W poszukiwaniu pracy Typ: PDF File Rozmiar

W poszukiwaniu pracy Typ: PDF File Rozmiar

W poszukiwaniu pracy
Autor: Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości
W poszukiwaniu pracy
Treści nauczania
Czynności związane z poszukiwaniem pracy, pośrednictwo pracy, prywatne agencje, Rejonowe
Urzędy Pracy.
Po zakończonych zajęciach uczeń powinien
Wskazać źródła informacji o możliwościach zatrudnienia, analizować ogłoszenia z ofertami
pracy, wyjaśnić konieczność odpowiednio wczesnego kształcenia różnych umiejętności, żeby
w przyszłości mieć swobodę wyboru pracy.
Konsultant i informacje dodatkowe

przedstawiciel Urzędu Pracy, Centrum Planowania Kariery Zawodowej,

www.trader.pl,

przedstawiciel Centrum Kształcenia Praktycznego,

przedstawiciel Cechu Rzemiosł Różnych,

jak unikać uwag o charakterze osobistym, wyrażeń i określeń potocznych, żargonowych.
Pojęcia:

oferta pracy,

pośrednictwo pracy, prywatne agencje,

Rejonowy Urząd Pracy.
Adresat:

uczniowie szkół gimnazjalnych.
Oczekiwane rezultaty
Po zajęciach uczeń:

wie, jak szukać informacji o możliwościach zatrudnienia,
Narodowy Bank Polski
2
W poszukiwaniu pracy

analizuje ogłoszenia z ofertami pracy,

rozumie konieczność wczesnego kształcenia różnych umiejętności, żeby w przyszłości
mieć swobodę wyboru pracy,

orientuje się w zagrożeniach, jakie niosą niektóre oferty pracy.
Materiały:

materiał pomocniczy nr 1 – „Zatrudnianie nieletnich”,

materiał pomocniczy nr 2 – „Analiza ofert”,

materiał pomocniczy nr 3 – tekst „Problem Moniki”,

foliogram 1. – „Szukam pracy”
Proponowany przebieg zajęć
1.
Przedstaw cele zajęć. Zainicjuj rozmowę pytaniem „Kto z was w swoim życiu wykonał już pracę,
za którą otrzymał zapłatę?”. Po wypowiedziach uczniów pogratuluj im pierwszych zarobionych
pieniędzy. Zapytaj, czy uczniowie mają przykre doświadczenia, czy zostali wykorzystani,
oszukani i za swoją pracę nie otrzymali pieniędzy zgodnie z umową. Jak myślą, dlaczego tak się
stało?
Omów z nimi, jak można takich sytuacji uniknąć. Przejdź do przekazania informacji
o możliwościach zatrudniania 14-15 latków. Konieczne jest budzenie świadomości młodych
ludzi, gdyż wielokrotnie są oni krzywdzeni przez pracodawców, łamane są ich prawa. Skorzystaj
z materiału pomocniczego nr 1.
WAŻNE
Podczas analizy ogłoszeń z ofertami pracy, w dalszej części zajęć, należy jeszcze raz zaakcentować różne zagrożenia, podkreślić konieczność zachowania czujności przy ogłoszeniach, gdzie
jako jedyny możliwy kontakt podany jest numer telefonu komórkowego czy skrzynki pocztowej.
Należy ostrzec przed ofertami „fantastycznej” pracy, które nie precyzują gdzie, z kim i u kogo
będą pracować, oraz jaki będzie charakter tej pracy. Trzeba zaznaczyć, że zawsze decyzje
dotyczące pracy powinni podejmować z rodzicami. Wspólnie sprawdzić, jak firma ta prezentuje
się na rynku, poszukać jak najwięcej informacji na jej temat.
Ewentualnie zaproponuj uczniom odegranie scenki „Ewa wyjeżdża do Włoch do pracy”.
Narodowy Bank Polski
3
W poszukiwaniu pracy
WAŻNE
W omówieniu zwróćcie uwagę na dobre rady:
 nikomu nie oddawaj swojego paszportu „na przechowanie”,
 zostaw w domu kserokopie paszportu,
 zostaw imię, nazwisko, adres, numer telefonu osoby, do której wyjeżdżasz,
 zapisz dane osób, z którymi wyjeżdżasz,
 zabierz ze sobą adres, numer telefonu konsulatu, ambasady polskiej w danym kraju,
 jeśli to możliwe, weź adresy, telefony do znajomych twoich, rodziców, którzy mieszkają
w tym kraju,
 postaraj się zabrać ze sobą jakąś kwotę pieniędzy.
2.
Przeczytaj uczniom powoli tekst „Problem Moniki” materiał pomocniczy nr 3.
Poproś, aby w trakcie słuchania, kiedy zauważą, że Monika „przegapiła” szansę znalezienia
pracy, podnieśli rękę do góry, mówiąc STOP (zamiast podnosić rękę, mogą wypisywać „stracone
szanse” na kartkach i odczytać je. Można wtedy wyróżnić najbardziej spostrzegawczych
uczniów.).
Poprowadź krótką rozmowę na temat zachowania Moniki.
3.
Kiedy pojawicie się na rynku pracy, każdy z was będzie musiał konkurować z innymi osobami
ubiegającymi się o zatrudnienie.
Metodą „burzy mózgów” sporządźcie listę: „W jaki sposób ludzie dowiadują się o pracy?”
(znajomi, ogłoszenia prasowe, giełdy pracy, biura pośrednictwa pracy).
W podsumowaniu tej części zajęć podkreśl, że znalezienie pracy wymaga dużego zaangażowania, nie wystarczy kilka telefonów lub rozmów ze znajomymi czy parę wizyt.
Warto też sporządzić listę „Kto i co może nam pomóc w poszukiwaniu pracy?”. A oto kilka rad:
Szukam pracy
Zadbaj, aby informacje te znalazły się w teczce każdego ucznia, mogą je przepisać, możesz
rozdać im kserokopie.
Narodowy Bank Polski
4
W poszukiwaniu pracy
4.
Rozdaj uczniom różne oferty pracy (możesz też przygotować je samodzielnie lub też wcześniej
poinformuj uczniów, aby przynieśli wycinki z gazet, wydruki z Internetu).
Alternatywnie poproś uczniów o przygotowanie w domu pracy, np.: plakat, opowiadanie,
komiks, wywiad, gdzie zaprezentowaliby zawód budzący ich zainteresowanie. Nie musi to być
profesja, którą chcieliby wykonywać w przyszłości, lecz zawód, który wydaje im się ciekawy.
Ułatwi to wykonanie następnego ćwiczenia.
Zadaniem każdego ucznia jest wybranie jednej oferty pracy z przeczytanych ogłoszeń lub
własnej propozycji pracy (dobrze byłoby, gdyby uczniowie zdecydowali się na różne oferty).
Następnie należy przeprowadzić analizę, zgodnie z materiałem pomocniczym nr 2.
Podkreśl,
że
uczniowie
już
teraz
powinni
pracować
nad
swymi
umiejętnościami,
wy-kształceniem, aby w przyszłości było im łatwiej odnaleźć się na rynku pracy. Nawet zwykłe
zajęcia domowe kształcą umiejętności niezbędne później do wykonywania danego zawodu.
Po zaprezentowaniu przez uczniów kilku przykładów analizy ofert powiedz, że następnym
ich zadaniem będzie wypisanie na małych kolorowych karteczkach tych wszystkich cech,
umiejętności, które niezbędne były do ubiegania się o pracę oferowaną w ogłoszeniu.
Powstanie w ten sposób kolorowy plakat „Umiejętności konieczne do wykonywania pracy”,
który może towarzyszyć wam przez cykl zajęć.
W podsumowaniu poproś uczniów o chwilę refleksji nad tym, co mogą zrobić, aby nabywać
umiejętności niezbędne do wykonywania wybranej pracy.
Narodowy Bank Polski
5
W poszukiwaniu pracy
Materiał pomocniczy nr 1
Zatrudnianie nieletnich
Uchwalona przez Sejm 24 sierpnia 2001 r. Ustawa nowelizująca kodeks pracy dostosowuje
rodzime przepisy do wymagań prawa europejskiego.
Przepisy dotyczące młodocianych, podyktowane koniecznością dostosowania się do prawa
unijnego, zgrupowane zostały w dziale dziesiątym, rozdziale II a.
Zapisano tam zasadę, że osoba młodociana może być zatrudniona na podstawie umowy o pracę
przy wykonywaniu zajęć lekkich. Rozumiane są one jako prace, które nie mogą powodować
zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodego człowieka. Nie mogą
utrudniać mu wypełniania obowiązku szkolnego. Pracodawca określa wykaz takich prac, który
musi być zaakceptowany przez lekarza służby medycyny pracy.
Ustalenie rozkładu i wymiaru czasu pozostaje w gestii pracodawcy. Zobowiązany on jest
uwzględnić tygodniową liczbę godzin nauki oraz rozkład zajęć szkolnych młodocianego.

Czas pracy w okresie zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin w tygodniu.
W dniu, w którym odbywają się lekcje, nie może przekraczać dwóch godzin.

Podczas ferii młodociany może pracować nie dłużej niż 7 godzin dziennie, łącznie
35 godzin w tygodniu.

Dla osób, które nie ukończyły 16 lat, dzienny czas pracy w czasie ferii wynosi 6 godzin.

Wprowadzono też zasadę, że jeżeli dobowy czas zatrudnienia przekracza 4,5 godziny
to pracodawca musi wprowadzić 30-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy.

Młodociani mają też zagwarantowane prawo do co najmniej 48-godzinnego ciągłego
wypoczynku, który powinien obejmować niedzielę.
Wykonywanie pracy przez dzieci jest zjawiskiem występującym na całym świecie, także
w państwach rozwiniętych. Niemal 1,5 miliona dzieci w Wielkiej Brytanii pracuje w niepełnym
wymiarze godzin. 90% z nich robi to nielegalnie, co sprawia, że są „niewidzialnymi” pracownikami i trudno ich chronić. Nie mają pozwolenia na zatrudnienie lub pracują poza wyznaczonym
czasem, nie zawierają też umów o pracę. Większość dzieci otrzymuje bardzo niską zapłatę,
a te z biednych rodzin pracują najdłużej.
Pracodawcy wolą zatrudniać dzieci, ponieważ:

łatwiej je kontrolować ze względu na ich przyzwyczajenie do słuchania dorosłych,

wykonują tę samą pracę co dorośli za niższą zapłatę,
Narodowy Bank Polski
6
W poszukiwaniu pracy

pracują nielegalnie, więc nie mają odwagi strajkować czy narzekać, odwoływać się
do instytucji chroniących ich prawa,

jest ich wiele, więc można je dowolnie zatrudniać i zwalniać,

można je łatwo zastraszyć, manipulować nimi,

większość pracujących dzieci można znaleźć na wsiach, gdzie są zatrudniane u boku
swych rodziców,

wykonują „ukryte” prace domowe w swych własnych domach i domach innych ludzi
(jako nisko opłacani robotnicy lub bezpłatni służący),

na ulicy, gdzie szukają zarobku,

w różnych prywatnych warsztatach, firmach o wątpliwej reputacji.
Praca dzieci utrwala ubóstwo, ponieważ z zabiegających o zarobek dzieci wyrastają niewykwalifikowani dorośli, złapani w pułapkę źle opłacanej pracy. Dzieci, które są zatrudniane przez kilka
godzin dziennie, nie mają czasu i energii, by chodzić do szkoły.
Organizacje międzynarodowe chroniące prawa dziecka usiłują ograniczyć pracę dzieci od 1919
roku. Konwencja ILO, która weszła w życie w 1973 roku, stanowi, że minimalny wiek pracy
dla dzieci to 15 lat. Jednak niewiele państw do niej przystąpiło.
Uwaga!
większości
mediów
skupia
się
na
pracujących
dzieciach,
narażonych
na niebezpieczeństwo i wykorzystywanych w krajach „południa”. Jednak są też przykłady
wyzysku nieletnich i narażania ich na różne zagrożenia w krajach całego świata.
Można w tym miejscu ostrzec młodzież przed nadużyciami, zwłaszcza w ofertach pracy, które
brzmią bardzo atrakcyjnie, a często stoi za nimi oszustwo, niebezpieczeństwo wykorzystywania
seksualnego, nielegalnego wywożenia za granicę itd. Należy też za-sygnalizować problem nieuczciwych pracodawców, którzy często wykorzystują ufność dzieci, ich naiwność, nieznajomość
przysługujących im praw.
Istnieje potrzeba uświadomienia uczniom konieczności współdziałania z dorosłymi, którzy
pomogą im realnie ocenić warunki proponowane w ofertach.
Narodowy Bank Polski
7
W poszukiwaniu pracy
Materiał pomocniczy nr 2
Analiza ofert
Przeanalizuj stawiane wymagania.
Wypisz poniżej umiejętności, doświadczenie zawodowe lub wykształcenie, które potrzebne
jest do otrzymania tej pracy:
Wykonywana praca ……………………………………………………………………………
Umiejętności potrzebne do świadczenia tej pracy:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Doświadczenia przydatne do wykonywania tej pracy:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Wykształcenie wymagane do zatrudnienia cię na danym stanowisku:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Cechy charakteru pożądane do wykonywania tej pracy:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Wiek i kondycja fizyczna jako warunki konieczne do świadczenia tej pracy:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Inne umiejętności, które mogą być pomocne przy wykonywaniu tej pracy:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Czy brakuje ci czegoś, co potrzebne jest do podjęcia tej pracy?
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
Narodowy Bank Polski
8
W poszukiwaniu pracy
Materiał pomocniczy nr 3
Problem Moniki
Na zajęciach plastycznych pojawiło się ogłoszenie: Firma GRC organizuje konkurs plastyczny
dla młodych talentów na stworzenie logo firmy. Szczegóły w biurze firmy (zamiast konkursu
plastycznego może to być konkurs dla modelek, a brakować jej będzie bikini lub sukni
wieczorowej).
Termin nadsyłania prac do 15 sierpnia.
Cel
„No, nareszcie trafia mi się szansa” – pomyślała szesnastoletnia Monika. Szybko pobiegła
do biura firmy, by poznać szczegóły konkursu. Niestety, osłabiły one nieco entuzjazm Moniki.
Okazało się bowiem, że prace muszą być wykonane w profesjonalny sposób, co wymaga
dobrych farb, pędzli, ramy itd., na których kupno Monika nie miała pieniędzy.
„A niech to” – pomyślała. – „Muszę znaleźć jakąś pracę, by zarobić na niezbędne materiały!”
Utracone szanse
Następny dzień Monika zastanawiała się, gdzie i jaką pracę może znaleźć. W drodze do szkoły
była tak zamyślona, że nawet nie zauważyła swojego starszego brata idącego do pracy
na poczcie.
Kiedy przechodziła obok lokalnej agencji pracy dorywczej, wpadła na swoją sąsiadkę, roznoszącą po okolicy druki reklamowe. „Hej, obudź się i uważaj, jak chodzisz” – powiedziała do Moniki.
„Przepraszam – odparła Monika – zamyśliłam się”.
Potem Monika rozmarzyła się na lekcji polskiego... „Dzisiaj odwiedzi naszą klasę dobrze wam
znany aktor, pan Bogdan Lazura, który opowie o swojej drodze do kariery. Jak wiecie, zaczął
on od statystowania w filmie „Miller”. À propos statystowania, w ciągu najbliższych dni pan
Bogdan będzie kręcił sceny do swego najnowszego filmu Jamniki III i kierownik produkcji jutro
organizuje spotkanie, by znaleźć statystów w waszym wieku” – powiedziała polonistka.
W czasie przerwy Natalia – najlepsza przyjaciółka Moniki – pokazała jej gazetę, mówiąc:
„Poczytaj sobie trochę, Moniko, a zaraz zapomnisz o swoich zmartwieniach”.
Narodowy Bank Polski
9
W poszukiwaniu pracy
„Dzięki” – odpowiedziała Monika. – „Ale nie chcę całej gazety, potrzebuję tylko ostatnią stronę
ze sportem i programem telewizyjnym”. Po czym zostawiła Natalii cały środek gazety i poszła
na lekcję wychowania fizycznego. Jednak nie bardzo docierało do niej to, o czym mówił
nauczyciel. „Dzisiaj nie będziemy ćwiczyli, bo sala gimnastyczna będzie zajęta na spotkanie
rady rodziców. Zadecydują oni, czy w weekendy sala ta będzie służyła do organizowania
szkoleń i konferencji dla firmy Bathurs Barthensen”.
Utracone szanse
Po szkole Monika zatrzymała się w sklepiku na rogu na łyk soku pomarańczowego, gdy nagły
podmuch wiatru rozrzucił po podłodze ulotki z tablicy ogłoszeń. „Przepraszam” – powiedziała
do mężczyzny, zbierając z podłogi ulotki z ofertą popołudniowej pracy dla gońca i wyszła
ze sklepu.
W drodze powrotnej do domu odwiedziła swoją ciotkę. Nie została jednak u niej długo,
bo mieszkanie było w ostatniej fazie remontu i ciotka złorzeczyła na ekipę do sprzątania, która
nie przyszła ani wczoraj, ani dzisiaj i nie było pewności czy przyjdzie jutro, a w następnym
tygodniu ciocia chciała wyprawić imieniny.
Monika wróciła do domu. Była wykończona i spięta, bo nadal nie miała pomysłu, skąd zdobyć
pieniądze na sprzęt malarski.
„Zupełnie nie wiem, co mam zrobić, tatusiu” – powiedziała. „Wiesz jak bardzo zależy mi na tym
konkursie, ale nie mam zielonego pojęcia, skąd wziąć pieniądze na sprzęt”.
„A może popilnowałabyś dzieci sąsiadów w sobotę, kiedy oni wybierają się na przyjęcie? Już
kiedyś proponowali ci to, oferując całkiem sporą sumę” – zaproponował ojciec.
„Tato, ty wiesz przecież, jakie one są niesforne. Nie wytrzymam z nimi nawet piętnastu minut.
Już wiem, co zrobię: poproszę o pracę w galerii sztuki”.
„Nie sądzę, abyś ją dostała, już szybciej zatrudnią cię przy zmywaniu talerzy w barze «Śpiewający kurczak»” – doradził ojciec.
„Zmywanie garów – nigdy” – zaoponowała Monika, po czym znów popadła w rozpacz:
„Co ja mam zrobić?”.
„Jestem pewien, że jednak jest jakieś wyjście”. Pocieszył ją tata.
Narodowy Bank Polski
10
W poszukiwaniu pracy
Foliogram 1.
Szukam pracy

poinformuj o tym rodzinę, znajomych, przyjaciół,

czytaj lokalną prasę,

składaj wizyty w działach kadr różnych zakładów pracy,

pytaj w Rejonowym Urzędzie Pracy,

odwiedzaj prywatne agencje pośrednictwa pracy,

kontaktuj się z młodzieżowymi agencjami pośrednictwa pracy,

bierz
udział
w
spotkaniach
klubów
pracy,
działających
przy
organizacjach
pozarządowych,

odwiedź stowarzyszenia pracodawców, Izbę Rzemieślniczą, Izbę Gospodarczą,

analizuj „Panoramę firm”; jest tam wiele adresów i telefonów, które mogą cię
zainteresować.
Narodowy Bank Polski
11
www.nbp.pl