SCENARIUSZ WARSZTATÓW na podstawie bajki

sztuka24h.edu.pl
S C E N A R I U S Z WA R S Z TAT Ó W
na podstawie bajki antydyskryminacyjnej
Magdaleny Stoch Przygody Myszki Franciszki
Konspekt zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, podejmujący
problematykę niepełnosprawności fizycznej, powstał w ramach warsztatów Małego Klubu
Bunkra Sztuki, zorganizowanych przy okazji wystawy Joanny Pawlik zatytułowanej Balans.
CELE:
Głównym celem zajęć jest rozbudzenie dziecięcej wrażliwości na szeroko rozumianą
„inność” i związane z nią mechanizmy wykluczania. Ma to zapobiegać takim
zjawiskom jak: nietolerancja, niezrozumienie czy przemoc psychiczna.
Opowiadana baśń, poprzez oddziaływanie na dziecięcą wyobraźnię i pobudzanie
empatii, uczy również akceptowania własnych niedoskonałości i sugeruje, że każdy
jest „inny”, a różnorodność to zaleta, nie wada.
Podstawowym założeniem jest fakt, że wszyscy możemy dać coś społeczności,
w której funkcjonujemy, pod warunkiem, iż nie zostaniemy z jakichkolwiek powodów
wyizolowani i odrzuceni. Niepełnosprawność fizyczna funkcjonuje tu jako jedna
z form odmienności.
METODY PRACY Z DZIEĆMI:
Oswajanie z niepełnosprawnością odbywa się poprzez: opowiadanie (wysłuchanie)
baśni, gry ruchowe i zajęcia plastyczne oraz (fakultatywnie) oglądanie wystawy lub
materiałów z nią związanych.
PROPONOWANA LITERATURA PODMIOTU:
Osnową fabularną warsztatów jest historia małej Myszki Franciszki (do pobrania
w załączniku), która – w wyniku niefortunnej przygody z Kotem Psotem – utraciła
w dzieciństwie swój ogonek i z tego powodu nie jest tak zwinna, jak inne myszki.
Nie może wychodzić sama na długie spacery po gałęziach, bo grozi jej upadek
z wysokości, w dodatku biega dużo wolniej niż inne leśne stworzonka. Na szczęście,
dzięki pracy nad sobą, udaje się jej przezwyciężyć własne ograniczenia i zintegrować
z rówieśnikami. Inne myszki zaczynają rozumieć, że były wobec małej Franciszki
niesprawiedliwe.
1
PROPONOWANA LITERATURA PRZEDMIOTU:
1. Izdebska K., Kozłowska U., Kobiecość i męskość w kontekście ułomności
fizycznej, [w:] Gender-queer-edukacja, pod red. B. Skowronka, Kraków: Mellow Sp.
z o.o., 2009.
2. Kościelska M., Oblicza upośledzenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
1998.
3. Jakość życia a niepełnosprawność: konteksty psychopedagogiczne, pod red. Z.
Palak, A. Lewickiej, A. Bujnowskiej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie
Skłodowskiej, 2006.
4. Barnes C., Niepełnosprawność, przeł. P. Morawski, Warszawa: Wydawnictwo Sic!,
2008.
5. Kirenko J., Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Lublin:
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.
6. Stereotypy niepełnosprawności: między wykluczeniem a integracją, Lublin:
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.
7. Rokicki M., Życie po skoku, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
POTRZEBNE MATERIAŁY:
Włóczka, kredki i papier do malowania, chustka do zawiązania oczu.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Dzieci wysłuchują baśni o Myszce Franciszce. Ważne jest, aby mogły skupić się
na opowiadanej historii i spróbować wypowiedzieć się na temat tego, jak mała
myszka czuła się w momencie, kiedy została opuszczona przez rówieśników
(kulminacyjny moment baśni).
2.Zajęcia ruchowe. W ramach zaktywizowania grupy, po części statycznej zajęć,
proponujemy dwie zabawy tematyczne: mysie ogonki oraz przeprowadzanie
niewidomego.
Mysie ogonki to rodzaj berka. Każde dziecko otrzymuje od nauczyciela/
nauczycielki kawałek włóczki, który przymocowuje sobie z tyłu, za spodnie/
spódniczkę. Zabawa polega na tym, że jedno dziecko odgrywa rolę Kota Psota
i próbuje zebrać jak największą ilość ogonków (czyli wyrwać je innym dzieciom).
Pozostałe dzieci uciekają.
Przeprowadzanie niewidomego – dzieci zajmują miejsca w różnych częściach
sali i „zamieniają” się w drzewa. Naśladują szum liści i ruch gałęzi, przenosząc
się w baśniową rzeczywistość. Z grupy wybrana zostaje dwójka dzieci: jedno ma
zawiązane oczy i odgrywa rolę niewidomego, drugie oprowadza go po lesie.
Ważne jest, aby zwrócić dzieciom uwagę, że przewodnik musi zachować należytą
ostrożność, w zamian za co osoba niewidoma może opowiedzieć mu to, co
intensywnie słyszy i czuje w danej chwili (szum drzew, zapach lasu). Dzieci muszą
ze sobą współpracować, opiekować się sobą i dzielić wrażeniami, które odbierają
za pomocą różnych zmysłów.
2
3.Zajęcia plastyczne – dzieci otrzymują kartki i kredki. Poproszone zostają
o narysowanie Myszki Franciszki w momencie, kiedy była szczęśliwa i brak ogonka
w niczym jej nie przeszkadzał. Nauczyciel/nauczycielka dokładnie omawia
z dziećmi ich prace. Okazuje się, że niepełnosprawność nie ogranicza dostępu do
szczęścia.
4.Po zajęciach dzieci są dobrze przygotowane do obejrzenia takiej wystawy jak
Balans Joanny Pawlik. Potrafią spojrzeć na nią oczyma dziecka i zrozumieć na
swój własny sposób. Oczywiście obecność osoby dorosłej, z którą dziecko może
później porozmawiać i podzielić się emocjami, jest konieczna.
Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa
3.0 Polska. Treść licencji jest dostępna na stronie:
http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/.
Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki
pl. Szczepański 3a, 31-011 Kraków
tel. 12 422 40 21; 12 422 10 52, fax: 12 421 83 03
www.bunkier.art.pl, [email protected]
Organizator projektu:
Organizacja partnerska:
Wydział Edukacji Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
3
Projekt realizowany
w ramach programu Akademii Orange