Zielona alternatywa_publikacja

Zielona Alternatywa
Grüne Alternative
Green Alternative
Publikacja współfinansowana ze środków Polsko – Niemieckiej Współpracy Młodzieży
Die Publikation wurde durch Deutsch – Polnisches Jugendwerk mitfinanziert
Publication co-financed by the German-Polish Youth Office
Sierpień 2012/August 2012
SPIS TREŚCI / INHALT / CONTENTS
1. Tytułem wstępu / Einführung / Introduction
2. Okiem specjalisty / Laut Spezialisten
A specialists point of view
3. Zielony tydzień / Grüne Woche / Green week
4. Na koniec / Zum Schluss / At the end
Tytułem wstępu … / Einführung... / Introduction …
Kinga Ekert (Instytut Edukacji Społecznej)
„Zielona alternatywa” to polsko – niemiecko – brytyjska wymiana młodzieżowa, która odbyła się w maju
2012 roku w Gniewoszowie, w Polsce. Sześć dni niezapomnianych wrażeń, nowa wiedza, doświadczenia
i znajomości. Poruszaliśmy się w sferze zrównoważonego rozwoju. Ta tematyka staje się coraz bardziej
modna, zwłaszcza wśród młodych. Coraz więcej osób zauważa również wpływ i bezpośrednie przełożenie
różnych jej aspektów na codzienne życie. Jest to związane z troską o przyszłość własną i następnych
pokoleń. Z takiej troski i zainteresowania wyrósł nasz projekt. Nikt z nas nie był w tej dziedzinie specjalistą,
ale zauważamy potrzebę aby na ten temat rozmawiać. A jeśli w dodatku temat rozmowy może stać się
płaszczyzną do spotkania w międzynarodowym gronie i do poznania się, tym bardziej staje się atrakcyjny.
Każda z grup narodowościowych przygotowała jedno z zagadnień, które przedstawiła reszcie uczestników.
I tak wspólnie próbowaliśmy poznać sens recyklingu próbując nadać przedmiotom „drugie życie”,
dowiedzieliśmy się co to jest Slow Food i jak zrobić własny kompostownik oraz na własnej skórze
doświadczyliśmy jak wygląda światowy handel.
„Zielona Alternatywa” to również (a właściwie przede wszystkim) ludzie! 6 dni to fascynujący proces
poznawania się i wymiany. To prawdziwe SPOTKANIE! Próbując odpowiedzieć sobie na pytanie – co po
wymianie, prezentujemy tą oto publikację. Pragniemy podzielić się z Wami tym, co odkryliśmy oraz
zainspirować do działania.
Bądź zielony – zmieniaj siebie – zmieniaj Świat!
Grüne Alternative ist ein polnisch-deutsch-britischer Jugendaustausch, der im Mai 2012 in Gniewoschow (Polen) stattfand.
Sechs Tagen der unvergesslichen Erlebnisse, neuen Kenntnisse und Bekanntaschaften.
Wir haben uns in dem Bereich der ausgeglichenen Entwicklung bewegt. Dieses Thema wird immer popülerer,
vor allem unter den Jugendlichen. Immer mehr Menschen bemerkt auch den Einfluss und die unmittelbare Verbindung ihrer
verschiedenen Aspekten im Alltag. Diese ausgegliechene Entwicklung ist mit der Sorge sowohl um die eigene, als auch
um die Zukunft kommenden Generationen. Aus solchen Sorgen und Interessen ist unser Projekt herangewachsen. Keiner
von uns war ein Spezialist in diesem Bereich, jedoch jeder fühlte ein Bedürfniss, daüber zu diskutieren. Und wenn so
ein Thema eine Gelegenheit zum Treffen in einem internationalen Kreis sein kann, desto atraktiver ist er.
Jeder von den drei Nationalitätsgruppen hat sich mit einem bestimmten Problem beschäftigt, das anschließend
allen presäntiert wurde. Und so haben wir versucht den Sinn des Reciklings kennenzulernen, indem wir verschiednen
Sachen «ein zweites Leben» geben wollten, wir haben erfährt, was Slow Food ist und wie man ein eigenes Kompost
machen kann. Wir haben auch das Wesen des Welthandels über eigene Haut erfahren.
?Grüne Altenative'' bedeutet auch ( und eigentlich vor allem) Menschen! Diese 6 Tage waren ein faszinierendes
Prozess des gegenseitigen Kennenlernens und Austausch. Das war ein richtiges TREFFEN. Diese Publkiation ist
ein Versuch der Antwort auf die Frage, was nun weiter damit. Wir möchten mit Euch unsere neue Entdeckungen mit Euch
teilen und zur Mitwirkung zu inspirieren.
Sei grün! - Ändere Menschen! - Ändere Welt!
„Green alternative” is polish – german – british youth exchange, that took place In May 2012 in Gniewoszów
(village in Poland). It was six days of unforgettable memories, new knowledge, new experiences and estabilishing
new contacts. We were exploring area of sustainable development. This subject is trendy nowadays, especially
among the youth. More and more people start to see its influence and direct impact on daily life. It is connected with
concern about one's future and future of next generations. This concern and interest is what gave birth to our
project. None of us is specialist in this domain, but we see need to explore the topic. And if that exploration is a
reason to meet an international group of people and get to know each other, then it makes it even more appealing.
Group from every country prepared one topic and later on presented it to other participants. Together we tried to
grasp the idea of recycling and gave things the “second life”, we learned what Slow Food is and how to make
composter, finally we experienced for ourselves what global trade looks like.
„Zielona Alternatywa” is also (or especially) people! Six days is a fascinating process of getting to know each other
and exchanging experiences. It is a real MEETING! We present this publication hoping to answer a question –
what's after the Exchange? We want to share things we discovered with you and inspire you to act.
Be green – change yourself – change the World!
Okiem specjalisty … / Laut Spezialsten ...
A specialists point of view …
Kasia Szajda
Założycielka Centrum Inicjatyw UNESCO. Koordynatorka projektów edukacyjnych, zarówno na poziomie
lokalnym jak i międzynarodowym. Prowadzi szkolenia z zakresu edukacji międzykulturowej, aktywnej
partycypacji oraz pracy metodą projektu dla nauczycieli i pracowników naukowych z całej Europy. Pierwszą
wymianę młodzieżową zorganizowała w roku 2006. Najważniejszą – „be happy“, w czerwcu 2012 roku.
W każdym kolejnym projekcie dowiaduje się czegoś nowego o świecie i o sobie samej.
Die Gründerin des Initativscentrum UNESCO. Koordinatorin von Bildungsprojekten, sowohl auf einen
Lokalen-, als auch einen Internationalenbereich.Sie organisiert die Schulungen zum Thema
Interkulturelbildung, aktive Partizipation und Arbeit laut des Projekts für Lehrer und wissenschaftliche
Arbeiter aus ganz Europa. Der erste Jugendaustausch hat sie 2006 durchgeführt. Der wichtigste - ''be happy'',
im Juni 2012. Bei jedem nächsten Projekt erfährt sie immer wieder was Neues über die Welt und sich selbest.
Founder of Initiatives Center UNESCO. Coordinator of educational projects, on both local and international
level. Provides training in area of intercultural education, active participation and work with project method
for teachers from whole Europe. She organized her first youth exchange in 2006. Her most important youth
exchange – „be happy“, took place in june 2012. In every project she gains knowledge about the world and
herself.
* O co chodzi w międzynarodowych wymianach młodzieży –
o zabawę, o naukę, a może o coś zupełnie innego?
Wymiany młodzieżowe to „nauka przez zabawę”, to uczenie się od
siebie nawzajem, odkrywanie swoich pasji, zainteresowań, być może
odkrywanie naszej życiowej drogi. To wspólna zabawa i nawiązywanie
międzykulturowych przyjaźni. A jednocześnie poznawanie tego co nas
różni, tego co nas dzieli, uczenie się jak ze sobą współpracować.
* Worum geht es bei den internationalen Jugendaustausch — um
Spaß, um Wissen, oder vielleicht um etwas ganz anders?
Die Jugendaustausche bedeuten „Lernen durch Spielen”, das ist das
Lernen von einander, das Entdecken neuer Passionen, Interessen,
vielleicht auch das Entdecken unseres neuen Lebensweg. Das ist ein
gemeinsames Spiel und das Schließen interkulturelen Freundschaften.
Das bedeutet auch das Kennelernen von das, was uns voneinander
unterscheidet, trennt, und das Lernen, wie miteinander mitzuwirken.
* What's international youth exchange about – fun, learning, or
something completely different?
Youth exchange is „learning by playing”, it's learning from each other,
discovering one's passions, hobbies, perhaps even discovering way of
life. It's fun and creating of intercultural friendship. At the same it's
learning about our differences, about things that divide us, learning
how to cooperate with each other.
* Jaki jest przepis na idealną wymianę?
Zespół zmotywowanych i zaangażowanych ludzi, którzy
dzielą współne pasje + cierpliwość przy szukaniu
międzykulturowego porozumienia + duża dawka
pozytywnej energii + solidne przygotowanie i dobre
planowanie + dobre połączenie ze społecznością lokalną
miejsca, w którym organizujemy projekt.
* Wie ist das Rezept für einen perfekten Austautsch?
Die Gruppe von hochmotivierten und engagierten
Menschen, die gemeinsame Leidenschaften haben +
Geduld beim Suchen nach interkulturele Verständigung +
große Dosis positiver Energii + gründliche Vorbereitung
und ein gutes Planen + ein guter Kontakt zu der
Lokalgemeinschaft in dem Ort, in dem wir das Projekt
organisieren.
* What's a formula for an ideal exchange?
Team of motivated and commited people, with common
passions, plus patience for searching intercultural
understanding, plus huge portion of positive energy, plus
solid preparations and good planning, plus good
connection with local community, in place where project
is being held.
* Twoje najlepsze wspomnienie z wymiany to …
to ostatnia wymiana, w którą byłam zaangażowała. Projekt o „niewinnej“ nazwie „Don't worry, be happy“, powstał gdy wspólnie ze znajomymi
planowaliśmy festiwal w czeskiej wiosece, w której mieszkam: Veseli. Ekipa z Polski, Czech, Estonii, Portugalii i Galicji przez tydzień uczyła się od
siebie nawzajem żonglowania, malowania na twarzy, origami oraz przeróżnych form komunikacji „bez słów“. Na koniec wymiany przyszedł czas
na próbę generalną. W festiwalu który wspólnie zorganizowaliśmy uczestniczyło ponad 1000 osób a cel, który sobie postawiliśmy został
osiągnięty: poprzez animacje dla młodszych i starszych sprawiliśmy, że na twarzach wielu osób pojawił się uśmiech.
Wspomnienia dlatego są najlepsze, bo projekt wydarzył się w miejscu, w którym niewiele się działo przez ostatnie 31 lat i w którym ekipa
międzynarodowa pomagała wskrzesić kulturowe tradycje, i w którym do dzisiaj wiele osób nie może uwierzyć, że ich mała miejscowość może
być ciekawa dla ludzi z tak daleka.
*Deine beste Erinnerung aus dem Austausch ist......
letzter Austausch, während dessen ich hochengagiert war. Das Projekt mit einem „unschuldigen” Titel „Dont worry. by happy” entstand wenn
wir zusammen mit den Freunden ein Festival auf einem tschechischen Dorf, wo ich lebe, geplant haben: Veseli. Die Mannschaft aus Polen,
Tschchien, Estland, Portugal und Gallizien haben eine Woche lang voneinander Jonglieren, Gesichtspainting, Origami sowie auch
unteschiedliche, wortlose Kommunikationsformen.
* Your best memory from exchanges …
This last exchange, in which I was engaged. Project with „Innocent” name „Don't worry, be happy“, it was created when me and my friends were
planning a festival in Czech village, in which i live - Vesela. Crews from Poland, Czech Republic, Estonia, Portugal and Galicia were learning
juggling, face painting, origami and various forms of communication "without words" from each other for whole week. Exchange ended with
final rehearsal. We organized a festival visited by more than 1000 people and achieved our goal: there was smile on many younger or elder faces.
These memories are the best, because project took place in village, where there was nearly nothing happening through last 31 years and
international crew helped to resurrect cultural traditions. It was hard to believe for those people that their small village can be interesting for
people from far away.
Krzysztof Klimaszewski
Z zawodu kucharz, absolwent WSHiG w Poznaniu, gdzie napisał pracę na temat Slow Food. Pracował
w zagranicznych restauracjach, gdzie poznawał tajniki gotowania. Obecnie pracuje we Wrocławiu
w restauracji Folks gdzie w raz z szefem kuchni Tomaszem Hartmanem odkrywają na nowo smaki
regionu podane w modernistyczny sposób.
Koch vom Beruf, Absolvent WSHiG in Posen, wo er eine Arbeit über Slow Food geschrieben hat.
Er arbeitete in ausländischen Restaurants, wo er die kulinarische Geheimnisse lernen konnte. Zurzeit
arbeitet er in Wroclaw in Resataurants «Folks». Hier entdeckt er zusammen mit Kochchef – Tomsz
Hartmann – die modernistisch servierte, regionale Geschmecke.
He is a professional cook, a graduate of WSHiG in Poznań, where he wrote a dissertation on Slow Food.
He worked in foreign restaurants, where he learned secrets of cooking. He currently works in Wrocław
in Folks restaurant, where he rediscovers flavors of a region served in modern way, working along with
chef Tomasz Hartman.
*Co to jest Slow Food?
Slow food jest międzynarodową organizacją
typu "non- profit". Powstała w 1986 roku we
Włoszech, jej założycielem a zarazem prezesem
jest Carlo Petrini. Przyczyną powstania tej
organizacji była ochrona smaku, a dokładnie
radości, jaka płynie z jedzenia. Organizacja jest
przeciwieństwem ruchu kulinarnego, jakim jest
Fast Food. W chwili obecnej organizacja ta
rozprzestrzeniła się na ponad 50 krajów,
zrzeszając ponad 60 tysięcy członków. Carlo
Petrini dzieląc się swoją wiedzą oraz renomą
organizacji „Slow Food”, zdefiniował na nowo
naukę o żywieniu, wprowadzając w nią
nastawienie filozoficzne współgrające z
przyrodą.
* Was ist Slow Food?
Slow Food ist eine internationale Organisation
des Artes „non-profit”. Sie ist 1986 in Italien
entstanden und ihr Gründer und auch Prezess
ist Carlo Petrini. Die Grund der Entstehung
dieser Organisation war der „Schutz des
Geschmaks“ und genau der Freude, die aus
dem Essen fliesst. Die Organisation ist Gegner
einer kulinarischen Bewegung wie Fast Food.
Heutzutage verbreitet sich diese Organisation
auf über 50 Länder, vereinigend über 60
tausend Mitglieder. Carlo Pertini teilend sein
Wissen und Renomme der Organisation „Slow
Food” definierte neu die Betrachtungsweise
des Essens, hinzufügend in die eine
philosophische, mit der Natur einstimmende
Einstellung.
*Slow Food – what is it?
Slow food is international non-profit
organization. It was founded in 1986 in Italy, it's
founder and president is Carlo Petrini. Reason
for creating this organization was to protect
flavor, or more precisely, a joy that comes from
eating. This organization is the exact opposite of
Fast Food. Currently the organization has
spread to over 50 countries, bringing together
more than 60,000 members. Carlo Petrini
sharing his knowledge and reputation of the
organization "Slow Food", has redefined the
science of nutrition, putting philosophical
attitude in it and harmony with nature.
* Jak mogę być „slow” w swoim domu?
Aby być "slow" nie trzeba być związanym z organizacją, po prostu pomyśleć nad tempem
naszego życia, jeść świadomie, nauczyć się celebrować to co spożywamy w ciszy i spokoju,
wyzbyć się jedzenia w pośpiechu, być ciekawym tradycji swojego regionu.
* Wie kann ich ''slow” zuhause sein?
Um „slow” zu sein muss man nicht zu der Organisation gehören, man muss einfach über
das Tempo des Lebens nachdenken, bewusst essen, lernen zu zelebrieren das, was wir mit
Stille und Ruhe essen, die schlechte, zu hechtische Essensweisen loswerden, neugierig für
die lokale, kulinarische Traditionen eigenes Regions zu sein.
* How can I be „slow” in my house?
To be "slow" you don't have to be related to the organization, just think about the pace of
your life, eat consciously, learn to celebrate what we eat in peace and quiet, get rid of
eating in a rush and be curious about tradition of the region.
*Trzy słowa, które Twoim zdaniem najlepiej oddają sens Slow Food to …
uczestnictwo w życiu organizacji oznacza zgodę na spowolnienie swojego życia,
przynależność do grupy ludzi tworzących kulturę dobrego jedzenia, oraz daje szansę promocji
produktów regionalnych wraz z jej kulturą i tradycją.
*Drei Worte, die deine Meinung nach, den Sinn von Slow Food am bestens spiegeln sind...
Die Teilnahme im Organisationseben bedeutet Einverstädnis dafür, das eigene Leben zu
verlangsamern. Die Zugehörigkeit zu der Gruppe der ein gutes Essen schaffenden Menschen
und Chance, für die Produkte eines bestimmten Region zu werben, anschließend auch seiner
Kultur und Tradition.
* Three words that you think gives the most accurate meaning of Slow Food is ...
participation in the organization, which constitutes your agreement to slow down your life,
belonging to a group of people forming a culture of good food, and providing an opportunity
to promote regional products, including region's culture and tradition.
* Czy Slow Food to tylko moda, czy trwałe zmiany społeczne?
Slow food to coś więcej niż moda, jest to styl życia który nie tylko ma na celu jego
spowolnienie ale też bierze czynny udział w ochronie naszej kultury i tradycji
gastronomicznej zapisanej w starych księgach, przepisach, języku, przekazywanej z
pokolenia na pokolenie, dzięki której zostanie ocalona od zapomnienia.
* Ist Slow Food nur Mode, oder eine dauerhafte gesellschaftliche Veränderung?
Slow Food ist etwas mehr als nur Mode, das ist ein Lebensweise, das zum Ziel das
Verlangsamen des Lebens hat, aber auch trägt dazu bei, unsere Kultur und gastronomische
Tradition, die in alten Büchern, Rezepten und Sprache von Generation zu Generation
weitergeben wurden, von dem Vergessen zu schutzen.
* Is Slow Food just a passing trend or permanent social change?
Slow food is something more than the trend, it is a lifestyle that not only aims to slow our
lifes down but also takes an active part in protecting our culture and culinary traditions
recorded in old books, recipes, language, passed down from generation to generation
saving this knowledge from being forgotten.
Zielony tydzień / Grüne Woche / Green week
Tobin Godfrey
8 Herefordshire youth workers had an amazing experience on a week's long cultural exchange in Poland in May.
Organised by Cat Roberts (HCVYS) she involved myself, Nathan Williams (Rural Media), Scott and Sonny (BODS), Nik
Darby (Herefordshire Council youth worker), Erica O'Neill (Close House) and Gemma Spurgeon (Asian Hope International
School). Not only did we improve our knowledge of the country and the people but we made some very good links and
friends for future exchanges. We also got to know our own organisations and the people that do so much hard work with
young people in Herefordshire.
We are hoping that off the back of this trip we will be taking a group of young people from the Hereford Skate Park over to
Poland in August for a life changing experience and to try out the skate parks over there and build relationships with
Polish young people. We are also hoping to organise further youth exchanges both over here and in Poland in partnership
with Close House and the Polish organisation I.E.S.
8 Jugendarbeitern aus Herefeord haben während wochenlanger kulturellen Begegnung , die in Mai in Polen stattgefunden hat,
wunderbare Erfahrungen gesammelt. Die Begegnung wurde von Cat Roberts (HCVYS) organisiert, die mich engagiert hat und auch
Nathan Williams (Rural Media), Scott und Sonny (BODS), Nik Darby (Herefordshire Council), Erica O'Neill (Close House) und Gemma
Spurgeon (Asian Hope International School).
Wir haben nicht nur das Land und die Leute, die da wohnen, kennen gelernt, sondern auch gute Verbindungen gemacht und
Freundschaften für die zukünftige Begegnungen geschlossen. Wir haben auch unsere Organisationen kennen gelernt und die Leute,
die in denen mit Jugendlichen aus Hereford arbeiten.
Wir hoffen, dass wir nach diesem Projekt , in August, eine Gruppe von jungen Leuten aus Hereford Skate Park nach Polen fahren
werden und ihnen eine außergewöhnliche Erfahrung anbieten. Sie werden Skate Parks da ausprobieren und in Kontakt mit
polnischen Jugendlichen kommen. Wir hoffen auch, weitere Austausche zu organisieren, sowohl hier, als auch in Polen, in
Partnerschaft mit Close House und Sozialbildungsinstitut.
8 pracowników młodzieżowych z Hereford zdobyło wspaniałe doświadczenie podczas tygodniowej wymiany kulturalnej w Polsce, w
maju. Zorganizowana została ona przez Cat Roberts (HCVYS), która zaangażowała mnie, Nathana Williamsa (Rural Media), Scotta i
Sonny'ego (BODS), Nika Darby (Herefordshire Council), Ericę O'Neill (Close House) i Gemmę Spurgeon (Asian Hope International
School). Nie tylko wzbogaciliśmy naszą wiedzę o odwiedzanym przez nas kraju i zamieszkujących go ludziach, ale także nawiązaliśmy
kontakty i znajomości na rzecz przyszłych wymian. Poznaliśmy także nasze organizacje i ludzi, którzy ciężko pracują z młodzieżą w
Herefordshire.
Mamy nadzieję, że dzięki tej wymianie uda nam się w sierpniu zabrać grupę młodych ludzi z Hereford Skate Park do Polski i
zaoferować im doświadczenie, które zmieni ich życie, wypróbować tamtejsze skate parki i zbudować relację z polską młodzieżą.
Mamy również nadzieję na organizację kolejnych wymian zarówno tu, jak i w Polsce w partnerstwie z Close House i Instytutem
Edukacji Społecznej.
Uczestnicy „Zielonej Alternatywy”
Participants of t he „Green Alternative”
die Teilnehmer von „Grüner Alternative”
Ola, Agnieszka, Basia, Magda, Dominika, Ania C.,
Agata, Kinga, Ania M., Chrisi, Hans, Rico, Erica,
Gemma, Cat, Scott, Sonny, Nathan, Tobin, Nik
nasze tłumaczki/ our translators/ unsere
Dolmetscherinen: Luiza, Malina
Oczekiwania i obawy przed wymianą …
Die Erwartungen und Befürchtungen
vor dem Austausch...
Expectations and fears before the exchange…
t of my
d to get au
. I wante
me to learn
ca
e subject so
s.
ERICA
ledge on th
w
o
kn
rent culture
o
ś nauczyć.
fe
n
if
as I had
rience d
y się czego
e
b
ry
a
a
xp
,
e
w
m
s
to
ła
a
a
d
w
n
I
rzyjech
w people a
ych kultur.
acie więc p
ne, meet ne
iadczyć inn
iedzy o tem
św
w
o
j
d
e
comfort zo
z
n
d
ra
o
ża
kommen,
mam
ych ludzi
n bin ich ge
awy, że nie
oznać now
ge
p
e
,
u
sw
rt
e
D
fo
.
Miałam ob
m
e
ab
und
j strefy ko
m Thema h
nen lernen
yjść z moje
in Wissen zu
e Leute ken
n
ke
u
h
e
Chciałam w
ic
n
,
ss
n
a
e
d
rlass
gen,
fortzone ve
efuerchtun
Ich hatte B
meine Kom
e
llt
o
w
h
Ic
zu lernen.
um etwas
nden.
uren empfi
andere Kult
MAGDA
Podświad
omie wie
działam,
na pewno
że to będ
pełen cie
zie bardzo
k
awych do
dobry wy
Unterbew
świadcze
jazd,
ust wusst
ń. Nie my
e
ich, dass
liłam się.
interesan
d
a
s
e
ine sehr g
ten Erleb
nissen Re
ute und v
Subconsc
ise wird. Ic
olle von
iously I kn
h habe m
e
w
ich nicht g
it would b
of interest
eirrt.
e a very g
ing experi
ood trip,
ences. I w
certainly
as not mis
full
taken.
make new
r but also to
te
et
b
le
p
IN
eo
p
TOB
peoples
ereford
know the H
learn about
to
to
t
d
ge
te
to
an
d
Iw
I wante
d Germans.
the Polish an
h
it
w
s
d
n
s.
ie
fr
culture
ć nowych
pinions and
samo znaleź
o
k
s,
ta
ew
e
vi
al
t
n
,
ord
ia,
differe
ludzi z Heref
nkty widzen
piej poznać
ać inne pu
zn
o
p
em
ał
Chciałem le
miec. Chci
Polski i Nie
len
przyjaciół z
en und mit Po
ltury.
r kennenlern
se
es
b
rd
opinie czy ku
o
s Heref
e die ander
en. Ich wollt
Menschen au
ß
ie
lie
d
h
e
sc
llt
o
zu
w
Ich
undschaften
en neueFre
n erfahren.
und Deutsch
n und Kulture
ge
n
u
n
ei
M
Sichtpunkte,
OLA
Miałam o
bawy do
tyczące ję
iż moja k
zyka (bari
omunika
ery język
c
ja z inny
owej). Je
takim po
m
i uczestn
dnak mim
ziomie ja
ikami wy
o
kbym ch
miany n
osoby (p
c
ia
ła
ie była n
,
to jedna
rzez obc
a
k nastaw
okrajow
tłumacze
ienie do
ców), uś
nie niezro
mojej
miech, m
zumiałyc
iłe słow
się pope
h dla mn
o, cierpli
łnić błęd
ie słów, s
we
u
ję
p
z
y
rawiły, że
k
owego.
Ich hatt
nie bałam
e Sprach
befürchtu
meine K
ngen (S
ommunik
prachba
ation mit
riere), a
war, wie
d
ber obw
en ande
ich es ge
ren Teiln
ohl
rn
ehmer n
möchte,
Teinehm
icht so g
die Einste
er zu m
ut
llung de
ir, ein Lä
n auslän
Erklärun
cheln, e
dischen
g fremd
in
n
e
tt
en Begri
es Wort
kein Ang
ffen, hab
und ged
st mehr v
en dazu
ulgige
o
r
beigetra
Sprachfe
I had c
gen, das
hler hatt
oncerns
s ich
e.
about th
Howeve
e langu
r, despit
a
g
e
(the lan
e the fa
participa
guage b
ct that m
nts in th
arrier).
y comm
e
unicatio
exchang
foreigne
n
e
w
w
a
it
s
h other
rs attitu
not at a
de towa
level I w
patient tr
rds my
ant, than
person,
anslation
ks to
a smile,
of word
make a la
a
s
k
u
in
n
d
c
le
nguage m
word,
ar to me
istake.
, I was n
ot afraid
to
Jak było między nami …
Wie war es zwischen uns...
How was it between us …
żko się
trochę cię
i
m
ło
y
B
h.
o 2 dniac
su.
obodnie p
sw
m
ła
trochę cza
o
zu
g
c
BASIA
o
te
p
o
i
d
für mich
je
ro
u
ie
leben ist
potrzeb
się dop
zu
ra
m
in
tó
ła
e
k
y
,
h
rz
ą
ic
o
b
Otw
gen. S
jestem oso
nach 2 Ta
zować, ale
it braucht.
kert erst
c
o
rl
e
v
n mehr Ze
zaaklimaty
d
e
n
h
u
sc
t
tize, but I
is
e
b
n
ff
to acclima
ich geö
dafür ein
m
rd
ie
a
d
e
,
h
b
a
in
le
h
b
tt
n
Ich
was a li
eine Perso
2 days. It
t, weil ich
ase after
e
t
a
nicht leich
lt
fe
n and
e.
more ope
some tim
I became
ds to take
e
e
n
o
h
w
on
am a pers
rent
om diffe
eople fr
p
h
it
w
t
ever had
terac
ERICA
I have n
ble to in
s
a
a
s
e
a
c
w
n
I
e
at
onfid
I found th
en me c
h has giv
o
ic
h
w
s
ludźmi
fore.
culture
rakcję z
ience be
te
r
e
in
p
x
w
e
d
f
o
dzić
że nig y
this kind
gę wcho
ści, jako
o
o
n
m
w
e
e
ż
p
mi
się,
o dodało
Okazało
.
urach, c
lt
u
k
dczyłam
h
c
y
anderen
ie doświa
n
odmienn
o
g
ie
ten aus
k
u
e
ta
L
ś
it
o
g
m
e
j cz
s ich
trauen
wcześnie
den, das
elbstver
S
n
ir
fu
e
m
g
s
s
, wa
herau
rfahrung
en kann
Ich habe
solche E
kt komm
ie
ta
n
n
o
h
K
c
in
no
vorher
Kulturen
weil ich
t,
a
h
n
e
gegeb
t habe.
gemach
DEUTSCH
E GRUPP
E
D ie U n
t e rs c h ie
de und
zwischen
G e m e in
Kulturen
s a m ke it
en
haben b
Schoen z
esondere
u sehen,
n
d
Reiz.
ass man
gut vers
sich trotz
tehen k
allem se
a
n
n
hr
,
bzw. Sic
Kulturen
h in an
hineinde
d
e
n
ren
ken kann
etwas vo
und von
n erster H
anderen
a
n
d
le
rnen kan
GRUPA N
n.
IEMIECK
A
Róż n ic e
i podob
ie ń st wa
szczególn
ku lt u ro w
y urok.
e m a ją
M
iło jest
wszystko
czuć, że
można s
p
omimo
ię
dobrze ro
wczuć się
zumieć
w inną k
lu
b też
ulturę i d
„z pierws
owiedzie
zej ręki”.
ć się czeg
oś
GERMAN
GROUP
Cultural
differenc
es and
particula
similariti
r charm.
es have
It
is nice to
a
all it is po
feel, that
ssible to
despite it
u
n
d
e
rstand ea
also to p
ch other
ut onese
well or
lf in oth
somethin
er culture
g from th
a
n
d
learn
e “first h
and”.
TOBIN
Every
body
got o
We a
n wel
ll lear
l, talk
n
t
ed an
abou
Ws z y
t and
d had
scy
from
fun.
dobr
each
rozm
z
e
other
awial
s
i
ę
.
i I św
ze s
się o s
ietnie
obą
obie i
się ba
czuli
o
d sieb
,
wili. U
Alle
ie naw
czyliś
sind
zajem
my
zurec
mit
.
htegk
eina
omm
Spass
n
e
d
n, h
er
geha
aben
gut
bt. W
und v
gered
ir ha
on ein
e
t
b
e
u
n alle
nd
ande
r gele
uebe
rnt.
r und
r gut
hr seh
e
s
ir
tm
I
ng ha
CHRIS
immu
.
t
.
s
n
e
r offen
much
rupp
very
en seh
r
Die G
e
a
r
w
e
h
e
en. All
tmosp
gefall
oup a
r
.
g
e
grupie
en.
d th
era w
I like
f
ery op
s
v
o
s
a
m
at
one w
mi się
Every
obała
i.
d
o
p
o
twarc
Uns
Bardz
rdzo o
a
ere
b
li
y
b
Herz
y
c
s
en s
Our
Wszy
ind j
hear
etzt
ts ar
Nasz
helle no
e se
grün
w lig
rca s
.
ht g
ą ter
reen
az ja
.
snozielo
ne.
Zielona Alternatywa …
Grüne Alternative …
Green Alternative …
t it
ceptions abou
and my precon
od
fo
ow
NATHAN
sl
t
ak
rtably m e
ing abou
at I can comfo
k, I knew noth
th
ee
e
w
se
I
is
th
ow
re
N
.
fo
ts
Be
my eating habi
id of changing
made me afra
t.
al marke
e uprzedzenia
d help the glob
ow food I moj
an
sl
s
ge
at
m
an
te
ch
sy
na
ea
że mogę
wiedziałem
Teraz widzę,
dniem, nic nie
owe nawyki.
ni
ie
w
Przed tym tygo
ży
e
oj
ienić m
nemu.
bałem się zm
rynkowi global
sprawiały, że
meiner
zmiany i pomóc
e
tw
ła
ć
zi
od und wegen
ad
fo
ow
ow
pr
sl
w
e
er
ni
üb
ng
wygod
sehe
h keine Ahnu
nheiten. Jetzt
oche hatte ic
n Essengewoh
ne
ei
m
n
Vor dieser W
vo
helfen.
r Änderung
g Weltmarkt zu
e ich Angst vo
und gleichzeiti
n
Vorurteile hatt
he
ac
m
zu
en
es ist Änderung
ich wie einfach
CHRISI
Aus dieser Pr
ojektwoche ne
hme ich sehr
ich Weiss jetz
leckere Rezept
t wie einfach
en. (…) Und
es
ist Käse herzus
auch bald mac
tellen und wer
hen.
de dies
Z tego projek
tu zabieram ze
sobą pyszne
jak łatwo sam
przepisy. (…)
odzielnie zrob
I teraz wiem
ić ser i zamie
zrobić.
rzam to wkr
ótce sama
From this proj
ect i take wit
h me delicious
know how ea
recipes. (…) A
sy it is to mak
nd now I
e
a cheese and
soon.
I am about to
do it myself
UP
tertaining
ENGLISH GRO
aching and en
te
of
es
yl
st
e.
learnt new
e do back hom
We have all
e youth work w
th
to
y
pl
ap
n
we ca
interessante
activities that
lernt und auch
ge
en
nn
ke
e
hen
ue Lernstill
it mit Jugendlic
Wir haben ne
nft in der Arbe
ku
Zu
r
de
in
ir
ew
Aktivitäten, di
cych
.
en
a i interesują
nützen könn
ylów nauczani
st
h
yc
w
no
się
ieżą.
Nauczyliśmy
w pracy z młodz
y zastosować
em
oż
m
e
ór
kt
ćwiczeń,
to make
search more
re
to
t
an
w
MAG
t know I
DA
NATHAN
.
rld trade bu
d
o
rl
w
o
t
w
u
e
o
th
ab
h
W naw
little
hr
teract wit
e
in
m
I
h
w
I knew very
ic
o
h
iązyw
t
ill
u
s abo
jetzt w
aniu k
gd yż
ant decision
usst, aber
rt
w
o
p
n
ge
e
ontak
im
l
in
e
e
re
d
o
m
an
m
w te d
tów n
nn es um
n Welth
e
vo
w
,
y
n
ig
n
fe
e
ef
a pew
w
tr
w
z
r
h
zu
d
n
se
e
ge
e
p
n
t
ab
u
e
e
id
no po
r
e
w
m
Ich h
ch
ts
i
i
En
e
n
re
n
o
mogły
ge
ti
w
h
ic
s
a
posó
na do
Beim
n um w
mi gry
cę
b
ch
m
z
K
ra
recherchiere
ó
byłam
o
te
w
i wars
t.
n
e
h
al
t
i
ge
,
e
a
lt
lu
e
k
n
d
W
t
r
an
i
e
a
h
e
ztaty
d
s
it
G
p
go
z
c
m
e
o
ruppe
musz
hließe
en
angie
w gru
światow
m jak
at
ty
o
o
m
Interaktion
e
n
g
te
n
l
zj
s
e
a
pach,
cy
a, a
n
k
h
e
h
d
u
o
a
o
ał
ze
.
b
m
js
l
f
ie
e
e
n
zo
w
d
n
aż
n
ar
w
m
b
a
,
ać
m
r
w
m
w
o
,
e
o
i
o
e
ż
jm
r
e
d
e
i
d
l
o
s
e
p
i
Wiedział
i
y
c
c
r
r
h dab
her d
vielle
a c ze j
ięcej, ab
icht e
ei auf
ie Sp
Game
się czegoś w
her de
iele u
eine g
s and
dowiedzieć
n
t
w
ewiss
ermin
d Arb
orksh
as if in
e Art
iert, E
a świat.
eiten
ops in
some
und W
oddziałuję n
nglisc
in de
group
way I
h
r
eise g
s cert
zu spr
was fo
e
ainly
z
e
w
c
rced,
h
u
e
n
h
n
g
e
.
e
lped m
n
or rat
her de
e in es
termi
tablis
ned to
hing c
ontac
speak
ts,
Englis
h.
Poza oficjalnym programem …
Außer ofizialles Programms ...
Outside the official program ...
wohnt
hier ge
ir
CHRISI
w
r
e
d
gend in
allen.
Die Ge
gut gef
ir
m
t
d.
a
h
we live
haben
where
a
e
r
której
a
e
h
lica, w
o
k
I liked t
o
się
ała mi
Podob
.
y
aliśm
mieszk
ERICA
Epic, eye-opening, ed
ucational, eating (lo
ts of
lovely food) and extra
ordinary!
Epickie, pouczając
e, edukujące, jed
zenie
(dużo świetnego jed
zenia) I nadzwyczajne
!
Geil, aufschlussreic
h, informativ, Essen
(vi
el
leckeres Essen) und
außergewöhnlich.
memories.
TOBIN
work and good
am
te
od
go
l,
a I dobre
y, cultura
Fun and funn
a praca grupow
br
do
,
ie
ln
ra
iesznie, kultu
Zabawnie i śm
.
rungen.
wspomnienia
schoene Erinne
d
un
it
be
ar
ll, gute Team
Lustig, kulture
OLA
Najlepsze w całej wymianie były wieczory narodowościowe! Były
przygotowane w zabawny sposób, uczestnicy znaleźli świetne sposoby
na jak najlepszą prezentacje swojego kraju. Przywieźli ze sobą jedzenie,
napoje, muzykę, a wszystko po to aby jak najlepiej pokazać nam swoją
kulturę, tradycję. Była to świetna okazja do poszerzenia mojej wiedzy na
temat Niemiec i UK.
Die Beste während des Austausch waren die internationale Abende! Sie
waren sehr lustig vorbereitet, die Teilnehmer haben die großartige
Weisen für die Darstellung ihres Landes gefunden. Sie haben das Essen,
Getränke und
Musik mitgenommen, um uns ihre Kultur und
Traditionen darzustellen. Das war eine tolle Geleigenheit eigene Wissen
über Deutschland und UK zu erbreiten.
Best of all exchange were nationalities evenings! They were prepared in
a funny way, the participants found great ways for the best presentation
of their country. They brought food, drinks, music, and all this in order to
best show us their culture and tradition. It was a great opportunity to
expand my knowledge of Germany and the UK.
MAGDA
Spędziłam
czas w pię
knym mie
naprawd
jscu, z ek
ę fantasty
ipą
c
z
nych ludz
Ich habe
i.
die Zeit in
einem sc
phantast
hönen O
ischen M
rt, mit
e
n
schen verb
I spent ti
racht
me in a
beautiful
group of
place, w
really fan
ith a
tastic peo
ple.
Co zostanie po wymianie?
Was bleibt nach dem Austausch?
What's left after the exchange?
BASIA
Dowiedz
iałam się
o wymia
Nie intere
nie od Kin
sowałam
gi i po pro
s
ię
stu przyje
ty
robić czę
m wcześ
chałam.
ściej.
niej, a te
ra
z
wiem, że
Ich habe
chce to
über de
n Austau
gekomm
s
c
h
v
on Kinga
en. Ich h
abe mic
erfährt
aer jetzt
h für so
und ein
weiss ich
was früh
fach
s
c
e
hon, das
r nicht in
I learned
s ich das
te
re
s
about th
siert
häufiger
e exchan
machen
didn't ca
ge from
möchte.
re before
K
in
ga and ju
, but now
st came
somethin
I know th
here. I
g like this
a
t
I want to
more oft
participa
en.
nt in
mikser, do
KINGA
a jest jak
w
żo
e
zi
d
ło
iki, a
Wymiana m
zne składn
sz przepys
a
d
a
kł
ze
w
sz
którego
je st je c
p o w st a je
ry
tó
k
k o k ta jl
zy!
an
smaczniejs
er, in dem m
wie ein Mix
is
h
sc
u
a
d
st
und er
Jugenau
hineinwirft
n
te
ta
Zu
alle leckere
leckerer!
ht ist sogar
te
ts
e
r
e
d
into which
Cocktail,
ke a mixer,
li
is
ge
n
a
nd the
Youth exch
redients a
licious ing
e
d
t
u
p
you
cious!
n more deli
ve
e
is
il
a
ct
co
to
e difficult
it would b
t
h
g
u
ut
N
o
A
th
H
a
NAT
arning bo
I always
n. After le
orkshops,
e
w
re
g
se
e
e
re
o
th
be m
to help th
Before
ay I live to
in my flat
w
g
e
in
th
st
o
fe
p
li
y
com
change m
w I can use
ow see ho
n
I
”,
ry
e
“worm
o zmienić
łoby trudn
y
b
że
t.
,
n
m
e
mat
yślałe
environm
tach na te
i zawsze m
Po warszta
arsztatam
”.
w
i
m
y
m
n
ty
lo
d
Prze
aniu, aby
ziej “zie
im mieszk
y być bard
o
b
m
a
,
w
a
ć
ci
ży
ży
to u
sposób
jak mogę
nia, widzę
a
w
o
st
o
p
kom
g mein
hr schwieri
ku.
is
se
w
re
o
e
d
a
o
w
śr
s
h, e
pomóc
h von Wurm
s dachte ic
in. Nach ic
Workshop
n
se
ung
se
zu
ie
”
d
n
o
r
Vo
iner W hn
ehr „grü
den in me
ern um m
h
d
ic
n
e
ie
a
w
t
zu
tz
h je
Leben
e, weiss ic
ehört hab
helfen.
Kompost g
mwelt zu
U
ie
d
m
u
nn
nützen ka
ENGLISH G
ROUP
Erica work
s at a you
th club in
thought it
Hereford a
would be a
nd we
go
od place to
could then
situate it a
use it to ed
s we
ucate the yo
like the wo
ung people
rkshop we
m
uch
did in Polan
Erica pracu
d.
je w młod
zieżowym
pomyśleliś
klubie w H
my, że był
ereford I
oby to d
umieścić ta
o
bre miejsce
m kompost
, aby
ownik, abyś
by edukow
my mogli go
ać młodyc
użyć
h ludzi po
warsztatów
dobnie jak
, które mieliś
podczas
my w Polsce
Erica arbeit
.
et in einem
Ju
gendclub in
wir dachte
Hereford u
n, es wäre
nd
ein guter
Komposteim
P
la
tz
t für eine
er, so dass
n
wir den nü
die Jugend
tzten könn
lichen zu in
te
n
um
formieren,
gemacht ha
wie wir das
ben.
in Polen
czasach
isiejszych
z
d
W
?
m
cie
AGATA
i, portalo
w kontak
ternetow
zostanie
in
o
i
p
k
a
ię
n
z
ła
d
b
roste
y wysy ć
Sposó
bardzo p
ze możem
s
to
w
t
a
s
Z
.
je
’a
ype
myślę, że
y przez Sk
iowym cz
c
ś
o
n
z
c
heutigen
społe
leiben? In
b
u
z
;)
t
k
ty
tlichen
Konta
sobie lis
ts, öffen
rauf, im
e
a
d
rn
e
te
is
In
e
W
des
ch
Art. und
n uns au
das dank
ir könne
ich, dass
W
e
k
t.
n
is
e
d
h
c
Zeiten
sehr einfa
nd Skype
u
no
n
le
a
rt
Po
, there's
n ;)
owadays
schreibe
n
fe
t
e
a
ri
th
B
c
r
k
e
e. W an
imme
I thin
s or Skyp
rk
in-touch?
o
y
tw
e
ta
s
n
cial
Way to
ternet, so
anks to in
th
m
le
b
pro
;)
nd mails
always se
BASIA
Nie podejrzewam
, że nagle stanę
się super ekologie
pewnie nie będę
m ;) Znając siebie
wszystkiego sprawd
zać, ale teraz o wi
wiem. Mogę podją
ele więcej o tym
ć świadomy wybó
r czy to zmienię cz
Ich glaube nicht,
y
te
ż nie.
dass ich plötzlich
zu einem Supereko
ich mich kenne, ka
loge wurde. Sowe
nn ich sagen, dass
it
ich sicher nicht all
werde (was ich es
es kontrollieren
se), aber jetzt bin
ich dessen viel meh
eine bewusste Entsc
r bewusst. Ich kann
heidung treffen, ob
ich etwas ändere od
I don't think I will
er ncht.
become Super-eco
logist right away
won't check ever
;) Knowing myself
ything, but now i
I
know a lot more
conscious decision
about it. I can mak
about changing so
e
mething or not.
ook.
how to c
n
r
a
.
le
d
od an
otować
NATHAN
zyć się g
, local fo
c
d
u
o
a
o
n
g
I
y
bu
chen.
dzenie
I want to
en zu ko
n
kalne je
r
lo
le
,
e
d
r
n
b
fen u
pić do
sen kau
Chce ku
kales Es
lo
,
s
e
t
gu
Ich will
KINGA
Wyjeżdża
m bogats
za w wie
Zabieram
dzę, doś
ze sobą
wiadczen
także m
ie I now
kolejnych
otywację
e znajom
międzyn
ości.
i
e
n
a
e
ro
rg
dowych s
ię do o
Nach dem
rganizow
potkań!
Austausc
a
nia
h bin ich
Bekannts
reicher a
chaften.
n
Erfahrun
Ich nehm
g, Wissen
und Energ
e auch d
und neue
ii, nächste
anach ein
internati
e
n
e
ue Motiv
I leave ri
o
n
a
le
ation mit
cher in k
Treffen zu
nowledg
organisie
e, experi
me the
ren.
ence and
motivatio
new conta
n and e
meetings
cts. I take
nergy to
!
with
organize
next inte
rnationa
l
Na koniec … / Zum Schluss... / Finally ...
Organizator / Veranstalter / organizer
Instytut Edukacji Społecznej
IES jest organizacją pozarządową. Od ponad 10 lat realizuje misję rozwoju społeczeństwa
obywatelskiego w trzech ważnych obszarach: działań z młodzieżą, szkolenia trenerów
i animatorów, wsparcia instytucji pomocy społecznej.
Sozialbildungsinstitut
IES ist eine Nichtregierungsorganisation. Seit über 10 Jahren realisiert sie Mission der
Bürgergesselschaft Entwicklung in drei verschiedenen Bereichen: Arbeit mit Jugendlichen,
Schulungen für Trainer und Animators, Förderung von Sozialunterstützunginstitutionen.
Institute for Social Education
IES is a non-governmental organization. For over 10 years it performs the mission of civil
society development in three important areas: youth activities, training of trainers and
facilitators and support of social welfare institutions.
Partnerzy / Partner / partners
Jugend- & Kulturprojekt e.V.
www.jkpev.de
Herefordshire Council for Voluntary Youth Services
www.herefordshirecvys.org.uk
Grantodawca / der Sponsor/ the sponsor
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM)
to organizacja międzynarodowa finansowana przez rządy Polski i Niemiec.
Wspiera projekty młodzieżowe.
„Naszą misją jest przełamywanie stereotypów w relacjach polsko-niemieckich.
Zależy nam na tym, by młodzież z obu krajów mogła wejść w dorosłe życie
bez balastu uprzedzeń względem sąsiada zza Odry. „
Deutsch – Polnisches Jugendwerk (DPJW)
Das DPJW ist eine internationale Organisation, die von polnischer und deutscher
Regierung finanziert wird. Sie fördern Jugendbegegnungen.
“Vor allem möchten wir Stereotype und Klischees zwischen Deutschen und Polen
abbauen. Junge Menschen beider Länder sollen heranreifen, ohne dass sie
Vorurteile vergangener Zeiten als Ballast mit sich herumtragen müssen.”
German-Polish Youth Office (GPYO)
GPYO is an international organization funded by the Polish and German
governments. It supports youth projects.
"Our mission is to break stereotypes in Polish-German relations. Our intention is
that young people from both countries can enter into adult life without the burden
of prejudice against neighbor across the Oder River. '
www.pnwm.org // www.dpjw.org