Krótko o szlakach turystycznych Powiatu Gołdapskiego

Krótko o szlakach turystycznych Powiatu Gołdapskiego
1. Szlak żółty, pieszy/dostępny rowerem: Gołdap-Węgorzewo (76 km, w granicach powiatu - 56)
Gołdap - Jabłońskie - Włosty - Rożyńsk Wlk. - Juchnajcie - Sokoły - Rożyńsk Mały - Janki Ziemiany - Klewiny - Czarna Góra - Skaliszkejmy - Kruki - Jagiele - Żabin - Mieduniszki Małe Mieduniszki Wielkie - Brożajcie - Lasy Skaliskie - Kanał Brożajcki - Bąkowo - Wydutki - Popioły Brzozówka - Kaczorówka - Węgorzewo
Szlak żółty prowadzi z Gołdapi do Węgorzewa. Powstał on w 1999 roku, po kilku latach prac
projektowych (Ryszard F. Dutkiewicz). Szlak ten spełnia ideę połączenia Gołdapi z Węgorzewem i
Giżyckiem szlakiem zielonym, która narodziła się w kręgu Polskiego Towarzystwa TurystycznoKrajoznawczego w końcu lat siedemdziesiątych. Szlak ten, długości 76 km, dzieli się zasadniczo na
cztery części.
Pierwsza z nich (14,5 km) wiedzie skrajem doliny Gołdapy do Rożyńska Małego, druga (22
km) - kręcąc się wśród lasów - wyprowadza poprzez wyniesienia Gór Klewińskich i Kruckich ku
granicy i przez Żabin, Rapę - ku obniżeniu Wielkiej Pętli Węgorapy. Trzecia część (20 km) prowadzi przez Lasy Skaliskie, wzdłuż Kanału Brożajckiego i doliną Gołdapy do Popiółów przy drodze
Gołdap-Węgorzewo. Ostatni odcinek szlaku żółtego, już w powiecie Węgorzewo, doprowadza do
Węgorzewa szlakiem wzgórz pomiędzy Popiołami a Kaczorówką i stąd nasypem dawnego szlaku
kolejowego do centrum miasta.
2. Szlak zielony, pieszy/dostępny rowerem: Jasieniec - Stańczyki (82 km, w gran. powiatu - 57,7)
Szeszki - Wilkasy - Kamionki - Kowalki - Tatarska Góra - Suczki - Gołdapska Góra - Gołdap Jurkiszki - Hajnówek (Czarnowo Średnie) - Będziszki - Stańczyki
Szlak zielony stanowi część międzynarodowego szlaku E-11, prowadzącego z Paryża do
Moskwy. Jego przebieg jest zgodny z częścią wyznakowanych dotychczas pieszych szlaków
narodowych. Zielony szlak rozpoczyna się w Jasieńcu na wschodnim brzegu jeziora Gołdapiwo, w
pobliżu Kruklanek, i kończy się w Stańczykach na skraju Puszczy Rominckiej. Wiedzie on przez
północną część Puszczy Boreckiej, Garb Szeski i obniżeniem Gołdapy dociera do zachodniego
skraju Puszczy Rominckiej, następnie - pięknym krajobrazowo i urozmaiconym lasem puszczańskim - prowadzi wzdłuż granicy z Rosją i doliną Błędzianki do mostów w Stańczykach. Wędrując
szlakiem zielonym napotkamy najprzeróżniejsze formy polodowcowego krajobrazu, szczególnie w
paśmie Wzgórz Szeskich oraz na terenie Puszczy Rominckiej. Interesujące widokowo miejsca to
szczyt Gołdapskiej Góry oraz korony mostów w Stańczykach.
3. Szlak czerwony, pieszy/dostępny rowerem (210 km, w granicach powiatu - 46,5)
Dworzec kolejowy w Gołdapi -
Jezioro Gołdap - Botkuny - Galwiecie - Czarnówko -
Pluszkiejmy - Budwiecie - Markowskie - Bludzie Małe - Żabojady - Będziszewo - Błąkały Stańczyki - Golubie - Pobłędzie - Rakówek – Okliny (dalej - aż do PKP Jastrzębna nad Biebrzą).
Szlak czerwony w okolicy Gołdapi prowadzi skrajem Puszczy Rominckiej do Stańczyk, stąd wzdłuż doliny Błędzianki - przez Pobłędzie, dochodzi do Rakówka i Oklin. Jest on fragmentem
szlaku długości 210 km, kończącego się w Jastrzębnej nad Biebrzą. Odcinek Gołdap-Pobłędzie
wiedzie "szlakiem połamanych semaforów". Biegnie po nasypie dawnej linii kolejowej GołdapŻytkiejmy, kluczy obok i często do niej powraca.
4. Szlak niebieski, pieszy/dostępny rowerem: Pluszkiejmy - Augustów (82,8 km, w granicach
powiatu - 12)
Przebieg trasy: Pluszkiejmy (przystanek PKS) – Kociołki – Czarne – Białe Jeziorki – Czarne
(Filipowskie) – Wólka – Filipów – j. Garbaś – Bakałarzewo – Raczki – Dowspuda – Augustów.
Szlak niebieski prowadzi turystę w malowniczą dolinę, która od jeziora Garbaś stanowi doskonały i ceniony wśród wodniaków szlak kajakowy rzeką Rospudą. Szlak ten wiedzie częściowo
wzdłuż historycznej granicy przez miasta wczesnego osadnictwa: Filipów, Bakałarzewo, Raczki,
Dowspuda do Augustowa. Szlak niebieski stanowi połączenie szlaków Puszczy Rominckiej ze szlakami Ziemi Augustowskiej przez Pojezierze Zachodniosuwalskie. W obrębie powiatu gołdapskiego
szlak ten wiedzie wokół jeziora Czarnego, obok ruin dawnego zajazdu Kociołek, pięknym morenowym krajobrazem, zachodnim brzegiem Jeziora Czarne prowadzi do wsi o tej samej nazwie. Następnie kieruje nas do Białych Jeziorek i Czarnego (Filipowskiego). Dalej szlak „wychodzi” poza
powiat gołdapski i prowadzi wzdłuż jezior Rospuda i Kamienne do Filipowa (25 km). Następnie
obok ciągu jezior do Bakałarzewa, Raczek, Dowspudy i w końcu Augustowa.
5. Wokół Gołdapi - rowerem
W okolicach Gołdapi opisano 6 intresujących tras rowerowych, w dużej części biegnących
znakowanymi szlakami pieszymi:
1. Dookoła Pięknej i Tatarskiej Góry, 25 km;
2. Dookoła Pięknej, Tatarskiej i Szeskiej Góry, 45 km;
3. Dookoła Gołdapi, 25 km;
4. Doliną Gołdapy, 45 km;
5. Przez Góry Kruckie do Lasów Skaliskich, 65 km;
6. Przez Puszczę Romincką do Stańczyk, 65 km.
Trasy powyższe opisane zostały w folderze „Seesker Velo. Rowerem wokół Gołdapi”.
6. Szlak czerwony rowerowy: Szlakiem Rominckiego Jelenia (78 km)
W roku 2009 wyznakowany został szlak rowerowy „Szlakiem Rominckiego Jelenia”. Szlak
bierze swój początek w Jurkiszkach i okrążając Puszczę Romincką, osiągając Żytkiejmy i Degucie
na wschodzie, przez Stańczyki, Żabojedy, Dubeninki, Czarne i Galwiecie kończy swój bieg w
pobliżu wiaduktu kolejowego nad szosą do Żytkiejm i Gołdapi w Botkunach. Szlak prowadzi
turystę obok rezerwatów Puszczy Rominckiej i kilku ścieżek dydaktycznych, dając mu możliwość
poznania najcenniejszych elementów przyrody tego obszaru.
7. Rowerowy szlak Fortyfikacji Pozycji Granicznej (62 km, w granicach powiatu - 12)
W roku 2010 wyznakowany został rowerowy szlak Fortyfikacji Pozycji Granicznej,
oznaczony R-68, z Dowspudy do Trójstyku. Na teren powiatu gołdapskiego wchodzi on w okolicy
wsi Wersele, by biegnąc obok rezerwatu Kramnik i jez. Pobłędzie, przez Skajzgiry i Wobały dotrzeć
do granicy. Szlak ten ma również wariant samochodowy.
8. Na teren powiatu wchodzi również (ok. 9 km od Wersel i Pobłędzia), kończąc swój bieg w
Stańczykach – rowerowy Podlaski Szlak Bociani (kolor czerwony).
9. Przez Stańczyki przebiega również dochodzący od Rakówka i Pobłądzia i biegnący do Przerośli,
zielony Rowerowy Pierścień Suwalszczyzny, R 65 (ok. 15 km w granicach powiatu).
Ryszard F. Dutkiewicz, 2011