Skup i sprzedaż tuczników

Skup i sprzedaż tuczników
Po osiągnięciu masy ubojowej 100-110 kg tuczniki są skupowane i trafiają do zakładów
mięsnych. Wszystkie świnie przed opuszczeniem gospodarstwa muszą być oznakowane.
(czytaj: http://www.kolczykiagencyjne.pl/1000-znakowanie-swin.php)
Dotyczy to oczywiście nie tylko sprzedawanych tuczników, ale też wybrakowanych loch i
knurów przeznaczonych na ubój. Oznakowane muszą być zwierzęta sprzedawane do innych
chlewni, prosięta na tucz oraz knurki i loszki do remontu stada.
Podczas transportu i przetrzymywania w magazynach żywca u tuczników występują znaczne
ubytki masy ciała. Można je ograniczyć, stosując odpowiednie zalecenia transportowe.
Dodatkowo należy:
 nie karmić tuczników przed odstawą,
 napoić tuczniki przed transportem;
 do załadunku i wyładunku zwierząt używać właściwych ramp. Wskazane jest
posługiwanie się samochodami z podnoszonymi pomostami;
 przestrzegać zaleceń dotyczących powierzchni w środku transportu, jego wyposażenia
technicznego, wentylacji;
 jechać bardzo spokojnie (transport drogowy), a odległość i czas transportu skrócić do
minimum. Transport do 100 km w porze letniej powinien odbywać się we wczesnych
godzinach rannych.
Dbając o jakość surowca, wskazane jest:
 przetrzymywanie tuczników przed ubojem w małych kojcach, ich wielkość powinna
być dostosowana do liczebności grup, które są jednorazowo transportowane,
 zapewnienie odpowiedniego czasu odpoczynku po transporcie,
 ochłodzenie świń podczas oczekiwania na ubój (zraszanie wodne),
 spokojne doprowadzenie do ogłuszenia i całkowite ogłuszenie.
Skup i odpłatność dla producenta za dostarczone tuczniki może być prowadzona według
jednej z metod:
 wg wagi żywej,
 wg wagi bitej ciepłej (wbc).
Na wartość tucznika wycenionego pierwszą metodą składa się jego masa pomniejszona o
3% (okarmienie). Metoda ta ma wiele wad, pozwala na okarmienie świń, jest mało
dokładna, dlatego duże zakłady mięsne skupują tuczniki według drugiej metody.
W metodzie według w.b.c. ustalenie odpłatności dla producenta poprzedza procedura
ubojowa. Po uboju, skrwawieniu, usunięciu szczeciny i raciczek, wypatroszeniu, tj. usunięciu
organów wewnętrznych z klatki piersiowej i jamy brzusznej z wyjątkiem nerek i tłuszczu
okołonerkowego, czyli sadła, uzyskuje się tuszę, która jest przedmiotem oceny. Stanowi ona
podstawę do rozliczeń między odbiorcą i producentem. W tej metodzie konieczne jest
dokładne oznakowanie tuszy i jej właściwa identyfikacja, wyznaczenie masy tuszy ciepłej
(przed schłodzeniem) i określenie umięśnienia. Dlatego na liniach ubojowych stosuje się
nowoczesne metody zbierania informacji.
Wzorem państw Unii Europejskiej polskie zakłady mięsne, przeszły na system zapłaty za
żywiec wg wagi bitej ciepłej, uwzględniający procent mięsności tusz. System szacowania
mięsności tusz wieprzowych z wykorzystaniem aparatury ultradźwiękowej lub urządzeń
optyczno-igłowych jest podstawą kwalifikacji tusz do klas obowiązujących w systemie
EUROP. Forma rozliczenia, uwzględniająca masę tuszy ciepłej i jej mięsność, jest korzystna
dla producentów i zakładów mięsnych. Producenci żywca otrzymują wyższe ceny za
produkty o wysokiej mięsności, przekraczającej próg 51%. Przy mięsności niższej niektóre
zakłady stosują potrącenia przy ustalaniu kwoty do zapłaty. Wyższe ceny za sprzedane
tuczniki motywują producentów do korzystania z dobrego pod względem genetycznym
materiału do tuczu, intensywnego żywienia świń oraz optymalizacji warunków utrzymania
zwierząt w tuczu.
Opłacalność produkcji tuczników
W rachunku opłacalności produkcji tuczników dwie największe pozycje kosztów to: zakup
materiału do tuczu prosięcia-warchlaka oraz koszty pasz dla tuczników. Ceny na surowce
białkowe są wysokie, szczególnie jeśli porównamy je do zbóż, dlatego można spotkać się z
opinią o nieefektywności ich stosowania w tuczu. Do przykładu wprowadzono celowo dwie
mieszanki różniące się składem i ceną. Dla świń wysoko produkcyjnych nie można przyjąć w
założeniu
żywienia
niedoborowego,
z
obniżonym
poziomem
białka.
Dlatego
zaproponowano mieszanki pełnoporcjowe. Pod względem wartości pokarmowej (energii
wyrażonej w MJ EM i białka) odpowiadają one zaleceniom Norm Żywienia Świń. Obliczono
ceny mieszanki A i B, używając cen jednostkowych surowców i ich udziału procentowego w
mieszance, zastępując droższy surowiec białkowy, tj. poekstrakcyjną śrutę sojową (A)
surowcem tańszym, śrutą rzepakową (B).
Przyjęto:
 tucz od 20 do 105 kg m.c.,
 średnie dzienne zużycie mieszanki na sztukę 2,4 kg,
 cenę 1 kg w.b.c. - 4,70 PLN,
 cenę warchlaka = 120 PLN.
Surowce do mieszanek (cena 1 tony):
 jęczmień - 420 PLN,
 pszenżyto - 380 PLN,
 poekstrakcyjna śruta sojowa - 1000 PLN,
 poekstrakcyjna śruta rzepakowa - 500 PLN,
 premiks - 4000 PLN.
Doliczono koszty mieszania w wysokości 50 PLN/1t.
Obliczona cena mieszanki A to 586,6 PLN/t, mieszanki B to 546,6 PLN/t.
Wprowadzając tańsze surowce paszowe, można spodziewać się nieco większych strat w
czasie tuczu. Upadki w tuczu: wariant I - 2%, wariant II - 3%. Przyjęto system zapłaty wg
procentu mięsa w tuszy (EUROP). Przekroczenie mięsności ponad poziom bazowy (51%)
oznaczało zastosowanie dopłaty wg zasady: + 1% ceny za 1% mięsa powyżej progu.
Składniki mieszanki
Jęczmień - śruta, %
Pszenżyto - śruta, %
Poekstrakcyjna śruta sojowa, %
Poekstrakcyjna śruta rzepakowa, %
Premiks, %
Mieszanka
Wariant
Przyrost całkowity, kg
Czas trwania tuczu, dni
Mięsność tuszy, %
Przyrost dzienny, g
Rotacja na stanowisku w tuczu (dni tuczu +
5 dni na dezynfekcję)
Upadki w tuczu, %
Koszty:
Koszt zakupu warchlaka do tuczu
Koszt zużytej paszy
inne koszty (energia, woda, lekarz wet. i
leki, robocizna, upadki, ubezpieczenia razem rocznie 80 zł)
KOSZTY RAZEM
Przychody (wartość tuszy)
Premia za mięsność
PRZYCHODY RAZEM
Mieszanka A Mieszanka B
53
53
30
30
16
8
8
1
1
A
I
85
115
57
739
B
I
85
115
57
739
B
II
85
130
51
654
3,17
3,17
2,81
2
2
3
120
161,90
120
150,86
120
170,54
25,20
25,20
28,5
307,1
417,4
24,9
442,3
296,06
417,4
24,9
442,3
319,04
417,4
417,4
DOCHÓD BEZPOŚREDNI
DOCHÓD Z 1 STANOWISKA TUCZOWEGO
135,2
428,58
146,24
463,58
98,36
276,39
Przedstawiony rachunek opłacalności wskazuje korzyści wynikające z tuczu intensywnego.
Czas trwania takiego tuczu jest krótszy, przyrosty tuczników lepsze, inne koszty mniejsze, a
uzyskiwane tusze bardziej mięsne. Zastosowanie mieszanki tańszej dodatkowo obniża
ponoszone koszty. W praktyce zastosowanie w żywieniu tańszych surowców pogarsza
parametry tuczu. W przedstawionym rachunku uzyskano najwyższy dochód dla wariantu IB
(tucz intensywny, mieszanka tańsza). Przedstawiona analiza wskazuje na zbieżność
interesów producentów świń i zakładów mięsnych.