Arkusz kalkulacyjny

Arkusz kalkulacyjny
mgr inż. Adam Bielański
Wydział Prawa i Administracji UJ, Pracownia Komputerowa
Arkusz kalkulacyjny to program komputerowy przedstawiający dane, głównie
liczbowe, w postaci zestawu dużych tabel dwuwymiarowych, pozwalający na
automatyczną obróbkę tych danych oraz na prezentację ich w różny sposób.
Popularny program stosowany w księgowości oraz w biurze.
Te dwuwymiarowe tabele również nazywane są arkuszami.
Najważniejszym narzędziem arkusza kalkulacyjnego są funkcje (matematyczne,
statystyczne, daty i czasu, finansowe, bazodanowe, logiczne), za pomocą
których wprowadzone do arkusza dane są automatycznie przetwarzane. Możliwe
jest także tworzenie różnego rodzaju symulacji.
Za pomocą arkusza kalkulacyjnego można także przedstawiać graficznie dane,
prezentując je w postaci wykresów (kolumnowych, słupkowych, kołowych,
liniowych, warstwowych itd.), które pozwalają łatwiej zorientować się we
wzajemnych zależnościach i tendencjach.
Arkusz (dwuwymiarowa tabela)
Arkusze składają się z komórek tworzących pionowe kolumny i poziome wiersze.
Kolumny oznaczane są kolejnymi literami alfabetu łacińskiego, lub kombinacjami tych liter:
A, B, C, ....Z, AA, AB, AC .....AZ, BA, BB, .....
Wiersze oznaczane są kolejnymi liczbami całkowitymi od 1
Arkusze Excela do wersji 2007 mają 256 kolumn i 65 536 wierszy. Arkusz programu Excel
2010 ma 16384 kolumny i 1 048 576 wierszy, czyli 17 179 869 184 komórki.
Komórki arkusza
Adresem komórki jest kolumna i wiersz, w których leży komórka, np..: B2, AB173. Do
komórek można wpisywać TYLKO JEDEN z rodzajów zawartości:
•Tekst
•Wartości (liczby, daty itd.)
•Formuły obliczeniowe
Wpisanie do komórki wartości liczbowej i tekstu spowoduje, że cała zawartość będzie
traktowana jako tekst. Taka komórka nie będzie mogła występować jako argument w
operacjach arytmetycznych.
Zawartość komórki rozpoznana jako liczba domyślnie wyrównywana jest do prawej strony,
zawartość tekstowa do lewej.
Obliczenia w arkuszu
Arkusz NIE JEST NOTATNIKIEM DO ZAPISYWANIA OBLICZEŃ ROBIONYCH W PAMIĘCI.
Jeśli wykonywane są obliczenia na wartościach zawartych w komórkach arkusza – w
formułach obliczeniowych występują adresy tych komórek, a nie wartości stanowiące ich
zawartość!
Kopiowanie wzorów obliczeniowych – adresy względne i bezwzględne
Komórka C2 zawiera formułę = LICZBA.CAŁK(B2/C1). Po skopiowaniu
tego wzoru do komórki B3 otrzymamy =LICZBA.CAŁK(B3/C2), a
powinno być =LICZBA.CAŁK(B3/C1). Aby poprawnie kopiować
zawartość komórki B2, trzeba zablokować przed zmianami adres C1,
zastępując adres względny C1, adresem bezwzględnym $C$1
Typy danych - Stałe liczbowe
Stałe liczbowe mają postać zależną od wyboru jednego ze
zdefiniowanych sposobów formatowania.
Najczęściej występują liczby w zapisie dziesiętnym (cyfry 0-9, ew.
separator dziesiętny – KONIECZNIE przecinek , a NIE kropka . Taka
liczba może być poprzedzona znakiem „+” lub „”. Liczba NIE MOŻE
ZAWIERAC WEWNĄTRZ SPACJI!
Format naukowy liczby stosowany jest do zapisywania bardzo dużych i
bardzo małych liczb. I tak liczbę 267 000 000 000 000 = 2,67×1014
w Excelu zapiszemy jako 2,67E14.
Liczba całkowita może być wyświetlana jako data – wtedy obowiązuje
konwencja 1 to 1 stycznia 1900, 2 to 2 stycznia 1900 i kolejne liczby to
kolejne daty z kalendarza.
Gdy szerokość komórki jest za mała do wyświetlenia liczby, w komórce
widać znaki ########.
Typy danych – stałe logiczne
Są tylko dwie – polskiej wersji programu PRAWDA i FAŁSZ. Można je
pisać dużymi lub małymi literami.
Podobnie jak przy liczbach, w przypadku za wąskiej komórki wyświetlany
jest ciąg znaków ######
Typy danych – tekstowe (literały)
Excel sam rozpoznaję zawartość tekstową i prezentuje ją wyrównaną do
lewej strony. Jeśli pierwszym znakiem jest apostrof ‘ to cała komórka,
niezależnie od zawartości, traktowana jest, jako tekst, przy czym
apostrof nie wchodzi w skład tekstu — jest tylko znakiem formatującym.
Typy danych – formuły
Wszystkie formuły obliczeniowe rozpoczynają się od znaku równości =.
W treści formuły mogą wystąpić:
•stałe: liczbowe, logiczne, tekstowe, tablicowe
•adresy komórek lub zakresów (obszarów), np..: A3:B7
•nazwy stałych, komórek, zakresów lub innych formuł
•operatory działań
•wywołania funkcji
•nawiasu okrągłe – mogę być zagnieżdżane, wielokrotnie otwierane i
zamykane.
UWAGA: Stałe tekstowe we formułach MUSZĄ BYĆ ujęte w cudzysłów,
np.: „tekst”. Nie wolno tu używać dwóch apostrofów zamiast
pojedynczego cudzyłówu. Adresy można wprowadzać z klawiatury, lecz
wygodniej kliknąć myszką odpowiednią komórkę.
Operatory działań
: dwukropek)
Operator zakresu. Zapis A1:B3 oznacza zakres komórek
od A1 do B3 czyli A1, A2,A3, B1, B2, B3
-
odejmowanie
+
dodawanie
%
Dzieli argument po lewej stronie przez 100
*
mnożenie
/
dzielenie
^
potęgowanie
Operatory działań (c.d.)
=
relacja równości - zwraca wartość PRAWDA gdy wyrażenia po obu
stronach znaku równości są równe, w przeciwnym razie FAŁSZ
>
większy niż
<
mniejszy niż
<=
mniejszy lub równy
>=
większy lub równy
<>
nie równy (różny)
&
złączenie tekstów
niektóre funkcje logiczne
JEŻELI(warunek;wartość_gdy_prawda;
wartość_gdy_fałsz)
sprawdza, czy warunek jest spełniony i
zwraca jedną wartość gdy prawda,
drugą gdy fałsz
LUB(wart.logiczna1; wart.logiczna2;...)
Zwraca wartość FAŁSZ, gdy wszystkie
argumenty mają wartość FAŁSZ, w
przeciwnym razie zwraca wartość
PRAWDA
ORAZ(wart.logiczna1;
wart.logiczna2;......)
Zwraca wartość PRAWDA, gdy
wszystkie argumenty mają wartość
PRAWDA, w przeciwnym razie zwraca
wartość FAŁSZ
Funkcje ORAZ i LUB mogą występować jako warunek w funkcji JEŻELI.
niektóre funkcje matematyczne
LICZBA.CAŁK(liczba)
Obcina liczbę do całkowitej, usuwając
część dziesiętną lub ulamkową
SUMA(komórka1;komórka2;...)
SUMA(zakres_komórek)
Dodaje wszystkie liczby w zakresie
komórek
SUMA.JEŻELI(zakres;kryterium;suma_za
kres)
Sumuje komórki z zakresu suma_zakres,
z wierszy, w których komórki zawarte w
zakres spełniają podane kryterium
ZAOKR(liczba;ilość_miejsc_dziesietnych)
Zaokrągla liczbę do wskazanej ilości
miejsc dziesiętnych
niektóre funkcje statystyczne
LICZ.JEŻELI(zakres;kryteria)
SUMA(komórka1:komórka2)
Oblicza ilość komórek spełniających
podane kryteria
MAX(liczba1;liczba2;...)
MAX(zakres_komórek)
Zwraca największą wartość ze zbioru
wartości ignorując wart. logiczne i tekst
ŚREDNIA(komórka1;komórka2;...)
ŚREDNIA(zakres_komórek)
Oblicza średnią arytmetyczną
podanych argumentów
niektóre funkcje informacyjne
CZY.BŁĄD(wartość)
sprawdza, czy wartość jest błędem i zwraca wartość
PRAWDA lub FAŁSZ
CZY.LICZBA(wartość)
sprawdza, czy wartość jest liczbą i zwraca wartość
PRAWDA lub FAŁSZ
CZY.NIEPARZYSTE(liczba)
sprawdza, czy wartość jest nieparzysta i zwraca
wartość PRAWDA lub FAŁSZ
CZY.PARZYSTE(liczba)
sprawdza, czy wartość jest parzysta i zwraca wartość
PRAWDA lub FAŁSZ
CZY.PUSTA(wartość)
sprawdza, czy odwołanie następuje do pustej komórki
i zwraca wartość PRAWDA lub FAŁSZ
CZY.TEKST(wartość)
sprawdza, czy wartość to tekst i zwraca wartość
PRAWDA lub FAŁSZ
Funkcje te mogą występować jako warunek w funkcji JEŻELI.
niektóre funkcje wyszukiwania i adresu
WYSZUKAJ.PIONOWO
(szukana_wartość;tablica;
nr_kolumny;zakres)
Wyszukuje wartość w pierwszej kolumnie tablicy i
zwraca wartość z tego samego wiersza, ze
wskazanej kolumny
WYSZUKAJ.POZIOMO
(szukana_wartość;tablica;
nr_wiersza;zakres)
Wyszukuje wartość w górnej kolumnie tablicy i
zwraca wartość z tej samej kolumny, ze
wskazanego wiersza
INDEKS(tablica;nr_wiersza;
nr_kolumny
Zwraca wartość znajdującą się na przecięciu
wiersza i kolumny tablicy
funkcje tekstowe – działania na tekstach
Złącz.teksty(tekst1;tekst2;...)
łączy teksty
FRAGMENT.TEKSTU(tekst;po wybiera wskazane znaki z tekstu. Wynikiem
zycja;ilość_znaków)
tej funkcji jest komórka typu tekst, co wymaga
niekiedy przekształcenia na liczbę funkcją
WARTOŚĆ(tekst)
WARTOŚĆ(tekst)
przekształca tekst reprezentujący liczbę na
liczbę
DŁ(tekst)
zwraca liczbę znaków w ciągu znaków