B oże Narodze N ie 2012

Pastuszek
1
Bo ż e
Narodzenie
2012
Pastuszek
święta, już święta...
Bo ż e
Narodzenie
2012
2
Czy
zastanawialiście
się kiedyś, jakie są symbole
Bożego Narodzenia oraz ich
znaczenie? Dlaczego stroimy
choinkę, kładziemy pod nią
sianko, dlaczego zostawiamy puste miejsce przy stole?
Spróbuję Wam wyjaśnić nieco o bożonarodzeniowych
symbolach.
Siano jest to symbol ubóstwa
żłobu, towarzyszy polskim wigiliom od wieków. Kiedyś w kątach
wiejskich izb i wszystkich innych
domach stawiano w wigilię całe
snopy zbóż. Na stole rozkładano
grubą warstwę siana, przykrywano ją obrusem, a ten posypywano ziarnem. Na wschodzie i południu Polski słomą pokrywano
całą podłogę. Wyobrażacie to sobie? A pamiątką po tych czasach
jest właśnie obrzęd kładzenia
pod stół siana.
Opłatek: U pierwszych chrześcijan istniał rytuał rozdawania
chlebów ofiarnych. Zwyczaj łamania cienkiego opłatka z mąki
pszennej i wody dotarł do Polski
pod koniec XVIII w. Oprócz Polaków opłatkiem dzielą się tylko
katolicy na Litwie i Słowacji.
Choinka jest nawiązującym
do Starego Testamentu
symbolem drzewa rosnącego w raju: biblijnego drzewa wiadomości dobra i zła.
W czasach chrześcijańskich w czasie
adwentu ustawiano w przedsionkach kościołów
tzw. raje, które następnie
zabierano do
domów. Ko-
ściół katolicki zatwierdził choinkę jako symbol religijny - narodziny nowego życia, nawiązanie do
narodzin Zbawiciela świata.
Ozdoby choinkowe: Gwiazda
na szczycie symbolizuje Gwiazdę
Betlejemską. Jabłka, kiedyś obowiązkowa ozdoba choinkowa, to
była pamiątka po rajskim jabłuszku, zastąpiona dzisiaj przez czerwone bombki. Złocone orzechy
wieszane kiedyś na choinkach to
pogański symbol obfitości. Łańcuch to symbol węża - rajskiego kusiciela. Lampki (dawniej
świeczki) mają przywodzić na
myśl „światłość nad światłościami”. Popularne czerwono-złote
ozdoby sięgają tradycji pogańskiej, w której kolory te symbolizują bogactwo. Czerwień ma
także odpędzać choroby, a malowane na złoto orzechy - wróżyć
urodzaj.
Kolędy: W średniowieczu,
zgodnie z tym znaczeniem, kolędami nazywano pieśni - życzenia
towarzyszące noworocznemu
odwiedzaniu przyjaciół. Od XVI
wieku kolędy znane są jako pieśni
sławiące narodzenie Chrystusa,
wtedy również pojawiły się one
w Polsce. Jedną z najstarszych
naszych kolęd jest „Przybieżeli
do Betlejem”.
Puste miejsce przy stole:
Jest to zwyczaj stosowany tylko w Polsce. Wywodzi się
on z tradycji goszczenia
na wigilii bliskich
zmarłych. Zgodnie z nią wigilia
jest dniem łaski, w którym
zmarli dostają
pozwolenie na
powrót. Wolne
nakrycie „dla zbłąkanego wędrowca” jest współczesnym uzasadnieniem.
Post przed wieczerzą: Poszczenie w wigilię to tradycja
grekokatolicka,
prawosławna
i polska. Post jest cielesnym
przygotowaniem do duchowego
przeżycia Świąt Bożego Narodzenia. Ale jeśli katolik zje mięso
w wigilię nie jest to grzechem.
Prezenty:
Wcześniejszym
od prezentów pod choinką zwyczajem było chowanie drobnych
podarunków przeznaczonych
dla dzieci w sianie leżącym na
wigilijnym stole. Jeszcze 100 lat
temu w Polsce prezenty można
było znaleźć tylko pod nielicznymi choinkami.
Pasterka: Odprawianie pasterki jest upamiętnieniem oczekiwania i modlitwy pasterzy
zmierzających do Betlejem na
powitanie Mesjasza. Pasterka
jest odprawiana w Polsce już od
tysiąca lat.
Szopka: Jest to symbol stajenki, w której przyszedł na świat
Zbawiciel.
Teraz będziecie już rozumieli
znaczenie tak wielu zwyczajów
i obrzędów, z którymi spotykamy się w te radosne święta. Nie
zapomnijmy również o 12 potrawach na wigilijnym stole. Ale myślę, że o tym to już wiecie.
Wesołych Świąt
Bożego Narodzenia!
Marta Sieńko
Pastuszek
Daniel w jaskini lwów
noc nie mógł spać. Rano pobiegł
do jamy lwów. Okazało się, że
Daniel jest cały i zdrowy.
To Bóg posłał swojego
anioła i zamknął lwom
paszcze, by nie skrzywdziły Jego sługi.
Król Dariusz bardzo się ucieszył i polecił wyciągnąć
Daniela z jamy.
Potem kazał
wrzucić do niej
tych wszystkich
złych ludzi, którzy
chcieli zabić Daniela.
Lwy momentalnie rzuciły się na
nich i rozszarpały.
Wtedy król napisał do
wszystkich swoich poddanych:
„Rozkazuję, aby każdy szanował Boga, któremu służy Daniel.
Ten Bóg dokonuje wielkich cudów. Uratował Daniela z paszczy lwów”.
Ola Swacha
REBUS REBUS REBUS REBUS REBUS
3
Narodzenie
nie wiedział, dlaczego ci ludzie
chcą wprowadzić takie prawo,
ale ponieważ mu się
spodobało, od razu
je podpisał. Odtąd
nie można go było
zmienić.
Gdy
Daniel
usłyszał o nowej
ustawie, poszedł do
swojego domu i pomodlił
się tak jak zawsze. Wrogowie od początku wiedzieli, że nie przestanie
modlić się do Boga.
Ucieszyli się więc,
bo teraz byli już pewni, że ich
plan się uda i pozbędą się Daniela.
Kiedy król Dariusz zorientował się, dlaczego ci ludzie
wymyślili to prawo, bardzo się
zmartwił. Niestety nie mógł go
już zmienić. Musiał rozkazać,
żeby Daniela wrzucono do lwiej
jamy. Powiedział jednak do niego: „Wierzę, że twój Bóg cię uratuje”.
Król tak się martwił, że całą
Bo ż e
Podobała Wam się
ostatnia historia biblijna
o Jonaszu, którą Wam opisałam? Mam nadzieję, że
tak, ponieważ w tym numerze Pastuszka również
chcę streścić Wam pewną
historię. Wystąpią w niej
Daniel i lew. Zapraszam do
lektury!
Kiedy żył Daniel, królem
w Babilonie był Dariusz. Bardzo
lubił on Daniela za to, że był
mądry i dobry. Uczynił go nawet jednym z najważniejszych
urzędników w całym królestwie.
Wtedy inni poddani zaczęli zazdrościć Danielowi i postanowili
się go pozbyć.
Poszli do Dariusza i podsunęli mu nietypowy pomysł. Zaproponowali, by wprowadził
takie prawo, żeby przez 30 dni
wszyscy poddani modlili się do
króla i nie oddawali czci żadnemu innemu bogu ani człowiekowi. Ci, którzy odmówią wykonania takiego rozkazu, mieli być
wrzuceni do lwiej jamy. Dariusz
2012
Pastuszek
szalony
reporter
W tym numerze Pastuszka
zapraszamy do lektury wywiadu z ks. Jakubem Bieszczadem SCJ. Dowiecie się,
jak wiele pomysłów dotyczących swojej przyszłości
miał ks. Kuba, a także, co
najbardziej lubi w Świętach. Miłej lektury!
Bo ż e
Narodzenie
2012
4
Pastuszek: Czy mógłby Ksiądz
przedstawić się Pastuszkowi
i powiedzieć kilka słów o sobie?
Ks. Jakub: Nazywam się Jakub
Bieszczad. Mam 26 lat. Jestem
księdzem od prawie 5 miesięcy.
Na tegorocznych Sercańskich
Dniach Młodych w Pliszczynie
miałem prymicje.
Pochodzę z małej parafii o nazwie Nagawczyna, leżącej pod
Dębicą. Nie jest to parafia sercańska, ale pochodzi z niej,
poza mną, 5 księży sercanów.
Pastuszek: A jacy księża pochodzą z tej parafii?
Ks. Jakub: Ks. Andrzej Wośko, ks. Jan Strzałka, ks. Janusz
Bieszczad, ks. Franciszek Wielgut i ks. Marek Skórski, który
został wyświęcony 20 października.
Pastuszek: Czy ma Ksiądz rodzeństwo?
Ks. Jakub: Tak. Mam siostrę
o rok młodszą, brata 2 lata
młodszego oraz brata, który
jest młodszy ode mnie 13 lat.
Najpierw chciałem być ogrodnikiem, ale najczęściej kończyło się tym, że zrywałem babci
kwiatki, z czego babcia była
bardzo niezadowolona. Bardzo szybko znalazłem sobie
inne zajęcie: chciałem być nauczycielem.
Pastuszek: Nauczycielem czego?
Ks. Jakub: Ogólnie chciałem
być nauczycielem, a przedmiot pojawił się później. Była
to historia. W pewnym momencie mojego życia bardzo
polubiłem historię. Teraz
z kolei jak chodzę do szkoły
i uczę religii, to czasem żałuję, że miałem takie pragnienia
(śmiech). Następnie pojawiło
się we mnie poczucie, że chcę
być księdzem. Było to w podstawówce i nie zmieniło się.
A pozostałe moje marzenia
mogę włączać w kapłaństwo,
no może poza ogrodnikiem.
Ogrodnik zginął gdzieś na
przestrzeni dziejów.
Pastuszek: A kiedy Ksiądz
wstąpił do seminarium?
Ks. Jakub: 7 lat temu, 18 lipca
2005 roku. Wtedy przyjechałem do Pliszczyna późnym popołudniem wraz z rodzicami.
Pastuszek: Jak poznał Ksiądz
Sercanów? Na SDM-ie?
Ks. Jakub: Byłem na SDM-ie
dopiero jako kleryk w 2010
roku. Ja sercanów zasadniPastuszek: Kim chciał Ksiądz czo poznałem i pokochałem
być jak był Ksiądz mały?
za pośrednictwem rekolekcji
Ks. Jakub: To jest cała historia. powołaniowych, prowadzo-
Pastuszek
nych przez seminarium w Stadnikach.
Pastuszek: Jakie imię wziął
Ksiądz na bierzmowaniu?
Ks. Jakub: Stefan. Mój świadek
miał tak na imię. Nie wybrałem
sobie pierwszego lepszego Stefana, tylko tak trochę pogrzebałem za moim świętym Stefanem. Wyszukałem św. Stefana
zakonnika, którą zginął śmiercią męczeńską za to, że bronił
świętych ikon.
Marta Sieńko
2012
Pastuszek: Czym się Ksiądz interesuje i co Ksiądz lubi robić
w wolnym czasie?
Ks. Jakub: Tak, jak mówiłem
wcześniej, interesuję się historią, im dawniejsza, tym lepsza. Pastuszek: Jakie potrawy wigiLubię czytać książki, nieko- lijne lubi Ksiądz najbardziej?
niecznie naukowe czy religijne. Ks. Jakub: Najbardziej lubię ku-
Narodzenie
Pastuszek: A jak się Księdzu podoba współpraca z tymi grupami parafialnymi?
Ks. Jakub: Nie mam na co narzekać… na razie.
5
Bo ż e
Pastuszek: Jakimi grupami
Ksiądz się opiekuje?
Ks. Jakub: Odpowiadam za świetlicę parafialną ,,Pasterzówka”,
prowadzę spotkania duszpasterstwa akademickiego, przygotowuję również dzieci do
I Komunii Świętej. Odpowiadam także za scholkę parafialną
i oczywiście jestem asystentem
„Pasterza” i „Pastuszka”. Mam
również jeden krąg Domowego
Kościoła.
Lubię powieści, lubię obejrzeć tię. Nie wiem, czy jest ona znadobry film, czasem pójść na na w tych rejonach, ale wydaje
spacer, zaczerpnąć świeżego mi się, że raczej tak.
powietrza.
Pastuszek: Oczywiście, że jest
Pastuszek: Z czym Księdzu koja- znana... A jaka jest Księdza wyrzą się święta?
marzona podróż?
Ks. Jakub: Z taką szczególną Ks. Jakub: Chciałbym zobaczyć
atmosferą, duchowym nastro- te miejsca, które są opisane
jem. Święta Bożego Narodzenia w Piśmie Świętym. Jedno już
mają u nas w Polsce szczegól- widziałem, a mianowicie był to
nego rodzinnego ducha. Bar- Rzym. Ale jeszcze bardzo dużo
dzo ważne są elementy tradycji zostało, więc mam nadzieję, że
tych świąt: wigilia, choinka, ko- uda mi się te miejsca odwiedzić.
lęda. Te święta są tak głęboko Najbardziej marzy mi się zobaduchowe. Tak jakby niebo na czyć Ziemię Świętą. Wielu księchwilę nawiedzało naszą Zie- ży na to czeka.
mię nie tylko w samym Jezusie,
ale właśnie i w tym, co próbuje- Pastuszek: Jak się Księdzu pomy zrobić tak wokoło.
doba w naszej parafii?
Ks. Jakub: Generalnie muszę poPastuszek: Jaki był najlepszy wiedzieć, że bardzo się cieszę,
prezent, jaki dostał Ksiądz pod że trafiłem do Lublina. Byłem
choinkę?
tutaj przez tydzień i mogłem
Ks. Jakub: To jest pytanie, na przyglądać się funkcjonowaktóre chyba nie umiem odpo- niu parafii w ubiegłe święta
wiedzieć. Cieszyłem się, gdy Bożego Narodzenia, jako diapod choinkę dostawałem książ- kon. Gdybym miał wybierać ze
ki. Nigdy nie było dla mnie dość wszystkich sercańskich parafii
książek. Ale nie mogę powie- to Dobry Pasterz byłby moją
dzieć o jednym najlepszym upragnioną parafią.
prezencie, jaki dostałem, bo to
takie trochę trudne dla mnie Pastuszek: Czy czytał Ksiądz Papytanie. Nie pamiętam czegoś stuszka?
takiego, co by mnie szczegól- Ks. Jakub: Tak, miałem już tę
nie zachwyciło. Wymarzonego przyjemność.
prezentu także nie mam, mam
Dziękuję za udzielenie wywiadu!
raczej wszystko, co mi jest potrzebne w życiu.
Pastuszek
Pytania...
O święta Bożego Narodzenia
Drodzy Czytelnicy! Założę się, że prawie każdy
z Was zastanawiał się, dlaczego dane święto obchodzimy akurat w takim, a nie
innym dniu, np. dlaczego
Boże Narodzenie co roku
odbywa się 25 grudnia?
W tym artykule postaram
się odpowiedzieć na Wasze
pytania.
Bo ż e
Narodzenie
2012
6
25 grudnia - Boże Narodzenie
W dawnych czasach małe znaczenie miało, kiedy urodził się
Jezus, dopiero z czasem przyszło zainteresowanie tym faktem. Ewangeliści nie podali nam
dokładnej daty, dlatego też pojawiały się różne propozycje:
jak 18 lub 19 kwietnia. Katolicy
wybrali datę 25 grudnia w ramach protestu, ponieważ wtedy
przypadało święto pogańskiego
boga Mitry, którego ówczesny
cesarz uważał za największego.
przez Piusa XI i na początku
odbywało się 11 października.
Po reformie liturgicznej zostało
przeniesione właśnie na 1 stycznia jako ostatni dzień oktawy
Bożego Narodzenia
1 stycznia - Uroczystość
Bożej Rodzicielki Maryi
Święto zostało wprowadzone
2 lutego - Ofiarowanie Pańskie
Przypada na 40 dzień po Bożym
Narodzeniu i jest pamiątką ofiarowania Pana Jezusa w świątyni jerozolimskiej i dokonania
przez Matkę Bożą obrzędu
oczyszczenia.
Karolina Wielgus
krzyżówka krzyżówka krzyżówka krzyżówka
1. Miejsce narodzenia Jezusa
2. Okres przygotowania do Świąt
Bożego Narodzenia
3. Ziemski opiekun Jezusa
4. W wigilijnym barszczu
5. Uroczysta Msza odprawiana
w nocy z 24 na 25 grudnia
6. Jeden z prezentów od Trzech
Króli dla Jezusa
7. Miejsce dorastania Jezusa
8. Zabierany przez dzieci na Mszę
roratnią
9. Pod nim kładziemy sianko na
wigilijnym stole
10. Imię pierwszego męczennika,
którego wspomnienie przypada 26 grudnia
11. Imię anioła, który objawił się
podczas zwiastowania
12. Król, który chciał zgładzić dzieciątko Jezus
13. Anioł ... - modlitwa maryjna
14. Inaczej stajenka
15. Jeden z symboli adwentu,
z czterema świecami
olga i Dawid karwowscy
Pastuszek
Kolęda
zawsze żywa!
Dobiega końca adwent, czas
radosnego oczekiwania na przyjście Chrystusa. Wy również do
czasu I Komunii świętej przeżywacie swój adwent, z radością
czekacie na przyjście do Waszych
serc Pana Jezusa. Ważne jest pokazywać, że naprawdę się oczekuje na Jezusa. Trzeba więc być
co niedzielę na Mszy świętej, codziennie pamiętać o modlitwie,
zawsze uważać na katechezie.
Również w domu przygotowujecie się do komunii, podejmując codzienne obowiązki,
będąc posłusznym rodzicom.
Dlatego zachęcam Was do tego,
by potwierdzić, że rzeczywiście
czekacie na Pana Jezusa.
Drodzy Rodzice!
Dobiega końca adwent, zaczyna się czas świąteczny. Nadchodzące święta Bożego Narodzenia będą czasem spotkania
z nowonarodzonym Jezusem,
który rodzi się w stajence w Betlejem. Zachęcamy Was do tego,
by je przeżyć jakoś tak w sposób
szczególny, gdyż w maju, w sercu Waszych pociech Jezus narodzi się naprawdę. Warto często, w te właśnie święta mówić
o tym dzieciom. One Wam bardziej uwierzą niż nam, księżom
i katechetom.
Przypominamy, że przez ferie nie będzie cotygodniowych
katechez, chociaż będzie Msza
św. dla dzieci ze specjalnym kazaniem o godz. 11.00. Życzymy
Wam radosnych świąt i błogosławionego Nowego Roku. Niech
w Waszych rodzinach, nie tylko
w sercach Waszych dzieci, w tym
roku narodzi się Jezus!
ks. Jakub Bieszczad SCJ
7
2012
Michał Celiński
Drogie Dzieci!
Narodzenie
że Jezuniu”, „Jezus malusieńki” czy „Oj maluśki”.
XVIII w. to czas pastorałek,
czyli kolęd z wątkiem pasterskim. Jak pewnie się domyślacie, właśnie wtedy powstały takie utwory jak „Dzisiaj
w Betlejem”, „Przybieżeli do
Betlejem pasterze”, „Wśród
nocnej ciszy” oraz inne, mniej
popularne. Większość znanych kolęd jest anonimowych,
tzn. nie znamy ich autora. Są
jednak wyjątki. Jednym z nich
jest dzieło wybitnego w XVI
w. polskiego kaznodziei i pisarza Piotra Skargi pt.: „W żłobie leży” oraz kolęda „Bóg się
rodzi” autorstwa XVIII-wiecznego poety Franciszka Karpińskiego.
A na koniec zagadka. Jaka
jest najpopularniejsza kolęda
na świecie, którą przetłumaczono na ok. 300 języków? Tak,
zgadliście – to „Cicha noc”. Po
raz pierwszy została wykonana 24 grudnia 1818 r. w Austrii,
a tytuł oryginału brzmi „Stille
Nacht”. Pierwotna wersja liczy
aż sześć zwrotek, lecz obecnie
śpiewa się zazwyczaj zwrotkę
1, 2 i 6. Rękopis autora wiersza
– Josepha Mohra można do
dziś oglądać w Salzburgu. Nie
zapomnijmy w tym radosnym
czasie wielbić Pana Jezusa naszym śpiewem. Pamiętajmy,
że kto śpiewa, ten dwa razy
się modli.
Niezbędnik drugoklasisty
Bo ż e
Czym byłaby uczta
przy wigilijnym stole lub
pasterka bez śpiewania kolęd? Nadają one
wspaniałą atmosferę we
wspólnocie, są także formą modlitwy. Mimo iż powstawały wieki temu, do
dziś są „żywe” i śpiewamy je jak najnowsze przeboje. Jaka jest ich historia, skąd się wywodzą?
Słowo „calendae” pochodzi z jęz. łacińskiego i oznaczało pierwszy dzień miesiąca. W starożytnym Rzymie,
gdy dzień ten był również
pierwszym dniem w roku, ludzie składali sobie życzenia
i śpiewali pieśni. Oczywiście
nie miały one nic wspólnego
ze współczesnymi kolędami.
Od Rzymian zapożyczono jedynie nazwę. Pieśni bożonarodzeniowe zaczęły powstawać
dopiero w ok. XIII w., a weszły
do tradycji razem z szopkami
czy jasełkami, u schyłku średniowiecza, czyli w XV w. Najstarsze kolędy napisał prawdopodobnie św. Franciszek,
lecz żadna z nich nie przetrwała do dziś. Na początku swojej
historii pieśni te nie różniły się
znacząco od innych pieśni kościelnych. Jedna z pierwszych
(z XVII w.) przetłumaczonych
na język polski kolęd nosi tytuł „Anioł pasterzom mówił”
i śpiewamy ją także współcześnie. Trochę później zaczęły
powstawać bardzo popularne
kolędy, takie jak: „Gdy śliczna
Panna Syna kołysała”, „Lulaj-
I Komunia
Bo ż e
Narodzenie
2012
Pastuszek
8