3. Przyszłość USO w Polsce

1. Stan obecny USO z punktu widzenia
regulatora i konsumentów.
2. Ocena rzeczywistego zapotrzebowania na
usługi wchodzące w skład USO.
3. Przyszłość USO w Polsce.
Renata Kowalska
Warszawa, 9 czerwca 2010 r.
1. Stan obecny USO
Od dnia 8 maja 2006 r. do dnia 8 maja 2011 r. przedsiębiorcą
wyznaczonym do świadczenia usługi powszechnej jest
Telekomunikacja Polska S.A.
Do podstawowych obowiązków przedsiębiorcy wyznaczonego
do świadczenia usługi powszechnej należy zapewnienie
wszystkim użytkownikom końcowym stacjonarnych
publicznych sieci telefonicznych na terytorium RP, z
zachowaniem wymaganej jakości i po przystępnej cenie
zestawu usług stanowiących usługę powszechną.
W skład usługi powszechnej wchodzą:
1) przyłączenie pojedynczego zakończenia sieci w głównej
lokalizacji abonenta z wyłączeniem sieci cyfrowej z integracją
usług, zwanej "ISDN";
2) utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem sieci, o
którym mowa w pkt 1), w gotowości do świadczenia usług
telekomunikacyjnych;
3) połączenia telefoniczne krajowe i międzynarodowe, w tym do
sieci ruchomych, obejmujące także zapewnienie transmisji
dla faksu oraz transmisji danych, w tym połączenia do sieci
Internet;
4) udzielanie informacji o numerach telefonicznych oraz
udostępnianie spisów abonentów;
5) świadczenie udogodnień dla osób niepełnosprawnych
6) świadczenie usług telefonicznych za pomocą PAS
1. Stan obecny USO
Raport Prezesa UKE z realizacji przez TP obowiązku świadczenia USO w
okresie 8 maj 2006 – 31 grudnia 2009r. (opublikowany 30 kwietnia 2010r.)
TP wywiązała się z obowiązku:
Ø oferowania różnych pakietów cenowych,
Ø oferowania pakietu podstawowego, z zastrzeżeniem niespełniania przez ten plan
obowiązku przystępności cenowej,
Ø oferowania od dnia 1 czerwca 2008 r. pakietu specjalnego,
Ø zapewnienia minimalnej liczby aparatów publicznych na terenie całego kraju i w
skali kraju realizacji obowiązku fizycznej dostępności usług świadczonych za
pomocą PAS,
Ø uruchomienia z końcem 2007 r. usługi OBN,
Ø wydawania od 2007 roku OSA,
Ø zapewnienia osobom niepełnosprawnym udogodnień, z zastrzeżeniem
niedostatecznego informowania ich o ulgach i udogodnieniach stosowanych przez
Spółkę,
Ø oferowania udogodnień i usług dodatkowych względem usługi powszechnej.
TP nie wywiązała się z obowiązku w zakresie:
Ø zapewnienia fizycznej dostępności usługi powszechnej na
terenie całego kraju (brak realizacji wskaźnika dostępności –
czas oczekiwania na przyłączenie do sieci),
Ø zapewnienia odpowiedniej jakości usługi powszechnej w
zakresie sprawności łącza abonenckiego,
Ø zapewnienia w zakresie usługi OBN:
• wszystkim użytkownikom publicznych sieci telefonicznych
dostępu do usługi OBN za taką samą opłatę,
• wszystkim użytkownikom publicznych sieci telefonicznych
informacji głosowej o wysokości opłaty za połączenie – TP
realizuje ten obowiązek jedynie własnym abonentom.
1. Stan obecny USO
• Przyłączenie do sieci
W całym okresie od 8 maja 2006 r. do 31 grudnia 2009 r.
przyłączenie do sieci było oferowane po cenie promocyjnej
w wysokości 8,20 zł netto (10,00 zł brutto).
2. Utrzymanie łącza abonenckiego z zakończeniem
sieci – abonament telefoniczny, plany telefoniczne.
• Na dzień 31 grudnia 2009 r. abonenci TP S.A. korzystali
z 28 planów telefonicznych.
• Opłaty abonamentowe w planach telefonicznych dla
konsumentów kształtują się od 39,95 zł do 73,77 zł (netto).
3. Połączenia telefoniczne krajowe i
międzynarodowe, w tym do sieci ruchomych,
obejmujące także transmisję dla faksu i
transmisję danych, w tym połączenia do sieci
Internet.
• Opłaty za połączenia są zróżnicowane w zależności od planu
telefonicznego.
• Wyjątek stanowią połączenia F2M– jednakowe opłaty.
• Obecnie obowiązują jednakowe opłaty za połączenia krajowe
(brak rozróżnienia na lokalne, strefowe i międzystrefowe) –
plany doMowe tp.
4. Ogólnokrajowy Spis Abonentów (OSA) i
Ogólnokrajowe Biuro Numerów (OBN)
• W latach 2006 – 2009 ceny połączeń z Biurem Numerów TP
nie uległy zmianie.
• Z końcem roku 2007 TP S.A. rozpoczęła świadczenie
kompleksowej usługi Ogólnokrajowego Biura Numerów.
• W latach 2008-2009 został wydany Ogólnokrajowy Spis
Abonentów.
5. Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych.
• Udogodnienia o charakterze finansowym i niefinansowym,
• Działania na rzecz osób niepełnosprawnych:
- modernizacja budek telefonicznych,
- zwiększenie liczby planów taryfowych, w których osoby
niepełnosprawne mają przyznawane ulgi finansowe.
6. Publiczne aparaty samoinkasujące (PAS)
• Zapotrzebowanie na usługi PAS z roku na rok maleje,
• TP S.A. zapewnia minimalną liczbę aparatów publicznych na
terenie całego kraju,
• Obowiązek ten nie jest jednak spełniony we wszystkich
gminach.
Realizacja przez TP S.A. usługi
powszechnej w oczach konsumentów
– na podstawie badań ankietowych*
w 2009 r. w porównaniu z badaniami
z roku 2006
*
Badania ankietowe przeprowadzone na zlecenie UKE w 2009 roku –
firma PBS DGA Sp. z o.o.
Badanie grudzień 2009 rok.
Pytanie: Proszę powiedzieć, dlaczego nie ma Pan(i) w domu telefonu stacjonarnego?
Pytanie zadano wyłącznie osobom nieposiadającym telefonu stacjonarnego.
Wykres. Powody nieposiadania telefonu stacjonarnego (w %, n=784).
0
10
20
30
24,6
j est za drogi
5,1
wystarcza telefon w miej scu pracy
12,2
nie jest potrzebny
używa telefonu rodziny mieszkajacej w
pobliżu
mieszka tu tymczasowo
korzysta z budek telefonicznych
oczekuje na przyłączenie telefonu
inny powód
nie wiem/trudno powiedzieć
50
60
70
80
74,5
wystarcza telefon komórkowy
niedawno się wprowadził i j eszcze nie ma
40
4,3
1,7
2,3
1,1
0,3
3,4
2,5
• liczba osób, którym wystarcza telefon komórkowy
wyniosła w 2009 roku 74,5% (w 2006 r. - 60,4%),
• liczba osób nie mających telefonu stacjonarnego
z powodu, że jest on dla nich za drogi wyniosła 24,6%
(w 2006 r. - 31,5%) oraz z powodu, że nie jest potrzebny
– 2009r. 12,2% osób (2006 r. - 17,2% osób.)
• głównym powodem rezygnacji z usług telefonii
stacjonarnej (dla osób wcześniej posiadających telefon
stacjonarny) były związane z nią za wysokie (w ocenie
respondentów) opłaty - 47% (55,8% w 2006 r.)
oraz bardziej odpowiadający potrzebom respondentów
telefon komórkowy (46,3% w 2009 r. i 46,1% w 2006 r.)
brak potrzeby korzystania z telefonu stacjonarnego był
powodem rezygnacji ze stacjonarnej linii dla 27%
badanych w 2009 r. (w 2006 r. 20,3%)
Badanie grudzień 2009 rok.
Pytanie : Proszę powiedzieć, co skłoniłoby Pana/ią do zainstalowania telefonu stacjonarnego?
Pytanie zadano wyłącznie osobom nieposiadającym telefonu stacjonarnego.
Wykres. Czynniki wpływające na podjęcie decyzji o instalacji telefonu stacjonarnego (w %, n=784).
0
10
20
atrakcyjne usługi dodatkowe (np.. Duża ilość
darmowych minut)
60
3,6
8,0
3,4
8,3
nie wiem
57,6
nic nie jest w stanie mnie zachęcić
brak odpowiedzi
50
11,5
ciekawa promocja
inne
40
23,8
niskie ceny za połącze nia
atrakcyjny aparat telefoniczny
30
2,9
70
2. Ocena rzeczywistego
zapotrzebowania na usługi
wchodzące w skład USO.
• spadek zainteresowania telefonią stacjonarną (w
porównaniu z rokiem 2006, w 2009 r. liczba abonentów
TP S.A była niższa o ponad 3,5 mln
• pomimo trendu spadkowego – nadal mamy „białe
plamy” w dostępie do usługi powszechnej
• znikome zainteresowanie OSA – w 2009 r.,
rozdystrybuowano 28% całościowego nakładu OSA w
formie papierowej
• malejące zainteresowanie usługami PAS
3. Przyszłość USO w Polsce
– koncepcja Prezesa UKE.
Dostępność publicznie dostępnych usług dobrej
jakości i po przystępnej cenie jest zapewniana poprzez
skuteczną konkurencję i wybór.
W przypadkach, w których rynek nie zaspokaja w
sposób zadowalający powyższych potrzeb
użytkowników końcowych i nie mają oni dostępu do
określonego poniżej minimalnego zestawu usług,
Prezes UKE może, nie naruszając konkurencji, podjąć
działania mające na celu ich realizację za pomocą
USO.
Prezes UKE będzie miał możliwość decydować na
podstawie analizy sytuacji rynkowej, czy konieczne jest
wyznaczenie przedsiębiorcy, który realizować będzie
USO i decyzja ta będzie podejmowana osobno w
stosunku do poszczególnych usług wchodzących w
skład US oraz, jeśli będzie to możliwe i konieczne, w
stosunku do poszczególnych obszarów terytorium RP.
Usługi przyłączania do sieci w stałej lokalizacji,
utrzymywania przyłącza w gotowości i świadczenia
za jego pośrednictwem usług połączeń oraz faxu i
dostępu do internetu (art. 3 i 4 DUP)
•
Prezes UKE w swoich ocenach dostępności kierować
się będzie zasadą neutralności technologicznej, tak
aby oferowane usługi były funkcjonalnie ekwiwalentne
w stosunku do wymogów sformułowanych w DUP
OSA - Spis abonentów telefonicznych (OSA, art. 5 ust. 1
a) DUP)
• ponieważ warunkiem możliwości świadczenia tej usługi
jest posiadanie lub dostęp do odpowiedniej bazy danych,
przewiduje się, że szczególną rolę będzie odgrywać
CBD, która będzie odpowiedzialna za zbieranie,
przetwarzanie i udostępnianie danych
OBN - Usługa biura numerów (art. 5 ust. 1 b) DUP)
Ø
Ø
Ø
Ø
zostanie otwarta na konkurencję i będzie świadczona
na zasadach komercyjnych,
dotychczasowy przedsiębiorca wyznaczony będzie
miał obowiązek jej świadczenia tylko w okresie
przejściowym.
CBD będzie zapewniała hurtowe udostępnianie
danych przedsiębiorcom, którzy wejdą na rynek usług
OBN.
gdyby usługa OBN nie była świadczona na tych
zasadach, Prezes UKE będzie mógł wyznaczyć
operatora, zobowiązanego do jej świadczenia na
dotychczasowych zasadach.
PAS-y - Publiczne aparaty samoinkasujące (art. 6 DUP)
Ø
Ø
Ø
przewiduje się wykluczenie spośród elementów USO ze
względu na znikomy popyt oraz zasięg i przystępność
cenową telefonii komórkowej
roczne vacatio legis, w czasie którego dostępność PASów będzie musiała być uzgadniana z samorządami
lokalnymi
w przypadku PAS-ów, które operator chciałby
zlikwidować, samorządy będą miały możliwość
zakazania ich likwidacji i pokrycia ewentualnych strat
wynikających z ich funkcjonowania
Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych (art. 7 DUP)
•
proponuje się, aby art. 23a DUP (znowelizowanej)
został zaimplementowany w taki sposób, aby
wymagane udogodnienia oferowali wszyscy
przedsiębiorcy, którzy świadczą publicznie dostępne
usługi telekomunikacyjne
Przystępność cenowa (art. 9 DUP)
• dla osób o potwierdzonych niskich dochodach i/lub
specjalnych potrzebach zapewniana będzie za pomocą
bezpośredniego wsparcia dla użytkowników końcowych
Koszt netto
•
•
•
będzie liczony jak obecnie (art. 12 DUP) i
jeśli by się pojawił pomimo wysiłków na rzecz jego
minimalizacji ex ante oraz wysiłków na rzecz
efektywności i skuteczności realizacji obowiązku
świadczenia usługi powszechnej, o ile zostanie
nałożony, to byłby pokrywany albo ze środków
publicznych (obligatoryjnie w przypadku rozszerzenia
zakresu usługowego US) albo z funduszu
sektorowego, skonstruowanego tak jak obecnie (art.
13 DUP),
przedsiębiorstwa uczestniczące w funduszu
otrzymywałyby w ramach konsultacji prawo wglądu do
zaudytowanych wyliczeń przedsiębiorcy
wnioskującego o dofinansowanie (art. 14 DUP)
Założenia Prezesa UKE do nowych ram prawnych
dotyczących usługi powszechnej i obowiązku jej
świadczenia nie przewidują rozszerzenia w Polsce
zakresu usługi powszechnej o szerokopasmowy
dostęp do internetu.
Ø
Ø
byłoby to sprzeczne z podstawową ideą usługi powszechnej, tak
jak została ona wprowadzona w prawie europejskim w obliczu
liberalizacji telekomunikacji, jako siatki bezpieczeństwa w sytuacji,
gdy dana usługa jest już praktycznie świadczona wszystkim,
którzy chcą z niej korzystać;
dwa pierwsze przeglądy zakresu US, jakie na mocy art. 15 DUP
przeprowadziła KE, pokazały wyraźnie, że szerokopasmowy
dostęp do internetu nie spełnia wymogów rozszerzania zakresu
US, sformułowanych w załączniku V DUP, a w szczególności
wymogu dostępności dla większości konsumentów;
Ø
Ø
rynek dostępu szerokopasmowego do internetu, rozwija się
obecnie w Polsce dynamicznie, między innymi dzięki
porozumieniu zawartemu między Prezesem UKE a TP w 2009 r.,
wprowadzeniu rozwiązań ustawowych angażujących w inwestycje
także samorządy terytorialne, oraz środkom finansowym ze źródeł
UE, a przedwczesna interwencja na tym rynku mogłaby stanowić
naruszenie wymogu art. 1 ust. 2 DUP, który mówi o tym, że
zapewnianie dostępności minimalnego zestawu usług ma
następować bez naruszania konkurencji;
rozszerzenie zakresu usługi powszechnej wymagałoby pokrycia
kosztów netto ze środków publicznych, co biorąc pod uwagę
zarówno obecną penetrację dostępu szerokopasmowego w
Polsce, jak i stosunkowo niewielką i malejącą penetrację telefonii
stacjonarnej, której infrastruktura jest podstawowym środkiem
zapewniania dostępu do internetu, wymagałoby bardzo dużych
środków.
Dziękuję za uwagę
Renata Piwowarska
Dyrektor Departamentu Detalicznego Rynku Telekomunikacyjnego
Urząd Komunikacji Elektronicznej
[email protected]