JAK ZMNIEJSZYĆ ZAGROŻENIE DZIECI NA ULICY ?

Stanisława Zielińska
Piła, 2014
JAK ZMNIEJSZYĆ ZAGROŻENIE DZIECI NA ULICY ?
Prowadzić ciągłą, należytą edukację od najmłodszych lat.
Rodzice i prawni opiekunowie są dla dziecka pierwszymi osobami, które mają obowiązek
otoczyć je troskliwą opieką i należytą edukacją od najmłodszych lat. Szczególnie wtedy, kiedy
znajdujemy się na chodniku, na drodze i w otoczeniu infrastruktury drogowej.
„Uczymy się cnót przez stałe uprawianie szlachetnej działalności. I tak jak z łatwością uczą się dzieci
chodzenia - chodząc, mówienia - mówiąc, pisania - pisząc, tak też nauczą się posłuszeństwa przez posłuch,
prawdomówności przez mówienie prawdy, wytrwałości przez wytrwanie. To wymaga jednak, aby dzieci w
swoim otoczeniu (szczególnie w procesie edukacji) widziały tylko takie zachowanie, jakiego się od nich żąda
i jakim się mają wykazać (teraz i w przyszłości). Przykład wychowawczy nauczyciela, rodziców, kolegów to
najważniejszy środek wychowania moralnego.”
Jan Amos Komeński
Informacje dla rodziców i opiekunów dzieci
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
W swoich zachowaniach zawsze dajemy dobry przykład, wykorzystując etap w życiu dziecka, gdy
naśladuje dorosłych.
Pamiętajmy, że każde wspólne wyjście z domu (na spacer, zakupy, do przedszkola, szkoły), to
konkretna nauka zachowań, zasad i przepisów ruchu drogowego.
Nie naruszamy przepisów i nie popełniamy błędów, szczególnie przy dzieciach (przebieganie jezdni,
nie rozglądanie się, przechodzenie na czerwonym świetle, bo nic nie jedzie).
Przed wejściem na jezdnię wyraźnie rozglądamy się, odwracamy głowę w lewo i w prawo, by dziecko
wyraźnie widziało jak ma postępować, gdy będzie samo i jak my sami chcielibyśmy by postępowało.
Wyjaśniamy zasady ruchu pokazując i komentując rzeczywiste sytuacje na ulicy i jak należy
postępować, a jak robią to inni. Mówimy, że teraz nie przechodzimy przez jezdnię, bo jest światło
czerwone lub jedzie samochód.
Starannie dobieramy słowa, mówiąc prosto np.: „światła dla pieszych”, a nie: „uważaj”, „bądź
ostrożny”, które są zbyt abstrakcyjne i niewiele znaczą dla dziecka.
Jesteśmy spokojni i cierpliwi wobec dzieci, nie robimy im wymówek, gdy źle postępują, gdyż w swoim
rozwoju psychofizycznym nie są jeszcze w pełni gotowe do prawidłowych zachowań w ruchu
drogowym i który jest dla nich jeszcze za trudny.
Pieszo powinniśmy towarzyszyć dzieciom w wieku do10 lat – dzieci są jeszcze za małe na samodzielne
poruszanie się w ruchu drogowym.
Nie mówimy dziecku: „szybko przechodź”, „pospiesz się”, by nie nabrało przekonania, że tak należy
postępować, by np. nie przeszkadzać kierowcom.
Nie pozwalamy bawić się dziecku gdziekolwiek. I droga osiedlowa może być zagrożeniem (syndrom
gniazda – przekonanie, że jestem bezpieczny blisko domu).
W czasie spaceru (w otoczeniu drogi) nie pozwalamy dziecku bawić się swoją zabawką (chowamy ją),
by dziecko nie kojarzyło zabawy z rzeczywistym ruchem drogowym.
Rekompensujemy „zakazy” dużą ilością zabaw w miejscach najbardziej bezpiecznych (place zabaw,
parki, skwery, las). W miejscach przeznaczonych do zabaw tak je organizujemy, by dziecko było nimi
usatysfakcjonowane i uznało, że nie ma lepszych miejsc do zabawy.
Nigdy nie dajemy dzieciom znaków, ani je wołamy, gdy jesteśmy po drugiej stronie ulicy. Uczymy
dziecko, by bezwzględnie czekało na nas i sami przechodzimy przez jezdnię.
Stale pilnujemy dziecko, a jeśli trzeba, trzymamy za rękę, nawet wtedy, gdy są w towarzystwie
dorosłych. Szczególnie wtedy dzieci, zdając się na dorosłych, są często mniej czujne i uważne.
15. Zachęcamy dzieci i chwalimy przy każdej okazji, gdy prawidłowo postępują.
16. Gdy uznamy, że nadszedł czas, pozwalamy dziecku iść samodzielnie, pozostając nieco z tyłu i dając się
prowadzić dziecku.
17. Ubieramy dzieci w jasne ubrania, dobrze widoczne (różowe, żółte, białe, a nie brązowe, zielone, szare),
szczególnie gdy pada deszcz i jest pochmurno. Pamiętamy także o elementach odblaskowych na
ubraniach dziecka.
Dziecko idzie do szkoły
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Znaleźć i wybrać najlepszą (pod względem bezpieczeństwa) trasę dojścia do i ze szkoły, zajęcia
dodatkowe (sportowe w klubie lub na stadionie czy kulturalne w świetlicy osiedlowej), inne trasy
dziecka.
Budzić dzieci wystarczająco wcześnie, by mogło spokojnie zjeść śniadanie i bez pośpiechu
odprowadzić je do szkoły.
Nie pozwalać dziecku wychodzić zbyt późno, by nie myślało o spóźnieniu lecz o tym co dzieje się w
ruchu drogowym.
Przed pozostawieniem dziecka w szkole (klubie, świetlicy) serdecznie żegnamy się, by nie było
niespokojne, podniecone lub roztargnione.
Zawsze mieć czas na rozmowy z dzieckiem, nie stresować dziecka, gdyż wtedy jest bardziej narażone
na wypadek.
Pamiętać i przypominać dziecku o „fałszywym bezpieczeństwie” (w pobliżu domu rodzinnego, w
towarzystwie dorosłych, na przejściu dla pieszych - pasy).
Dziecko samo na drodze jako rowerzysta
1.
2.
3.
4.
Na rowerze dzieci w wieku poniżej 12 lat nie powinny same wyjeżdżać na drogę, gdyż nie potrafią
równocześnie zachowywać równowagi i analizować złożonych sytuacji drogowych.
Najpierw dziecko powinno opanować technikę jazdy, zachowanie równowagi, doświadczać (w
towarzystwie rodziców) konkretnych sytuacji drogowych.
Należy ćwiczyć dziecko w częstym patrzeniu za siebie, obserwowaniu samochodów i umiejętności
zeskakiwania z roweru w razie zagrożenia.
Często ćwiczyć najtrudniejszy manewr – skręcanie w lewo. Dzieci muszą nauczyć się go wykonywać i
wystarczająco wcześnie prawidłowo ustawiać się, sygnalizując równocześnie zamiar skrętu.
Bardzo ważne
Należy unikać sytuacji zawartych w zapisach ustawy Prawo o ruchu drogowym w rozdziale 5
Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach Oddział 1 Przepisy porządkowe Art. 43 Dzieci na
drodze
1.
2.
3.
Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co
najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.
Dziecko w wieku do 15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym,
jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników
ruchu.
Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych.
O ile już zaistnieje konieczność prowadzenia dziecka niepełnoletniego przez niepełnoletnie
dziecko to należy to poddać ścisłemu nadzorowi osób pełnoletnich, a to z racji takiej, że dziecko
niepełnoletnie nie posiada zdolności do czynności prawnych, tym samym nie może wykonywać
nadzoru i opieki nad dzieckiem młodszym, które też jest niepełnoletnie.
Cały zapis Art. 43 należy poddać weryfikacji prawnej, a zająć się tym powinien przede
wszystkim Rzecznik Praw Dziecka.
Opracowanie: Stanisława Zielińska – edukator, trener wolontariatu, menedżer sportu, organizacji imprez
sportowych, krajowy specjalista bezpieczeństwa ruchu drogowego.