Budapeszt, 9 października 2014 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 10/2014
Transkrypt
Budapeszt, 9 października 2014 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 10/2014
Budapeszt, 9 października 2014 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 10/2014 1. Bazowa stopa oprocentowania kredytów bez zmian. Rada Monetarna, zgodnie z zapowiedzią, utrzymała stopę bazową na poziomie 2,1%. 2. Ceny artykułów konsumpcyjnych w sierpniu 2014 roku wzrosły o 0,2% w stosunku do cen z sierpnia 2013 roku. Żywność staniała o 0,1%, mąka o 13,0%, olej spożywczy o 12,5%, cukier o 17,6%, żywność sezonowa o 6,7%, wyroby piekarnicze o 3,6%, zdrożały natomiast sery i mleko (o 6,5%). O 6,4% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych obniżyły się o 12,0%, przy czym koszt gazu sieciowego był niższy o 16,9%, ogrzewania centralnego o 11,4%, energii elektrycznej o 11,1%, opłaty za wodę, kanalizację przeciętnie o 1,6% i 1,4%, ceny paliw wzrosły o 1,4%. Odzież staniała o 0,3%, opłaty za komunikację lokalną 6,8%, usługi zaś zdrożały o 2,7%. O 0,2% zmniejszyły się natomiast ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny artykułów konsumpcyjnych w sierpniu 2014 roku były niższe przeciętnie o 0,2%. (KSH) 3. W okresie czerwiec-sierpień 2014 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 7,6% r/r i było najniższe od sześciu lat. W badanym okresie liczba bezrobotnych stanowiła 341 tysięcy osób i była o 99 tys. (2,3%) niższa r/r. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 2,2% r/r i wyniosło 6,6%, w grupie wiekowej 55-64 też skurczyło się o 1,4% do 6,2%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło 21,1% i obniżyło się o 6,8% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu bezrobotnych 50,6% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania bez zatrudnienia wynosił 19,2 miesięcy. Analitycy wskazują, że po sezonie letnim bezrobocie ponownie wzrośnie do poziomu ok. 8%, podkreślają jednak, że statystyki zatrudnienia obejmują także tych, którzy pracują za granicą (ok. 0,5 mln osób) oraz zatrudnionych przy tzw. pracach publicznych (kolejne kilkaset tysięcy), co jednak zniekształca obraz. 4. W okresie czerwiec-sierpień 2014 roku zatrudnionych na Węgrzech było 4.158 tysięcy osób, co oznacza o 177 tys. osób więcej niż rok wcześniej, tym samym rata zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat wzrosła do 62,4% (wzrost o 3,4% r/r). (KSH) 5. W okresie styczeń-lipiec 2014 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie bez uwzględnienia osób zatrudnionych w ramach robót publicznych wzrosła na poziomie gospodarki narodowej o 5,5% r/r i wyniosła 247.000 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 4,8% (do 251.800 HUF), w budżetówce o 7,5% (do 237.400 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 3,0% r/r i wyniosła 154.000 HUF. (KSH) 6. W lipcu 2014 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała wzrost na poziomie 12,3% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych również 12,3%). W stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik produkcji wzrósł w lipcu 2014 roku o 1,6%. Produkcja w okresie styczeń-lipiec była wyższa o 9,8% r/r. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w badanym okresie o 15,3% r/r, sprzedaż krajowa produktów przemysłowych o 4,8% r/r. /Najnowsze dane za sierpień br. pokazują jednak znaczący spadek: wzrost produkcji przemysłowej w tym miesiącu wyniósł zaledwie 2,9% (od stycznia do sierpnia br. wzrost wyniósł 8,7%). Wg analityków znaczący wpływ na wynik miała sierpniowa miesięczna przerwa w produkcji w fabryce Audi w Győr./ (KSH) 7. W lipcu 2014 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były niższe o 0,3% w stosunku do lipca 2013 roku, od początku roku kumulowany spadek wyniósł 0,8%, a w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny wzrosły o 0,5%, przy czym ceny sprzedaży krajowej w lipcu skurczyły się o 2,5% r/r, a sprzedaży na eksport wzrosły o 1,0% r/r. (KSH) 8. Węgierski przemysł budowlany odnotował w lipcu 2014 roku wzrost o 17,5% w porównaniu z lipcem 2013 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 9,6% r/r, zaś wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 24,3% r/r. W stosunku do lipca 2013 roku w lipcu 2014 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 17,8%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 52,7%. r/r (KSH) 9. W okresie styczeń-lipiec 2014 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 49.129,7 mln EUR (wzrost o 5,1% r/r), a importu 45.363,8 mln EUR (wzrost o 5,0% r/r), co oznacza, że dodatnie dla Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 3.765,8 mln EUR. W lipcu nadwyżka obrotów handlowych stanowiła 482 mln EUR. (KSH) 10. W lipcu 2014 roku wolumen obrotów handlu detalicznego po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych - wzrósł o 2,5% r/r. W stosunku do poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wolumen obrotów handlu detalicznego skurczył się o 0,1%. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również internetowego i wysyłkowego) w lipcu 2014 roku wyniosła 793,8 mld HUF. (KSH) 11. W stosunku do lipca 2013 roku ceny produktów rolnych spadły w lipcu 2014 roku o 5,1%, przy czym ceny upraw roślinnych skurczyły się o 8,4% r/r, a zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego wzrosły o 0,4%. (KSH) 12. Międzynarodowe rezerwy węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec sierpnia 2014 roku 35.535,1 mln EUR (w analogicznym okresie 2013 roku rezerwy wynosiły 30.551,0 mln EUR). 13. We wrześniu 2014 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły 172.658,2 mln HUF (wzrost o 29,0% w stosunku do poprzedniego miesiąca; spadek o 2,2% w stosunku do września 2013 roku), a średnia wartość dziennej transakcji wynosiła 7.848,1 mln HUF. 14. Nadal wysokie zadłużenie państwa. Wg danych Węgierskiego Banku Narodowego (MNB) zadłużenie brutto państwa w drugim kwartale br. wzrosło do 85% PKB. Nominalnie wynosi 25.437 mld HUF i jest o 502 mld HUF wyższe niż w pierwszym kwartale br. i o 2.352 mld HUF wyższe niż na koniec 2013 roku. Według raportu kwota netto zaciągniętych kredytów podwyższyła zadłużenie brutto o 437 mld HUF, a osłabienie forinta przyczyniło się do wzrostu długu o 65 mld HUF. Zadłużenie netto państwa wyniosło na koniec czerwca 22.841 mld HUF (76,3% PKB). 15. Wyższy deficyt w drugim kwartale 2014 roku. Deficyt wyniósł 3,8% PKB (dla porównania: 3,2% PKB w pierwszym kwartale). Kwotowo było to 273 mld HUF (ok. 3,63 mld zł), co oznacza gwałtowny wzrost w porównaniu z ubiegłym rokiem – wówczas deficyt wynosił 101 mld HUF. 16. Skorygowane dane dot. PKB za 2013 rok. Centralny Urząd Statystyczny (KSH) skorygował - z uwagi na przejście na nową metodę obliczania rachunków państwowych z zastosowaniem obowiązujących w UE zasad ESA2010 - dane PKB za ubiegły rok, podwyższając je nominalnie z 29.077,8 mld HUF do 29.846 mld HUF, co pociągnęło za sobą podwyższenie wskaźnika wzrostu PKB w ub.r. do 1,5% (z 1,2%). Korekta ta wywarła wpływ także na wskaźnik zadłużenia w 2013 roku, które obniżone zostało do 77,34% PKB (z wcześniej publikowanych 79,39% PKB). 17. Zamiast nadwyżki - poważny deficyt w 2011 roku. KSH zrewidował także - w oparciu o ESA2010 - dane dotyczące deficytu budżetowego przed trzema laty (dla przypomnienia: w 2011 roku doszło do nacjonalizacji prywatnych funduszy emerytalnych). Po przeliczeniach okazuje się, że zamiast nadwyżki na poziomie 4,2% PKB, należy mówić o deficycie budżetowym w skali 5,6% PKB. 18. S&P podtrzymał swą ocenę Węgier. Agencja ratingowa Standard&Poor’s pozostawiła bez zmian ocenę wiarygodności kredytowej Węgier: BB (kategoria nieinwestycyjna), z perspektywą stabilną. Na rok bieżący S&P prognozuje wzrost gospodarczy na poziomie 3,2%, a w następnych latach na: 2,8% w 2015, 2% w 2016 roku, 1,8% w 2017 roku. Zwraca jednak uwagę na to, że nawet przy obecnym dobrym tempie wzrostu do końca przyszłego roku PKB Węgier osiągnie de facto dopiero poziom z 2007 roku. Agencja zakłada, że poziom zadłużenia państwa pozostanie na poziomie ok. 80% PKB, zauważa też, że konkurencyjność Węgier w ostatnich latach nieco się poprawiła, a koszty pracy wynoszą jedną trzecią przeciętnej unijnej. 19. MFW podnosi prognozę dla Węgier. Międzynarodowy Fundusz Walutowy podniósł prognozę wzrostu PKB dla Węgier do 2,8% (z 2% ) w 2014 roku i do 2,3% (z 1,7%) w roku 2015. Inflacja w br. ma wynieść 0,3%, a w 2015 – 2,3%. Wskaźnik bezrobocia w 2014 ma wynosić 8,2%, a w przyszłym roku – 7,8%. 20. Analitycy z Londynu bardziej optymistycznie. Eksperci Bank of America Meryll Lynch w swym najświeższym raporcie są zdania, iż Węgry mają sporą szansę na to, by w przyszłym roku agencje ratingowe podniosły swe ratingi do kategorii zalecanej do inwestycji, choć na pewno nie nastąpi to do końca lata 2015 roku (agencje ratingowe zamierzają poczekać do czasu zakończenia procesu rozliczania banków, uporządkowywania kwestii hipotecznych kredytów walutowych, a także by poznać dane zadłużenia kraju w 2014 roku i trendy wykonania przyszłorocznego budżetu). 21. Prognoza gospodarcza instytutu GKI na lata 2014-15. Z uwagi na wyższe od spodziewanych danych dot. wzrostu PKB GKI podwyższył swą dotychczasową prognozę na 2014 rok do 3% (z 2,5%). Wg GKI, choć węgierski wzrost gospodarczy w drugim kwartale br. jest najlepszym wynikiem ostatnich ośmiu lat, to można mieć pewność, że wynik ten nie zostanie powtórzony w najbliższym czasie. Powodem jest fakt, że dynamika wzrostu PKB jest rezultatem przede wszystkim czynników o charakterze tymczasowym, czyli ‘podkręconego’ popytu wewnętrznego, jako wyniku przedwyborczej polityki gospodarczej (wybory samorządowe odbędą się tu 12 października br.) oraz dalszego intensywnego wykorzystywania środków unijnych. Jednocześnie jednak nie poprawiają się krajowe warunki inwestycyjne co sprawia, że nie można mówić o zrównoważonym wzroście gospodarczym. Niezmiennym elementem prognoz GKI jest spodziewane od drugiego półrocza br. znaczne wyhamowywanie wzrostu, ponieważ poprawa koniunktury europejskiej z początku br., unijne projekty rozwojowe, rządowe redukcje kosztów energii dla gospodarstw oddziaływały już także w drugiej połowie ubiegłego roku, w związku z czym ich wpływ na gospodarkę nie będzie tak dynamiczny (na 2015 GKI prognozuje wzrost PKB na poziomie 2%). Negatywny wpływa na węgierską gospodarkę będą miały też wydarzenia kryzysowe na świecie i w najbliższym sąsiedztwie. Wg GKI deficyt budżetowy w obydwu latach uda się utrzymać poniżej 3% PKB, ale już nie będzie możliwe realne i odczuwalne obniżenie zadłużenia państwa. Prognoza GKI % PKB - rolnictwo - produkcja przemysłowa - przemysł budowlany - handel detaliczny eksport import inflacja deficyt budżetowy (% PKB) bezrobocie (średnioroczne) 2014 3,0 5,0 8,0 14,0 3,0 7,0 8,5 0,3 2,9 8,0 2015 2,0 0,0 5,0 8,0 1,0 5,5 5,0 2,5 2,5 8,0 22. Prognoza MNB. W swym najnowszym, kwartalnym raporcie inflacyjnym bank centralny Węgier podwyższył swą wcześniejszą prognozę (z czerwca br.) wzrostu PKB w br. do 3,3% (z 2,9%), inflacji z 0% do 0,1%, a deficytu budżetowego z 2,7% do 2,8% PKB. Ocenił, że konflikt rosyjsko-ukraiński przyczyni się do obniżki wzrostu o 0,2% PKB w br., a w następnym o 0,4% PKB. Kontynuowany pro-wzrostowy program kredytowy MNB (z podwyższoną pulą środków przeznaczonych na kredytowanie małych i średnich przedsiębiorstw, do tej pory udzielono za pośrednictwem banków komercyjnych kredytów o wartości 1.080 mld HUF) ma dołożyć 0,2% PKB w 2014 roku, a rekompensata finansowa dla kredytobiorców (na podstawie uchwalonej tydzień wcześniej ustawy o rozliczeniu banków z tytułu stosowanego spreadu walutowego i jednostronnych podwyżek odsetek kredytów) przynieść ma 0,9% wzrostu konsumpcji krajowej, co przełożyć się ma na 0,2-0,3% wzrost PKB. Prognoza MNB, wrzesień 2014 % inflacja PKB eksport import deficyt budżetowy (% PKB) bezrobocie 2014 0,1 3,3 6,5 7,1 2,8 8,1 2015 2,5 2,4 5,9 6,0 2,6 7,8 23. KE a węgierskie zadłużenie. Na koniec grudnia br., według Komisji Europejskiej, zadłużenie państwa wyniesie blisko 80% PKB. Zdaniem KE wpływ na to ma słaba kondycja forinta oraz liczne wydatki z budżetu państwa w sektorze biznesowym. KE przewiduje, że zadłużenie państwa może spaść do poziomu 77% PBK nie wcześniej niż w 2018 roku. 24. Węgry ponownie zagrożone procedurą nadmiernego deficytu? Raport Komisji Europejskiej ostrzega Węgry, że jeśli nie wdrożą reform strukturalnych, grozi im ponowne objęcie procedurą nadmiernego deficytu, której podlegały w latach 2004-13. Z raportu (opartego o wizytę na Węgrzech ekspertów w ramach kontroli programu wsparcia dla Węgier w latach 2008-10), obejmującego okres do 4 września br., wynika, że działania rządu z połowy lipca (minister gospodarki zarządził zamrożenie kont niektórych ministerstw wraz z pakietem korygującym na wartość 110 mld HUF, czyli ok. 0,3% PKB) nie mogą zastąpić restrukturyzacji zadłużenia państwa i reform, sposobem nie są też – co podkreśliła KE – podatki nadzwyczajne nakładane na wybrane sektory gospodarki. Z pojawiających się ostatnio wypowiedzi polityków węgierskich może wynikać, że rząd - przeciwdziałając możliwości wszczęcia EDP - po wyborach samorządowych może spróbować zmierzyć się z reformami strukturalnymi tak wielkich systemów jak. np. ochrony zdrowia, czy administracji centralnej. Eksperci z kolei, biorąc pod uwagę ostatnie dane dotyczące zadłużenia (wciąż rośnie i jest to już 85% PKB), mocno powątpiewa, by szybka, zrównoważona redukcja długu była możliwa (do wysokiego wskaźnika przyczynia się też osłabienie kursu forinta, który zamiast przewidzianego na 2014 rok 295 HUF/EUR - niemal przez cały rok kształtuje się na poziomie ok. 310 HUF/EUR, co ma ogromne znaczenie w przypadku, gdy 40% zadłużenia denominowane jest w walutach obcych). W listopadzie Komisja przedstawi swą jesienną prognozę. 25. Wstrzymanie rewersowych dostaw gazu na Ukrainę. W czwartek 25 września o godz. 18 Węgry wstrzymały dostawy rewersowe gazu na Ukrainę. Strona węgierska tłumaczy się uzupełnianiem magazynów przez zimą i kłopotami technicznymi. Ukraiński Naftohaz oświadczył, że nie był poinformowany o tej decyzji i nie jest w stanie się w tej sprawie z nikim skontaktować. W piątek 26 września premier Viktor Orbán, w regularnym codwutygodniowym wywiadzie udzielanym dla radia Kossuth, oświadczył, że nie wolno dopuścić do powstania sytuacji, gdy wskutek konfliktu ukraińsko-rosyjskiego zagrożone zostanie zaopatrzenie w gaz węgierskiego społeczeństwa. Dodał, że napełnianie węgierskich zbiorników gazowych idzie w dobrym tempie, poziom napełnienia niebawem osiągnie 60% i teraz proces przyspiesza. Przyznał, że przyspieszenie dostaw rosyjskiego gazu w celu napełnienia węgierskich zbiorników było tematem jego rozmów z Aleksiejem Millerem z Gazpromu. Oświadczył, że Węgry muszą przygotować się do najgorszego, niezależnie od tempa napełnienia zbiorników. 26. Wypowiedź prezydenta Węgier w kwestiach energetycznych. Po spotkaniu grupy Arraiolos pod koniec września br. w Portugali prezydent Węgier János Áder oświadczył, że w grupie nikt nie kwestionuje potrzeby wybudowania gazociągu South Stream. Odniósł się też do procesu napełnienia podziemnych magazynów gazu na Węgrzech oraz budowy interkonektorów pomiędzy sieciami energetycznymi krajów członkowskich UE. Prezydent Węgier powiedział, że Węgry w odróżnieniu od niektórych państw już to zadanie wykonały. Ponadto, zapasy gazu na Węgrzech są już w zupełności wystarczające nie tylko dla zapewnienia bezpiecznych dostaw dla węgierskiego społeczeństwa, ale także – w razie potrzeby – dla potrzebujących ewentualnego wsparcia krajów ościennych. 27. Wegierskie zapasy gazu. Według danych Gas Infrastructure Europe spośród 15 państw UE, dysponujących możliwością magazynowania gazu, tylko w trzech poziom napełnienia zbiorników jest niższy niż 80%. Jednym z nich są Węgry, gdzie poziom ten to 56%, czyli 3,4 mld m³, z czego 1,5 mld m³ znajduje się w zbiorniku w Szōreg, w tym 915 mln m³ stanowią zapasy strategiczne. Pozostałą ilość gazu magazynuje się w zbiornikach zakupionych przez państwo od E.ON. Jak poinformowała węgierska państwowa grupa energetyczna MVM, w razie zakłóceń dostaw gazu importowanego krajowa produkcja, przy wykorzystaniu obecnych rezerw gazowych, byłaby w stanie w okresie zimowych miesięcy całkowicie pokryć krajowe zapotrzebowanie na gaz. 28. Media o węgierskich zapasach gazu. W prasie węgierskiej od pewnego czasu regularnie pojawiają się wiadomości na temat stanu napełnienia podziemnych zbiorników gazu. W wiadomościach tych krytykuje się władze węgierskie za zbyt późne rozpoczęcie napełnienia zbiorników. Podaje się, że w innych krajach Europy na początku września zbiorniki już były napełnione do 90%, podczas gdy na Węgrzech – tylko do połowy. Według mediów napełnianie magazynów gazowych w poprzednich latach rozpoczynało się już w kwietniu i maju, a w tym roku nawet w połowie lata szło bardzo powoli. Według tygodnika przyczyną jest z jednej strony zmiana rządu, z drugiej strony brak środków ze strony państwowej grupy energetycznej MVM (wskutek polityki wymuszenia zmniejszenia cen energii dla ludności). „HVG” podaje, że zbiorniki handlowe (w przypadku 100-procentowego napełnienia) pokrywają 25% rocznego zużycia gazu. Tzw. zapasy strategiczne (do których wolno sięgnąć tylko w sytuacji wyjątkowej) pokrywają 10% rocznego zużycia. Fakt odbycia rozmów węgierskiego ministra rozwoju Miklósa Sesztáka z rosyjskim wiceministrem energetyki Anatolijem Janowskim w połowie września br. HVG uznaje za znak nadchodzącego kryzysu gazowego. 29. Węgierski rynek gazu wg REKK. Péter Kaderják, dyrektor Regionalnego Centrum Badawczego nad Gospodarką Energetyczną (REKK), funkcjonującego przy ekonomicznym Uniwersytecie Corvinus, stwierdził w wywiadzie prasowym, że REKK od wielu lat pracuje nad modelem europejskiego rynku gazu (UE i Europa Południowo-Wschodnia), który pozwala na prognozę sytuacji w zmieniającym się otoczeniu (w oparciu o dane referencyjne/bazowe bada się wpływ na rynek i hurtowe ceny gazu takich nowych elementów, jak np. nowe połączenia infrastrukturalne itp.). Ostatnie badanie dotyczyło sytuacji, w której hipotetyczne całkowite przerwanie dostaw gazu z Rosji następuje w miesiącu wiosennym, gdy konsumpcja gazu jest względnie niska, co spowodowałoby w regionie (V4, Austria, Chorwacja, Słowenia) wzrost cen o 7-14% (w zależności tez od tego, czy znika tranzyt ukraiński, czy wszystkie dostawy, a więc także Jamał i North Stream). Taki wzrost cen, zdaniem Kaderjáka, nie byłby dramatyczny i w zasadzie braki dałoby się uzupełnić - po nieco wyższych cenach - z innych źródeł. Gdyby natomiast zakręcenie kurków gazowych nastąpiło np. w styczniu przyszłego roku, spowodowałoby to zdecydowanie wyższą podwyżkę cen gazu. Założywszy, że w tym czasie nie działałby jeszcze ani polski, ani litewski terminal LNG, ani węgiersko-słowacki interkonektor, ceny mogłyby wzrosnąć o 12-38%. Natomiast w przypadku oddania na czas do użytku ww. nowych elementów infrastruktury wzrost cen gazu byłby natomiast niższy niż 10%. Kaderják jest przekonany, że polski terminal LNG będzie funkcjonował już w styczniu 2015 roku. W odniesieniu do węgiersko-słowackiego interkonektora powiedział, że wprawdzie został już formalnie przekazany, trwają jego testy, a faktyczne uruchomienie ma nastąpić z początkiem stycznia 2015 roku, to jednak uczestnicy rynku gazowego nie mają jeszcze jasnego obrazu jak ten element infrastruktury miałby działać. Według obliczeń REKK w razie całkowitej eliminacji rosyjskich dostaw gazu do Europy włączenie węgiersko-słowackiego interkonektora do europejskiego rynku gazowego sprawi, że ceny gazu w Europie Zachodniej wzrosną tylko o 6%, a na Węgrzech, zamiast 34%, wzrost wyniósłby tylko 19% (w Rumunii odpowiednio 42%/27%, w Bułgarii 38%/25%, w Chorwacji 22%/7%). Oczywiście pod warunkiem, że mowa jest o samych mechanizmach rynkowych, bez interwencji o charakterze politycznym (co – jak dodał - z pewnością nie jest do końca możliwe). Co do importu amerykańskiego skroplonego gazu Kaderják wyraził przekonanie, że na krótką metę i pod względem finansowym LNG z USA nie stanowi na razie jeszcze realnej opcji dla Europy, lecz w perspektywie krótkookresowej (do 2020 w USA powinny powstać odpowiednie terminale eksportowe) na pewno stanowić może istotne potencjalne źródło także dla Węgier. Odniósł się także do gazu łupkowego, podkreślając, że może to być bardzo ważne źródło energii dla Europy, ale nawet najbardziej optymistyczne prognozy zakładają, że do 2035 roku wystarczyłyby to na stabilizację zależności od importu gazu na poziomie 60-65%. Węgry są tu w szczególnej sytuacji: są bardzo zależne od importu, ale jednocześnie dysponują dużym tradycyjnym przemysłem węglowodorowym, a dodatkowo mają też doświadczenie w stosowanej przy wydobyciu gazu łupkowego technologii szczelinowania hydraulicznego, sięgające lat 50. ubiegłego wieku. Szacunkowo w Niecce Karpackiej może znajdować się 500-600 mld m³ gazu łupkowego, co – nawet jeśli tylko połowa byłaby węgierska – wystarczyłoby na pokrycie krajowego zapotrzebowania na 30 lat. Inwestorzy z branży wskazują, że w optymalnych warunkach 40-50% spożycia gazu (obecnie 20%) mogłoby pochodzić z krajowych zasobów (tradycyjnych i niekonwencjonalnych). Tak więc, jak ocenia, węgierska branża wydobycia gazu ziemnego „jeszcze nie umarła”. W odniesieniu do rosyjsko-węgierskich rozmów w sprawie wygasającej w 2015 roku długoterminowej umowy na dostawy rosyjskiego gazu na Węgry Kaderják stwierdził, iż od 1996 roku, kiedy to obecnie obowiązującą umowę zawarto, sytuacja kraju mocno się zmieniła, zwłaszcza w ostatnich pięciu latach, kiedy wybudowano węgiersko-słowacki łącznik gazowy, rozbudowano łącznik austriacko-węgierski, przekazano też do użytku interkonektory Węgier z Rumunią i Chorwacją, co łącznie oznacza, że kraj nie jest już w takim stopniu uzależniony od Rosji jak w 1996 roku czy jeszcze 5 lat temu. Na dodatek węgierski rynek gazowy się kurczy - w ciągu ostatnich 4-5 lat konsumpcja gazu na Węgrzech spadła o jedną czwartą i obecnie wynosi sporo poniżej 10 mld m³ rocznie (w 2013 roku 8,5 mld m³, w 2012 roku 9,3 mld m³). Kaderják wyraził pogląd, że choć może jest zbyt wcześnie, by stwierdzić, iż w ogóle nie ma potrzeby zawierania nowej umowy długoterminowej, to jednak byłoby bardzo uzasadnione, by - w odróżnieniu od dawnej umowy zawartej na dostawy na poziomie 9 mld m³/rok (które pokrywały w zasadzie cały krajowy popyt na gaz) - toczyć obecne negocjacje na temat znacznie mniejszego wolumenu dostaw, umowy bardziej krótkoterminowej i na bardziej elastycznych zasadach. Zdaniem Kaderjáka roczne dostawy w ramach nowej – maksymalnie 5-letniej umowy, odnoszącej się w dużej części do cen rynkowych - nie powinny przekraczać 3 mld m³. 30. Rosyjski gaz składowany na Węgrzech. Według węgierskich mediów rosyjski wiceminister ds. energii Anatolij Janowski rozmawiał (16 września) w Budapeszcie z węgierskim ministrem rozwoju Miklósem Sesztákiem o możliwości składowania na Węgrzech ok. 500700 mln m³ gazu dla zapewnienia dostaw dla kontrahentów europejskich w okresie zimowym, z uwagi na ewentualne trudności tranzytowe przez Ukrainę. Cztery państwowe zbiorniki w Zsana, Hajdúszoboszló, Kardoskút i Pusztaederics dziennie przyjąć mogą 32 mln m³ gazu, co przy wspomnianej wyżej ilości zająć może ok. 15-20 dni. 31. Miejsce dla rosyjskiego gazu w węgierskich zbiornikach. Wg danych Magyar Földgáztároló Zrt. dotyczących stanu na 7 października br. przestrzenie zarezerwowane na przechowywanie rosyjskiego gazu w węgierskich zbiornikach strategicznych wzrosły do 700 mln m³. Wg informacji gazety ilość ta została zarezerwowana dla rosyjskiego gazu w jednym z ww. czterech magazynów należących od zeszłego roku do państwa. Gazeta twierdzi, powołując się na własne źródła, że napełnianie magazynów rosyjskim gazem zamknie się jeszcze w październiku, co uzależnione będzie jednak od warunków pogodowych, tj. czy nie powstanie zapotrzebowanie na wykorzystanie większej ilości gazu. W ostatnich dniach znacznie przyspieszono tempo pompowania gazu, do podziemnych zbiorników trafia 20 mln m³/dzień. 32. Urząd ds. Energii ma bezpośrednio nadzorować składowany gaz rosyjski. Trwają prace legislacyjne nad przygotowaniem statusu magazynowania ww. rosyjskiego gazu w węgierskich magazynach. Wg rządowego wniosku ustawodawczego Urząd ds. Energii (MEKH) automatycznie byłby informowany o każdej zmianie zachodzącej w strategicznych rezerwach gazowych kraju objętych statusem składu celnego publicznego (tj. niepodlegających podczas składowania obowiązkowi uiszczania należności celnych przywozowych). Obecnie na Węgrzech spośród czterech zbiorników państwowych największy, w miejscowości Zsana, służy częściowo celom publicznego składu celnego. Na podstawie aktualnych zezwoleń można w nim umieścić surowiec tak, by eksporter składujący w nim swój towar nie był zobowiązany do zapłaty cła do czasu sprzedaży surowca. 33. Składowany gaz także dla Serbii. Wg mediów serbski minister ds. energii Aleksander Antić, uczestniczący 16.09 w Budapeszcie w konferencji, spotkał się z węgierskim ministrem rozwoju i rozmawiał z nim o możliwościach składowania gazu na Węgrzech dla Serbii. Serbski minister powiedział, że „wszystkie wolne do składowania zbiorniki węgierskie zostały postawione do dyspozycji Serbii, otrzymaliśmy ofertę na magazynowanie potrzebnej Serbii ilości gazu, jak również obietnicę, że Węgry nie nadużyją sytuacji i nie zamierzają zarobić ani jednego eurocenta na Serbii”. Odnośnie wyników rozmów powiedział, że możliwe będą dwa scenariusze: by sam rosyjski Gazprom składował gaz na Węgrzech dla krajów regionu (w tym dla Serbii) lub by Serbia zastrzegła sobie 150 mln m³ przestrzeni w węgierskich zbiornikach na podstawie długoterminowej umowy zawartej z Gazpromem. Minister Antić podkreślił, że decyzja ma zostać szybko podjęta i „Serbia otrzymywałaby gaz w przyjaznej cenie, bez dodatkowych podatków i opłat”. 34. Węgierski odcinek South Stream w terminie. Państwowy koncern energetyczny MVM zapowiedział, że Węgry dotrzymają terminu budowy swojego odcinka Gazociągu Południowego (South Stream) i ma on być gotowy 1 stycznia 2017 roku. Obecnie istnieją trzy warianty przebiegu gazociągu przez Węgry z Serbii do Austrii – decyzja o wyborze jednego z nich ma zapaść do końca br. Uczestniczący w konferencji Aleksander Siromiatin, kierujący pracami projektowymi gazociągu przedstawiciel Gazpromu, stwierdził, że budowa South Stream na Węgrzech stworzy 2,5 tysiąca miejsc pracy, a jego późniejsze funkcjonowanie da zatrudnienie 250 osobom. 35. South Stream śladem Nabucco. Spółka mająca budować węgierski odcinek Gazociągu Południowego nabyła od spółki, która wcześnie przygotowywała gazociąg Nabucco, dokumentację techniczną dotyczącą tego ostatniego. Dokumentacja zawiera oprócz projektów także decyzje środowiskowe – w przypadku poprowadzenia Gazociągu Południowego na Węgrzech śladem projektowanego Nabucco skróciłoby to znacznie procedury administracyjne i przyśpieszyło rozpoczęcie budowy, na czym bardzo zależy Gazpromowi. 36. Zmiana właściciela węgierskiej części łącznika gazowego SK-HU. Na podstawie uchwały walnego zgromadzenia MVM Zrt. z 30 września br. węgierski odcinek łącznika gazowego, należący obecnie do budującej i zarządzającej interkonektorem spółki Magyar Gáz Tranzit MGT (części państwowej grupy energetycznej MVM) i państwowego Węgierskiego Banku Rozwoju (MFB), zostanie wykupione przez MNV, agencję zarządzającą mieniem państwowym. MNV zapłaciła 3,75 mld HUF za 49,98% akcji Magyar Gáz Tranzit. Wkrótce ma też nastąpić zakup przez skarb państwa pozostałego pakietu akcji od MFB (chodzi o unijne przepisy trzeciego pakietu energetycznego). W pozostałym zakresie prawa właścicielskie nad MGT wykonywane będą przez ministra spraw wewnętrznych. MGT będzie mogła wszcząć postępowanie w sprawie certyfikatu zarządcy systemu przesyłowego, po uzyskaniu którego firma będzie mogła rozpocząć działalność handlu gazem. Słowackowęgierski interkonektor ma rozpocząć działalność od początku przyszłego roku, a 111 kilometrowy gazociąg (92 km na Węgrzech i 19 km na Słowacji) będzie zdolny do transportu: ze Słowacji ok. 4 mld m³ (500.000 m³/h), a z Węgier ok. 1,6 mld m³ (200.000 m³/h) gazu rocznie. Gazociąg został ponad pół roku temu oficjalnie otwarty przez premierów Roberta Fico i Viktora Orbána. 37. Opóźnienia w testowaniu słowacko-węgierskiego interkonektora gazowego. Koordynująca budowę węgierska grupa energetyczna MVM Zrt. nie podała przyczyn opóźnienia (testy miały rozpocząć się jeszcze w lipcu) i poinformowała, że nie będzie to miało wpływu na oficjalne i faktyczne otwarcie łącznika z dniem 1 stycznia 2015 roku. Odcinek węgierski należy do Magyar Gáz Tranzit Zrt. (MGT), spółki należącej do państwowej grupy energetycznej MVM Zrt. i państwowego Węgierskiego Banku Rozwoju (MFB). Prace budowlane wykonywane są przez Olajterv Zrt. Z uwagi na unijne wymogi resort rozwoju zapowiedział wykupienie wkrótce przez państwo spółki MGT, a minister rozwoju wyznaczyć ma w rozporządzeniu podmiot wykonujący prawa właścicielskie. 38. MFB tworzy spółkę handlu gazem. MFB Földgázkereskedő Zrt., nowa spółka filia państwowego Węgierskiego Banku Rozwoju (MFB), ma - według zapowiedzi rzecznika rządu - służyć jako zaplecze finansowe dla dalszego zwiększenia krajowych zapasów gazu i handlu gazem. Utworzenie nowej spółki handlu gazem jest dość zaskakujące dla obserwatorów rynku, bo to przecież państwowa grupa MVM jest już właścicielem spółki handlu gazem o nazwie Magyar Földgázkereskedő Zrt. (MFGK), w rezultacie zakupienia od grupy E.On jej dwóch filii gazowych (E.On Földgáz Storage i E.On Földgáz Trade). Eksperci bliscy MVM nazwali akt utworzenia nowej spółki handlu gazem manewrem technicznym i przypomnieli, iż MFB wielokrotnie uczestniczył już w przedsięwzięciach przemysłu gazowego w sytuacjach, gdy przepisy UE lub z zakresu ochrony konkurencji zakazywały wyłącznego lub innego rodzaju udziału MVM Zrt. Dotychczasowe zaangażowanie MFB w branżę gazową: jest udziałowcem w MMBF Földgáztároló Zrt., spółce odpowiedzialnej za składowanie rezerw strategicznych, jest udziałowcem w Magyar Gáztranzit Zrt., zarządzającej słowacko-węgierskim interkonektorem gazowym, należało do niego 50% akcji spółki projektowej South Stream Węgry S.A. do czasu, gdy w 2012 roku zostały przejęte przez MVM Zrt. MFB Földgázkereskedő Zrt. została utworzona z kapitałem 100 mln HUF. 39. MFB utworzy też państwowego operatora rynku energii. Węgierski Bank Rozwoju utworzy państwowy holding ds. usług energetycznych dla ludności (zgodnie z rozporządzeniem rządu opublikowanym 30 września). Agencja zarządzająca mieniem państwowym (MNV) ma sfinalizować do 10 października transakcję zakupu pakietu 50% akcji, należącego do stołecznego samorządu - operatora gazowego Főgáz, by następnie przekazać go MFB. Tak samo ma postąpić MVM z pakietem 49% akcji Főgáz, który nabył jeszcze w kwietniu od niemieckiej grupy RWE (ta transakcja ma być zamknięta do końca br.). Jest to kolejny krok, po powołaniu do życia we wrześniu br. ww. spółki MFB Földgázkereskedő Zrt. i jej wniosku do MEKH (Urząd ds. Energii i Mediów) o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności handlu gazem. Za całą operację odpowiadać będą szef kancelarii premiera János Lázár oraz minister rozwoju Miklós Seszták, którzy mają zbadać do końca br. również możliwość wejścia państwa na rynek usług energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, a do końca stycznia 2015 roku na rynek usług CO. Min. J. Lázár zapowiadał ostatnio, że świadczący usługi energetyczne na zasadzie non-profit państwowy holding miałby powstać i zacząć funkcjonować już w marcu przyszłego roku, a jego bazę stanowić ma właśnie Főgáz. Jak wskazują analitycy, wbrew wcześniejszym planom państwowa grupa energetyczna MVM zostanie zupełnie pominięta przy tworzeniu nowego holdingu usług dla ludności, co sprawi, że - po przekazaniu na rzecz MFB pakietu akcji Főgáz - całkowicie straci kontakt z rynkiem gospodarstw domowych i w pełni skoncentruje się na handlu hurtowym oraz usługach dla odbiorców przemysłowych. 40. Rozbudowa elektrowni jądrowej Paks pod nadzorem premiera. Realizacja planów dot. Paks2 nie będzie nadzorowana przez koncern energetyczny MVM, a przez Kancelarię Premiera. MVM ma formalnie przenieść swoje uprawnienia w zakresie nadzoru podczas posiedzenia w dniu 16 października br. 41. Więcej prądu z importu. Według danych MAVIR import stanowił 33% krajowej konsumpcji w pierwszych siedmiu miesiącach bieżącego roku (rok wcześniej 26%, a w 2012 roku 18%). Najwyższy udział importu w ogólnym zużyciu krajowym energii elektrycznej zaobserwowano w okresie kwiecień-lipiec. W pierwszych siedmiu miesiącach br. podmioty handlujące energią elektryczną zakupiły za granicą 8,2 mln MWh (6,4 mln MWh w analogicznym okresie 2013 i 4,5 mln MWh w 2012). 42. Ustawa rozliczeniowa uchwalona. Druga ustawa z cyklu zapowiedzianych przez rząd aktów prawnych w postaci pakietu pomocowego powołanego do uporządkowania sytuacji tzw. dłużników dewizowych została uchwalona 24 września 167 głosami (1 głos przeciw, 2 wstrzymujące się). Na potrzeby banków komercyjnych, w celu wykonania uchwalonej ustawy bank centralny od połowy października przedstawił dwa nowe instrumenty finansowe. Zapotrzebowanie dewizowe banków ma być pokryte z rezerw MNB (obecnie 35 mld EUR) i wesprzeć sfinansowanie kosztów realizacji ustawy rozliczeniowej (koszt zwrotów banków na rzecz klientów szacowany jest na ok. 3 mld EUR), a na sfinansowanie kosztów planowanej w przyszłym roku jednostopniowej konwersji kredytów denominowanych w walutach obcych na forinty potrzebne może być 9-11 mld EUR. Dwa nowe instrumenty MNB mają przeciwdziałać nagłemu osłabieniu forinta w wyniku pojawienia się na rynku olbrzymiego zapotrzebowania na waluty obce i destabilizacji rynku finansowego. Pomimo apelu węgierskiego Związku Banków prezydent J. Ader ustawę podpisał. 43. Konwersja kredytów denominowanych w walutach obcych po kursie zbliżonym do rynkowego. Podczas konferencji zorganizowanej przez Reuters Eastern Europe sekretarz stanu w resorcie gospodarki narodowej Gábor Orbán stwierdził, iż konwersja rozliczanych obecnie przez banki walutowych umów kredytowych odbędzie się w pierwszej połowie przyszłego roku, lecz nie podjęto jeszcze decyzji, po jakim kursie. Co prawda nie jest wykluczone, że odbędzie się ona po korzystniejszym dla klientów kursie, jednakże rząd jest w pełni świadom, że równoczesne utrzymanie w przyszłym roku podatku bankowego oraz zastosowanie preferencyjnego kursu (zbliżonego do kursu z okresu 09.2011-02.2012 w ramach akcji jednorazowej spłaty kredytów 180 HUF/EUR, dla porównania - obecnie 310 HUF/EUR) byłoby poważnym zagrożeniem destabilizującym system bankowy. Konwersja miałaby dotyczyć tylko kredytów przeznaczonych na cele mieszkaniowe i wolnego zastosowania (bez tych podjętych na zakup pojazdu). 44. Kolejne węgierskie biura handlowe. 15. i 16. biuro handlowe otworzyły Węgry w Erewanie i Podgoricy. Biura handlowe to placówki odpłatnie świadczące usługi pośrednictwa biznesowego dla przedsiębiorców. Według planów w tym roku miałoby jeszcze ruszyć 9 takich biur, co jest jednak mało realne. Kolejne powstaną najprawdopodobniej w Brazylii i Algierze. 45. Ekspansja państwowego Eximbanku. Prezes państwowego Eximbanku Roland Nátrán zapowiedział, że suma bilansowa banku wzrosnąć ma z 190 mld HUF w 2012 roku do 1.1001.200 mld HUF do 2016 roku. Na koniec 2014 docelowo miała osiągnąć 600 mld HUF, ale wygląda na to, że wyniesie 640-650 mld HUF. Zapotrzebowanie na preferencyjne kredyty w walutach obcych (USD, EUR) jest olbrzymie, a startujący w 2012 roku program ożywiania eksportu startował z pulą 150 mln EUR, która obecnie podniesiona została do 1 mld EUR i planowane jest jej dalsze podwyższenie w kolejnych latach. Eximbank otwiera swe oddziały także poza Budapesztem. 46. Kolejna akwizycja państwa w sektorze bankowym. Węgierska poczta państwowa Magyar Posta kupiła za 28,5 mld HUF (ok. 380 mln zł) 49% akcji banku FHB. Sprzedającym był bank hipoteczny FHB Jelzálogbank. Transakcję zatwierdził już Węgierski Bank Narodowy. 47. Pomysł nacjonalizacji usług komunalnych. Przewodniczący klubu parlamentarnego rządzącego Fideszu Antal Rogán zapowiedział, że rząd rozważa utworzenie dwóch państwowych firm zajmujących się dostawą mediów i usługami komunalnymi. Pierwsza odpowiadałaby za dystrybucję gazu, energii elektrycznej oraz centralne ogrzewanie, druga przejęłaby od lokalnych samorządów dystrybucję wody, usługi kanalizacyjne i wywóz śmieci. 48. Szef resortu rolnictwa z wizytą w Moskwie. Minister rolnictwa Sándor Fazekas podkreślił po spotkaniu ze swym rosyjskim odpowiednikiem na początku września br., że oba kraje są zainteresowane kontynuacją współpracy w obszarze rolno-spożywczym. Obaj byli zgodni co do tego, że polityka sankcji nie stanowi rozwiązania dla konfliktu na Ukrainie, który powinien być zażegnany w drodze negocjacji. Węgierski minister poinformował, że po analizie kontaktów dwustronnych strony podzielają wspólne stanowisko wobec zwiększenia obrotów handlowych i rozwijania wszystkich dziedzin współpracy, w tym szczególnie agroturystyki, spraw weterynaryjnych czy transferu technologii. Obie strony uznały też kontynuację inwestycji największej rosyjskiej sieci handlu detalicznego (Magnit) na Węgrzech za istotne ogniwo. Ministrowie porozumieli się, by w celu pogłębienia i rozwoju współpracy pomiędzy Federacją Rosyjską i Węgrami węgierski minister złożył wizytę – z udziałem węgierskiego biznesu - w tatarskich, czuwaskich i maryjskich republikach autonomicznych. Obie strony podkreśliły bliskość węgierskiego i rosyjskiego stanowiska w kwestiach GMO, min. S. Fazekas stwierdził ponadto, że spór pomiędzy UE i Rosją nie wpływa na dobre kontakty pomiędzy dwoma resortami. 49. Kolejna wizyta ministra rolnictwa w Moskwie. Minister rolnictwa Sándor Fazekas podczas targów Złota Jesień spotkał się (8 bm.) , zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, w Moskwie ze swoim rosyjskim odpowiednikiem Nikołajem Fiodorowem. Podkreślił, że jest pierwszym przyjętym w Moskwie szefem resortu rolnictwa kraju UE po wprowadzeniu sankcji. Powiedział, że Węgry chcą rozwijać współpracę w zakresie rolnictwa z republikami autonomicznymi Federacji Rosyjskiej - Republiką Czerkieską, Tatarstanem, Baszkirią. 50. Rządowe wsparcie dla producentów jabłek. Nie czekając na Brukselę, co podkreśla resort rolnictwa, węgierski rząd przeznaczył 3,2 mld HUF (ok. 43,2 mln zł) na subsydia dla producentów jabłek w związku z rosyjskim embargiem i wyjątkowym urodzajem tych owoców. 45 mln HUF (ok. 600 tys. zł) przeznaczone zostało także na kampanię promującą jedzenie jabłek. Tegoroczne zbiory szacuje się na 780-800 tys. ton (wcześniej średnio 600- 650 tys. ton rocznie). W 2014 roku uprawę jabłek prowadziło 7,5 tys. producentów na obszarze 27,6 tys. ha. 51. Nowy model autobusu elektrycznego firmy Evopro. Węgierska firma Evopro przedstawiła pierwszy autobus elektryczny o strukturze kompozytowej (niekorodujący, z 30-letnią gwarancją na karoserię). Prototyp zrealizowano kosztem 1 mln EUR (przy wsparciu z UE na poziomie 400 tys. EUR). Pojazd uzyskał zezwolenie na dopuszczenie do ruchu drogowego, ruszyła produkcja pierwszej serii 25 pojazdów. Cena autobusu nie jest na razie znana (podobne konstrukcje na rynkach światowych kształtują się na poziomie 400-500 tys. EUR). Zaprezentowany autobus zdolny jest pomieścić 64 pasażerów, a na 100 km zużywa 60 kW energii (co równe jest energii spalanej przez np. Opla Astrę). 52. WizzAir powiększa flotę. Węgierska tania linia lotnicza WizzAir weźmie w leasing za kwotę 94 mln EUR siedem Airbusów 320. 53. Zielone światło dla inwestycji Apollo Tyres. Komisja Europejska zaakceptowała wsparcie państwa węgierskiego (95,7 mln EUR) dla inwestycji producenta opon z Indii (rywalem Węgier dla inwestycji była Słowacja) zamierzającego wybudować swą fabrykę na północy Węgier (w miejscowości Gyöngyöshalász, komitat Heves), czyli w strefie wysokiego bezrobocia strukturalnego. Dzięki temu projektowi powstanie tam 975 nowych miejsc pracy. Produkcja ma wynieść dziennie 16 tysiące opon do samochodów osobowych i 3 tysiące do pojazdów użytkowych. Wartość całej inwestycji wyniesie 442,2 mln EUR. Apollo Tyres Ltd. wykupił w 2009 roku akcje holenderskiego producenta opon Vredestein, pod którego marką opony będą produkowane. Z czasem produkcja opon na Węgrzech może się mocno zwiększyć, gdyż obok Apollo, także Hankook rozbudowuje swą fabrykę (projekt o wartości 305,5 mln EUR, 950 nowych miejsc pracy), a Bridgestone w zeszłym roku ogłosił plan rozwoju swej fabryki w Tata poprzez budowę nowego zakładu z 500 nowymi miejscami pracy. 54. Zielone światło dla inwestycji ECHO Investment. Polski inwestor z Kielc podpisał umowę z władzami XIV. dzielnicy Budapesztu na realizację budowy dużego centrum handlowego o nazwie Mundo Center i dodatkowrenowację placu Bosnyak (centrum sportowe, nowy park). Prace rozpoczną się z początkiem 2015 roku i mają potrwać trzy lata. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne 2009 2010 Wzrost PKB (%) -6,3 1,2 Produkcja przemysłowa (%) -17,7 10,5 Inflacja (%) 4,2 4,9 Bezrobocie (%) 10,0 11,2 Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r 2011 1,7 5,4 3,9 10,9 2012 2013 -1,7 -1,7 5,7 1,5 1,4 1,7 10,9 10,2 Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie 2014 3,9 (IV-VI) 12,3 (VII) 0,2 (VIII) 7,6 (VI-VIII)