wiedza o społeczeństwie

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
PROGRAM NAUCZANIA DLA KLAS
I-III GIMNAZJUM SPECJALNEGO
( dla młodzieży z lekkim upośledzeniem umysłowym)
ŚWINOUJŚCIE 2001\2002
SPIS TREŚCI
1. Wstęp...............................................................................str .1
2. Cele nauczania..................................................................str. 2
3. Treści kształcenia i wychowania.................................... str. 3-5
4.Przewidywane osiągnięcia ucznia.................................. str. 6-8
5.Kryteria ocen......................................................................str.9
6. Realizacja ścieżek edukacyjnych....................................str. 10-12
7. Preferowane metody nauczania.....................................str. 13
8. Procedury osiagania celów nauczania...........................str .14
9.Przykładowe narzędzia kontroli......................................str. 15
AUTORZY PROGRAMU
•
mgr Ewa Gieracha – nauczyciel mianowany. 7 lat stażu pracy .Zatrudniona w
Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Świnoujściu
•
mgr Mariola Żołnieruk – nauczyciel mianowany. 16 lat stażu pracy.
Zatrudniona w Specjalnym Ośrodku Szkolno-wychowawczym w Świnoujściu
WSTĘP
Niniejszy program nauczania jest łatwiejszą interpretacją Podstawy programowej kształcenia
ogólnego, ponieważ zawarte w nim treści dostosowane zostały do możliwości intelektualnych
i potrzeb dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim.
Program uwzględnia cele i treści dotyczące modułów:
*Wychowanie obywatelskie
* Wychowanie do aktywnego udziału w życiu gospodarczym
sformułowane w Podstawie Programowej opublikowanej przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej i Sportu w Dzienniku Ustaw nr 51 z 2002r.
Program nie uwzględnia wszystkich treści modułu Wychowanie do życia w rodzinie,
ponieważ niektóre z treści tego modułu realizowane są na lekcjach wychowawczych i
biologii.
Treściami wiążącymi trzyletni cykl nauczania są treści Wychowania obywatelskiego, które
realizowane są w klasie I, II i III.
Nauczyciel przedmiotu ma prawo doboru treści programowych, wyłączania haseł zbyt
trudnych dla określonego zespołu klasowego, bądź poszerzania treści w zależności od
poziomu intelektualnego klasy.
Nauczanie na etapie gimnazjum przebiega w systemie klasowo-lekcyjnym z podziałem na
przedmioty. Doskonałą formą korelacji między-przedmiotowej są ścieżki edukacyjne, które
pozwalają na poszerzenie, pogłębienie i utrwalenie treści programowych.
Nauczanie przedmiotu powinno przebiegać w ścisłym powiązaniu z obserwacjami środowiska
społecznego, gdzie dziecko uczy się spontanicznie rozumienia otaczającej rzeczywistości.
Celem szkoły jest, więc wspomaganie, aby te umiejętności były rozwijane w sposób
usystematyzowany.
-1-
CELE NAUCZANIA
Celem nauczania przedmiotu jest wyposażenie uczniów w podstawową wiedzę
i umiejętności pozwalające na prawidłowe funkcjonowanie we współczesnym
świecie, a w szczególności:
- Poznanie przeobrażeń politycznych zachodzących w Polsce i świecie
współczesnym
- Poznanie podstawowych praw i obowiązków obywatela
- Kształtowanie uczuć patriotycznych, poszanowanie demokracji,
uczenie tolerancji wobec ludzi i narodów
- Zaznajomienie z podstawowymi problemami życia rodzinnego
- Kształtowanie umiejętności obserwacji i oceny zjawisk życia współczesnego,
Korzystanie z informacji i przedstawienie własnego stanowiska
- Poznanie zasad funkcjonowania państwa, jego organów, organów władzy
terytorialnej itp.
- Zdobycie praktycznych umiejętności załatwiania spraw w urzędach
i instytucjach państwowych
- Przygotowanie uczniów do aktywności zawodowej i odnalezienie się na
rynku pracy
- Zaznajomienie z elementarnymi pojęciami ekonomicznymi z zakresu
gospodarki rynkowej
-2-
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
Przedmiot ten składa się z trzech odrębnych modułów realizowanych w poszczególnych
klasach gimnazjum w wymiarze 1 godziny tygodniowo, powiązanych modułem
Wychowanie obywatelskie, którego treści realizowane są w klasie I,II, i III gimnazjum
1. Wychowanie do życia w rodzinie- klasa I.
2. Wychowanie obywatelskie- klasa I, klasa II, klasa III.
3. Wychowanie do aktywnego udziału w życiu gospodarczym- klasa III.
TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
KLASA I
1. Człowiek w rodzinie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Moja rodzina- członkowie rodziny ich role i obowiązki, budowanie prawidłowych
relacji z rodzicami, odpowiedzialność członków rodziny za panującą atmosferę,
podstawowe funkcje rodziny, relacje międzyosobowe i ich znaczenie
Konflikt pokoleń- przyczyny i sposoby rozwiązywania
Rola autorytetów w życiu człowieka- Jan Paweł II, nauczyciel, rodzic, grupa
rówieśnicza,
Tolerancja jako postawa wobec ludzi
Kara w wychowaniu- postawy rodziców wobec wychowania, rodzaje kar
Rodzina wobec zagrożeń- narkotyki, alkoholizm, patologia rodziny(prostytucja,
molestowanie seksualne)
Przemoc domowa- instytucje wspomagające ofiary przemocy
Przyjaźń, zakochanie,miłość- pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość
dojrzała, miłość młodzieńcza
Odpowiedzialność w życiu człowieka- inicjacja seksualna
Planowanie rodziny-antykoncepcja
Dojrzewanie- rozumienie kryteriów dojrzałości społecznej, biologicznej, psychicznej
Podstawy komunikacji werbalnej- przekaz niewerbalny, zachowania asertywne,
uległe, agresywne
Sposoby spędzania czasu wolnego- wpływ na kształtowanie się osobowości, środki
masowego przekazu
2.
Człowiek w społeczeństwie
•
Człowiek jako istota społeczna- osobowość, wychowanie, potrzeby człowieka i
źródła ich zaspokajania
Pojęcie zbiorowości- grupy społeczne, grupy formalne i nieformalne
Klasa jako grupa społeczna- integracja zespołu klasowego
Społeczność lokalna- struktura społeczności lokalnej
Instytucje ważne w życiu człowieka- Poczta, MOPR, Przychodnia, Policja itp.
Uwarunkowania geograficzne regionu- sąsiedzi, główne miasta, rzeki
•
•
•
•
•
-3-
KLASA II
1. Człowiek w społeczeństwie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Struktura społeczeństwa- wiek, płeć, miejsce zamieszkania, wykształcenie,
wykonywany zawód: społeczeństwo jako system zbiorowości o różnych typach więzi
społecznej
Grupy społeczne- wzorce postępowania, charakterystyka, współpraca w grupie
Naród i państwo- pojęcie narodu i państwa, symbole narodowe( hymn, godło, barwy
narodowe), miejsca pamięci narodowej, święta państwowe, tożsamość narodowa
Obywatel a władza publiczna w systemach totalitarnych, autorytarnych,
demokratycznych: cechy państwa demokratycznego
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej- ustrój polityczny, prawa i obowiązki
obywatela: niezbywalny charakter praw człowieka, ich katalog i systemy ochrony:
Konwencja praw dziecka, rola Rzecznika praw obywatelskich
Samorząd terytorialny a władza centralna- Sejm, Senat, Prezydent, organy ochrony
prawnej i kontroli: zadania i uprawnienia
Gmina jako wspólnota lokalna- działalność gospodarcza w gminie, przykłady
procedur obowiązujących przy załatwianiu spraw w urzędzie gminy
Samorząd powiatowy i wojewódzki- zadania, struktura władzy, wybory
Życie szkoły – struktura szkolnictwa, instytucje współpracujące ze szkołą, samorząd
szkolny ( wybory, zadania,uprawnienia) dokumenty regulujące życie szkoły
Kultura polityczna i formy życia publicznego- świadomość obywatelska, cnoty
obywatelskie, stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe
-4-
KLASA III
1. Człowiek i gospodarka
•
•
•
•
•
•
•
•
Gospodarstwo domowe- zarządzanie własnymi pieniędzmi ,budżet domowy a budżet
państwa, pojęcie budżetu, struktura dochodów i wydatków, proces uchwalania i
wykonywania budżetu
Przekształcenia ustroju gospodarczego po 1989 roku- prywatyzacja, reprywatyzacja
Gospodarka rynkowa- gospodarka naturalna i rynkowa, mechanizmy rynkowe(
popyt, podaż, cena)
Elementarne pojęcia ekonomiczne- praca, produkcja, gospodarowanie, inflacja,
deficyt
Pieniądz- historia, funkcje, rodzaje, światowy system pieniężny
Banki- pojęcie i cechy banku, NBP, Rada Polityki Pieniężnej
Rynek pracy- ubieganie się o pracę( list motywacyjny, życiorys zawodowy,
kwestionariusz osobowy, rozmowa kwalifikacyjna), przykłady procedur
obowiązujących przy ubieganiu się o pracę lub rozpoczynaniu działalności
gospodarczej, znajomość podstawowych zasad etyki zawodowej
Problem bezrobocia- przyczyny, skutki, pomoc państwa w walce z bezrobociem, rola
Rejonowych Urzędów Pracy
2. Człowiek w społeczeństwie
•
•
•
•
Polska w Europie – społeczeństwo polskie na tle kultury innych społeczeństw,
tolerancja, położenie, sąsiedzi, procesy integracyjne w Europie Zachodniej
Unia Europejska- cele, instytucje, symbole: wpływ Unii na gospodarkę Polski,
korzyści i zagrożenia
Problemy współczesnego świata- konflikty narodowościowe, zagrożenia
ekologiczne, bezrobocie, głód, analfabetyzm
Twórcy kultury polskiej na arenie międzynarodowej
-5-
OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
KLASA I
Przewiduje się, że po ukończeniu klasy I uczeń powinien:
1. Człowiek w rodzinie
*znać prawa i obowiązki członków rodziny
*znać podstawowe funkcje rodziny
*rozpoznawać przyczyny konfliktów oraz znać sposoby ich zapobiegania
*umieć odróżnić tolerancję od obojętności
*znać rodzaje kar w wychowaniu
*znać rodzaje zagrożeń współczesnej rodziny oraz jej patologię
*umieć odróżnić przemoc domową od kary
*znać metody antykoncepcji
*rozumieć kryteria dojrzałości społecznej,biologicznej, psychicznej
*znać podstawy komunikacji werbalnej
*umieć odróżnić zachowania asertywne od lenistwa, nieżyczliwości
*wiedzieć, jaki wpływ na osobowość człowieka mają formy spędzania czasu wolnego
2. Człowiek w społeczeństwie
*znać potrzeby człowieka i źródła ich zaspokajania
*znać pojęcie grupy społecznej, strukturę grupy formalnej i nieformalnej
*wiedzieć, z czego składa się społeczeństwo
*znać instytucje ważne w życiu człowieka
*umieć załatwić proste sprawy w urzędzie
*znać sąsiadów, główne miasta i rzeki regionu
-6-
KLASA II
Przewiduje się, że po ukończeniu klasy II uczeń powinien:
1. Człowiek w społeczeństwie
*znać strukturę społeczeństwa
*potrafić scharakteryzować grupę społeczną( jej cele,zadania, liczebność, typy więzi,
strukturę)
*wiedzieć jak współpracować w grupie
*rozumieć treść pojęć: naród, państwo
*znać polskie symbole narodowe
*potrafić godnie zachować się podczas uroczystości państwowych
*wskazać różnice w sytuacji jednostki w systemie autorytarnym, totalitarnym,
demokratycznym
*wymienić cechy państwa demokratycznego
*rozumieć, co to jest ustrój polityczny państwa
*znać podstawowe zasady ustroju politycznego RP
*znać zadania, uprawnienia organów władzy państwowej- Sejm, Senat, Prezydent
*znać prawa i obowiązki obywatela
*określić rolę Rzecznika praw obywatelskich
*znać strukturę, zadania samorządów terytorialnych
*potrafić załatwić proste sprawy w urzędzie
*znać problemy społeczności lokalnej
*rozumieć zasady funkcjonowania szkoły
*znać podstawowe dokumenty regulujące życie szkoły
*znać procedury demokratyczne
*znać nazwy partii wchodzących w skład Sejmu oraz ich liderów
*znać rolę i zadania związków zawodowych
-7-
KLASA III
Przewiduje się, że po ukończeniu klasy III uczeń powinien:
1. Człowiek i gospodarka
*rozumieć treść pojęcia budżet
*znać procedury obowiązujące przy uchwalaniu budżetu
*potrafić sporządzić budżet domowy
*znać i rozumieć podstawowe pojęcia ekonomiczne
*wiedzieć, jakie przekształcenia ustroju gospodarczego zaszły w Polsce po 1989 roku
*rozumieć konieczność prywatyzacji
*znać mechanizmy gospodarki rynkowej
*znać historię pieniądza oraz jego funkcje
*znać zadania NBP oraz Rady Polityki Pieniężnej
*znać zasady etyki, zawodowej
*potrafić samodzielnie napisać list motywacyjny, życiorys zawodowy
*wiedzieć jak zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej
*znać przyczyny i skutki bezrobocia oraz formy pomocy państwa w walce z bezrobociem
*znać zadania Urzędu Pracy
2. Człowiek w społeczeństwie
*znać położenie Polski w Europie
*znać założenia, cele, symbole Unii Europejskiej
*wymienić korzyści i zagrożenia dla Polski wynikające z wejścia do Unii
*znać problemy współczesnego świata- przyczyny i sposoby ich rozwiązania
*znać twórców kultury polskiej
-8–
KRYTERIA OCEN
Uczeń otrzymuje ocenę::
Celującą:
* opanował wiadomości przewidziane programem nauczania
* reprezentuje klasę i szkołę w konkursach wiedzy o społeczeństwie
* aktywnie uczestniczy w lekcji
* samodzielnie wykonuje gazetki tematyczne
* swobodnie posługuje się wprowadzoną terminologią
* formułuje sądy, wyciąga wnioski, uzasadnia swoje wypowiedzi
Bardzo dobrą:
* opanował wiadomości przewidziane programem nauczania
* samodzielnie dokonuje porównań i wyciąga wnioski
* na bieżąco prowadzi zeszyt aktualnych wydarzeń
* aktywnie uczestniczy w lekcji
* rozumie i poprawnie stosuje wprowadzane pojęcia
Dobrą:
* nie opanował całego materiału określonego programem nauczania, ale nie utrudnia mu
to poznania treści programowych
* prowadzi zeszyt aktualnych wydarzeń
* samodzielnie pracuje na lekcji
* rozumie podstawowe pojęcia
Dostateczną:
* opanował podstawowe fakty i pojęcia pozwalające mu na rozumienie najważniejszych
zagadnień
* pracuje pod kierunkiem nauczyciela
* nie systematycznie prowadzi zeszyt aktualności
* wykazuje się sporadyczną aktywnością
Dopuszczającą:
* opanował minimum wiadomości określonych programem nauczania
* zadania o niewielkim stopniu trudności wykonuje pod kierunkiem nauczyciela
* nie systematycznie prowadzi zeszyt aktualności
Niedostateczną:
* nie opanował minimum wiadomości przewidzianych programem nauczania
* nie potrafi wykonać prostych zadań pod kierunkiem nauczyciela
* nie prowadzi zeszytu aktualności
* nie rozumie prostych poleceń, wymagających zastosowania podstawowych umiejętności
* wykazuje się brakiem systematyczności
* braki uniemożliwiają edukację na następnym etapie nauczania
-9
REALIZACJA ŚCIEŻEK EDUKACYJNYCH
KLASA I
TEMAT
ŚCIEŻKA
EDUKACYJNA
1. Rodzaje komunikacji( Ścieżka czytelniczo-medialna
przekaz werbalny i
niewerbalny)
Ścieżka czytelniczo- medialna
2. Formy spędzania
czasu wolnego
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
3. Geograficzne
uwarunkowania
regionu
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
4. Człowiek jako istota
społeczna
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
5.Społeczeństwo i jego
struktura
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
6. Podstawowe funkcje
rodziny
- /7. Konflikt pokoleń
-/-
8. Rola autorytetów w
życiu człowieka
-/-
9. Patologia rodziny
-/-
TREŚCI
Treść II- formy komunikatów
medialnych….
Treść II- formy komunikatów
medialnych
Treść II-rola regionu i jego
związki z innymi regionami
Polski
Treść III- charakterystyka i
pochodzenie społeczności
regionalnej
Treść III-charakterystyka i
pochodzenie społeczności
regionalnej
Treść VIII-historia i tradycje
własnej rodziny na tle historii
i tradycji regionu
-/-/-/-
10. Rodzina wobec
zagrożeń
-/-
- 10 -
KLASA II
TEMAT
1. Społeczeństwo i jego
struktura
2. Cechy państwamniejszości narodowe
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA
TREŚCI
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
Treść III- charakterystyka i
pochodzenie społeczności
regionalnej
-/-
-/-
3. Miejsca pamięci
narodowej
-/-
Treść IV- elementy historii
regionu i jego najwybitniejsi
przedstawiciele
4. Miejsce Polski w
Europie
-/-
Treść II- rola regionu i jego
związki z innymi regionami
Polski
5. Podział
administracyjny Polski
-/-
6. Czynniki
narodotwórcze
-/-
7. Gmina jako wspólnota
lokalna
-/-
-/Treść V – język regionalny,
gwary i nazewnictwa
regionalne, miejscowe nazwy,
imiona, nazwiska
Treść VI- elementy dziejów
kultury regionalnej,
regionalne tradycje, obyczaje,
zwyczaje, muzyka
8. Działalność
gospodarcza w gminie
-/-
-/-
9. Samorząd powiatowy
-/-
-/-
- 11 -
KLASA III
TEMAT
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA
TREŚCI
1. Miejsce Polski w
Europie
Ścieżka regionalnadziedzictwo kulturowe w
regionie
Treść II- rola regionu i jego
związki z innymi regionami
2. Zasady działania
reklamy
Ścieżka prozdrowotna
Treść III- żywność i żywienie
3. Prawa konsumenta
4. Elementarne pojęcia
ekonomiczne
-/Ścieżka czytelnicza i
medialna
-/Treść I – dokumenty
gromadzone w bibliotece ich
wartość informacyjna
-/-
5. Unia Europejskainstytucje , cele
-/-/-
6. Przegląd prasy –
aktualne wydarzenia
-/-
- 12 -
METODY PREFEROWANE W NAUCZANIU
WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE
Pogadanka
Nauczyciel może wykorzystać tę metodę jako wprowadzenie do tematu lekcji bądź jego
utrwalenie. Zadawane pytania muszą odwoływać się do doświadczeń uczniów i tworzyć
logiczną całość. Nauczyciel musi modyfikować zadawane pytania i dostosowywać je do
odpowiedzi uczniów.
Mini wykład
Krótka forma wykładu, którego celem jest utrzymanie uwagi ucznia na prezentowanych
treściach. Bardzo pomocna metoda, szczególnie przy wprowadzaniu i wyjaśnianiu nowych
pojęć.
Dyskusja
Dyskusję nauczyciel może wprowadzić do lekcji tylko wówczas, kiedy będą prezentowane
poglądy stojące względem siebie w opozycji. Nauczyciel ma za zadanie czuwać nad tym,
żeby każdy uczeń miał okazję przedstawić swoje poglądy, żeby wymiana zdań była rzeczowa,
a prezentowane poglądy zrozumiałe dla wszystkich uczniów.
Dyskusja ma duże walory wychowawcze: uczy kultury rozmowy, szacunku wobec rozmówcy
oraz tolerancji dla odmiennych pogladów.Jest to o tyle wartościowa metoda w nauczaniu
specjalnym, gdyż uczniowie mają ogromne problemy z wyrażaniem własnych opinii i
zajęciem określonego stanowiska.
Obserwacja
Metoda ta ma służyć zgromadzeniu i weryfikowaniu danych. Nauczyciel przygotowuje
uczniów do obserwacji wyznaczając obiekt i cel. Kieruje procesem obserwacji instruując i
komentując. Proces obserwacji podlega licznym zakłóceniom dlatego ważne jest jego
podsumowanie i wykorzystanie zdobytej wiedzy w pracy samodzielnej ( np. wypełniając
kartę pracy).Metoda ta ma zastosowanie szczególnie podczas wycieczek.
Praca z tekstem
Podczas lekcji Wiedzy o społeczeństwie wykorzystywane są: Encyklopedie, Leksykony,
czasopisma, teksty aktów prawnych itp. Praca z tekstem powinna być ukierunkowana przez
nauczyciela po to, by była interesującą dla ucznia. Praca ucznia z tekstem ma walory
wychowawcze uczy, bowiem samodzielności oraz współdziałania w grupie .Jest to
szczególnie ważne w pracy z uczniem upośledzonym, gdyż większość uczniów ma problemy
ze zrozumieniem czytanych treści.
Symulacje
Metoda ta pozwala uczniom zdobyć doświadczenia zbliżone do rzeczywistych doświadczeń
w realnych warunkach. Polega na odtwarzaniu fragmentu rzeczywistości społecznej w
warunkach szkolnych. Przedmiotem symulacji mogą być sytuacje , które odzwierciedlają
ważne problemy np.: konflikt w rodzinie, obrady Sejmu , akcja przedwyborcza, itp.
- 13 -
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
„Wiedza o społeczeństwie” jest przedmiotem, którego głównym
celem jest przygotowanie uczniów do aktywnego udziału w życiu społecznym i
gospodarczym kraju.
Na każdym etapie nauczania przy doborze metod, środków dydaktycznych
i sposobu prowadzenia lekcji, należy wziąć pod uwagę możliwości intelektualne dziecka
upośledzonego umysłowo, co umożliwi osiągnięcie założonego celu.
Ważnym punktem wyjścia do samodzielnego formułowania zjawisk życia
społeczno-gospodarczego kraju jest systematyczne oglądanie wiadomości TV, oglądanie
relacji z uroczystości państwowych, czytanie prasy. Pomocne są też wycieczki do
urzędów i instytucji państwowych.
Treściami wiążącymi trzyletni etap nauczania są treści wychowania obywatelskiego:
Człowiek w społeczeństwie. Uczeń ma możliwość przyswojenia treści społecznych na
różnych poziomach percepcji. Nauczyciel wychodzi od najbliższego środowiska ( miasto,
województwo, kraj, Europa, Świat).
Głównymi metodami są metody: słowne, oglądowe i praktycznego działania. Metody
słowne i oglądowe ułatwią zrozumienie wprowadzanych pojęć, a praktyczne działanie
pozwoli wykorzystać zdobyte wiadomości w praktyce.Dobór właściwych metod jest
szczególnie ważny w pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo. Metody powinny być
dostosowane do poziomu percepcji, specyfiki zespołu klasowego oraz warunków pracy.
Powinny uaktywniać uczniów oraz sprzyjać przyrostowi wiadomości i umiejętności.
Preferowaną formą pracy na lekcji jest praca w grupie, ponieważ uczniowie uczą się
w ten sposób współpracy. Rola nauczyciela w tym wypadku ogranicza się do obserwatora
i doradcy. W większym zakresie powinna wystąpić na tym poziomie również praca
samodzielna, która daje możliwość sprawdzenia posiadanej wiedzy, ponadto uczy
samodzielności niezbędnej przy podejmowaniu życiowych decyzji.
Bardzo ważnym czynnikiem mającym wpływ na utrwalenie wiadomości i
umiejętności jest praca domowa. Zadania powinny być dostosowane do możliwości
intelektualnych uczniów tzn. dobrane w taki sposób, aby każdy uczeń mógł je wykonać
samodzielnie.
Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się systematycznie. Sprawdziany i
testy powinny być o zróżnicowanym poziomie trudności a ocena dostosowana do
indywidualnych możliwości ucznia. Nauczyciel powinien uwzględnić w trakcie oceniania
indywidualny wkład pracy ucznia.
- 14-
PRZYKŁADOWE NARZĘDZIA KONTROLI
KLASA I
1. Uzupełnij tekst podkreślonymi wyrazami.
wartości, dzieci, rodzice, opiekuńcza, wychowanie
Rodzinę tworzą .................i .................... Każda rodzina ma swój system....................
Najważniejszą funkcją rodziny jest funkcja ..............................Zadaniem rodziny
jest.............................................. dzieci.
2. Podaj po kilka potrzeb charakterystcznych dla podanych jednostek.
NIEMOWLĘ
PRZEDSZKOLAK
UCZEŃ
DOROSŁY
3. Podkreśl uczucia i emocje pozytywne.
WESOŁY, ŻAL, MIŁOŚĆ, ZŁOŚĆ, NIENAWIŚĆ, RADOŚĆ, ZADOWOLONY,
NIEZADOWOLONY, UŚMIECHNIĘTY, POGODNY, SMUTEK, SZCZĘŚLIWY,
ZŁOŚLIWY, SZCZERY, RADOSNY, ZGRYŻLIWY, BÓL
4. Narysuj drzewo genealogiczne swojej rodziny
-
15 -
KLASA II
Imię i nazwisko......................................................................
Ilość punktów.............
1. Uszereguj społeczności ze względu na zajmowane terytorium od najmniejszej do
największej
( kontynentalna, lokalna, państwowa, regionalna, globalna)
a)................................
b)................................
c)................................
d).............................
e).............................
1. Co to jest naród?
.................................................................................................................
2. Przyporządkuj podane stolice (Warszawa, Moskwa, Praga, Berlin, Bratysława,
Kijów, Mińsk, Wilno) państwom leżącym w Europie
NIEMCY-
CZECHY-
POLSKA-
UKRAINA-
ROSJA-
LITWA-
SŁOWACJA-
BIAŁORUŚ-
3. Z podanych określeń podkreśl te, które charakteryzują państwo demokratyczne.
Terror,
Władza w rękach wojska, Wielopartyjność, Władza w rękach ludu,
Społeczeństwo bierne, Wybory powszechne, Suwerenność narodu, Dyktatura,
Przestrzeganie praw człowieka, Łamanie praw człowieka
4. Wymień symbole narodowe
a)
b)
c)
- 16 -
KLASA III
Imię i Nazwisko..........................................................
Podkreśl właściwą odpowiedź
1.
•
•
•
Gospodarowanie jest to:
wydawanie pieniędzy
prowadzenie gospodarstwa rolnego
porównywanie zysków i strat
2.
•
•
•
Inflacja jest to:
dziura w budżecie
rosnące ceny i brak pokrycia w towarach
rosnący poziom życia obywateli
3.
•
•
•
Deficyt budżetowy to:
brak pieniędzy
nadwyżka pieniędzy
plan wydatków
4.
•
•
•
Podatek jest to:
wydawanie pieniędzy
przymusowe świadczenie pobierane przez państwo
dobrowolna składka na rzecz państwa
5.
•
•
•
Praca jest to:
zarabianie pieniędzy
działalność gospodarcza
czynność wykonywana świadomie
6.
•
•
•
Budżet jest to:
plan wydatków
plan dochodów i wydatków
plan dochodów
- 17 -
Ilość punktów..................