Spis treści

Spis treści
Str.
Nb.
Literatura ............................................................................................. XIII
Wykaz skrótów .................................................................................... XXI
Rozdział 1. Pojęcie nieruchomości w prawie polskim ....................
1
1
§ 1. Geneza pojęcia nieruchomości .................................................
§ 2. Definicja nieruchomości we współczesnym prawie polskim ...
§ 3. Klasyfikacja nieruchomości ......................................................
1
3
4
1
8
14
Rozdział 2. Prawo własności nieruchomości ...................................
6
16
§ 4. Pojęcie własności i jej ograniczenia .........................................
§ 5. Moment przejścia własności nieruchomości ............................
§ 6. Charakter wpisu własności nieruchomości do księgi wieczystej
6
9
12
16
29
37
Rozdział 3. Posiadanie nieruchomości .............................................
14
40
Rozdział 4. Zasiedzenie i przemilczenie ...........................................
18
57
Rozdział 5. Podział nieruchomości ...................................................
25
82
§ 7. Podstawowe pojęcia ..................................................................
§ 8. Podział geodezyjny nieruchomości jako podstawa
jej podziału prawnego ...............................................................
§ 9. Scalenie i podział nieruchomości przeznaczonych na cele inne
niż rolne i leśne .........................................................................
§ 10. Scalanie i wymiana gruntów przeznaczonych na cele rolne
i leśne ........................................................................................
§ 11. Podział nieruchomości do korzystania quoad usum .................
25
82
26
87
32
110
34
36
120
132
Rozdział 6. Odrębna własność lokali................................................
43
153
§ 12. Modele odrębnej własności lokali ............................................
I. Model własności lokalu połączonej z serwitutami ............
II. Model dualistyczny (klasyczny) ........................................
III. Model współwłasności szczególnego rodzaju
(niewłaściwej własności lokalu) ........................................
§ 13. Geneza i ewolucja odrębnej własności lokali ...........................
I. Własność lokali w starożytności i wiekach średnich ........
II. Własność lokali na tle wielkich kodyfikacji XVIII i XIX w.
43
44
44
153
156
160
46 167
46 169
46 169
47 172
VI
Spis treści
III. Renesans odrębnej własności lokali w Europie okresu
międzywojennego ..............................................................
IV. Własność lokali na ziemiach odrodzonego państwa
polskiego ...........................................................................
1. Ziemie byłego zaboru austriackiego .............................
2. Ziemie byłego zaboru pruskiego ...................................
3. Kresy Wschodnie ..........................................................
4. Ziemie byłego Królestwa Kongresowego .....................
V. Instytucjonalizacja odrębnej własności lokalu w 1934 r. ..
VI. Losy odrębnej własności lokali w latach 1945–1964 ........
VII. Własność lokali pod rządami Kodeksu cywilnego ...........
VIII. Odrębna własność lokalu w początkach gospodarki
rynkowej ...........................................................................
§ 14. Odrębna własność lokali we współczesnym prawie polskim ...
I. Ustawa o własności lokali z 1994 r. ..................................
II. Definicja lokalu .................................................................
III. Miejsca garażowe (postojowe) ..........................................
IV. Balkony i loggie ................................................................
V. Podział lokali na mieszkalne i te o innym przeznaczeniu ...
VI. Samodzielność lokalu ........................................................
VII. Status prawny lokali niewyodrębnionych .........................
VIII. Powstanie odrębnej własności lokalu ................................
1. Zagadnienia ogólne .......................................................
2. Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu ......
3. Jednostronna czynność prawna właściciela
nieruchomości ...............................................................
4. Umowa o wybudowanie lokalu ....................................
5. Powstanie odrębnej własności lokalu ex lege ...............
IX. Wspólnota mieszkaniowa ..................................................
X. Ustanie odrębnej własności lokali .....................................
§ 15. Obrót lokalami mieszkalnymi i lokalami o innym
przeznaczeniu ............................................................................
I. Specyfika obrotu nieruchomościami lokalowymi .............
II. Rozporządzenie prawem do lokalu przed wpisem jego
własności do księgi wieczystej ..........................................
Rozdział 7. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ................
§ 16. Geneza i ewolucja spółdzielczych praw do lokali w prawie
polskim ......................................................................................
I. Lokale spółdzielcze w okresie międzywojennym .............
II. Spółdzielczość mieszkaniowa po II wojnie światowej .....
III. Powrót odrębnej własności lokali do spółdzielczości
mieszkaniowej w 1982 r. ...................................................
IV. Nowe oblicze spółdzielczości mieszkaniowej po 2000 r. ...
Str.
Nb.
50
183
51
52
52
53
53
54
59
60
187
188
192
193
196
198
222
227
63
64
64
66
67
68
70
71
72
76
76
76
240
243
243
252
255
260
269
271
276
287
287
289
78
79
79
80
82
293
294
296
299
308
82
82
310
310
84
316
86
322
86
86
89
322
322
332
94
95
346
349
VII
Spis treści
Str.
Nb.
§ 17. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu ................................
§ 18. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ............................
§ 19. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu w budynkach
spółdzielni mieszkaniowych .....................................................
§ 20. Asymetryczna konwergencja praw do lokali ...........................
§ 21. Obrót spółdzielczymi własnościowymi prawami do lokali ......
96
97
355
362
101
103
107
376
383
399
Rozdział 8. Użytkowanie wieczyste ..................................................
109
404
§ 22.
§ 23.
§ 24.
§ 25.
Prawo zabudowy jako antenat użytkowania wieczystego ........
Przedmiot, podmioty i treść użytkowania wieczystego ............
Wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego .........................
Obrót użytkowaniem wieczystym ............................................
109
113
117
118
404
418
438
442
Rozdział 9. Obciążanie nieruchomości ograniczonymi prawami
rzeczowymi ....................................................................................
120
447
§ 26. Katalog ograniczonych praw rzeczowych ................................
§ 27. Użytkowanie .............................................................................
I. Przedmiot i treść użytkowania ..........................................
II. Obowiązki stron ................................................................
III. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne .....
IV. Użytkowanie nieruchomości na zasadzie timesharingu ....
§ 28. Służebności ...............................................................................
I. Pojęcie i rodzaje służebności .............................................
II. Służebność gruntowa .........................................................
III. Służebność osobista ...........................................................
IV. Służebność przesyłu ..........................................................
§ 29. Hipoteka ....................................................................................
I. Wiadomości ogólne ...........................................................
II. Hipoteka umowna .............................................................
III. Hipoteka łączna .................................................................
IV. Hipoteka przymusowa .......................................................
V. Hipoteka ustawowa ...........................................................
VI. Skutki zniesienia podziału hipoteki na zwykłą i kaucyjną
VII. Rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym .....
VIII. Wygaśnięcie hipoteki ........................................................
IX. Hipoteka zabezpieczająca odwrócony kredyt hipoteczny
(uwagi de lege ferenda) .....................................................
120
121
121
122
124
126
131
131
134
139
140
143
143
147
149
151
152
153
154
155
447
451
451
459
465
477
495
495
502
520
526
537
537
557
567
574
578
582
586
595
156
597
Rozdział 10. Umowy zobowiązujące i rozporządzające .................
161
617
161
617
162
620
§ 30. Prawa obligacyjne i rzeczowe związane ze stosunkami między
ludźmi .......................................................................................
§ 31. Prawa skuteczne bezwzględnie (erga omnes) i względnie
(inter partes). Rozszerzona skuteczność niektórych praw
obligacyjnych ............................................................................
VIII
Spis treści
Str.
Nb.
§ 32. Skutki prawne umów zobowiązujących i rozporządzających ..
§ 33. Umowa warunkowa a umowa przedwstępna ............................
§ 34. Kauzalność materialna i formalna ............................................
163
167
169
624
638
644
Rozdział 11. Akt notarialny jako szczególna forma czynności
prawnej ..........................................................................................
171
649
171
649
171
650
173
658
§ 35. Geneza aktu notarialnego i jego rola w obrocie
nieruchomościami .....................................................................
I. Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach
byłego zaboru austriackiego ..............................................
II. Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach
byłego zaboru pruskiego ...................................................
III. Przenoszenie własności nieruchomości na Kresach
Wschodnich .......................................................................
IV. Przenoszenie własności nieruchomości na ziemiach
byłego Królestwa Kongresowego .....................................
§ 36. Akt notarialny we współczesnym prawie polskim ...................
§ 37. Tryb sporządzania aktu notarialnego ........................................
§ 38. Elementy aktu notarialnego ......................................................
173
660
174
177
179
180
664
674
679
685
Rozdział 12. Rodzaje umów w obrocie nieruchomościami ............
184
689
§ 39.
§ 40.
§ 41.
§ 42.
§ 43.
§ 44.
§ 45.
§ 46.
§ 47.
184
188
189
195
198
203
204
206
209
209
210
211
212
689
702
710
737
748
765
769
775
785
785
787
790
794
213
798
Umowa sprzedaży nieruchomości ............................................
Umowa zamiany nieruchomości ...............................................
Umowa darowizny nieruchomości ...........................................
Umowa o dożywocie ................................................................
Umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości ...............
Umowa o dział spadku obejmującego nieruchomość ...............
Powiernicze (fiducjarne) nabycie nieruchomości .....................
Przeniesienie własności nieruchomości na zabezpieczenie ......
Wniesienie nieruchomości jako aportu do spółki .....................
I. Zdolność aportowa ............................................................
II. Nieruchomość jako aport do spółki cywilnej ....................
III. Nieruchomość jako aport do spółki osobowej ..................
IV. Nieruchomość jako aport do spółki kapitałowej ...............
Przeniesienie własności gospodarstwa rolnego w celu
wykonania umowy z następcą ..................................................
Przekazanie gospodarstwa rolnego w celu uzyskania renty
strukturalnej ..............................................................................
Umowa przekazania zbędnej nieruchomości w trybie
przepisów Kodeksu cywilnego .................................................
Oddawanie nieruchomości w trwały zarząd .............................
215
806
216
217
809
815
Rozdział 13. Umowa przedwstępna w obrocie nieruchomościami
223
838
§ 52. Treść umowy przedwstępnej .....................................................
223
838
§ 48.
§ 49.
§ 50.
§ 51.
IX
Spis treści
Str.
Nb.
§ 53. Zadatek i zaliczka .....................................................................
§ 54. Forma umowy przedwstępnej ...................................................
225
228
848
859
Rozdział 14. Prawo pierwokupu, odkupu, wykupu,
pierwszeństwa nabycia oraz nabycia za zapłatą
równowartości pieniężnej .............................................................
230
863
230
230
232
863
863
874
234
880
235
881
235
236
882
885
237
886
237
888
237
889
238
892
238
893
239
897
240
898
240
899
240
241
900
904
241
242
243
905
907
914
§ 55. Prawo pierwokupu nieruchomości ............................................
I. Pojęcie i charakter prawa pierwokupu nieruchomości ......
II. Skutki naruszenia przepisów o pierwokupie .....................
III. Pierwokup na rzecz współwłaścicieli nieruchomości
rolnej prowadzących gospodarstwo rolne na wspólnym
gruncie wynikający z Kodeksu cywilnego ........................
IV. Pierwokup na rzecz współuprawnionych do
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
wynikający z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ...
V. Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy
o gospodarce nieruchomościami .......................................
VI. Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o lasach
VII. Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy o zmianie
ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych .............
VIII. Pierwokup na rzecz gminy wynikający z ustawy
o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych .....................
IX. Pierwokup na rzecz jednostki samorządu terytorialnego
wynikający z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji ..................................................................
X. Pierwokup na rzecz Skarbu Państwa wynikający z ustawy
o samorządzie województwa .............................................
XI. Pierwokup na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych
wynikający z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego ......
XII. Pierwokup na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych
wynikający z ustawy o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa .....................
XIII. Pierwokup na rzecz Lasów Państwowych wynikający
z ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa .................................................................
XIV. Pierwokup na rzecz zarządzającego wynikający z ustawy
o specjalnych strefach ekonomicznych .............................
XV. Pierwokup na rzecz podmiotów uprawnionych według
ustawy o portach i przystaniach morskich ........................
XVI. Pierwokup na rzecz parku narodowego ............................
XVII. Pierwokup wynikający z ustawy o stosunku Państwa
do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej ...
§ 56. Prawo odkupu nieruchomości ...................................................
§ 57. Prawo wykupu nieruchomości ..................................................
X
Spis treści
Str.
Nb.
§ 58. Prawo pierwszeństwa nabycia nieruchomości ..........................
§ 59. Prawo nabycia nieruchomości rolnej za zapłatą równowartości
pieniężnej ..................................................................................
244
915
244
917
Rozdział 15. Pełnomocnictwo i zgoda małżonka .............................
246
920
Rozdział 16. Księgi wieczyste i sposób ich prowadzenia ................
252
938
§ 60.
§ 61.
§ 62.
§ 63.
Geneza instytucji księgi wieczystej ..........................................
Cel i ustrój ksiąg wieczystych ..................................................
Postępowanie wieczystoksięgowe ............................................
Prawa jawne z księgi wieczystej ...............................................
252
254
256
259
938
946
958
969
Rozdział 17. Ewidencja gruntów i budynków oraz kataster
nieruchomości................................................................................
265
984
Rozdział 18. Grunty warszawskie ....................................................
270 1003
§ 64. Cel wprowadzenia dekretu warszawskiego ..............................
§ 65. Istota regulacji dekretowej i jej skutki prawne .........................
§ 66. Sytuacja byłych właścicieli i ich następców prawnych ............
270 1003
270 1006
272 1013
Rozdział 19. Wspólnoty gruntowe ....................................................
274 1017
§ 67.
§ 68.
§ 69.
§ 70.
274
275
277
278
Geneza wspólnot gruntowych ...................................................
Wspólnoty gruntowe we współczesnym prawie polskim .........
Sprawowanie zarządu nad wspólnotą gruntową .......................
Rozporządzanie wspólnotami gruntowymi ..............................
1017
1021
1027
1030
Rozdział 20. Kształtowanie ustroju rolnego ....................................
279 1034
Rozdział 21. Prawo sąsiedzkie ..........................................................
285 1056
§ 71.
§ 72.
§ 73.
§ 74.
§ 75.
§ 76.
285
286
292
293
294
296
Pojęcie prawa sąsiedzkiego ......................................................
Immisje i ich rodzaje .................................................................
Granice pomiędzy gruntami ......................................................
Przerastające gałęzie i korzenie ................................................
Przekroczenie granic przy budowie ..........................................
Droga konieczna .......................................................................
1056
1058
1079
1082
1085
1092
Rozdział 22. Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców .......
301 1111
§ 77. Rys historyczny .........................................................................
§ 78. Regulacje współczesne .............................................................
301 1111
302 1116
Rozdział 23. Prawo do grobu ............................................................
306 1126
Rozdział 24. Zbywanie nieruchomości skarbowych
i samorządowych ...........................................................................
308 1134
Rozdział 25. Wywłaszczanie nieruchomości ....................................
311 1149
§ 79. Uwagi ogólne ............................................................................
311 1149
XI
Spis treści
Str.
Nb.
§ 80. Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości ...................
§ 81. Zwrot wywłaszczonych nieruchomości ....................................
315 1164
316 1169
Rozdział 26. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne ..........
318 1176
§ 82. Zasady ogólne ...........................................................................
§ 83. Planowanie przestrzenne w gminie, w województwie
oraz na szczeblu krajowym .......................................................
§ 84. Renta planistyczna ....................................................................
318 1176
Rozdział 27. Pośrednicy w obrocie nieruchomościami ...................
327 1208
§ 85.
§ 86.
§ 87.
§ 88.
327 1208
328 1215
329 1219
319 1179
323 1196
Pojęcie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami .................
Umowa pośrednictwa ...............................................................
Prawa i obowiązki pośrednika w obrocie nieruchomościami ...
Tryb nadawania licencji zawodowej pośrednika w obrocie
nieruchomościami .....................................................................
§ 89. Pozbawienie pośrednika uprawnień zawodowych ...................
331 1224
332 1228
Rozdział 28. Rzeczoznawcy majątkowi ............................................
333 1231
§ 90. Cele wyceny nieruchomości przez rzeczoznawców
majątkowych .............................................................................
§ 91. Rodzaje wartości nieruchomości oraz sposoby jej określania ..
§ 92. Sposób wykonywania czynności zawodowych przez
rzeczoznawców majątkowych ..................................................
§ 93. Tryb nadawania uprawnień zawodowych rzeczoznawcy
majątkowego .............................................................................
§ 94. Pozbawienie rzeczoznawcy uprawnień zawodowych ..............
333 1231
333 1234
338 1261
339 1266
341 1270
Rozdział 29. Zarządcy nieruchomości..............................................
342 1274
§ 95.
§ 96.
§ 97.
§ 98.
Pojęcie zarządzania nieruchomościami ....................................
Umowa o zarządzanie nieruchomością .....................................
Prawa i obowiązki zarządcy nieruchomości .............................
Tryb nadawania licencji zawodowej w zakresie zarządzania
nieruchomościami .....................................................................
§ 99. Pozbawienie zarządcy prawa wykonywania zawodu ...............
342 1274
343 1278
343 1279
Rozdział 30. Egzekucja z nieruchomości .........................................
347 1290
§ 100.Cel egzekucji z nieruchomości .................................................
§ 101.Zasady prowadzenia egzekucji z nieruchomości ......................
§ 102.Uproszczona egzekucja z nieruchomości .................................
§ 103.Egzekucja z nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym
w administracji ..........................................................................
347 1290
347 1293
351 1309
Rozdział 31. Notariusz i jego rola w obrocie nieruchomościami ...
354 1319
Indeks rzeczowy .................................................................................
361
344 1282
346 1287
352 1312