Sprawozdanie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie o stanie

Sprawozdanie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie o stanie

Sprawozdanie
Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie
o stanie bezpieczeństwa sanitarno-weterynaryjnego
na terenie Powiatu Żnińskiego
w 2015 roku.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w 2015 roku realizował
zadania z zakresu ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów
pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego
wynikające z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.
Swoje zadania wykonywał w szczególności przez: zwalczanie chorób
zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych; badania kontrolne zakażeń
zwierząt; monitorowanie chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników
chorobotwórczych
oraz
związanej z
nimi
oporności
na
środki
przeciwdrobnoustrojowe u zwierząt, w produktach pochodzenia zwierzęcego i
środkach żywienia zwierząt; badanie zwierząt rzeźnych oraz produktów
pochodzenia zwierzęcego; przeprowadzanie kontroli weterynaryjnej w handlu;
kontroli na miejscu w zakresie przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności
oraz sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia
zwierzęcego, w tym nad wymaganiami weterynaryjnymi przy ich produkcji,
umieszczaniu na rynku oraz sprzedaży bezpośredniej i działalności
marginalnej, lokalnej i ograniczonej; wprowadzaniem na rynek zwierząt i
ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego; wytwarzaniem, obrotem i
stosowaniem pasz, dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt; zdrowiem
zwierząt przeznaczonych do rozrodu, jaj wylęgowych drobiu i produktów
akwakultury;
przestrzeganiem
przepisów
o
ochronie
zwierząt;
przestrzeganiem
zasad
identyfikacji
i
rejestracji
zwierząt
oraz
przemieszczaniem zwierząt.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wykonywał swoje zadania przy
pomocy pracowników Powiatowego Inspektoratu Weterynarii oraz lekarzy
weterynarii prowadzących praktyki weterynaryjne wyznaczonych w drodze
decyzji do wykonywania czynności urzędowych. Ilość gospodarstw
nadzorowanych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz ilości zwierząt w
tych gospodarstwach obrazuje poniższa tabela (wg stanu na 31.12.2015):
Lp. Gatunek utrzymywanych Ilość
Łączna
ilość
zwierząt gospodarskich
gospodarstw zwierząt/rodzin
1
Bydło
1048
31897
2
Konie
172
501
3
Owce
16
1271
4
Kozy
33
141
5
Świnie
1525
187273
6
Pszczoły
125
3454
Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych.
W 2015 roku Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie prowadził badania
zwierząt w celu kontroli występowania następujących jednostek
chorobowych:
- pryszczyca,
- choroba pęcherzykowa świń,
2
-
klasyczny pomór świń,
afrykański pomór świń,
gąbczasta encefalopatia bydła,
choroba Aujeszky'ego,
gruźlica bydła,
bruceloza bydła,
bruceloza kóz i owiec,
enzootyczna białaczka bydła,
wścieklizna lisów wolnożyjących,
trzęsawka owiec,
wysoce zjadliwa grypa ptaków.
Badania kontrolne występowania ww. chorób prowadzone były zgodnie z
obowiązującymi przepisami, próby krwi bądź tkanek pobierane były
równomiernie w ciągu całego roku. W wyniku przeprowadzonych badań nie
stwierdzono obecności patogenów wywołujących powyższe choroby.
W grudniu 2015 roku na terenie gminy Rogowo stwierdzono chorobę
zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania tj. gruźlicę bydła w 1
gospodarstwie u 13 szt. bydła i 1 konia typu kuc. Już w 2016 roku ustalono,
że było to ognisko wtórne. Pierwotne ognisko znajdowało się na terenie gminy
Janowiec Wlkp. Ogółem zlikwidowano 63 szt. bydła, wypłacono
odszkodowanie
za
zabite
zwierzęta
w
kwocie
244.150,47
zł.
Prawdopodobnym źródłem prątka gruźlicy było mięso wykorzystywane na
fermie lisów, która była zlokalizowana na terenie gospodarstwa.
Z odzwierzęcych czynników chorobotwórczych odnotowano na terenie
powiatu żnińskiego u 3 szt. świń bąblowicę
(świnie pochodziły z 1
gospodarstwa z terenu gm. Rogowo). W ramach przygotowań do
ewentualnego wystąpienia chorób zakaźnych zwierząt, a w szczególności
afrykańskiego pomoru świń oraz wysoce zjadliwej grypy ptaków w 2015 roku
zaktualizowano i uzupełniono pogotowie przeciw epizootyczne. Plany
gotowości zwalczania chorób dla których istnieje obowiązek ich prowadzenia
zostały uaktualnione i uzupełnione (klasyczny pomór świń, pryszczyca,
wysoce zjadliwa grypa ptaków, rzekomy pomór drobiu, gąbczasta
encefalopatia bydła, choroba niebieskiego języka, afrykański pomór świń), co
w przypadku nagłego wystąpienia tych chorób znacznie usprawni akcje
zwalczania i ograniczy rozprzestrzenianie się ich, a także umożliwi szybki
kontakt z osobami odpowiedzialnymi za poszczególne czynności. W związku z
potencjalnym zagrożeniem powyższymi chorobami prowadzone były
szkolenia lekarzy weterynarii wolnej praktyki i techników weterynaryjnych
wchodzących w skład Powiatowego Zespołu Kryzysowego. W związku ze
stwierdzonymi przypadkami wysoko zjadliwej grypy ptaków - HPAI w Europie
i na świecie, przeprowadzono kampanię informacyjna wśród hodowców
drobiu oraz przeszkolono lekarzy prywatnej praktyki. Ponadto PLW oraz z-ca
PLW odbyli szkolenie praktyczne podczas ćwiczeń terenowych na obszarze
powiatu Aleksandrów Kujawski z zakresu zwalczania HPAI.
3
Badania kontrolne zakażeń zwierząt.
Dla potwierdzenia oceny sytuacji zdrowotnej zwierząt prowadzone były
badania kontrolne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych,
sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń
zwierząt (Dz. U. Nr 282 poz. 2813 z późn. zm.). W ramach tych badań
poddano kontroli 1/5 stad bydła w kierunku enzootycznej białaczki bydła –
1672 szt. w 156 stadach oraz 1/5 stad w kierunku gruźlicy bydła – 6242
szt. w 199 stadach i brucelozy bydła 1441 szt. w 128 stadach. W kierunku
brucelozy owiec i kóz poddano badaniu 62 szt. owiec i 7 szt. kóz w 7
stadach, w kierunku pryszczycy 10 szt. bydła w 10 stadach, choroby
pęcherzykowej 10 szt. świń w 10 stadach, klasycznego pomoru świń 29 szt.
świń w 29 stadach, choroby niebieskiego języka 28 szt. bydła w 4 stadach i
28 szt. owiec w 4 stadach. W kierunku gorączki Q przebadano 14 szt. owiec
w 2 stadach, IBR/IPV 14 szt. bydła w 2 stadach. W kierunku klasycznego
pomoru dzików wysłano do badania 60 próbek krwi dostarczonych przez
myśliwych. W kierunku afrykańskiego pomoru świń przebadano 4 szt.
padłych dzików i 1 szt. martwej świni znalezionej przy drodze.
W kierunku monitoringu HAPAI (wysoko zjadliwa grypa ptaków) u drobiu
pobrano 40 prób na 1 fermie gęsi reprodukcyjnych, 1 fermie indyków i na 1
fermie bażantów. Na terenie powiatu żnińskiego pobrano do badania 9 prób
środowiskowych w 2-ch stadach świń w kierunku salmonellozy.
Wszystkie próby pobrane od zwierząt w ramach badań kontrolnych zakażeń
zwierząt były ujemne.
W powiecie od 4 lat nie stwierdza się zakażenia enzootyczną białaczka bydła.
W 2012 roku decyzją Komisji Europejskiej (2012/204/UE) z dnia
19.04.2012 powiat żniński został uznany za oficjalnie wolny od enzootycznej
białaczki bydła.
W roku 2015 r. nie zanotowano ani jednego przypadku chorobowego BSE jak
też do Powiatowego Lekarza Weterynarii nie zgłoszono ani jednego
podejrzenia tej choroby. Kontrola nad tą chorobą opierała się głównie na
pobieraniu prób do badań laboratoryjnych w trakcie uboju bydła oraz od
bydła padłego w zakładach utylizacyjnych. Badanie próbek przeprowadzono
w ZHW Gdańsku i wszystkie wyniki były negatywne.
W roku 2015 zakłady lecznicze na terenie powiatu zaszczepiły przeciwko
wściekliźnie 7530 psów i 68 kotów. W wyniku prowadzonych obserwacji 71
psów w związku z podejrzeniem wścieklizny, stwierdzono 12 przypadków
niedopełnienia obowiązku zaszczepienia psów przeciwko wściekliźnie i w tych
przypadkach stosowano postępowanie mandatowe, łącznie nałożono 11
mandatów na kwotę 1050 zł., w jednym przypadku skierowano sprawę do
organów ścigania.
Na terenie powiatu żnińskiego prowadzony był krajowy program zwalczania
niektórych serotypów Salmonelli w stadach indyków na 3 fermach, w
stadach brojlerów rzeźnych na 4 fermach, oraz na 2 fermach nioski
towarowej. Programem objęte zostało 31 stad indyków rzeźnych i 37 stad
brojlerów gatunku kura, w jednym stadzie pobrano próbę urzędową. Badanie
przeprowadzono w ZHW w Bydgoszczy, nie wykryto pałeczek z rodzaju
4
Salmonella. W przypadku fermy nioski towarowej pobrano 2 próbki urzędowe
tj. wymazy podeszwowe, nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonella.
Właściciele wszystkich ferm prowadzili w trakcie całego roku 2015 badania
właścicielskie, w wyniku których również nie wykryto pałeczek z rodzaju
Salmonella.
W 2015 roku kontynuowano zapoczątkowany w 2008 roku program
monitoringu i zwalczania choroby Aujeszky'ego. Powiat żniński jest regionem
wolnym od wirusa choroby Aujeszky'ego. Wszystkie stada utrzymujące trzodę
chlewną w powiecie posiadają status urzędowo wolny od wirusa choroby
Aujeszky'ego. W trakcie całego roku prowadzone były badania monitoringowe
– przebadano 1272 stada, o łącznej liczbie zwierząt 187273 sztuk świń. Nie
stwierdzono żadnego dodatniego wyniku spośród 11725 pobranych próbek
krwi.
W roku 2015 wydano łącznie 66 decyzji w odniesieniu do choroby
Aujeszky'ego.
Nadzór nad produkcją środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego.
Zgodnie z rejestrem nadzorowanych zakładów produkujących
produkty pochodzenia zwierzęcego prowadzonym przez Powiatowego Lekarza
Weterynarii w Żninie na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia
2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1577 j. t.), w 2015 roku pod nadzorem znajdowały się zakłady
prowadzące działalność polegającą na:
Rodzaj działalności
Rzeźnia, zakład rozbioru, zakład przetwórstwa
(bydło, świnie, drób)
Punkt skupu zwierząt łownych
Chłodnia składowa
Sprzedaż marginalna, lokalna, ograniczona
Sprzedaż bezpośrednia
Gospodarstwa produkcji mleka
Fermy jaj konsumpcyjnych
Ilość
podmiotów
8
4
1
4
24
212
2
W 2015 roku zarejestrowano 1 zakład przetwórstwa mlecznego, dwa
podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią, jeden podmiot transportujący
produkty pochodzenia zwierzęcego oraz jednego pośrednika w obrocie bez
magazynowania.
Wykreślono
jeden
zakład
prowadzący
sprzedaż
bezpośrednią jaj kurzych.
W wyżej wymienionych podmiotach przeprowadzono 79 kontroli. W
wyniku przeprowadzonych kontroli Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał 27
decyzji administracyjnych, w tym nakazujących dostosowanie stanu
zakładów do wymagań prawnych. W związku z niewłaściwym postępowaniem
podmiotów nadzorowanych, w tym gospodarstw rolnych, nałożono jedną
5
karę pieniężną (w wysokości 1000 zł) oraz jeden mandat karny (w wysokości
200 zł). Dzięki temu możliwe było przymuszenie podmiotów do zapewnienia
właściwych standardów produkcji środków spożywczych pochodzenia
zwierzęcego i zapewnienia bezpieczeństwa żywności.
Przeprowadzane na terenie powiatu żnińskiego uboje gospodarcze
prowadzone były w większości wypadków zgodnie z przepisami. Na terenie
powiatu prawie w ogóle nie dokonywano ubojów cieląt, dokonano 176
ubojów świń i owiec. W 26 przypadkach niezgodności z prawem (co stanowi
14%), polegających na niezawiadomieniu Powiatowego Lekarza Weterynarii o
zamiarze przeprowadzenia uboju, informowano właścicieli zwierząt o
ciążącym na nich obowiązku prawnym, w dwóch kolejnych przypadkach (1%)
większych naruszeń nałożono 2 mandaty (łącznie w wysokości 500 zł).
Na terenie powiatu żnińskiego od roku 2009 działa akredytowana
Terenowa Pracownia Diagnostyki Włośni przeprowadzająca badanie mięsa w
kierunku włośni z rzeźni powiatu. Badanie w pracowni przeprowadza dwóch
wyznaczonych, certyfikowanych lekarzy weterynarii. W 2015 roku w powiecie
żnińskim pięciu lekarzy wyznaczonych przez Powiatowego Lekarza
Weterynarii w Żninie przeprowadzało badanie mięsa świń i dzików na
obecność włośni w pięciu obwodach terenowych. W roku sprawozdawczym
nie stwierdzono włośnicy w żadnej przekazanej do badań próbce. Badanie w
kierunku włośni dotyczy także zwierząt ubijanych w rzeźniach. W 2015 roku
zbadano w tym kierunku 30185 sztuk trzody chlewnej. Ponadto u tej samej
liczby sztuk świń oraz u 89 sztuk bydła przeprowadzono badanie poubojowe.
W związku z prowadzonym krajowym monitoringiem pozostałości
chemicznych i biologicznych u zwierząt, których tkanki są przeznaczone do
spożycia przez ludzi, na terenie powiatu żnińskiego w roku 2015 pobrano do
badań 30 prób, w tym: próbki 200-300g tkanek poubojowo od zwierząt
rzeźnych oraz próbki mleka od bydła mlecznego. Próby zbadano w
laboratoriach specjalistycznych – ZHW: w Gdańsku, Białymstoku, Olsztynie i
w Państwowym Instytucie Weterynarii PIB w Puławach. Próby były badane
na pozostałości leków, substancji chemicznych i biologicznych takich jak:
hormonów,
tyreostatyków,
metali
toksycznych,
pestycydów
chloroorganicznych i fosforoorganicznych, pozostałości antybiotyków,
substancji anabolicznych oraz skażenia promieniotwórczego. W wyniku
przeprowadzonych badań nie stwierdzono przekroczenia maksymalnego
poziomu pozostałości produktów leczniczych ani innych substancji
niedozwolonych w produktach pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do
spożycia przez ludzi.
W roku 2015 pobrano 10 prób mózgów od bydła ubitego w rzeźni do
badań monitoringowych w kierunku BSE. Próby zbadano w ZHW w
Gdańsku. We wszystkich wypadkach uzyskano wynik negatywny.
Podjęto również, wzorem lat ubiegłych, współpracę z Inspekcją
Sanitarną w zakresie urzędowej kontroli żywności w odniesieniu do
produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego. W ramach tej współpracy
przeprowadzono wspólną kontrolę jednego zatwierdzonego zakładu – chłodni
składowej, w której przechowywane są produkty w całości lub w części
pochodzenia zwierzęcego.
6
W ramach nadzoru sanitarno-weterynaryjnego nad pozyskiwaniem mleka
surowego do skupu przez spółdzielnie mleczarskie, dokonano 70 kontroli
protokolarnych gospodarstw. W ciągu całego roku wydano tylko jedną
decyzję zakazującą wprowadzania do obrotu mleka surowego do czasu
wykazania przez gospodarstwo, że mleko surowe ponownie spełnia
wymagane kryteria jakościowe (poziom bakterii i komórek somatycznych)
oraz 2 decyzje nakazujące usunięcie usterek w stanie sanitarnoweterynaryjnym.
Na terenie powiatu żnińskiego skup mleka surowego prowadzi 7 zakładów
mleczarskich bezpośrednio z gospodarstw, z pominięciem punktów skupu.
Są to zakłady: Proszkownia Mleka Piotrków Kujawski, Strzelecka
Spółdzielnia Mleczarska w Strzelcach Krajeńskich, ZPM „Mlecz” Wolsztyn
Filia w Damasławku, „Mlekpol” Grajewo, OSM „Kujawia” Inowrocław,
„Intermilch” Adam Szaloty Gniezno i OSM Strzałkowo. Łącznie na terenie
powiatu żnińskiego hodowla bydła mlecznego prowadzona jest w 212
gospodarstwach, z których mleko surowe jest wprowadzane do obrotu. W
2015 roku wydano na wniosek producentów 164 zaświadczenia
uprawniające do sprzedaży mleka surowego. W ramach badań
monitoringowych pobrano do badań 9 prób mleka surowego, w tym: 6 prób
na obecność substancji przeciwbakteryjnych, 1 próba na obecność
chloramfenikolu, 1 próba na obecność pestycydów chloroorganicznych i 1
próba na obecność leków przeciwrobaczych. Nie stwierdzono niedozwolonych
środków w badanym mleku.
Podmioty prowadzące działalność nadzorowaną zgodnie z ustawą z dnia 11
marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt (Dz.U.2014 r. poz. 1539).
Rodzaj działalności
Zarobkowy przewóz zwierząt lub przewóz zwierząt
wykonywany w związku z prowadzeniem innej
działalności gospodarczej
Organizowanie targów, wystaw, pokazów lub
konkursów zwierząt
Obrót zwierzętami, pośrednictwo w tym obrocie
lub skup zwierząt
Prowadzenie
miejsc
gromadzenia/odpoczynku
zwierząt
Wykorzystywanie
materiału
biologicznego
inseminatorzy i dystrybucja nasienia
Prowadzenie punktu kopulacyjnego
Prowadzenie zakładu drobiu (fermy reprodukcyjne
gęsi oraz zakład wylęgu drobiu)
Ilość
podmiotów
15
4
25
1
15
5
4
7
Chów lub hodowla zwierząt akwakultury oraz
rozrodu ryb
Wykorzystywanie
ubocznych
produktów
pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do
spożycia przez ludzi
6
10
Nadzór nad zwierzętami wprowadzanymi do obrotu
Wprowadzenie zwierząt na rynek odbywa się poprzez podmioty prowadzące
obrót zwierząt, pośrednictwo w tym obrocie, skup zwierząt
oraz
przemieszczenia bezpośrednio między producentami w ramach prowadzonej
działalności rolniczej.
W 2015 roku
zostało skontrolowane 100% podmiotów, każdy
zarejestrowany
pośrednik był skontrolowany pod względem spełnienia
warunków sanitarno-weterynaryjnych określonych w rozporządzeniu MRiRW
z dnia 25.06.2008 w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla
prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym
obrocie lub skupu zwierząt (Dz. U. Nr 122 poz. 790). Nadzorem
weterynaryjnym w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie
lub skupie zwierząt objęte były 22 podmioty. Na koniec 2015 roku liczba ta
zwiększyła się do 24. Każda partia wysyłanych zwierząt kontrolowana była
pod kątem zdrowotności, identyfikacji oraz zachowania dobrostanu w
transporcie. Została wydana 1 decyzja uchylająca działalność w zakresie
obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt
(związane z zakończeniem działalności), w stosunku do 2 podmiotów
wszczęto postępowanie administracyjne zakończone wydaniem decyzji
zobowiązującej pośredników do zaopatrzenia punktów skupu w maty
odkażające. Na dwóch właścicieli podmiotów nałożono dwa mandaty karne o
łącznej wysokości 200 zł – wszystkie z art. 33 ust. 1 pkt. 13 ustawy z dnia 2
kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt
(Dz.U.2015.1172 ze zm.), w związku z niezgłaszaniem kierownikowi biura
ARiMR informacji o przemieszczeniu zwierząt w ustawowym terminie. Na
jednego właściciela podmiotu nałożono mandat karny w wysokości 300
złotych z art. 33 ust. 1 pkt. 15 ww. ustawy w związku z nabyciem zwierzęcia
gospodarskiego nie oznakowanego. Na jednego właściciela zwierzęcia
gospodarskiego nałożono mandat karny w wysokości 150 złotych z art. 33
ust.1 pkt 5 ww. ustawy w związku z niedokonaniem oznakowania zwierzęcia
gospodarskiego.
W 2015 roku na terenie powiatu żnińskiego odbyła się Pałucka Wystawa
Zwierząt, trzy konkursy psów organizowane przez Polski Związek Łowiecki w
Bydgoszczy oraz jeden konkurs organizowany przez Związek Kynologiczny w
Polsce. Wydarzenia te były nadzorowane przez wyznaczonych urzędowych
lekarzy weterynarii.
8
Kontrola weterynaryjna w handlu i wywozie zwierząt oraz produktów.
W miejscowości Nowe Dąbie gmina Łabiszyn znajdują się zatwierdzone
miejsce gromadzenia zwierząt dla świń i cieląt oraz miejsce odpoczynku –
punkt kontroli. W miejscu odpoczynku zatrzymują się głównie transporty
świń hodowlanych pochodzących z Danii. W 2015 roku w związku z
ograniczeniami wprowadzonymi przez Rosję ze względu na wystąpienie
ognisk afrykańskiego pomoru świń w krajach UE w punkcie kontroli
odpoczywało tylko 3998 szt., a miejscem ich przeznaczenia były
gospodarstwa w Polsce, Białorusi i Ukrainie. W 2015 roku z terenu powiatu
wysłano tylko 1 transport 300 szt. świń hodowlanych do Rumunii. Należy
podkreślić, że w stosunku do lat poprzednich obserwuje się znaczny wzrost
ilości zwierząt do tuczu sprowadzanych z krajów UE bezpośrednio do
gospodarstw, i tak w roku 2015 sprowadzono na teren powiatu żnińskiego
ok. 38 tyś. sztuk świń, 40 szt. bydła oraz ok. 380 tyś. szt. drobiu.
Przywożone zwierzęta zostały poddane kontroli. Kontrole zostały
przeprowadzone w gospodarstwach. Łącznie przeprowadzono 75 kontroli.
Nadzór nad zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu, jakością
zdrowotną materiału biologicznego i jaj wylęgowych drobiu.
W ramach urzędowego nadzoru nad materiałem biologicznym dokonano
protokolarnych kontroli 6-ciu punktów unasieniania zwierząt, 5-ciu punktów
kopulacyjnych ogiera, 1 punktu kopulacyjnego knura, oraz 7 punktów
dystrybucji nasienia. Łącznie w roku 2015 przeprowadzono 19 kontroli,
zwracając szczególną uwagę na zabezpieczenie przeciw epizootyczne w
związku z prowadzonym programem zwalczania choroby Aujeszky'ego i
możliwością potencjalnego szerzenia się choroby przez punkty kopulacyjne.
Podmioty prowadzące działalność w ramach zakładu drobiu to 3 fermy
reprodukcyjne gęsi oraz zakład wylęgu drobiu, zakłady te posiadają
zatwierdzenie na rynki UE. W trakcie kontroli ferm reprodukcyjnych gęsi
oraz w zakładzie wylęgu drobiu nie stwierdzono poważniejszych uchybień.
Łącznie w zakładach drobiu przeprowadzono 5 kontroli.
Kontrole administracyjne i kontrole na miejscu przestrzegania wymogów w
odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności.
W roku 2015 przeprowadzono 100% zaplanowanych kontroli w zakresie
identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad bydła, owiec i kóz.
Skontrolowano łącznie 1408 sztuk bydła w 47 gospodarstwach oraz 310 szt.
owiec i kóz w 4 gospodarstwach. Podczas kontroli stwierdzono
nieprawidłowości, które dotyczyły głównie przekroczenia terminów zgłoszeń
zdarzeń, tj. urodzenia, upadków oraz przewozu bydła do i z siedziby stada
wraz z datami tych zdarzeń. Kolejne nieprawidłowości dotyczyły różnicy
między ilością zwierząt znajdujących się w gospodarstwie, a ilością zwierząt
w bazie danych systemu IRZ, co wynikało z niewywiązywania się z obowiązku
zgłaszania przemieszczeń zwierząt w ustawowym terminie. W związku z
nieprawidłowościami dotyczącymi braku zgłoszeń przemieszczeń w ARiMR
9
wydano łącznie 4 decyzje administracyjne dotyczące obowiązku zgłaszania
przemieszczeń bydła.
W 2015 roku przeprowadzono ponadto 60 kontroli na miejscu przestrzegania
wymogów, w zakresie określonym w przepisach o płatnościach w ramach
systemów wsparcia bezpośredniego, jako organ kontroli, o którym mowa w
art. 48 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 z dnia 30 listopada
2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady
(WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz
zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego dla rolników przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu
oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do
zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla
sektora wina (Dz. Urz. UE L 316 z 02.12.2009, str.65 z późn. zm.).
Skontrolowano 1381 sztuk bydła oraz 12763 sztuk świń. W związku z
przeprowadzonymi kontrolami na miejscu stwierdzono w 22 gospodarstwach
niezgodności, w których utrzymywane było bydło. W przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości gospodarstwa oceniane były według wagi wykrytych
naruszeń pod względem ,,zasięgu”, ,,dotkliwości” oraz ,,trwałości” w skali 13-5. Uzyskane w ten sposób punkty nanoszone były do ,,Raportu z czynności
kontrolnych w zakresie wymogów wzajemnej zgodności”, który przekazywany
był do ARiMR w Żninie oraz wprowadzany do systemu PA. Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeliczała liczbę punktów
przypisanych stwierdzonym niezgodnościom na procentowe zmniejszenia
kwoty płatności. W przypadku kiedy kwota sankcji nie przekraczała
równowartości 100 euro Biuro Powiatowe w Żninie odstępowało od
zastosowania zmniejszenia kwoty płatności, w związku z tym Powiatowy
Lekarz Weterynarii w Żninie zobowiązany był do przeprowadzenia w
następnym roku dodatkowych kontroli na miejscu w zakresie realizacji
działań naprawczych przez rolnika. Wykazane niezgodności dotyczyły
głównie przekroczenia terminów zgłoszeń zdarzeń, tj. urodzenia, śmierci oraz
przewozu bydła do i z siedziby stada, różnic w ilości zwierząt w
gospodarstwie i w bazie danych systemu IRZ. Na wniosek Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeprowadzono 7 kontroli
interwencyjnych oraz 17 kontroli odnośnie dodatkowej płatności zwierzęcej.
Kontrole przeprowadzane były wyłącznie w zakresie naruszeń wskazywanych
przez pracowników ARiMR. Łącznie w 24 gospodarstwach podlegających
kontroli dokonano oceny punktowej ze względu na przekroczenia terminów
zgłoszeń zdarzeń oraz ze względu na nieterminowe dokonywanie wpisów w
księdze rejestracji bydła. Za stwierdzone nieprawidłowości, tj. brak
oznakowania zwierząt, nieprowadzenie księgi rejestracji zwierząt, nie
zgłaszanie przemieszczeń, zakup zwierząt nieoznakowanych nałożono łącznie
6 mandatów karnych na kwotę 1250 zł.
10
Nadzór nad wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w 2015 roku sprawował nadzór nad:
1 zatwierdzoną wytwórnią pasz (produkująca pasze dla drobiu i świń), 2
wytwórniami pasz zarejestrowanymi (wytwórnie pasz dla świń), 1
producentem oleju i makuchu rzepakowego, a także 1 wytwórnią kredy
pastewnej. Zgodnie z opracowaną na 2015 rok analizą ryzyka skontrolowano
42 podmioty zatwierdzone i zarejestrowane zajmujące się obrotem paszami,
które wprowadzają do obrotu mieszanki paszowe pełnoporcjowe, mieszanki
paszowe uzupełniające, materiały paszowe oraz dodatki paszowe.
Przeprowadzone kontrole w wytwórniach i punktach dystrybucji nie
wykazały nieprawidłowości.
Największa liczba kontroli przeprowadzona została w gospodarstwach
zarejestrowanych zgodnie z wymogami Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego Nr 183/2005, w których utrzymywane są zwierzęta
gospodarskie (w Rejestrze Podmiotów Paszowych na koniec roku 2015
znajdowało się 1988 takich gospodarstw). Dokonano 59 kontroli w 49
gospodarstwach. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wydał 5 decyzji
nakazujących usunięcie uchybień stwierdzonych podczas przeprowadzonych
działań kontrolnych. Najczęstszymi nieprawidłowościami stwierdzanymi w
trakcie przeprowadzanych kontroli było: niewłaściwe przechowywania pasz
dla zwierząt, brak pełnej dokumentacji, brak zabezpieczeń magazynów
przeznaczonych do przechowywania pasz przed dostępem gryzoni i ptaków
(szczelności drzwi i okien).
Zgodnie z założeniami Powiatowego Planu Urzędowej Kontroli Pasz na
2015 r. pobrano 85 próbek pasz i wody dla zwierząt gospodarskich – 49
próbek w gospodarstwach indywidualnych oraz 36 próbek w punktach
obrotu i wytwórniach pasz. Próby badano w 26 kierunkach biorąc pod uwagę
czynniki zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa pasz, jakości handlowej oraz
substancji niepożądanych.
W jednej próbce wody wykorzystywanej do pojenia świń stwierdzono
obecność antybiotyku, który na podstawie przeprowadzonego dochodzenia
były pozostałością wcześniejszego leczenia zwierząt. W związku z faktem, że
obecność antybiotyku w wodzie poza okresem leczenia jest niedopuszczalna
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie niezwłocznie po otrzymaniu wyniku z
laboratorium wszczął postępowanie administracyjne, którego celem było
zapewnienia bezpieczeństwa mięsa pozyskanego od pojonych tą wodą świń.
Właściciel zmuszony został do wyczyszczenia instalacji służącej do pojenia
świń i do czasu potwierdzenia w kolejnych badaniach braku obecności
antybiotyku w wodzie nałożono na gospodarstwo zakaz wprowadzania do
obrotu zwierząt.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie kontrolował wszystkie gospodarstwa,
które uzyskały specjalne zatwierdzenie na stosowanie w żywieniu zwierząt
białek pochodzenia zwierzęcego (mączka rybna i produkty z krwi). W jednym
z tych gospodarstw stwierdzono nieprawidłowości dotyczące infrastruktury i
decyzją administracyjną nakazano usuniecie uchybień.
11
Nadzorem Inspekcji weterynaryjnej objęty jest również transport pasz.
Kontrole wśród podmiotów specjalizujących się w transporcie pasz nie
wykazały nieprawidłowości.
Nadzór nad wprowadzaniem na rynek ubocznych produktów pochodzenia
zwierzęcego.
Pozyskiwanie, transport, handel, przetwarzanie i stosowanie ubocznych
produktów pochodzenia zwierzęcego lub ich produktów pochodnych zgodnie
z obowiązującym prawem objęte jest nadzorem powiatowego lekarza
weterynarii. Na terenie powiatu żnińskiego w rejestrze, który prowadzony jest
przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie na koniec roku
sprawozdawczego znajduje się 20 podmiotów prowadzących ww. działalność.
Wszystkie podmioty w 2015 roku zostały skontrolowane zgodnie z
wytycznymi Głównego Lekarza Weterynarii.
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego już na etapie powstawania objęte
są nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Na terenie powiatu żnińskiego
znajdują się 3 rzeźnie w których powstają ww. produkty. W każdej rzeźni
przeprowadzono dwie kontrole dotyczące prawidłowego zagospodarowania
ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Przeprowadzone czynności
kontrolne potwierdziły prawidłowe usuwanie ww. produktów.
Na terenie powiatu żnińskiego znajduje się jedna instalacja wykorzystująca w
procesie spalania mączki mięsno-kostne, które wytwarzane są z ubocznych
produktów pochodzenia zwierzęcego.
W roku sprawozdawczym kontrolowano wszystkie fermy mięsożernych
zwierząt futerkowych (2 fermy lisów i 2 fermy norek). Kontroli podlegały
również 3 zarejestrowane hodowle psów wykorzystujące do żywienia uboczne
produkty pochodzenia zwierzęcego. Kontrole w tych podmiotach nie wykazały
uchybień
Jak nadmieniono wcześniej nadzorem Powiatowego Lekarza Weterynarii w
Żninie objęta jest również działalność polegająca na transporcie ubocznych
produktów pochodzenia zwierzęcego, są to dwa podmioty gospodarcze. Jedna
z firm przewozi tłuszcze paszowe, a druga zajmuje się transportem odpadów
produkcyjny z mleczarni, które wykorzystywane są do żywienia świń. Pod
nadzorem znajduje sie również firma, która prowadzi działalność z zakresu
usług
deratyzacyjnych.
Zbierane
podczas
wykonywania
zabiegów
deratyzacyjnych martwe gryzonie dostarczane są do odpowiednich zakładów
utylizacyjnych. W rejestrze Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie
znajdują się 4 przedsiębiorstwa zarejestrowane prowadzące działalność
polegająca na transporcie mączek mięsno-kostnych. Prowadzone kontrole w
firmach transportowych nie wykazały nieprawidłowości.
W 2015 roku nadzór Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie obejmował
działalność w dwóch firmach będących pośrednikami w sprzedaży ubocznych
produktów pochodzenia zwierzęcego. Kontrola dokumentacji tych firm nie
wykazała nieprawidłowości.
12
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt.
W roku 2015 na terenie powiatu żnińskiego funkcjonowało 2169
gospodarstw, z których zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia
zwierzęcego wprowadzane były na rynek. Kontroli dokonano w
gospodarstwach utrzymujących: świnie - 92 kontrole, bydło - 68 kontroli,
konie - 9 kontroli, owce i kozy - 5 kontroli, zwierzęta futerkowe - 6 kontroli,
drób rzeźny - 2 kontrole, drób nieśny -3 kontrole.
Kontrole warunków utrzymywania zwierząt dotyczyły między innymi:
minimalnych norm powierzchni odnośnie gatunku, wieku i stanu
fizjologicznego zwierząt, wyposażenia w sprzęt przeznaczony do karmienia i
pojenia zwierząt, stężenie gazów, natężenia hałasu, czystości, warunków
oświetlenia, posiadanej przez właściciela dokumentacji leczenia zwierząt.
W 2015 roku Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wydał w stosunku do
55 podmiotów zalecenia protokolarne, w stosunku do 4 podmiotów decyzje
administracyjne oraz w dwóch przypadkach zostały skierowane
zawiadomienia do organów ścigania o popełnieniu wykroczenia z wnioskiem
o ukaranie, które związane były z niewłaściwymi warunkami
dobrostanowymi w jakich przebywały zwierzęta. Najczęściej stwierdzane
nieprawidłowości to: brak tablic informujących o zakazie wstępu osób
postronnych do budynków, w których utrzymywane były zwierzęta
gospodarskie, niewłaściwy stan sanitarno-weterynaryjny pomieszczeń
inwentarskich, brak środków dezynfekujących, brak mat dezynfekcyjnych,
brak miejsca do przechowywania środków dezynfekujących i leków, ubytki w
posadzkach, utrzymywanie zwierząt w kojcach lub na stanowiskach o
nieodpowiedniej powierzchni lub wymiarach. Zalecenia powiatowego lekarza
weterynarii zostały wykonane w wyznaczonych terminach, a potwierdzeniem
tego były oświadczenia właścicieli zwierząt o wykonaniu przez nich zaleceń
protokolarnych i przeprowadzone w gospodarstwach kontrole sprawdzające.
Specjalnym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej objęte były na terenie
powiatu żnińskiego dwie wielkoprzemysłowe fermy trzody chlewnej, trzy
fermy zwierząt futerkowych, oraz cztery fermy brojlera kurzego.
W 2015 r. przeprowadzono kontrolę w dwóch wielkoprzemysłowych fermach
trzody chlewnej oraz we wszystkich fermach zwierząt futerkowych. Podczas
tych kontroli
nie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu dobrostanu
zwierząt.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 5g ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji
Weterynaryjnej do zadań Inspekcji Weterynaryjnej należy również
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt.
Związane jest to m.in. z podejmowaniem działań interwencyjnych po
otrzymaniu sygnałów o niewłaściwych warunkach utrzymywania zwierząt. W
2015 r. przyjęto pięć zgłoszeń od osób prywatnych. Wszystkie zgłoszenia
skutkowały
bezzwłoczną
interwencją
przedstawicieli
Powiatowego
Inspektoratu Weterynarii. W wszystkich przypadkach podjęta interwencja
13
była wystarczająca do uzyskania poprawy warunków utrzymywania zwierząt,
żadna ze spraw nie kwalifikowała się do przekazania do organów ścigania.
Podsumowanie.
Wyżej wymienione zadania na terenie powiatu żnińskiego wykonywało w
2015 roku 8 pracowników merytorycznych - w tym 5 lekarzy weterynarii i 3
zootechników - oraz 15 lekarzy weterynarii wolnej praktyki, z którymi
powiatowy lekarz weterynarii zawarł umowy cywilno-prawne.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w trakcie wykonywania swoich zadań
na mocy porozumienia współpracował z Państwowym Powiatowym
Inspektorem Sanitarnym w Żninie oraz z Biurem Powiatowym Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Oddziałem Terenowym Ośrodka
Doradztwa Rolniczego, Wydziałem Rolnictwa i Ochrony Środowiska
Starostwa Powiatowego i władzami samorządowymi gmin.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wykonywał w okresie
sprawozdawczym wszystkie zadania wynikające z obowiązujących przepisów
prawa.
Dokonując podsumowania realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej w
powiecie żnińskim, w tym w zakresie chorób zakaźnych zwierząt i chorób
odzwierzęcych należy podkreślić, że nastąpiła dalsza poprawa w zakresie
sytuacji epizootycznej. Wymuszają to ukazujące się na bieżąco nowe przepisy
weterynaryjne, jak również wdrażanie coraz większej liczby programów
zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.
Biorąc pod uwagę wyniki badań, wyniki przeprowadzonych nadzorów
weterynaryjnych można stwierdzić, że stan bezpieczeństwa sanitarno weterynaryjnego w zakresie produkcji środków spożywczych pochodzenia
zwierzęcego oraz środków żywienia zwierząt jest zadowalający. Ten stan jest
wynikiem wysokiej świadomości właścicieli zakładów przetwórczych oraz
profesjonalnej
pracy
służby
weterynaryjnej
działającej
na
rzecz
społeczeństwa.
W trakcie kontroli gospodarstw stwierdza się coraz wyższy poziom
świadomości rolników, również w zakresie systemu identyfikacji i rejestracji
zwierząt, co niewątpliwie ma wpływ na poprawę bezpieczeństwa żywności,
zdrowotności, a dzięki temu poprawie bezpieczeństwa zdrowia publicznego.
Biorąc pod uwagę szczególnie dobrą sytuację epizootyczną, a także korzystne
wyniki badań monitoringowych należy stwierdzić, że w powiecie żnińskim nie
ma zagrożenia dla zdrowia i życia mieszkańców a Inspekcja Weterynaryjna
dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań.
Powiatowy Lekarz Weterynarii
w Żninie
Maciej Joachimowski
14