lutego 2014 roku – 1.220,00 zł i w dniu 31 marca 2014 roku 25.699,83 zł. Z uwagi na nieterminową płatność zobowiązania jednostka
zobowiązana została do zapłaty odsetek w wysokości 89,83 zł. Odsetki
dotyczyły raty kredytu w kwocie 25.610,00 zł, przypadającej do spłaty na
dzień 31 marca 2014 roku. Opóźnienie spłaty raty kredytu – zdaniem
Skarbnika Gminy – nastąpiło w wyniku dezinformacji zaistniałej po zmianie
harmonogramu płatności, bowiem bank kredytujący przestał przekazywać
informacje o wysokości rat kapitałowo-odsetkowych, które do lutego
2
przesyłał pocztą elektroniczną. Spłaty przeterminowanego zobowiązania w
łącznej kwocie 26.830,00 zł oraz odsetek karnych w kwocie 89,83 zł, Urząd
Gminy dokonał w dniu 8 kwietnia 2014 roku. Odsetki karne w kwocie 89,83 zł
zostały zwrócone na rachunek bankowy jednostki przez pracowników Urzędu
Gminy odpowiedzialnych za niedokonanie przelewów w terminie.
Opisane powyżej przeterminowane raty kapitałowe w wysokości 26.830,00 zł
wykazano w pozycji E4.2 kwartalnego sprawozdania Rb-Z - o stanie
zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń za okres od
początku roku do końca II kwartału 2014 roku (zobowiązania wymagalne),
czym naruszono postanowienia § 2 ust.1 pkt 4 Instrukcji sporządzania
sprawozdań stanowiącej załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 4 marca 2010 roku w sprawie sprawozdań jednostek sektora
finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. nr 43,
poz. 247 ze zm.). Zgodnie ze wskazanym przepisem, w sprawozdaniu Rb-Z
w układzie przedmiotowym prezentowane są zobowiązania wynikające
z tytułów dłużnych: 1) papiery wartościowe, 2) kredyty i pożyczki, 3)
przyjęte depozyty, 4) wymagalne zobowiązania - rozumiane jako wszystkie
bezsporne zobowiązania, których termin płatności dla dłużnika minął, a które
nie zostały ani przedawnione, ani umorzone. Są to zobowiązania wynikające
głównie z dostaw towarów i usług (np. faktur niezapłaconych w terminie),
prawomocnych orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji. Kategoria
ta nie obejmuje zobowiązań wymagalnych z tytułu papierów wartościowych,
pożyczek i kredytów oraz przyjętych depozytów, a także odsetek za
opóźnienie od wymagalnych zobowiązań.
2.
W wyniku kontroli regulowania przez Gminę Parzęczew zobowiązań wobec
kontrahentów z tytułu dostaw, robót i usług stwierdzono zaksięgowanie na
koncie 201 – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami, polecenia wyjazdu
służbowego Nr 331/2013, wystawionego w dniu 31 grudnia 2013 roku w celu
odbycia podróży służbowej. Operację zaksięgowano na kontach: Wn 201/Ma
101-1. Powyższy sposób ewidencji był sprzeczny z przepisami
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 roku w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa,
budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych,
samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych
oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz.289).
Stosownie do postanowień wynikających z załącznika Nr 3 (plan kont dla
jednostek
budżetowych
i
samorządowych
zakładów
budżetowych)
cytowanego rozporządzenia - konto 201 służy do ewidencji rozrachunków
i roszczeń krajowych i zagranicznych z tytułu dostaw, robót i usług, w tym
również zaliczek na poczet dostaw, robót i usług oraz kaucji gwarancyjnych,
a
także
należności
z
tytułu
przychodów
finansowych.
Zgodnie
z ww. rozporządzeniem - koszty podróży powinny być zaksięgowane na
koncie 234 – Pozostałe rozrachunki z pracownikami.
W bilansie jednostki budżetowej sporządzonym na dzień 31 grudnia
2013 roku pod poz. C.II.1 – zobowiązania z tytułu dostaw i usług wykazano
kwotę 58.063,63, na którą złożyły się wartości wynikające z salda Wn konta
201, w tym również błędnie zaksięgowana kwota 55,16 zł z tytułu rozliczenia
kosztów podróży służbowej.
3.
Zapisy zakładowego planu kont – stanowiącego załącznik Nr 3 do
zarządzenia Wójta Gminy Parzęczew Nr 192/2012 z dnia 31 sierpnia
2012 roku w sprawie wprowadzenia dokumentacji przyjętych zasad (polityki)
rachunkowości w Urzędzie Gminy w Parzęczewie - dotyczące analityki
3
prowadzonej do kont rozrachunkowych nie odnosiły się do ewidencji
zobowiązań wymagalnych - nie opisano w nim ewentualnego rozszerzenia
konta dla przedmiotowych zobowiązań. Zgodnie z art.8 ust.1 ustawy z dnia
29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r.
poz.330 ze zm.) – określając zasady rachunkowości w jednostce należy
zapewnić w niej możliwość wyodrębnienia wszystkich zdarzeń istotnych do
oceny sytuacji majątkowej i finansowej jednostki, przy zachowaniu zasady
ostrożności.
4.
Wprowadzone w jednostce wewnętrzne procedury, m.in. w zakresie zasad
funkcjonowania kontroli zarządczej w Urzędzie Gminy w Parzęczewie
i gminnych jednostkach organizacyjnych; ustalenia procedur kontroli
wewnętrznej oraz wstępnej oceny gromadzenia środków, celowości
zaciągania zobowiązań i dokonywania wydatków – nie obejmowały zasad
i mechanizmów kontroli zarządczej zapewniających terminową realizację
zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek.
II.
Zawiadamiając o powyższych nieprawidłowościach proszę Pana Wójta o podjęcie
działań mających na celu ich usunięcie oraz zapobieżenie ich występowaniu
w przyszłości. W tym celu RIO w Łodzi kieruje następujące wnioski pokontrolne:
1.
Zapewnić przestrzeganie art.44 ust.3 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 roku o finansach publicznych, poprzez terminowe regulowanie
zaciągniętych zobowiązań.
2.
Zobowiązać pracowników Referatu Finansów do przestrzegania reguł
wynikających z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 roku
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu
państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek
budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych
funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających
siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności poprzez
ewidencjowanie operacji gospodarczych zgodnie z systematyką określoną
w ww. rozporządzeniu.
3.
W przyjętych zasadach rachunkowości opisać sposób wyodrębnienia
w ewidencji księgowej ewentualnych zobowiązań wymagalnych, stosownie do
art.8 ust.1 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości oraz § 15
ust.1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad
rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu
terytorialnego,
jednostek
budżetowych,
samorządowych
zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych
jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej.
4.
Zapewnić funkcjonowanie adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli
zarządczej, o której mowa w art. 69 ustawy o finansach publicznych,
w zakresie procesów związanych z zaciąganiem długu i jego spłatą.
Opracować i wprowadzić w życie procedury i mechanizmy kontroli zarządczej
zapewniających terminową realizację zobowiązań z tytułu kredytów
i pożyczek.
4
Podając powyższe do wiadomości, zgodnie z art.9 ust.3 ustawy z dnia
7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych, proszę Pana
Wójta o przesłanie informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych lub
przyczynach ich wykonania w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego.
Jednocześnie informuję, że zgodnie z art.9 ust.4 ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych, do wniosków zawartych w II części wystąpienia pokontrolnego
przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby.
Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od
daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, za pośrednictwem Prezesa Izby.
Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez
błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Bieg terminu, o którym mowa wyżej, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia
zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.
Do wiadomości:
1. Przewodniczący
Rady Gminy w Parzęczewie
2. Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
Rady Gminy w Parzęczewie
3. aa.
5