ii. rio radzi - RIO Bydgoszcz

Transkrypt

ii. rio radzi - RIO Bydgoszcz
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
39
II. RIO RADZI ...
OGÓLNE ZASADY OPRACOWANIA PLANÓW FINANSOWYCH
SAMORZĄDOWYCH ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH, GOSPODARSTW
POMOCNICZYCH I ŚRODKÓW SPECJALNYCH
Do obowiązków i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego należy realizowanie
zadań o charakterze gospodarczym z zakresu użyteczności publicznej związanych
z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej. Dla tego rodzaju działalności
ustawodawca przewidział odrębne formy organizacyjno-prawne rozliczające się z budżetem netto
- czyli wynikowo.
Jednostki te nie są nastawione na osiąganie wysokich zysków, ponieważ powodowałaby to
nadmierny wzrost cen wyrobów lub świadczonych usług. Ze względów ekonomicznych
i społecznych wiele organów stanowiących decyduje się na dotowanie działalności gospodarczo
– usługowej realizowanej przez powołane zakłady, co ma na celu dostosowanie poziomu cen do
poziomu siły nabywczej społeczności lokalnej.
1. Zakład budżetowy
Samorządowe zakłady budżetowe są jednostkami organizacyjnymi jednostek samorządu
terytorialnego, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania, a koszty swej działalności
pokrywają z przychodów własnych i ewentualnie otrzymywanych dotacji.
Zakłady budżetowe zaliczane są umownie do tzw. gospodarki pozabudżetowej, a ich
powiązanie z budżetem ma charakter rozliczenia netto. Przychody i wydatki zakładu budżetowego
w kwotach ogólnych określone są w uchwale budżetowej natomiast w samym budżecie ujmowane
jest tylko saldo tych wielkości. Jeśli saldo jest dodatnie zakład budżetowy planuje dokonanie wpłat
do budżetu nadwyżki środków obrotowych ustalonych na koniec okresu rozliczeniowego. Jeśli
natomiast saldo jest ujemne zakład za zgodą organu powołującego planuje dotację z budżetu.
Zakład budżetowy w zasadzie powołany jest do realizacji zadań o charakterze gospodarczym
z zakresu użyteczności publicznej. Prowadząc odpłatną działalność usługową lub inną
gospodarczą pokrywa koszty swojej działalności z uzyskanych wpływów własnych. Jednak
w uzasadnionych wypadkach, gdy koszty, a w ich konsekwencji ceny świadczonych usług lub
produktów przekraczałyby społecznie uzasadniony poziom, organ stanowiący może podjąć
decyzję o dotowaniu tego zakładu.
Podstawową formą dotowania są dotacje przedmiotowe polegające na dopłatach do
określonych rodzajów wyrobów lub usług kalkulowanych według stawek jednostkowych np.
dopłata do 1 m3 dostarczonej wody lub do biletu komunikacji miejskiej. Ponadto w zakresie
określonym w odrębnych przepisach zakład budżetowy może otrzymać dotację podmiotową, lub
dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, a zakład nowoutworzony może
40
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
uzyskać z budżetu dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Suma dotacji dla
zakładów budżetowych nie może przekroczyć 50% ich wydatków.
Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący
przychody i wydatki stanowiące koszty działalności oraz stan środków obrotowych i rozliczenie
z budżetem. Planowany stan środków obrotowych, czyli aktywa bieżące netto działalności
zakładu budżetowego na koniec roku nie mogą przekraczać 1/6 rocznych planowanych na rok
następny kosztów wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń. W planie finansowym zakładu
budżetowego wyodrębnia się w szczególności:
− przychody własne,
− dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
− wydatki na wynagrodzenia i składki naliczane do wynagrodzeń,
− wydatki inwestycyjne,
− stan środków obrotowych,
− wpłaty do budżetu - jeżeli występuje nadwyżka środków obrotowych.
Plany finansowe opracowuje się z zastosowaniem podziałek klasyfikacji budżetowej,
a rozliczenia zakładu budżetowego z budżetem planowane są w dziale i rozdziale właściwym dla
przeważającego rodzaju działalności danego zakładu.
Z doświadczeń praktycznych wynika, że w tej formie zorganizowane są często zakłady
wodociągowo-kanalizacyjne, utylizacji odpadów, administracje budynków mieszkalnych, a także
przedszkola i żłobki, a nawet szkoły.
1.1. Terminy związane z opracowaniem planu finansowego samorządowego zakładu budżetowego
Rozpoczęcie prac związanych z opracowaniem projektu planu finansowego samorządowego
zakładu budżetowego określa uchwała organu stanowiącego o procedurze uchwalania budżetu. Mają
tu również zastosowanie przepisy art. 125 ust. 1 ustawy o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r.
Nr 15, poz. 148 z późn. zm.), z którego wynika, że organ wykonawczy w terminie 7 dni od
przekazania projektu uchwały budżetowej organowi stanowiącemu przekazuje podległym
jednostkom, w tym wypadku zakładowi budżetowemu, informacje niezbędne do opracowania
projektu planu finansowego. Na podstawie tego samego przepisu zakład budżetowy jest zobowiązany
w ciągu 30 dni opracować projekt planu finansowego nie później niż do 22 grudnia roku
poprzedzającego rok budżetowy i przekazać go organowi wykonawczemu. Ostateczne opracowanie
i zatwierdzenie planu finansowego przez kierownika zakładu budżetowego następuje w terminie
10 dni od otrzymania od organu wykonawczego informacji o ostatecznych kwotach przychodów
i wydatków oraz wysokości dotacji i wpłat do budżetu, wynikających z podjętej uchwały budżetowej.
Plan finansowy samorządowego zakładu budżetowego zatwierdza kierownik tego zakładu po
dostosowaniu odpowiednich parametrów do kwot wynikających z uchwały budżetowej.
1.2. Dokonywanie zmian w planie finansowym zakładu budżetowego
Przeprowadzenie zmian w planie finansowym zakładu budżetowego może przeprowadzić
kierownik tego zakładu na skutek wprowadzonych zmian w budżecie jednostki samorządu
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
41
terytorialnego. Kierownik zakładu może również w ciągu roku wprowadzić zmiany w planie
finansowym pod warunkiem realizowania wyższych od planowanych przychodów i wydatków
i jeżeli zmiany te nie spowodują zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji
z budżetu. Zachęca to do zwiększenia aktywności gospodarczej.
2. Gospodarstwo pomocnicze
Samorządowym gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej pod
względem organizacyjnym i finansowym część jej podstawowej działalności lub działalność
uboczna.
Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów
i ewentualnie otrzymywanych dotacji z budżetu. Gospodarstwo pomocnicze rozlicza się
z budżetem poprzez wpłatę do budżetu połowy osiągniętego zysku.
W jednostkach budżetowych gospodarstwa pomocnicze tworzone są na przykład przy
szkołach zawodowych, gdzie realizują część zadań tej jednostki, tj. prowadzą praktyczną naukę
zawodu oraz wykonują działalność uboczną. Gospodarstwa pomocnicze mogą otrzymywać
z budżetu dotacje przedmiotowe, tj. dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług,
kalkulowanych według stawek jednostkowych. Nowo utworzone gospodarstwo pomocnicze
może otrzymać z budżetu dotację na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe. Podstawą
gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan finansowy. Zgodnie
z przepisem art. 20 ust. 6 ustawy o finansach publicznych plan finansowy gospodarstwa
pomocniczego obejmuje: przychody, wydatki stanowiące koszty działalności, rachunek
wyników, stan środków obrotowych i rozliczenie z budżetem. Ponadto w planie finansowym
gospodarstwa pomocniczego wyodrębnia się w szczególności przychody własne, dotacje
z budżetu jednostki samorządu terytorialnego (jeżeli występują) oraz wydatki na wynagrodzenia
i pochodne.
2.1. Terminy związane z opracowaniem planu finansowego gospodarstwa pomocniczego
samorządowej jednostki budżetowej
Brak jest ogólnie obowiązujących terminów dotyczących opracowania projektu planu
finansowego gospodarstwa pomocniczego.
W tym zakresie obowiązujące są terminy i inne ustalenia wynikające z uchwały o procedurze
uchwalania budżetu. Należy tu przypomnieć, że gospodarstwo pomocnicze stanowi
wyodrębnioną część samorządowej jednostki budżetowej i powstało na podstawie decyzji
kierownika tej jednostki (po uzyskaniu zgody organu wykonawczego). Obowiązują, więc w tym
zakresie te same zasady, co w jednostce budżetowej uszczegółowione dodatkowo przez
kierownika jednostki budżetowej. Opracowanie planu finansowego gospodarstwa pomocniczego
samorządowej jednostki budżetowej następuje w terminie 10 dni od dnia otrzymania informacji
od kierownika jednostki o ostatecznych kwotach przychodów i wydatków oraz wysokościach
dotacji lub wpłat do budżetu, wynikających z przyjętej przez organ stanowiący uchwały
budżetowej.
42
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
Odpowiedzialnym za opracowanie planu finansowego gospodarstwa pomocniczego jest
kierownik tego gospodarstwa, który we wskazanym terminie przekazuje plan do zatwierdzenia
kierownikowi jednostki budżetowej.
3. Środki specjalne samorządowych jednostek budżetowych
Środki specjalne są środkami finansowymi gromadzonymi przez jednostki budżetowe na
wyodrębnionych rachunkach bankowych (art. 21 ustawy o finansach publicznych). Nie posiadają,
więc odrębności organizacyjnej, a tylko finansową. Wynika z tego, że odpowiedzialność
organizacyjną i finansową w tym za opracowanie planów finansowych ponosi kierownik
jednostki, w której utworzono środek specjalny. Środki specjalne mogą być uruchomione z mocy
ustaw oraz uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz z tytułu
sprzedaży zapasów środków materiałowych przechowywanych w celach mobilizacyjnych i w tej
sytuacji należy sporządzać roczne plany finansowe. Ponadto na środkach specjalnych mogą być
gromadzone środki finansowe z tytułu:
− spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,
− odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie.
W sytuacji opisanej powyżej gdzie wpłaty mają charakter incydentalny i ograniczony w czasie
plany finansowe należy opracować na okres, w którym środki będą wydatkowane. W jednostkach
samorządowych środki specjalne tworzone są przede wszystkim przy szkołach z mocy uchwały
organu stanowiącego. Rada w uchwale powołującej środek specjalny określa, jakie środki
finansowe mogą być gromadzone na środku specjalnym oraz wskazuje kierunki ich
wydatkowania. Środki specjalne tworzone są często przy szkołach, które dodatkowo prowadzą
działalność o charakterze gospodarczym, np. wynajmując pomieszczenia, obiekty szkolne,
organizując szkolenia kursy itp.
Roczny plan finansowy obejmuje przychody i wydatki z wyodrębnieniem wynagrodzeń
i pochodnych oraz wydatków na inwestycje. Ze względu na to, że na środku specjalnym objętym
rocznym planem finansowym gromadzone są środki z działalności o charakterze gospodarczym
do opracowania planu finansowego można się posiłkować wzorem jak dla zakładu budżetowego.
Zaznaczyć jednak trzeba, że ustawodawca nie przewidział możliwości dotowania środków
specjalnych i w środkach specjalnych samorządowych jednostek budżetowych nie ma obowiązku
wpłat do budżetu.
Terminy opracowania rocznych planów finansowych środków specjalnych odrębnie w ustawie
nie zostały określone i należy przyjąć, że są odpowiednie jak dla jednostki budżetowej.
dr Henryk Chmara
Członek Kolegium
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Bydgoszczy
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
43
ODPOWIEDZI NA PISMA KIEROWANE DO REGIONALNEJ IZBY
OBRACHUNKOWEJ W BYDGOSZCZY
Pismo z dnia 16 lutego 2004 roku nr RIO/KA/073/2/2004 do Wójtów, Burmistrzów,
Prezydentów jednostek samorządu terytorialnego województwa kujawsko – pomorskiego
w sprawie audytu wewnętrznego
W związku z prośbą Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego Regionalna Izba
Obrachunkowa w Bydgoszczy przypomina o obowiązku rozpoczęcia audytu wewnętrznego
przed końcem marca 2004 roku. Działania takie należy podjąć w sytuacji, gdy kwota
przychodów lub wydatków tej jednostki w 2003 roku przekroczyła kwotę określoną
w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2002 roku w sprawie określenia kwot
przychodów i wydatków oraz wydatków środków publicznych dokonywanych w ciągu roku
kalendarzowego, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia audytu wewnętrznego
w jednostkach sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 234, poz. 1970).
W załączeniu przesyłam pismo Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego z Ministerstwa
Finansów w przedmiotowej sprawie, skierowane do Prezesów Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Pismo Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego z Ministerstwa Finansów
Zwracam się z uprzejmą prośbą o przekazanie jednostkom samorządu terytorialnego
syntetycznej informacji dotyczącej audytu wewnętrznego.
Jednostka samorządu terytorialnego jest zobowiązana do rozpoczęcia przed końcem marca
2004 r. audytu wewnętrznego, jeżeli kwota przychodów lub wydatków tej jednostki w 2003 r.
przekroczyła kwotę określoną w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2002 r.
w sprawie określenia kwot przychodów oraz wydatków środków publicznych dokonywanych
w ciągu roku kalendarzowego, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia audytu
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 234, poz. 1970).
Mając na względzie znaczenie audytu wewnętrznego, którego rolą jest dostarczanie
kierownikowi jednostki wiedzy dotyczącej funkcjonowania jednostki w zakresie gospodarki
finansowej pod względem legalności, gospodarności, celowości, rzetelności, a także
przejrzystości i jawności, zwracam się z prośbą o współpracę w przedmiotowym zakresie
poprzez przekazanie nadzorowanym jednostkom samorządu terytorialnego załączonej informacji
dotyczącej audytu wewnętrznego.
Informacja dotycząca prowadzenia audytu wewnętrznego
w jednostkach samorządu terytorialnego
Zgodnie z art. 35d ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2003r., Nr 15, poz. 148 z późn. zm.) i przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
20 grudnia 2002 r. w sprawie określenia kwot przychodów oraz wydatków środków publicznych
dokonywanych w ciągu roku kalendarzowego, których przekroczenie powoduje obowiązek
prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 234,
44
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
poz. 1970) jednostka samorządu terytorialnego jest zobowiązana do rozpoczęcia audytu
wewnętrznego przed końcem marca 2004 r., jeżeli jej przychody lub wydatki środków
publicznych przekroczyły kwotę 35 000 tys. zł.
Audyt wewnętrzny przeprowadza audytor zatrudniony w jednostce samorządu terytorialnego
(art. 35e ust. l ww. ustawy). Oznacza to, że kierownik jednostki samorządu terytorialnego jest
odpowiedzialny za utworzenie komórki audytu wewnętrznego lub stanowiska do spraw audytu
wewnętrznego i za zapewnienie organizacyjnej odrębności wykonywanych przez nie zadań.
Audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki.
Niezależny, profesjonalny i obiektywny audyt wewnętrzny stanowi dla kierownika jednostki
podstawowe źródło oceny funkcjonowania jednostki. Celem audytu wewnętrznego jest bowiem:
1) identyfikacja i analiza ryzyka związanego z działalnością jednostki, a w szczególności ocena
efektywności zarządzania ryzykiem oraz ocena systemu kontroli wewnętrznej,
2) wyrażenie opinii na temat skuteczności mechanizmów kontrolnych w badanym systemie,
3) dostarczanie kierownikowi jednostki, w oparciu o ocenę systemu kontroli wewnętrznej,
racjonalnego zapewnienia, że jednostka działa prawidłowo.
W efekcie, kierownik jednostki samorządu terytorialnego uzyskuje obiektywną i niezależną
ocenę funkcjonowania jednostki w zakresie gospodarki finansowej pod względem legalności,
gospodarności, celowości, rzetelności, a także przejrzystości i jawności.
Prawidłową realizację zadań w zakresie audytu wewnętrznego zapewnia audytor o ugruntowanej
i bogatej wiedzy o jednostce, wynikającej m.in. z doświadczenia w pracy w administracji
samorządowej. Audytorom wewnętrznym należy stawiać wysokie wymagania dotyczące
umiejętności zawodowych umożliwiając im jednocześnie stałe dokształcanie.
Audytorem wewnętrznym może być osoba, która spełnia warunki określone w art. 35k ww.
ustawy. Należy przy tym pamiętać, że tylko do dnia 31 grudnia 2004 r. audytorem wewnętrznym
może być osoba, która nie złożyła z wynikiem pozytywnym egzaminu na audytora. Wymaga to
umożliwienia audytorom przygotowania się i przystąpienia do egzaminu na audytora
wewnętrznego w 2004 r.
Niezależnie od powyższego audytorzy powinni podlegać stałemu procesowi kształcenia.
Wyniki audytu wewnętrznego, tj. ustalenie stanu faktycznego w zakresie funkcjonowania
gospodarki finansowej, określenie oraz analiza przyczyn i skutków uchybień, uwagi i wnioski
w sprawie usunięcia uchybień, audytor przedstawia kierownikowi jednostki w sprawozdaniu
z przeprowadzenia audytu wewnętrznego. Kierownik jednostki, na podstawie sprawozdania
z przeprowadzenia audytu wewnętrznego, podejmuje działania mające na celu usunięcie
uchybień oraz usprawnienie funkcjonowania jednostki, w zakresie gospodarki finansowej,
informując o tym audytora wewnętrznego.
Pismo z dnia 21 stycznia 2004 roku nr RIO/NR-6/01/2004 w sprawie zamówień na świadczenia
społeczne
W odpowiedzi na pismo Pani Skarbnik z dnia 16 stycznia 2004 r. Regionalna Izba
Obrachunkowa w Bydgoszczy wyjaśnia, że zamówienia na świadczenia zdrowotne, w tym
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
45
z zakresu rehabilitacji i fizykoterapii, mogą być udzielane na zasadach określonych w ustawie
z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.).
Art. 35 ust. l ustawy stanowi, że organy o których mowa w art. 8 ust. l pkt 1-3 ustawy czyli
również jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać zamówienia na świadczenia
zdrowotne niepublicznemu zakładowi opieki zdrowotnej w zakresie zadań określonych
w statucie tego zakładu, osobie wykonującej zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki
na zasadach określonych w odrębnych przepisach oraz osobie legitymującej się nabyciem
fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub
określonej dziedzinie medycyny, która dysponuje lokalem, aparaturą oraz sprzętem medycznym
odpowiadającym przewidzianym wymaganiom oraz spełnia warunki określone w przepisach
o działalności gospodarczej. Umowę o udzielenie zamówienia zawiera się po przeprowadzeniu
konkursu na udzielenie zamówienia. Szczegółowe zasady przeprowadzenia konkursu
i zawierania umowy określa art. 35a ww. ustawy oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 13 lipca 1998 r. w sprawie umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia
zdrowotne (Dz. U. 1998 Nr 93 poz. 592).
Z ww. przepisów wynika, że gminy mogą udzielać zamówień na świadczenia zdrowotne innym
niż samodzielne publiczne zakłady zdrowotne podmiotom, uprawnionym do udzielania
świadczeń zdrowotnych zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Pismo z dnia 22 stycznia 2004 roku nr RIO/NR-5/01/2004 w sprawie umorzenia należności
gminy
W odpowiedzi na pismo Pana Wójta z dnia 8 stycznia 2004 r. dotyczące umorzenia
należności gminy wyjaśniam, co następuje.
Art. 34a ustawy z dnia 25 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. 2003, Nr 15
poz. 48 z późn. zm.) upoważnia organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do
określenia szczegółowych zasad i trybu umarzania wierzytelności jej jednostek organizacyjnych.
Celem tego przepisu jest umożliwienie jednostkom samorządu ustalenia ogólnych reguł oraz
sposobu postępowania przy umarzaniu wierzytelności a także wskazania organów, które będą
zobowiązane do podejmowania rozstrzygnięć indywidualnych w tych sprawach. Należy zatem
uznać, że umarzane mogą być wszelkie wierzytelności jednostki samorządu terytorialnego bez
względu na to, której jednostki organizacyjnej bezpośrednio dotyczą. Podkreślić należy, że urząd
gminy jest również jednostką organizacyjną gminy i stąd w trybie przewidzianym w ww.
przepisie mogą być umarzane z uzasadnionych względów te należności, które powinny być
wpłacone bezpośrednio do urzędu.
Ustawa o finansach publicznych nie określa szczegółowo, które wierzytelności mogą być umarzane
i dlatego zdaniem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy możliwe jest umarzanie
w uzasadnionych przypadkach również czynszu dzierżawnego lub opłaty adiacenckiej.
46
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
Pismo z dnia 25 lutego 20024 roku nr RIO/NR-8/02/2004 w sprawie zasad i trybu umarzania
wierzytelności samorządowych jednostek organizacyjnych
W odpowiedzi na pismo z dnia 16 lutego 2004 r. dotyczące zasad i trybu umarzania
wierzytelności samorządowych jednostek organizacyjnych Regionalna Izba Obrachunkowa
w Bydgoszczy wyjaśnia, że art. 34a ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych
(Dz. U. 2003, Nr 15 poz. 148 z późn. zm.) stanowi podstawę do określenia przez organy
stanowiące jednostki samorządu terytorialnego zasad i trybu umarzania wierzytelności
samorządowych jednostek organizacyjnych. Ustalone zasady dotyczą tylko tych jednostek
prowadzonych przez samorząd, które nie posiadają osobowości prawnej a zasady ich gospodarki
finansowej są uregulowane w ustawie o finansach publicznych a zwłaszcza art. w 18, 19, 20.
Podmioty posiadające osobowość prawną posiadają większą samodzielność finansową określoną
w ustawach będących podstawą ich powołania. Podmioty powołane w oparciu o inne niż ustawa
o finansach publicznych przepisy, jak np. instytucje kultury czy samodzielne publiczne zakłady
opieki zdrowotnej prowadzą samodzielną gospodarkę finansową i z określonych ustawami źródeł
pokrywają koszty bieżącej działalności i zobowiązania. Do takich samodzielnych podmiotów nie
mają zastosowania zasady umarzania należności pieniężnych, do których nie stosuje się ustawy Ordynacja podatkowa oraz udzielania ulg w spłacie takich należności.
Pismo z dnia 16 lutego 2004 roku nr RIO/KA/073/3/2004 w sprawie komputerowego systemu
monitorowania pomocy publicznej
W związku z wprowadzanym komputerowym systemem monitorowania pomocy publicznej,
opracowany został nowy wzór formularza sprawozdawczego dla organów udzielających pomocy.
Wzór nowego formularza dostępny jest na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów http://www.uokik.gov.pl. Z uwagi na powyższe, organy udzielające pomocy
powinny przesłać sprawozdania roczne z udzielanej pomocy w 2003 r. zgodnie ze zmienionym
wzorem formularza. Sprawozdania wypełnione według nieaktualnego wzoru formularza nie będą
akceptowane.
Załącznik do pobrania w formacie Excel'a (.xls)
http://www.uokik.gov.pl/download/formularz sprawozdawczy.xls
Instrukcja do formularza sprawozdawczego
http://www.uokik.gov.pl/download/instrukcja do formularza sprwozdawczego.doc
Sprawozdania wyłącznie w formie elektronicznej prosimy kierować na adres
[email protected] a w tytule korespondencji podać nazwę jednostki
samorządu terytorialnego.
W załączeniu pismo Pana Piotra Pełki Dyrektora Departamentu Monitorowania Pomocy
Publicznej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów znak DDO-500-45/1/2004/AM
z 6 lutego 2004 r.
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
47
Uprzejmie informuję, iż w związku z wprowadzanym komputerowym systemem
monitorowania pomocy publicznej, opracowany został nowy wzór formularza sprawozdawczego
dla organów udzielających pomocy. Wzór nowego formularza dostępny jest na stronie
internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów [www.uokik.gov.pl]. Z uwagi na
powyższe, organy udzielające pomocy powinny przesyłać sprawozdania roczne z udzielonej
pomocy w 2003 r. zgodnie ze zmienionym wzorem formularza. W związku z tym, uprzejmie
proszę o poinformowanie podległych jednostek samorządu terytorialnego o tej zmianie.
Jednocześnie pragnę zaznaczyć, iż sprawozdania wypełnione według nieaktualnego wzoru
formularza nie będą akceptowane.
Pismo z dnia 9 marca 2004 r. nr RIO/NR-12/03/2004 w sprawie finansowania zadań z budżetu
gminy
W odpowiedzi na pismo Pana Burmistrza z dnia 12 lutego 2004 r. w sprawie finansowania
zadań z budżetu gminy wyjaśniam, co następuje:
Gmina może finansować tylko te zadania, które służą zaspakajaniu zbiorowych potrzeb
wspólnoty samorządowej i są określone w art. 7 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. 2001, Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.) i ustawach szczegółowo
określających zakres tych zadań.
Zadania gminy określone w art. 10 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.
U. 1998, Nr 64, poz. 414 z późn. zm.) nie obejmują zadań związanych z kształceniem młodzieży
w szkołach wyższych i tym samym również budowy bursy akademickiej. Z tych względów, nie
jest możliwe udzielenie pomocy finansowej Caritas Diecezja Toruńska na wnioskowany cel budowę bursy akademickiej w Przysieku przeznaczonej dla ubogich studentów.
Ochotnicze Hufce Pracy wykonują zadania państwa w zakresie kształcenia, dokształcania,
zatrudnienia i wychowania młodzieży. Zakres ich zadań jest określony w art. 43 - 45 ustawy
z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. 2003, Nr 58,
poz. 514 z późn. zm.) oraz przepisach wykonawczych, czyli przede wszystkim rozporządzeniu
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zadań
oraz organizacji i szczegółowych zasad funkcjonowania Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U.
Nr 56, poz. 671). Zadania te nie są zadaniami gminy i stąd również brak podstaw prawnych do
dofinansowania przez gminę zadań Centrum Edukacji i Pracy przy Kujawsko-Pomorskiej
Komendzie Ochotniczych Hufców Pracy.
Zdaniem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy możliwe jest jedynie rozważenie
możliwości finansowania pobytu dzieci i młodzieży na obozie w ramach prowadzonych działań
związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i narkomani, o ile
zadania takie znajdą się w gminnym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych uchwalonym na podstawie art. 4' ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r.
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2002, Nr 147 poz. 1231
z późn. zm.)
48
Biuletyn Informacyjny Nr 1 (43) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy
Pismo z dnia 23 marca 2004 r. nr RIO/KA/073/4/04 w sprawie wydania opinii o możliwości
spłaty „otwartego kredytu w rachunku bieżącym”
W odpowiedzi na pismo BF. II 0724-4/1/2004 z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydania
opinii o możliwości spłaty „otwartego kredytu w rachunku bieżącym”, uprzejmie informuję, że
Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy takiej opinii nie może wydać z uwagi na brak
odpowiedniego umocowania prawnego.
Przepisy art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U.
Nr 15, poz. 148 z późn. zm.) zezwalają samorządom na zaciąganie zobowiązań w celu pozyskania
środków zwrotnych na finansowanie występującego w ciągu roku niedoboru budżetu lub
finansowanie wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych dochodach i spłatę wcześniej
zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek
i kredytów. W procesie pozyskiwania przez samorządy środków kredytowych regionalne izby
obrachunkowe w ramach sprawowanego nadzoru zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 7 października
1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (jednolity tekst z 2001 r. Dz. U. Nr 55, poz. 577
z późn. zm.), badają uchwały dotyczące zaciąganych zobowiązań oraz wydają opinie o możliwości
ich spłaty na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. W przepisie tym użyte jest
sformułowanie „w przypadku ubiegania się przez jednostki samorządu terytorialnego o udzielenie
kredytu”, które wyraża, że samorząd w tym momencie posiada już wyraźnie sprecyzowany
(w uchwale) zamiar zaciągnięcia zobowiązania. W dalszej części cytowany przepis obliguje
regionalne izby obrachunkowe do wydania opinii o możliwości spłaty kredytu, którą następnie
samorządy, zgodnie z art. 49 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, przekazują kredytodawcy.
Zadaniem regionalnych izb obrachunkowych jest zatem wydanie adresowanej do kredytodawcy
opinii w stosunku do już podjętych decyzji w zakresie zaciągnięcia kredytu.
Z powołanego na wstępie wniosku Pana Marszałka wynika zamiar zawarcia z bankiem
umowy o otwarcie linii kredytowej w rachunku bieżącym, która będzie jedynie określała limit, do
wysokości którego na rachunku będzie mógł powstawać okresowy debet. Nie zostanie w związku
z tym określona w żadnej uchwale kwota kredytu zaciąganego, do którego mogłaby się odnieść
w swojej opinii Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy, chociażby w kontekście
ograniczeń wynikających z art. 113 ustawy o finansach publicznych.
W związku z powyższym Regionalna Izba Obrachunkowa nie może na podstawie art. 49
ust. 2 ustawy o finansach publicznych wydać wnioskowanej opinii.