przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego

Transkrypt

przewodnik dydaktyczny - I Wydział Lekarski Warszawskiego
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Kierunek elektroradiologia
Rok Akademicki 2015/2016
1
Opracowanie edytorskie i druk:
Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Zam. ..../2015
nakład 25 egz.
tel. 22 5720 327
e-mail: [email protected]
www.oficynawydawnicza.wum.edu.pl
2
Spis treści
1. WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO..................3
2. PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2015/2016..................................................4
3. Skład Zarządu Samorządu Studentów WUM
w kadencji 2014-2016.........................................................................................5
4. Plan studiów na rok akademicki 2015/2016.........................................6
5. Anatomia człowieka......................................................................................8
6. Fizjologia ............................................................................................................16
7. Aparatura w diagnostyce obrazowej.................................................19
8. Matematyka .......................................................................................................21
9. Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej.............................................23
10.Rentgenodiagnostyka klasyczna........................................................26
11.PATOMORFOLOGIA................................................................................................28
12.FIZJOLOGIA Z PATOFIZJOLOGIĄ........................................................................31
13.Język Obcy w Medycynie: (do wyboru język angielski, francuski,
niemiecki lub rosyjski)...............................................................................................34
14.Wychowanie Fizyczne....................................................................................37
15.Etyka medyczna...............................................................................................40
16.PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE..................................................................43
1
RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI WAKACYJNEJ po I roku
DLA STUDENTÓW I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
KIERUNEK ELEKTRORADIOLOGIA
Po I roku studiów obowiązuje studentów 4 tygodniowa (20 dni roboczych, czyli 100 godzin) praktyka w ogólnodiagnostycznych zakładach radiologii.
Kierownik Zakładu ustala szczegółowy harmonogram praktyki oraz sprawuje nadzór nad
pracą studenta.
Opiekunem praktyki powinien być pracownik zakładu radiologii o odpowiednim przygotowaniu zawodowym i ogólnym.
Student pod nadzorem opiekuna powinien w miarę możliwości wykonywać wszystkie
czynności zawodowe.
Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a zalicza praktykę Kierownik Zakładu Radiologii.
Nieobecność studenta w pracy może być usprawiedliwiona formalnym zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzień wymaga przedłużenia praktyki.
Celem praktyki jest pogłębienie wiedzy i rozszerzenie umiejętności wymaganych od elektroradiologa w ogólnodiagnostycznym Zakładzie Radiologii, oraz ugruntowanie właściwych postaw pracowniczych.
W szczególności są to:
• znajomość organizacji Szpitala (Kliniki) i Zakładu Radiologii,
• umiejętność doboru metody i techniki badania do problemu,
• wykonanie badań (w tym ułożenie pacjenta, dobór ekspozycji i obróbka ciemniowa),
• realizowanie procedur zapewnienia jakości,
• przestrzeganie zasad bhp,
• prowadzenie dokumentacji badań,
• nawiązanie i utrzymanie kontaktu psychologicznego z pacjentem,
• współpraca z zespołem diagnostycznym i innymi osobami związanymi z działaniem
Zakładu,
• przestrzeganie dyscypliny pracy.
2
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
REKTOR – prof. dr hab. MAREK KRAWCZYK
Prorektorzy
PROREKTOR ds. DYDAKTYCZNO–WYCHOWAWCZYCH
– prof. dr hab. MAREK KULUS
PROREKTOR ds. NAUKI I WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ
– prof. dr hab. SŁAWOMIR MAJEWSKI
PROREKTOR ds. KLINICZNYCH, INWESTYCJI i współpracy z regionem
– prof. dr hab. SŁAWOMIR NAZAREWSKI
PROREKTOR ds. KADR – prof. dr hab. RENATA GÓRSKA
DZIEKAN I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
– prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. I/II/III r.
– prof. dr hab. Barbara Górnicka
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. IV/V/VI r.
– prof. dr hab. Krzysztof Zieniewicz
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. studiów licencjackich
– prof. dr hab. Kazimierz Niemczyk
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Przewodów Doktorskich
– dr hab. Paweł Włodarski
Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Nauki
– prof. dr hab. Krzysztof J. Filipiak
WŁADZE UCZELNI urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61.
Przewodniczący Rady Pedagogicznej I r. – Prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
Kierownik dziekanatu – mgr Joanna Kwiatkowska, tel. (22) 57 20 208,
fax (22) 57 20 266, pok. 208.
SEKRETARIAT I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Sprawy studenckie I r. studiów p. Iwona Dybowska, pok. 213 c, przyjmuje w poniedziałek,
wtorek, czwartek, piątek w godz. 1030–1500, tel. (22) 5720 262, fax: (22) 5720 266.
DZIAŁ OBSŁUGI STUDENTÓW tel. (22) 57 20 816
Przychodnia dla studentów WUM: Niepubliczny ZOZ Centrum Medyczne WUM
ul. Banacha 1 a, tel. (22) 599 18 01,02-03.
3
PODZIAŁ ROKU AKADEMICKIEGO 2015/2016
Na podstawie Zarządzenia nr 10/2015 Rektora WUM z dnia 18 lutego 2015 r.
SEMESTR ZIMOWY
01.10.2015
20.12.2015
zajęcia dydaktyczne
11 tygodni
21.12.2015
03.01.2016
wakacje zimowe
04.01.2016
31.01.2016
zajęcia dydaktyczne
01.02.2016
07.02.2016
sesja egzaminacyjna zimowa
08.02.2016
14.02.2016
przerwa semestralna
15.02.2016
21.02.2016
sesja poprawkowa
4 tygodnie
SEMESTR LETNI
22.02.2016
26.03.2016
zajęcia dydaktyczne
5 tygodni
27.03.2016
01.04.2016
wakacje wielkanocne
02.04.2016
12.06.2016
zajęcia dydaktyczne
10 tygodni
13.06.2016
03.07.2016
sesja egzaminacyjna letnia
04.07.2016
04.09.2016
wakacje letnie
05.09.2016
11.09.2016
sesja poprawkowa
12.09.2016
30.09.2016
wakacje letnie
4
ZARZĄD SAMORZĄDU STUDENTÓW WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU
MEDYCZNEGO KADENCJI 2014/2016:
Przewodniczący Zarządu Samorządu Studentów WUM
ROMAN KOŃSKI
III rok, I WL, kierunek lekarski
Tel. +48 608 360 221
e-mail: [email protected]
Wiceprzewodnicząca Zarządu SSWUM
EWA KAMIŃSKA
III rok, WNoZ, kierunek dietetyka
Tel. +48 691 459 812
e-mail: [email protected]
Wiceprzewodniczący Zarządu SSWUM, Przewodniczący Komisji Informacji i Promocji
JAKUB SZPERNALOWSKI
IV rok, I WL, kierunek lekarski
Tel. +48 692 894 878
e-mail: [email protected]
Przewodnicząca Komisji Dydaktyki
SONIA STATUCH
VI rok, I WL, kierunek lekarski
Tel. +48 509 901 172
e-mail: [email protected]
Przewodniczący Komisji Kultury
MICHAŁ NIEMCZYK
VI rok, I WL, kierunek lekarski
Tel. +48 788 982 216
e-mail: [email protected]
Przewodniczący Komisji Sportu i Turystyki
PAWEŁ KOWALCZYK
IV rok, II WL, kierunek lekarski
Tel. +48 501 254 114
e-mail: [email protected]
Sekretarz
MACIEJ SOBIERAJ
IV rok, II WL, kierunek lekarski
Tel. +48 691 527 482
e-mail: [email protected]
5
Aparatura w diagnostyce obrazowej od 05.10
Aparatura w diagnostyce obrazowej od 05.10
12.20-15.00
Fizjologia z patofizjologią
Fizjologia z patofizjologią
seminaria
seminaria
ćwiczenia
9.00-11.40
8.00- 9.30
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ćwiczenia
13.15- 14.45
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
09.10.
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ćwiczenia
ćwiczenia
wykład
seminaria
wykład
Anatomia od 08.10
Anatomia od 08.10
Matematyka 16.12-27.01
Anatomia od 08.10
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
08.10
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
14.45- 16.15 08.10
11.30-13.00
9.45-11.15
8.00-9.30
13.30-14.15
ćwiczenia
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ćwiczenia Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ćwiczenia Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
I Zakład Radiologii Klinicznej
I Zakład Radiologii Klinicznej
I Zakład Radiologii Klinicznej
I Zakład Radiologii Klinicznej
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej -16.1209.45-12.45
27.01
Matematyka od 06.10
Rentgenodiagnostyka klasyczna od 05.01
ćwiczenia
seminaria/
ćwiczenia
seminaria
ćwiczenia
11.30-14.00 Matematyka od 06.10
8.00-10.30
8.00-13.00
17.45-19.30 Aparatura w diagnostyce obrazowej od 05.10
16.00-17.30
14.30-15.45
ćwiczenia Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
I Zakład Radiologii Klinicznej
Jednostka prowadząca zajęcia
11.30-14.00 Matematyka od 05.10 (bez 12.10)
seminaria/
ćwiczenia
ćwiczenia Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Rentgenodiagnostyka klasyczna od 05.10
Przedmiot
Elektroradiologia
Zakład
Zakład
Zakład
sala 118 CBI
sala 212 Centrum Dydaktyczne
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej ul.
Chałubińskiego 5
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej ul.
Chałubińskiego 5
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej ul.
Chałubińskiego 5
Zakład
Zakład
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
I Zakład Radiologii Klinicznej ul. Chałubińskiego 5
Miejsce odbywania zajęć
PLAN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW I ROKU I WYDZ. LEKARSKIEGO sem. zimowy 2015/2016
Matematyka od 05.10 (bez 12.10)
8.00-10.30
8.00-13.00
Dzień i godzina
poniedziełek
wtorek
środa
czwartek
ek
6
gr. 2
gr. 1
gr. 2
gr. 1
gr. 1 i 2
grupa IA
grupa IIB
GR 1 i 2
GR1
GR 2
grupa IIA
grupa IB
GR 1 i 2
Uwagi
7
piątek
Patomorfologia od 09.10 (bez 13.11; 20.11)
Patomorfologia od 09.10
Fizjologia z patofizjologią
Bezpieczeństwo i higiena pracy
PLAN MOŻE ULEC ZMIANIE
UWAGA!
13.40- 15.10
13.40- 15.10 Bezpieczeństwo i higiena pracy
12.30-14.45
10.00-12.15
12.20-15.00
9.00-11.40
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
wykład
wykład
Pawińskiego 7; sala P 34
Pawińskiego 7; sala P 34
Dział Ochrony Pracy i Środowiska
Pawińskiego 7
sala 118 CBI
sala 212 Centrum Dydaktyczne
Pawińskiego 7
Zakład
Zakład
Zakład
Zakład Medeycyny Zapobiegawczej i
Higieny
seminaria Katedra i Zakład Anatomii Patologicznej
seminaria Katedra i Zakład Anatomii Patologicznej
seminaria
seminaria
ćwiczenia
8.00- 9.30
Fizjologia z patofizjologią
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
ćwiczenia
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
09.10.
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
wykład
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
08.10
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej od
14.45- 16.15 08.10
13.15- 14.45
20.11
13.11
gr. 1
gr. 2
gr. 2
gr. 1
gr. 2
gr. 1
Lekarski
Nazwa Wydziału:
Program kształcenia (Kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma
jednolite studia magisterskie, stacjonarne, nauki medyczne
studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia
profil praktyczny, studia stacjonarne):
2015/2016
Rok akademicki:
Nazwa modułu/ przedmiotu:
Kod przedmiotu:
Jednostki prowadzące kształcenie:
Kierownik jednostki/jednostek:
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot):
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot):
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny):
Anatomia człowieka
25949
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej
Chałubińskiego 5, Tel./fax 22 629-52-83
[email protected]
Prof dr hab Bogdan Ciszek
1
1,2
Podstawowy
Prof. Ciszek Bogdan, Prof. Aleksandrowicz Ryszard,
Dr Czubalski Andrzej, Dr Deszczyńska Helena,
Dr Makomaska-Szaroszyk Elżbieta, Dr Rebandel Paweł,
Dr Skarżyńska Bożena, Dr Szałwiński Michał,
Dr hab. Sikorska-Piwowska Zofia, Mgr Bogacka Urszula,
Lek Ciołkowski Maciej, Lek Deszczyńska Katarzyna,
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska
Mgr Dziedzic Dawid, Lek Goliszewski Jerzy,
oraz stopnie naukowe wszystkich wykłaDr Komarnicki Julian, Lek Koleśnik Adam,
dowców prowadzących przedmiot):
Dr Krasucki Krzysztof, Dr Mańkowska-Pliszka Hanna,
Lek Maślanka Mateusz, Dr Niszczota Cezary,
Dr Ptasińska Maria, Lek Rzeźnicka Ewa,
Lek Stańczak Anna, Dr Skadorwa Tymon,
Dr Szaro Paweł, Mgr Ungier Ewa, Lek Witkowski Grzegorz,
Lek Zdunek Paweł
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot
dostępny jest dla studentów w ramach
programu Erasmus):
Osoba odpowiedzialna za sylabus
(osoba, do której należy zgłaszać uwagi Dr Szaro
dotyczące sylabusa):
10
Liczba punktów ECTS:
1. Cele kształcenia
W toku kształcenia w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej podnoszone są kwestie szacunku wobec
chorego, jego cierpienia i śmierci, szacunku wobec szczątków ludzkich. W trakcie wykładu inauguracyjnego
studenci poprzez powstanie i minutę ciszy czczą pamięć donatorów – osób które ofiarowały swoje ciała na potrzeby nauczania w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej.
Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie na ćwiczeniach
w sali prosektoryjnej z użyciem modeli i preparatów, zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego.
Zajęcia polegają na zaznajamianiu się poszczególnymi elementami organizmu człowieka, z ich kształtem,
budową, położeniem oraz zrozumieniu ich wzajemnej zależności. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy
ciała ludzkiego, szczególnie do znajomości budowy ciała człowieka żywego. Zajęcia odbywają się w kilkunastosobowych grupach z asystentem prowadzącym daną grupę ( nawiązanie do zasady mistrz-uczeń).
8
Zapoznanie z poszczególnymi elementami organizmu człowieka, z ich kształtem, budową, położeniem oraz
zrozumieniu ich wzajemnej zależności. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała ludzkiego, szczególnie
do znajomości budowy ciała człowieka żywego. Zajęcia odbywają się w kilkunastosobowych grupach z asystentem prowadzącym daną grupę przez cały rok akademicki ( nawiązanie do zasady mistrz-uczeń). W trakcie
zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału i praktyczną weryfikację poznanych struktur
anatomicznych na zwłokach. Program klasycznego nauczania anatomicznego jest wzbogacany o szereg elementów anatomii klinicznej i zaznajomienie z metodami badań przyżyciowych jak: endoskopowe badania przewodu
pokarmowego (ezofagoskopia, gastrofiberoskopia, dróg oddechowych (rynoskopia, laryngoskopia, bronchoskopia), dróg moczowych (cystoskopia), gałki ocznej (oftalmoskopia) jak również poprzez badania radiologiczne
(bronchografia, arteriografia, flebografia, limfografia) oraz przez stosowanie takich metod jak: ultarsonografia,
tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
Wykłady są wzbogacane obrazami radiologicznymi, USG, CT, MR oraz obrazami uzyskanymi za pomocą
niektórych technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami.
Wykłady i ćwiczenia są również wzbogacane metodami wizualnymi przez wykorzystanie filmów i nagrań video.
Po zakończonym kursie anatomii prawidłowej student powinien
C1 znać mianownictwo anatomiczne polskie i łacińskie
C2 nazwać, opisać topografię i rozwój wszystkich struktur budowy człowieka
C3 znać czynność tkanek i narządów w warunkach prawidłowych oraz zależność pomiędzy budową i czynnością narządu
C4 umieć zidentyfikować i określić właściwą nazwę prawidłowej struktury anatomicznej na wybranych obrazach radiologicznych
C5 przygotowanie w drodze praktycznych ćwiczeń podstaw morfologicznych niezbędnych do rozpoznawania struktur anatomicznych we współczesnych metodach obrazowania ciała ludzkiego takich jak badanie
rentgenowskie, angiografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny
C6 znać stosunki topograficzne narządów, zmienność ich budowy, odmiany i wyciągać z tego własne wnioski
C8 umieć określić granice narządów i rzuty ważnych elementów
Ocenić różnicę między obrazem prawidłowym i patologicznym posługując się różnymi poznanymi metodami.
2. Wymagania wstępne
1. Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu chemii i fizyki oraz nabycie wiadomości z zakresu anatomii
człowieka i zwierząt na poziomie kursu biologii oraz języka polskiego dla szkoły średniej.
3. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol
Opis
Odniesienie do efektu kierunkowego
(kod przedmiotu)_
(numer efektu oraz jego
kategoria W-wiedza,
U-umiejętności,
K-kompetencje)
zna prawidłowe struktury komórek, tkanek, narządów i układów
K_W01
M1_W02
organizmu ludzkiego
posiada wiedzę szczegółową dotyczącą anatomii radiologicznej,
K_W15
charakterystyki obrazu normalnego i patologii, technik ułożeń
M1_W07
pacjenta
potrafi interpretować wskazania do badania radiograficznego
M1_U05
K_U01
opisane w skierowaniu lekarskim
M1_U09
potrafi skutecznie komunikować się ze współpracownikami i inK_U03
M1_U03
nymi pracownikami ochrony zdrowia
potrafi zaplanować i wykonywać zgodnie ze wskazaniami lekarM1_U05
K_U04
skimi procedury diagnostyczne i terapeutyczne z zastosowaniem
M1_U10
promieniowania jonizującego, niejonizującego oraz ultradźwięków
M1_U11
posiada umiejętność oceny i interpretacji badań w zakresie komM1_U08
K_U10
petencji personelu technicznego elektroradiologii
M1_U09
Potrafi współpracować z przedstawicielami innych zawodów w zaM1_K04
K_K07
kresie ochrony zdrowia
M1_K08
9
Formy prowadzonych zajęć
Forma
Liczba godzin
Liczba grup
Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład
60
Cały rok
Seminarium
Ćwiczenia
60
4. Tematy zajęć i treści kształcenia
Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Anatomii Prawidłowej i Klinicznej w salach dydaktycznych
Wykłady są wzbogacane obrazami radiologicznymi, USG, CT, MR oraz obrazami uzyskanymi za pomocą
niektórych technik endoskopowych. W tym celu Zakład prowadzi współpracę z wieloma Zakładami i Klinikami.
Wykłady i ćwiczenia są również wzbogacane metodami wizualnymi przez wykorzystanie filmów i nagrań video.
Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza.
Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.
Wykłady
Osteologia, Kończyny
W1. Ogólna budowa ciała ludzkiego, budowa szkieletu, układy narządów.
W2. Szkielet osiowy: Klatka piersiowa i kręgosłup
W3. Anatomia radiologiczna kręgosłupa
W4. Budowa kończyny górnej
W5. Anatomia radiologiczna kończyny górnej
W6. Budowa kończyny dolnej
W7. Anatomia radiologiczna kończyny dolnej.
Mózgowie, Głowa, szyja
W8. Anatomia czaszki
W9. Anatomia radiologiczna czaszki
W10. Podział układu nerwowego, mózgowie układ komorowy. Kresomózgowie.
W11. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (CT). Międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie.
W12. Anatomia warstwowa czaszki i mózgu (NMR). Naczynia OUN.
W13. Rdzeń kręgowy, budowa kanału kręgowego, nerw rdzeniowy, unaczynienie rdzenia kręgowego
W14. Główne ośrodki czynnościowe i drogi i anatomiczne aspekty badań neurofizjologicznych
W15. Topografia głowy i szyi, anatomia warstwowa trzewioczaszki i szyi.
W16. Narządy zmysłów. Anatomiczne podstawy badań naczyniowych w zakresie głowy i szyi.
Jamy ciała
W17. Topografia klatki piersiowej (śródpiersie), płuca, anatomia warstwowa klatki piersiowej
W18. Budowa serca i jego unaczynienie koronarografia
W19. Anatomiczne podstawy rentgenodiagnostyki klatki piersiowej, echografii serca i badań elektrofizjologicznych
W20. Jama brzuszna jej podział, topografia jamy otrzewnej.
W21. Anatomiczne podstawy badań kontrastowych narządów jamy brzusznej
W22. Anatomia warstwowa jamy brzusznej. Anatomiczne podstawy ultrasonografii jamy brzusznej
W23. Przestrzeń zaotrzewnowa. Nerki. Układ moczowy. Narządy rozrodcze.
W24. Anatomia radiologiczna przestrzeni zaotrzewnowej i miednicy mniejszej.
Ćwiczenia
Osteologia, Kończyny
C1. Ogólna budowa ciała ludzkiego, osie i płaszczyzny, budowa szkieletu: szkielet osiowy, szkielet obręczy,
szkielet kończyn, szkielet czaszki, rozpoznanie poszczególnych kości, Ogólne wiadomości o połączeniach kości: połączenia nieruchome i ruchome. Typy stawów i ich mechanika.
C2. Klatka piersiowa i kręgosłup. Budowa typowego kręgu, Kręgi nietypowe. Zróżnicowanie budowy kręgów
w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Krzywizny kręgosłupa. Połączenia kręgosłupa. Krążek międzykręgowy. Budowa żebra i mostka. Klatka piersiowa, jako całość.
10
C3. Anatomia radiologiczna kręgosłupa. Analiza RTG, kręgosłupa szyjnego w projekcji bocznej, przednio-tylnej, przez otwarte usta, Kręgosłupa piersiowego w projekcji przednio-tylnej, bocznej i skośnej. RTG kości krzyżowej i stawów krzyżowo-biodrowych. Ocena anatomiczna w/w odcinków w badaniu CT i MR Mięśnie grzbietu
i klatki piersiowej widoczne w w/w badaniach.
C4. Budowa kończyny górnej. Kości obręczy: obojczyk, łopatka, Kości kończyny wolnej: k. ramienna, promieniowa, łokciowa, kości nadgarstka, kości palców. Staw ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy, stawy
ręki. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni nerwowych i naczyniowych.
C5. Anatomia radiologiczna kończyny górnej. Ocena zdjęć RTG: stawy ramiennego AP i osiowe, łokciowego
w pozycji wyprostu i zgięcia, promieniowo-nadgarstkowego zwykłe i czynnościowe, zdjęcia ręki. Obrazowanie
stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Stożek rotatorów. Angiografia kończyny górnej.
C6. Budowa kończyny dolnej. Kości obręczy: kość miedniczna: kość biodrowa, kulszowa i łonowa. Kości kończyny wolnej. Kość udowa, piszczel strzałka rzepka, stęp, stopa. Staw biodrowy, kolanowy i skokowo-goleniowy. Grupy topograficzne mięśni kończyny. Przebieg głównych pni nerwowych i naczyniowych.
C7. Anatomia radiologiczna kończyny dolnej. Ocena zdjęć RTG: miednicy dorosłego i dziecka. Staw biodrowy:
AP i osiowe. Staw kolanowy: projekcja AP i boczne oraz projekcje dodatkowe. Staw skokowo goleniowy. RTG
stopy. Obrazowanie stawów i grup mięśniowych w badaniach warstwowych. Angiografia kończyny dolnej.
C8. Kolokwium składa się z części praktycznej („szpilki”) oraz testu teoretycznego
Mózgowie, Głowa, szyja
C9. Kości czaszki. Mózgoczaszka: kość czołowa, klinowa, potyliczna, ciemieniowa, skroniowa i sitowa. Podstawa (doły czaszki) i sklepienie czaszki. Twarzoczaszka. Oczodół. Jama nosowa. Położenie zatok obocznych nosa
w kościach czaszki. Dół skroniowy i podskroniowy.
C10. Anatomia radiologiczna czaszki (rtg projekcja przednio-tylna, boczna i tylno-jamowa). Uwidocznienie
zatok obocznych nosa. Piramida kości skroniowej. Pantomografia i zdjęcia zębów. Korona, szyjka, korzeń zęba.
Tomografia komputerowa głowy – okno kostne.
C11. Budowa ogólna układu nerwowego. Budowa neuronu: ciało komórki nerwowej, akson, dendryty. Pojęcie jądra w ośrodkowym układzie nerwowym. Pojęcie włókien istoty białej. Pojęcia: mózgu, mózgowia i pnia
mózgu. Opony ośrodkowego układu nerwowego oraz przestrzenie oponowe. Kresomózgowie. Budowa półkuli
mózgu: jądra podkorowe, istota biała (ciało modzelowate, spoidło przednie, torebka wewnętrzna). Szczelina
podłużna mózgu, szczelina poprzeczna mózgu- położenie i zawartość. Kora mózgu – budowa zewnętrzna: bruzdy i zakręty powierzchni mózgu oraz czynność kory (ośrodki: pierwszorzędowa kora ruchowa, kora czuciowa,
ośrodki mowy, ośrodek wzroku i słuchu). Odniesienia poszczególnych części kresomózgowia do jam czaszki.
Obrazy kresomózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne).
C12. Międzymózgowie. Podział międzymózgowia. Komora III – ograniczenia i połączenia (otwory międzykomorowe oraz wodociąg mózgu). Śródmózgowie: (przekrój) – odnoga/konar mózgu, nakrywka/pokrywa, wodociąg mózgu. Obrazy międzymózgowia i śródmózgowia w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). Tyłomózgowie wtórne. Komora IV. Móżdżek: podział czynnościowy, morfologia: półkula móżdżku, robak
móżdżku, konar środkowy móżdżku. Rdzeniomózgowie. Obrazy tyłomózgowia wtórnego i rdzeniomózgowia
w CT i MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne).
C13. Rdzeń kręgowy. Początek oraz zakończenie rdzenia kręgowego u dorosłego i dzieci. Budowa zewnętrzna
rdzenia kręgowego. Przekrój rdzenia kręgowego (róg przedni, boczny i tylny) oraz ich charakter. Powtórzenie
pojęcia kanału kręgowego. Nerw rdzeniowy. Powtórzenie ograniczeń otworu międzykręgowego. Obrazy rdzenia
kręgowego w MRI (przekroje strzałkowe, czołowe i poprzeczne). Unaczynienie ośrodkowego układu nerwowego. Koło tętnicze mózgu (koło Willisa): tętnica szyjna wewnętrzna, tętnica przednia mózgu, tętnica łącząca
tylna (oraz t. środkowa mózgu), tętnica tylna mózgu. Układ kręgowo-podstawny (tt. kręgowa, t. podstawna oraz
t. tylna mózgu). Położenie koła Willisa w przestrzeni oponowej (podpajęczynówkowej). Topografia tętnic mózgowia. Zatoki żylne opony twardej. Żyła szyjna wewnętrzna. Obrazy naczyń ośrodkowego układu nerwowego
w angiografii klasycznej, MRI, CT.
11
C14. Układy czynnościowe ośrodkowego układu nerwowego. Przebieg dróg przez poszczególne części mózgowia i rdzenia kręgowego. Położenie poszczególnych neuronów w układzie nerwowym. Drogi ruchowe: droga korowo-jądrowa, droga korowo-rdzeniowa. Pojęcie uszkodzenia dróg ruchowych – porażenie spastyczne
(uszkodzenie neuronu ośrodkowego) oraz wiotkie (uszkodzenie neuronu obwodowego). Porażenie ośrodkowe
i obwodowe nerwu twarzowego. Drogi czuciowe: droga czucia bólu i temperatury, drogi wstępujące sznurów
tylnych. Droga wzrokowa. Droga słuchowa. Anatomia włókien dróg ośrodkowego układu nerwowego w MRI
(traktografia). Nerwy czaszkowe, Położenie jąder nerwów czaszkowych względem części pnia mózgu.
C15. Budowa szyi. Mięśnie: mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień szeroki szyi. Mięśnie pochyłe:
przedni, środkowy i tylny oraz szczeliny: przednia i tylna szczelina mięśni pochyłych (oraz ich zawartość). Trójkąt tętnicy szyjnej. Mięśnie przedkręgowe (m.długi głowy i długi szyi). Pęczek naczyniowo-nerwowy (t.szyjna
wspólna, ż.szyjna wewnętrzna, nerw błędny, pochewka naczyń szyjnych). Tętnice kręgowe (miejsce odejścia
oraz przebieg w kręgosłupie). Przestrzenie międzypowięziowe szyi (przestrzeń środkowa szyi – zawartość).
Krtań (przedsionek krtani, jama głośni, jama podgłośniowa), chrząstki krtani. Tchawica. Przełyk. Gruczoł tarczowy. Miejsce wyczuwania tętna na szyi. Obrazy MRI i CT struktur szyi (przekrój poziomy, czołowy i strzałkowy).
C16. Budowa ogólna głowy. Budowa i zawartość oczodołu. Jama ustna (ograniczenia i zawartość). Ślinianki.
Jama nosowa (ograniczenia, zatoki oboczne nosa, miejsca ujścia zatok i przewodu nosowo-łzowego). Gardło –
części, ujście gardłowe trąbki słuchowej. Wzajemne położenie dołu skroniowego (m.skroniowy, t.skroniowa powierzchowna), podskroniowego (mięśnie skrzydłowe przyśrodkowe i boczne, t. szczękowa, nerw trójdzielny).
Tętnica szyjna zewnętrzna (t.tarczowa górna, t.językowa, t. twarzowa, t.szczękowa, t.skroniowa powierzchowna). Miejsce wyczuwania tętna na twarzy. Podstawowe pojęcia z zakresu narządów zmysłów. Narząd wzroku.
Narząd słuchu i równowagi (ucho zewnętrzne, ucho środkowe – jama bębenkowa oraz kosteczki słuchowe,
ucho wewnętrzne [ślimak, przedsionek, kanały półkoliste] – funkcja i położenie. Obrazy CT, MRI głowy oraz
odniesienie ich do struktur mózgowia.
C17. Kolokwium składa się z części praktycznej („szpilki”) oraz testu teoretycznego
Jamy ciała
C18. Anatomia ściany klatki piersiowej: powtórzenie z zakresu szkieletu klatki piersiowej, pojęcie i zawartość
przestrzeni międzyżebrowej. Mięśnie klatki piersiowej. Przepona- funkcja, części i unerwienie. Ruchomość klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej (pojęcie śródpiersia, podział i zawartość: śródpiersie górne i dolne
[przednie, środkowe, dolne]). Opłucna –opłucna płucna i ścienna (części). Zachyłki opłucnej. Tchawica – budowa ściany i topografia. Oskrzela główne – topografia. Płuca – podział na płaty, topografia. Pojęcie segmentu
oskrzelowo-płucnego oraz korzenia płuca.
C19. Anatomia serca. Położenie serca. Anatomia jam serca, (jakie naczynia wchodzą/wychodzą?, jaka zastawka
się w niej znajduje?). Wzajemna relacja jam serca oraz ich topografia względem innych struktur klatki piersiowej. Budowa ściany serca: wsierdzie, śródsierdzie, nasierdzie, osierdzie. Pojęcie osierdzia, zatoki osierdzia.
Stosunek osierdzia do przepony. Śródsierdzie (mięsień sercowy, szkielet serca oraz układ bodźcoprzewodzący). Budowa zastawek (zastawka pnia płucnego, zastawka aorty, zastawka trójdzielna, zastawka dwudzielna).
Przegroda serca (między przedsionkowa, przedsionkowo-komorowa, międzykomorowa). Unaczynienie mięśnia
sercowego: tętnice wieńcowe oraz żyły wieńcowe. Unerwienie serca – splot sercowy (wzajemna relacja splotu
sercowego oraz układu bodźco-przewodzącego). Wizualizacja naczyń wieńcowych w koronarografii. Krążenie
małe i duże (systemowe).
C20. Przełyk – położenie oraz topografia. Badanie kontrastowe przełyku. Gruczoł piersiowy – położenie, drenaż
limfatyczny (powtórzenie anatomii jamy pachowej) oraz funkcja. Obrazowanie gruczołu stukowego (mammografia). Rozpoznawanie struktur anatomicznych klatki piersiowej na zdjęciach RTG (projekcja przednio-tylna,
boczna i skośna), CT i MRI (przekroje czołowe, strzałkowe i poziome). Oglądanie badania echograficznego.
Powtórzenie materiału z zakresu klatki piersiowej.
12
C21. Anatomia jamy brzusznej /część 1/. Anatomia ściany jamy brzusznej: mięśnie i ich rozcięgna. Miejsca
zmniejszonego oporu ściany jamy brzusznej oraz implikacje kliniczne (przepukliny). Kanał pachwinowy – ograniczenia (relacja do kanału udowego). Układ narządów w jamie brzusznej. Otrzewna- ścienna i trzewna. Pojęcie
krezki i więzadła w zakresie otrzewnej. Pojęcie narządu zewnątrz i wewnątrzotrzewnowego. Zachyłki otrzewnej
– definicja, położenie torby sieciowej. Żołądek – topografia, funkcja. Jelito cienkie. Dwunastnica – położenie
oraz rzut na szkielet. Jelito czcze, jelito kręte – położenie, funkcja, unaczynienie i unerwienie. Krezka jelita cienkiego. Jelito grube – części, położenie, funkcja, stosunek do otrzewnej, krezka esicy, unaczynienie i unerwienie.
Badania kontrastowe przewodu pokarmowego.
C22. Anatomia jamy brzusznej /część 2/. Trzustka (funkcja wewnątrz i zewnątrzwydzielnicza), położenie i topografia. Przewód trzustkowy. Wątroba – podział na płaty, więzadło sierpowate wątroby, więzadło obłe wątroby
oraz więzadło żylne, pojęcie segmentu wątroby. Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe oraz ich odniesienie do
przewodu trzustkowego. Badania kontrastowe dróg żółciowych. Żyła wrotna – przebieg, obszar drenowania
oraz zakończenie. Żyły wątrobowe. Unaczynienie tętnicze wątroby (t.wątrobowa właściwa). Unaczynienie pozostałych narządów jamy brzusznej (gałęzie nieparzyste aorty brzusznej). Anatomia palpacyjna jamy brzusznej.
C23. Anatomia radiologiczna narządów jamy brzusznej – ciąg dalszy. Obrazy CT i MRI narządów jamy brzusznej. Badania kontrastowe, enterokliza. Badania obrazowe naczyń zaopatrujących narządy jamy brzusznej (angiografia, angio – MR, angio – CT). Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej.
C24. Przestrzeń zaotrzewnowa. Ograniczenia przestrzeni zaotrzewnowej. Nadnercza – położenie, topografia
oraz funkcja (kora, rdzeń). Nerki – położenie, rzut na szkielet, korzeń nerki, funkcja, topografia. Moczowody –
początek, koniec, części, topografia, funkcja. Pęcherz moczowy – topografia (różnice międzypłciowe), budowa
ściany, funkcja, unerwienie. Cewka moczowa żeńska oraz męska – części, topografia i zagięcia. Anatomia dna
miednicy – przepona miednicy oraz przepona moczowo-płciowa (wzajemne położenie). Stosunek cewki moczowej do mięśni dna miednicy. Narządy przestrzeni zaotrzewnowej w badaniach obrazowych CT, MRI, urografia.
C25. Narządy płciowe. Powtórzenie budowy miednicy kostnej. Narządy płciowe męskie. Podział: zewnętrzne
i wewnętrzne. Jądro – położenie, unaczynienie oraz funkcja. Najądrze- położenie w stosunku do jądra, części
najądrza. Nasieniowód – początek oraz koniec, topografia. Powrózek nasienny (położenie względem kanału
pachwinowego). Gruczoł krokowy – topografia, funkcja. Pęcherzyki nasienne – topografa, funkcja. Przewód
wytryskowy. Płciowy odcinek cewki moczowej męskiej. Budowa prącia: ciała jamiste, ciała gąbczaste, unaczynienie. Przebieg cewki moczowej męskiej przez prącie. Narządy płciowe żeńskie. Podział: zewnętrzne i wewnętrzne. Jajnik – położenie oraz funkcja. Jajowód – odcinki, topografia, funkcja, miejsce zapłodnienia. Macica
– topografia, budowa ściany, pojęcie endometrium, części. Szyjka macicy – topografia. Pochwa – topografia.
Przedsionek pochwy – ograniczenia, oraz jakie narządy uchodzą do przedsionka pochwy. Łechtaczka – budowa.
Położenie wzajemne narządów płciowych w miednicy małej. Przekrój pośrodkowy miednicy mniejszej – obrazy
MRI oraz przekroje anatomiczne.
C26. Kollokwium składa się z części praktycznej („szpilki”) oraz testu teoretycznego.
5. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Kierunkowy
Przedmiotowy
Sposoby weryefekt kształceFormy prowaTreści kształKryterium zaliefekt kształfikacji efektu
nia – zgodny
dzonych zajęć
cenia
czenia
cenia
kształcenia
z Uchwałą
Senatu
K_W01
Wykłady
W1-W24
Egzamin
M1_W02 M1_
Patrz reg zakładu
K_W15
Ćwiczenia
Ć1-Ć26
Spr.kol., egz
W07
M1_U03 M1_
U05
K_U01,K_
M1_U08
Wykłady
W1-W24
Egzamin
U03,K_U04,
Patrz reg zakładu
M1_U09
Cwiczenia
Ć1-Ć26
Spr.kol., egz
K_U10
M1_U10
M1_U11
K_K07
Wykłady
ćwiczenia
W1-W24
Ć1-Ć26
Egzamin
Spr.kol., egz
13
Patrz reg zakładu
M1_K04
M1_K08
6. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu:
Warunkiem zaliczenia semestru, i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach
i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów.
Zaliczenie ćwiczeń w formie 3 kollokwiów cząstkowych jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do
egzaminu.
Na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio odbytych ćwiczeń i wykładów.
Materiał podzielony jest na 3 cykle tematyczne:
♦ Osteologia, kończyny.
♦ Mózgowie, Głowa-szyja.
♦ Jamy ciała.
Cykl tematyczny kończy się kolokwium teoretycznym i praktycznym.
Ewentualny drugi termin – poprawkowy – może mieć miejsce w terminie wyznaczonym przez
Zakład. Pozytywną ocenę student uzyskuje po otrzymaniu 65% prawidłowych odpowiedzi z każdej części kolokwium. W przypadku niezaliczenia jednej z części student zdaje tylko niezaliczoną
część.
Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) ma miejsce przed
sesją egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii (forma tego zaliczenia
może być ustna lub pisemna).
Egzamin praktyczny i testowy (obejmuje cały materiał ćwiczeniowy i wykładowy)
Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej i składa się z części praktycznej i teoretycznej – testowej.
Warunkiem zdania egzaminu jest pozytywne zaliczenie obu części. Nie zaliczenie jednej części praktycznej lub
teoretycznej oznacza ocenę niedostateczną z całości egzaminu.
Suma punktów egzaminu praktycznego i testowego
ocena
kryteria
2,0 (ndst)
- 64
3,0 (dost.)
65-75
3,5 (ddb)
76-85
4,0 (db)
86-91
4,5 (pdb)
92-95
5,0 (bdb)
96-100
7. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1/ Anatomia Człowieka W. Woźniak Urban & Partner Wrocław 2001/2003.
2/ Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL.
3/ Atlas Anatomii Radiologicznej B. Daniel PZWL.
4/ Kieszonkowy atlas anatomii radiologicznej w przekrojach tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego tom I-III. Medipage, Warszawa 2007, wyd. 1.
5/ Anatomia ośrodkowego układu nerwowego H. Dobaczewska, Wyd AM w Warszawie (wybrane rozdziały).
6/ Anatomia kliniczna głowy i szyi. R.Aleksandrowicz, B.Ciszek, PZWL wyd.1 (wybrane zagadnienia).
7/ Strona Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej, dostępne są tam atlasy radiologiczne http://anatomia.
wum.edu.pl/radiologia/index.htm
8/ Atlas klasyczny do wyboru z listy:
a/ Bertollini Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie.
b/ Frank H. Netter Atlas Anatomii Człowieka Urban &Partner 2003.
c/ Kiss Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie.
d/ Petra Kopf-Maier Atlas Anatomii Człowieka PZWL 2003.
e/ Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie.
f/ Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II Urban&Partner lub inne dowolne wydanie.
14
8.
Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
60
2
Wykład
60
Ćwiczenia
2
Forma aktywności
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do seminarium
120
Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć
4
60
Przygotowanie do zaliczeń
2
Inne (jakie?)
Razem
9. Informacje dodatkowe
(Np. informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia itp.) Przy
ZAPiK działa Studenckie Naukowe Koło Anatomiczne. W Kole pracują sekcje: neuroanatomiczna, anatomii
klinicznej płodu i układu sercowo-naczyniowego, anatomii narządu ruchu
Członkiem koła może zostać student, który zdał egzamin z anatomii z wynikiem pozytywnym. Tym samym
student odbywający kurs anatomii przewidziany programem studiów nie może być członkiem koła lub jeśli był
nim wcześniej musi zawiesić członkostwo do czasu zdania egzaminu w celu uniknięcia konfliktu interesów.
15
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów,
semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS:
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
Rok akademicki: 2015/2016
Elektroradiologia
I rok,
semestr I
Stacjonarne
Fizjologia
nauki przedkliniczne
podstawowy
polski
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
ul. Pawińskiego 3C Warszawa
dr hab. n med. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska
lek. Adrian Drapała
Seminaria 3,5 h
45
wykłady:
ćwiczenia:
seminaria: 45
Przedmiot: Fizjologia
1. Godziny kontaktowe: 45 h (seminaria 45).
2. Czas na zapoznanie się ze wskazaną lekturą 50 h.
3. Samodzielna praca przy zadaniach tematycznych 10 h.
4. Przygotowanie referatów tematycznych w oparciu o najnowsze dostępne dane
z piśmiennictwa 10 h.
5. Przygotowanie do seminarium sprawdzającego 10 h.
Razem 125h
Zajęcia prowadzone są w formie: seminariów, obejmujące autorskie przedstawienie bloku tematycznego, prezentujące fizjologiczne procesy zachodzące u człowieka. Prezentacje multimedialne procesów fizjologicznych i badań diagnostycznych.
Znajomość anatomii człowieka.
Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów fizjologicznych, metod
ich badania.
Bloki tematyczne i zakres poruszanych zagadnień.
Program seminariów 1. Elektrofizjologia nerwów obwodowych mięśni i synaps geneza potencjału
czynnościowego skład płynu wewnątrz i zewnątrz komórkowego i zawartość
jonów neuron i jego właściwości.
2. Budowa mięśnia gładkiego i szkieletowego budowa synapsy nerwowo-mięśniowej. Regulacja układu ruchowego w mózgu i rdzeniu kręgowym.
3. Neurofizjologia układów czuciowych na poziomie mózgu. Recepcyjne pola
czuciowe. Definicja klasyfikacja i drogi bólu. Hamowanie bólu. Receptory
opioidowe. Rytmika funkcji biologicznych.
4. Funkcje krwi, elementy morfotyczne proces krzepnięcia, transport gazów oddechowych między tkankami i krwią. Skład i funkcje białek osocza i grupy krwi.
5. Fizjologia układu naczyniowo sercowego. Budowa mięśnia sercowego, specyfika komórek roboczych i układu rozrusznikowego serca. EKG. Fazy cyklu
sercowego, podstawowe parametry hemodynamiczne serca, rytm objętość
wyrzutowa.
16
Cele kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
6. Pomiar ciśnienia tętniczego na obwodzie, czynniki regulujące wielkość ciśnienia. Budowa ściany naczyń i pomiar oporu naczyniowego. Ukrwienie mięśnia
serca – krążenie wieńcowe. Podstawowe badania diagnostyczne: koronarografia, TC, ultrasonografia.
7. Rodzaje naczyń krwionośnych, specyfika przepływu krwi w płucach wątrobie, mózgu. Charakterystyka naczyń Mikrokrążenie i regulacja tego obszaru.
Wpływ układu autonomicznego w warunkach prawidłowych, przy wysiłku
i stresie.
8. Fizjologia układu oddechowego mięśnie gładkie tchawicy i oskrzeli próby
spirometryczne. Wymiana gazów. Próby wysiłkowe. Regulacja nerwowa i chemiczna oddychania.
9. Budowa i unaczynienie nerek. Funkcja nefronu kanalików nerkowych. Powstawanie moczu pierwotnego i ostatecznego. Udział nerek w gospodarce wodno-elektrolitowej. Zasady kompensacji oddechowej i nerkowej w zaburzeniach
równowagi kwasowo zasadowej.
10.Fizjologia przewodu pokarmowego, neurohumoralna regulacja przyjmowania
pokarmu. Motoryka wydzielanie: żołądka jelit budowa i funkcje wątroby.
11.Czynność zewnątrz i wewnątrz wydzielnicza trzustki. Cukrzyca. Groźna choroba cywilizacyjna – zaburzenia metaboliczne – miażdżyca.
12.Układ dokrewny – hormony, tarczycy, nadnerczy, gruczołów płciowych, cykl
miesiączkowy ciąża.
13.Seminarium końcowe – sprawdzian pisemny i wyjaśnianie trudnych zagadnień
zgłaszanych przez studentów.
Efekty kształcenia
Student zna podstawowe mechanizmy funkcjonowania układu: nerwowego
krążenia oddychania i nerek. Zna także funkcje przewodu pokarmowego, funkcje
krwi oraz działanie podstawowych czynników humoralnych.
Student potrafi przeanalizować zależności przyczynowo-skutkowe działania
poszczególnych bodźców na organizm człowieka
W wyniku dyskusji w przebiegu seminarium student uczy się konsultowania
swoich wątpliwości z innymi uczestnikami dyskusji.
- w zakresie umiejętności
student:
- w zakresie kompetencji
personalno-społecznych
Metody oceny pracy
studenta (forma i warunki Egzamin w formie testowej
zaliczenia przedmiotu)
Borodulin-Nadzieja L. Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów licencjaLiteratura obowiązkowa:
tów medycznych, Wrocław 2011, wyd: Górnicki.
Literatura uzupełniająca: Ganong W.F. Fizjologia, Warszawa 2007, PZWL.
Koło naukowe
Zajęcia odbywają się zgodnie z regulaminem obowiązującym studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i ze statutem WUM.
Regulamin:
Regulamin wewnętrzny Katedry
1. Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Zakładu oraz
powołany w tym celu Opiekun Dydaktyczny.
2. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z regulaminem dydaktycznym oraz planem zajęć umieszczonym na stronie internetowej Zakładu.
3. W celu ułatwienia kontaktu Opiekuna Dydaktycznego ze studentami powinna
być założona skrzynka mailowa dostępna dla wszystkich studentów danego
roku.
4. Zajęcia z fizjologii prowadzone są w formie wykładów.
5. Student jest zobowiązany do punktualnego stawienia się na zajęcia.
6. Obecność studenta na wykładach jest obowiązkowa. W roku akademickim
dopuszcza się 1 nieobecność usprawiedliwioną oraz 1 nieobecność nieusprawiedliwioną.
17
Regulamin:
7. W przypadku wykorzystania dopuszczonych nieobecności, kolejna nieobecność będzie skutkowała obowiązkiem przygotowania pisemnego referatu, który
student ma obowiązek złożyć na najbliższych zajęciach.
8. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest obecność na co najmniej 9 wykładach i dostarczenia referatu z tematu omawianego podczas nieobecności
studenta.
9. W przypadku, gdy student miał więcej niż 3 nieobecności będzie on przystępował do zaliczenia dopuszczającego do egzaminu obejmującego cały materiał
przedmiotu.
10.Obowiązujący do egzaminu zakres materiału obejmuje:
• wiadomości przekazane na wykładach.
• wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie.
11.Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych niezaliczonego egzaminu w terminach ustalonych przez Opiekuna Dydaktycznego.
18
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów, semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
Rok akademicki: 2015/2016
Elektroradiologia
I, dwa semestry
Stacjonarne
Aparatura w diagnostyce obrazowej
Podstawowy
Zaawansowany
Język polski
I Zakład Radiologii Klinicznej
prof. dr hab.med. Marek Gołębiowski
inż. Jerzy Plota
Seminaria, ćwiczenia
150
wykłady:
12
ćwiczenia: 75
seminaria: 75
Seminaria i ćwiczenia w poniedziałki i piątki
Efekty kształcenia
Powinien poznać:
– postępy techniki w medycynie,
– nowoczesne rozwiązania aparatury elektromedycznej,
– zależności między rozwojem techniki, elektroniki a postępem w medycynie
- w zakresie wiedzy
we wszystkich aspektach,
student:
– wiedzę techniczną na bieżąco,
– rozumieć ścisłą zależność między prawidłową i właściwą eksploatacją aparatury
a wynikiem diagnozy, zabiegu i trwałości aparatury.
Powinien umieć:
– przedstawić główne rodzaje aparatów elektromedycznych,
– rozróżnić poszczególne typy aparatów,
– omówić poszczególne czynności w obsłudze aparatów,
- w zakresie umiejętności
– przedstawić zasady prawidłowej eksploatacji aparatury,
student:
– scharakteryzować sposób odbioru lub podania sygnału w aparacie,
– rozróżnić aparaturę diagnostyczną od terapeutycznej,
– rozróżnić poszczególne typy zastosowanej ochrony przeciwpożarowej,
– zastosować procedury w sytuacjach nagłych i awaryjnych.
Powinien:
– współpracować z personelem medycznym i technicznym w trakcie badań pro- w zakresie kompetencji
wadzonych zespołowo,
personalno-społecznych
– przestrzegać zasad regulaminów i instrukcji bhp.
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń i dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenia ćwiMetody oceny pracy
czeń na ocenę co najmniej dostateczną podczas kolokwiów sprawdzających.
studenta (forma i warunki Studenci, którzy nie uzyskają wymaganej do zaliczenia oceny mogą zostać dozaliczenia przedmiotu)
puszczeni do egzaminu po zaliczeniu dodatkowego kolokwium.
Egzamin końcowy z przedmiotu przeprowadzony jest w formie pisemnej.
19
Literatura obowiązkowa:
1. BHP w służbie zdrowia. Praca zbiorowa. Wyd. Woj.Stacja SANEPID 1987.
2. Medycyna Nuklearna. Toto. PZWL, Warszawa 1983.
3. Termowizja i jej zastosowanie. G.Rudowski. WKiŁ., Warszawa 1978.
4. Elektronika medyczna., J. Keller, tom. I i II. PZWL, Warszawa 1984.
5. Elektrodiagnostyka medyczna. M. Stopczyk, PZWL, Warszawa 1984.
6. Podstawy elektrotechniki medycznej. R. Miller, R. Richwian, PZWL, Warszawa 1973.
7. Promieniowanie „X” i zastosowanie w medycynie. ST.Klevenhagen.
Literatura uzupełniająca:
Książki:
1. Poradnik elektroenergetyka przemysłowego SEP. J. Laskowski.
2. Biocybernetyka i Inżyniera Biomedyczna 2000. Fizyka medyczna pod
red. G. Pawlickiego, T. Pałko.
Czasopisma:
Koło naukowe
Regulamin:
– Wszystkich przebywających na terenie pracowni rentgenowskiej obowiązują
i ogólne przepisy bhp, przepisy bhp I Zakładu Radiologii Klinicznej WUM,
– Lekceważenie zasad lub przepisów bhp może narazić osoby przebywające
w pracowni na urazy mechaniczne, porażenia prądem, oparzenia, zakażenia lub
zbyteczne napromieniowanie,
– wszelkie zagrożenia lub uszkodzenia powinny być niezwłocznie zgłaszane osobie prowadzącej zajęcia lub Kierownikowi Zakładu a czynności obarczone ryzykiem – przerwane,
– osoby nie posiadające uprawnień i zgody Kierownika Zakładu nie mogą wykonywać żadnych zapraw ani przeróbek.
20
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów,
semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Rok akademicki: 2015/2016
Elektroradiologia
I rok,
semestr I
stacjonarne
Matematyka
obowiązkowy ogólny
zaawansowany
polski
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, IV p.
prof. dr hab n. med. Jacek Przybylski
dr Maria Sobol
Seminaria, ćwiczenia
50
wykłady: 0
4
ćwiczenia: 45
seminaria: 5
Treści programowe
Przy realizowaniu niżej wymienionych zagadnień wykorzystywane są metody:
podająca, programowa, praktyczna, problemowa
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
Tematyka ćwiczeń i seminariów
1. Funkcje i ich własności:
a)sposoby przedstawiania funkcji,
b)funkcje złożone i odwrotne,
c)funkcje ograniczone i monotoniczne.
2. Granica i ciągłość funkcji:
a)ciąg liczbowy i jego granica,
b)granice funkcji,
c)granice niewłaściwe i w nieskończoności,
d)funkcje ciągłe i ich własności.
3. Pochodna funkcji:
a)definicja pochodnej,
b)ekstrema funkcji.
4. Pochodne funkcji złożonych. Pochodne wyższych rzędów.
5.Badanie przebiegu zmienności wybranych funkcji
6. Macierze, wyznaczniki, rozwiązywanie układu równań liniowych
7. Rachunek wektorowy. Iloczyn skalarny i wektorowy, pola skalarne i wektorowe, gradient,dywergencja, rotacja.
8. Całka nieoznaczona. Całka oznaczona.
9. Podstawowe pojęcia i prawa rachunku prawdopodobieństwa.
10.Rozkłady podstawowych zmiennych losowych.
Bardzo dobra znajomość matematyki na poziomie szkoły średniej.
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi elementami matematyki
wyższej oraz uzyskanie pewnej biegłości rachunkowej w stopniu koniecznym do
zrozumienia wykładów z fizyki oraz przedmiotów zawodowych.
21
Efekty kształcenia
- zna i rozumie wybrane elementy matematyki wyższej (funkcje i ich własności,
rachunek różniczkowy i całkowy),
- w zakresie wiedzy
student:
- poznał zasady stosowania rachunku wektorowego i umieć je zastosować w dalszych studiach.
- posiada biegłość rachunkową w zakresie realizowanych w kursie treści merytorycznych przedmiotu oraz wykonuje proste obliczenia,
- umie stosować zasady logiki i rachunku zbiorów do zagadnień związanych
z elektroradiologią,
- umie rozpoznać własności funkcji opisujących proste zjawiska w zakresie medycyny i elektroradilogii oraz rozwiązać związane z nimi równania i nierówności Potrafi,
- w zakresie umiejętności
student:
- zastosować rachunek macierzowy do zagadnień napotkanych w dalszych studiach,
- rozpoznawać ciągi i szeregi liczbowe oraz umieć obliczyć ich granice,
- rozpoznawać funkcje ciągłe oraz wyznaczać asymptoty funkcji rzeczywistych
jednej zmiennej rzeczywistej.
- posiada pewną biegłość rachunkowej w stopniu koniecznym do zrozumienia
wykładów z fizyki oraz przedmiotów zawodowych.
- posiada świadomość własnych ograniczeń,
- w zakresie kompetencji
- posiada nawyk i umiejętności stałego dokształcania się,
personalno-społecznych
- właściwie organizuje pracę własną.
Metody oceny pracy
Egzamin – rozwiązanie zadań otwartych
studenta (forma i warunki Ćwiczenia – ocenianie formujące
Egzamin z przedmiotu – ocenianie podsumowujące.
zaliczenia przedmiotu)
Literatura i materiały obowiązkowe:
Literatura obowiązkowa: 1. A. Sobotka „Elementy matematyki wyższej” PZWL.
2. W. Krysicki, L. Włodarski „Analiza matematyczna w zadaniach” PWN.
Literatura uzupełniająca:
Książki:
1.J. Chmaj: Rachunek różniczkowy i całkowy. Wyd. II. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 1997.
Czasopisma:
Koło naukowe
Regulamin:
1. W trakcie semestru są dwa kolokwia składające się z 5 zadań otwartych.
Z każdego kolokwium można uzyskać maksymalnie 20 punktów. Warunkiem
zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie 50% punktów + 1 z każdego kolokwium.
2. Egzamin końcowy składa się z materiału obejmującego tematykę ćwiczeń
i seminariów. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń
i seminariów.
3. Na egzaminie jest 6 zadań otwartych, za rozwiązanie wszystkich zadań można
maksymalnie zdobyć 30 punktów.
4. Warunkiem zdania zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie 60% punktów z egzaminu.
22
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów,
semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Rok akademicki: 2015/2016
Elektroradiologia
I rok,
semestr I i II
Stacjonarne
Fizyka z elementami fizyki radiacyjnej
obowiązkowy ogólny
zaawansowany
polski
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka
Ul. Chałubińskiego 5, 02-004 Warszawa, IV p.
prof. dr hab n. med. Jacek Przybylski
dr Maria Sobol
Wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia rachunkowe, seminaria
120
wykłady: 30
ćwiczenia: 50
seminaria: 40
8
Treści programowe
Przy realizowaniu niżej wymienionych zagadnień wykorzystywane są metody:
podająca, programowa, praktyczna, problemowa.
Wykłady/seminaria/ćwiczenia laboratoryjnych
• Pomiary fizyczne – wielkości fizyczne i ich jednostki. Zasadnicze wiadomości z teorii błędów (metoda podająca).
• Ruch harmoniczny, zjawisko rezonansu, zjawiska falowe, ultradźwięki.
• Podstawy fizyczne przepływów – układ krążenia krwi (metody: podająca,
praktyczna).
• Elektryczność i magnetyzm. Podstawy fizyczne bioelektryczności (metoda
podająca).
• Podstawy fizyki atomowej: atom wodory, atomy wieloelektrodowe, elektronowy rezonans paramagnetyczny, emisja wymuszona, lasery (metody:
podająca, praktyczna).
• Podstawy fizyki jądrowej: budowa atomu, prawo rozpadu promieniotwórczego, rodzaje i właściwości promieniowania, oddziaływanie promieniowania jądrowego z materią, promieniotwórczość naturalna i sztuczna (metody:
podająca, praktyczna, problemowa).
• Promieniowanie rentgenowskie, osłabienie i pochłanianie promieniowania
rentgenowskiego, zjawisko fotoelektryczne, efekt Comptona (metody: podająca, praktyczna, problemowa).
• Akceleratory.
Ćwiczenia/seminaria
Podstawy fizyczne technik elektroradiologii:
• RTG, mammografia (metoda: praktyczna, problemowa, programowana).
• Tomografia komputerowa (metoda: podająca, problemowa).
•Jądrowy rezonans magnetyczny (metoda: podająca, problemowa).
• PET (metoda: podająca, problemowa).
23
Podstawy fizyczne diagnostyki elektromedycznej
• Elektryczna i magnetyczna czynność serca (metody: praktyczna, problemowa),
• Fale mechaniczne, ultradźwięki. Biofizyka narządu słuchu (metody: podająMetody dydaktyczne
ca, praktyczna),
(organizacja zajęć)
• Wstęp do mechaniki oddychania (metody: podająca, praktyczna),
• EEG (metody: podająca, problemowa).
Znajomość fizyki na poziomie szkoły średniej). Dodatkowo studentów obowiązuje samodzielne opracowanie zagadnień do ćwiczeń przedstawionych w skrypcie
Wymagania wstępne
„Skrypt do biofizyki” praca zbiorowa.
Przed rozpoczęciem każdego ćwiczenia laboratoryjnego teoretyczne przygotowanie studentów do zajęć sprawdzane jest w formie pisemnej albo ustnej.
1. Przekazanie studentom pewnego zasobu wiedzy teoretycznej i praktycznej
pozwalającej na zrozumienie fizycznych podstaw procesów życiowych zachodzących w organizmie oraz metod fizycznych stosowanych w medycynie.
2. Poznanie fizycznej struktury układów biologicznych, fizyczna interpretacja ich
funkcji.
3. Poznanie fizycznych podstaw metod diagnostycznych.
4. Poznanie jakie mechanizmy oddziaływania czynników fizycznych na organiCele kształcenia
zmy żywe są wykorzystywane w celach terapeutycznych.
6. Znajomość czynników fizycznych oddziaływujących na człowieka w jego
środowisku.
7. Poznanie ogólnej zasady posługiwania się fizycznymi przyrządami pomiarowymi i aparaturą fizyczną.
8. Zwrócenie uwagi na to, że każdy pomiar laboratoryjny jest obarczony błędem
9. Poznanie najprostszych zasad szacowania błędów pomiarów bezpośrednich
i pośrednich.
Efekty kształcenia
- zna i rozumie podstawy fizyczne elektroradiologii, w szczególności fizykę
promieniowania jonizującego, akustyki, elektryczności i przepływu prądu elektrycznego,
- zna i rozumie fizyczne podstawy radioterapii,
- zna fizyczne podstawy nieinwazyjnych metod obrazowania,
- w zakresie wiedzy
- posiada wiedzę dotyczącą zasady działania aparatury rentgenodiagnostycznej
student:
i diagnostyki obrazowej,
- zna zasadę działania aparatury w medycynie nuklearnej: skanera PET, PET/TK,
PET/MRI,
- zna naturalne i sztuczne źródła promieniowania jonizującego oraz jego oddziaływania z materią.
- obsługuje proste przyrządy pomiarowe oraz ocenia dokładność wykonywanych
pomiarów;
- wykorzystuje znajomość praw fizyki do wyjaśnienia wpływu czynników ze- w zakresie umiejętności
wnętrznych, takich jak temperatura, przyspieszenie, ciśnienie, pole elektromastudent:
gnetyczne oraz promieniowanie jonizujące na organizm i jego elementy;
- potrafi ocenić szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do
ochrony radiologicznej.
- posiada umiejętność prostego i przejrzystego sposobu wyjaśnienia zasady działania aparatury medycznej wykorzystywanej podczas badania,
- w zakresie kompetencji
- posiada świadomość własnych ograniczeń,
personalno-społecznych
- posiada nawyk i umiejętności stałego dokształcania się,
- właściwie organizuje pracę własną.
Egzamin –test wiadomości oraz praca pisemna – rozwiązanie zadań otwartych.
Metody oceny pracy
Ćwiczenia – ocenianie formujące.
studenta (forma i warunki
Seminaria – ocena formująca.
zaliczenia przedmiotu)
Egzamin z przedmiotu – ocenianie podsumowujące.
24
Literatura obowiązkowa:
Literatura i materiały obowiązkowe:
1. „Człowiek i promieniowanie jonizujące” pod red. A. Hrynkiewicza, PWN,
Warszawa 2001.
2. „Biofizyka” pod red. prof. F. Jaroszyka.
3. „Wybrane zagadnienia z biofizyki” pod red. prof. S. Miękisza.
4. „Skrypt do biofizyki” Wydawnictwo WUM, praca zbiorowa.
Literatura uzupełniająca:
Książki:
1. „Podstawy biofizyki” pod red. prof. Pilawskiego.
2. Diagnostyka Obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań” Pruszyński
B., Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2000.
3. „Elementy fizyki, biofizyki i agrofizyki” pod red. prof. S. Przestalskiego.
4. Physics in Biology and Medicine, P. Daviodovits, Harcourt Academic Press,
An Imprint of Elsevier, 2008.
Czasopisma:
Koło naukowe
Ćwiczenia i seminaria
1. Obecność na ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. Każda nieobecność musi
być usprawiedliwiona, a ćwiczenie/seminarium należy odrobić w terminie ustalonym
z osobą odpowiedzialną za dydaktykę dla Elektroradiologii. Usprawiedliwieniem
może być zwolnienie lekarskie, bądź zaświadczenie o zaistnieniu wypadku losowego.
Ćwiczenia laboratoryjne – ocena formująca
1. Ćwiczenia laboratoryjne studenci wykonują w grupach 4-ro maksymalnie 5-cio
osobowych.
2. Warunkiem zaliczenia każdego ćwiczenia jest zaliczenie części teoretycznej
(odpowiedź ustna na początku zajęć) i części praktycznej (wykonanie ćwiczenia i napisanie sprawozdania).
3. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium końcowego jest zaliczenie wszystkich
ćwiczeń laboratoryjnych.
4. Studenci, którzy nie zaliczyli ćwiczeń laboratoryjnych są niedopuszczeni
do zaliczenia przedmiotu.
Regulamin:
Ćwiczenia rachunkowe/ seminaria
1. Zaliczenie ćwiczeń rachunkowych i seminariów – zaliczenie dwóch kolokwiów (w środku i na końcu semestru), dodatkowo pod uwagę brana jest aktywność studentów podczas zajęć.
Kolokwium (ocena podsumowująca)
1. Kolowium składa się z 20 pytań testowych jednokrotnego wyboru i 5 zadań
rachunkowych.
2. Każde pytanie testowe zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów z kolokwium
40 (20 pkt pytania testowe, 20 ptk zadania rachunkowe).
3. Pytania dotyczą materiału ćwiczeniowego i seminariów.
Warunkiem zaliczenia kolokwium jest uzyskanie 60% wszystkich punktów
Egzamin pisemny (ocena podsumowująca)
1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych,
oraz kolokwiów.
2. Egzamin końcowy składa się z materiału obejmującego tematykę wykładów,
seminariów, ćwiczeń laboratoryjnych oraz rachunkowych.
3. Egzamin składa się z 50 pytań testowych jednokrotnego wyboru i 5 zadań
rachunkowych.
4. Każde pytanie testowe zawiera 4 odpowiedzi. Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi student uzyskuje 1 punkt. Maksymalna liczba punktów z kolokwium
70 (50 pkt pytania testowe, 20 ptk zadania rachunkowe).
Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie 60% wszystkich punktów.
25
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów,
semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
Osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
- w zakresie umiejętności
student:
- w zakresie kompetencji
personalno-społecznych
Rok akademicki: 2015/2016
Elektroradiologia
I,
semestr zimowy i letni
Stacjonarne
Rentgenodiagnostyka klasyczna
Podstawowy
Zaawansowany
Język polski
I Zakład Radiologii Klinicznej
prof. dr hab. med. Marek Gołębiowski
mgr Wojciech Trojanowski
Seminaria, ćwiczenia
225
wykłady:
15
ćwiczenia: 165
seminaria: 60
Seminaria i ćwiczenia w poniedziałki i wtorki
Dostarczenie umiejętności realizacji badań rentgenowskich od strony technicznej.
Efekty kształcenia
Powinien poznać:
– fizyczne, techniczne i geometryczne podstawy rentgenografii
– metodykę ogólną badań rtg (w tym ochronę radiologiczną)
– rentgenografię ortopedyczną
– materiały światłoczułe
– techniki specjalne rtg
– metody badania głowy
– badania czaszki i jej struktur
– ciemnię automatyczną, normalizację obróbki
– badania narządów jamy brzusznej
– badania naczyniowe
– badania o.u.n.
Powinien nauczyć się:
– sprawowania opieki nad pacjentem i porozumiewania się z nim w sprawach
związanych z badaniem.
– wykonywania samodzielnie dokumentacji zdjęciowej badania rtg odpowiednio
do problemu klinicznego i treści skierowania, stanu i możliwości pacjenta, jego
budowy anatomicznej oraz możliwości technicznych aparatu.
– obsługiwać ciemnię i eksploatować materiały światłoczułe.
Powinien:
– współpracować z personelem medycznym i technicznym w trakcie badań prowadzonych zespołowo.
– przestrzegać zasad ogólnych regulaminów i instrukcji bhp.
26
Metody oceny pracy
Kolokwia cząstkowe (2 terminy wyznaczone przez Zakład). W przypadku niepostudenta (forma i warunki wodzenia trzeci termin dla wszystkich nie zaliczonych kolokwiów wyznaczony
zaliczenia przedmiotu)
jest na koniec semestru. Przedmiot kończy się egzaminem.
Po praktyce wakacyjnej student otrzymuje wpis do indeksu.
Literatura obowiązkowa: 1. B. Pruszyński: „Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka
badań. PZWL, Warszawa 2000.
2. B. Daniel: „Atlas anatomii radiologicznej człowieka”, PZWL, Warszawa 1998.
3. Klewenhagen: „Promienie X i ich zastosowanie w medycynie. PZWL.
4. Eberhardt, Iliński:” Zarys radiografii medycznej. PZWL.
Literatura uzupełniająca:
Książki:
1. B. Pruszyński: Radiologia. Diagnostyka obrazowa. PZWL.
2. St. Leszczyński: Radiologia. PZWL.
3. S.L. Zgliczyński: Radiologia. Podręcznik dla studentów. PZWL.
4. Borejko, Dziak: Badania radiologiczne 4 w ortopedii. PZWL.
5. Gładysz: Tomografia. PZWL.
6. G. Pawlicki, T. Pałko, N. Golnik, B. Gwiazdowski, L. Królicki: Cybernetyka
i Inżynieria Biomedyczna 2000. Fizyka Medyczna. Wyd. Oficyna Wydawnicza.
Exit. 2002.
Czasopisma:
– Leksykon radiologii.
– Polski przegląd Radiologii – roczniki.
Koło naukowe
Regulamin:
– Wszystkich przebywających na terenie pracowni rentgenowskiej obowiązują
ogólne przepisy bhp, oraz przepisy bhp I Zakładu Radiologii Klinicznej WUM.
– lekceważenie zasad lub przepisów bhp może narazić osoby przebywające
w pracowni na urazy mechaniczne, porażenia prądem, oparzenia, zakażenia lub
zbyteczne napromieniowanie.
– wszelkie zagrożenia lub uszkodzenia powinny być niezwłocznie zgłaszane
osobie prowadzącej zajęcia lub Kierownikowi Zakładu a czynności obarczone
ryzykiem – przerwane.
– osoby nie posiadające uprawnień i zgody Kierownika Zakładu nie mogą wykonywać żadnych zapraw ani przeróbek.
27
I WYDZIAŁ LEKARSKI
Nazwa Wydziału:
Program kształcenia (Kierunek studiów,
ELEKTRORADIOLOGIA
poziom i profil kształcenia, forma
studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia I stopnia, profil praktyczny, studia stacjonarne
profil praktyczny, studia stacjonarne):
2015/2016
Rok akademicki:
Nazwa modułu/ przedmiotu:
PATOMORFOLOGIA
Kod przedmiotu:
Katedra i Zakład Patomorfologii
Jednostki prowadzące kształcenie:
Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka
Kierownik jednostki/jednostek:
Rok studiów (rok, na którym realizowaI
ny jest przedmiot):
Semestr studiów (semestr, na którym
I
realizowany jest przedmiot):
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
Podstawowy
kierunkowy, fakultatywny):
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska
mgr Tomasz Ilczuk
oraz stopnie naukowe wszystkich wykłaDr n. med. Jolanta Rybczyńska
dowców prowadzących przedmiot):
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot
dostępny jest dla studentów w ramach
NIE
programu Erasmus):
Osoba odpowiedzialna za sylabus
(osoba, do której należy zgłaszać uwagi mgr Tomasz Ilczuk
dotyczące sylabusa):
2
Liczba punktów ECTS:
1. Cele kształcenia
Celem nauczania patomorfologii jest wyjaśnienie podstawowych mechanizmów patogenetycznych choroby
na poziomie komórkowym, narządowym i układowym, pozwalające na zrozumienie zaburzonej funkcji organizmu w czasie choroby. Ponadto nauczanie przedmiotu ma za zadanie zapoznanie studentów z następstwami
ogólnoustrojowymi zaburzonej czynności poszczególnych narządów i układów.
2. Wymagania wstępne
Podstawowe wiadomości z zakresu anatomii prawidłowej, fizjologii i biochemii człowieka.
3. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Odniesienie do efektu
Symbol
Opis
kierunkowego
Zna i rozumie procesy fizjologiczne człowieka oraz
K_W02
M1_W02
mechanizmy patofizjologii chorób
Zna podstawy onkologii, rozumie miejsce onkologii
we współczesnej medycynie, w zakresie swoich komK_W18
M1_W03
petencji rozumie symptomologie chorób nowotworowych, zna zasady rejestracji nowotworów
Definiuje podstawowe pojęcia z zakresu patologii
K_W19
M1_W02
ogólnej, w tym zaburzeń w krążeniu, zmian wstecznych, zmian postępowych, zapaleń i nowotworów
Potrafi skutecznie komunikować się ze współpracowK_U03
M1_U03
nikami i innymi pracownikami ochrony zdrowia
K_K01
Posiada nawyki i umiejętności stałego doskonalenia
się
28
M1_K01
Formy prowadzonych zajęć
Forma
Liczba godzin
Minimalna liczba osób
w grupie
Liczba grup
Wykład
Seminarium
30
2
Ćwiczenia
4. Tematy zajęć i treści kształcenia
S1 – Wprowadzenie do patomorfologii mgr Tomasz Ilczuk
S2 – Podstawy immunopatologii mgr Tomasz Ilczuk
S3 – Uszkodzenie i śmierć komórki. Procesy adaptacyjne mgr Tomasz Ilczuk
S4 – Zaburzenia hemodynamiczne, zakrzepica i wstrząs mgr Tomasz Ilczuk
S5 – Miażdżyca i jej następstwa (zawał serca, udar mózgu) mgr Tomasz Ilczuk
S6 – Patologia ogólna zapaleń mgr Tomasz Ilczuk
S7 – Patologia ogólna nowotworów mgr Tomasz Ilczuk
S8 – Patologia ogólna chorób zakaźnych mgr Tomasz Ilczuk
S9 – Patologia wieku rozwojowego dr n. med. Jolanta Rybczyńska
S10 – Zaliczenie seminariów mgr Tomasz Ilczuk
5. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Przedmiotowy
efekt kształcenia
Zgodnie z pkt.
4
6.
Formy prowadzonych zajęć
S
Treści kształcenia
Dotyczy
wszystkich w/w
tematów
Sposoby weryfikacji efektu
kształcenia
Kryterium zaliczenia
Kolokwia, dyskusja w trakcie
zajęć
Uczestnictwo
w zajęciach jest
obowiązkowe.
Przedmiot
kończy się
zaliczeniem bez
oceny
Kierunkowy
efekt kształcenia – zgodny
z Uchwałą
Senatu
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie bez oceny
ocena
kryteria
niezadowalająca wiedza, umiejętności, kompetencje
niezaliczone
(poniżej 60% opanowania W,U,K)
zadowalająca wiedza, umiejętności, kompetencje, z liczzaliczone
nymi błędami (próg 60% opanowania W,U,K)
7. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Materiały z seminariów.
Literatura uzupełniająca:
1. Kumar V, Abbas AK, Aster J: Patologia Robbins wyd. 2. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2014 (wybrane
rozdziały).
2. Stachura J, Domagała W: Patologia znaczy słowo o chorobie t. I-III. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2005 (wybrane rozdziały).
3. Kruś S, Anatomia patologiczna, wyd. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000 (wybrane rozdziały).
4. Domagała W, Chosia M, Urasińska E: Podstawy patologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
2010 (wybrane rozdziały).
5. Stevens A, Lowe J: Patologia. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004 (wybrane rozdziały).
29
8.
Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład
30
1
Seminarium
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
15
0,5
Przygotowanie studenta do seminarium
Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć
15
0,5
Przygotowanie do zaliczeń
Inne (jakie?)
60
2
Razem
9. Informacje dodatkowe
Zajęcia z Patomorfologii odbywają się w Katedrze i Zakładzie Patomorfologii przy ul. Pawińskiego 7, sala
seminaryjna P34 (parter)
30
Kierunek:
Specjalność:
Rok studiów, semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Rok akademicki: 2015/2016
Lekarski
Elektroradiologia
I rok,
semestr I i II
stacjonarne
FIZJOLOGIA Z PATOFIZJOLOGIĄ
nauki przedkliniczne
podstawowy
polski
Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej
ul. Pawińskiego 3C Warszawa
dr hab. n med. Agnieszka Cudnoch – Jędrzejewska
dr n med. Elwira Milik
Seminaria 3h
Wykłady: 0 h
Seminaria: 75
Ćwiczenia: 0 h
5
Zajęcia prowadzone są w formie seminariów podzielonych na bloki tematyczne na których omawiane są fizjologiczne i patofizjologiczne procesy zachodzące
w ludzkim organizmie, interpretowane objawy chorobowe oraz wyniki badań diagnostycznych na podstawie praktycznych przykładów, tzw. „case study”.
znajomość anatomii człowieka
Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających
prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności
kojarzenia procesów oraz myślenia o poszczególnych narządach i układach, jako
elementach całego organizmu, poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu
poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do
naturalnych obciążeń życia codziennego oraz do warunków ekstremalnych. Celem
nauczania patofizjologii jest poznanie zmian zachodzących w organizmie pod wpływem czynników patogennych.
Bloki tematyczne i zakres poruszanych zagadnień.
Program seminariów z zagadnień fizjologii i patofizjologii
Cele kształcenia
1. Elektrofizjologia nerwów obwodowych, mięśni, synapsy. Układ autonomiczny.
2. Układ ruchowy – mięśnie poprzecznie prążkowane i gładkie. Mechanika
skurczu mięśnia. Regulacja napięcia mięśniowego. Patofizjologia układu
ruchowego. Zaburzenia pre- i postsynaptyczne płytki nerwowo-mięśniowej
(miasthenia gravis, zatrucia toksyną tężcowa i toksyną botulinową). Miopatie
(dystrofia mięśniowa Duchenne’a, dystrofia mięśniowa Beckera). Uszkodzenie
dróg piramidowych.
3. Odruchy rdzeniowe. Ponadrdzeniowa kontrola czynności ruchowych. Zwoje
podstawy. Układ przedsionkowy. Móżdżek. Patofizjologia wybranych chorób
układu nerwowego: choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, choroba Huntingtona, stwardnienie rozsiane, zespół móżdżkowy.
4. Neurofizjologia układów czuciowych. Ból fizjologiczny. Peptydy opioidowe.
Układ siatkowy, układ limbiczny. Rytmika funkcji biologicznych.
31
Cele kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
5. Patofizjologia układów czuciowych. Charakterystyka wybranych zespołów
chorobowych wynikających z uszkodzenia dróg nerwowych i kory somatosensorycznej. Ból patologiczny. Udar krwotoczny i niedokrwienny mózgu.
6. Fizjologia i patofizjologia narządów zmysłów: słuch, wzrok. Mowa.
7. Pierwsze seminarium sprawdzające – forma testowa
8. Elementy morfotyczne krwi, transport gazów, procesy krzepnięcia. Patofizjologia niedokrwistości. Konflikt serologiczny. Zaburzenia hemostazy.
9. Fizjologia układu krążenia. Układ bodźco-przewodzący serca. Podstawy fizjologiczne EKG. Patofizjologia podstawowych zaburzeń rytmu i przewodzenia.
10.Regulacja ciśnienia tętniczego krwi. Krążenie w poszczególnych narządach.
Mikrokrążenie, mechanizmy powstawania obrzęków.
11.Patofizjologia nadciśnienia tętniczego. Patofizjologia miażdżycy ze szczególnym uwzględnieniem choroby niedokrwiennej serca. Niewydolność serca.
12.Mechanika oddychania. Wymiana gazowa. Podstawowe próby spirometryczne. Regulacja nerwowa i humoralna oddychania. Adaptacja do warunków
wysokorógskich. Patofizjologia chorób obturacyjnych i restrykcyjnych układu
oddechowego (astma oskrzelowa, POCHP, rozedma, pylice). Ostra i przewlekła niewydolność oddechowa.
13.Energetyka i termoregulacja. Fizjologia wysiłku fizycznego osób zdrowych
i chorych
14.Drugie seminarium sprawdzające – forma testowa
15.Fizjologia przewodu pokarmowego. Wydzielanie żołądkowe, jelitowe, procesy
trawienne i wchłanianie. Funkcje wątroby i trzustki.
16.Patofizjologia choroby wrzodowej i zapalenia trzustki. Cukrzyca. Niewydolność wątroby. Podstawowe objawy zaburzenia funkcji układu pokarmowego.
17.Fizjologia nerek. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Równowaga kwasowo-zasadowa.
18.Patofizjologia niewydolności nerek. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej.
19.Hormony przysadki, tarczycy, nadnerczy. Choroby przysadki (akromegalia,
zespół Cushinga). Nadczynność i niedoczynność tarczycy. Nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy.
20.Cykl miesiączkowy. Zaburzenia miesiączkowania. Fizjologia i patofizjologia
ciąży.
21.Trzecie seminarium sprawdzające – forma testowa.
Efekty kształcenia
B.W1. opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych
B.W2. opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm działania buforów
i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej;
B.W3. zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia,
roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa – Donnana;
B.W18. zna zaburzenia trawienia i wchłaniania, wytwarzania kwasu solnego w żołądku oraz wytwarzania i wydzielania żółci;
B.W19. zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej
diety;
B.W20. zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru
w organizmie;
B.W24. zna podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz
wyższe czynności nerwowe, a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich
oraz funkcje krwi
B.W25. zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów
organizmu człowieka, w tym układu: krążenia, oddechowego, pokarmowego,
moczowego, i powłok skórnych oraz rozumie zależności istniejące między nimi;
B.W26. zna konsekwencje zaburzeń reakcji hormonalnej;
B. W27. zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn
B.W28. zna mechanizmy starzenia się organizmu;
32
- w zakresie wiedzy
student:
- w zakresie umiejętności student:
- w zakresie kompetencji
personalno-społecznych
1.
Metody oceny
pracy studenta (forma
i warunki zaliczenia
przedmiotu)
Literatura obowiązkowa:
Literatura uzupełniająca:
Koło naukowe
Regulamin:
B.W30. zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów
biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi;
C.W33. wymienia postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
B.U7. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny,
ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację,
przejście od stanu snu do stanu czuwania;
B.U14. planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki
i wyciąga wnioski w zakresie fizjologii i patofizjologii;
C.U12. analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny.
Zaliczenie w formie testowej
Ganong W.F. Fizjologia, Warszawa 2007, PZWL
Maśliński S., Ryżewski J. Patofizjologia, Warszawa 2012, PZWL
Stanisław Konturek. Fizjologia człowieka, Wrocław 2013, wyd.2., Elsevier Urban
& Partner
Zajęcia odbywają się zgodnie z regulaminem obowiązującym studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i ze statutem WUM.
Regulamin wewnętrzny Zakładu
1. Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Zakładu oraz
powołany w tym celu Opiekun Dydaktyczny.
2. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z regulaminem dydaktycznym oraz planem zajęć umieszczonym na stronie internetowej Zakładu.
3. W celu ułatwienia kontaktu Opiekuna Dydaktycznego ze studentami starosta
roku powinien założyć skrzynkę mailową dostępną dla wszystkich studentów
danego roku.
4. Zajęcia z fizjologii i patofizjologii prowadzone są w formie seminariów.
5. Student jest zobowiązany do punktualnego stawienia się na zajęcia.
6. Obecność studenta na seminariach jest obowiązkowa. W roku akademickim
dopuszcza się 2 nieobecności usprawiedliwione oraz 1 nieobecność nieusprawiedliwiona.
7. W przypadku wykorzystania dopuszczonych nieobecności, kolejna nieobecność będzie skutkowała obowiązkiem przygotowania pisemnego referatu, który
student ma obowiązek złożyć na najbliższym seminarium
8. Obecność na seminariach sprawdzających jest obowiązkowa
9. Po zakończeniu każdego bloku zajęć odbywać się będzie seminarium sprawdzające w formie testowej. Osoby, które zaliczyły 70% pytań każdego seminarium sprawdzającego zostaną zwolnione z zaliczenia końcowego przedmiotu.
10.Do zaliczenia końcowego przedmiotu nie zostaną dopuszczone osoby, który
przekroczyły dopuszczone regulaminem nieobecności oraz nie przygotowali
referatów z opuszczonych tematów seminariów.
11.Obowiązujący do egzaminu zakres materiału obejmuje:
a. wiadomości przekazane na seminariach,
b.wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie.
33
Wydział:
Kierunek:
Rok studiów,
semestr:
Tryb studiów:
Nazwa przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Poziom przedmiotu
Język wykładowy:
Nazwa jednostki dydaktycznej prowadzącej
zajęcia:
Imię i nazwisko
Kierownika Zakładu
Imię i nazwisko
osoby odpowiedzialnej
za dydaktykę:
Rodzaj zajęć:
Łączna liczba godzin
Liczba godzin:
Liczba punktów ECTS
Metody dydaktyczne
(organizacja zajęć)
Wymagania wstępne
Cele kształcenia
- w zakresie wiedzy
student:
Rok akademicki: 2015/16
I Wydział Lekarski
Elektroradiologia
I rok, semestr I i II
Stacjonarne
Język Obcy w Medycynie: (do wyboru język
angielski, francuski, niemiecki lub rosyjski)
obowiązkowy ogólny
zaawansowany
język angielski, francuski, niemiecki, rosyjski w zależności od wyboru
Studium Języków Obcych
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa, tel: 22 5 20 863
[email protected]; www.sjo.wum.edu.pl
dr Maciej Ganczar
mgr Urszula Swoboda-Rydz
ćwiczenia
60
wykłady:
ćwiczenia: 60
seminaria:
3
Metody podające:
• wprowadzenie informacyjne
• metoda przewodniego tekstu
• wyjaśnienie.
Metody problemowe:
• omówienie problemu.
Metody aktywizujące:
• metoda przypadków – analiza struktury języka i języka opisu przypadków
• metoda sytuacyjna (odgrywanie ról)
• dyskusja dydaktyczna.
Metody eksponujące:
• filmy i nagrania audio.
Metody praktyczne:
• ćwiczenia językowe utrwalające
• własna wypowiedź na wybrany temat związany z medycyną na podstawie
literatury specjalistycznej.
Opanowanie wybranego języka na poziomie B1 Europejskiego Systemu Opisu
Kształcenia Językowego Rady Europy (ocena na świadectwie maturalnym lub właściwy certyfikat).
Posługiwanie się wybranym językiem obcym na poziomie min. B2 według
ESOKJ w zakresie medycyny, z rozróżnieniem języka tekstów specjalistycznych
i komunikacji w środowisku zawodowym oraz języka w komunikacji z pacjentem.
Efekty kształcenia
W wybranym języku obcym:
1. Posługuje się mianownictwem anatomicznym i opisuje budowę ciała ludzkiego.
2. Określa czynności fizjologiczne podstawowych układów i narządów człowieka.
3. Posługuje się nazwami najczęściej występujących zaburzeń i jednostek chorobowych.
4. Posługuje się nazwami objawów przedmiotowych i podmiotowych z rozróżnieniem terminów specjalistycznych i stosowanych w komunikacji z pacjentami.
34
5. Posługuje się nazwami oddziałów szpitalnych i ich części oraz innych jednostek specjalistycznych.
6. Posługuje się nazwami podstawowych zabiegów z zakresu pierwszej pomocy.
1. Krytycznie analizuje piśmiennictwo medyczne w wybranym języku obcym
oraz wyciąga wnioski w oparciu o dostępna literaturę.
- w zakresie umiejętno2. Potrafi porozumieć się z pacjentem w jednym z języków obcych.
ści student:
3. W wybranym języku obcym potrafi opracować zagadnienie na temat związany
z medycyną i przedstawić je w postaci streszczenia pisemnego i ustnego.
1. Potrafi nawiązać i utrzymać pełen szacunku kontakt z chorym.
- w zakresie kompetencji
2. Posiada świadomość własnych ograniczeń w dziedzinie znajomości języka
personalno-społecznych
obcego i umiejętność stałego dokształcania się.
Warunkiem zaliczenia każdego semestru jest systematyczny, aktywny udział
w zajęciach, obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach w semestrze, pozytywne oceny z pisemnego zaliczenia kończącego semestr oraz przedstawienie ustne
wybranego zagadnienie medycznego w oparciu o dodatkową lekturę.
Metody oceny pracy
Forma zaliczenia:
studenta (forma i warunki
Zaliczenie pisemne – testy otwarte, testy krótkiej odpowiedzi, testy zamknięte
zaliczenia przedmiotu)
prawda-fałsz, dobieranie i uzupełnianie, transformacje zdań i parafraza tekstu, tłumaczenie z języka polskiego na wybrany język obcy oraz uzupełnianie luk w tekście.
Część ustna – opracowanie i przedstawienie wybranego zagadnienia medycznego z zakresu procesów fizjologicznych i chorobowych lub jednostki chorobowej.
Skala ocen – numeryczna i słowna obowiązująca w WUM.
Język angielski:
Ciecierska Joanna, Jenike Barbara: English for Medicine. PZWL 2007.
Język francuski:
Fassier Thomas, Talavera-Goy Solange: Le français des médecins. PUG 2009.
Literatura obowiązkoJęzyk niemiecki:
wa:
Ganczar Maciej, Rogowska Barbara: Medycyna. Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne. Warszawa: Hueber 2007.
Język rosyjski:
Hajczuk Roman: Ruskij jazyk w medycynie. Warszawa: PZWL 2008.
Język angielski:
Beers Mark H., Potter Robert S., Jones Thomas V., Kaplan Justin L., Berkwits Michael [eds.]: The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 19th ed.
Glendinning Eric H., Beverly Holmström Anne S.: English in Medicine. Cambridge: University Press 2010.
Glendinning Eric H., Howard Richard: Professional English in Use. Cambridge:
University Press 2010.
Murrey L., Wilkinson I. B., Rajogopalan S. R.: Oxford Handbook of Clinical Medicine. Oxford 2010.
Literatura uzupełniaJęzyk francuski: Mourlhon-Dallies Florence, Tolas Jacqueline: Santé-médecine.
jąca:
Com, Paris: CLE International 2007.
Język niemiecki: Schrimpf Ulrike, Bahnemann Markus: Deutsch für Ärztinnen und
Ärzte. Heidelberg: Springer 2010.
Język rosyjski: Nelson-Anderson D.A., Komers I.B.: Medicynskij sprawocznik.
Moskwa: Sonters Publishing Inc. 1995 Tłum. na język rosyjski. Wydawnictwo
Sowa 2001.
Czasopisma:
J. angielski: The Lancet, BMJ, JAMA, Scientific American.
J. francuski: www.doctissimo.fr
J. niemiecki: Medical Tribune.
Koło naukowe
- w zakresie wiedzy
student:
35
Regulamin:
Regulamin zajęć w Studium Języków Obcych Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego
1. Studium Języków Obcych (SJO) prowadzi zajęcia z języków nowożytnych i języka łacińskiego zgodnie z programem studiów obowiązującym na danym kierunku.
2. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności od nauczanego języka oraz kierunku studiów.
3. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych przyszłych absolwentów.
4. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny
uzyskane z kolokwiów cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego
i prezentacji w przypadku języków nowożytnych.
5. W przypadku nieobecności:
- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch
tygodni od daty nieobecności,
- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie
do kierownika SJO z prośbą o umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej
nieobecności w trybie indywidualnym,
- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania semestru (w wypadku pobytu w szpitalu student może ubiegać się
o zgodę na zaliczanie nieobecności w sesji poprawkowej).
6. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr
w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia
sprawdzianu, studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy ustalony przez
prowadzącego. Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed
rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej. Student, który przystępuje do pierwszego
terminu poprawkowego może otrzymać ocenę nie wyższą niż 3,0 (dst). W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje drugi termin poprawkowy
zgodnie z regulaminem studiów. Student otrzymuje wpis do indeksu od wykładowcy i potwierdza go u kierownik lub zastępcy kierownika SJO.
7. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien
złożyć stosowne podanie do kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć.
8. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym dla danego kierunku i roku studiów.
9. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku
studiów w WUM lub innej uczelni nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem studiów na aktualnym kierunku studiów.
10. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez kierownictwo SJO.
SKALA OCEN
ZALICZENIA i EGZAMINY
(w %)
91%-100% ------ 5 (bardzo dobry)
86%-90,99% --- 4.5 (ponad dobry)
80%-85,99% --- 4 (dobry)
70%-79,99% --- 3.5 (dość dobry)
60%-69,99% --- 3 (dostateczny)
36
I Wydział Lekarski
Nazwa Wydziału:
Program kształcenia (Kierunek studiów,
poziom i profil kształcenia, forma
Elektroradiologia, Studia I stopnia/studia stacjonarne
studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia
profil praktyczny, studia stacjonarne):
2015/2016
Rok akademicki:
Nazwa modułu/ przedmiotu:
Kod przedmiotu:
Jednostki prowadzące kształcenie:
Kierownik jednostki/jednostek:
Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot):
Semestr studiów (semestr, na którym
realizowany jest przedmiot):
Typ modułu/przedmiotu (podstawowy,
kierunkowy, fakultatywny):
Wychowanie Fizyczne
25085
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 81A, tel: 57.20.528,
[email protected]
Mgr Jerzy Chrzanowski
I Rok
Zimowy i letni
podstawowy
Mgr Jerzy Chrzanowski, mgr Bożena Glinkowska, mgr Agnieszka
Osoby prowadzące (imiona, nazwiska
Besler, mgr Anna Sobianek, mgr Agnieszka Besler, mgr Grażyna
oraz stopnie naukowe wszystkich wykła- Prokurat, mgr Marzena Walenda, mgr Kinga Klaś-Pupar, mgr Andowców prowadzących przedmiot):
toni Stradomski, mgr Jacek Szczepański, mgr Mariusz Mirosz,
mgr Jerzy Skolimowski, mgr Tomasz Koziński
Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot
dostępny jest dla studentów w ramach
programu Erasmus):
Osoba odpowiedzialna za sylabus
z-ca Kierownika mgr Bożena Glinkowska, bglinkowska@wum.
(osoba, do której należy zgłaszać uwagi
edu.pl
dotyczące sylabusa):
2
Liczba punktów ECTS:
1. Cele kształcenia
1. kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ludzkiego ciała,
2. harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja budowy ciała, stymulacja
układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego,
3. hartowanie organizmu na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność na stres).
4. zapoznanie z zasadami i metodologią programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział
w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji.
2. Wymagania wstępne
Po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z Wychowania Fizycznego każdy student
ma obowiązek zapisania się drogą elektroniczną, poprzez Internet http://www.zapisywf.wum.edu.pl na wybrane
przez siebie ćwiczenia – zajęcia praktyczne.
3. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Odniesienie do
Symbol
Opis
efektu kierunkowego
zna budowę ciała ludzkiego: części ciała, osie, płaszczyzny w poA03W
25085_W01
dejściu topograficznym i czynnościowym;
zna zasady statyki i biomechaniki w odniesieniu do organizmu
B07W
25085_W02
ludzkiego obowiązujące w trakcie określonej aktywności fizycznej
zna zasady równowagi kwasowo-zasadowej oraz transportu tlenu
B21W
25085_W03
i dwutlenku węgla w organizmie podczas wysiłku fizycznego
37
G15W
zna zasady planowania i ewaluacji działań profilaktycznych
zna źródła stresu i możliwości ich eliminacji poprzez aktywność
G19W
25085_W05
fizyczną
dostrzega i właściwie reaguje na oznaki zachowań antyzdrowotD02U
25085_U01
nych i autodestrukcyjnych
rozpoznaje własne ograniczenia fizyczne w trakcie wykonywania
podstawowych elementów techniki wybranych dyscyplin sportoD14U
25085_U02
wo-rekreacyjnych, ocenia własne deficyty i potrzeby edukacyjne
oraz planuje aktywność fizyczną i jej ewaluację
D16U
25085_U03
przekazuje zdobytą wiedzę na temat kultury fizycznej innym
rozpoznaje podstawowe pojęcia związane ze zdrowiem, stylem
G02U
25085_K01
życia i stanem zdrowia populacji
rozpoznaje potrzeby zdrowotne i planuje działania z zakresu
G11U
25085_K02
profilaktyki i promocji „sportów całego życia”
4. Formy prowadzonych zajęć
Minimalna liczba osób
Forma
Liczba godzin
Liczba grup
w grupie
Wykład
Seminarium
Ćwiczenia
60
5. Tematy zajęć i treści kształcenia
Zgodne z programem nauczania wybranej przez studenta dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej, które obejmują rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości.
Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego życia” ( indywidualnych
i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej. Ruch, jako czynnik zapobiegający
chorobom i umacniający zdrowie. Właściwe reagowanie na oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych. Szczególnie uzdolnieni sportowo studenci uczestniczą w zajęciach sekcji sportowych i reprezentują
Uczelnię w Akademickich Mistrzostwach Warszawy i Mazowsza oraz w Akademickich Mistrzostwach Polski.
6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Kierunkowy
Przedmiotowy
Sposoby weryefekt kształceFormy prowa- Treści kształKryterium zaliefekt kształfikacji efektu
nia – zgodny
dzonych zajęć cenia
czenia
cenia
kształcenia
z Uchwałą
Senatu
- systematyczne
uczęszczanie
na zajęcia (80%
- obserwacja
A03W
25085_W01
frekwencja tzn.
pracy studenta
B07W
25085_W02
nie mniej
- ocena aktywnoB21W
25085_W03
C,S
niż 12 zajęć
ści w czasie zajęć
G15W
25085_W04
w semestrze
- Testy sprawnoG19W
25085_W05
- udział w testach
ściowe, zawody
sprawności
fizycznej, zawodach
- systematyczne
- obserwacja
uczęszczanie
G19W
pracy studenta
25085_U01
na zajęcia (80%
D02U
- ocena aktywno25085_U02
C
frekwencja tzn.
D14U
ści w czasie zajęć
25085_U03
nie mniej
D16U
- ocena przygotoniż 12 zajęć
wania do zajęć
w semestrze
25085_W04
38
25085_K01
25085_K02
C
- obserwacja
pracy studenta
- systematyczne
uczęszczanie
na zajęcia (80%
frekwencja tzn.
nie mniej
niż 12 zajęć
w semestrze
G02U
G11U
Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: nie dotyczy
ocena
2,0 (ndst)
3,0 (dost.)
3,5 (ddb)
4,0 (db)
4,5 (pdb)
5,0 (bdb)
kryteria
7. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Zgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowana na pierwszych zajęciach.
2. Literatura uzupełniająca:
8. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład
60
Ćwiczenia
2
Forma aktywności
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do seminarium
Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć
Przygotowanie do zaliczeń
Inne (jakie?)
2
Razem
9. Informacje dodatkowe
Studenckie Koło Naukowe „TeleZdrowie”, opiekun mgr Bożena Glinkowska
Studenckie Koło Naukowe „Odnowa biologiczna”, opiekun mgr Anna Lipka
39
Nazwa Wydziału:
Program kształcenia:
Rok akademicki:
Nazwa modułu/przedmiotu:
I Wydział Lekarski
kierunek elektroradiologia, studia licencjackie
2015/2016
Etyka medyczna
Kod przedmiotu (z systemu Pensum):
Zakład Bioetyki i Humanistycznych Podstaw Medycyny
Jednostka/i prowadząca/e kształcenie:
Prof. dr hab. Tomasz Pasierski
Kierownik jednostki/jednostek:
I
Rok studiów:
Semestr studiów:
I
Typ modułu/przedmiotu:
podstawowy
Osoby prowadzące:
Prof. nadzw. Marek Wichrowski
Erasmus TAK/NIE:
TAK
Prof. nadzw. Marek Wichrowski
Osoba odpowiedzialna za sylabus:
1
Liczba punktów ECTS:
1. Cele kształcenia
Wykłady: zapoznanie studentów z teoretyczno-filozoficznymi podstawami etyki medycznej oraz podstawowymi pojęciami, standardami i regulacjami właściwymi dla etyki lekarskiej.
2. Wymagania wstępne
brak
3. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol przedmiotowego
Odniesienie do efektu
Treść przedmiotowego efektu kształcenia
efektu kształcenia
kierunkowego (numer)
W1
W2
W3
W4
W5
U1
U2
U3
rozumie społeczną rolę lekarza i pracownika
służby zdrowia
zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady
i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania
zespołu terapeutycznego
rozumie kulturowe, etniczne i narodowe uwarunkowania zachowań ludzkich
zna filozoficzne i metodologiczne podstawy medycyny opartej na dowodach
przestrzega wzorców etycznych w działaniach
zawodowych
posiada zdolność rozpoznawania etycznych
wymiarów decyzji medycznych i odróżniania
aspektów faktualnych od normatywnych
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do
ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie
lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej
śmierci
40
D.W6.
D.W13.
D.W14.
D.W16.
D.W20.
D.U12.
D.U13.
D.U14.
U4
U5
wykazuje odpowiedzialność za podnoszenie
swoich kwalifikacji i przekazywanie wiedzy innym
rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych,
planuje własną aktywność edukacyjną
D.U15.
D.U16.
ujawnia szacunek dla innych i tolerancję wobec
odmiennych poglądów i priorytetów życiowych
ujawnia współczucie dla cierpiących i gotowość do
K2
bezinteresownego niesienia pomocy
współpracuje w grupie przy rozwiązywaniu medyczK3
nych dylematów etycznych
szanuje prawo i etyczne wytyczne mające zastosowaK4
nie w medycynie
Formy prowadzonych zajęć
K1
4.
Forma
Liczba godzin
Liczba grup
Wykład
20
1
Ćwiczenia
0
0
5. Tematy zajęć i treści kształcenia
1. Etyka ogólna, etyki szczegółowe i zawodowe. Bioetyka a prawo medyczne.
2. Bioetyka prawa naturalnego: zasada świętości życia
3. Bioetyka utylitarystyczna: zasada jakości życia
4 Klasyczne dylematy moralne: spór o eutanazję
5. Klasyczne dylematy moralne: spór o status moralny embrionu
6. Etyczne aspekty inżynierii genetycznej
7. Modele opieki zdrowotnej
8. Sprawiedliwość dystrybutywna w opiece zdrowotnej.
6. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia
Symbol przedSymbole form prowaSposoby weryfikacji efektu
miotowego efekdzonych zajęć
kształcenia
tu kształcenia
Minimalna liczba osób
w grupie
Kryterium zaliczenia
7. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: np. egzamin testowy, egzamin praktyczny lub zaliczenie bez oceny (nie dotyczy)
ocena
kryteria
2,0 (ndst)
Nie dotyczy
3,0 (dost)
Nie dotyczy
3,5 (ddb)
Nie dotyczy
4,0 (db)
Nie dotyczy
4,5 (pdb)
Nie dotyczy
5,0 (bdb)
Nie dotyczy
8. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. P. Łuków, T. Pasierski, Etyka medyczna z elementami filozofii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2014.
2. M.Wichrowski, Prawo do życia, Przegląd Humanistyczny, lipiec 2015.
41
9.
Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności
Liczba godzin
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład
20
Samodzielna praca studenta
10. Informacje dodatkowe
Zaliczenie pisemne wykładu (wybrany temat). Zaliczenie po ostatnim wykładzie.
42
Liczba punktów ECTS
0,8
PRZYSPOSOBIENIE BIBLIOTECZNE
BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (22)1166003; 1166004
e-mail: [email protected]
www.biblioteka.wum.edu.pl
p.o. Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
e-mail: [email protected]
Odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: 900–1200.
Jednorazowe zajęcia z przysposobienia bibliotecznego (2 godz.) odbywają się w Czytelni Ogólnej
Biblioteki Głównej (parter), przy ul. Oczki 1, dla grup dziekańskich.
Celem zajęć jest: przygotowanie do samodzielnego korzystania z systemu informacyjno-bibliotecznego uczelni, zapoznanie się z możliwościami oferowanymi przez Bibliotekę w zakresie dostępu
do literatury medycznej.
Wykład poświęcony jest omówieniu struktury i zasad korzystania z systemu biblioteczno-informacyjnego WUM oraz najważniejszych bibliotek w Warszawie ze szczególnym uwzględnieniem
bibliotek medycznych. Prezentowane są bazy danych, serwisy informacyjne i edukacyjne dostępne
ze strony www.bibl.amwaw.edu.pl
Ćwiczenia polegają na wyszukiwaniu w katalogach wybranych pozycji z literatury i wypełnieniu
rewersu.
Za treść zamieszczonych materiałów, odpowiadają poszczególne jednostki
w których będą odbywać się zajęcia.
43